Program profilaktyki - Zespół Szkół w Potoku

1
SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
W ZESPOLE SZKÓŁ - SZKOŁA
PODSTAWOWA I GIMNAZJUM
W POTOKU
NA LATA 2012/2015
Zatwierdzony do realizacji na posiedzeniu RP
dnia 26.11.2012r. - uchwała Nr XXI/2012,
nowelizacja – uchwała Nr XXVI/2014
Potok 2012
2
WSTĘP
Podstawowym
założeniem
Programu
Profilaktyki
jest
wspomaganie
uczniów
w rozwoju, wspieranie w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi ich prawidłowemu
rozwojowi, a także likwidowanie czynników niekorzystnych dla ich zdrowia i życia.
Głównym celem działań profilaktycznych jest więc szeroko pojęta ochrona ucznia przed
wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Jest to szczególnie istotne dla młodzieży w wieku
gimnazjalnym, w okresie dorastania, kiedy to pod wpływem intensywnych zmian zachodzących
w osobowości młodego człowieka istnieje zwiększone zagrożenie podejmowania zachowań
ryzykownych. Zaplanowane i systematyczne działania profilaktyczne dostosowane do wieku
uczniów stanowią niezwykle istotny element w procesie wychowania, a realizacja założonych
celów wspomaga podstawowe priorytety funkcjonowania szkoły.
PODSTAWY PRAWNE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
Szkołę w działaniach dotyczących edukacji prozdrowotnej wspomagają akty prawne
takie jak:
Podstawa prawna:
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. nr 78 poz.
483) art.72;
Ustawa z dnia 7 września 1991r o Systemie Oświaty (Dz. U. nr 67 poz.329 z póź.
zmianami); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 2003 roku
w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. nr 24 poz. 128);
Konwencja Praw Dziecka art. 3,19,33;
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982r
( Dz. U. nr 35 poz.228 z póź. zmianami)
Rozporządzenie MEN z dnia 31 stycznia 2002r zmieniające rozporządzenie w sprawie
ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 10,
poz.96 z póź. zmianami);
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r (Dz. U. nr 111, poz.
535);
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1996r w sprawie
organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego
i zapobiegania zaburzeniom psychicznym (Dz. U. nr 112, poz. 537);
3
Ustawa z dnia 26 października 1982r o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi ( Dz. U. nr 35, poz. 230 z póź. zmianami);
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997r (Dz. U. nr 75, poz.
468);
Ustawa z dnia 9 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. nr 10, poz. 55);
Rozporządzenie MEN z dnia 29 marca 1986r w sprawie odrębnych form działalności
profilaktyczno- wychowawczej dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. nr 19,
poz. 100 z póź. zmianami);
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej
wychowania przed-szkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (Dz. U. nr 4 , poz. 17);
Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania
i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach (Dz. U. nr 228, poz. 1487);
Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii;
Statut Zespołu Szkół – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Potoku.
I. ADRESACI PROGRAMU
Adresatami Programu Profilaktycznego jest Zespół Szkół, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum
w Potoku. Program kierowany jest do: uczniów, rodziców i nauczycieli.
II.STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZBNYCH
Nauczyciele:
realizują zadania Szkolnego Programu Profilaktyki w zakresie swojego przedmiotu oraz
współpracują z wychowawcami klas w realizacji tych zadań,
wykonują zalecenia zawarte w opiniach wydanych przez poradnie psychologiczno –
pedagogiczne i inne placówki specjalistyczne,
wymieniają na bieżąco obserwacje i informacje,
są konsekwentni w działaniu, stosują się do regulaminów szkolnych.
Wychowawcy klas:
integrują zespół klasowy ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów klas
pierwszych Szkoły Podstawowej,
realizują program profilaktyki bądź elementy programu zaakceptowane przez Radę
4
Pedagogiczną i dyrektora szkoły,
biorą udział w szkoleniach na temat profilaktyki,
dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji uczniów w klasie,
wyposażają uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach,
realizują zadania zawarte w Szkolnym Programie Profilaktyki we współpracy
z rodzicami uczniów.
Dyrektor szkoły:
monitoruje prace wychowawców klas i pedagoga szkolnego w zakresie profilaktyki,
diagnozuje wspólnie z pedagogiem oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie
profilaktyki,
pomaga w organizacji i realizacji przedsięwzięć określonych w Szkolnym Programie
Profilaktyki.
Pedagog szkolny:
rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń
szkolnych,
określa formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologiczno – pedagogicznej,
podejmuje działania profilaktyczno – wychowawcze wynikające ze Szkolnego
Programu Profilaktyki i Programu Wychowawczego w stosunku do uczniów,
prowadzi współpracę z instytucjami wspierającymi realizacje zadań profilaktycznych.
Rodzice:
korzystają z pomocy i wsparcia ze strony dyrektora szkoły, pedagoga, wychowawców,
nauczycieli,
uczestniczą w realizacji zadań profilaktyki szkolnej.
III.TERMIN REALIZACJI PROGRAMU
Program będzie realizowany w roku szkolnym 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015.
IV. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO
Diagnoza dotyczy wstępnego rozpoznania problemów:
Szkoły
Uczniów
Rodziców
Środowiska lokalnego
5
Diagnoza środowiska szkolnego została opracowana na podstawie:
relacji wychowawców klas na temat problemów wychowawczych w danej klasie,
badania ankietowe skierowane do uczniów, nauczycieli, rodziców,
obserwacji zachować uczniów,
analizę dokumentacji szkolnej,
wnioski z posiedzeń Rady Pedagogicznej.
Na podstawie diagnozy środowiska szkolnego zauważono występowanie następujących
problemów:
opuszczanie przez nielicznych uczniów pojedynczych lekcji,
brak motywacji do nauki,
zachowania agresywne (kłótnie, zaczepki słowne i fizyczne),
wulgaryzmy,
kultura osobista uczniów,
kontakt z papierosami.
Przedstawiona powyżej ocena stanu wyjściowego w zakresie zagrożeń i problemów
wychowawczych pozwoliła na sformułowanie głównych celów Szkolnego Programu
Profilaktyki, a następnie wyznaczenie zadań i sposobów ich realizacji, służących osiągnięciu
założonych celów.
V. CEL GŁÓWNY
Planowanie i wdrażanie oddziaływań profilaktycznych na ucznia, jego środowisko w celu
przygotowania uczniów do bezpiecznego stylu życia, zminimalizowania
negatywnych
wpływów środowiska oraz niepokojących zachowań jak agresja, przemoc, niska motywacja do
nauki itp.
VI. CELE SZCZEGÓŁOWE
Eliminowanie agresywnych zachowań uczniów i stosowanej przez nich przemocy.
Wdrażanie uczniów do przestrzegania norm zachowań dotyczących kultury osobistej.
Uczenie rozwiązywania konfliktów w sposób konstruktywny, zapobieganie
powstawaniu zachowań agresywnych, dążenie do panowania nad własnymi emocjami.
Kształtowanie u uczniów umiejętności właściwego zachowania się w różnych
sytuacjach życiowych.
Wykształcenie właściwej postawy wobec problemów uzależnień.
Pomoc uczniom mającym trudności w nauce, sprawiającym problemy wychowawcze.
6
Motywowanie uczniów do nauki.
VII. FORMY REALIZACJI
rozmowy z uczniami i ich rodzicami,
gry i zabawy integracyjne,
odpowiedni dobór tematyki godzin z wychowawcą z zakresu poprawnej komunikacji
w relacjach uczeń -uczeń, uczeń – nauczyciel, uczeń – rodzic,
szybkie reagowanie na przejawy agresji i przemocy,
spotkania z rodzicami,
obserwacja zachowań uczniów w czasie przerw międzylekcyjnych i zajęć szkolnych,
filmy profilaktyczne,
warsztaty profilaktyczne.
VIII. PLANOWANE EFEKTY
utrzymanie wizerunku szkoły przyjaznej i bezpiecznej,
poprawa frekwencji wśród uczniów,
zminimalizowanie zjawiska agresji w szkole (w tym agresji słownej i wulgaryzmów),
zwiększenie poziomu wiedzy,
zbudowanie przyjaznych relacji pomiędzy uczniami i ich rówieśnikami oraz uczniami
a osobami dorosłymi,
wykreowanie postaw społecznie pożądanych nastawionych na współdziałanie
i drugiego człowieka,
ograniczenie zjawiska palenia papierosów,
wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych
i podejmowania odpowiedzialnych decyzji .
IX. ODZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE
7
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ
W SZKOLE PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM
Działania
Lp.
Odpowiedzialni
Termin
Obszar: Motywowanie uczniów do nauki, zwiększanie potrzeb edukacyjnych, zapobieganie wagarom.
Pedagogizacja rodziców:
- prezentacja referatów i materiałów
informacyjnych w poszczególnych
klasach.
- prelekcje dla rodziców
wychowawcy
1 raz na dwa miesiące
1
2
3
„Bezpieczeństwo dziecka w drodze
do i ze szkoły”
policjant
- informacja dla rodziców i rady
pedagogicznej – „STOP dopalaczom”.
pedagog szkolny
Konsultacje i porady indywidualne dla
uczniów i rodziców.
nauczyciele,
wychowawcy,
pedagog szkolny
cały rok
Stosowanie różnorodnych form pracy
wspierających aktywność dziecka.
nauczyciele
przedmiotów
cały rok
nauczyciele
Organizowanie konkursów tematycznych i wychowawcy
4
i przedmiotowych.
5
Wspomaganie uczniów o specjalnych
potrzebach edukacyjnych, pomoc
w odrabianiu lekcji na świetlicy kl. I - III.
Prowadzenie zajęć dydaktyczno6 wyrównawczych w ramach pomocy
psychologiczno – pedagogicznej.
7
Konsultacje dla uczniów i rodziców
o charakterze edukacyjnym.
nauczyciele uczący,
pedagog szkolny,
nauczyciele świetlicy
wrzesień - czerwiec
II semestr
cały rok
cały rok
cały rok
wybrani nauczyciele
nauczyciele
w miarę potrzeb
8
Realizacja lekcji wychowawczych
wychowawcy klas
poświęconych technikom uczenia się, roli
motywacji w procesie nauki.
cały rok
8
Monitorowanie funkcjonowania
Procedury kontroli frekwencji i realizacji
obowiązku szkolnego przez uczniów.
9
wychowawcy klas
pedagog
Stała kontrola frekwencji na wszystkich wychowawca,
zajęciach.
nauczyciele, dyrektor
10
wychowawca,
Mobilizacja zespołów klasowych. Pomoc
rówieśnicza – organizacja grup wsparcia. samorząd klasowy
11
przeszkoleni
Realizacja programu „Potrafię, wiem
nauczyciele
znam – radę sobie dam”
Realizacja spektakli profilaktycznych
12 „Grymasy Królewny Kasi” i „Moda na
nie uczenie się”
dyrektor i pedagog
szkolny,
cały rok
cały rok
cały rok
cały rok
grudzień
Obszar: Bezpieczeństwo ucznia w szkole i poza szkołą - przeciwdziałanie różnym formom
agresji i przemocy w szkole
Przeprowadzenie spotkań na których będą
obecni pedagog, psycholog, policjant:
spotkania z uczniami, rodzicami,
nauczycielami mające na celu
dyrektor i pedagog
1 uświadomienie problemu
szkolny,
i zaangażowanie we współpracę
wychowawcy.
w redukowaniu aktów agresji
i przemocy w szkole, zapobieganie
uzależnieniom w tym narkomanii.
Organizacja dyżurów nauczycielskich
(monitoring)
Realizacja zajęć profilaktycznowychowawczych kształtujących postawy:
3
- tolerancji, - akceptacji innych,
- kultury osobistej, - propagowanie
zdrowego stylu życia,
Realizacja programu wychowawczo4
zdrowotnego „Trzymaj formę”
2
5
Realizacja warsztatów edukacyjnych
„Zrozumieć agresję”
nauczyciele
wychowawcy,
nauczyciele, pedagog
szkolny
cały rok, wg potrzeb
cały rok
cały rok
nauczyciele w- f
cały rok
dyrektor i pedagog
szkolny,
listopad
9
Obszar: Kształtowanie właściwych postaw wobec innych, dbałość o kulturę języka
Stała kontrola zachowań pozytywnych
1 i negatywnych uczniów – analiza wpisów
do dzienników i zeszytów uwag.
wychowawcy,
pedagog
cały rok
Dbałość o czystość języka-praca
2 z uczniami przy redagowaniu gazetki
szkolnej.
opiekun gazetki
szkolnej
cały rok
dyrektor, opiekun
Spotkania uczniów, nauczycieli i dyrekcji samorządu,
3
na apelach szkolnych.
wychowawcy,
pedagog
Organizowanie w ramach czasu wolnego
4 zajęć wychowawczych (wycieczki,
dyskoteki,).
Nauka zasad uczciwości, kultury bycia,
postępowania zarówno podczas gier
5
i zabaw jak i w codziennym życiu –
czysta gra „fair play”.
wg harmonogramu
wychowawcy klas
zgodnie
cały rok
z potrzebami uczniów
nauczyciele w– f
wychowawcy
Szerzenie idei wolontariatu – „Pola
opiekun szkolnego
6 nadziei”, „Góra Grosza”, Pomóż dzieciom
kola PCK
przetrwać zimę”
cały rok
grudzień, kwiecień
Obszar: Promocja zdrowego stylu życia
Działania kształtujące świadomość
ekologiczną oraz promujące zdrowy styl
życia ze zwróceniem uwagi na poprawę
sposobu żywienia i zapobiegania otyłości
Realizacja tematyki promocji zdrowego
2
stylu życia na lekcjach wychowawczych.
1
3
Zorganizowanie rozgrywek sportowych
z okazji Dnia Dziecka.
4
Realizacja programu „Trzymaj formę „
5
Realizacja programu „Owoce i warzywa
w szkole”
6
Realizacja programu „Mleko w szkole”
nauczyciel przyrody,
biologii,
wychowawcy,
cały rok
nauczyciele,
wychowawcy
cały rok
nauczyciele w- f
1 czerwca
nauczyciele zgodnie
z planem
wychowawcy klasy IIII
wychowawcy klas
I-VI
cały rok
cały rok
cały rok
10
nauczyciele w - f
klasa I
nauczyciele
8
Udział w konkurach z pierwszej pomocy
w-f, ed. dla bezp
Obszar: Profilaktyka uzależnień
7
Realizacja programu „Mały mistrz”
1
Uczestnictwo uczniów w akcjach
o charakterze profilaktycznym,
organizowanych w szkole i poza szkołą.
2
Prowadzenie zajęć warsztatowych
wychowawcy,
z profilaktyki antynikotynowej oraz zajęć
pedagog szkolny,
z zakresu przeciwdziałania piciu alkoholu. zaproszeni specjaliści
3
Projekcja filmów, przygotowywanie
referatów, plakaty na temat uzależnień –
papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze
Dostarczanie uczniom rzetelnej wiedzy na
temat szkodliwości środków
psychoaktywnych – zajęcia ze specjalistą
Pozalekcyjne zajęcia sportowe – SKS,
5 basen, lodowisko – jako alternatywa dla
papierosów, alkoholu, narkotyków,
dopalaczy itp.
4
wychowawcy
cały rok
cały rok
cały rok
cały rok
wychowawcy,
pedagog szkolny,
cały rok
pedagog szkolny,
II semestr
nauczyciel w - f
cały rok
TEMATY LEKCJI Z ZAKRESU PROFILAKTYKI ZAWARTE W SZKOLNYM
PROGRAMIE PROFILAKTYKI ROK SZKOLNY 2014/2015
SZKOŁA PODSTAWOWA
Klasa I
Klasa II
1. Bezpieczna droga do i ze szkoły,
sposoby bezpiecznego poruszania się
po szkole.
2. Poznanie zasad bycia dobrym kolegą –
zwroty grzecznościowe.
3. Zasady klasowego kodeksu
zachowania się w szkole i klasie.
4. Przezwyciężanie różnych nałogów i
złych nawyków.
5. Pomoc koleżeńska
Klasa III
1. Bezpieczna droga do i ze szkoły,
sposoby bezpiecznego poruszania się po
szkole.
2. Zasady korzystania z Internetu.
3. Kultura zachowania się.
4. Czy jesteś dobrym kolegą, koleżanką?
5. Kiedy powiedzieć NIE
6. Jak radzić sobie z agresją i przemocą.
1. Bezpieczna droga do i ze szkoły,
sposoby bezpiecznego poruszania się
po szkole.
2. Zasady korzystania z Internetu.
3. Kultura zachowania się.
4. Czy jesteś dobrym kolegą, koleżanką?
1. Zapoznanie z pojęciem asertywności.
2. Sposoby radzenia sobie w sytuacjach
stresowych.
3. Umiejętne planowanie i
gospodarowanie swoim czasem.
4. Uzależnienia i ich skutki – lekcja
Klasa IV
11
5. Kiedy powiedzieć NIE
Jak radzić sobie z agresją i przemocą.
Klasa V
przyrody.
5. Uzależnienia – nie bądź obojętny
Klasa VI
1. Jak spędzam wolny czas?
2. Sąd nad papierosem – przyczyny i
skutki palenia papierosów.
3. Uzależnienia – skutki i przyczyny
popadania w nałogi.
4. Dbamy o higieniczny styl życia i czysty
wygląd.
5. Dopalacze – napoje energetyczne?
1. Asertywność jako postawa, dzięki
której możemy zachować swoją
tożsamość.
2. Promocja zdrowia. Dopalaczom
mówimy NIE.
3. Skutki społeczne i zdrowotne picia
alkoholu..
4. Zagrożenia wynikające z palenia
papierosów.
5. Skutki uzależnień i nałogów.
GIMNAZJUM
Klasa I
Klasa II
1.
2.
3.
4.
5.
Dopalacze i narkotyki – zagrożenia.
Dlaczego dzieci sięgają po papierosa?
Przemoc w rodzinie, alkoholizm.
Narkotyki zagubienie wartości.
Poznajemy niebezpieczne dla zdrowia
substancje
1. Jak spędzam wolny czas?
2. Szkody zdrowotne i społeczne związane
z piciem alkoholu.
3. Co to jest uzależnienie?
4. Szkodliwość środków
psychoaktywnych.
5. Narkotykom mówimy – NIE.
Klasa III
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Zasady dobrego wychowania.
Szereg homologiczny alkoholu.
Jak radzić sobie ze stresem?
Zdrowie a cywilizacja.
Uzależnieniom mówimy – NIE.
Zagrożenia i korzyści z dostępu do informacji
X. EWALUACJA
Program będzie poddawany ewaluacji na zakończenie roku szkolnego. Ewaluacja będzie
podstawą do tworzenia harmonogramu działań profilaktycznych na kolejny rok szkolny.
XI. UWAGI KONCOWE
W czasie realizacji programu profilaktyki będzie istniała możliwość wnoszenia poprawek
do programu, zgodnie z aktualnymi potrzebami i wnioskami.
12
Opracowanie:
Beata Telesz
Beata Orzechowska
Teresa Korona – Garbacik