Regiony i miasta przyjazne MŚP

Regiony i miasta przyjazne MŚP
Badanie przeznaczone dla władz lokalnych i regionalnych UE
Witold Krochmal, sprawozdawca zapowiadanej opinii KR-u w sprawie konkurencyjności
przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (2014–2020), zachęca Państwa do przesłania
wstępnych uwag na temat strategii wspierania MŚP i wspomagania przyjaznego nastawienia miast
i regionów UE do firm.
Państwa wypowiedzi zostaną uwzględnione w projekcie opinii (której przyjęcie zaplanowano na sesję
w dniach 9–10 października br.) Witolda Krochmala i w trzecim sprawozdaniu monitorującym KR-u na
1
temat strategii „Europa 2020” .
PROSIMY WYPEŁNIĆ ANKIETĘ W PRZEWIDZIANYCH W TYM CELU MIEJSCACH,
W DOWONYM JĘZYKU UE I PRZESŁAĆ WYPEŁNIONĄ ANKIETĘ
W DOWOLNYM FORMACIE WORD NA ADRES:
[email protected]
do 23 KWIETNIA 2012 r.
Więcej informacji, w tym szczegółów dotyczących tego, w jaki sposób moŜna przystąpić
do Platformy Monitorowania Strategii „Europa 2020”, moŜna znaleźć na stronie:
www.cor.europa.eu/europe2020.
Ankieta będzie dostępna na tej stronie internetowej we wszystkich językach
w ostatnim tygodniu marca.
1
To roczne sprawozdanie, przygotowywane zanim Komisja Europejska przeprowadzi kolejną roczną analizę wzrostu gospodarczego,
dotyczy wdraŜania strategii „Europa 2020” w terenie oraz stopnia, w jakim jest ona wdraŜana w partnerstwie wszystkich poziomów
sprawowania
rządów.
Drugie
sprawozdanie
monitorujące
KR-u
zostało
przyjęte
w
grudniu
2011
r.:
http://portal.cor.europa.eu/europe2020/news/Pages/2ndCoRMonitoringReportonEurope2020.aspx
F_CDR2586-2012
.../...
PL
-2-
2
INFORMACJE O RESPONDENCIE :
.........
[email protected]
+32 2 207 13 70
Nazwisko respondenta:
Dane kontaktowe:
(adres, telefon, e-mail)
W imieniu:
(nazwa organu władz lokalnych lub
regionalnych)
Kraj:
Członek Platformy Monitorowania Strategii
„Europa 2020” (dawniej Platformy
3
Monitorowania Strategii Lizbońskiej) :
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Polska
TAK
1) Prosimy krótko opisać obecny wpływ kryzysu finansowego i gospodarczego na przedsiębiorstwa
działające na w Państwa regionie/mieście, zwłaszcza na MŚP.
1. Pomorskie jest regionem o duŜej aktywności w zakresie przedsiębiorczości: duŜa aktywność
gospodarcza (218 tys. firm – dane z Izby Skarbowej), silny sektor MSP, tendencje do kooperacji
poprzez rozwój powiązań klastrowych.
Atuty: wysoka samoocena pomorskich firm i wysoka zdolność do konkurowania jakością,
nowatorstwem oraz promocją i dystrybucją.
Bariery: krótkookresowe strategie rozwoju, wysoka wraŜliwość na zmiany koniunktury.
2. Międzynarodowy kryzys finansowy ostatnich lat spowodował spadek zaufania klientów do
instytucji finansowymi, a takŜe pogorszenie współpracy pomiędzy instytucjami finansowymi.
Pogorszenie sytuacji gospodarczej na rynkach głównych partnerów gospodarczych oraz
pogarszająca się sytuacja finansów publicznych, były w ostatnich trzech latach sprawdzianem dla
pomorskich przedsiębiorstw oraz regionalnej administracji publicznej.
3. Region jest przygotowany do reagowania na pojawiające się trudności, czego wyrazem jest
zestaw instrumentów będących w dyspozycji samorządu województwa, które mogą wywrzeć
korzystny wpływ na działalność przedsiębiorstw.
2
3
Polityka prywatności: Aby moŜliwe było wykorzystanie odpowiedzi na kwestionariusz, konieczne jest przetworzenie Państwa
danych osobowych (imienia i nazwiska, danych kontaktowych itp.) w pliku. Wszystkie odpowiedzi na kwestionariusz są
dobrowolne. Państwa odpowiedzi będą przechowywane w okresie pięciu lat od otrzymania kwestionariusza. Gdyby potrzebowali
Państwo dodatkowych informacji lub chcieli skorzystać z praw przysługujących Państwu na mocy rozporządzenia (WE) 45/2001
(np. dostęp do danych lub ich sprostowanie), prosimy o kontakt z administratorem danych osobowych (kierownik Działu Sieci
i Pomocniczości) pod adresem [email protected]. W razie potrzeby mogą się Państwo takŜe zwrócić do inspektora
ochrony danych w KR-ze ([email protected]). Zainteresowanym osobom przysługuje prawo do odwołania się
w kaŜdej chwili do Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (www.edps.europa.eu). Zwracamy uwagę, Ŝe kwestionariusz
z Państwa odpowiedziami i danymi osobowymi będzie opublikowany w internecie. Państwa kwestionariusz moŜe zostać
przekazany innym sprawozdawcom KR-u lub innym instytucjom UE dla celów informacyjnych. Jeśli nie zgadzają się Państwo
na to, prosimy o odpowiednią informację na ten temat.
JeŜeli chcą Państw przystąpić do Platformy Monitorowania Strategii „Europa 2020”, zapraszamy na stronę:
http://portal.cor.europa.eu/europe2020/Knowledge/Pages/BecomeaMember.aspx.
F_CDR2586-2012
.../...
-3-
4. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej było silnym impulsem rozwojowym dla Pomorza, nie
tylko poprzez największy w historii województwa pomorskiego strumień środków UE, ale takŜe
poprzez intensyfikację i wzmocnienie kontaktów i więzi gospodarczych z partnerami
gospodarczymi z UE. Wartość środków UE wykorzystanych przez województwo pomorskie w
latach 2004-2010 wyniosła 3, 71 mld EUR. Środki UE złagodziły skutki spowolnienia
gospodarczego, które w przeciwnym razie byłyby dla gospodarki pomorskiej bardziej dotkliwe.
NaleŜy równieŜ wziąć pod uwagę fakt, iŜ pełen efekt interwencji unijnej w realnej gospodarce
Pomorza, będzie widoczny dopiero w najbliŜszych latach.
5. Kryzys z uwagi na jego łagodniejszy wymiar w Polsce i regionie pomorskim pozwolił na
wykorzystanie przez pomorskie firmy osłabienia konkurencji niestabilną sytuacją w innych
państwach. Pomorskie przedsiębiorstwa charakteryzuje równieŜ ponadprzeciętne w skali kraju
zainteresowanie innowacjami, co równieŜ pozwala skutecznie przeciwdziałać zjawiskom
kryzysowym w firmach.
2) Czy od 2008 r. podjęli Państwo konkretne działania, by pomóc MŚP w przeciwdziałaniu
kryzysowi?
TAK
Jeśli TAK, prosimy krótko opisać te działania.
1. Podstawowym narzędziem wspierania rozwoju gospodarki regionu, na który bezpośredni
wpływ ma Samorząd Województwa jest Regionalny Program Operacyjny dla Województwa
Pomorskiego na lata 2007-2013 o wartości dofinansowania UE 938,4 mln EUR. Szereg
działań realizowanych w RPO WP skierowanych jest na wsparcie rozwoju przedsiębiorczości
w regionie i bezpośrednie dofinansowanie rozwoju przedsiębiorstw (zarówno w formie
dotacyjnej, jak i zwrotnej). Na wsparcie działań w Osi Priorytetowej 1. Rozwój i innowacje w
MŚP przeznaczono 179,1 mln EUR. Skierowane zostało m.in. na:
-
wsparcie (w formie dotacji) przedsięwzięć inwestycyjnych mikro, małych i średnich
przedsiębiorstw;
-
wsparcie rozwiązań innowacyjnych w MŚP (m.in. poprzez projekty związane z badaniami i
rozwojem technologicznym);
-
wsparcie pozadotacyjnych instrumentów finansowych dla MŚP – realizacja Inicjatywy
JEREMIE;
-
systemowe wspieranie przedsiębiorczości ukierunkowane kompleksowe działania
poprawiające jakość, zakres i dostępność usług informacyjnych, doradczych i finansowych;
-
wzmocnienie regionalnej sieci transferu rozwiązań poprzez działania na rzecz infrastruktury
dla rozwoju firm innowacyjnych oraz regionalnych procesów proinnowacyjnych;
-
promocja gospodarcza regionu poprzez promowanie atrakcyjności regionu oraz wspieranie
międzynarodowej aktywności pomorskich przedsiębiorstw.
F_CDR2586-2012
.../...
-42. Zdecydowana większość środków w RPO WP przeznaczana na rozwój przedsiębiorczości w
formie dotacji została wydatkowana w okresie spowolnienia gospodarczego. Instytucja
Zarządzająca RPO WP, w odpowiedzi na pierwsze objawy kryzysu, podjęła kroki mające na
celu złagodzenie jego skutków oraz przeciwdziałanie ich utrwalaniu lub dalszemu pogłębianiu
się. Podejmowane działania szły w dwóch podstawowych kierunkach. Po pierwsze, miały na
celu zwiększenie intensywności wydatków, w szczególności na inwestycje publiczne poprzez
usprawnienie mechanizmu przekazywania środków beneficjentom. Po drugie zmierzały,
poprzez interwencję publiczną, do łagodzenia skutków ograniczenia podaŜy kredytów dla
MŚP i rosnącej tym samym luki finansowej na rynku finansowania dłuŜnego. JuŜ w roku
2008 podjęto prace koncepcyjne i przygotowawcze zmierzające do usprawnienia i
przyspieszenia procesu wydatkowania środków z RPO WP, a tym samym do potrzymania
frontu inwestycyjnego w regionie, w szczególności zasilanego przez infrastrukturalne wydatki
publiczne. Realizowane w 2009 r. działania, związane ze zwiększaniem intensywności
wydatków publicznych, polegały na zwiększaniu tempa realizacji Programu poprzez
uruchomienie większej liczby konkursów niŜ pierwotnie planowano oraz przeniesienie na
2009 r. alokacji z konkursów zaplanowanych na lata późniejsze, jak równieŜ wprowadzeniu
mechanizmu zaliczkowego. Oprócz zmiany harmonogramu konkursów stosowany był
instrument polegający na zwiększaniu alokacji na konkursy zaplanowane na rok 2009,
kosztem konkursów zaplanowanych na lata późniejsze.
3. Interwencja na rynku poŜyczek i poręczeń, zmierzająca do łagodzenia skutków pogłębiania
się luki na rynku finansowania dłuŜnego MŚP jest realizowana poprzez uruchomienie, w
ramach Działania 1.3 Pozadotacyjne instrumenty finansowe dla MŚP RPO WP, Inicjatywy
JEREMIE, która jest formą wspierania instrumentów inŜynierii finansowej w systemie
Funduszy Strukturalnych. Biorąc pod uwagę załoŜenia przyjętego przez Radę UE
Europejskiego planu naprawy gospodarczej oraz przyjętego przez polski Rząd Planu
stabilności i rozwoju, którego jednym z celów jest wzmocnienie systemu gwarancji i poręczeń
dla MŚP, IZ RPO WP zwiększyła pierwotnie planowaną alokację na realizację Inicjatywy
JEREMIE w województwie pomorskim. W wyniku tego działania na jej realizację
skierowano 287 mln PLN.
4. Realizacja Inicjatywy JEREMIE w województwie pomorskim umoŜliwia mikro i małym
przedsiębiorstwom działających na terenie województwa pomorskiego, które nie mogą
pozyskać finansowania komercyjnego (np. ze względu na brak historii kredytowej lub brak
zabezpieczeń) dostęp do środków na cele inwestycyjne i rozwojowe za pośrednictwem
wybranych instytucji finansowych (takich jak fundusze poŜyczkowe, fundusze poręczeniowe,
banki komercyjne i spółdzielcze, SKOK-i).
5. Na zdynamizowanie w regionie pomorskim działalności poŜyczkowej i poręczeniowej
Samorząd Województwa Pomorskiego desygnował takŜe środki z budŜetu województwa w
formie dokapitalizowania spółek oferujących pomorskim MSP poŜyczki i poręczenia. W tym
zakresie Samorząd WP dokapitalizował dwie spółki w których posiada większościowe
pakiety udziałów: w roku 2008 Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z
o.o. kwotą 3 mln zł, a w latach 2008 – 2009 spółkę Pomorski Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o.o.
łączną kwotą 4 mln zł.
6. W 2009 roku Zarząd Województwa Pomorskiego jako Instytucja Zarządzająca Regionalnym
Programem Operacyjnym dla Województwa Pomorskiego podjął decyzje o przystąpieniu do
Inicjatywy Wspólnoty Europejskiej JESSICA w ramach RPO WP. JESSICA to instrument
F_CDR2586-2012
.../...
-5inŜynierii finansowej przygotowany przez Komisję Europejską we współpracy z Europejskim
Bankiem Inwestycyjnym, który umoŜliwia wykorzystanie części finansowania ze środków
unijnych w postaci zwrotnych inwestycji w projekty dotyczące trwałego rozwoju obszarów
miejskich i przyczyniających się do wzrostu ich atrakcyjności. Główną, innowacyjną ideą
wdraŜania inicjatywy JESSICA jest współfinansowanie projektów generujących dochód i
realizowanych m.in. na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. Na realizację Inicjatywy
Zarząd Województwa Pomorskiego przeznaczył alokację w wysokości ponad 236 milionów
złotych.
3) W jakim stopniu, Państwa zdaniem, kryzys zmusił Państwa region czy miasto do ponownego
przemyślenia procesu podejmowania na szczeblu regionalnym decyzji dotyczących przedsiębiorczości
oraz stosowania podejścia „najpierw myśl na małą skalę”, określonego w Small Business Act?
Prosimy krótko uzasadnić.
W odpowiedzi na objawy kryzysu zrewidowano intensywność i harmonogram działań związanych ze
wspieraniem przedsiębiorczości w regionie i podjęto dostosowane do zaistniałej sytuacji kroki mające
na celu złagodzenie skutków kryzysu. W oparciu o zrewidowane spojrzenie podjęto stosowne decyzje
m.in. większość środków w RPO WP przeznaczana na rozwój przedsiębiorczości w formie dotacji
została wydatkowana w okresie spowolnienia gospodarczego. Spowolnienie gospodarcze istotnie
wzmocniło wysiłki Samorządu w zakresie wspierania rozwoju MSP. Biorąc pod uwagę zwiększone
problemy MSP w pozyskiwaniu środków finansowych na rozwój (związane z bardziej zachowawczą i
restrykcyjną polityką kredytową banków), Samorząd postanowił intensywniej wesprzeć rynek
poŜyczek i poręczeń. W tym zakresie m.in. zwiększono alokację na realizację Inicjatywy JEREMIE w
województwie pomorskim.
4) Z poniŜszej listy celów wytyczonych dla MŚP prosimy wybrać te, które uzyskują wsparcie ze
strony władz lokalnych lub regionalnych Państwa regionu. Przy kaŜdym zakreślonym punkcie
prosimy krótko opisać formę tego wsparcia:
−
poprawa dostępu do nowych rynków oraz ułatwianie wzrostu dzięki działalności
międzynarodowej (zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i poza jej obszarem);
−
zapewnienie MŚP łatwiejszego dostępu do finansowania;
−
pomoc w eliminowaniu niedostatecznego dopasowania umiejętności zawodowych do potrzeb
w regionie;
−
promowanie przedsiębiorczości jako ścieŜki kariery;
−
poprawa dostępu do internetu;
−
usługi e-rządu dla MŚP;
−
ułatwianie działalności nowatorskiej i wprowadzania na rynek jej wyników;
−
inne (proszę określić).
1. Poprawa dostępu do nowych rynków oraz ułatwianie wzrostu dzięki działalności
międzynarodowej (zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i poza jej obszarem):
−
Dystrybucja, zarządzanie i monitoring wykorzystania środków dostępnych w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013,
F_CDR2586-2012
.../...
-6-
−
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki a takŜe Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i
Programu Operacyjnego Ryby, w tym szczególnie wsparcie skierowane na promocję
eksportu
Wspieranie przyciągania bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz promocja
gospodarcza regionu poza granicami – m. in. przedstawicielstwo regionu w Chinach
Powołanie zespołu Invest in Pomerania w strukturze Agencji Rozwoju Pomorza SA, który oferuje
bezpłatne i kompleksowe wsparcie dla inwestorów, m.in.:
• przygotowuje ofertę inwestycyjną opracowaną na podstawie zgłoszonego zapotrzebowania,
• organizuje wizyty inwestorów w regionie,
• przygotowuje materiały informacyjne i raporty dotyczące gospodarki regionu,
• przygotowuje informacje o normach prawnych prowadzenia działalności gospodarczej w
Polsce i województwie pomorskim oraz dostępnych form wsparcia inwestycji,
• organizuje spotkania z potencjalnymi partnerami biznesowymi w regionie,
• pomaga we współpracy z lokalnymi władzami,
• oferuje takŜe szeroki zakres wsparcia poinwestycyjnego.
Od roku 2011 system Invest in Pomerania jest wdraŜany jako wspólna inicjatywa dwóch specjalnych
stref ekonomicznych (pomorskiej i słupskiej), Gdańska, Gdyni, Sopotu, Słupska, Gdańskiej Agencji
Rozwoju Gospodarczego i Agencji Rozwoju Pomorza. Dzięki wspólnym działaniom region pomorski
jest w skali kraju jednym z nielicznych, w których obsługa inwestorów zagranicznych jest
zintegrowania i skoordynowana.
2. Promowanie przedsiębiorczości jako ścieŜki kariery
− Seminaria, warsztaty, konkursy dot. przedsiębiorczości i innowacji,
− Projekty realizowane przez Samorząd, nakierowane na rozwój przedsiębiorczości i
innowacyjności, np. projekt INNOpomorze, InnoDoktorant, „Sieć Kreatywnego Biznesu”,
− Rozwijana z udziałem przedsiębiorstw polityka klastrowa,
− Edukacja w zakresie przedsiębiorczości
− Projekty stypendialne – dla uzdolnionych uczniów, dla doktorantów realizujących prace
ukierunkowane na wdroŜenia,
− Pomorska Oferta Naukowa online (PON) jako ułatwienie przedsiębiorcom, w szczególności
MSP, dostępu do informacji o komercyjnej ofercie regionalnych instytucji sfery B+R,
− Prowadzenie serwisu internetowego o tematyce przedsiębiorczości i innowacji pod adresem
INNOpomorze.pl,
− Promocja przedsiębiorczości (w tym MSP) w ramach konkursu o Gryfa Gospodarczego.
3.
•
•
•
Ułatwianie działalności nowatorskiej i wprowadzania na rynek jej wyników
Dystrybucja, zarządzanie i monitoring wykorzystania środków dostępnych w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013,
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki a takŜe Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i
Programu Operacyjnego Ryby, w tym szczególnie wsparcie skierowane na rozwój innowacji
w firmach i uczelniach
Działanie specjalnych stref ekonomicznych funkcjonujących na terenie województwa
pomorskiego,
Budowanie ścisłych relacji pomiędzy biznesem i nauką na rzecz wdraŜania innowacyjnych
rozwiązań do gospodarki
F_CDR2586-2012
.../...
-7•
•
4.
•
•
•
Inwestycje w infrastrukturę w postaci parków technologicznych, inkubatorów czy równieŜ
kluczowych inwestycji pomorskich uczelni, jak Budowa Budynków Biologii i Chemii UG w
Kampusie Bałtyckim czy Centrum Nanotechnologii PG,
Wsparcie MSP w zakresie wdraŜania innowacji przez sieć instytucji otoczenia biznesu:
o agencje rozwoju regionalnego i lokalnego - ukierunkowane na rozwój gospodarczy
regionu,
o punkty wspierania przedsiębiorczości - zajmujące się szkoleniami i funkcjami
doradczymi,
Ułatwianie dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania MŚP poprzez:
uruchomienie w ramach Inicjatywy JEREMIE (RPO WP) trzech produktów finansowych –
PoŜyczki Globalnej (dla funduszy poŜyczkowych), Reporęczenia (dla funduszy
poręczeniowych) oraz Poręczenia Portfelowego (dla banków i innych podmiotów
finansujących MŚP),
uruchomienie z inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego (przy współudziale innych
pomorskich jst) dwóch funduszy: poŜyczkowego (Pomorski Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o.o.)
i Poręczeniowego (Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.),
uruchomienie Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich w ramach instrumentu JESSICA
(RPO WP),
5. Inne
• promocja partnerstw publiczno-prywatnych poprzez organizowanie szkoleń i warsztatów
tematycznych dla potencjalnych Inwestorów, udział pracowników samorządowych w
międzynarodowych konferencjach ppp,
• zachęcanie inwestorów prywatnych do aktywnego udziału w kształtowaniu przestrzeni
miejskiej - aktywna promocja walorów inwestycyjnych województwa poprzez organizację
stoisk wystawienniczych podczas konferencji,
5) Jak dalece prawo (w tym system podatkowy) w Państwa regionie jest przyjazne dla MŚP? Jakie
zmiany prawodawcze moŜna by wprowadzić na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym lub
lokalnym, by poprawić sytuację firm?
Uproszczenia na szczeblu krajowym wymaga otoczenie prawno-instytucjonalne przedsiębiorstw w
szczególności prawa upadłościowego. Usprawnienie tego systemu, w szczególności w zakresie
ponownego rozpoczynania aktywności, będzie miało pozytywny skutek dla tych, którzy zdecydują się
ponownie podjąć własną działalność gospodarczą. Niezbędny wydaje się takŜe przegląd na poziomie
krajowym regulacji pozwalających na tworzenie funduszy VC i wdraŜania finansowania typu
mezzanine, takŜe w zakresie przejrzystości przepisów w zakresie struktury i prowadzenia działalności
przez te fundusze. Celem tego działania ma być zapewnienie popytu na tego rodzaju kapitał poprzez
tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi innowacyjnych MSP. Niezmiernie skomplikowanym
zagadnieniem pozostaje kwestia pomocy publicznej. NaleŜy dąŜyć do uproszczenia procedur w tym
zakresie.
6) Czy aby zwiększyć konkurencyjność w Państwa regionie, naleŜałoby wspierać wybrane konkretne
dziedziny działalności gospodarczej? Jeśli tak, to jakie są te dziedziny działalności gospodarczej?
KaŜdy region powinien wspierać dziedziny najistotniejsze z punktu widzenia strategii rozwoju danego
F_CDR2586-2012
.../...
-8regionu. W pomorskim występuje stabilna pozycja branŜ tradycyjnych. Konieczny jest dalszy rozwój
gospodarki wykorzystującej specyficzne zasoby regionalne i branŜe priorytetowe - BPO/SSC (centra
usług dla biznesu), ICT (informatyka i telekomunikacja), logistyka, energetyka, chemia lekka,
motoryzacja, przemysły kreatywne.
Konieczne jest dalsze wspieranie transferu wiedzy i budowanie więzi pomiędzy przedsiębiorstwami
oraz pomiędzy przedsiębiorstwami, a instytucjami otoczenia biznesu i ośrodkami wiedzy.
Skutecznie realizowana polityka klastrowa (m. in. poprzez wybór klastrów kluczowych) moŜe się
przyczynić do wykształcenia regionalnych specjalności, które staną się motorami wzrostu.
7) Rada Europejska niedawno zidentyfikowała szereg pilnych działań wspierających wzrost,
zwłaszcza w odniesieniu do MŚP. Wymieniono wśród nich między innymi następujące cele:
a)
umocnienie jednolitego rynku;
b)
zakończenie prac nad jednolitym rynkiem cyfrowym do 2015 r. (zwłaszcza zwiększenie
zaufania do handlu internetowego, zapewnienie lepszej i tańszej łączności szerokopasmowej);
c)
zmniejszenie obciąŜeń administracyjnych i prawnych;
d)
wyeliminowanie pozahandlowych przeszkód w handlu zewnętrznym i zapewnienie lepszego
dostępu do rynku i warunków inwestycyjnych poza UE;
e)
poprawa dostępu do finansowania;
f)
dostarczanie najlepszej jakości usług wspierających biznes;
g)
wspieranie przedsiębiorczości;
h)
promowanie rozwoju skutecznego ogólnounijnego systemu dotyczącego kapitału wysokiego
ryzyka;
i)
skuteczniejsze wykorzystywanie przedkomercyjnych zamówień publicznych do wspierania
firm innowacyjnych i zajmujących się zaawansowanymi technologiami.
Jak dalece ulepszenia te mogłyby poprawić sytuację MŚP w Państwa regionie/mieście? Czy mogą
Państwo zasugerować inne działania?
Jak wynika z wielu badań małe i średnie przedsiębiorstwa koncentrują się głównie na realizacji
krótkookresowych celów – wynika to nie ze strategii ich działania, ale z bardzo wielu barier, które
ograniczały i ciągle ograniczają moŜliwości ich rozwoju. Są to przede wszystkim bariery
instytucjonalne – jak m.in. wysokie pozapłacowe koszty pracy, brak przejrzystości, jednoznaczności
podatków, nieelastyczne prawo pracy, konkurencja ze strony „szarej strefy”, brak wykwalifikowanych
pracowników, nieefektywne procedury administracyjne, zatory płatnicze, niski poziom infrastruktury
gospodarczej, słabnący popyt na produkty/usługi na rynku polskim. Niezbędne jest przyspieszenie
reform instytucjonalnych – tylko one mogą „otworzyć” MSP na działanie w długim okresie.
Istotnymi czynnikami negatywnymi dla rozwoju MSP (szczególnie innowacyjnych) są równieŜ: niskie
zainteresowanie firm współpracą z instytucjami sfery B+R, niska świadomość wpływu działań B+R
na innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw, brak zaufania przedsiębiorców do ośrodków
B+R, brak profesjonalnej obsługi przedsiębiorstw przez instytucje sfery B+R, ograniczenia formalnoprawne na uczelniach, brak efektywnych procesów biznesowych na uczelniach, brak oferty/informacji
o ofercie ze strony instytucji sfery B+R, nieefektywne uŜytkowanie sprzętu instytucji sfery B+R, brak
kompetentnych pośredników w relacjach pomiędzy nauką a biznesem, niskie nakłady prywatne na
B+R.
Niezbędnym jest równieŜ połoŜenie większego nacisku na współpracę sektora prywatnego z
publicznym.
Dodatkowo znaczące bariery to: globalizacja (chociaŜ moŜe być ona w innym aspekcie postrzegana
jako czynnik pozytywny), starzenie się społeczeństwa i niekorzystne czynniki demograficzne, brak
F_CDR2586-2012
.../...
-9kapitału ludzkiego (ujemny przyrost naturalny, migracje), wewnętrzne problemy UE – zachwianie
unii walutowej, brak stabilności na rynkach zewnętrznych, coraz większa biurokratyzacja struktur
państwowych, a takŜe unijnych (działania kontrolne dominują nad strategicznymi).
8) Program COSME na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw
4
zastąpi obecny program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) (2007–2013) . Będzie on
5
dysponował w latach 2014–2020 środkami budŜetowymi wysokości 2,5 mld euro . Prosimy
ustosunkować się do następujących kwestii:
a)
potencjalne korzyści płynące z programu COSME dla Państwa regionu;
b)
wyzwania związane z jego wdraŜaniem;
c)
dodatkowe działania, które władze krajowe, regionalne i lokalne w Państwa kraju mogłyby
podjąć, by realizacja programu COSME została uwieńczona sukcesem;
d)
rola, jaką partnerzy lokalni Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości bądź inni dostawcy usług
dla firm mogliby odegrać w odniesieniu do programu COSME.
a) potencjalne korzyści płynące dla MŚP województwa pomorskiego:
-podniesienie wartości wsparcia dla działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej dla
pomorskich firm poprzez łączenie środków pozyskanych z funduszy strukturalnych i COSME w
sposób uzupełniający się , tj. poprzez finansowanie:
•
•
jednocześnie z funduszy strukturalnych i COSME odrębnych działań lub części projektu
wykorzystywanie róŜnych funduszy na róŜne działania, które są ze sobą powiązane lub
następują kolejno jedno po drugim.
działań które najpierw otrzymywać będzie środki z COSME, a ich rozwinięcie – z funduszy
strukturalnych lub odwrotnie. W podobny sposób, róŜne źródła finansowania mogą wspierać
róŜne etapy opracowania danej technologii w czasie, zaczynając od badań podstawowych,
poprzez badania stosowane, po demonstrację lub wstępne wprowadzenie na rynek.
-wymiana najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi/ regionami z myślą o stworzeniu
lepszego otoczenia regulacyjnego i administracyjnego dla przedsiębiorstw i innowacyjności
b) wyzwaniem pozostaje kontrola i wyeliminowanie podwójnego finansowania czy
współfinansowania projektu ze źródeł COSME i funduszy strukturalnych a takŜe równolegle
wdraŜanie / kontynuacja wdraŜania Inicjatywy JEREMIE w przypadku ograniczonego grona
potencjalnych pośredników finansowych;
9) Czy pragną Państwo podzielić się swym doświadczeniem (prosimy wskazać, co następuje: nazwa
projektu/działania; krótki opis; źródło finansowania; czy działanie było prowadzone w partnerstwie
z innymi poziomami sprawowania rządów; uzyskane rezultaty; strona internetowa i inne elementy,
które uznają Państwo za istotne) lub dalszymi uwagami lub sugestiami związanym z powyŜszymi
4
5
W porównaniu do CIP w COSME większy nacisk kładzie się na przezwycięŜanie bezpośrednich przeszkód, które MŚP
napotykają w zakładaniu firm, dostępie do rynków zagranicznych lub szukając informacji bądź porady dotyczącej biznesu. Pięć
kluczowych działań w ramach tego programu to: 1) dostęp MŚP do finansowania dzięki konkretnym instrumentom finansowym.;
2) Europejska Sieć Przedsiębiorczości: sieć ośrodków usług dla firm; 3) przedsiębiorczość (wspieranie transnarodowych sieci
i dzielenie się wiedzą); 4) poprawa warunków ramowych dotyczących konkurencyjności przedsiębiorstw i opracowywanie
polityki w tym zakresie; 5) umiędzynarodowienie MŚP.
Więcej informacji na stronie: http://ec.europa.eu/cip/cosme/.
F_CDR2586-2012
.../...
- 10 kwestiami? Jeśli tak, prosimy zamieścić je tutaj. Prosimy o nadesłanie nam dodatkowych sprawozdań
i dokumentów, które Państwo posiadają i które dotyczą tej polityki.
o Realizacja polityki klastrowej poprzez wdraŜanie Regionalnego Programu Wspierania Klastrów
dla Województwa Pomorskiego na lata 2009-2015 (RPWK WP), W ramach realizowanej polityki
klastrowej zostały wyłonione w konkursie 3 klastry kluczowe w województwie pomorskim, tj.
Pomorski Klaster ICT, Gdański Klaster Budowlany, oraz Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny. Jest
to spójne z zapisami RIS-P, które zakładają powstawanie grup branŜowych m.in. dla przemysłu,
elektroniki, telekomunikacji i budownictwa, strona internetowa www.klastry.pomorskie.eu
o Powołanie i działalność Pomorskiej Grupy Kompetencji Klastrowych (ok. 50 członków) i rozwój
polityki klastrowej (prawdopodobne finansowanie z PO KL 8.2.1.),
o Realizacja szeroko zakrojonej kampanii promującej przedsiębiorczość, innowacyjność i
kreatywność skierowanej na wzmacnianie współpracy pomiędzy środowiskiem nauki i biznesu
(okres 2009-2010 r., projekt INNOpomorze, serwis internetowy www.INNOpomorze.pl
finansowanie: PO KL 8.2.2.),
o Działania edukacyjne i matchmakingowe. Organizacja seminariów z udziałem przedstawicieli
nauki i biznesu w róŜnych układach branŜowych, w tym międzynarodowa konferencja INNO3city
(okres 2010-2011, projekt INNOpomorze II, finansowanie: PO KL 8.2.2.),
o Zbudowanie regionalnej platformy wiedzy na potrzeby sporządzenia bazy komercyjnej oferty
naukowej pomorskich instytucji sfery B+R (PON – Pomorska Oferta Naukowa Online,
finansowanie: PO KL 8.2.2.),
o Wsparcie stypendialne dla doktorantów, których prace badawcze ukierunkowane zostały na
kwestie kluczowe dla regionu i lokalnych przedsiębiorstw (IV edycje projektu InnoDoktorant). Są
to młodzi naukowcy, którzy kształcą się na kierunkach uznanych za przyczyniające się do
wzmocnienia konkurencyjności i rozwoju gospodarczego Pomorza, wskazanych w Regionalnej
Strategii Innowacji dla Województwa Pomorskiego. Uczestnictwo w projekcie stypendialnym
pomaga doktorantom w nawiązaniu współpracy z regionalnymi przedsiębiorstwami, w zakresie
opracowania i komercyjnego wdraŜania innowacyjnych rozwiązań, będących wynikiem
prowadzonych badań. Pozwala takŜe pobudzić oraz wzmocnić przedsiębiorczość wśród
doktorantów. W zrealizowanych dotychczas czterech edycjach projektu nagrodzono 209
doktorantów, którzy otrzymali wsparcie w wysokości 30 tys. złotych kaŜdy z nagrodzonych
(strona internetowa www.InnoDoktorant.pomorskie.eu finansowanie: PO KL 8.2.2.).
o Realizacja inicjatywy Jessica. Na finansowanie Inicjatywy JESSICA 5 regionów przeznaczyło w
sumie około 1,1 mld PLN środków funduszy strukturalnych wyodrębnionych na ten cel w ramach
Regionalnych Programów Operacyjnych. Podpisano juŜ 7 Umów Inwestycyjnych, w tym jedną w
województwie pomorskim. Szczegółowych informacji na temat stanu wdraŜania Inicjatywy w
kaŜdym z regionów naleŜy szukać na stronach internetowych poszczególnych Instytucji
Zarządzających.
W
przypadku
województwa
pomorskiego:
http://www.dpr.pomorskie.eu/pl/jessica
DZIĘKUJEMY PAŃSTWU ZA WSPÓŁPRACĘ.
F_CDR2586-2012
.../...
- 11 -
Kontekst
Choć strategia „Europa 2020” pozostaje długoterminową strategią UE polegającą na przeprowadzeniu
reform strukturalnych prowadzących do inteligentnego, zrównowaŜonego rozwoju gospodarczego
sprzyjającego włączeniu społecznemu, Rada Europejska określiła szereg priorytetów
krótkoterminowych na pierwszy kwartał 2012 r., by zwiększyć wzrost i zatrudnienie. Jednym z nich
jest zadbanie o ciągłość działalności MŚP oraz umocnienie ich ze względu na kluczową rolę, jaką
mają odegrać, jeśli gospodarka europejska ma wrócić na drogę wzrostu i tworzenia miejsc pracy.
Główne działania podjęte przez instytucje UE z myślą o realizacji tego celu to:
−
−
−
−
−
−
6
Small Business Act – zbiór 10 zasad, którymi naleŜy się kierować w tworzeniu i wdraŜaniu
strategii politycznych zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. Ma to istotne znaczenie
dla stworzenia równych warunków działania dla MŚP w całej UE i dla poprawy środowiska
administracyjnego i prawnego, tak aby umoŜliwić tym przedsiębiorstwom pełne
wykorzystanie potencjału w zakresie tworzenia zatrudnienia i wzrostu.
Poprawa dostępu do finansów, zapewnienie wysokiej jakości usług wspierających dla biznesu
oraz promowanie przedsiębiorczości dzięki programowi COSME na rzecz konkurencyjności
przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, który będzie dysponował w latach
2014–2020 środkami budŜetowymi wysokości 2,5 mld euro i zastąpi obecny program CIP
(2007–2020). W porównaniu do CIP w COSME większy nacisk kładzie się na przezwycięŜanie
bezpośrednich przeszkód, które MŚP napotykają w zakładaniu firm, dostępie do rynków
zagranicznych lub szukając informacji bądź porady dotyczącej biznesu. Pięć kluczowych działań
w ramach tego programu to: 1) dostęp MŚP do finansowania dzięki konkretnym instrumentom
finansowym; 2) Europejska Sieć Przedsiębiorczości: sieć ośrodków usług dla firm;
3) przedsiębiorczość (wspieranie transnarodowych sieci i dzielenia się wiedzą); 4) poprawa
warunków ramowych dotyczących konkurencyjności przedsiębiorstw i opracowywanie polityki
7
w tym zakresie; 5) umiędzynarodowienie MŚP .
Promowanie rozwoju skutecznego ogólnounijnego systemu dotyczącego kapitału wysokiego
ryzyka dzięki „paszportowi UE” (by umoŜliwić osobom zarządzającym funduszami wysokiego
ryzyka powiększanie swej działalności i wprowadzanie swych funduszy do obrotu w całej UE
korzystając z jednego zestawu zasad) oraz „funduszu funduszy” (zapewniającego transgraniczny
kapitał wysokiego ryzyka oraz system finansowy wspierający innowacyjne MŚP).
Skuteczniejsze wykorzystywanie przedkomercyjnych zamówień publicznych do
wspierania firm innowacyjnych i zajmujących się zaawansowanymi technologiami.
Zmniejszenie obciąŜeń administracyjnych i prawnych na poziomie unijnym i krajowym.
Nagroda „Europejski region Przedsiębiorczości”, której celem jest wyszukanie
i nagrodzenie unijnych regionów mających wyjątkową wizję przedsiębiorczości.
_____________
6
7
http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/small-business-act/.
Więcej informacji na stronie: http://ec.europa.eu/cip/cosme/.
F_CDR2586-2012