INFORMACJA O WIZYTACJI I JEJ PRZEBIEGU R A P O RT

Transkrypt

R A P O RT Z W I Z Y T A C J I
(ocena programowa)
dokonanej w dniach 9-10 listopada 2015 r.
na kierunku „fizyka” prowadzonym w ramach obszaru nauk ścisłych
na poziomie studiów pierwszego i drugiego stopnia o profilu ogólnoakademickim
realizowanych w formie studiów stacjonarnych
na Wydziale Matematyki, Fizyki i Techniki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
przez zespół oceniający Polskiej Komisji Akredytacyjnej w składzie:
przewodniczący: prof. dr hab. Wiesław Andrzej Kamiński (członek PKA);
członkowie:
1. stud. Andrzej Burgs
2. prof. dr hab. Stanisław Kryszewski,
3. mgr Edyta Lasota-Bełżek,
4. prof. dr hab. Ryszard Naskręcki.
INFORMACJA O WIZYTACJI I JEJ PRZEBIEGU
Ocena jakości kształcenia na kierunku ,,fizyka” prowadzonym na Wydziale Matematyki, Fizyki
i Techniki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, zwanego dalej Wydziałem,
została przeprowadzona z inicjatywy Polskiej Komisji Akredytacyjnej w ramach
harmonogramu prac określonych przez Komisję na rok akademicki 2015/2016. W wyniku
poprzedniej oceny programowej przeprowadzonej w 2009 r. Jednostka otrzymała ocenę
pozytywną dla studiów pierwszego i drugiego stopnia z terminem przeprowadzenia następnej
oceny w roku akademickim 2015/2016. W raporcie wizytacji z 2009 r. zespół oceniający PKA
wskazał na następujące braki i uchybienia związane z programem studiów i jego realizacją:
1. niedostateczny rozwój naukowy nauczycieli akademickich kształcących na kierunku
„fizyka”;
2. brak kształcenia nauczycieli fizyki, które było działalnością związaną z bogatą tradycją
takiego kształcenia w ośrodku bydgoskim;
3. zbyt dużą liczbę prac prowadzonych przez niektórych nauczycieli akademickich;
4. niezgodną z kompetencjami obsadę niektórych zajęć, szczególnie z zakresu
matematyki;
5. niedobór liczby godzin do wyboru, wynoszący 510 godzin na studiach I stopnia oraz
210 godzin na studiach II stopnia;
1
6. brak oferty zajęć w języku angielskim (mimo deklarowanego przez studentów
zainteresowania taką ofertą);
7. brak mobilności zagranicznej studentów;
8. niespójność treści badania ankietowego opinii studentów o zajęciach, przypadkowe
określenie obszarów studenckiej oceny, konieczność korekty formularza;
9. studenci zarzucili badaniom ankietowym niewłaściwy termin ich prowadzenia,
utajnianie wyników ankiety oraz brak informacji o reakcji władz dziekańskich na
wyniki badania;
10. niewykorzystywanie Biura Karier do badania ocen programu przez absolwentów.
Wizytacja została przygotowana i przeprowadzona zgodnie z obowiązującą procedurą. Zespół
Oceniający PKA, dalej ZO, poprzedził wizytację zapoznaniem się z Raportem samooceny oraz
odbył spotkanie organizacyjne w celu omówienia wykazu spraw wymagających wyjaśnienia, a
także dokonano podziału zadań pomiędzy członków Zespołu. Wizytację rozpoczęło spotkanie
z władzami Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, zwanego dalej Uniwersytetem, i
zarządzających Wydziałem, na którym ustalono szczegółowy harmonogram przebiegu
wizytacji oraz określono zakres i sposób prowadzenia wizytacji. W trakcie wizytacji odbyły się
spotkania z nauczycielami akademickimi prowadzącymi zajęcia na ocenianym kierunku
studiów, ze studentami, przedstawicielem Biura Karier, oraz osobami i gremiami
odpowiedzialnymi za wewnętrzny system zapewnienia jakości kształcenia. ZO przeprowadził
także hospitacje zajęć oraz wizytację bazy dydaktycznej wykorzystywanej w realizacji zajęć na
ocenianym kierunku studiów. Dokonano wstępnych podsumowań, sformułowano uwagi i
zalecenia, o których przewodniczący ZO i jego członkowie informowali władze Uniwersytetu
i Wydziału na spotkaniu podsumowującym
Podstawa prawna oceny została określona w Załączniku nr 1, a szczegółowy harmonogram
przeprowadzonej wizytacji, uwzględniający podział zadań pomiędzy członków zespołu
oceniającego, w Załączniku nr 2.
2
OCENA SPEŁNIENIA KRYTERIÓW OCENY
PROGRAMOWEJ DLA KIERUNKÓW STUDIÓW
O PROFILU OGÓLNOAKADEMICKIM
Ocena końcowa spełnienia kryterium
(na studiach I i II stopnia)
Kryterium oceny
wyróżniająco
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Jednostka sformułowała koncepcję
kształcenia i realizuje na ocenianym
kierunku studiów program
kształcenia umożliwiający
osiągnięcie zakładanych efektów
kształcenia
Liczba i jakość kadry naukowodydaktycznej oraz prowadzone
w jednostce badania naukowe1
zapewniają realizację programu
kształcenia na ocenianym kierunku
oraz osiągnięcie przez studentów
zakładanych efektów kształcenia
Współpraca z otoczeniem
społecznym, gospodarczym lub
kulturalnym w procesie kształcenia
Jednostka dysponuje infrastrukturą
dydaktyczną i naukową
umożliwiającą realizację programu
kształcenia
o profilu ogólnoakademickim
i osiągnięcie przez studentów
zakładanych efektów kształcenia,
oraz prowadzenie badań
naukowych
Jednostka zapewnia studentom
wsparcie w procesie uczenia się,
prowadzenia badań i wchodzenia na
rynek pracy
W jednostce działa skuteczny
wewnętrzny system zapewniania
jakości kształcenia zorientowany na
ocenę realizacji efektów kształcenia
i doskonalenia programu
kształcenia oraz podniesienie
jakości na ocenianym kierunku
studiów
w pełni
znacząco
częściowo
niedostatecznie
X
X
X
X
X
X
1
Określenia: obszar wiedzy, dziedzina nauki i dyscyplina naukowa, dorobek naukowy, osiągnięcia naukowe,
stopień i tytuł naukowy oznaczają odpowiednio: obszar sztuki, dziedziny sztuki i dyscypliny artystyczne, dorobek
artystyczny, osiągnięcia artystyczne oraz stopień i tytuł w zakresie sztuki.
3
Jeżeli argumenty przedstawione w odpowiedzi na raport z wizytacji lub wniosku o ponowne rozpatrzenie
sprawy będą uzasadniały zmianę uprzednio sformułowanych ocen, raport powinien zostać uzupełniony.
Należy, w odniesieniu do każdego z kryteriów, w obrębie którego ocena została zmieniona, wskazać
dokumenty, przedstawić dodatkowe informacje i syntetyczne wyjaśnienia przyczyn, które spowodowały
zmianę, a ostateczną ocenę umieścić w tabeli nr 1.
W odpowiedzi z 19 lipca 2016 r., zwanej dalej Odpowiedzią, Uczelnia przekazała uwagi do
raportu oraz wskazała podjęte działania doskonalące program kierunku oraz jego realizację.
1. W odniesieniu do kryterium dotyczącego sformułowania koncepcji kształcenia i
realizacji programu kształcenia umożliwiającego osiągnięcie zakładanych efektów
kształcenia w Odpowiedzi wskazano, że zostanie zintensyfikowana działalność Rady
Interesariuszy Zewnętrznych, powołanej we wrześniu 2015 r. tak, by jej prace
doprowadziły do głębszego uzgodnienia programu studiów i uzyskiwanych kwalifikacji
absolwentów z potrzebami lokalnego rynku pracy. Przeprowadzono również korekty w
systemie ECTS związane z ponowną analizą szacowanego nakładu pracy studentów, a
także planuje się dalszą weryfikację systemu w roku akademickim 2016/2017 z
uwzględnieniem uwag ZO. Wydział wdroży również program naprawczy związany z
realizacją praktyk programowych, a w szczególności dostosuje do specyfiki kształcenia
wybór firm, w których praktyki są odbywane.
Podjęte przez Wydział działania oraz plany przedsięwzięć, które przyczynią się do
doskonalenia programu i jego realizacji oraz zagwarantowania warunków wspierających
osiąganie przez studentów kierunku założonych efektów kształcenia są wystarczające
do zmiany oceny kryterium na „w pełni”.
2. W Odpowiedzi wskazano w odniesieniu do kryterium dotyczącego liczby i jakości kadry
naukowo-dydaktycznej oraz prowadzonych w jednostce badań naukowych,
zapewniających realizację programu kształcenia oraz osiągnięcie przez studentów
zakładanych efektów kształcenia, że treści kształcenia z zakresu fizyki realizuje 15
nauczycieli akademickich i do nich należy odnosić oceny rozwoju kwalifikacji
naukowych i rozwoju kompetencji dydaktycznych. W tej grupie w ocenianym 4-letnim
okresie 4 pracowników podniosło swoje kwalifikacje naukowe (stopień doktora – 1
osoba, doktora habilitowanego – 1 osoba, tytuł profesora – 2 osoby). Co do stabilności
minimum kadrowego kierunku Wydział określił plany na 5-10 lat, według których
stopnie naukowe doktora habilitowanego otrzymają 2 osoby oraz doktora – 2 osoby.
Ponadto w marcu 2016 r. ogłoszono konkurs na stanowisko profesora
zwyczajnego/nadzwyczajnego. Wskazane przez Uczelnię plany rozwoju kadry
ocenianego kierunku umożliwiają zmianę oceny kryterium na „w pełni”.
3. W odniesieniu do kryterium dotyczącego działania skutecznego wewnętrznego systemu
zapewniania jakości kształcenia, zorientowanego na ocenę realizacji efektów kształcenia
i doskonalenia programu kształcenia oraz podniesienie jakości na ocenianym kierunku
studiów w Odpowiedzi zwrócono uwagę, że ocena realizacji efektów kształcenia
programu studiów zatwierdzonego we wrześniu 2913 r. została przeprowadzona przez
Radę Programową Instytutu Fizyki (oceniono realizację efektów kształcenia w roku
akademickim 2013/2014 oraz 2014/2015). W sprawozdaniach rady zalecono
4
modyfikację sylabusów, planu na studiach I stopnia oraz zmian w planie studiów II
stopnia, a także działania naprawcze. Zgodnie z tymi dokumentami Wydział wdrożył
nowy regulamin hospitacji i nowe zasady dyplomowania w Instytucie Fizyki. Przyjęto
również nowy wzór sylabusa, obowiązujący od roku akademickiego 2015/2016.
W Instytucie Fizyki utworzono nowy Instytutowy Zespół ds. Jakości Kształcenia, który
będzie ciałem eksperckim całościowo traktującym kwestie związane z doskonaleniem
programu kształcenia oraz podnoszeniem jakości dydaktyki.
Ocenę kryterium zmieniono na „w pełni”.
Tabela nr 1
Kryterium
Ocena końcowa spełnienia kryterium
wyróżniająco w pełni znacząco częściowo niedostatecznie
Jednostka sformułowała
koncepcję kształcenia i
realizuje na ocenianym
kierunku studiów program
kształcenia umożliwiający
osiągnięcie zakładanych
efektów kształcenia
Liczba i jakość kadry
naukowo-dydaktycznej
oraz prowadzone
w jednostce badania
naukowe zapewniają
realizację programu
kształcenia na ocenianym
kierunku oraz osiągnięcie
przez studentów
zakładanych efektów
kształcenia
W jednostce działa
skuteczny wewnętrzny
system zapewniania jakości
kształcenia zorientowany
na ocenę realizacji efektów
kształcenia
i doskonalenia programu
kształcenia oraz
podniesienie jakości na
ocenianym kierunku
studiów
X
X
X
5
1. Jednostka sformułowała koncepcję kształcenia i realizuje na ocenianym kierunku studiów
program kształcenia umożliwiający osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia:
znacząco
Uzasadnienie oceny w odniesieniu do kryterium 1:
(1) Sformułowania misji Uniwersytetu i strategii Wydziału, odzwierciedlone w koncepcji
kształcenia na kierunku „fizyka”, nie znajdują zakorzenienia w doświadczeniach
krajowych i międzynarodowych takich programów. Odnosi się to przede wszystkim do
wsparcia realizacji kształcenia programami zagranicznej i krajowej mobilności
studentów. Ponadto plany rozwoju kierunku uwzględniają trendy i tendencje zmian
zachodzących w dziedzinie nauk fizycznych i w samej dyscyplinie fizyka w stopniu
niewystarczającym, pomijając w programie kształcenia osiągnięcia współczesnej fizyki
m.in. w zakresie fizyki relatywistycznej, cząstek elementarnych oraz mechaniki
kwantowej. Dobór treści programowych oraz przedmiotowe efekty kształcenia tworzą
właściwe ramy dla realizacji założonych efektów kierunkowych. Zastrzeżenia budzi
jednak ocena nakładów pracy studentów na realizację efektów kształcenia dla części
przedmiotów/modułów, np. niezasadnie wysoka punktacji ECTS przypisana
seminariom dyplomowym oraz niedoszacowanie wyceny nakładów pracy dla
wymienionych niżej przedmiotów na studiach I stopnia i II stopnia, związanych z
kształceniem podstawowym i kierunkowym/specjalistycznym. Plany studiów II stopnia
nie zapewnią dostatecznego powiązania z prowadzonymi na Wydziale badaniami
naukowymi, a tym samym nie wspierają bezpośredniego udziału studentów w
badaniach naukowych. Przedmioty orientujące realizowany program na potrzeby
otoczenia społeczno-gospodarczego są w programie reprezentowane w zbyt małym
zakresie, wiążącym się z ofertą programową zbyt licznych specjalności. Problemy te
pogłębia niewielka liczba kandydatów na oceniany kierunek, tworząc dodatkową
barierę realizacyjną.
Metody kształcenia, z dominującą formą wykładów i zajęć audytoryjnych, szczególnie
w przypadku specjalności, nie wspierają studentów w realizacji programu kształcenia.
Zalecenia w odniesieniu do kryterium 1:
1. Zrewidować zakres i plany oferowanych specjalności nadając im jednoznacznie związaną
z ich nazwami wyrazistość programową.
2. Zrewidować oceny nakładów pracy studentów na realizację efektów kształcenia dla
wskazanych w raporcie przedmiotów/modułów.
3. Rozważyć wprowadzenie w szerszym zakresie metod kształcenia aktywizujących studentów,
szczególnie w przypadku modułów/przedmiotów specjalizacyjnych.
4. Rozważyć wzmocnienie wsparcia studentów w realizacji kierunkowych efektów kształcenia
poprzez zwiększenie liczby godzin odbywanych z bezpośrednim udziałem nauczycieli
akademickich i studentów.
5. Zrewidować plany studiów i treści programowe tak, by zapewniały odpowiednie powiązanie
z prowadzonymi na wydziale badaniami naukowymi i wspierały bezpośredni udział
studentów w badaniach.
6. Rozważyć silniejsze zorientowanie programu na potrzeby otoczenia społecznogospodarczego.
7. Dostosować stopień trudności testu wchodzącego w skład postępowania rekrutacyjnego dla
kandydatów do studiów II stopnia nielegitymujących się ukończeniem studiów
licencjackich na kierunku „fizyka” tak, by pozwalał sprawdzić, czy poziom wiedzy i
6
umiejętności kandydatów umożliwi im osiągnięcie efektów kształcenia zakładanych dla
studiów drugiego stopnia,.
8. Uregulować czas przechowywania dokumentacji związanej z weryfikacją realizowanych
efektów kształcenia.
1.1 Koncepcja kształcenia na ocenianym kierunku studiów jest zgodna z misją i strategią rozwoju
uczelni, odpowiada celom określonym w strategii jednostki oraz w polityce zapewnienia jakości,
a także uwzględnia wzorce i doświadczenia krajowe i międzynarodowe właściwe dla danego zakresu
kształcenia.
1. Opis stanu faktycznego:
Strategia rozwoju Uniwersytetu na lata 2011-2015 została wprowadzona uchwałą Senatu nr
27/2011/2012 z 31 stycznia 2012 r. Stwierdzono w niej m.in., że uczelnia dąży do rozwoju
podejmując wszechstronne kroki na rzecz nauki i edukacji zgodnie z potrzebami i aspiracjami
obywateli oraz celami państwa. Uczestnicząc w światowej wymianie myśli i wartości, rozwija
badania naukowe i kształci dla przyszłości w poszanowaniu wolności nauki i rzetelności wiedzy, a
także godności człowieka. Z kolei w strategii rozwoju Wydziału wyznaczającej cele na lata 20122016 wymienia się: zapewnianie najwyższej jakości kształcenia, wzmacnianie pozycji naukowej
Wydziału, rozwinięcie współpracy oraz wprowadzenie efektywnego zarządzania Wydziałem.
Zadania postawione w zakresie zapewniania jakości kształcenia obejmują m.in. wzbogacanie i
różnicowanie oferty dydaktycznej, w tym wprowadzenie nowych kierunków studiów zgodnych z
potrzebami rynku prac, podniesienie jakości dydaktyki na Wydziale oraz wspomaganie
wszechstronnego rozwoju studentów, w tym również zwiększenie krajowej i międzynarodowej
wymiany studentów.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.1: częściowo.
3. Uzasadnienie oceny:
Zgodnie z deklaracją z Raportu samooceny realizowana koncepcja kształcenia na kierunku
„fizyka” nawiązuje do wymienionych wyżej celów. Nie została w nim jednak zawarta
charakterystyka koncepcji kształcenia na ocenianym kierunku na obu stopniach kształcenia,
odnosząca się do celów kształcenia, sylwetki absolwenta i zakładanych jego kwalifikacji,
związku kierunku z potrzebami otoczenia oraz rynku pracy, zatrudnialności oraz specyfiki
oferty dydaktycznej. Nie odniesiono również koncepcji kierunku do wzorców krajowych i
międzynarodowych. Uniemożliwia to ocenę jak koncepcja jest realizowana przez program
oraz czy deklaracja, że koncepcja kierunku realizuje misję i strategię rozwoju Uniwersytetu
ma materialne odniesienie do programu.
Analiza programu kształcenia pozwala jednocześnie stwierdzić, że kierunek tylko formalnie
wpisuje się w zadania strategii Wydziału takie jak różnicowanie i wzbogacanie oferty
dydaktycznej, szczególnie w kierunku potrzeb lokalnego rynku pracy (tworzenie
specjalności), a deklaracja o wspomaganiu wszechstronnego rozwoju studentów, przede
wszystkim poprzez zwiększanie krajowej i międzynarodowej wymiany studentów wciąż
pozostaje celem oczekującym zdecydowanego wsparcia. Ponadto przedmioty, które by
orientowały realizowany program na określone potrzeby otoczenia społecznego lub gospodarczego
są w programie reprezentowane marginalnie, przy jednoczesnym braku ukierunkowaniu kształcenia
na określone obszary fizyki, specyficzne dla regionu. Sylwetka absolwenta i kwalifikacje wynoszone
ze studiów powinny być powiązane w pewnym zakresie z unikatowymi kompetencjami, jednak
oferowanym specjalnościom, zarówno na pierwszym jak i na drugim poziomie kształcenia, brakuje
wyrazistości programowej.
7
1.2 Plany rozwoju kierunku uwzględniają tendencje zmian zachodzących w dziedzinach nauki
i dyscyplinach naukowych, z których kierunek się wywodzi, oraz są zorientowane na potrzeby
otoczenia społecznego, gospodarczego lub kulturalnego, w tym w szczególności rynku pracy.
1. Opis stanu faktycznego
Plany rozwoju kierunku są powiązane z realizacją strategii Wydziału, która stawia zadania odnoszące
się do zwiększania krajowej i międzynarodowej wymiany studentów, wzmacniania społecznych
kompetencji studentów oraz konsolidacji zajęć dydaktycznych na pokrewnych kierunkach studiów
i specjalnościach.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.2: znacząco.
Plany rozwoju tego kierunku uwzględniają trendy i tendencje zmian zachodzących w dziedzinie nauk
fizycznych i w dyscyplinie fizyka w stopniu niewystarczającym, pomijając treści kształcenia
związane z postępami w tak ważnych dla wykształcenia fizyka działach jak fizyka relatywistyczna,
fizyka cząstek i oddziaływań fundamentalnych lub mechanika kwantowa i kwantowa informacja.
Program studiów, o konserwatywnej strukturze przedmiotowej, jest realizowany w dominującej
formie wykładów i ćwiczeń audytoryjnych. Raport samooceny ani inne przedstawione ZO
dokumenty nie wskazują celowość tworzenia kolejnych specjalności, co wobec niewielkiej liczby
kandydatów na studia na ocenianym kierunku tworzy dodatkową barierę realizacyjną.
Instytut Fizyki, zarządzający kierunkiem, również nie wypracowuje swojej tożsamości edukacyjnej
oraz skutecznej i efektywnej współpracy z podmiotami zewnętrznymi, a nawet skutecznej współpracy
z innymi jednostkami organizacyjnymi Wydziału. Przedstawione ZO przez władze plany
uruchomienia nowej specjalności „fizyka medyczna” nie staną się remedium na wskazane
uwarunkowania, gdyż oferta ta będzie skonfrontowana z ofertą takich studiów prowadzonych w kilku
ośrodkach akademickich w Polsce, zaś liczba oferowanych na takich studiach miejsc już obecnie
znacznie przekracza liczbę kandydatów na te studia w Polsce. Ponadto należy zwrócić uwagę, ze
rynek pracy dla fizyków o specjalności medycznej jest raczej płytki i sprowadza się praktycznie do
centrów onkologii, jako podmiotów stwarzających popyt na takich absolwentów.
1.3 Jednostka przyporządkowała oceniany kierunek studiów do obszaru/obszarów kształcenia oraz
wskazała dziedzinę/dziedziny nauki oraz dyscyplinę/dyscypliny naukowe, do których odnoszą się
efekty kształcenia dla ocenianego kierunku.
Efekty kształcenia dla kierunku studiów fizyka zostały zatwierdzone uchwałą Senatu nr
156/2012/2013 z 25 września 2013 r. i odniesione do ogólnoakademickiego profilu kształcenia w
obszarze nauk ścisłych. Kierunkowe efekty kształcenia dla studiów I stopnia , zawarte w załączniku
nr 4.4 uchwały, oraz dla studiów II stopnia zawarte załączniku nr 4.5, powiązano z dziedziną nauk
fizycznych oraz z dyscypliną fizyka (100 % przyporządkowania).
2. Ocena spełnienia kryterium 1.3: w pełni.
Przypisanie kierunkowych efektów kształcenia do obszaru nauk ścisłych w zakresie nauk fizycznych
z wiodącą dyscypliną fizyka jest prawidłowe dla programu ocenianego kierunku.
1.4. Efekty kształcenia zakładane dla ocenianego kierunku studiów są spójne z wybranymi efektami
kształcenia dla obszaru/obszarów kształcenia, poziomu i profilu ogólnoakademickiego, do
którego/których kierunek ten został przyporządkowany, określonymi w Krajowych Ramach
Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, sformułowane w sposób zrozumiały i pozwalający na
8
stworzenie systemu ich weryfikacji. W przypadku kierunków studiów, o których mowa w art. 9b,
oraz kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, o którym mowa w art. 9c
ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn.
zm.), efekty kształcenia są także zgodne ze standardami kształcenia określonymi w przepisach
wydanych na podstawie wymienionych artykułów ustawy. Efekty kształcenia zakładane dla
ocenianego kierunku studiów, uwzględniają w szczególności zdobywanie przez studentów
pogłębionej wiedzy, umiejętności badawczych i kompetencji społecznych niezbędnych w
działalności badawczej, na rynku pracy, oraz w dalszej edukacji.
W programie studiów I stopnia określono łącznie 31 kierunkowych efektów kształcenia, w tym 12
efektów z zakresu wiedzy, 12 – z zakresu umiejętności oraz 7 efektów z zakresu kompetencji
społecznych. Analogicznie dla studiów II stopnia zdefiniowano łącznie 27 efektów kształcenia, w
tym 12 efektów z zakresu wiedzy, 9 – z zakresu umiejętności oraz 6 efektów z zakresu kompetencji
społecznych. Powiązano je z uzyskiwaniem przez studentów ocenianego kierunku wiedzy w zakresie
podstawowych koncepcji, zasad i teorii fizycznych, a także ich historycznego rozwoju i znaczenia
dla postępu nauk ścisłych/przyrodniczych, poznania świata i rozwoju ludzkości. Ich realizacja
powinna prowadzić do znajomości matematyki na poziomie wyższym w zakresie niezbędnym dla
ilościowego opisu, rozumienia oraz modelowania problemów fizycznych o średniej złożoności,
znajomości podstaw programowania oraz podstawowych pakietów oprogramowania użytkowego w
zakresie pozwalającym na ich stosowanie w aktywności studentów (edytory tekstów, bazy danych,
arkusze kalkulacyjne, biblioteki numeryczne), a także w praktyce zawodowej pracownika
laboratorium kryminalistycznego. Wymienia się również zdolność prowadzenia analiz ilościowych
w oparciu o poznane techniki eksperymentalne i metody obliczeniowe oraz formułowania na tej
podstawie wniosków jakościowych. Efekty kształcenia są także zgodne ze standardami określonymi
dla kształcenia nauczycieli, realizowanego w ramach modułu nauczycielskiego.
3. Uzasadnienie oceny
Efekty kształcenia dla programów studiów I i II stopnia zostały sformułowane ogólnie, zachowano
jednak przy ich określaniu odpowiednią specyfikę kierunkową. Ich treść jest wystarczająco
jednoznaczna, zaś odniesienie do obszarowych efektów kształcenia prawidłowe i w pełni
uzasadnione. W wyniku realizacji zapewniają osiąganie przez studentów pogłębionej wiedzy oraz
umiejętności badawczych w zakresie fizyki, a także niezbędnych kompetencji społecznych,
pozwalających na udział absolwentów w pracach grup badawczych, plasowanie swoich kwalifikacji
na lokalnym rynku pracy oraz w dalszej edukacji. Zrozumiale i spójnie sformułowania umożliwiają
stworzenie kompletnego systemu ich weryfikacji .
1.5 Program studiów dla ocenianego kierunku oraz organizacja i realizacja procesu kształcenia,
umożliwiają studentom osiągnięcie wszystkich zakładanych efektów kształcenia oraz uzyskanie
kwalifikacji o poziomie odpowiadającym poziomowi kształcenia określonemu dla ocenianego
kierunku o profilu ogólnoakademickim.*
1.5.1. W przypadku kierunków studiów, o których mowa w art. 9b, oraz kształcenia
przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, o którym mowa w art. 9c
ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, program studiów dostosowany jest do warunków
określonych w standardach zawartych w przepisach wydanych na podstawie
wymienionych artykułów ustawy.
1.5.2. Dobór treści programowych na ocenianym kierunku jest zgodny z zakładanymi efektami
kształcenia oraz uwzględnia w szczególności aktualny stan wiedzy związanej z zakresem
ocenianego kierunku.
9
1.5.3.
Stosowane metody kształcenia uwzględniają samodzielne uczenie się studentów,
aktywizujące formy pracy ze studentami oraz umożliwiają studentom osiągnięcie
zakładanych efektów kształcenia, w tym w szczególności w przypadku studentów
studiów pierwszego stopnia - co najmniej przygotowanie do prowadzenia badań,
obejmujące podstawowe umiejętności badawcze, takie jak: formułowanie i analiza
problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentacja
wyników badań, zaś studentom studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów
magisterskich – udział w prowadzeniu badań w warunkach właściwych dla zakresu
działalności badawczej związanej z ocenianym kierunkiem, w sposób umożliwiający
bezpośrednie wykonywanie prac badawczych przez studentów.
1.5.4. Czas trwania kształcenia umożliwia realizację treści programowych i dostosowany jest
do efektów kształcenia określonych dla ocenianego kierunku studiów, przy
uwzględnieniu nakładu pracy studentów mierzonego liczbą punktów ECAB.
1.5.5. Punktacja ECAB jest zgodna z wymaganiami określonymi w obowiązujących przepisach
prawa, w szczególności uwzględnia przypisanie modułom zajęć powiązanych z
prowadzonymi w uczelni badaniami naukowymi w dziedzinie/dziedzinach nauki
związanej/związanych z ocenianym kierunkiem więcej niż 50% ogólnej liczby punktów
ECAB.*
1.5.6. Jednostka powinna zapewnić studentowi elastyczność w doborze modułów kształcenia
w wymiarze nie mniejszym niż 30% liczby punktów ECAB wymaganej do osiągnięcia
kwalifikacji odpowiadających poziomowi kształcenia na ocenianym kierunku, o ile
odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
1.5.7. Dobór form zajęć dydaktycznych na ocenianym kierunku, ich organizacja, w tym
liczebność grup na poszczególnych zajęciach, a także proporcje liczby godzin różnych
form zajęć umożliwiają studentom osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, w
szczególności w zakresie pogłębionej wiedzy, umiejętności prowadzenia badań oraz
kompetencji społecznych niezbędnych w działalności badawczej. Prowadzenie zajęć z
wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość spełnia warunki określone
przepisami prawa.
1.5.8. W przypadku, gdy w programie studiów na ocenianym kierunku zostały uwzględnione
praktyki zawodowe, jednostka określa efekty kształcenia i metody ich weryfikacji, oraz
zapewnia właściwą organizację praktyk, w tym w szczególności dobór instytucji o
zakresie działalności odpowiednim do celów i efektów kształcenia zakładanych dla
ocenianego kierunku oraz liczbę miejsc odbywania praktyk dostosowaną do liczby
studentów kierunku.
1.5.9. Program studiów sprzyja umiędzynarodowieniu procesu kształcenia, np. poprzez
realizację programu kształcenia w językach obcych, prowadzenie zajęć w językach
obcych, ofertę kształcenia dla studentów zagranicznych, a także prowadzenie studiów
wspólnie z zagranicznymi uczelniami lub instytucjami naukowymi.
Realizowane programy studiów zostały zatwierdzone uchwałami Rady Wydziału Matematyki, Fizyki
i Techniki, odrębne dla każdego roku poszczególnych stopni kształcenia studia i i II stopnia).
Programy zostały przygotowane zgodnie z regulacyjnym dokumentem uczelnianym Wytycznymi dla
rad podstawowych jednostek organizacyjnych w zakresie dokumentacji programów kształcenia dla
studiów I i II stopnia.
Na ocenianym kształcenie nauczycieli fizyki, możliwe w ramach tzw. modułu nauczycielskiego,
spełnia warunki sformułowane w odpowiednich przepisach, ale od pewnego czasu studenci nie
wybierają oferty tego kształcenia.
10
Program kształcenia dla ocenianego kierunku zawiera przedmioty będące kanonem kształcenia
matematycznego fizyków (analiza matematyczna, algebra liniowa z geometrią, metody
matematyczne fizyki, rachunek prawdopodobieństwa) – łącznie 30 punktów ECTS oraz klasyczny
zestaw przedmiotów z zakresu fizyki i – dodatkowo – elektroniki, łącznie 64 pkt ECTS. Oba bloki
przedmiotowe uzupełniają moduły/przedmioty z zakresu kształcenia informatycznego (podstawy
programowania, programowanie obiektowe, sieci komputerowe i bazy danych (łącznie 15 pkt ECTS)
oraz przedmioty kształcenia ogólnego (przedmiot humanistyczny, ochrona własności intelektualnej,
język obcy oraz wychowanie fizyczne). Na program składa się łącznie 46 przedmiotów na studiach I
stopnia i 31 przedmiotów dla studiach II stopnia. Treści programowe zostały powiązane ze
szczegółowymi efektami kształcenia, a te z kolei realizują kierunkowe efekty kształcenia. Stosowane
metody kształcenia obejmują wykłady, które są stanowią ponad 50% wszystkich zajęć w planie
studiów, oraz ćwiczenia, konwersatoria, zajęcia laboratoryjne i seminaria.
Studia na I stopniu kształcenia trwają 6 semestrów, natomiast studia II stopnia – 4 semestry. W
Raporcie samooceny wymienione zostały przedmioty/moduły powiązane z prowadzonymi na
Wydziale badaniami naukowymi (tabela nr 4). Dla studiów I stopnia obejmują one 112 ECTS i
odpowiednio na studiach II stopnia – 102 ECTS. Moduły zajęć specjalnościowych stanowią
jednocześnie zajęcia do wyboru – dla specjalności fizyczne podstawy kryminalistyki ich łączny
wymiar wynosi 54-66 ECTS zależnie od wersji programu i stanowią 30-37% całego programy
studiów.
Mała liczba studentów (około 100 łącznie na studiach obu stopni) pociąga za sobą niewielką
liczebność grup na poszczególnych zajęciach.
Program kształcenia na studiach I stopnia uzupełnia 3-tygodniowa obowiązkowa praktyka
zawodowa, którą student powinien zrealizować pomiędzy 3. i 5. semestrem studiów. Jej sylabus
określa efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikacji.
Językiem realizacji programów jest język polski; wyjątek stanowi znajdujący się w programie studiów
obu stopni wykład monograficzny prowadzony w języku angielskim. W raporcie samooceny
zamieszczono także informację, że przygotowano na Wydziale ofertę kształcenia w języku
angielskim dla studentów zagranicznych oraz ofertę studiów prowadzonych wspólnie z
zagranicznymi uczelniami. Oferta ta nie jest realizowana.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.5 z uwzględnieniem kryteriów od 1.5.1. do 1.5.9: znacząco.
Dobór treści programowych i przedmiotowe efekty kształcenia tworzą właściwe ramy dla realizacji
założonych efektów kierunkowych. Uwzględniają w pewnym zakresie aktualny stan wiedzy w
zakresie fizyki, pomijając jednak pewne podstawowe dla wykształcenia fizyka działy (osiągniecia
mechaniki kwantowej, fizyki relatywistycznej, cząstek i oddziaływań fundamentalnych). Stosowane
tradycyjne metody kształcenia, z dominacją wykładów w programie studiów, umożliwiają wprawdzie
studentom osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, ale – szczególnie w przypadku specjalności
– nie wspierają studentów w realizacji tych efektów. Dodatkowo kontrowersyjne przypisanie
seminariom dyplomowych wysokiej punktacji ECTS, odpowiednio na studiach I i II stopnia 10 i 20
ECTS, co stanowi około 6-17% łącznej punktacji ECTS, zdaniem ZO jest nieuzasadnione z punktu
widzenia celów etapu dyplomowania (seminaria dyplomowe, pisanie pracy dyplomowej, zajęcia
specjalistyczne). Także zastrzeżenia budzi lista przedmiotów/modułów na II stopniu kształcenia,
które – powiązane z prowadzonymi na wydziale badaniami naukowymi, mają zapewnić studentom
bezpośredni udział w takich badaniach. W efekcie liczba publikowanych prac ze współautorstwem
magistrantów jest niewspółmierna z potencjałem naukowym kadry zaangażowanej w realizację
studiów. Moduły zajęć do wyboru przekraczają wymagane minimum 30% łącznej liczby punktów
ECTS wymaganych do osiągnięcia kwalifikacji odpowiadających kształceniu na obu jego stopniach.
Program cechuje jednak zbyt duża różnorodności modułów/przedmiotów, a co za tym idzie niski
11
powiązany z nimi wymiar godzin odbywanych w bezpośredniej styczności z nauczycielem
akademickim, co skutkuje uzyskiwaniem przez studentów wprawdzie nowoczesnej, ale często
powierzchownej wiedzy. W tym kontekście budzi również zastrzeżenia niedoszacowanie wyceny
nakładów pracy dla licznych przedmiotów na studiach I stopnia. Odnosi się to do wycenionych na 2
ECTS: podstaw astronomii, fizyki i technologii próżni, elektroniki, pracownia elektronicznej, wstępu
do optyki nieliniowej, wstępu do spektroskopii, podstaw kryptologii, a także wycenionych na 1 ECTS:
metod numerycznych, wstępu do fizyki jądrowej, bezpieczeństwa systemów komputerowych, wykładu
fakultatywnego. Podobne zastrzeżenia nasuwają szacowane nakłady czasu pracy na II stopniu studiów
dla przedmiotów: fizyka ciała stałego (3 ECTS), klasyczna i kwantowa fizyka statystyczna (2 ECTS),
język obcy (2 ECTS), spektroskopia atomowa i molekularna (2 ECTS), podstawy kryptologii (2
ECTS), wykład fakultatywny (1 ECTS), nowoczesna inżynieria materiałowa (2 ECTS), laboratorium
kryminalistyczne (2 ECTS). Czas przeznaczony na studia, odpowiednio 3 i 2 lata dla studiów I i II
stopnia, odpowiada minimalnym wymaganiom stawianym przepisami dla tego typu programów
(studia ogólnoakademickie), ale w kontekście stwierdzeń powyżej może nasuwać zastrzeżenia co do
możliwości realizacji wszystkich treści programowych, określonych programami kształcenia.
Losowo wybrane sprawozdania i dzienniki praktyk wskazują, że efekty kształcenia polegające m.in.
na poznaniu zasad tworzenia i rozwoju indywidualnej przedsiębiorczości, wykorzystującej m.in.
wiedzę z zakresu różnych działów fizyki, nie są osiągane przez studentów: liczne analizowane
sprawozdania z praktyk pokazują, że studenci wykonywali zadania kancelaryjne, biurowe lub
archiwizacyjne, co niezgodnie ze stanem faktycznym zostało uznane przez opiekuna praktyk za
wystarczające do zaliczenia określonych w sylabusie efektów kształcenia na praktyce programowej.
Program studiów nie sprzyja umiędzynarodowieniu procesu kształcenia. Oferta edukacyjna w języku
angielskim nie obejmuje żadnego przedmiotu/zajęć realizowanego w innym języku niż polski.
Mała liczba studentów na ocenianym kierunku studiów i duża w stosunku do niej kadra nauczająca,
sugeruje modyfikację treści kształcenia wzbogacając je o pogłębioną i nowoczesną wiedzę
specjalistyczną, z jednoczesną daleko posuniętą indywidualizacją dydaktyki. W tym kontekście
należy również zdecydowanie szerzej włączyć studentów II stopnia w prowadzone badania naukowe
oraz wdrożyć umiędzynarodowienie procesu kształcenia fizyków na ocenianym kierunku.
1.6 Polityka rekrutacyjna umożliwia właściwy dobór kandydatów.
1.6.1. Zasady i procedury rekrutacji zapewniają właściwy dobór kandydatów do podjęcia
kształcenia na ocenianym kierunku studiów i poziomie kształcenia w jednostce oraz uwzględniają
zasadę zapewnienia im równych szans w podjęciu kształcenia na ocenianym kierunku.
1.6.2. Zasady, warunki i tryb potwierdzania efektów uczenia się na ocenianym kierunku
umożliwiają identyfikację efektów uczenia się uzyskanych poza systemem studiów oraz ocenę
ich adekwatności do efektów kształcenia założonych dla ocenianego kierunku studiów.
Zasady rekrutacji określają uchwały rekrutacyjne senatu Uniwersytetu, dostępne dla kandydatów na
stronie internetowej uczelni (www.portalrekrutacyjny.ukw.edu.pl/info/podstawy-prawne-studia-1-i2-stopnia). W postępowaniu kwalifikacyjnym na studia I stopnia uwzględniany jest wynik egzaminu
maturalnego, co prowadzi do tworzenia listy rankingowej kandydatów. System rekrutacyjny
umożliwia także rekrutację kandydatów posiadających tzw. starą maturę, dyplom międzynarodowej
matury albo świadectwo dojrzałości uzyskane za granicą. Również laureaci i finaliści olimpiad
stopnia centralnego oraz konkursów przedmiotowych mogą zostać przyjęci na studia bez
postępowania rekrutacyjnego albo uzyskują dla danego przedmiotu oceny/punktację maksymalną. Na
12
ocenianym kierunku rekrutacja na studia I stopnia odbywa się na podstawie średniej arytmetycznej
punktów na świadectwie dojrzałości z języka polskiego, języka obcego oraz 1-3 przedmiotów
dodatkowych, odpowiednio z wagą 1,0 dla poziomu rozszerzonego oraz z wagą 0,8 dla poziomu
podstawowego. Za egzamin maturalny z matematyki, fizyki (fizyki z astronomią) lub informatyki
liczbę uzyskanych punktów podwyższa się o 20%.
Rekrutacja na studia II stopnia absolwentów kierunku „fizyka” odbywa się na podstawie oceny na
dyplomie, a w drugiej kolejności średniej oceny studiów. O przyjęciu absolwentów innych kierunków
studiów decyduje wyniku egzaminu pisemnego, obejmującego test z zakresu treści podstawowych i
kierunkowych właściwych dla licencjackich studiów na kierunku fizyka. Test umożliwia uzyskanie
maksymalnie 50 punktów, przy czym egzamin uznaje się za zdany, jeśli kandydat uzyskał nie mniej
niż 30 punktów.
Senat UKW uchwałą nr 122/2014/2015 z 29 czerwca 2015 r. określił procedurę potwierdzania
efektów uczenia się na uczelni, wprowadzając odpowiednie regulacje dotyczące warunków oraz trybu
potwierdzania efektów uczenia się, a także sposobu powoływania i trybu działania komisji
weryfikujących takie efekty.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.6 z uwzględnieniem kryteriów od 1.6.1. do 1.6.2: w pełni.
Zasady rekrutacji spełniają powszechnie stosowane standardowe kryteria doboru kandydatów.
Niewielka liczba kandydatów na studia II stopnia powoduje jednak, że praktycznie oferta
dydaktyczna skierowana jest do własnych absolwentów studiów I stopnia na kierunku „fizyka”. O
przyjęciu absolwentów innych niż „fizyka” kierunków studiów decyduje test.
1.7 System sprawdzania i oceniania umożliwia monitorowanie postępów w uczeniu się oraz ocenę
stopnia osiągnięcia przez studentów zakładanych efektów kształcenia.
1.7.1. Stosowane metody sprawdzania i oceniania efektów kształcenia są adekwatne do
zakładanych efektów kształcenia, wspomagają studentów w procesie uczenia się i umożliwiają
skuteczne sprawdzenie i ocenę stopnia osiągnięcia każdego z zakładanych efektów kształcenia, w
tym w szczególności w zakresie pogłębionej wiedzy, umiejętności prowadzenia badań oraz
kompetencji społecznych niezbędnych w działalności badawczej, na każdym etapie procesu
kształcenia, także na etapie przygotowywania pracy dyplomowej i przeprowadzania egzaminu
dyplomowego, oraz w odniesieniu do wszystkich zajęć, w tym zajęć z języków obcych.
1.7.2. System sprawdzania i oceniania efektów kształcenia jest przejrzysty, zapewnia rzetelność,
wiarygodność i porównywalność wyników sprawdzania i oceniania, oraz umożliwia ocenę
stopnia osiągnięcia przez studentów zakładanych efektów kształcenia. W przypadku prowadzenia
kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość stosowane są metody
weryfikacji i oceny efektów kształcenia właściwe dla tej formy zajęć.
Na ocenianym kierunku stosuje się „instytutową procedurę weryfikacji efektów kształcenia dla
studiów pierwszego i drugiego stopnia”, w której określono narzędzia wykorzystywane przez
nauczycieli akademickich, koordynatorów przedmiotów, radę programową ocenianego kierunku oraz
komisje egzaminacyjne dyplomowe przy ocenie zakładanych efektów kształcenia. Metody
sprawdzania obejmują egzaminy, w tym dyplomowe, zaliczenia ustne i pisemne, a także oceny prac
pisemnych, prac projektowych oraz wystąpień ustnych/prezentacji przygotowanych przez studentów.
Na zajęciach laboratoryjnych stosuje się ocenę protokołów z wykonanych ćwiczeń laboratoryjnych,
uwzględniając także przygotowanie do zajęć oraz sposób wykonania ćwiczenia. Ocena etapu
dyplomowania obejmuje oceny seminarium dyplomowego, pracy dyplomowej i egzaminu
dyplomowego. Nauczyciele akademiccy dokumentują i gromadzą dokumentację związaną
z potwierdzaniem uzyskiwanych efektów kształcenia (prace egzaminacyjne, prace zaliczeniowe,
13
prace kontrolne, eseje i referaty, prezentacje oraz projekty); dokumentacja przechowywana jest
bezterminowo.
Na ocenianym kierunku nie jest prowadzone kształcenie z wykorzystaniem metod i technik
kształcenia na odległość.
W opinii studentów, wyrażonej na spotkaniu z ZO, metody weryfikacji realizowanych efektów
kształcenia są w odniesieniu do większości przedmiotów poprawne i adekwatne do trudności
przedmiotu. Studenci są świadomi problemów związanych z weryfikacją efektów kształcenia
praktyki programowej, usprawiedliwiając przyjęte postępowanie trudnościami związanymi ze
znajdowaniem miejsc odbywania praktyk zapewniających realizację określonych w sylabusie
praktyki programowej efektów kształcenia.
2. Ocena spełnienia kryterium 1.7 z uwzględnieniem od 1.7.1. do 1.7.2: w pełni.
Analiza sprawdzania i oceniania efektów kształcenia pozwala stwierdzić, że mimo zdominowania
przez tradycyjne formy weryfikacji, głównie egzaminy i zaliczenia, stosowane metody są
dostosowane i odpowiednie dla oceny zakładanych efektów kształcenia oraz wspierają w znacznym
stopniu procesy uczenia się studentów: umożliwiają efektywnie sprawdzać i oceniać zakres
osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedz i umiejętności. System weryfikacji
realizacji zakładanych efektów jest przejrzysty i rzetelny, zaś zapewniając porównywalność
wyników sprawdzania i oceniania umożliwia obiektywizację oceny stopnia osiągnięcia przez
studentów zakładanych efektów kształcenia.
Przeprowadzona ocena prac dyplomowych wskazuje, że zdarzają się przypadki tematyki prac
niezgodne ze studiowana specjalnością, zaś w samych pracach wstępują niedociągnięcia redakcyjne
(brak odniesień źródłowych do wykorzystywanych obcych rysunków, błędy językowe i
interpunkcyjne, niewłaściwe spisy literatury) oraz merytoryczne (niekompletna lub bardzo
lakoniczna dyskusja wyników, zła struktura prac). Nie sprzyjają również osiąganiu założonych
efektów kształcenia związanych z wykonywaniem prac dyplomowych pobieżne, niepełne
merytorycznie opinie opiekunów i recenzentów prac. Zastrzeżenia budzi również weryfikacja
efektów kształcenia praktyk programowych, zwłaszcza w odniesieniu do studiów I stopnia. studiów.
Efekty kształcenia powiązane z zakresem specjalizacji kryminalistyka są trudno realizowalne z
powodu niedostatecznej wiedzy i umiejętności specjalistycznych w chwili odbywania praktyki
(dominują efekty kształcenia z zakresu kształcenia podstawowego z fizyki teoretycznej i
doświadczalnej.
Mała liczba studentów na poszczególnych latach studiów powinna sprzyjać indywidualizacji metod
oceniania, a także wspierać nabywanie umiejętności prowadzenia badań oraz kompetencji
społecznych niezbędnych w działalności badawczej, ale metody realizacji programu kształcenia nie
sprzyjają włączaniu studentów w działalność badawczą prowadzoną na Wydziale.
Zapobieganie gromadzeniu zbędnych zasobów archiwalnych związanych z procesem dydaktycznym
powinno oprzeć się na ogólnej dyrektywie przechowywania odpowiedniej dokumentacji do czasu
uprawomocnienia się decyzji weryfikacyjnych w odniesieniu do prowadzonych przez nich zajęć.
2. Liczba i jakość kadry naukowo-dydaktycznej oraz prowadzone w jednostce badania
naukowe zapewniają realizację programu kształcenia na ocenianym kierunku oraz osiągnięcie
przez studentów zakładanych efektów kształcenia:
znacząco.
Uzasadnienie oceny w odniesieniu do kryterium 2
(1) Nauczyciele akademiccy wskazani do minimum kadrowego studiów I i II stopnia posiadają
dorobek naukowy zapewniający realizację programów kształcenia w obszarze nauk
14
ścisłych w zakresie fizyki, do której odniesiono efekty kształcenia, przy czym ich dorobek
naukowy jest bardzo zróżnicowany pod względem jakościowym i ilościowym.
Struktura ich kwalifikacji odpowiada wymogom określonym dla studiów o profilu
ogólnoakademickim. Odnotowane tempo rozwoju kadry może stanowić zagrożenie dla
trwałości minimum kadrowego w perspektywie 5-10. Istotnym elementem tego zagrożenia
jest niska aktywność kadry nauczającej w wymianie naukowej z zagranicą.
(2) Zastrzeżenia budzi obsada zajęć/modułów wymienionych w raporcie, związanych ze
efektami kształcenia w dziedzinie nauk prawnych, nauk fizycznych i nauk
matematycznych.
(3) Studenci w niewystarczającym stopniu są włączani na studiach II stopniu w badania
naukowe kadry nauczającej.
1. Silniejsze uwzględnienie w polityce kadrowej wymiany naukowej nauczycieli
akademickich z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami akademickimi.
2. Szersze zaangażowanie studentów studiów II stopnia w prowadzone na Wydziale badania
naukowe.
3. Obsadzanie nauczycieli akademickich zajęciami powinno spełniać wymóg § 5 ust. 2
rozporządzenia RMWar.
2.1 Nauczyciele akademiccy stanowiący minimum kadrowe posiadają dorobek naukowy
zapewniający realizację programu studiów w obszarze wiedzy odpowiadającym obszarowi
kształcenia, wskazanemu dla tego kierunku studiów, w zakresie jednej z dyscyplin naukowych, do
których odnoszą się efekty kształcenia określone dla tego kierunku. Struktura kwalifikacji nauczycieli
akademickich stanowiących minimum kadrowe odpowiada wymogom prawa określonym dla
kierunków studiów o profilu ogólnoakademickim, a ich liczba jest właściwa w stosunku do liczby
studentów ocenianego kierunku.
Minimum kadrowe dla studiów I i II stopnia stanowi grupa tych samych 12 osób (w tym 4 profesorów,
5 doktorów habilitowanych oraz 3 doktorów). Wszyscy nauczyciele akademiccy wskazani do
minimum kadrowego posiadają odpowiednio tytuły lub stopnie naukowe związane z obszarem nauk
ścisłych w dziedzinie nauk fizycznych w dyscyplinach: fizyka i astronomia oraz posiadają dorobek
naukowy w zakresie tych dyscyplin.
Osoby zaproponowane do minimum kadrowego studiów I i II stopnia spełniają wymogi
określone w przepisach § 13 pkt. 1 i 2, w § 14 pkt. 1 i § 15 pkt. 1 rozporządzenia RMWar;
są zatrudnione są w pełnym wymiarze czasu pracy, złożyły wymagane przepisami
oświadczenia o zaliczeniu do minimum kadrowego, spełniając warunek określony w art.
112a PoSW, a także posiadają deklarowany tytuł naukowy lub stopnie naukowe.
Stosunek liczby nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe do liczby
studentów kierunku wynosi ok. 1:2 i spełnia wymagania § 17 ust. 1 pkt. 5 RMWar
(dopuszczana przepisami maksymalna wartość tego stosunku w przypadku studiów
związanych z obszarem nauk ścisłych wynosi 1:60).
Nauczyciele akademiccy wskazani do minimum kadrowego dla ocenianego kierunku
studiów spełniają wymogi kwalifikacyjne określone w ustawie PoSW oraz rozporządzeniu
RMWar. Należy zwrócić uwagę, że wymaganą liczbę doktorów (6) uzupełnia 3
15
samodzielnych nauczycieli akademickich, dla których przewidziano w planie zajęcia w
wymiarze wymaganym dla nauczyciel ze stopniem doktora.
Liczba studentów przypadająca na nauczyciela akademickiego zaliczonego do minimum
kadrowego jest około 30-krotnie niższa niż dopuszczana przepisami.
2.2 Dorobek naukowy, doświadczenie w prowadzeniu badań naukowych oraz kompetencje
dydaktyczne nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia na ocenianym kierunku są adekwatne
do realizowanego programu i zakładanych efektów kształcenia. W przypadku, gdy zajęcia
realizowane są z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, kadra dydaktyczna jest
przygotowana do prowadzenia zajęć w tej formie.
Zajęcia na studiach I stopnia prowadzi 23 nauczycieli akademickich: prof. – 4, dr hab. 7, dr
– 12), posiadający dorobek naukowy w zakresie fizyki (22) i astronomii (1). Na studiach II
stopnia zajęcia prowadzi 17 nauczycieli akademickich: prof. – 4, dr hab. – 6, dr – 7,
posiadających dorobek naukowy w zakresie fizyki (11), astronomii (1), matematyki (3),
chemii (1) i technologii chemicznej (1). Na obu stopniach wspomaga kształcenie 13
nauczycieli z tytułem zawodowym magistra, a także nauczyciele akademiccy posiadający
dorobek naukowy w dyscyplinach z innych obszarów: w naukach technicznych -1, naukach
rolniczych, leśnych i weterynaryjnych – 1, naukach humanistycznych – 1, naukach
medycznych i naukach o zdrowiu oraz kulturze fizycznej – 9, naukach społecznych – 1.
Dorobek z lat 2011-2015 obejmuje około 150 prac opublikowanych (2011 – 21, 2012 – 30, 2013 –
39, 2014 – 36, 2015 – około 30) w czasopismach o określonym współczynniku wpływu. Większość
publikacji ma charakter doświadczalny związany ściśle z profilem badawczym Instytutu Fizyki. Ten
dorobek znalazł odzwierciedlenie w przyznanej przez ministra NiSzW Wydziałowi kategorii
naukowej B.
Na ocenianym kierunku nie wykorzystuje się w dydaktyce technik kształcenia na odległość.
2. Ocena spełnienia kryterium 2.2:znacząco.
Nauczyciele akademiccy obsadzający zajęcia dydaktyczne związane z efektami kształcenia
w zakresie dyscypliny fizyka (dyscyplina wiodąca), w tym wskazani do minimum
kadrowego, spełniają wymóg §5 ust. 2 rozporządzenia RMWar. Ich dorobek naukowy,
chociaż bardzo zróżnicowany jakościowo, wspiera realizację efektów kształcenia
powiązanych z dyscypliną fizyka. Z punktu widzenia wspomnianego wymogu
kwalifikacyjnego budzi zastrzeżenia natomiast obsada licznych przedmiotów z programu
kształcenia: ochrona własności intelektualnej (przez nauczyciela akademickiego z
dorobkiem naukowym z zakresu chemii), fizyka kwantowa I i rachunek prawdopodobieństwa
(przez nauczyciela akademickiego z dorobkiem naukowym z zakresu chemii), laboratorium
kryminalistyczne I i II (przez nauczyciela akademickiego z dorobkiem naukowym z zakresu
biotechnologii rolniczej) oraz programowanie obiektowe, bezpieczeństwo systemów
komputerowych, sieci komputerowe, technologie informacyjne, algebra liniowa z geometrią,
analiza matematyczna, bazy danych, podstawy kryptologii, podstawy kryptologii 2, podstawy
programowania, programowanie obiektowe, elektronika i pracownia elektroniczna, systemy
akwizycji i opracowania danych (przez nauczycieli akademickich z dorobkiem naukowym
w dyscyplinie fizyka).
Wyrywkowe hospitacje zajęć prowadzonych przez nauczycieli akademickich Instytutu
Fizyki pozwalają stwierdzić ich dobre na ogół przygotowanie (merytoryczne i dydaktyczne).
16
2.3 Prowadzona polityka kadrowa umożliwia właściwy dobór kadry, motywuje nauczycieli
akademickich do podnoszenia kwalifikacji naukowych i rozwijania kompetencji dydaktycznych oraz
sprzyja umiędzynarodowieniu kadry naukowo-dydaktycznej.
Kadra kierunku spośród nauczycieli akademickich związanych z realizacją treści kształcenia w
zakresie fizyki obejmuje około 50 osób. Według Raportu samooceny w latach 2011-2015 spośród
tych nauczycieli akademickich zdobyło kolejne kwalifikacje naukowe: dr – 1, dr hab. – 1, prof.- 2. W
wymianie naukowej krajowej i międzynarodowej oraz stażach zagranicznych w ciągu tego okresu
uczestniczyło 11 z nich, natomiast zajęcia na uczelniach zagranicznych prowadziły 2 osoby.
Jednocześnie lista współpracy międzynarodowej obejmuje 12 instytucji, w tym 3 z Polski, w której
realizację było zaangażowane około 60 osób.
Nauczyciele obecni na spotkaniu z ZO zwracali uwagę na to, że działalność dydaktyczna jest
zdecydowanie niedoceniana przez władze Wydziału i Uniwersytetu.
Przedstawiony rozwój kadry w ciągu 5 lat zapewnia stałe, aczkolwiek powolne, tempo wzrostu jej
kwalifikacji naukowych. W dłuższej perspektywie 5-10 lat może stanowić to zagrożenie dla trwałości
minimum kadrowego ocenianego kierunku ze względu na osiąganie wieku emerytalnego przez
znaczną część nauczycieli akademickich zaliczonych do minimum kadrowego. Ponadto zwraca
uwagę mała aktywność kadry w wymianie naukowej z zagranicą oraz w zdobywania doświadczenia
międzynarodowego, bardzo wskazanego przy realizacji kierunku (fizyka), którego oferta
dydaktyczna dodatkowo musi być konkurencyjna w porównaniu z pobliskim ośrodkiem fizyki w
Toruniu. Polityka kadrowa Wydziału w tym zakresie jest niewystarczająca.
2.4 Jednostka prowadzi badania naukowe w zakresie obszaru/obszarów wiedzy,
odpowiadającego/odpowiadających obszarowi/obszarom kształcenia, do którego/których został
przyporządkowany kierunek, a także w dziedzinie/dziedzinach nauki oraz dyscyplinie/dyscyplinach
naukowych, do których odnoszą się efekty kształcenia.
W Instytucie Fizyki działalność naukowo-badawcza prowadzona jest w zakładach:
Radiospektroskopii i Fizyki Węgla, Mikroelektroniki Organicznej, Fizyki Teoretycznej i Astrofizyki.
Wydział przedstawił dokumentację świadczącą, że prowadzone badania naukowe są
związane z obszarem nauk ścisłych w dziedzinie nauk fizycznych w zakresie dyscypliny
fizyka i obejmują technologie wytwarzania i właściwości warstw diamentowych, wytwarzanie i
właściwości cienkich warstw związków organicznych, wytwarzanie nowych materiałów
luminescencyjnych oraz badania teoretyczne układów wieloelektronowych. W wyniku ewaluacji
przeprowadzonej przez MNiSzW w 2014 r. Wydział otrzymał naukową kategorię B.
Program kierunku „fizyka” został przypisany do obszaru nauk ścisłych w dziedzinie nauk
fizycznych w zakresie dyscypliny fizyka (dyscyplina wiodąca). Określone w programie
kierunkowe efekty kształcenia odnoszą się również do innych uzupełniających dyscyplin
z obszaru nauk ścisłych: astronomii, matematyki i informatyki.
Jednostka prowadzi dobrze oceniane badania naukowe w zakresie fizyki (kategoria B),
powiązane z aktywnością naukowo-badawczą kadry w obszarze nauk ścisłych, do którego
kierunek został przyporządkowany. Aktywność ta odnosi się do kierunkowych efektów
17
kształcenia określonych w programie kształcenia, przyporządkowanych do wiodącej
dyscypliny naukowej fizyka. Szczególnym uznaniem studentów cieszy się specjalność fizyczne
podstawy kryminalistyki, prowadzona na obu stopniach i silnie powiązana z infrastrukturą badawczą
Wydziału.
2.5 Rezultaty prowadzonych w jednostce badań naukowych są wykorzystywane w projektowaniu
i doskonaleniu programu kształcenia na ocenianym kierunku oraz w jego realizacji.
Wyniki badań naukowych są wykorzystywane przy projektowaniu treści wykładów
monograficznych oraz na seminariach dyplomowych. Prowadzone badania naukowe
wzbogacają również program pracowni specjalistycznych. Studenci studiów II stopnia są
angażowani w badania naukowe prowadzone przez opiekunów prac magisterskich.
Prowadzone na Wydziale badania umożliwiają wzbogacanie programu kształcenia o zaawansowaną
wiedzą specjalistyczną oraz o znajomość współczesnych metod badawczych, charakterystycznych
dla współczesnej fizyki. Działalność naukowo-badawcza prowadzona przez nauczycieli
akademickich wspiera zbyt słabo realizację ogólnoakademickiego profilu kształcenia na ocenianym
kierunku. Zastrzeżenia budzi również mały zakres włączania studentów studiów II stopnia w badania
naukowe prowadzone na Wydziale.
3. Współpraca z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym w procesie
kształcenia:
znacząco.
Interesariusze z otoczenia społeczno-gospodarczego kierunku nie odgrywają poważniejszej
roli w opiniowaniu programu i ocenach jego realizacji. Natomiast współpraca z
przedstawicielami tego otoczenia jest zadawalająca w zakresie organizacji i realizacji
praktyk programowych, chociaż oferta miejsc odbywania praktyk jest niewystarczająca.
Należy rozważyć sposoby i formy wzmocnienia współpracy z otoczeniem społecznogospodarczym kierunku. W szczególności należy:
1. Uzupełnić skład Rady Interesariuszy Zewnętrznych tak, by w jej składzie były
reprezentowane firmy i instytucje zainteresowane kształceniem w oferowanych na
ocenianym kierunku specjalnościach.
2. Zaangażować Radę w rozszerzenie kręgu firm oferujących miejsca odbywania
praktyk programowych, umożliwiających realizację założonych efektów kształcenia
związanych z praktykami na ocenianym kierunku
3. Podjąć współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym w zakresie realizacji
wybranych zajęć praktycznych na specjalnościach.
3.1 Jednostka współpracuje z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym, w tym
z pracodawcami i organizacjami pracodawców, w szczególności w celu zapewnienia udziału
przedstawicieli tego otoczenia w określaniu efektów kształcenia, weryfikacji i ocenie stopnia ich
realizacji, organizacji praktyk zawodowych, w przypadku, gdy w programie studiów na ocenianym
kierunku praktyki te zostały uwzględnione.*
Instytut Fizyki współpracuje z następującymi podmiotami z otoczenia społeczno-gospodarczego:
18
FIZMED (Bydgoszcz), Miejskie Wodociągi i Kanalizacja spółka z o.o. (Bydgoszcz), International
School (Bydgoszcz) oraz Centrum Onkologii im. F. Łukaszczyka (Bydgoszcz). Z udostępnionych
dokumentów wynika również, że 6 września 2013 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami
„policji, firm ubezpieczeniowych, firmy ATOS oraz mBanku w czasie którego przeprowadzono
konsultacje na temat efektów kształcenia na kierunku oraz powołania nowych specjalności”. Odbyto
także spotkanie konsultacyjne z lektorami prowadzącymi zajęcia z języka angielskiego. Spotkanie z
przedstawicielami policji dotyczyło możliwości realizacji wybranych przedmiotów na specjalności
fizyka w kryminalistyce. Niedawno Wydział powołał Radę Interesariuszy Zewnętrznych.
Współpraca z przedstawicielami otoczenia-społeczno-gospodarczego dotyczy organizacji praktyk
programowych, obejmując swoim oddziaływaniem niewielką grupę studentów.
W spotkaniu ZO z interesariuszami zewnętrznymi obecni byli przedstawiciele firmy MedSystem
Poland, Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego oraz Międzynarodowej Szkoły dla oficerów NATO
w Bydgoszczy. Przedstawicieli ci podkreślali, że absolwenci „posiadają wiedzę teoretyczną, która nie
jest ukierunkowana” oraz wskazywali na braki w wiedzy/umiejętnościach praktycznych. Zwracali
również uwagę na „niskie kompetencje językowe” absolwentów oraz na nie zawsze właściwie
wykorzystywane praktyki zawodowe podczas studiów. Podkreślali zalety realizacji prac
dyplomowych w firmach zewnętrznych (lub przy ich współudziale).
Należy stwierdzić, że udział przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego w opiniowaniu
programu ocenianego kierunku oraz konsultacjach oceny realizacji kształcenia miał ograniczony
zakres, co potwierdzili obecni na spotkaniu z ZO przedstawiciele otoczenia społeczno-gospodarczego
kierunku. Współpracę z tą reprezentacją jedynie w zakresie organizacji praktyk zawodowych można
uznać jako zadawalającą. W Radzie Interesariuszy Zewnętrznych nie ma przedstawicieli firm
związanych z kwestiami kryminalistycznymi (np. przedstawicieli policji) lub przedstawicieli firm hitech (dla specjalizacji mikroelektronicznej). Nie nawiązano bliższej współpracy w zakresie realizacji
zajęć praktycznych. Praktyki programowe realizowane w porozumieniu z firmami z otoczenia
obejmują zbyt małą liczbę studentów. Ogólnie należy ocenić, że wpływ środowiska gospodarczego i
społecznego na realizację procesu kształcenia na ocenianym kierunku jest niewystarczający.
3.2 W przypadku prowadzenia studiów we współpracy lub z udziałem podmiotów zewnętrznych
reprezentujących otoczenie społeczne, gospodarcze lub kulturalne, sposób prowadzenia i organizację
tych studiów określa porozumienie albo pisemna umowa zawarta pomiędzy uczelnią a danym
podmiotem.
1. . Opis stanu faktycznego:
Wydział prowadzi studia na ocenianym kierunku bez współpracy lub udziału podmiotów
zewnętrznych.
2. Ocena spełnienia kryterium 3.2:nie dotyczy.
3. Uzasadnienie oceny: nie dotyczy.
4. Jednostka dysponuje infrastrukturą dydaktyczną i naukową umożliwiającą realizację
programu kształcenia o profilu ogólnoakademickim i osiągnięcie przez studentów
zakładanych efektów kształcenia, a także prowadzenie badań naukowych
znacząco.
Infrastruktura dydaktyczno-badawcza Instytutu Fizyki zapewnia realizację procesu
dydaktycznego na wystarczającym, chociaż budzącym zastrzeżenia poziomie. Wyposażenie
19
pracowni i laboratoriów dydaktycznych wymaga systematycznego unowocześnienia.
Laboratoria specjalistyczne, dostosowane do specyfiki prowadzonych specjalności,
dysponują aparaturą i urządzeniami o bardzo zróżnicowanym poziomie potencjału
naukowo-dydaktycznego. Udział studentów w prowadzonych na Wydziale badaniach
naukowych w marginalny zakresie oddziaływa na realizację efektów kształcenia
związanych z charakterem ogólnoakademickim programu kształcenia na ocenianym
kierunku.
Jednostka zapewnia studentom możliwość korzystania z zasobów bibliotecznych, w tym
umożliwia dostęp do literatury obowiązkowej i uzupełniającej oraz do Wirtualnej Biblioteki
Nauki.
Nie stosuje się technik kształcenia na odległość.
Zalecenia w odniesieniu do kryterium 4
1. Systematycznie unowocześniać wyposażenie pracowni dydaktycznych oraz tych
z laboratoriów specjalistycznych, szczególnie wykorzystywanych na studiach II stopnia,
które mogłyby zapewnić studentom dostęp do zaawansowanej nowoczesnej wiedzy i
zakorzenionych w nowoczesnych technologiach umiejętności.
2. Zdecydowanie zwiększyć udział studentów w prowadzonych na Wydziale badaniach
naukowych oraz nasycić treści kształcenia wiedzą i umiejętnościami związanymi z tymi
badaniami.
4.1 Liczba, powierzchnia i wyposażenie sal dydaktycznych, w tym laboratoriów badawczych
ogólnych i specjalistycznych są dostosowane do potrzeb kształcenia na ocenianym kierunku, tj. liczby
studentów oraz do prowadzonych badań naukowych. Jednostka zapewnia studentom dostęp do
laboratoriów w celu wykonywania zadań wynikających z programu studiów oraz udziału
w badaniach.
Sale dydaktyczne w liczbie 9, wykorzystywane do prowadzenia zajęć audytoryjnych (wykłady i
ćwiczenia rachunkowe), posiadają standardowe wyposażenie multimedialne. Przy realizacji
programu wykorzystuje się również 13 laboratoriów i pracowniami: . w zakresie ogólnego kształcenia
-I laboratorium fizyczne (40 stanowisk związanych z mechaniką, ciepłem i termodynamiką, optyką i
elektrycznością); w zakresie fizyki zaawansowanej – II laboratorium fizyczne (17 stanowisk
związanych ze spektroskopią, fizyką ciała stałego, fizyką molekularną, innymi działami fizyki
zgodnie ze specyfiką naukową Instytutu Fizyki); laboratorium elektroniki i miernictwa
komputerowego (10 stanowisk); praz laboratoria naukowo-dydaktyczne (10 laboratoriów
powiązanych technikami badań ciała stałego, np. ze spektroskopią, dyfrakcją, cienkimi warstwami
oraz z technikami elektronowo-komputerowymi. Część prac dyplomowych jest realizowana w
laboratoriach naukowo-dydaktycznych oraz naukowych.
Infrastruktura dydaktyczno-badawcza Instytutu Fizyki zapewnia realizację procesu dydaktycznego
na wystarczającym do realizacji założonych efektów kształcenia poziomie. Sale dydaktyczne i
pracownie wyposażone są w niezbędną do kształcenia na ocenianym kierunku aparaturę i urządzenia,
chociaż wiele z nich pochodzi z lat 60’-80’ ubiegłego stulecia. W szczególności wyposażenie
pracowni fizycznych wymaga systematycznego unowocześnienia. Laboratoria specjalistyczne mają
instrumentarium adekwatne do specyfiki prowadzonych specjalności, chociaż jest ono bardzo
zróżnicowane: tylko nieliczne z tych laboratoriów są wyposażone bardzo nowocześnie, reprezentując
duży potencjał naukowo-dydaktyczny. Studenci są włączani w prowadzone w jednostce badania
20
naukowe w niewystarczającym dla studiów ogólnoakademickich zakresie, co znajduje swój wyraz w
incydentalnych publikacjach, których są autorami lub współautorami.
Budynki Wydziału wymagają remontu.
4.2 Jednostka zapewnia studentom ocenianego kierunku możliwość korzystania z zasobów
bibliotecznych i informacyjnych, w tym w szczególności dostęp do lektury obowiązkowej i zalecanej
w sylabusach, oraz do Wirtualnej Biblioteki Nauki.
Dostęp do zasadniczych zasobów bibliotecznych zapewnia Biblioteka Główna Uniwersytetu, czynna
w ciągu całego tygodnia. Zasoby obejmują około 28000 książek, w tym reprezentujące tematykę
badań i kierunki studiów prowadzone na Wydziale. Biblioteka dysponuje także zasobami
elektronicznymi, udostępnianymi poprzez sieć komputerową uprawnionym czytelnikom
(elektroniczny system dostępu do zasobów, zdalne składanie zamówień). System biblioteczny
zapewnia dostęp do Wirtualnej Biblioteki Nauki. Biblioteka wspomaga osoby z
niepełnosprawnościami w korzystaniu ze swoich zasobów.
Ćwiczenia i zadania laboratoryjne w pracowniach fizycznych posiadają opisy dotyczące
poszczególnych stanowisk doświadczalnych, zapewniające studentom wiedzę związaną z
przygotowaniem się do pomiarów, ich prowadzenia oraz dyskusji i interpretacji uzyskanych
wyników.
Podczas spotkania z ZO studenci oceniali, że mają zapewniony swobodny dostęp do biblioteki, zaś
zasoby biblioteczne obejmują zarówno literaturę obowiązkową jak i dodatkową.
Jednostka zapewnia studentom możliwość korzystania z zasobów bibliotecznych, w tym umożliwia
dostęp do literatury obowiązkowej i uzupełniającej oraz do Wirtualnej Biblioteki Nauki. Zasoby
biblioteczne i inne informacyjne są wystarczające do prowadzenia procesu kształcenia na ocenianym
kierunku. Na podkreślenie zasługuje wsparcie studentów z niepełnosprawnościami w korzystaniu z
zasobów bibliotecznych.
4.3 W przypadku, gdy prowadzone jest kształcenie na odległość, jednostka umożliwia studentom
i nauczycielom akademickim dostęp do platformy edukacyjnej o funkcjonalnościach zapewniających
co najmniej udostępnianie materiałów edukacyjnych (tekstowych i multimedialnych),
personalizowanie dostępu studentów do zasobów i narzędzi platformy, komunikowanie się
nauczyciela ze studentami oraz pomiędzy studentami, tworzenie warunków i narzędzi do pracy
zespołowej, monitorowanie i ocenianie pracy studentów, tworzenie arkuszy egzaminacyjnych i
testów.
Na ocenianym kierunku nie stosuje się kształcenia na odległość.
2. Ocena spełnienia kryterium 4.3: nie dotyczy.
3. Uzasadnienie ocen: nie dotyczy.
Uwaga: Studenci i pracownicy mają zapewniony dostęp do platformy o dużej funkcjonalności –
USOSweb, przy czym na Wydziale (Uniwersytecie) jej wykorzystanie ogranicza się do kilku
podstawowych funkcji. Należy zwrócić uwagę, że platforma może być wykorzystana m.in. do
organizacji pracy zespołowej studentów, komunikacji pomiędzy nimi oraz nauczycielami
akademickimi.
5. Jednostka zapewnia studentom wsparcie w procesie uczenia się, prowadzenia badań
i wchodzenia na rynek pracy:
znacząco.
21
Potencjał kadrowy Wydziału nie jest wykorzystywany w pełni przy zapewnianiu wsparcia
studentom zarówno w procesie uczenia się, jak i udziału studentów w badaniach
naukowych oraz wchodzeniu na rynek pracy. Realizacji ambitniejszej polityki w tym
zakresie powinna sprzyjać mała liczba studentów oraz organizacja procesu dydaktycznego
w kierunku jego indywidualizacji. Studenci kierunku nie biorą udziału w krajowych
i międzynarodowych programach mobilności. Marginalną rolę w zapewnianiu
odpowiedniej jakości kształcenia odgrywa wymiana zagraniczna nauczycieli
akademickich. Studenci w niewielkim zakresie są wspierani w kontaktach ze środowiskami
akademickimi krajowymi i zagranicznymi oraz w kontaktach z otoczeniem społecznogospodarczym. Zastrzeżenia budzi również zakres obsługi administracyjnej studentów,
związanej z procesem dydaktycznym, oraz publiczny dostęp do informacji o programie
kształcenia i o procedurach toku studiów.
1) Dokonać weryfikacji procedur związanych ze wsparciem studentów w procesie uczenia się
oraz włączania ich w badania naukowe.
2) Własne działania Wydziału związane z wchodzeniem absolwentów na rynek pracy powinny
być zintensyfikowane i skoordynowane z podobnymi przedsięwzięciami Biura Karier. W
tym zakresie należy również wspierać studentów w kontaktach z otoczeniem społecznogospodarczym.
3) Rozważenia wymaga realizacja kształcenia opartego na indywidualizacji procesów
dydaktycznych, czemu sprzyja mała liczba studentów ocenianego kierunku.
4) Szersze wdrożenie mobilności krajowej i międzynarodowej studentów jako istotnego
elementu kształcenia młodych fizyków.
5) Zwiększenie skuteczności i efektywności obsługi administracyjnej studentów, związanej z
procesem dydaktycznym; w tym kontekście należy rozważyć potrzebę zasięgania opinii
studentów o obsłudze toku studiów, np. w formie anonimowej ankiety dotyczącej pracy
dziekanatu i innych jednostek obsługujących administracyjnie studentów.
6) Zapewnić publiczny dostęp do informacji o programie kształcenia.
5.1 Pomoc naukowa, dydaktyczna i materialna sprzyja rozwojowi naukowemu, społecznemu
i zawodowemu studentów, poprzez zapewnienie dostępności nauczycieli akademickich, pomoc w
procesie uczenia się i skutecznym osiąganiu zakładanych efektów kształcenia oraz zdobywaniu
umiejętności badawczych, także poza zorganizowanymi zajęciami dydaktycznymi. W przypadku
prowadzenia kształcenia na odległość jednostka zapewnia wsparcie organizacyjne, techniczne i
metodyczne w zakresie uczestniczenia w e-zajęciach.
Nauczyciele akademiccy są dostępni dla studentów podczas dyżurów i godzin konsultacji. Na
Wydziale funkcjonują studenckie koła naukowe, wspierające nabywanie umiejętności badawczych
przez studentów.
System wsparcia materialnego studentów funkcjonuje zgodnie z odpowiednimi przepisami w tym
zakresie. Szczególna rola we wspieraniu studentów w procesie kształcenia przypada opiekunom
poszczególnych roczników.
Studenci informowali na spotkaniu ZO, że nauczyciele akademiccy są dostępni podczas dyżurów
nauczycieli akademickich pełnionych na Wydziale, zaś informacje o dyżurach są publicznie
dostępne. Ocenili pozytywnie relacje z dziekanatem Wydziału oraz wskazywali, że osoby chętne
22
mają możliwość udziału w badaniach naukowych, przede wszystkim w ramach aktywności w kole
naukowym.
Instytut Fizyki posiada potencjał kadrowy niezbędny do zapewnienia wsparcia studentom zarówno
w procesie uczenia się, jak i udziału w badaniach naukowych prowadzonych w Instytucie Fizyki oraz
wchodzenia na rynek pracy. Potencjał ten nie jest wykorzystywany w pełni, szczególnie w zakresie
udziału studentów w badaniach naukowych na studiach II stopnia oraz ich wchodzenia na rynek
pracy. Realizacji takiej polityki sprzyjać powinna niewielka liczba studentów oraz organizacja
procesu dydaktycznego indywidualizująca kształcenia.
5.2 Jednostka stworzyła warunki do udziału studentów w krajowych i międzynarodowych
programach mobilności, w tym poprzez organizację procesu kształcenia umożliwiającą wymianę
krajową i międzynarodową oraz nawiązywanie kontaktów ze środowiskiem naukowym.
Studenci ocenianego kierunku praktycznie nie uczestniczą w krajowych i międzynarodowych
programach mobilności studentów. Uniwersytet stworzył możliwości organizacyjne udziału
studentów w takich programach (opracowane procedury organizacji wyjazdów), promocja
mobilności studenckiej jest natomiast marginalnie realizowana na Wydziale. W latach 2013-2015
(według Raportu samooceny) 1 student uczestniczył w „programie krajowym” i również 1 student
odbył staż zagraniczny. 2 nauczycieli akademickich w tym okresie prowadziło zajęcia za granicą.
Nikt z zagranicy nie prowadził zajęć dla studentów ocenianego kierunku studiów.
Studenci ocenianego kierunku praktycznie nie biorą udziału w krajowych i międzynarodowych
programach mobilności. Promocja tego istotnego elementu kształcenia akademickiego jest
niezadawalająca. Podkreślić należy również marginalną rolę wymiany zagranicznej nauczycieli
akademickich, również kluczowy element kształcenia na studiach fizyki. Brak oferty kształcenia w
języku angielskim (lingua franca współczesnej fizyki) nie sprzyja odpowiedniemu opanowaniu
specjalistycznego słownictwa przez studentów polskich oraz nie wspiera przyjazdów studentów z
zagranicy.
5.3 Jednostka wspiera studentów ocenianego kierunku w kontaktach ze środowiskiem akademickim,
z otoczeniem społecznym, gospodarczym lub kulturalnym oraz w procesie wchodzenia na rynek
pracy, w szczególności, współpracując z instytucjami działającymi na tym rynku.
W Raporcie samooceny stwierdzono, iż „Instytut Fizyki wspiera studentów ocenianego kierunku w
kontaktach ze środowiskiem akademickim, z otoczeniem społecznym i gospodarczym oraz w
procesie wchodzenia na rynek pracy”. Sam Raport samooceny i przedstawiona na Wydziale
dokumentacja nie zawierały informacji, które działania tego typu by potwierdzały.
Spotkanie ZO z nauczycielami akademickimi pokazało potencjalne możliwości podjęcia działań,
które ułatwiałyby wchodzenie absolwentów na rynek pracy.
Studenci podczas spotkania z ZO podkreślali, że nie zauważyli przedsięwzięć zarządzających
ocenianym kierunkiem, które wspierałyby kontakty studentów z potencjalnymi pracodawcami.
Pewne wsparcie w tym zakresie odczuli ze strony Biura Karier Uniwersytetu (warsztaty rozwijające
umiejętności i kompetencje przydatnych podczas wejścia w rynek pracy).
23
Władze Wydziału i Instytutu Fizyki nie doprowadziły do systematycznego wspierania studentów
kierunku w kontaktach ze środowiskami akademickimi krajowymi oraz zagranicznymi.
Niezadawalający poziom współpracy z otoczeniem społecznym i gospodarczym, brak zaangażowania
interesariuszy zewnętrznych w proces kształcenia studentów, niewystarczająca promocja
organizowanych szkoleń i warsztatów dla studentów powoduje, że wsparcie w kontaktach z
otoczeniem społeczno-gospodarczym nie jest zadawalające.
5.4 Jednostka zapewnia studentom niepełnosprawnym wsparcie naukowe, dydaktyczne
i materialne, umożliwiające im pełny udział w procesie kształcenia oraz w badaniach naukowych.
Regulamin studiów umożliwia studentom ubieganie się o indywidualny program i tok
studiów. Studenci z niepełnosprawnościami mogą otrzymać pomoc indywidulanego
asystenta. Mają także możliwość korzystania ze specjalnych udogodnień w korzystaniu
z zasobów bibliotecznych.
Dzięki stosownym regulacjom prawnym i organizacyjnym, a także dostosowaniom
infrastruktury, Wydział i Uniwersytet umożliwiają studentom z niepełnosprawnościami
niezakłócony udział w procesie kształcenia.
5.5 Jednostka zapewnia skuteczną i kompetentną obsługę administracyjną studentów
w zakresie spraw związanych z procesem dydaktycznym oraz pomocą materialną, a także publiczny
dostęp do informacji o programie kształcenia i procedurach toku studiów.
Proces rozdziału środków pomocy materialnej funkcjonuje właściwie. Informacje dotyczące
bieżących spraw dydaktycznych są dostępne dla studentów. Brak publicznego dostępu do informacji
związanych z przebiegiem procesu dydaktycznego, m.in. do sylabusów oraz pełnych programów
kształcenia. Obsługa administracyjna studentów obejmuje część spraw związanych z procesem
kształcenia. Na Uniwersytecie nie udostępnia się studentom zbiorczych wyników ankiet oceny zajęć.
Na spotkaniu z ZO studenci zgłaszali zastrzeżenia dotyczące jakości i trybu pracy dziekanatu.
System rozdziału pomocy materialnej jest realizowany właściwie. Natomiast budzi zastrzeżenia
studentów zakres i jakość obsługi administracyjnej, związanej z procesem dydaktycznym, oraz
publiczny dostęp do informacji o programie kształcenia i o procedurach toku studiów. Istotnych
informacji o jakości obsługi administracyjnej mogłaby dostarczyć ankieta dotycząca pracy dziekanatu
i innych jednostek obsługujących administracyjnie studentów, skierowana do studentów.
6. W jednostce działa skuteczny wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia
zorientowany na ocenę realizacji efektów kształcenia i doskonalenia programu kształcenia oraz
podniesienie jakości na ocenianym kierunku studiów:
znacząco.
Wydział opracował kompletną strukturę zarządzania procesem dydaktycznym oraz
dokonywania systematycznej oceny efektów kształcenia. System ten, kompletny i spójny
24
od strony koncepcyjnej, jest realizowany jedynie w wybranych obszarach
zapewniania jakości (procedury ankietyzacji studentów, hospitacje zajęć, oceny
okresowe nauczycieli akademickich). Funkcjonowanie systemu w obecnym zakresie
ma ograniczony wpływ na procesy zapewniania jakości kształcenia i doskonalenie
dydaktyki.
Należy systematycznie wdrożyć wybrane elementy stworzonego wewnętrznego
systemu zapewniania jakości kształcenia, zapewniające jego skuteczność w zakresie
doskonalenia programu kształcenia oraz jakości dydaktyki. W szczególności należy
rozważyć:
a) Doprowadzenie do efektywnego funkcjonowania zespołów dydaktycznych,
m.in. Zespołu Kierunku Fizyka ds. Jakości i Programów Kształcenia,
odgrywających zasadniczą rolę w skutecznym oddziaływaniu systemu na
procesy doskonalenia dydaktyki.
b) Uwzględnienie w szerszym zakresie konsultacji z przedstawicielami rynku pracy
dotyczących kwalifikacji absolwentów ocenianego kierunku.
6.1 Jednostka, mając na uwadze politykę jakości, wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości
kształcenia, umożliwiający systematyczne monitorowanie, ocenę i doskonalenie realizacji procesu
kształcenia na ocenianym kierunku studiów, w tym w szczególności ocenę stopnia realizacji
zakładanych efektów kształcenia i okresowy przegląd programów studiów mający na celu ich
doskonalenie, przy uwzględnieniu:*
6.1.1 projektowania efektów kształcenia i ich zmian oraz udziału w tym procesie
interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych,
6.1.2 monitorowania stopnia osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia na wszystkich
rodzajach zajęć i na każdym etapie kształcenia, w tym w procesie dyplomowania,
6.1.3 weryfikacji osiąganych przez studentów efektów kształcenia na każdym etapie
kształcenia i wszystkich rodzajach zajęć, w tym zapobiegania plagiatom i ich
wykrywania,
6.1.4 zasad, warunków i trybu potwierdzania efektów uczenia się uzyskanych poza
systemem studiów,
6.1.5 wykorzystania wyników monitoringu losów zawodowych absolwentów do oceny
przydatności na rynku pracy osiągniętych przez nich efektów kształcenia,
6.1.6 kadry prowadzącej i wspierającej proces kształcenia na ocenianym kierunku studiów,
oraz prowadzonej polityki kadrowej,
6.1.7 wykorzystania wniosków z oceny nauczycieli akademickich dokonywanej przez
studentów w ocenie jakości kadry naukowo-dydaktycznej,
6.1.8 zasobów materialnych, w tym infrastruktury dydaktycznej i naukowej oraz środków
wsparcia dla studentów,
6.1.9 sposobu gromadzenia, analizowania i dokumentowania działań dotyczących
zapewniania jakości kształcenia,
6.1.10 dostępu do informacji o programie i procesie kształcenia na ocenianym kierunku
oraz jego wynikach.
25
Wewnętrzny system zapewniania jakości, określony koncepcyjnie przez władze Uniwersytetu, w
warstwie merytorycznej zawiera kompletny zbiór procedur i procesów związanych z zapewnianiem
i doskonaleniem jakości kształcenia. Dokumenty go konstytuujące określiły również ciała, gremia i
osoby odpowiedzialne za jego prawidłowe funkcjonowanie.
W systemie plany i programy studiów oraz efekty kształcenia na kierunku „fizyka” zostały przyjęte
przez Radę Wydziału oraz zatwierdzone przez Senat Uniwersytetu. Analiza programów studiów
przebiega przy udziale nauczycieli akademickich wchodzących w skład minimum kadrowego, wedle
wytycznych dla rad podstawowych jednostek organizacyjnych, opracowanych na szczeblu uczelni.
Szczegółowe projektowanie, opiniowanie oraz inicjowanie zmian w programach kształcenia leży w
gestii funkcjonujących w strukturze Wydziału rad programowych kierunków.
Ocenę osiągnięć studentów zaprojektowano jako proces ciągły: bierze się pod uwagę wyniki prac
zaliczeniowych, egzaminów, praktyk zawodowych oraz przygotowanych przez studentów prac
dyplomowych. Analizą osiągnięć studentów zajmuje się rada programowa kierunku, przedkładająca
coroczne sprawozdanie dziekanowi. Staje się ono podstawą oceny dziekana z realizacji założonych
efektów kształcenia na kierunkach prowadzonych na Wydziale, przedstawianej od zatwierdzenia
Radzie Wydziału.
Weryfikacja osiąganych efektów kształcenia przeprowadzana jest przez nauczycieli akademickich w
toku zajęć dydaktycznych, z uwzględnieniem treści i założeń przyjętych w sylabusie przedmiotu,
przy zastosowaniu różnych form weryfikacji, np.: egzaminów, zaliczeń ustnych, kolokwiów, prac
pisemnych, prezentacji i wystąpień ustnych studentów, prac indywidualnych i projektów
zespołowych, egzaminów dyplomowych oraz dokumentacji praktyk (dzienniki praktyk, teczki
metodyczne). Weryfikacja zasadności doboru metod oceny ma miejsce podczas okresowego
przeglądu sylabusa.
Rada Instytutu zatwierdza tematy prac dyplomowych zgłoszone przez promotorów. Ocena
samodzielności przygotowanej pracy dyplomowej spoczywa na opiekunie i jego kontroli postępów
czynionych przy przygotowywaniu pracy, z uwzględnieniem samodzielności jej pisania, oraz na
recenzencie pracy. Na Uniwersytecie nie stosuje się systemu antyplagiatowego.
Ocena zakresu i stopnia realizacji efektów kształcenia związanych z odbywaną praktyką programową
przeprowadzana jest na podstawie złożonej przez studenta dokumentacji.
Określenie zasad, warunków i trybu potwierdzania efektów uczenia się poza systemem studiów dla
kierunków prowadzonych przez Wydział ma nastąpić do 31 maja 2016 r. (zobowiązanie wynikające
z uchwały Senatu Uniwersytetu nr 122/2014/2015).
Monitorowaniem karier zawodowych absolwentów Uniwersytetu, w tym ocenianego kierunku,
zajmuje się Akademickie Biuro Karier, działające na podstawie uchwały Senatu nr 123/2014/2015.
Badania te mają na celu wskazania mocnych i słabych stron oferty dydaktycznej, zaś analiza
pozyskanych informacji umożliwia weryfikację stopnia realizacji efektów kształcenia w zakresie
kompetencji i umiejętności ex post. Proces ankietyzacji zostanie przeprowadzony po trzech i po pięciu
latach od chwili ukończenia studiów.
Polityka kadrowa, obejmuje takie cele jak: poprawa jakości pracy nauczycieli akademickich, poprawa
rozwoju zawodowego nauczycieli oraz poprawa rozwoju zawodowego osób odpowiedzialnych za
programy kształcenia. Miarą jej skuteczności jest zdobywanie stopni naukowych, liczba publikacji
oraz efektywny udział nauczycieli akademickich w konferencjach naukowych i programach
badawczych. Ocena odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami, na podstawie indywidualnie
wypełnianego arkusza oceny, przy czym uwzględnia się wyniki hospitacji zajęć wszystkich
pracowników, odbywanych zgodnie z regulaminem hospitacji, oraz opinie studentów. Hospitacji są
przeprowadzane przez kierowników jednostek organizacyjnych oraz prodziekana ds. dydaktycznych.
Zapewniona jest pełna anonimowość ocen zajęć dydaktycznych przez studentów. Kwestionariusz
26
uwzględnia ocenę poziomu merytorycznego zajęć, stopień przygotowania prowadzącego,
przystępność przekazu, sumienność, przejrzystość kryteriów zaliczania oraz obiektywizm oceniania.
Badanie ankietowe przeprowadza się po zakończeniu cyklu zajęć dydaktycznych z danego
przedmiotu metodą on-line. Każdy nauczyciel akademicki ma dostęp do wyników ankiet dotyczących
oceny prowadzonych przez siebie zajęć. Raport z ankietyzacji studenckiej oraz propozycje działań
naprawczych opracowuje pełnomocnika ds. jakości kształcenia odpowiedniej komisji senackiej. Są
one źródłem planowania działań naprawczych przez kierunkowe zespoły ds. jakości kształcenia,
funkcjonujące na Wydziale.
Ocena zasobów materialnych, w tym pomocy dydaktycznej jest ciągła. Nauczyciele akademiccy
mogą zgłaszać zapotrzebowanie do kierowników jednostek, realizowane w mirę dostępnych
środków. Na Uniwersytecie istnieje system ewidencji sal, który obejmuje również ich wyposażenie.
Gromadzenie, analizowanie i dokumentowanie powyższych działań (protokoły, sprawozdania)
należy do zadań poszczególnych zespołów zadaniowych. Materiały potwierdzające weryfikację
efektów kształcenia (wyniki kolokwiów, egzaminów, prace pisemne) gromadzą i archiwizują osoby
odpowiedzialne za weryfikację efektów kształcenia. Ponadto corocznie, po zakończeniu danego roku
akademickiego, powinno być przygotowywane sprawozdanie z działań Rady Programowej.
Wybrana dokumentacja związana z procesem kształcenia, w tym z funkcjonowaniem
wydziałowego systemu zapewnienia jakości kształcenia, znajdują się na stronie internetowej
Wydziału (zakładka – jakość kształcenia). Na stronie internetowej Wydziału umieszczone są
również plany studiów oraz informacje dotyczące zasad dyplomowania. Komplet informacji
dotyczącej programu i toku studiów znajduje się w formie papierowej na tablicach
informacyjnych i w gablotach Wydziału, a także może być udostępniony w dziekanacie lub
sekretariacie Instytutu Fizyki. Pełne określenie efektów kształcenia zawarte jest w kartach
opisu przedmiotów. Zasady obiegu informacji są zgodne z przepisami dotyczącymi ochrony
danych osobowych studentów i pracowników, zawartych w przepisach prawa.
2. Ocena spełnienia kryterium 6.1 z uwzględnieniem kryteriów od 6.1.1 do 6.1.1.10 – w pełni.
Na Wydziale opracowano w oparciu o dokumenty uczelniane kompletną strukturę zarządzania
procesem dydaktycznym oraz dokonywania systematycznej oceny efektów kształcenia. Wyniki tej
oceny, w założeniu twórców, powinny stanowić podstawę zmian programu studiów oraz metod jego
realizacji, zorientowanej na doskonalenie jakości kształcenia. System te jest systematycznie
wdrażany.
6.2. Jednostka dokonuje systematycznej oceny skuteczności wewnętrznego systemu zapewniania
jakości i jego wpływu na podnoszenie jakości kształcenia na ocenianym kierunku studiów, a także
wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia systemu.
Wewnętrzy system zapewniania jakości kształcenia, całościowo opisany w dokumentach
uczelnianych i wydziałowych został przygotowany koncepcyjnie do działania, a także powołano
odpowiednie gremia i ciała związane z jego funkcjonowaniem. Realizacja uczelnianej polityki jakości
obejmującej stałe monitorowanie, analizowanie i stymulowanie ciągłego doskonalenia jakości
kształcenia odbywa się według harmonogramu badań ewaluacyjnych ustalonego decyzją Zespołu
Zadaniowego ds. jakości Kształcenia w sprawie zatwierdzenia harmonogramu badań ewaluacyjnych
planowanych w roku akademickim 2015/2016 z 9 września 2015 r. Opracowany w Instytucie Fizyki
harmonogram obejmie ocenę: procesu dydaktycznego, praktyk programowych, hospitacji zajęć
promotorów weryfikacji ECTS oraz losowo wybranych prac dyplomowych, a także badanie
absolwentów.
27
Dotychczas dokonane oceny odnoszą się do kilku stosowanych procedur: hospitacji zajęć,
ankietyzowania zajęć przez studentów, ocen okresowych nauczycieli akademickich. Do tej
pory nie przeprowadzono oceny realizacji efektów kształcenia. Rada Instytutu Fizyki kontroluje
systematycznie propozycje tematów prac dyplomowych zgłaszanych przez promotorów. Prowadzona
jest również weryfikacja realizacji efektów kształcenia odbytych praktyk na podstawie złożonej przez
studenta dokumentacji. Weryfikację samodzielności przygotowania pracy dyplomowej prowadzili
opiekunowie pracy oraz recenzenci. Niezadawalające wyniki przeprowadzonych hospitacji zajęć
dydaktycznych oraz badania opinii studentów pociągały za sobą decyzję dyrektora Instytutu Fizyki o
przeprowadzeniu dodatkowych hospitacji.
Wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia, kompletny od strony koncepcyjnej, jest
realizowany jedynie w wybranych obszarach zapewniania jakości i doskonalenia dydaktyki
(procedury ankietyzacji studentów, hospitacje zajęć, oceny okresowe nauczycieli
akademickich, w ograniczonym zakresie konsultacje programu kształcenia z
przedstawicielami otoczenia społeczno-gospodarczego). Do chwili obecnej nie dokonywano
systematycznej oceny skuteczności stosowanych procedur systemu i nie oceniano ich wpływu na
podnoszenie jakości kształcenia na ocenianym kierunku studiów. W ocenie ZO nie prowadzono na
Wydziale bezpośrednich konsultacji z szerszym gronem interesariuszy wewnętrznych (poza
studenckimi przedstawicielami w organach kolegialnych oraz nauczycielami akademickimi
zaliczonymi do minimum kadrowego), a także z reprezentantami rynku pracy, zaś udostępniane
informacji o programie studiów w formie papierowej w dziekanacie nie zachęca do
zapoznawania się z nim samodzielnie przez studentów. Na podstawie przeprowadzonych
rozmów z zarządzającymi procesem dydaktycznym można wnosić, że praca powołanych
zespołów dydaktycznych, m.in. Zespołu Kierunku Fizyka ds. Jakości i Programów
Kształcenia, nie ma do tej pory większego wpływu na procesy doskonalenia dydaktyki.
Odniesienie się do analizy SWOT przedstawionej przez jednostkę w raporcie samooceny, w kontekście
wyników oceny przeprowadzonej przez zespół oceniający PKA
1. Wśród mocnych stron jednostki (Instytutu Fizyki) wskazano >>rozwiniętą
współpracę z innymi ośrodkami naukowymi w kraju oraz liczne kontakty
międzynarodowe<<. Stwierdzenie to nie przekłada się na wymierny wzrost
mobilności, zarówno krajowej jak i międzynarodowej studentów i pracowników.
2. Wśród szans wskazano na >>utworzenie studiów III stopnia<<. Wydaje się, że
utworzenie takich studiów, wymagające zresztą znacznego wzrostu jakościowego
kadry nauczycieli akademickich oraz znacznego unowocześnienia laboratoriów
naukowo-badawczych, nie przyczyni się do rozwiązania istotnych problemów
rozwoju Instytutu Fizyki oraz kształcenia na ocenianym kierunku. Niewielka liczba
kandydatów na studia oraz brak skutecznej procedury selektywnej przy rekrutacji,
szczególnie widoczna na studiach II stopnia, oznacza szczupłe zaplecze kandydatów
na studia doktoranckie oraz ograniczone możliwości realizacji programu kształcenia
odpowiadającego potrzebom (wiedza i unikatowe umiejętności) i znajdującego
28
3.
4.
5.
6.
7.
uznanie pracodawców. W tym kontekście należy również wskazać oddziaływające
swoją ofertą studiów III stopnia inne ośrodki kształcenia fizyków, m.in. w Toruniu,
Poznaniu i Gdańsku.
W zakresie szans wątpliwości budzą plany uruchomienia studiów na kierunku fizyka
medyczna. Obecnie istniejąca oferta konkurencyjna, znacznie przekraczajaca realne
potrzeby rynku pracy rokuje trudności z rekrutacją kandydatów na uruchamiany
kierunek.
Wśród słabych stron wskazano m.in. >>zbyt słabą promocję działalności
dydaktycznej Wydziału w kraju, co przyczynia się do zawężania potencjalnych
kandydatów na prowadzone kierunki studiów tylko do absolwentów szkół średnich z
sąsiednich województw<<. Stwierdzenie to odzwierciedla stan faktyczny: Instytut
Fizyki Uniwersytetu jest środowiskowo postrzegany jako lokalne miejsce
ewentualnych studiów, natomiast spotykanie ZO ze studentami pokazało, że oceniany
kierunek studiów jest dla kandydatów na studia kierunkiem drugiego, a nawet
trzeciego wyboru.
Wśród zagrożeń wskazano.>>ograniczony regionalny rynek pracy<<. Rynek pracy
dla absolwentów studiów uniwersyteckich z zakresu fizyki uległ w ostatnim czasie
dużym przemianom. Praktycznie zniknęły laboratoria przy dużych zakładach
przemysłowych, a masowy rozwój studiów informatycznych ograniczył istotnie
możliwości zatrudnienia fizyków w sektorze informatycznym. Jednocześnie
powstały i powstają nowe obszary produkcji i usług, oparte przede wszystkim na
wykorzystaniu wysokich technologii. Dobre wykształcenie matematyczno-fizyczne
oraz unikatowe umiejętności z zakresu zaawansowanych technik pomiarowych,
wsparte umiejętnościami symulacji i analizy danych mogłoby gwarantować lepszą
zatrudnialność absolwentów. Konieczne jest zatem podejmowanie działań, które
zbliżą kształcenie fizyków do potrzeb tego nowego sektora rynku pracy.
Jednostka nie wskazała jako swojej przewagi konkurencyjnej w swoich unikatowych
specjalizacjach, co podkreślali studenci na spotkaniu z ZO. Według ich opinii
utworzenie studiów III stopnia nie stanowi również szansy rozwojowej kierunku, a
co więcej - nie deklarowali zainteresowania podjęciem takich studiów.
W analizie SWOT, wskazując na inne jednostki i organy Uniwersytetu albo czynniki
zewnętrzne jako największe zagrożenia, nie zauważa się zbyt pasywnej aktywności
Wydziału poza sferą kształcenia, m.in. w zakresie promocji kierunku, kompetencji
absolwentów i współpracy ze środowiskiem zewnętrznym.
Zalecenia
1. Wobec oferty kształcenia na kierunku „fizyka” w wielu ośrodkach w Polsce, w tym
w nieodległym ośrodku toruńskim, Wydział/Instytut Fizyki powinien wypracować
unikatową ofertę dydaktyczną, niebędącą powielaniem programów kierunków
studiów i specjalności skutecznie realizowanych w innych ośrodkach
uniwersyteckich. Planowany nowy kierunek „fizyka medyczna” z pewnością nie
należy do propozycji wzmacniających taką ofertę.
29
2. Niezbędne jest nawiązanie efektywnej współpracy z otoczeniem gospodarczospołecznym regionu, dobrze plasowanej na lokalnym i regionalnym rynku pracy. W
budowaniu tak adresowanej oferty kształcenia istotną rolę powinny odegrać badania
rynku pracy i pożądanych na nim kwalifikacji absolwentów.
3. Należy zwiększyć transparentność informacji o kierunku i programie kształcenia:
udostępnić studentom wyniki ankiet oraz inne dokumenty związane z procesami
zapewniania jakości kształcenia, a także do sylabusów i innych dokumentów
określających programy kształcenia.
4. Należy zwiększyć udział studentów studiów II stopnia w realizowanych na Wydziale
pracach badawczych, co powinno owocować ich większym udziałem w publikacjach
naukowych.
Dobre praktyki
(Max. 1800 znaków (ze spacjami)
(Wiesław Andrzej Kamiński)
30

INFORMACJA O WIZYTACJI I JEJ PRZEBIEGU R A P O RT

Transkrypt

Podobne dokumenty

Co każda dziewczyna o fizyce wiedzieć powinna? Dla wielu

LIST MOTYWACYJNY w ramach projektu

Bąbel helowy

Anna Wasiak Jestem typową humanistką. Nie przepadam za

6.2 Jednostka dokonuje systematycznej oceny

mini-plakat - Wydział Fizyki UwB

Z odwagą w nowy rok

Przyszłość dla eksperymentariów. Powstaje coraz więcej

Katarzyna Borek Fizyka podobnie jak dla wielu innych ludzi jest dla