Metody inwentaryzacji przyrodniczej

Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)
Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
Nazwa przedmiotu1):
Numer katalogowy:
ECTS 2)
Metody Inwentaryzacji Przyrodniczej
3)
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski :
4)
Kierunek studiów :
3
Methods of nature inventory
Inżynieria środowiska
Koordynator przedmiotu5):
dr Kinga Pachuta
dr Kinga Pachuta, dr hab. inż. B. Pawluśkiewicz, dr P. Oglęcki
6)
Prowadzący zajęcia :
Jednostka realizująca7):
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Status przedmiotu9):
Cykl dydaktyczny10):
Założenia i cele przedmiotu12):
Formy dydaktyczne, liczba godzin13):
Metody dydaktyczne14):
Pełny opis przedmiotu15):
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Założenia wstępne17):
Efekty kształcenia18):
Sposób weryfikacji efektów kształcenia19):
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania Środowiska,
Zakład Przyrodniczych Podstaw Inżynierii Środowiska
a) przedmiot fakultatywny
b) stopień II rok I
c) niestacjonarne
Semestr letni
Jęz. wykładowy11): polski
Podstawą proekologicznych działań inżyniera środowiska jest staranna inwentaryzacja służąca do opisu i ocen
przyrodniczej. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z metodami inwentaryzacji flory i fauny, ich składu
taksonomicznego, właściwości ekologicznych, wskaźnikowych i wzajemnych relacji przestrzennych. Zakłada s
zapoznanie z podstawowymi metodami dokumentacji inwentaryzacyjnej, które pozwalają na oceny terenów
zmienionych antropogenicznie, zdegradowanych i rekultywowanych – na różnych etapach.
a) … wykład ………………….…………………………………………………; liczba godzin ..6..;
b)
… ćwiczenia laboratoryjne/terenowe ………………………………………; liczba godzin .. 10 ..
Wykłady wprowadzające. Ćwiczenia praktyczne terenowe i kameralno – laboratoryjne w małych grupach 7
osobowych, do każdej z 3 metod.
1. Tematy wykładów: Metody inwentaryzacji biocenoz lądowych i wodnych oraz terenów podmokłyc
Inwentaryzacja florystyczna, łąkarska i wskaźników zwierzęcych. Metodyka trzech ww. inwentaryzacji do bada
monitoringu obszarów i gatunków objętych ochroną. Inwentaryzacja biocenoz kluczowych dla gatunkó
chronionych.
2. Tematy ćwiczeń: Praktyczne zapoznanie się i przećwiczenie każdej z omówionych ww. metod inwentaryzac
Biologia i Ekologia
01 – Zna 3 podstawowe rodzaje inwentaryzacji
przyrodniczej. Wymienia podstawowe metody opisu i
oceny przyrodniczej.
02 - Identyfikuje problem środowiskowy i w oparciu o
zdobyte wiadomości dobiera potrzebną metodę/y
inwentaryzacji.
03 – Stara się wykorzystać wiedzę i umiejętności
członków zespołu, zebrać cząstkowe dane opisowe.
04 - W zakresie podstawowym potrafi tworzyć
uogólnienia, rozpoznać obraz sytuacji środowiska
przyrodniczego na podstawie identyfikacji jego cech z
cząstkowych inwentaryzacji przyrodniczych.
1 - zaliczenia ustne poszczególnych ćwiczeń (3)
2 - obrona wykonanej prezentacji PP (1)
05 – Posiada umiejętność sporządzania inwentaryzac
flory naczyniowej, zbiorowisk łąkowych i wskaźnikó
zwierzęcych.
06 - Zna zasady podsumowania, prezentacji
wyciągania wniosków dla ww inwentaryzacji.
07 – Umie korzystać z kluczy, przewodników, atlasó
literatury fachowej i innych narzędzi służących
inwentaryzacji przyrodniczej.
Forma dokumentacji osiągniętych efektów
Wykonana prezentacja PP.
kształcenia 20):
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę
1 – aktywność na ćwiczeniach – 50%
końcową21):
3 – obrona wykonanej prezentacji PP – 50%
Miejsce realizacji zajęć22):
Sala komputerowa 223, Centrum Wodne, sala dydaktyczna nr 226
23)
Literatura podstawowa :
Begemann W., Schiechtl H.M. 2000. Inżynieria ekologiczna. Wyd. Arkady 2000.
Mowszowicz J. 2002. Flora wiosenna. PWN. Warszawa.
Oświt J. 1980. Rola roślinności bagiennej w środowisku przyrodniczym doliny Narwi w aspekcie oczyszczania się wód. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 234.
Podbielkowski Z., M.Podbielkowska 1994.Przystosowania roślin do środowiska.Wyd.Szkol.i Pedag, W-wa:583
Podbielkowski Z., H.Tomaszewicz 2000. Zarys hydrobotaniki. PWN, Warszawa: 548ss.
Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Niżowej. PWN. W-wa.
Falińska K. 1997. Ekologia roślin. PWN. Warszawa
Matuszkiewicz W. 1999. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN. Warszawa.
Wysocki Cz., Sikorski P. 2000. Zarys fitosocjologii stosowanej. Wyd. SGGW. Warszawa
Szafer W., Kulczyński W., Pawłowski. 2002. Szata roślinna Polski. T.1 i 2. PWN, Warszawa. .
Flora Ojczysta – Sudnik – Wójcikowska B., program komputerowy DVD.
Kołodziejczyk A., Koperski P., 2000: Bezkręgowce słodkowodne Polski, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego
Juszczyk W., 1987: Płazy i gady krajowe, PWN
Czarnecki Z., Dobrowolski K.A., Jabłoński B, Nowak E., 1990: Ptaki Europy, ELIPSA
Pucek Z (red.), 1984: Klucz do oznaczania ssaków Polski, PWN
1
Literatura uzupełniająca
Pachuta K 1993. Analiza wyboru najbardziej przydatnych metod pozyskiwania wybranych gatunków roślin hydrofilnych wraz z wynikami prób kiełkowa
nasion tych roślin dla potrzeb zagrodowych oczyszczalni ścieków. (w: Badanie możliwości i sposobów wykorzystania hydrofitów w wiejskich oczyszczalnia
ścieków typu hydroponicznego. Kierownik tematu: I.Wojarska. Sprawozd. z tematu badawczego S-11/4.6/SW IMUZ, Falenty, 33 ss.
Pachuta K. 1994. Rejestracja flory naczyniowej i warunków siedliskowych wylewisk ścieków województwa Warszawskiego, sprawozdanie - Grant KBN
308030 07: 22 ss.
Pachuta K. 1994: Implantowanie roślin naczyniowych dla celów oczyszczania ścieków. Wyniki badań Grant KBN 50105080022, maszynopis: 53 ss.
Wdrożenie: Zabudowa biologiczna skarp wysypiska Radiowo. Strona północna i zachodnia. Temat realizowany w ramach proj. celowego grant KBN
9T12P 02800C/4890 pt. „Opracowanie metodyki badań i monitoringu starych, nadpoziomowych wysypisk w zakresie zanieczyszczenia w
powierzchniowych i podziemnych oraz zapewnienia stateczności skarp.” (kierownik: dr inż. E. Koda).
Pachuta K., Pachuta A. 2003. Application of the GPS-RTK method to the determination of the location and influence of river plant communities on wa
movement and river bed morphology. Session G 17, Poster Area Esplanade presentation. EGS - AGU - EUG European Geopysical Society Joint Assemb
Nice, France, 7 April 2003. EAE03-A-02321 (Vol. 5 Mat. Konf.)
Pachuta K., Pachuta A. 2003. Metody geodezyjne w waloryzacji przyrodniczej terenów wiejskich. VI Konf. Nauk. Techn. „Problemy automatyzacji w Geode
Inżynieryjnej”. Politechnika Warszawska, Inst. Rozwoju Służb Społecznych, 27-28 marca 2003, Warszawa-Białobrzegi. Mat. konf. tom II: 41-48.
Pachuta K. 1996. Metody badawcze w monitoringu biocenoz rzecznych. Konf.Nauk. 80 lat Zakładu Inżynierskich Pomiarów Geodezyjnyc
Wydz.Inż.Lądowej Politechniki Warszawskiej, 15.XI.1996 „Kierunki rozwoju aparatury geodezyjnej do monitoringu budowli i środowiska.”: 73-82.
Pachuta K. 1996. Metody badań biocenoz stosowane w monitoringu środowiska. Konf. Nauk. z okazji 80-lecia Zakł. Inż. Pomiarów Geodezyjnych Wydz. In
Lądowej Politechniki Warszawskiej „Kierunki rozwoju aparatury geodezyjnej do monitoringu budowli i środowiska”, Warszawa 16-17.XI.1996, Komi
Geodezji PAN, WSP Opole, SGP Opole i SGP Kraków, Mat. Konf. 10: 73-82.
Pachuta K. 1995. Metody pomiarów i ocen właściwości okrywy roślinnej ekosystemów rzecznych. Mat. Seminar. Nauk. WMIŚ, SGGW, Kat. Bud. Wo
„Hydrauliczne i ekologiczne problemy inżynierii rzecznej”, 11.I.1995, Warszawa, N-1 - N-4.
Pawłat H., Pachuta K. Przewodnik do ćwiczeń z podstaw botaniki i ekologii. SGGW 1988. Warszawa.
UWAGI24):
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25) :
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
… 50. h
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
… 2 . ECTS
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.:
…1 . ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu 26)
Nr /symbol
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
efektu
Odniesienie do efektów dla
programu kształcenia na kierunku
01
Znajomość podstawowych metod inwentaryzacji przyrodniczej dla flory, fauny i zbiorowisk łąk.
K_W01++, K_W21+,
02
K_U12+,
05
W oparciu o zdobyte wiadomości - umiejętność doboru potrzebnej metody inwentaryzacji do
problemu środowiskowego.
Zdolność wykorzystania wiedzy członków zespołu i współpracy z nimi, umiejętność zebrania
cząstkowych danych inwentaryzacyjnych.
Gotowość, w zakresie podstawowym, do tworzenia uogólnień - rozpoznania obrazu całej sytuacji
na podstawie pojedynczych inwentaryzacji przyrodniczych wykonanych dla flory, fauny i
zbiorowisk trawiastych.
Przygotowanie do sporządzania inwentaryzacji w zakresie podstawowym.
06
Znajomość zasad podsumowania, prezentacji i wyciągania wniosków.
K_K03+,
07
Sprawność w korzystaniu z podstawowych zawodowych narzędzi, metod i programu
komputerowego dla inżyniera środowiska w zakresie inwentaryzacji flory i fauny.
K_U12+,
03
04
K_K01+,
K_U13+,
K_K04+,
2