docHistoria klasa 2
download 
Reklamacja Transkrypt
Historia klasa 2
DZIAŁ TEMAT LICZBA GODZ. H2GN s. 20 Czego będziemy się uczyć w klasie II gimnazjum? 1 Unia z Litwą 2 POLSKA U SCHYŁKU ŚREDNIOWIECZA Cz. II. Unia Polski z Litwą Synowie Jagiełły Cz. I. Początki panowania synów Władysława Jagiełły Cz. II. Wojna trzynastoletnia i odzyskanie przez Polskę Pomorza Gdańskiego 20 ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE Zapoznanie uczniów z tematyką zajęć, przedmiotowym W UJĘCIU OPERACYJNYM UMIEJĘTNOŚCI ŚCIEŻKI MIĘDZYPRZEDMIOTOWE systemem oceniania. Omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia. Cz. I. Pod berłem Andegawenów Wielka wojna OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA 1 2 Uczeń zna: – daty: 1374, 1386 (P), 1370 (PP), – treść przywileju koszyckiego (P), – postanowienia unii polsko-litewskiej (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: unia personalna, przywilej, poradlne (P), – genezę przejęcia tronu polskiego przez Andegawenów (P). Uczeń potrafi: – przedstawić przyczyny i konsekwencje wydania przywileju koszyckiego (P), – wskazać na mapie państwo polsko-węgierskie powstałe w wyniku unii (P), – wymienić przyczyny unii polsko-litewskiej (P), – wskazać na mapie miejsce zawarcia unii oraz państwo polsko-litewskie i jego sąsiadów (P), – rozpoznać na ilustracjach postacie Ludwika Andegaweńskiego i Jadwigi (PP), – wyjaśnić okoliczności przejęcia władzy w Polsce przez Andegawenów (PP), – omówić okoliczności koronacji Jadwigi na króla Polski (PP), – podać skutki unii dla obydwu narodów i Europy (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami w przeszłości. Uczeń zna: – daty: 15.07.1410, 1411, 1414 (P), – postacie: Władysława Jagiełły, Ulricha von Jungingena, Witolda, Pawła Włodkowica (P), – postanowienia I pokoju toruńskiego (P), – przebieg bitwy pod Grunwaldem (PP), – różne źródła informacji o bitwie grunwaldzkiej (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: kontrybucja, sobór, tolerancja (P), polonizacja (PP). Uczeń potrafi: – omówić przyczyny konfliktu polsko-krzyżackiego za panowania Władysława Jagiełły (P), – wyjaśnić ponadczasową wartość zwycięstwa grunwaldzkiego jako źródła tradycji i umacniania tożsamości narodowej Polaków (P), – sytuować na mapie miejsca związane z wojną i postanowieniami I pokoju toruńskiego (P), – zanalizować dysproporcje między zwycięstwem grunwaldzkim a postanowieniami I pokoju toruńskiego (PP), – ocenić wystąpienie Pawła Włodkowica na soborze w Konstancji jako zapowiedź tworzenia idei praw człowieka (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Formy komunikatów medialnych – film. Uczeń zna: – daty: 1444, 1454–1466 (P), 1440 (PP), – postacie: Władysława Warneńczyka, Kazimierza Jagiellończyka (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: monarchia elekcyjna, dynastia Jagiellonów, inkorporacja, lenno, pospolite ruszenie (P), wojsko zaciężne (PP). Uczeń potrafi: – omówić przebieg wojny trzynastoletniej (P), – wyjaśnić znaczenie odzyskania Pomorza Gdańskiego i ujścia Wisły dla dalszego rozwoju Polski (P), – wskazać na mapie tereny odzyskane przez Polskę w wyniku wojny trzynastoletniej i tereny pozostawione poza granicami Królestwa (P), – ocenić postacie Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka (PP), EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Wartość informacyjna dokumentów gromadzonych w bibliotece. EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami w przeszłości. 21 H2GN s. 22 – lokalizować na mapie imperium Turków Osmańskich oraz państwa zagrożone ich najazdem (PP), – analizować przyczyny i skutki wystąpienia Związku Pruskiego przeciwko Krzyżakom (PP). Ku demokracji szlacheckiej 2 POLSKA U SCHYŁKU ŚREDNIOWIECZA Cz. I. Ku demokracji szlacheckiej Cz. II. „Wenecja Północy” – wędrówka po XVI-wiecznym Gdańsku „Ku ojczyzny chlubie i ozdobie” Uczeń zna: – treść przywilejów szlacheckich: jedlneńsko-krakowskiego, cerekwicko-nieszawskiego (P), – cechy charakterystyczne gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej (P). Uczeń rozumie: – proces przekształcania się rycerstwa w szlachtę (P), – przyczyny słabości miast i mieszczaństwa w Polsce (P), – rolę Gdańska w Polsce w XV–XVI w. (PP). 1 Uczeń potrafi: – podać cechy charakterystyczne stanu szlacheckiego (P), – scharakteryzować organizację i sposób funkcjonowania folwarku szlacheckiego (P), – dostrzec różnicę między życiem codziennym na wsi i w mieście (P), – wymienić najważniejsze zabytki Gdańska (P), – wskazać przyczyny i przejawy dominacji szlachty w polityce i gospodarce (PP), – wskazać czynniki, które zadecydowały o znaczącej roli i potędze Gdańska (PP), – dostrzec różnicę między życiem codziennym na wsi i w mieście (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami w przeszłości. Uczeń potrafi: – wskazać cechy charakterystyczne społeczeństwa polskiego w XV–XVI w. (P), – określić rolę Kościoła w XV–XVI w. (P), – rozpoznać i wskazać zabytki architektury i sztuki gotyckiej w Polsce (P), – przedstawić etapy edukacji w Polsce późnego średniowiecza (PP), – omówić rolę Akademii Krakowskiej (PP). KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Obecność wartości świata starożytnego w średniowiecznej i nowożytnej Europie. Zasady ładu europejskiego, opartego na wspólnej, historycznej podstawie. EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Charakterystyka i pochodzenie społeczności regionu. EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Wartość informacyjna dokumentów gromadzonych w bibliotece. EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. Główne zabytki architektury w regionie. 22 Polska pierwszych Jagiellonów (lekcja powtórzeniowa) 1 Uczeń zna: – przełomowe wydarzenia polityczne i militarne z dziejów Polski i Litwy w XV w. (P). Uczeń rozumie: – powiązania między przemianami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi oraz ich skutki dla wizerunku Polski w Europie w XV–XVI w. (P). Uczeń potrafi: – przedstawić cechy charakterystyczne gospodarki, kultury i polityki państwa pierwszych Jagiellonów (PP). „Odkrycie świata i człowieka” 2 Uczeń zna: – datę wynalezienia druku (P), Uczeń rozumie: – pojęcia: renesans, humanizm, teoria Uczeń potrafi: – wskazać cechy charakterystyczne nowej epoki (P), EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcje człowieka jako osoby wolnej, zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. 23 H2GN s. 24 Cz. I. „Jestem człowiekiem”... Cz. II. „Odkrycie świata i człowieka” „Ziemia! Ziemia!” 1 1 Podzielony Kościół 1 heliocentryczna (P), schizma zachodnia (PP), – genezę renesansu (P), – przyczyny kryzysu ideologii średniowiecza (PP). – wymienić i scharakteryzować najważniejsze osiągnięcia renesansu w dziedzinie sztuki (P). Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa. Uczeń zna: – daty: 1453, 1492, 1497, 1519–1522 (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: karawela, kompas, Stary i Nowy Świat, kolonie, „handel trójkątny” (P). Uczeń potrafi: – wymienić wielkich XVI-wiecznych podróżników (P), – podać przyczyny i skutki odkryć geograficznych dla Europy i nowo odkrytych terytoriów (P), – wskazać na mapie trasy wielkich podróżników i objaśniać ich dokonania (P), – porównać wiedzę ludzi o otaczającym świecie przed odkryciami i po nich (PP). KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Obecność wartości świata starożytnego w średniowiecznej i nowożytnej Europie. Uczeń rozumie: – pojęcia: rada miejska, patrycjat, pospólstwo, cech, plebs, system nakładczy, manufaktura, bank, gospodarka towarowo-pieniężna i folwarczno-pańszczyźniana, rewolucja cen, kapitalizm (P), weksel, inflacja, popyt (PP), – sposób funkcjonowania cechu, systemu nakładczego i manufaktury (PP), – rolę pieniądza i systemu bankowego w rozwoju kapitalizmu (PP). Uczeń potrafi: – porównać dwa odrębne systemy ekonomiczne: na wschód i na zachód od Łaby (P), – dostrzec różnorodne formy aktywizacji ekonomicznej szlachty i mieszczaństwa (PP), – wyjaśnić procesy ekonomiczne wywołane rewolucją cen (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami w przeszłości. Uczeń zna: – daty: 1517, 1534, 1555, (P), 1572 (PP), – postacie reformatorów i ich programy religijne (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: reformacja, protestanci, luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, wojny religijne, pokój religijny, ekumenizm (P), hugenoci (PP). Uczeń potrafi: – omówić przyczyny i skutki reformacji (P), – wskazać na mapie państwa objęte reformacją (P), – wymienić różnice między nowymi wyznaniami a katolicyzmem (PP). EDUKACJA FILOZOFICZNA Klasyczna definicja prawdy. Uczeń zna: – daty: 1545–1563 (P), 1540, 1542 (PP), – reformy soboru trydenckiego (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: sobór, kontrreformacja, inkwizycja, barok (P), – rolę Kościoła w dobie kontrreformacji (P). Uczeń potrafi: – omówić cele działalności jezuitów i Świętej Inkwizycji (P), – wskazać przyczyny wydania indeksu ksiąg zakazanych (P), – podać cechy charakterystyczne stylu barokowego w architekturze i sztuce (P), EDUKACJA FILOZOFICZNA Starożytne wezwanie „Poznaj samego siebie” a zawsze aktualne pytania – Kim jestem? Skąd przychodzę? Dokąd zmierzam? EUROPA W XVI–XVII WIEKU Korzenie kapitalizmu – głównych twórców europejskiego renesansu (P). Odnowić Kościół 24 1 EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami w przeszłości. Poszukiwanie prawdy przez stulecia. Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa. 25 H2GN s. 26 RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA EUROPA W XVI–XVII WIEKU – ocenić działalność Kościoła w dobie kontrreformacji (PP), – wymienić najsłynniejsze zabytki architektury barokowej (PP). 26 „Trzeci Rzym” 1 Uczeń zna: – datę 1480 (PP), – postać Iwana IV Groźnego (P), – kolejne etapy rozwoju państwa moskiewskiego (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: chan, car, samowładztwo, sobór (świątynia prawosławna), Kreml (P), opricznina (PP), – rolę religii prawosławnej w umacnianiu państwa moskiewskiego (PP). Uczeń potrafi: – wskazać cele polityki wewnętrznej i zagranicznej władców Moskwy (P), – omówić życie codzienne w państwie moskiewskim (P), – ocenić panowanie cara Iwana IV Groźnego (PP), – dostrzec rosnącą potęgę państwa leżącego na peryferiach Europy (PP). „Państwo to ja!” 1 Uczeń zna: – daty: 1598, 1685 (P), – postacie: kardynała A. Richelieu, Ludwika XIV (P), Ludwika XIII, Jana B. Colberta (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: monarchia absolutna, racja stanu, stała armia (P), merkantylizm, podatek pośredni, etykieta (PP), – proces budowania monarchii absolutnej na przykładzie Francji (P), – rolę jednostki w dziejach państw i narodów (PP). Uczeń potrafi: – wskazać podstawy państwa absolutnego: centralizację władzy, merkantylizm, silną armię (P), – dostrzec w monarchii Ludwika XIV realizację renesansowej myśli absolutnej (PP), – zinterpretować powiedzenie „Państwo to ja!” (PP), – dostrzec kulturotwórczą rolę Francji w XVII w. (PP), – ocenić stosunek Ludwika XIV do hugenotów (PP). Europa w XVI i XVII wieku (lekcja powtórzeniowa) 1 Uczeń zna: – przełomowe wydarzenia polityczne oraz przemiany gospodarcze, społeczne i kulturalne Europy w XVI–XVII w. (P). Uczeń rozumie: – powiązania między przemianami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi oraz ich skutki dla Europy w XVI–XVII w. (P). Uczeń potrafi: – przedstawić cechy charakterystyczne ważnych momentów w dziejach Europy, takich jak: odkrycia geograficzne, renesans, reformacja i kontrreformacja, narodziny kapitalizmu, kształtowanie się monarchii absolutnej, wzrost potęgi państwa moskiewskiego (PP). Demokracja szlachecka 2 Uczeń zna: – daty: 1493, 1505 (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: sejmik ziemski, sejm walny, senat, izba poselska, marszałek, kadencja, sesja, demokracja szlachecka, konstytucja (jako ustawa sejmowa), Rzeczpospolita (P), zasada jedności, zasada jednomyślności (PP), – rolę i znaczenie szlachty w kształtowaniu ustroju demokracji szlacheckiej (P), Uczeń potrafi: – przedstawić stosunek szlachty do innych stanów (P), – opisać organizację, zasady działania i uprawnienia sejmu walnego (P), – podać uprawnienia trzech „stanów sejmujących” (P), – omówić zadania i sposób funkcjonowania sejmików szlacheckich (PP), – scharakteryzować proces tworzenia się sejmu walnego (PP) – wskazać różnice między sejmem dawnej Rzeczypospolitej a współczesnym (PP). Cz. I. Szlachta polska i jej państwo Cz. II. Demokracja szlachecka EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcje człowieka jako osoby wolnej, zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Przykłady wykorzystania klasycznej wiedzy filozoficznej do analizy współczesnych problemów. EDUKACJA EUROPEJSKA Zasady ładu europejskiego, opartego na wspólnej, historycznej podstawie. KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Obecność wartości świata starożytnego w średniowiecznej i nowożytnej Europie. 27 H2GN s. 28 – relacje między instytucjami sprawującymi władzę w Rzeczypospolitej szlacheckiej (PP). Wspólna Rzeczpospolita 2 Uczeń zna: – daty: 1525, 1569 (P), – postacie: Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta, Albrechta Hohenzollerna (P), – postanowienia: traktatu krakowskiego i unii lubelskiej (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: unia realna, ruch egzekucyjny, „złoty wiek” (P), wojsko kwarciane (PP), – związek między programem ruchu egzekucyjnego i jego realizacją a rozwojem demokracji szlacheckiej (PP). Uczeń potrafi: – omówić przyczyny i następstwa konfliktu polsko-krzyżackiego (P), – ocenić znaczenie hołdu pruskiego (P), – opisać różnice między unią personalną a unią realną (P), – wymienić konsekwencje unii lubelskiej oraz wyjaśnić wynikające z niej korzyści i zagrożenia (P), – wskazać na mapie terytoria obu połączonych państw (P), – wyjaśnić przyczyny tolerancji wyznaniowej w Polsce (P), – scharakteryzować program ruchu egzekucyjnego i jego realizację (PP), – porównać sytuację społeczno-religijną państw Europy Zachodniej z sytuacją w Rzeczypospolitej Obojga Narodów (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Kody ikoniczne i symboliczne. 2 Uczeń zna: – postacie: Bony, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Jana Zamoyskiego (P), Marcina Kromera, Bartolomea Berrecciego (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: arrasy, arkady, ratusz (P), urbanistyka (PP), – wkład Zygmunta Starego i królowej Bony w upowszechnienie renesansu w Polsce (PP). Uczeń potrafi: – wskazać wpływ renesansu na polską oświatę, literaturę i sztukę (P), – rozpoznać i wymienić zabytki architektury i sztuki renesansowej w Polsce (P), – opisać życie codzienne mieszkańców Rzeczypospolitej w XVI w. (PP), – scharakteryzować położenie ludności żydowskiej w Rzeczypospolitej w XVI w. (PP), – porównać osiągnięcia renesansu polskiego z europejskim (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami w przeszłości. Cz. I. Polityka zagraniczna Zygmunta Starego RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA Cz. II. Rzeczpospolita Obojga Narodów „A niechaj narodowie wżdy postronni znają”... Cz. I. Perły polskiego renesansu Cz. II. „A niechaj narodowie wżdy postronni znają”... KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze Polski. EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Główne zabytki architektury w regionie. EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Pierwsi królowie elekcyjni 28 1 Uczeń zna: – daty: 1573 (P), 1582 (PP), – postacie: Henryka Walezego, Stefana Batorego (P), – postanowienia artykułów henrykowskich, pacta conventa, konfederacji warszawskiej (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: artykuły henrykowskie, pacta conventa, konfederacja, sejm elekcyjny, interrex, wolna elekcja (P), sądy kapturowe, piechota wybraniecka (PP), Uczeń potrafi: – opisać przebieg pierwszej wolnej elekcji na przykładzie roku 1573 (P), – wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń związanych z wojną o Inflanty za Stefana Batorego (P), – omówić cele polityki zagranicznej Stefana Batorego i skutki ich realizacji (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. 29 H2GN s. 30 – wpływ wolnej elekcji na przemiany ustrojowe Rzeczypospolitej (P), – podłoże polityczne tolerancji wyznaniowej w Polsce (PP). RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA „Srebrny wiek” Uczeń zna: – daty: 1605, 1610, 1620, 1621, 1627, 1635 (P), 1619, 1629 (PP), – postacie: Zygmunta III Wazy, Jana Karola Chodkiewicza, Stanisława Żółkiewskiego (P), Dymitra Samozwańca, Michała Romanowa (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: husaria, dymitriada, „srebrny wiek”, Kozacy (P), Zaporoże, „wielka smuta” (PP). Uczeń potrafi: – podać przyczyny i skutki wojen Polski ze Szwecją, Rosją i Turcją za panowania Zygmunta III Wazy (P), – wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew tych wojen (P), – wyjaśnić okoliczności, w których dynastia Wazów znalazła się na tronie polskim (PP), – wymienić dobre i złe strony panowania Zygmunta III Wazy (PP). EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Opis i spis bibliograficzny; zestawienie tematyczne. Słowo, gest i ruch jako forma wypowiedzi w życiu i w teatrze, gry dramatyczne, inscenizacje, teatr szkolny. „Początek niedoli Królestwa” 1 Uczeń zna: – daty: 1648, 1649, 1654, 1658 (P), 1651, 1667 (PP), – postacie: Władysława IV, Bohdana Chmielnickiego, Jana Kazimierza (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: rejestr, rebelia (P), – złożoność (ekonomiczną, religijną i narodowościową) przyczyn wystąpień kozackich na Ukrainie (PP), – wpływ powstania Chmielnickiego na stosunki z Rosją i Turcją (PP). – przesłanki tworzenia się narodu ukraińskiego (PP). Uczeń potrafi: – opisać wydarzenia na Ukrainie w latach 1648– –1667 (P), – ocenić skutki powstania Chmielnickiego dla późniejszej sytuacji społeczno-politycznej Polski (P), – wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń powstania Chmielnickiego (P), – omówić przyczyny i skutki buntów kozackich (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Media jako środki poznania historii i współczesności. „Potop” 1 Uczeń zna: – daty: 1655, 1657, 1660 (P), – postacie: Karola X Gustawa, Stefana Czarnieckiego (P), Hieronima Radziejowskiego, Janusza Radziwiłła (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: „potop” szwedzki, abdykacja (P), „wojna szarpana”, dewaluacja (PP). Uczeń potrafi: – omówić przyczyny, przebieg i skutki „potopu” szwedzkiego oraz jego wpływ na późniejszą sytuację gospodarczo-społeczną Polski (P), – wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń z czasów „potopu” szwedzkiego (P), – scharakteryzować ewolucję postaw Polaków w czasie trwania tej wojny i wymienić jej przyczyny (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Formy komunikatów medialnych: słownych, pisemnych, obrazowych, dźwiękowych, filmowych i multimedialnych. Uczeń zna: – daty: 1652 (P), 1606, 1665, 1666, 1669 (PP), Uczeń rozumie: – pojęcia: liberum veto, rokosz, sarmatyzm (P). Uczeń potrafi: – opisać przejawy anarchizacji życia politycznego Polski w XVII w. (P), Ku anarchii 30 1 1 Media jako środki poznania historii i współczesności. 31 H2GN s. 32 WIEK OŚWIECENIA RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA – postacie: Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Janusza Radziwiłła, Piotra Skargi (P), Mikołaja Zebrzydowskiego, Jerzego Lubomirskiego (PP). 32 Dni chwały 1 – zinterpretować ideę złotej wolności szlacheckiej (P), – scharakteryzować ideologię polskiego sarmatyzmu (P), – wymienić cechy charakterystyczne kultury polskiego baroku (P), – omówić przyczyny wzrostu znaczenia magnaterii w państwie polskim (PP), – ocenić skutki dominacji magnatów w Rzeczypospolitej XVII w. (PP), – wskazać cele, do których dążyła magnateria polska w XVII w. (PP). Uczeń zna: – daty: 1673, 1683 (P), 1699 (PP), – postacie: Jana Sobieskiego (P), Kara Mustafy (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: „lew Lechistanu”, haracz, giaur (PP), – znaczenie wiktorii wiedeńskiej dla losów Europy w II poł. XVII w. (P). Uczeń potrafi: – omówić przebieg konfliktów polsko-tureckich w II poł. XVIII w. (P), – ocenić znaczenie zwycięstw pod Chocimiem w 1673 r. i pod Wiedniem w 1683 r. dla dalszych losów Rzeczypospolitej (P), – ocenić wkład Polski w zwycięstwo chrześcijaństwa nad islamem w Europie w XVII w. (PP), – dostrzegać związek między wydarzeniami historycznymi a literaturą polską (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. Zasady ładu europejskiego opartego na wspólnej, historycznej podstawie cywilizacyjnej: filozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii. Czasy saskie 1 Uczeń zna: – daty: 1700–1721 (P), 1717, 1732 (PP). – postacie: Augusta II, Stanisława Leszczyńskiego, Augusta III, Stanisława Konarskiego (P). Uczeń rozumie: – określenia: „sejm niemy” (P), „karczma zajezdna” (PP), – wpływ wydarzeń politycznych na życie społeczno-gospodarcze kraju w czasach saskich (P), – cele polityczne Rosji, Prus i Austrii względem państwa polskiego (P). Uczeń potrafi: – omówić okoliczności zawarcia unii polsko-saskiej (P), – dostrzec różne postawy społeczeństwa polskiego w czasach saskich (P), – uzasadnić potrzebę naprawy Rzeczypospolitej w II poł. XVIII w. (P), – podać przyczyny i skutki konfliktów związanych z walką o polski tron za panowania Sasów (PP), – wyjaśnić okoliczności ingerencji państw ościennych w wewnętrzne sprawy Polski (PP), – ocenić panowanie Sasów (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. Wiek rozumu 1 Uczeń zna: – postacie: Immanuela Kanta, Isaaca Newtona, Denisa Diderota, Jeana Jacques’a Rousseau, Monteskiusza, Woltera (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: oświecenie, prawa człowieka, racjonalizm, trójpodział władzy, deizm, encyklopedyści (P), – proces przemian cywilizacyjnych, które zaszły w epoce oświecenia (PP). Uczeń potrafi: – umiejscowić epokę oświecenia w czasie i przestrzeni (P), – przedstawić osiągnięcia wybitnych myślicieli oświeceniowych (P), – wskazać te idee oświecenia, które przetrwały do czasów współczesnych (P), – omówić nowe idee polityczne epoki oświecenia (PP), – dostrzec rodzącą się ideę praw człowieka (PP), EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Dokumenty gromadzone w bibliotece i ich wartość informacyjna. 33 H2GN s. 34 – porównać renesansowy i oświeceniowy pogląd na świat i człowieka jako element postępu cywilizacyjnego (PP). 1 Uczeń zna: – daty: 1701, 1721, 1756–1763 (P), – postacie: Piotra I Wielkiego, Katarzyny II, Fryderyka I, Fryderyka II Wielkiego, Marii Teresy, Józefa II (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: absolutyzm oświecony (P), germanizacja, militaryzm (PP), – wpływ idei oświeceniowych na przemiany ustrojowe w XVIII w. (P), – proces przemian cywilizacyjnych, które zaszły w Rosji, Austrii i Prusach (PP). Uczeń potrafi: – umiejscowić omawiane państwa na mapie i wskazać kierunki ich ekspansji (P), – dostrzec rosnącą potęgę sąsiadów Polski i wynikające stąd zagrożenia (P), – ocenić wpływ reform władców Rosji, Prus i Austrii na życie ludzi tamtej epoki (PP), – ocenić absolutyzm oświecony z punktu widzenia interesów państwa i społeczeństwa (PP). „My, naród Stanów Zjednoczonych”... 1 Uczeń zna: – daty: 1776, 1783, 1787 (P), 1775, 1777, 1781 (PP), – postacie: Jerzego Waszyngtona, Thomasa Jeffersona, Beniamina Franklina, Kazimierza Pułaskiego, Tadeusza Kościuszki (P), – podstawowe zasady zawarte w Deklaracji Niepodległości (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: konstytucja, system prezydencki (P), Dzień Dziękczynienia, „bostońska herbatka” (PP), – wpływ idei oświeceniowych na kształtowanie się systemu ustrojowego Stanów Zjednoczonych (P). Uczeń potrafi: – wskazać na mapie zasięg kolonii angielskich w Ameryce Północnej (P), – dostrzec realizację oświeceniowej idei praw człowieka w Deklaracji Niepodległości i Konstytucji Stanów Zjednoczonych (P), – omówić przyczyny wojny kolonii o niepodległość (P), – opisać stosunki między koloniami a Wielką Brytanią (PP), – przedstawić ustrój Stanów Zjednoczonych (PP), – wyjaśnić, jakie znaczenie dla Amerykanów ma dzień 4 lipca (PP). „Wolność, równość, braterstwo!” 1 Uczeń zna: – daty: 1789, 1791 (P), – postacie: Ludwika XVI (P), Emmanuela Sieyèsa (PP), – podstawowe zasady zawarte w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela (P), – strukturę społeczeństwa francuskiego przed rewolucją (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: stan trzeci, burżuazja, Stany Generalne, Zgromadzenie Narodowe, monarchia konstytucyjna (P), „stary ład”, czynne i bierne prawo wyborcze (PP), – wpływ idei oświeceniowych na wybuch rewolucji francuskiej oraz na treść Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela i konstytucji z 1791 r. (P). Uczeń potrafi: – wyjaśnić przyczyny wybuchu rewolucji (P), – omówić pierwszy jej etap (PP), – scharakteryzować zmiany ustrojowe, które zaszły podczas rewolucji (PP). „Rewolucja pożera własne dzieci” 2 Uczeń zna: – daty: 1793–1794 (P), 1792 (PP), Uczeń rozumie: – pojęcia: jakobini, sankiuloci, republi- Uczeń potrafi: – ocenić postawy społeczne w warunkach zagrożenia (P), WIEK OŚWIECENIA Nowe potęgi w Europie 34 35 H2GN s. 36 UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ WIEK OŚWIECENIA Cz. I. Francja republiką 36 Cz. II. „Wielki terror” – postacie: Maksymiliana Robespierre’a (P), Jeana Paula Marata, Georges’a Dantona (PP). ka (P), „wielki terror” (PP), – różnorodność postaw społecznych w warunkach zagrożenia (P), – proces przemian świadomości Francuzów w dobie rewolucji (PP). – dostrzec ponadczasowe wartości, które przyniosła rewolucja francuska (P), – opisać kolejne etapy rewolucji francuskiej (PP), – omówić wpływ wojny z Austrią i Prusami na przemiany polityczne we Francji (PP), – wskazać dobre i złe strony rewolucji francuskiej (PP), – dostrzec, że rewolucja oznacza postęp, ale i niesie ze sobą zagrożenia (PP). Wiek oświecenia (lekcja powtórzeniowa) 1 Uczeń: – utrwala wiedzę i pojęcia związane z wydarzeniami epoki (P). Uczeń rozumie: – wpływ idei oświecenia na przemiany polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturalne w omawianym okresie (P). Uczeń potrafi: – hierarchizować fakty i wydarzenia historyczne oraz je ocenić (PP), – porównać drogi rozwoju wybranych państw Europy i świata (PP). Ostatni król Polski 1 Uczeń zna: – daty: 1768, 1772 (P), 1764 (PP), – postać Stanisława Augusta Poniatowskiego (P), – wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny słabości Rzeczypospolitej (P), – okoliczności wstąpienia na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego pierwsze reformy (P). Uczeń rozumie: – pojęcia: prawa kardynalne, dysydenci, „Familia” (P). Uczeń potrafi: – wymienić działania sąsiadów Polski, zmierzające do upadku państwa polskiego (P), – łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wydarzenia związane z konfederacja barską i I rozbiorem Polski (P), – przedstawić skutki I rozbioru (P), – wskazać na mapie terytoria oderwane od Polski w I rozbiorze Polski (P), – uzasadnić niejednoznaczność ocen konfederacji barskiej (PP). EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci). Wiwat 3 maja! 2 Uczeń zna: – daty: 1773, 1788–1792, 3.05.1791 (P), – postacie: Hugona Kołłątaja, Ignacego Potockiego, Stanisława Małachowskiego (P), Tadeusza Rejtana, Stanisława Staszica, Juliana Ursyna Niemcewicza, Ignacego Krasickiego, Marcella Bacciarellego, Canaletta (PP), – najważniejsze reformy Komisji Edukacji Narodowej i Sejmu Wielkiego (P), – najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja (P), – stronnictwa Sejmu Wielkiego (PP). Uczeń rozumie: – wpływ idei oświeceniowych na przemiany świadomości Polaków w II poł. XVIII w. (P), – znaczenie Konstytucji 3 maja jako próby ratowania państwa polskiego w XVIII w. (P), – wpływ wydarzeń politycznych na zmiany postaw Polaków w II poł. XVIII w. (PP), – przyczyny i okoliczności zwołania Sejmu Wielkiego (PP). Uczeń potrafi: – wskazać osiągnięcia kultury polskiego oświecenia (P), – wymienić jej twórców i ich osiągnięcia (P), – wskazać, które z idei oświeceniowych zostały zrealizowane w Konstytucji 3 maja (P), – ocenić dorobek polskiej myśli oświeceniowej w tworzeniu nowego modelu państwa i społeczeństwa (PP), – ocenić reformy Sejmu Wielkiego i znaczenie Konstytucji 3 maja dla ówczesnych Polaków (PP), – dostrzec złożoność okoliczności, w których Polska weszła w okres oświecenia (PP). EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Cz. I. Czasy stanisławowskie Cz. II. Wiwat 3 maja! Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. Zasady ładu europejskiego opartego na wspólnej, historycznej podstawie cywilizacyjnej: filozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii. 37 H2GN s. 38 Koniec Polski? 2 Cz. I. Targowica i insurekcja kościuszkowska Uczeń rozumie: – pojęcia: targowica, insurekcja, kosynierzy, Uniwersał połaniecki (P), – cele i skutki działalności targowiczan, (P) – okoliczności wybuchu powstania kościuszkowskiego (P). WOJNY NAPOLEOŃSKIE UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ Cz. II. Koniec Polski? Uczeń zna: – daty: 1792, 1793, 24.03.1794, 1794, 1795 (P), – postacie: Wojciecha Bartosza, Jana Kilińskiego, Aleksandra Suworowa (P), Ksawerego Branickiego, Szczęsnego Potockiego, Seweryna Rzewuskiego, Antoniego Madalińskiego (PP). 38 „Najjaśniejsza Rzeczpospolita” (lekcja powtórzeniowa) 1 „Niech żyje cesarz!” 1 Uczeń potrafi: – wyjaśnić stosunek państw ościennych do reform Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 maja (P), – ocenić targowicę jako symbol zdrady narodowej (P), – ocenić postępowanie targowiczan (P), – ocenić postawę Kościuszki w powstaniu (P), – wyjaśnić okoliczności wydania Uniwersału połanieckiego i jego znaczenie (P), – wskazać na mapie ziemie utracone przez Polskę w wyniku II i III rozbioru (P), – omówić stosunek społeczeństwa polskiego do reform Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 maja (PP), – ocenić postawę króla Stanisława Augusta wobec konfederacji targowickiej i wojny polsko-rosyjskiej (PP), – opisać przebieg powstania kościuszkowskiego (PP), – przedstawić stosunek chłopów i mieszczan do zrywu narodowego (PP), – dostrzec znaczenie insurekcji kościuszkowskiej jako pierwszego powstania narodowego (PP), – wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew wojny polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja oraz powstania kościuszkowskiego (PP). Uczeń potrafi: – dostrzegać mocne i słabe strony wielonarodowościowej Rzeczypospolitej, jej szanse i zagrożenia (P), – porównać sytuację Rzeczypospolitej w XVI– –XVII i XVIII w. (PP), – ocenić stan państwa polskiego w XVII i XVIII w. (PP), – wyjaśnić przyczyny zachodzących zmian (PP), – podjąć próbę oceny przyczyn upadku państwa polskiego w XVIII w. (PP), – porządkować i selekcjonować wiedzę w związki przyczynowo-skutkowe, wyciągać wnioski, budować tezy (PP). Uczeń zna: – daty: 1804 (P), 1795–1799, 1799–1804, 1805, 1806 (PP), – postacie: Napoleona Bonaparte, Aleksandra I (P), Uczeń rozumie: – pojęcia: konkordat, kodeks cywilny, blokada kontynentalna (P), Dyrektoriat, Konsulat (PP), EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. Uczeń potrafi: – scharakteryzować rządy Dyrektoriatu i Konsulatu (P), – omówić rolę Napoleona w czasie ich trwania (P), – ocenić postać Napoleona (P), 39 H2GN s. 40 EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOŃSKICH WOJNY NAPOLEOŃSKIE Horacego Nelsona, Józefiny (PP). 40 „Jeszcze Polska nie umarła”... – proces przemian ustrojowych we Francji w latach 1789–1804 (P), – przyczyny, dla których państwa europejskie za wszelką cenę walczyły z Napoleonem (P), – znaczenie Kodeksu Napoleona dla ówczesnych i przyszłych pokoleń (P), – przyczyny przywiązania Francuzów do Napoleona (PP). – ocenić znaczenie wojen napoleońskich dla rozprzestrzenienia się idei wolnościowych w Europie (P), – opisać przebieg wojen napoleońskich (PP), – dostrzec okrucieństwo wojny dla walczących stron (PP), – dostrzec wpływ jednostki na dzieje (PP), – wskazać przyczyny sukcesów politycznych i militarnych Francji w okresie wojen napoleońskich (PP). 2 Uczeń zna: – daty: 1797, 1807 (P), 1808, 1809 (PP), – postacie: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, Fryderyka Augusta (P), – postanowienia pokoju w Tylży (P), – okoliczności powstania Legionów Polskich we Włoszech (P), – zasady ustrojowe Księstwa Warszawskiego (PP). Uczeń rozumie: – pojęcie: Legiony Polskie (P), wolne miasto (PP), – wpływ dążeń niepodległościowych Polaków na powstanie Legionów i Księstwa Warszawskiego (P), – wpływ ich istnienia na ugruntowanie tradycji narodowowyzwoleńczych narodu polskiego (PP). Uczeń potrafi: – wskazać na mapie zasięg terytorialny Księstwa Warszawskiego (P), – uzasadnić ponadczasową wartość pieśni legionowej Jeszcze Polska nie umarła... (P), – wskazać na mapie miejsca związane z powstaniem Legionów i walką Polaków u boku Napoleona (PP), – omówić organizację Legionów (PP), – dostrzec złożoność sprawy polskiej na tle polityki zagranicznej Napoleona (PP), – ocenić znaczenie wojen napoleońskich dla rozprzestrzenienia się idei wolnościowych w Europie (PP). Upadek Napoleona 1 Uczeń zna: – daty: 1812, 1815 (P), 1813, 1814 (PP), – postać Ludwika XVIII (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: nacjonalizm, „sto dni” Napoleona, uwłaszczenie (P), „Wielka Armia”, „bitwa narodów” (PP), – złożoność przyczyn upadku Napoleona (PP). Uczeń potrafi: – ocenić znaczenie okresu napoleońskiego dla Europy i Polski (P), – dostrzec wpływ wydarzeń historycznych na polski dorobek literacki okresu romantyzmu (na przykładzie Pana Tadeusza A. Mickiewicza) (P), – omówić przebieg działań wojennych w latach 1812–1815 i ich skutki (PP), – wskazać na mapie zasięg podbojów francuskich i miejsca największych bitew (PP). Europa Świętego Przymierza 1 Uczeń zna: – daty: 1814–1815, 1848 (P), 1830 (PP), – postacie: Aleksandra I, Franciszka I, Fryderyka Wilhelma III, Napoleona III (P), Karola X, Ludwika Filipa I (PP), Uczeń rozumie: – pojęcia: legitymizm, równowaga sił, konserwatyzm, świadomość narodowa, ruchy narodowe, Święte Przymierze, Wiosna Ludów, zamach stanu (P), Uczeń potrafi: – wskazać na mapie zmiany terytorialne po kongresie wiedeńskim (P), – omówić przebieg i skutki rewolucji 1830 i 1848 r. (P), – wskazać na mapie państwa ogarnięte ruchami narodowymi w I poł. XIX w. (PP), Cz. I. „Jeszcze Polska nie umarła”... Cz. II. Namiastka państwa – Księstwo Warszawskie EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. 41 EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOŃSKICH H2GN s. 42 – przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego i jego konsekwencje doraźne i dalekosiężne (P), – ponadczasową wartość idei wolności (P), – wpływ wielkich mocarstw na sytuację narodów i państw (PP), – przyczyny powołania Świętego Przymierza i jego cele (PP), – przyczyny i skutki ruchów narodowych w I poł. XIX w. (PP). – ocenić postawy narodów wobec ładu powiedeńskiego (PP), – scharakteryzować wpływ Wiosny Ludów na sytuację polityczno-społeczną Europy (PP). Rewolucja przemysłowa 1 Uczeń zna: – postacie: Jamesa Watta (P), George’a Stephensona (PP), – najważniejsze wynalazki z II poł. XVIII i I poł. XIX w. oraz ich zastosowanie (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: rewolucja agrarna, maszyna parowa, rewolucja przemysłowa, płodozmian, klasa społeczna, związek zawodowy, liberalizm (P), „wiek pary i żelaza”(PP), – przyczyny rewolucji przemysłowej (P), – przemiany społeczne i gospodarcze, które nastąpiły w wyniku rozwoju kapitalizmu (PP). Uczeń potrafi: – dostrzec dalekosiężne skutki rewolucji przemysłowej (P), – ocenić wpływ osiągnięć rewolucji przemysłowej na powstanie nowego podziału społeczeństwa (P), – dostrzec powiązania między rewolucją przemysłową, przemianami społecznymi a wykształceniem się nowej ideologii – liberalizmu (PP). W Europie XIX stulecia 1 Uczeń zna: – postacie: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Fryderyka Chopina, Ludwiga van Beethovena (P), George’a Byrona, Francisca de Goi, Aleksandra Puszkina, królowej Wiktorii (PP). Uczeń rozumie: – pojęcia: romantyzm, neogotyk (P), styl wiktoriański, biedermeier (PP). Uczeń potrafi: – opisać warunki życia różnych klas społecznych w XIX w. (P), – wymienić głównych twórców epoki romantyzmu i ich osiągnięcia (P), – wymienić cechy charakterystyczne romantyzmu (P), – uzasadnić przyczyny różnic społecznych (PP), – wyjaśnić genezę romantyzmu (PP). „Oto dziś dzień krwi i chwały”... 2 Uczeń zna: – daty: 1815, 29.11.1830 (P), 1831 (PP), – postacie: wielkiego księcia Konstantego, Waleriana Łukasińskiego, Piotra Wysockiego, Józefa Chłopickiego, Jana Skrzyneckiego (P), Uczeń rozumie: – pojęcia: autonomia, „noc listopadowa”, dyktator, ziemianie (P), Kongresówka (PP), – zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny wybuchu powstania listopadowego (P), Uczeń potrafi: – opisać przebieg powstania (P), – omówić przyczyny klęski powstania (P), – wyjaśnić związki polskiej literatury romantycznej z historią narodu (P), – ocenić różne postawy Polaków w czasie powstania (P), – wskazać na mapie zmiany terytorialne na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim (P), Cz. I. Królestwo Polskie w latach 1815–1830 Cz. II. „Oto dziś dzień krwi i chwały”... 42 – polityczne i terytorialne postanowienia kongresu wiedeńskiego (P), – wydarzenia związane z walką narodów o niepodległość w I poł. XIX w. (PP). 43 H2GN s. 44 EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOŃSKICH Po klęsce – ocenić postawę różnych grup ludności podczas „nocy listopadowej” (PP), – ocenić znaczenie powstania listopadowego dla trwania idei niepodległościowej (PP), – dostrzec wpływ idei romantycznych na postawę Polaków w omawianym okresie (PP), – wskazać na mapie miejsca ważniejszych wydarzeń związanych z powstaniem listopadowym (PP). 2 Uczeń zna: – daty: 1846, 1848 (P), – postacie: Zygmunta Krasińskiego, Jakuba Szeli (P). Uczeń potrafi: – omówić sytuację w Królestwie Polskim po upadku powstania listopadowego (P), – porównać programy ugrupowań politycznych Wielkiej Emigracji (PP), – wskazać skutki wystąpień szlacheckich oraz chłopskich w latach 1846–1848 (PP), – porównać poziom rozwoju gospodarczego ziem polskich pod zaborami (PP). EDUKACJA EUROPEJSKA Polska w Europie. Przykłady najważniejszych wzajemnych związków między Polską a innymi państwami europejskimi w przeszłości. 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: – daty: 22/23.01.1863, – pojęcia: „odwilż”, 1863–1864 (P), 1862, (PP), „czerwoni”, „biali”, branka – postacie: Aleksandra II, (P), „rewolucja moralna” Aleksandra Wielopolskiego, (PP), Romualda Traugutta (P), – złożoność przyczyn Mariana Langiewicza, wybuchu powstania Artura Grottgera, Michała styczniowego (P), Murawiewa (PP). – postawę chłopów wobec powstania (P). Uczeń potrafi: – porównać program „białych” i „czerwonych” (P), – opisać przebieg powstania (P), – omówić sytuację w Królestwie Polskim przed powstaniem styczniowym i ocenić jej wpływ na decyzję o wybuchu powstania (PP), – przedstawić problem chłopski w powstaniu styczniowym i sposoby jego rozwiązania (PP), – wskazać skutki powstania styczniowego oraz ocenić jego miejsce w polskiej tradycji narodowowyzwoleńczej (PP), – interpretować symbole powstańcze (PP). EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Uczeń: – utrwala wiedzę i pojęcia związane z wydarzeniami omawianej epoki (P). Uczeń potrafi: – łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wydarzenia z historii Polski z historią powszechną (PP), – hierarchizować fakty historyczne i dokonywać ich oceny (PP). Cz. I. Po klęsce Cz. II. Pod władzą Jego Królewskiej i Jego Cesarskiej Mości Powstanie styczniowe Europa i ziemie polskie w XIX wieku (lekcja powtórzeniowa) 44 Adama Czartoryskiego, – związek umów międzyKsawerego Druckiegonarodowych z sytuacją -Lubeckiego, Józefa Polaków po kongresie Sowińskiego, Emilii Plater wiedeńskim (PP). (PP), – zasady ustrojowe Królestwa Polskiego (P), – kalendarium wydarzeń powstania listopadowego (PP). 1 Uczeń rozumie: – pojęcia: Wielka Emigracja, mesjanizm, gubernia, rabacja (P), – przyczyny emigracji Polaków (P), – znaczenie, jakie dla walki narodowowyzwoleńczej Polaków miała literatura, muzyka i sztuka romantyzmu (P), – złożoność przyczyn wystąpień chłopskich w Galicji w 1846 r. (PP). Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. 45
