Strona 1 Odpowiedź na zapytanie w sprawie

Odpowiedź na zapytanie w sprawie odznaczenia pilota prezydenckiego samolotu kpt. Grzegorza Pietruczuka Srebrnym KrzyŜem za zasłu...
Strona 1
VI kadencja
opis sprawy
Odpowiedź ministra obrony narodowej
na zapytanie nr 2496
w sprawie odznaczenia pilota prezydenckiego samolotu kpt. Grzegorza Pietruczuka Srebrnym KrzyŜem za zasługi dla
obronności
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na zapytanie pana posła Przemysława Gosiewskiego w sprawie odznaczenia pilota prezydenckiego samolotu kpt.
Grzegorza Pietruczuka Srebrnym KrzyŜem za zasługi dla obronności (SPS-024-2496/08), uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
W dniu 11 sierpnia br. w godzinach wieczornych dowódca 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego otrzymał telefoniczną informację z Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej o planowanym na następny dzień wylocie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wspólnie z prezydentami Estonii, Litwy, Ukrainy oraz
premierem Łotwy w rejon konfliktu na terenie Gruzji, z planowanym lądowaniem na lotnisku docelowym w Ganji w AzerbejdŜanie.
Dnia 12 sierpnia br. o godz. 00.38 z Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zostało przesłane stosowne zamówienie (nr ZOOP-350-28-1-08) precyzujące
poszczególne etapy planowanego do realizacji zadania. Zgodnie z nim zadanie miało przebiegać następująco:
1) dzień 12 sierpnia:
- start o godz. 7 z Warszawy do Tallina,
- start o godz. 10.20 z Tallina do Warszawy,
- start o godz. 11.15 z Warszawy do Symferopola,
- start o godz. 15.15 z Symferopola do Ganji w AzerbejdŜanie;
2) dzień 13 sierpnia:
- start o godz. 12 z Ganji do Symferopola,
- start o godz. 12.20 z Symferopola do Warszawy,
- start o godz. 14.10 z Warszawy do Wilna,
- start o godz. 16.25 z Wilna do Rygi,
- start o godz. 17.30 z Rygi do Tallina,
- start o godz. 19 z Tallina do Warszawy.
Wobec powyŜszego, przystąpiono do szczegółowego planowania otrzymanego zadania, wystąpiono o zgody dyplomatyczne państw docelowych i tranzytowych oraz
rozpoczęto przygotowanie załogi, jak i samolotu, do planowanych lotów. Na dowódcę załogi, a tym samym statku powietrznego, został wyznaczony kpt. pil. Grzegorz
Pietruczuk.
Zadania załodze przydzielił dowódca pułku, zwracając uwagę na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa lotów oraz zachowanie szczególnych środków
bezpieczeństwa podczas lotu w pobliŜu rejonu konfliktu zbrojnego.
Strat do lotu w dniu 12 sierpnia br. po trasie Warszawa - Tallin - Warszawa zrealizowano o godz. 7.20. Następnie po powrocie do Warszawy, odtworzeniu gotowości
samolotu oraz przygotowaniu pokładu do lotu start do Symferopola nastąpił o godz. 12.25.
Przed startem z Symferopola, około godz. 15.30 czasu warszawskiego, dowódca 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego odebrał telefon od pana Macieja
Łopińskiego szefa Gabinetu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który przekazał polecenie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące zmiany planowanej trasy
dalszego lotu i realizacji lotu do Tbilisi. W tej sprawie z dowódcą pułku rozmawiał równieŜ osobiście prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Dowódca pułku przyjął polecenie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do realizacji, zwracając równocześnie uwagę na bardzo duŜe zagroŜenie bezpieczeństwa lotu
oraz brak wymaganych zgód dyplomatycznych zezwalających na jego wykonanie. Następnie polecił przygotować i wysłać wystąpienie o dodatkowe zgody
dyplomatyczne. Odbyła się takŜe rozmowa kpt. pil. Grzegorza Pietruczuka z osobami towarzyszącymi prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, jak i z nim osobiście.
Pragnę zwrócić uwagę na fakt, iŜ zarówno dowództwo Sił Powietrznych, jak i załoga statku powietrznego, nie posiadały wiarygodnych danych dotyczących
zapewnienia wymaganej kontroli organów ruchu lotniczego w przestrzeni powietrznej oraz aktualnego stanu lotniska w Tbilisi. Nie był znany takŜe stan pasa oraz
urządzeń lotniskowych po bombardowaniu lotniska. Pilota informowano o braku pokrycia radarowego obszaru Gruzji.
Na podtrzymanie decyzji o realizacji lotu, zgodnie z uprzednio załoŜonym planem, do którego kpt. pil. Grzegorz Pietruczuk był przygotowany, miało wpływ wiele innych
czynników:
- krótki czas pozostały do planowanego startu z lotniska w Symferopolu, a tym samym brak moŜliwości pozyskania nowych zgód dyplomatycznych,
- stan zagroŜenia spowodowany sytuacją militarną w Gruzji,
- brak potwierdzonych informacji dotyczących aktualnego stanu i moŜliwości bezpiecznej realizacji lotów w przestrzeni powietrznej kraju oraz rejonie lotniska Tbilisi.
Dowódca załogi konsultował się równieŜ z szefami ochrony prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i prezydenta Ukrainy, którzy nie posiadali potwierdzonych informacji
odnośnie do bezpieczeństwa na lotnisku w Tbilisi. Pragnę w tym miejscu przypomnieć, Ŝe brak zgody na wlot w przestrzeń powietrzną państw, granice których musiałby
przekroczyć, aby wykonać lot po zmienionej trasie, wiąŜe się z ryzykiem, iŜ statek powietrzny będzie traktowany jako ˝naruszyciel˝. Samolot TU-154M nie jest
przystosowany do operowania w strefie konfliktu zbrojnego.
Biorąc to pod uwagę i mając na względzie rangę i ilość przewoŜonych pasaŜerów, dowódca załogi nie mógł postąpić inaczej.
W konsekwencji, po akceptacji przez pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, przekazanej dowódcy załogi za pośrednictwem oficera BOR, lot został zrealizowany
zgodnie z pierwotnym planem, tzn. do Ganji.
Kpt. pil. Grzegorz Pietruczuk postąpił właściwie i w pełni odpowiedzialnie, co zostało potwierdzone w przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym.
W myśl art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, ze zm.) dowódca statku powietrznego jest obowiązany
wykonywać loty zgodnie z przepisami, w szczególności zaś zapewnić bezpieczeństwo statku powietrznego oraz znajdujących się na jego pokładzie osób i rzeczy.
Zgodnie z ust. 2 tego przepisu, gdy statkowi powietrznemu grozi niebezpieczeństwo, dowódca jest obowiązany zastosować wszelkie niezbędne środki w celu ratowania
http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/08690964
2010-04-12 20:32:03
Odpowiedź na zapytanie w sprawie odznaczenia pilota prezydenckiego samolotu kpt. Grzegorza Pietruczuka Srebrnym KrzyŜem za zasłu...
Strona 2
pasaŜerów i załogi. Stosownie do art. 115 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotu oraz bezpieczeństwa i porządku na pokładzie statku
powietrznego, dowódca jest upowaŜniony do wydawania poleceń wszystkim osobom znajdującym się na pokładzie statku powietrznego, a zgodnie z ust. 2 tego
przepisu osoby te są zobowiązane do wykonywania poleceń dowódcy.
Wprowadzony do uŜytku regulamin lotów decyzją nr 412/MON ministra obrony narodowej z dnia 13 października 2006 r. w sprawie wprowadzenia do uŜytku w
lotnictwie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej ˝Regulaminu lotów lotnictwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej˝ (Dz. Urz. MON Nr 19, poz. 252, ze zm.) zawiera
przepisy lotnicze obowiązujące personel lotnictwa wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto, zgodnie z jego § 1 ust. 2, stosuje się go równieŜ do pozostałych
osób korzystających lub dysponujących przydzielonymi polskimi wojskowymi statkami powietrznymi, a takŜe - na podstawie ust. 3 tego przepisu - poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, jeŜeli zawarte w nim przepisy nie są sprzeczne z przepisami obowiązującymi w przestrzeni danego państwa, a w przestrzeniach
niepodlegających zwierzchnictwu Ŝadnego państwa - z przepisami międzynarodowymi.
Przepis § 12 ust. 10 regulaminu lotów stanowi, Ŝe dowódca statku powietrznego jest zobowiązany wykonać lot zgodnie z przepisami. Ponosi odpowiedzialność za
wykonanie postawionego zadania, bezpieczeństwo statku powietrznego oraz znajdujących się na pokładzie osób i rzeczy. Z kolei § 12 ust. 14 stanowi, Ŝe wszystkie
osoby obecne na pokładzie statku powietrznego są obowiązane wypełniać polecenia dowódcy statku powietrznego niezaleŜnie od ich stopnia wojskowego oraz statusu.
Wobec powyŜszego, mając świadomość realnego zagroŜenia bezpieczeństwa statku powietrznego i pasaŜerów na jego pokładzie oraz ewentualnych konsekwencji
świadomego naruszenia przepisów, dowódca załogi nie mógł podjąć innej decyzji, jak tylko wykonania zadania, do którego został wcześniej przygotowany.
Biorąc pod uwagę wskazane fakty i uwarunkowania, w jakich znalazł się dowódca załogi, naleŜy stwierdzić, iŜ działał on pod presją ciąŜącej na nim odpowiedzialności
za podjętą decyzję. Nie budzi równieŜ wątpliwości to, iŜ kpt. pil. Grzegorz Pietruczuk wykazał się odpowiedzialnością, profesjonalizmem i bardzo dobrą znajomością
obowiązujących przepisów, co absolutnie nie powinno być traktowane jako brak zdyscyplinowania czy teŜ tchórzostwo. Wręcz przeciwnie, działał w myśl najwyŜszych
wartości, jakimi są zapewnienie bezpieczeństwa najwaŜniejszej osobie w państwie oraz pasaŜerów i załogi będących na pokładzie statku powietrznego, którego był
dowódcą. Tak więc nie powinno budzić wątpliwości to, iŜ działanie takie powinno być propagowane w środowisku nie tylko wojskowym, ale na forum całego
społeczeństwa, jako zasługujące na najwyŜsze uznanie.
Z tego powodu kpt. pil. Grzegorz Pietruczuk decyzją nr 1303/KADR z dnia 28 sierpnia br. został wyróŜniony resortowym srebrnym medalem ˝Za zasługi dla obronności
kraju˝. Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia ministra obrony narodowej z dnia 19 kwietnia 1991 r. w sprawie zasad i trybu nadawania medalu ˝Za zasługi dla obronności
kraju˝ oraz wzoru odznaki tego medalu i sposobu jego noszenia (Dz. U. Nr 39, poz. 170) odznaczenie to moŜe być nadane osobom, które wykazały męstwo lub odwagę
w bezpośrednim działaniu związanym z obronnością kraju albo osiągnęły bardzo dobre wyniki w realizacji zadań obronnych, posiadają szczególne zasługi w dziedzinie
rozwoju nowoczesnej myśli wojskowej, techniki wojskowej oraz potencjału obronnego, jak równieŜ w zakresie szkolenia i wychowania wojskowego, swoją pracą
zawodową lub działalnością w organizacjach społecznych znacznie przyczyniły się do rozwoju i umocnienia systemu obronnego kraju.
Fakt odznaczenia tylko dowódcy załogi znajduje swoje uzasadnienie w zasadzie obowiązującej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Ŝe za podjęte decyzje
odpowiada jednoosobowo dowódca, który ją podjął.
Odnosząc się do pytania pana posła Przemysława Gosiewskiego dotyczącego nagłośnienia opisanej sprawy w mediach, pragnę przypomnieć, iŜ wypowiadając się na
temat odznaczenia kpt. pil. Grzegorza Pietruczuka, odpowiadałem jedynie na zainteresowanie mediów tą sprawą - pytany przez dziennikarzy prezentowałem swoje
zdanie na temat zachowania pilota. Nieuprawnione jest więc stwierdzenie, Ŝe podjąłem jakieś kroki, aby nagłośnić sprawę. Interpretacja róŜnicy zdań na temat
zachowania pilota jako ˝prowokacyjnej polityki rządu wobec prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej˝ jest równieŜ nieuzasadniona.
Przedstawiając powyŜsze wyjaśnienia, pozostaję w przekonaniu, Ŝe uzna je Pan Marszałek za wystarczające.
Łączę wyrazy szacunku i powaŜania
Minister
Bogdan Klich
Warszawa, dnia 27 października 2008 r.
http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/08690964
2010-04-12 20:32:03