Opis techniczny

I. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
II. OPIS TECHNICZNY
Spis treści
1.0 PODSTAWA OPRACOWANIA ......................................................................................................... 3
2.0 PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA ....................................................................................... 3
3.0 BILANS WODY I ŚCIEKÓW ............................................................................................................. 3
4.0 PRZYJĘTE ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE – INSTALACJE ZEWNĘTRZNE ............................... 6
4.1 Przyłącze i zewnętrzna instalacja wodociągowa ..........................................................................6
4.2 Przyłącze i zewnętrzna instalacja kanalizacji sanitarnej ...............................................................6
4.3 Przyłącze i zewnętrzna instalacja kanalizacji deszczowej............................................................7
5.0 WYKONAWSTWO ROBÓT ............................................................................................................... 8
6.0 UWAGI KOŃCOWE ........................................................................................................................ 10
7.0 INFORMACJA DOTYCZĄCA BIOZ ................................................................................................ 11
III. RYSUNKI
PW_ISZ_01 Plan zagospodarowania terenu
skala 1:500
PW_ISZ_02 Profil podłużny przyłącza wodociągowego
skala 1:100/500
PW_ISZ_03 Profil podłużny przyłącza i zewnętrznej kanalizacji sanitarnej
skala 1:100/500
PW_ISZ_04 Profil podłużny przyłącza i zewnętrznej kanalizacji deszczowej
skala 1:100/500
PW_ISZ_05 Rzut pomieszczenia wodomierza
skala 1:50
IV. ZAŁĄCZNIKI FORMALNO-PRAWNE
Warunki przyłączenia gestorów sieci
Oświadczenie projektantów
Decyzja o nadaniu uprawnień projektantów
2
II. OPIS TECHNICZNY
do projektu budowlanego przyłączy i zewnętrznych instalacji sanitarnych,
dla budowy hali widowiskowo-sportowej, Czerniejewo 62-250 ul. Szkolna
Działki nr 278/1; 279/1; 280/1; 281
1.0 PODSTAWA OPRACOWANIA
•
•
•
•
•
•
Zlecenie i wytyczne Inwestora;
Aktualny plan sytuacyjno-wysokościowy;
Ustalenia dokonane z Inwestorem;
Uzgodnienia międzybranżowe;
Wizja lokalna w obiekcie;
Aktualne normy i normatywy projektowania oraz obowiązujące przepisy.
2.0 PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA
Przedmiotem opracowania jest projekt budowlany przyłączy i zewnętrznych instalacji wod-kan
dla budynku hali widowiskowo-sportowej w Czerniejewie.
Zakresem niniejszego opracowania objęto projekt budowy:
• przyłącza wodociągowego;
• przyłącza i zewnętrznej kanalizacji sanitarnej;
• przyłącza i zewnętrznej kanalizacji deszczowej.
3.0 BILANS WODY I ŚCIEKÓW
Obliczenia instalacji zimnej wody użytkowej wykonano na podstawie Polskiej Normy PN-92/B-01706
Lp.
Rodzaj punktu czerpalnego
Ilość
punktów
czerpalnych
Normatywn
y przepływ
wody
[dm3/s]
Woda
zimna qn
[dm3/s]
Woda
ciepła qn
[dm3/s]
1
Umywalka
41
0,07
2,87
2,87
2
Zlewozmywak, komora
5
0,07
0,35
0,35
3
Miska ustępowa
23
0,13
2,99
-
4
Pisuar
5
0,30
1,50
-
5
Natrysk
17
0,15
2,55
2,55
6
Zawór czerpalny z perlatorem
5
0,15
0,75
-
11,01
5,77
∑ qn
∑ qn
16,78
3
Dla określenia średnicy przyłącza i doboru wodomierza maksymalny sekundowy przepływ wyliczono
poprzez analogię ze wzoru:
qmax sek = 0,682 ( Σ qn )0,45 – 0,14 dla qn <20 l/s oraz
qmax sek = 0,4 ( Σ qn )0,54 + 0,48 dla qn >20 l/s
gdzie:
qmax sek - przepływ obliczeniowy wody ( l/s )
Σ qn - suma normatywnych wypływów wody dla punktów czerpalnych
określonych powyżej
Σ qn =16,78 l/s
qmax sek = 2,29 l/s = 8,23 m3/h
Dodatkowo w budynku zaprojektowano 9 hydrantów HP 25 o wydajności 1,0 l/s.
Zapotrzebowanie p.poż. (równoczesna praca dwóch hydrantów) wynosi:
2 x 1,0 = 2,00 l/s = 7,20 m3/h
Do doboru średnicy przyłącza oraz do doboru wodomierza przyjęto większy przypływ, czyli przepływ
wody na cele socjalno-bytowe.
Dla zapotrzebowania wody w/w należy przewidzieć przyłącze np. z rur PE HD 100 o średnicy min. 63
SDR 17 PN 10
Obliczenia instalacji kanalizacji sanitarnej wykonano na podstawie Polskiej Normy PN-92/B-01707
Lp.
Rodzaj punktu czerpalnego
Ilość punktów
czerpalnych
Równoważnik
odpływu AWs
∑ AWs
1
Umywalka
41
0,5
20,5
2
Zlewozmywak, komora
5
1,0
5,0
3
Miska ustępowa
23
2,5
57,5
4
Pisuar
5
0,5
2,5
5
Natrysk
17
1,0
17,0
6
Wpust podłogowy d=0,05m
7
1,0
7,0
7
Wpust podłogowy d=0,1m
1
2,0
2,0
∑ AWs
qs = K
111,5
∑ AWs
K=0,7
7,39
dm3/s
Do oprowadzenia ścieków bytowych z całego obiektu w ilości w/w należy przewidzieć przyłącze np. z
rur PVC SN8 SDR 34 o średnicy min. Ø200 mm.
4
Obliczenie ilości ścieków deszczowych z dachu wykonano na podstawie Polskiej Normy PN-92/B01707:
2288 m2
I = 150 [dm3/s ha]
Ψ = 0,9
- powierzchnia połaci dachowej:
- miarodajny czas deszczu:
- współczynnik spływu dla dachu:
qd = ψ ⋅ A ⋅
q d = 0,9 ⋅ 2288
I
10000
150
= 30,89 dm 3 / s = 111,2m 3 / h
10000
Wody opadowe przy pomocy wpustów i rur spustowych zostaną odprowadzone do kanalizacji
deszczowej zgodnie z rysunkami.
5
4.0 PRZYJĘTE ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE – INSTALACJE ZEWNĘTRZNE
4.1 Przyłącze i zewnętrzna instalacja wodociągowa
4.1.1 Średnica i materiał projektowanych instalacji
Projektuje się przyłącze wodociągowe, włączone do istniejącego wodociągu ø110mm.
Przyłącze do budynku wykonać z rury PE HD 100 SDR 17 PN 10 o średnicy zewnętrznej ø63mm.
Na istniejącej sieci wodociągowej w miejscu kolizji z projektowanym łącznikiem, zamontować
stalową rurę osłonową ø200mm.
4.1.2 Wodomierz
Montaż układu pomiarowego wraz z niezbędną armaturą odcinająco-zabezpieczającą
przewiduje się w projektowanym budynku w pomieszczeniu przyłączy.
Jako urządzenie pomiarowe zużycia wody projektuje się wodomierz jednostrumieniowy JS-10 o
średnicy DN32, przepływie nominalnym Q3=10 m3/h i przepływie max Q4=12,5 m3/h. Przed i za
wodomierzem zamontować zawory odcinające. Dodatkowo zestaw wyposażyć w filtr siatkowy i zawór
antyskażeniowy klasy BA wg instalacji wewnętrznej. Zabudowę zestawu wodomierzowego wykonać
zgodnie z PN-B-10720:1998.
4.1.3 Uzbrojenie
Włączenie do istniejącego wodociągu wykonać przy pomocy trójnika żeliwnego DN 100/65.
Na sieci wodociągowej montować złącza rurowo-kołnierzowe DN100. Za trójnikiem montować zwężkę
żeliwną kołnierzową DN65/50 oraz żeliwną zasuwę odcinającą DN50. Zasuwę należy wyposażyć w
obudowę teleskopową oraz skrzynkę żeliwną do zasuw.
Na przyłączu oraz na zewnętrznej instalacji wodociągowej stosować kształtki przejściowe
PE/stal 63/50. Do zmiany kierunku trasy stosować kształtki elektrooporowe.
Nad rurociągami w odległości 0,5m od wierzchu rury umieścić taśmę ostrzegawczą koloru
niebieskiego. Do górnej tworzącej przewodu wodociągowego mocować drut wskaźnikowy miedziany
DY6 z wyprowadzeniem do skrzynki zasuw i połączeniem zestawem wodomierzowym. Lokalizację
uzbrojenia należy oznaczyć w terenie przy pomocy tabliczek informacyjnych z tworzywa sztucznego
wg PN-86/B-09700.
Szczegóły dotyczące rozwiązań technicznych przedstawiono w części graficznej niniejszego
opracowania.
4.2 Przyłącze i zewnętrzna instalacja kanalizacji sanitarnej
4.2.1 Materiał projektowanych instalacji
W celu uniknięcia montażu przepompowni ścieków sanitarnych, istniejący przykanalik ks160
należy zdemontować i po jego trasie ułożyć nowy kanał o większej średnicy i mniejszym spadku
i=1,0%. Odprowadzenie ścieków wykonać poprzez projektowany przykanalik PVC Ø0,20m do
projektowanej studni sanitarnej na działce 328 (w ulicy).
Przyłącze oraz zewnętrzną instalację kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej zaprojektowano z rur
kanalizacyjnych PVC klasy S, SN12, łączonych na uszczelkę gumową z gumy EPDH, odpornej na
substancje występujące w ściekach komunalnych oraz na agresywne działanie wód gruntowych.
4.2.2 Uzbrojenie
Na trasie przyłącza oraz zewnętrznej instalacji kanalizacji sanitarnej projektuje się studnie
betonowe włazowe ø1,000m oraz alternatywnie studnie tworzywowe Ø0,600m (co 50m należy
6
stosować studnie włazowe). Na studniach w terenie zielonym i na ciągach pieszych montować włazy
żeliwne klasy B125, z kolei w pasie drogowym montować włazy żeliwne klasy D400 z otworami
wentylacyjnymi wg PN-EN 124.
Szczegóły dotyczące rozwiązań technicznych przedstawiono w części graficznej niniejszego
opracowania.
4.3 Przyłącze i zewnętrzna instalacja kanalizacji deszczowej
4.3.1 Materiał projektowanych instalacji
Ścieki z dróg, parkingów i chodników oraz wody opadowe z połaci dachowych odprowadzić
grawitacyjnie przewodami PVC lite Ø0,16m, Ø0,20m, Ø0,25m Ø0,315m, Ø0,40m klasy SN8
do istniejącej kanalizacji deszczowej w ul. Polnej. Przyłącze kanalizacji deszczowej wg odrębnego
opracowana - wykonać zgodnie z warunkami technicznymi gestora sieci. W zakresie tego opracowania
instalacja została zakończona studnią betonową.
4.3.2 Uzbrojenie
Wody deszczowe z połaci dachowych odprowadzane będą wewnętrznym systemem
podciśnieniowym, a następnie wyprowadzone grawitacyjnie poprzez rury PVC klasy SN8 do
projektowanych kanałów kanalizacji deszczowej. Ścieki te traktujemy jako czyste i w miarę możliwości
włączamy za separatorem.
Ścieki deszczowe z terenów utwardzonych zostaną podczyszczone w separatorze
koalescencyjnym substancji ropopochodnych ze zintegrowanym osadnikiem i kanałem
odciążającym. Na etapie wykonawstwa wykonać inwentaryzację istniejącej sieci deszczowej - nie
wyklucza się konieczności wybudowania przepompowni ścieków deszczowych oraz studni rozprężnej.
Na trasie projektowanej kanalizacji deszczowej przewidziano studnie betonowe włazowe
ø1,000m oraz alternatywnie studnie tworzywowe Ø0,600m (co 50m należy stosować studnie
włazowe). Na studniach w terenie zielonym i na ciągach pieszych montować włazy żeliwne klasy
B125, z kolei w pasie drogowym montować włazy żeliwne klasy D400 z otworami wentylacyjnymi wg
PN-EN 124.
Szczegóły dotyczące rozwiązań technicznych przedstawiono w części graficznej niniejszego
opracowania.
7
5.0 WYKONAWSTWO ROBÓT
5.1 Roboty ziemne
Do robót ziemnych przystąpić po geodezyjnym wytyczeniu trasy przewodu i zabiciu
„świadków”.
W trakcie robót ziemnych przestrzegać ustaleń norm:
PN-B-06050:1999 – Geotechnika – Roboty ziemne – Wymagania ogólne
PN-B-10736:1999 – Roboty ziemne – Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i
kanalizacyjnych. Warunki techniczne wykonania
oraz obowiązujących warunków technicznych i bhp.
Roboty ziemne prowadzić ręcznie w wykopach wąskoprzestrzennych o ścianach umocnionych
wypraskami stalowymi układanymi poziomo. Urobek z wykopów składować na odkład.
5.2 Roboty montażowe
Przy montażu rur z tworzyw sztucznych przestrzegać instrukcji wydanych przez producentów
rur i „Warunków technicznych wykonania i odbioru rurociągów z tworzyw sztucznych” wydanych przez
Polską Korporację Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji” - Warszawa 1994r. oraz
WTW i OSW z 2001r. i WTW i OSK z 2003r. oraz PN-B-10725:1997.
Montaż przewodów można realizować przy temperaturach otoczenia od +50C do +300C.
Do robót montażowych można przystąpić po starannym wyrównaniu podłoża, wykonaniu podsypek
piaszczystych.
1. Przed opuszczeniem rur do wykopu należy sprawdzić ich stan techniczny (nie mogą mieć
uszkodzeń).
W trakcie montażu należy zwracać uwagę na to, aby rury przylegały na całej długości do podłoża.
Szczególną uwagę należy zwrócić na prawidłowość osadzenia wrzecion zasuw.
Nad przyłączem wodociągowym należy umieścić taśmę sygnalizacyjną koloru niebieskiego a do
wierzchu rury zamocować drut miedziany DY6 z wyprowadzeniem do skrzynki do zasuw i połączeniem
z zestawem wodomierzowym.
5.3 Skrzyżowanie kanałów sanitarnych i wodociągowych
z innymi przewodami
Skrzyżowania projektowanych sieci z innymi przewodami należy wykonać w oparciu o następujące
zalecenia:
• Przed przystąpieniem do prac należy powiadomić wszystkich użytkowników sieci, z którymi będą
się krzyżowały lub zbliżały się kanały sanitarne i sieć wodociągowa.
• Przy skrzyżowaniu i zbliżeniu z kablami energetycznymi pod kablami odległość pionowa rury
ochronnej na kablu powinna wynosić minimum 0,50 m. Kabel należy zabezpieczyć
dwudzielną rurą ochronną np. typu A110 PS „AROT” o długości jednostkowej L = 3,0 m.
Zbliżenia i skrzyżowana z kablami i słupami energetycznymi wykonać zgodnie z normami PN76/E-5125 i PN-E-05100-1.
• Na skrzyżowaniu z kablami teletechnicznymi podziemnymi, kable te należy zabezpieczyć
pustakami kablowymi.
5.4 Zasypka wykopów
Po zakończeniu robót montażowych i wykonaniu prób ciśnienia przewody zasypywać
warstwami do wysokości 30 cm powyżej klucza w sposób ręczny piaskiem pozbawionym kamieni, a
następnie mechanicznie gruntem rodzimym. Zasypkę prowadzić z dokładnym zagęszczeniem.
Wykonawcę robót zobowiązuje się do zagęszczenia gruntu dla uzyskania stopnia zagęszczenia wz =
1,0.
8
5.5 Próba ciśnienia, płukanie i dezynfekcja przewodu wodociągowego
Próby szczelności wykonywać zgodnie z wymogami „Warunków technicznych wykonania i
odbioru rurociągów z tworzyw sztucznych” wydanych przez Polską Korporację Techniki Sanitarnej,
Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji” - Warszawa 1994r., WTW i OSW z 2001r. i wymaganiami
producenta rur.
Do próby należy przystąpić po usztywnieniu przewodu, właściwym jego zaślepieniu i odsłonięciu
wszystkich uszczelnianych złączy.
W czasie przeprowadzania próby szczelności należy w szczególności przestrzegać następujących
warunków:
• przewód nie może być nasłoneczniony, a zimą temperatura jego powierzchni zewnętrznej nie może
być niższa niż 10C
• napełnianie przewodu powinno się odbywać powoli od najniższego punktu
• temperatura wody wykorzystywanej przy próbie ciśnienia nie powinna przekraczać 200C
• 12 godzin w celu ustabilizowania
• ciśnienie próbne powinno wynosić 1 MPa
• po ustabilizowaniu się próbnego ciśnienia wody w przewodzie należy przez okres 30 minut
sprawdzać jego poziom
• po zakończeniu próby szczelności należy ciśnienie zmniejszać powoli w sposób kontrolowany, a
przewód opróżnić z wody
• wyniki prób szczelności odcinka jak i całego przewodu powinny być ujęte w protokołach
podpisanych przez wykonawcę, nadzór inwestorski i użytkownika.
Po uzyskaniu pozytywnych wyników próby szczelności należy przewód poddać płukaniu
używając do tego celu czystej wody wodociągowej.
Prędkość przepływu wody w przewodzie powinna umożliwić usunięcie wszystkich zanieczyszczeń
mechanicznych występujących w przewodzie.
Woda płucząca po zakończeniu płukania powinna być poddana badaniom fizykochemicznym i
bakteriologicznym w jednostce badawczej do tego upoważnionej.
Jeśli wyniki badań wskazują na potrzebę dezynfekcji przewodu, proces ten powinien być
przeprowadzony przy użyciu np. roztworów wodnych wapna chlorowanego lub roztworu podchlorynu
sodowego w czasie 24 godzin ( zalecane stężenie 1 litr podchlorynu sodu na 500 litrów wody ).
Po tym okresie kontaktu pozostałość chloru w wodzie powinna wynosić około 10 mg Cl2/litr.
Po zakończeniu dezynfekcji i spuszczeniu wody z przewodu należy ponownie go wypłukać.
Włączenie przewodu do eksploatacji może nastąpić po uzyskaniu pozytywnych wyników badań
bakteriologicznych jednak nie później niż w ciągu 10 dni od zakończenia dezynfekcji.
9
6.0 UWAGI KOŃCOWE
1. Wytyczenie trasy kanałów oraz przyłączy należy wykonać kompleksowo z pozostałym uzbrojeniem i
kanałami zbiorczymi w nawiązaniu do osnowy geodezyjnej, istniejących obiektów stałych, granic
parcel oraz linii zabudowy projektowanych ulic w oparciu o „Projekt zagospodarowania terenu” .
2. W przypadku kolizji z niezidentyfikowanymi obiektami o charakterze historycznym i
architektonicznym z projektowanym kanałem, należy dokonać korekty trasy przy udziale
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Inwestora, Jednostki Projektowej i Wykonawcy.
3. Wszystkie materiały i urządzenia zastosowane przy budowie objętych niniejszym projektem winny
posiadać aktualne dopuszczenia do stosowania w budownictwie w Polsce tj. atesty, aprobaty
techniczne, dopuszczenia UDT, deklaracje zgodności, itp.
4. Całość robót objętych niniejszym opracowaniem należy wykonać zgodnie z „Warunkami
technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano - montażowych cz. II”, „Warunkami technicznymi
wykonania i odbioru rurociągów z tworzyw sztucznych”, wytycznymi producentów rur.
Dopuszcza się zastosowanie innej technologii, lecz musi ona spełniać wymagania
techniczne przywołanych systemów.
5. Grubość izolacji w zależności od średnic rurociągów wg zaleceń rozporządzenia z dnia 6 listopada
2008 w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki.
Lp
1
2
3
4
5
6
7
Rodzaj przewodu lub komponentu
Średnica wewnętrzna do 22 mm
Średnica wewnętrzna do 22 do 35 mm
Średnica wewnętrzna do 35 do 100 mm
Średnica wewnętrzna ponad 100 mm
Przewody armatura z poz 1-4 przechodzące
przez
ściany
lub
stropy,
skrzyżowania
przewodów
Przewody ogrzewań centralnych wg poz 1-4
ułożone w komponentach budowlanych, między
ogrzewanymi pomieszczeniami
Przewody wg pozycji 6 ułożone w podłodze
Minimalna grubość izolacji
cieplnej (materiał 0,035 W
/mK)
20mm
30mm
Równa średnicy wewnętrznej
100mm
½ wymagań z poz 1-4
½ wymagań z poz 1-4
6mm
Uwaga:
• przy zastosowaniu materiału izolacyjnego o innym współczynniku przenikania ciepła niż
podano w tabeli należy odpowiednio skorygować grubość warstwy izolacyjnej.
6. Przejścia przez przegrody oddzielenia pożarowego zabezpieczyć poprzez uszczelnienie masą lub
przy użyciu kołnierzy i opasek pęczniejących o odpowiedniej odporności ogniowej, wg wytycznych
producenta zastosowanego systemu p.poż.
7. Zgodnie z Art. 21A Prawa Budowlanego I § 3.1 Rozp. BIOZ, kierownik budowy przed rozpoczęciem
robót winien opracować Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zwany „Planem BIOZ”
8. Podczas budowy należy bezwzględnie przestrzegać przepisów BHP.
9. Po zakończeniu budowy terenu należy przywrócić do stanu pierwotnego (w tym
odbudowanie ogrodzeń, chodników, dróg dojazdowych, placów manewrowych, drenów,
humusowanie terenów zielonych i obsianie ich trawą, ochronę roślin szlachetnych,
usunięcie wszelkich innych uszkodzeń i strat wynikających z prowadzenia prac
budowlanych i pomocniczych).
autor projektu:
10
7.0 INFORMACJA DOTYCZĄCA BIOZ
Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia - zwany "Planem bioz" opracowuje kierownik budowy,
odpowiedzialny m.in. za organizację placu budowy. Kierownik budowy zabezpiecza realizację budowy
w oparciu o projekt budowlano-wykonawczy.
Plan bioz powinien być wykonany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie
informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
z dnia 23.06.2003 r. /Dz. U. Nr 120 , poz. 1126/ z późniejszymi zmianami
1.
Zakres robót dla całego
poszczególnych obiektów
zamierzenia
budowlanego
oraz
kolejność
realizacji
Niniejsze opracowanie obejmuje wykonanie przyłączy i zewnętrznych instalacji sanitarnych wod-kan.
2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych
Informacja BIOZ dotyczy nowo projektowanych instalacji z w/w zakresu, związanych z budową
budynku hali widowiskowo-sportowej, Czerniejewo 62-250, ul. Szkolna, Działki nr 278/1; 279/1;
280/1; 281.
Na działce występują inne istniejące budynki m.in. budynek szkoły.
3. Wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać
zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi
Wodociąg, kanalizacja deszczowa i sanitarna
Roboty montażowe wodociągu, kanalizacji deszczowej i sanitarnej stwarzają szereg zagrożeń dla
bezpieczeństwa i zdrowia monterów. Wymieniono je poniżej:
• Przewody wodociągowe, kanalizacji deszczowej i sanitarnej kładzione będą w wykopach
odpowiednio na głębokości do 3,00m p.p.t.. Ma to znaczenie podczas wykonywania wykopów,
umacniania ścian, odwodnienia dna wykopów oraz podczas rozbiórki obudowy wykopów i
ostatecznego zasypania położonych kanałów w wykopie.
• W przypadku występowania gruntów silnie nawodnionych woda podziemna w razie
niedokładnego lub niewłaściwego odwodnienia wykopu albo niestarannego wykonania
obudowy i zabezpieczenia dna wykopu może powodować zawalenie się wykopu.
• Zagrożeniem dla monterów może być także pracujący w ich pobliżu sprzęt mechaniczny:
koparki, dźwigi itp. oraz podnoszone lub opuszczane rury. Zagrożeniem dla bezpieczeństwa i
zdrowia pracowników wykonujących wodociąg oraz kanalizację deszczową i sanitarną może
być sieć energetyczna podziemna eANN.
Drogi
Roboty budowlane związane z odbudową dróg po wykonaniu wodociągu i kanalizacji mogą mieć także
wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników:
• Roboty drogowe prowadzone będą z użyciem ciężkiego sprzętu – koparki, samochody
samowyładowcze, spycharki, walce samojezdne. Sprzęt ten przy nie przestrzeganiu zasad BHP
może stanowić potencjalne zagrożenie dla drogowców.
• Prace drogowe prowadzone będą m in. przy skrzyżowaniu ulic osiedlowych co ma nie tylko
ważne znaczenie dla drogowców ale i dla pieszych.
• Prace drogowe prowadzone będą w zaprojektowanych drogach w taki sposób aby zachować
ciągłość ruchu pieszego z zachowaniem możliwości dojścia do posesji co także ma istotne
znaczenie na warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Zagrożenia wynikają również z faktu jednoczesnego wykonywania prac budowlanych i instalacyjnych,
prowadzenia prac na różnych wysokościach oraz ciągłego ruchu transportu samochodowego
dowożącego materiały oraz wywożące zużyte materiały.
Koordynacja tych działań to główny element trudności przy planowaniu harmonogramu budowy i
mający wpływ na bezpieczeństwo oraz ochronę zdrowia pracowników.
11
4. Wskazanie dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji
robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich
wystąpienia
Do prac, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę pod kątem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
należy przede wszystkim zaliczyć:
• prace na wysokości przy montażu wszystkich instalacji prowadzonych pod stropami,
• prace związane z montażem dużych i ciężkich elementów przy użyciu specjalistycznych
dźwigów i podnośników,
• prace montażowe na dachu,
• prace montażowe przy temperaturach poniżej -10°C,
• prace montażowe przy użyciu maszyn i narzędzi zmechanizowanych,
• prace przy urządzeniach zasilane elektrycznie oraz posiadające ruchome elementy,
• prace spawalnicze.
Zagrożenia występujące przy wykonywaniu robót instalacyjnych:
• upadek pracownika z wysokości (brak zabezpieczenia obrysu stropu; brak zabezpieczenia
otworów technologicznych w powierzchni stropu);
• przygniecenie pracownika urządzeniem podczas wykonywania robót montażowych przy użyciu
żurawia (przebywanie pracownika w strefie zagrożenia, tj. w obszarze równym rzutowi
przemieszczanego elementu, powiększonym z każdej strony o 6,0 m)
• przy robotach spawalniczych może wystąpić zagrożenie pożarem i poparzeniem od elementów
spawanych.
Jako czas występowania zagrożeń podczas realizacji robót budowlanych przewiduje się okres od
rozpoczęcia budowy do jej zakończenia.
5. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do
realizacji robót szczególnie niebezpiecznych
Planowana inwestycja jest wielobranżowym przedsięwzięciem budowlanym gdzie, na
wyznaczonym obszarze, prowadzone będą roboty budowlane. Szkolenie i instruktaż pracowników
winien zwrócić uwagę przede wszystkim na konieczność przestrzegania terminów i miejsca pracy dla
poszczególnych grup pracowników, tak aby prace wykonywane były tylko tam, gdzie zostało to
zaplanowane oraz na konieczność przestrzegania przez pracowników podstawowych przepisów BHP ze
wzmożoną uwagą.
Pracodawca powinien określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy
wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych jak, np. praca na wysokości, a zwłaszcza zapewnić:
• bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób,
odpowiednie środki zabezpieczające,
• instruktaż pracowników, obejmujący w szczególności (art. 237 §1 Kodeksu pracy):
a. imienny podział pracy,
b. kolejność wykonywania zadań,
c. wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.
d. szkolenie pracowników wstępne i okresowe
e. udostępnienie pracownikom do stałego korzystania aktualnej instrukcji
bezpieczeństwa i higieny pracy.
f. bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy.
Operatorzy ciężkiego sprzętu budowlanego muszą posiadać specjalistyczne uprawnienia. Na budowie
powinna znajdować się osoba przeszkolona w zakresie udzielania pierwszej pomocy, wyposażona w
apteczkę oraz dysponująca telefonem na pogotowie ratunkowe i policję.
Wszystkie prace należy prowadzić pod nadzorem osób posiadających stosowne uprawnienia
budowlane do kierowania robotami budowlanymi i montażowymi.
12
6.
Wskazanie
środków
technicznych
i
organizacyjnych,
zapobiegających
niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach
szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających
bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru,
awarii i innych zagrożeń.
Środki techniczne i organizacyjne winny wynikać ze szczegółowego harmonogramu prac
budowlanych wykonanego przez Generalnego Wykonawcę. Wskazane wyżej zagrożenia winny mieć
swoje odniesienie w opracowanym planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Zastosowane środki techniczne, zapewnienie bezkolizyjnej komunikacji dla ruchu kołowego i
pieszego winny wynikać z ogólnych zasad bezpiecznego prowadzenia robót budowlanych.
Kierownictwo robót winno oznakować plac budowy znakami bezpieczeństwa na wypadek pożaru,
awarii i innych zagrożeń - zgodnie z Polską Normą PN-93/N-01256.02.
Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują
odpowiednio kierownik budowy (kierownik robót) oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu
obowiązków.
Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i
zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich
stosowania zgodnie z przeznaczeniem, organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając
zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi
chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, dbać o bezpieczny i higieniczny stan
pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich
stosowania zgodnie z przeznaczeniem.
W razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników osoba
kierująca, pracownikami obowiązana jest do niezwłocznego wstrzymania prac i podjęcia działań w celu
usunięcia tego zagrożenia.
Pracownicy zatrudnieni na budowie, powinni być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej oraz
odzież i obuwie robocze, zgodnie z tabelą norm przydziału środków ochrony indywidualnej oraz
odzieży i obuwia roboczego opracowaną przez pracodawcę.
Środki ochrony indywidualnej w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa użytkowników tych
środków powinny zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami (np. upadek z
wysokości, uszkodzenie głowy, twarzy, wzroku, słuchu). Kierownik budowy obowiązany jest
informować pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami.
W przypadku wykonywania robót z dala od zakładu pracy zapewnić należy pracownikom
schronisko, wyposażone w:
• ogrzewanie (dotyczy pory zimowej),
• miejsce do podgrzewania posiłków,
• urządzenia sanitarne,
• apteczkę pierwszej pomocy,
• regulamin pracy,
• instrukcję, dotyczącą udzielania pierwszej pomocy,
• adresy i telefony pogotowia ratunkowego, straży pożarnej i policji.
Zabezpieczenie terenu budowy
•
•
•
•
Przed przystąpieniem do prac należy właściwie oznakować teren budowy, zgodnie z
zatwierdzonym projektem organizacji ruchu oraz po odbiorze oznakowania ostrzegawczego
przez Wydział Zarządu Dróg.
Teren budowy lub robót powinien być w miarę potrzeby zabezpieczony
ogrodzeniem. Szerokość dróg komunikacyjnych na placu budowy powinna być
dostosowana do używanych środków transportu i nasilenia ruchu.
Drogi i ciągi piesze na placu budowy powinny być utrzymane we właściwym stanie
technicznym. Nie wolno na nich składować materiałów, sprzętu lub innych przedmiotów.
W czasie wykonywania robót wykonawca dostarczy, zainstaluje i będzie obsługiwał wszystkie
tymczasowe urządzenia zabezpieczające takie jak: znaki pionowe, poziome, zapory, światła
ostrzegawcze, sygnały, sygnalizatory, oświetlenie ciągów komunikacyjnych, itp., zapewniając
w ten sposób bezpieczeństwo pojazdów i pieszych.
13
•
•
Wykonawca zapewni stałe warunki widoczności w dzień i w nocy tych zapór i
znaków, dla których jest to nieodzowne ze względów bezpieczeństwa.
Wszyscy pracownicy drogowi oraz monterzy wod-kan zaopatrzeni będą w
kamizelki odblaskowe oraz kaski ochronne.
Zabezpieczenie i praca w wykopach
•
•
•
•
•
Wykopy pod wodociąg i kanalizację należy na całej długości zabezpieczyć zgodnie z projektem
oraz wykonywaną specyfikacją techniczną. Do wykopu w celu sprawnego opuszczenia wykopu
należy wstawić drabiny (co 20 mb).
Schodzenie do wykopu i wychodzenie z niego dozwolone jest tylko po drabinkach, zabrania się
schodzenia i wchodzenia po elementach obudów wykopu. W czasie pracy sprzętu
mechanicznego (koparki, dźwigi itp.) nie wolno przebywać w jego zasięgu.
Podnoszenie lub opuszczanie rur, kształtek i kręgów betonowych powinno odbywać się pod
nadzorem osoby odpowiedzialnej.
Haki oraz liny do przemieszczania rur, kształtek i kręgów winny być atestowane.
Zabrania się zrzucania do wykopu jakichkolwiek przedmiotów. Przedmioty te należy opuszczać
do wykopu tylko w specjalnie do tego celu przygotowanych pojemnikach.
Każdy pracownik ma prawo do natychmiastowego przerwania pracy, jeżeli podczas
wykonywania wykopu napotka przewody podziemne niewiadomego przeznaczenia, głazy
tunele i inne urządzenia podziemne oraz gdy w wykopie wyczuje gaz.
7. Miejsce przechowywania dokumentacji budowy oraz dokumentów niezbędnych do
prawidłowej eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych:
Dokumentacja budowy w trakcie wykonywania robót - na placu budowy, w pomieszczeniu
udostępnionym przez Inwestora na potrzeby kierownika budowy i pracowników.
autor projektu:
14