SPISTREŚCI OD WYDAWCY 1/ 5 MONGOLIA NA PRZEŁOMIE XII i

http://grzbiet.pl/ksiazki/wojny-czyngis-chana-1194-1242
Przykładowy rozdział książki: Wojny Czyngis-chana 1194-1242
SPISTREŚCI
OD WYDAWCY 1/ 5
WSTĘP
//7
ROZDZIAŁ PIERWSZY
MONGOLIA NA PRZEŁOMIE XII i XIII WIEKU
//9
Terytorium 11 Życie plemion koczowniczych 11 Przeszłość Mongołów 1/
Młodość Temuczyna/l Walki Temuczyna o odzyskanie ojcowizny 1/
Temuczyn chanem 11 Walka o przewagę na północy 11 Podbój
Mongolii Wschodniej f/ Opanowanie Mongolii Zachodniej f! Temuczyn
chaganem f/
ROZDZIAŁ DRUGI
ORGANIZACJA PAŃSTWA MONGOLSKIEGO //57
Stan
państwowości
mongolskiej /l Stan wojskowości mongolskiej
ROZDZIAŁ TRZECI
WOJNY NA POWDNIU //101
Pierwsza wojna z cesarstwem Tangutu 11 Zhołdowanie cesarstwa
Tangutu 11 Pierwsza wojna z cesarstwem Cziń 11 Organizacja
wojskowa /l Wypowiedzenie zależności lennej f/ Plan wojny f/
Walki graniczne// Działania roku 1211// Działania roku 1212//
Omówienie /l Działania w latach 1213-121Lł //Zawarcie rozejmu f!
Powrót ofensywny Mongołów f/ Zdobycie Pekinu // Dalsze działania
roku 1215// Działania roku 1216// Wpływ wojny czińskiej
na dziedzinę wojskową i kulturalną f/ Dalsze działania do roku 1225
333
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/wojny-czyngis-chana-1194-1242
Przykładowy rozdział książki: Wojny Czyngis-chana 1194-1242
ROZDZIAŁ CZWARTY
WOJNY NA ZACHODZIE //139
11 Wojna z państwem kara-kytajskim 11 Stan
polityczny l l Podbój państwa kara-kytajskiego l 1Podbój państwa
Chorezmu 11 Stan polityczny 1/ Przygotowania mongolskie do wojny 11
Przygotowania chorezmijskie do wojny l l Plan działania chagana 11
Działania armii osłonowych l l Działania armii uderzeniowych 11
Wstępne działania
Działania
armii Dżuczi
l l Manewr l l Pościg za sułtanem
Muhammedem l l Dokończenie podboju Mawera-el-nehru 11 Położenie
w Iranie l l Działania mongolskie w Iranie l l Działania w Chorezmie 11
Działania w Chorasanie l l Działania w Tocharistanie 11 Działania
w Turkiestanie Afganistańskim l l Wyprawa na Kypczak l l Podbój
Afganistanu li Dokończenie podboju Iranu li Działania armii głównej 11
Działania armii Beły-nojana l l Działania armii Ugedeja l l Działania
armii Dżagataja l l Marsz powrotny armii głównej l l Stłumienie
powstania na tyłach l i Powrót do Mongolii l l Omówienie
ROZDZIAŁ PIĄTY
PODBÓJ CHIN PÓŁNOCNYCH l/219
Ostateczny podbój cesarstwaTangutul l Działania na froncie
tanguckim l l Działania na froncie czińskim l l Śmierć Czyngis-chana l l
Obiór nowego chagana l l Ostateczny podbój cesarstwa Cziń l l
Działania wstępne l l Działania główne l l Działania armii południowej l J
Działania armii północnej l l Złączenie się armii mongolskich l l
Pierwsze oblężenie Kaj-fyn-fu l l Drugie oblężenie i zdobycie
Kaj-fyn-fu
l l Koniec cesarstwa czińskiego
ROZDZIAŁ SZÓSTY
OKRES WIELKICH WYPRAW
li 251
Stan polityczny państwa mongolskiegoJ l Wyprawa na
Europę
MAPY 1/327
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/wojny-czyngis-chana-1194-1242
Przykładowy rozdział książki: Wojny Czyngis-chana 1194-1242
WSTĘP
Poprzez kontynent euroazjatycki ciągnie się szeroki pas stepowy rozpo­
czynający się od Morza Żółtego na wschodzie i kończący nad Morzem
Bałtyckim na zachodzie. Ten pas równin i płaskowzgórz, przerywany
kilkoma grzbietami górskimi, słabo zalesiony, stanowił szlak, którym
biegły najważniejsze lądowe drogi handlowe. Tędy przybywały do Eu­
ropy wszelkie inwazje azjatyckie. Wychodziły one ze wschodniej części
pasa stepowego, rozciągającego się od gór Pamiru do źródeł rzeki Ir­
tysz i od Tybetu do gór Wielkiego Chinganu, nazywanego ogólnie ste­
pem Da-Gobi. Północno-wschodniąjego część zajmuje płaskowzgórze
Mongolii, właściwa ojczyzna najeźdźców koczowniczych.
Z Mongolii kierowały się najazdy koczowników dwoma głównymi
szlakami: południowym i zachodnim. Pierwszy, położony między gó­
rami Kuen-łuń a Wielkim Chinganem, wiódł na wielką Nizinę Chińską.
Koczownicy wdzierali się tam z dwóch kierunków. Jednym poprzez
dolinę rzeki Liao-he i po sforsowaniu przesmyków górskich chińskiego
Przyamurza wkraczali do prowincji Czi-li i drugim- poprzez Ała-szan
i Ordos na pogranicze trzech prowincji: Kan-su, Szen-si Szań-si. Była
to najkrótsza droga do Indii, ale dzikość i nieprzystępność Tybetu za­
bezpieczały je z tej strony w zupełności.
Drugi szlak, położony pomiędzy Górami Ałtajskimi a Tianszaniem,
wiódł poprzez Dżungarię, krainę przejściową między Wyżyną Mon­
golską a Niziną Turańską, na zachód do Iranu i Europy. Koczownicy,
posuwając się po jednej lub obydwu stronach Tianszaniu, zatrzymywali
się na obfitujących w wodę i pastwiska stepach zailijskich lub tarym­
skich stanowiących pierwszy etap ich wędrówki. Niekiedy po opano­
waniu Turanu fala koczownicza skręcała na południowy wschód, by po
zajęciu Afganistanu, pełniącego rolę drugiego etapu, poprzez Przełęcz
Haiberską rozlać się na nizinach indyjskich.
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/wojny-czyngis-chana-1194-1242
Przykładowy rozdział książki: Wojny Czyngis-chana 1194-1242
WOJNY CZYNGIS-CHANA
Dziesiętnikami i setnikami zazwyczaj mianowano naczelników ro­
dowych, przyzwyczajonych do rozkazywania i posiadających u swych
podkomendnych powagę i należny posłuch. W jednostkach wyższych
taka organizacja dowództwa mogła być niebezpieczna, wobec tego ty­
siączników i temników mianowano przeważnie spoza danego plemienia.
Wszystkim dowódcom przysługiwało prawo zewnętrznego szacun­
ku - salutowanie. Poszczególne stopnie dowódców w szyku wyróż­
niano buńczukiem z odpowiednią liczbą chwastów. Ponadto mieli oni
specjalną odznakę, niewielką, prostokątną płytkę metalową (palzca).
Wyżsi dowódcy, temnicy, mieli paizcę złotą z wyrytym wizerunkiem
dwóch walczących tygrysów i z napisem: "Święta wola zesłanego nie­
bem chagana Gzyngisa niech będzie bezzwłocznie wykonana", dowód­
cy hezaru mieli takąż paizcę, ale srebrną, a setnicy i dziesiętnicy- mie­
dzianą. Wyższym dowódcom do paizcy dodawano dokument pisany
w uroczystej formie Uarłyk), opatrzony pieczęcią państwową (tamga).
Zakres władzy dowódców był ograniczony. Ternnicy tylko w wojskach
swego plemienia mogli mianować tysiączników i usuwać ze stanowisk
nienadających się- zarządzenia ich jednak musiały uzyskać aprobatę
chagana. Nawet książęta krwi nie mieli prawa przyjmowania do swych
oddziałów obcych żołnierzy; za przekroczenie tego rozkazu dowódcy
byli surowo karani, a winny samowolnego oddalenia się od oddzia­
łu karany był śmiercią wobec wszystkich żołnierzy swej jednostki
macierzystej.
Uzbrojenie i wyposażenie żołnierzy mongolskich było nadzwyczaj
praktyczne i dostosowane do potrzeb ciężko- i lekkozbrojnego jeźdźca.
Wobec braku przemysłu w Mongolii uzbrojenie sprowadzano z za­
granicy: z Chin, Korei i Japonii drogą przez Liao-tung, z Indii drogą
przez Tybet i z Iranu przez Turkiestan. Trudny dowóz uzbrojenia i wiel­
kie koszty spowodowały, że zazwyczaj było ono własnością rządową,
deponowaną w specjalnych magazynach i tylko plemiona wypróbo­
wanej wiemości posiadały na własność indywidualną broń zaczepną.
Uzbrojenie ciężkozbrojnego jeźdźca miecznika (badadżin) składa­
ło się ze zbroi i broni zaczepnej. Pierwszą stanowiły pancerze, hfłmy
71.1.
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/wojny-czyngis-chana-1194-1242
Przykładowy rozdział książki: Wojny Czyngis-chana 1194-1242
ORGANIZACJA PAŃSTWA MONGOLSKIEGO
i kropierze. Pancerz złożony był z czterech części i sporządzony z za­
na siebie twardych pasów skóry bawolej, prażonej w ogniu
i pokrytej chińską laką dla ochrony przed wilgocią. Niekiedy wzmac­
niano go przez wstawienie płytek stalowych. Hełmy były również skó­
rzane z mocnym wydłużonym nakarcznikiem chroniącym szyję przed
cięciem. Kropierze końskie były podobnie sporządzone jak pancerze.
Rzadziej była używana kolczuga i hełmy żelazne, gdyż zbroja skórzana
była wygodniejsza i lżejsza w noszeniu, a poza tym miała tę wielką
zaletę, że chroniła nie tylko od zranienia, ale i od siły samego uderzenia
(kontuzji). Broń zaczepna składała się: z szabli, lancy, arkanu, czekana
i maczugi. Szable były naj rozmaitsze, ale przeważała japońska "ilde",
długości około 115 cm, ciężka, obosieczna, o głowni lekko skrzywionej,
zaopatrzonej z jednej strony w wąski rowek, z jelcem żelaznym, krót­
kim i prostym, zwężającym się ku końcowi, i o rękojeści sporządzonej
z jednego kawałka drzewa, kości lub rogu, przymocowanej nitem. Była
zdatna do kłucia i rąbania o dużej sile cięcia. Lanca długości około
3 m, drewniana, lekko zwężająca się ku dwugraniastemu grotowi, któ­
rego oprawa w postaci wydłużonych wąsów chroniła drzewce przed
przecięciem. Poniżej grotu miała przymocowaną pętlę, przeznaczoną
do ściągania przeciwnika z konia. Arkan, spleciony z wełny koźlej,
był giętki i mocny i w razie potrzeby mógł być użyty do ciągnię­
cia machin miotających. Czekan o dość szerokim ostrzu na krótkim
stylisku lub maczuga drewniana okuta żelazem przeznaczone były do
kruszenia pancerzy.
Lekkozbrojny jeździec łucznik (chorczi) zbroi nie posiadał. Jego broń
zaczepną stanowiła szabla, arkan, oszczep i dwa łuki. Oszczep krótki
półtorametrowej długości, o ostrzu podobnym do grotu lancy, prze­
znaczony był do rzucania z bliska w przeciwnika. Krótki rogowy łuk
turkiestański służył do walki konnej. Długi na około 115 cm łuk chiński,
przeznaczony do walki pieszej, sporządzony był ze sklejonych warstw
rogu, wiążą i bambusa. Kołczanów posiadał trzy z trzema rodzajami
strzał: z długimi, przeznaczonymi do przebijania pancerzy, średnimi na
zwykły użytek walki i krótkimi dla strzelania do koni.
chodzących
75
Księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.