Żyto ozime

Żyto ozime
Znaczenie żyta ozimego w Polsce pozostaje jednak duże, co wynika ze
znacznego udziału w naszym kraju gleb lekkich, na których jest ono głównie
uprawiane. Żyto ma mniejsze wymagania glebowe w stosunku do pozostałych
zbóż, lepiej znosi większe zakwaszenie gleb, dobrze wykorzystuje zapasy wody
zimowej, a także wyróżnia się największą mrozoodpornością.
W praktyce technologii uprawy żyta poświęca się zdecydowanie mniej
uwagi niż na przykład pszenicy. W szczególności stosuje się wobec żyta mało
intensywną ochronę przed chwastami, a ponadto do rzadkości należy stosowanie
w tym gatunku fungicydów.
W ostatnich latach rejestruje się wiele odmian mieszańcowych o wysokim
poziomie plonowania. Są one często uprawiane w gospodarstwach
wielohektarowych, w których chroni się żyto, aby obecność chorób nie
wpływała na plonowanie. Stały udział w strukturze zasiewów zapewnia żytu
kilka czynników: wyższa jak u pszenicy mrozoodporność, większa w
porównaniu do pszenicy i jęczmienia odporność na suszę i choroby grzybowe
oraz dobra tolerancja na zakwaszenie gleby i możliwości uzyskiwania
wysokiego plonowania na glebach lekkich, na których nie opłaca się uprawa
innych zbóż, np. pszenicy.
Tabela 18. Żyto ozime – odmiany badane w 2015 roku.
Lp.
Odmiana
Rok wpisania do:
KRO
LOZ
1
Dańkowskie
Diament
2005
2008
2
Stanko
2007
2010
3
Herakles
2007
4
Domir
2008
2010
5
Gonello F1
2009
2012
6
Palazzo F1
2009
2012
7
Dańkowskie
Amber
2010
2013
8
Armand
2011
2015
9
Horyzo
2011
2014
10
SU Stakkato F1
2012
Hodowca (lub polski przedstawiciel dla
odmian zagranicznych)
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
Dr Stanisław Ramenda
64-100 Leszno, Antoniny 3/6
Monsanto Pl sp. z o.o
02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 49
Dr Stanisław Ramenda
64-100 Leszno, Antoniny 3/6
KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5
KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
Dr Stanisław Ramenda
64-100 Leszno, Antoniny 3/6
HR Smolice sp. z o.o.
63-740 Kobylin, Smolice 146
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
11
Antonińskie
2013
12
SU Satelit F1
2013
13
SU Spektrum F1
2013
14
Tur F1
2013
15
Dańkowskie
Rubin
2013
16
KWS Bono F1
2014
17
Brandie F1
2014
18
SU Performer F1
2014
19
Helltop F1*)
2014
*) – Odmiana ze wspólnotowego katalogu.
Poznańska Hodowla Roślin
63-004 Tulce, ul. Kasztanowa 5
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
HR Smolice sp. z o.o.
63-740 Kobylin, Smolice 146
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
KWS Lochow Pl. sp. z o.o. Kondratowice, 57-150 Prusy, ul. Słowiańska 5
Monsanto Pl sp. z o.o
02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 49
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
Saaten Union Pl. sp. z o.o. 62-100
Wągrowiec, ul. Straszewska 70
Tabela 19. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2015 r.
Wyszczególnienie
Kompleks glebowy
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby
Zasobność gleby mg/100 g
P2O5
K2 O
Mg
Przedplon
Data siewu
Data zbioru
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1 kg/ha
N na poziomie a2 kg/ha
P2O5 kg/ha
K2O kg/ha
Nawożenie dolistne l/ha
Krzyżewo
Marianowo
Janów
Rzepiski
5
IV b
5,0
5
IV b
5,9
5
IV b
5,3
4
IV b
7,1
16,1
8,3
2,3
Gryka
19.09
03.08
21,4
17,0
5,3
Jęczmień jary
22.09
07.08
20,2
14,3
4,7
Łubin wąskolistny
01.10.
11.08
16,9
12,5
9,4
Pszenica jara
30.09
11.08
60
100
50
75
ADOB Mn – 2 l.
ADOB Cu – 2 l.
Insektycydy
92
132
40
60
Basfoliar 36 – 2 x 6 l.
Basfoliar 36 – 3 x12 l.
70
110
60
90
Basfoliar 36 – 2 x 6,0 l.
Sumi Alpha 050 EC -0,25 l.
Herbicydy dawka
Legato Plus 600 SC.1,4 l
Legato Plus 600 SC – 1,5 l.
Fungicydy dawka
Topsin 500 M SC – 1,4 l.
Falcon 460 EC – 0,6 l.
Mirage 450 EC – 1 l. Falcon
460 EC – 0,6 l.
Moddus 250 EC – 0,3 l.
Cerone 480 SL – 1 l.
Antywylegacz poziom a2
80
120
20
90
Komplet 560 SC – 0,5 l.
Gold 450 EC-1,25 l.
Boogie 200 EC-1,2 l
Fandango 200 EC-1,0 l
Falcon 46 EC-0,6 l
Boogie Xpro 400 EC - 1,25 l.
Fandango 200 EC - 1,0 l.
Falcon 460 EC - 0,6 l.
Cerone 480 SL – 1 l.
Cerone 480 SL – 1 l.
Komplet 560 SC – 0,5 l.
Krzyżewo
Marianowo
Rzepiski
Janów
Średnia
poprawiona
Odchylenie
od wzorca (dt)
% wzorca (dt)
A2 – A1 (dt)
Tabela 20. Plon ziarna odmian żyta ozimego w 2015 r. (dt z ha) na poziomie a1.
Wzorzec dt z ha
48,0
87,3
70,1
53,7
64,8
x
x
15,7
1
Dańkowskie Diament
45,2
78,7
64,3
50,5
59,7
- 5,1
92
12,8
2
Antonińskie
37,9
77,1
59,4
44,4
54,7
- 10,1
84
17,7
3
SU Stakkato F1
56,9
99,1
75,5
57,0
72,1
7,4
111
18,1
4
KWS Bono F1
51,9
94,3
81,3
62,8
72,6
7,8
112
14,2
5
Herakles S
36,6
74,7
70,1
56,7
- 8,0
88
14,2
6
Stanko
42,7
77,3
68,1
59,0
- 5,8
91
16,4
7
Domir
37,6
77,5
66,1
56,7
- 8,1
88
12,5
8
Gonello F1
51,9
93,0
72,6
68,8
4,0
106
19,2
9
Palazzo F1
47,5
91,9
66,9
65,1
0,3
100
23,2
10 Dańkowskie Amber
44,3
79,3
59,3
57,3
- 7,5
88
9,9
11 Armand
40,8
77,2
65,4
57,5
- 7,3
89
10,3
12 Horyzo
43,3
79,6
64,4
58,7
- 6,1
91
14,1
13 Dańkowskie Rubin
37,4
80,3
48,0
57,0
- 7,8
88
12,6
14 SU Satellit F1
56,3
98,0
54,3
71,3
6,5
110
16,2
15 SU Spektrum F1
51,5
94,6
61,7
71,0
6,3
110
12,3
16 Tur F1
47,2
84,5
59,0
65,4
0,6
101
13,4
17 Brandie F1
50,6
93,2
51,3
66,8
2,1
103
12,7
18 SU Performer F1
53,7
97,0
63,5
73,2
8,4
113
18,1
19 Helltop F1
45,5
86,6
56,3
66,0
1,2
102
12,3
Lp.
Odmiana
– Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką.
75,4
97,6
84,9
64,7
80,5
% wzorca
Średnia
poprawiona
74,8
Odchylenie
od wzorca (dt)
Janów
Wzorzec dt z ha
Rzepiski
Odmiana
Marianowo
Lp.
Krzyżewo
Tabela 21. Plon ziarna odmian żyta ozimego w 2015 r. (dt z ha) na poziomie a2.
x
x
1
Dańkowskie Diament
65,6
89,8
75,9
58,8
72,5
- 8,0
90
2
Antonińskie
65,4
86,4
78,3
59,4
72,4
- 8,1
90
3
SU Stakkato F1
87,2
109,5
91,8
72,5
90,2
9,8
112
4
KWS Bono F1
80,9
104,7
93,4
68,0
86,7
6,3
108
5
Herakles S
60,7
86,0
81,8
70,9
- 9,6
88
6
Stanko
62,3
89,3
90,3
75,3
- 5,1
94
7
Domir
56,3
84,9
82,2
69,2
- 11,3
86
8
Gonello F1
83,7
102,4
93,8
88,0
7,6
109
9
Palazzo F1
83,5
104,5
92,6
88,3
7,8
110
10 Dańkowskie Amber
61,5
86,3
69,6
67,2
- 13,3
84
11 Armand
54,9
86,8
77,3
67,7
- 12,7
84
12 Horyzo
62,3
89,8
82,1
72,8
- 7,7
90
13 Dańkowskie Rubin
60,5
88,8
55,1
69,6
- 10,9
86
14 SU Satellit F1
82,4
108,4
67,1
87,5
7,0
109
15 SU Spektrum F1
81,1
99,9
64,7
83,4
2,9
104
16 Tur F1
81,7
85,5
64,6
78,7
- 1,7
98
17 Brandie F1
73,4
102,1
58,8
79,6
- 0,9
99
18 SU Performer F1
85,0
110,8
73,7
91,3
10,8
113
19 Helltop F1
65,0
97,8
64,8
78,3
- 2,2
97
– Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką.
85,4
Tabela 22. Średnie wyniki plonowania odmian żyta ozimego w latach ( % wzorca).
Poziom a1
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Rok
Odmiana
Wzorzec dt z ha
Dańkowskie Diament
Antonińskie
SU Stakkato F1
KWS Bono F1
Herakles S
Stanko
Domir
Gonello F1
Palazzo F1
Dańkowskie Amber
Armand
Horyzo
Dańkowskie Rubin
SU Satellit F1
SU Spektrum F1
Tur F1
Brandie F1
SU Performer F1
Helltop F1
Liczba doświadczeń
Poziom a2
Lata
Rok
2013
2014
2015
61,6
69,8
64,8
64,5
67,3
70,3
95
90
89
110
92
84
111
112
88
91
88
106
100
88
89
91
88
110
110
101
103
113
102
92
x
110
x
91
94
92
110
102
95
94
97
x
x
x
x
x
91
87
111
x
90
92
91
109
103
93
92
93
89
109
110
104
x
x
x
94
108
93
98
94
112
99
101
100
104
91
93
93
111
106
97
94
95
89
107
110
106
4
4
4
2013-15 2014 - 15
2013
111
2014
Lata
2015
2013-15
92,1
80,5
81,0
86,3
90
90
111
90
90
112
108
88
94
86
109
110
84
84
90
86
109
104
98
99
113
97
91
x
111
x
92
92
90
109
108
93
87
94
x
x
x
x
x
90
90
112
x
92
91
86
106
108
86
84
91
87
108
104
102
x
x
x
94
94
97
115
107
108
94
101
95
87
86
102
106
87
84
91
87
106
103
106
4
4
4
2014 - 15
Tabela 23. Ważniejsze cechy rolnicze odmian i porażenie przez choroby w 2015 r.
Poziom a1
32,7
x
7,5
6,3
8,0
145
8,3
32,7
8,2
8,1
8,4
165
172
147
146
154
161
156
138
155
161
160
170
159
146
145
163
168
143
161
4
8,0
8,3
8,5
8,5
9,0
8,0
8,5
8,0
8,5
8,3
8,5
8,3
8,3
8,5
9,0
8,5
8,0
8,5
8,8
4
32,4
33,3
33,2
32,0
34,7
31,2
33,2
33,7
34,4
33,0
33,9
35,6
32,9
33,1
32,1
33,2
35,6
33,5
35,7
4
202
203
202
203
.
203
202
203
203
202
202
202
202
202
202
202
202
202
.
7,8
7,8
7,0
7,5
7,8
7,8
7,5
6,8
7,5
8,0
8,0
8,0
7,8
7,5
7,8
7,5
8,0
7,8
8,0
4
6,5
6,3
5,8
6,5
4,0
6,3
5,3
6,0
5,3
6,3
7,3
6,3
7,3
5,5
5,0
5,5
7,5
5,8
6,8
4
8,0
8,0
8,0
8,0
7,5
7,5
7,8
7,8
8,0
7,8
7,8
8,0
7,8
7,8
7,8
8,0
8,3
7,8
8,0
4
153
159
136
133
144
148
147
132
140
146
145
154
151
137
132
146
155
138
145
4
8,3
8,3
8,5
8,0
8,8
8,0
8,5
8,0
8,3
8,3
8,8
8,0
8,3
8,5
9,0
8,5
8,0
8,5
8,8
4
35,6
33,1
34,1
28,0
33,3
31,2
32,2
31,2
31,2
32,5
33,9
35,9
32,6
31,9
29,6
31,9
34,1
33,4
37,6
4
8,3
8,3
8,3
8,0
8,5
8,5
8,5
7,8
8,0
8,3
8,5
8,5
8,3
7,8
8,3
8,0
8,5
7,8
8,5
4
8,3
8,3
7,8
8,0
6,8
8,3
7,8
7,5
7,3
7,8
8,3
7,8
8,3
7,3
7,3
7,0
9,0
7,0
8,0
4
8,3
8,5
8,5
8,5
8,0
8,3
8,0
8,5
8,0
8,0
8,5
8,0
8,5
8,5
8,5
8,5
8,5
8,5
8,5
4
Septorioza
liści
8,3
Rdza
brunatna
158
g
Mączniak
Wyleganie
przed zbiorem
Skala 90
Masa tysiąca
nasion
Wysokość
roślin
dni
Septorioza
liści
g
Rdza
brunatna
Skala 90
Mączniak
Dojrzałość
pełna1)
1 Dańkowskie Diament
2 Antonińskie
3 SU Stakkato F1
4 KWS Bono F1
5 Herakles S
6 Stanko
7 Domir
8 Gonello F1
9 Palazzo F1
10 Dańkowskie Amber
11 Armand
12 Horyzo
13 Dańkowskie Rubin
14 SU Satellit F1
15 SU Spektrum F1
16 Tur F1
17 Brandie F1
18 SU Performer F1
19 Helltop F1
Ilość doświadczeń
Masa tysiąca
nasion
Wzorzec
cm
Skala 90 Skala 90 Skala 90
cm
Choroby
Wyleganie
przed zbiorem
Odmiana
Choroby
Wysokość
roślin
Lp.
Poziom a2
Skala 90
Skala 90
Skala 90
Charakterystyka odmian
(na podstawie listy opisowej odmian)
BRANDIE (2014). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa,
przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na na
mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną – duża, na pleśń śniegową, septoriozy
liści, rynchosporiozę i rdzę źdźbłową – dość duża, na choroby podstawy źdźbła
– średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre,
gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie
ziarna w kłosie i liczba opadania średnie, zawartość białka dość duża. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania
wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
KWS BONO (2014). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa,
przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń
śniegową i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rdzę brunatną i źdźbłową, septoriozy liści i rynchosporiozę – średnia. Rośliny
dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość
póżny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe,
gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie
średnia, liczba opadania dość duża, zawartość białka mała. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego duża, końcowa temperatura kleikowania
wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU PERFORMER (2014). Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa,
przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na pleśń
śniegową, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową, septoriozy liści,
rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła – średnia. Rośliny dość niskie, o
przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie średnie, gęstość ziarna w stanie
zsypnym dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba
opadania duża, zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna
kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo
wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.