str. 1

Uwagi OPZZ do projektu budżetu państwa na 2015 r.
w części ochrony zdrowia
OCHRONA ZDROWIA
Wydatki budżetu państwa na rok 2015, w zestawieniu zbiorczym wg działów, w dziale 851
Ochrona zdrowia są mniejsze i stanowią 94,50% w porównaniu do planu budżetu państwa
na 2014 r. (plan na 2015 r. – 6 904 371 tys. zł wobec planu na 2014 r. – 7 306 102 tys. zł).
Wprawdzie w części 46 ZDROWIE wydatki budżetu na 2015 r. rosną zaledwie o 1,01%
i stanowią 101,01 % wobec 2014 r. (plan na 2015 r. – 4 080 149 tys. zł wobec 4 039 086 tys.
zł w 2014 r.) – to jednak bardzo niepokojący spadek występuje w dziale 851 Ochrona zdrowia
części 46 ZDROWIE – wydatki wynoszą on zaledwie 95,60 % wydatków roku ubiegłego (plan
na 2015 r. – 2 361 205 tys. zł wobec 2014 r. – 2 469 818 tys. zł). Dla porównania: w 2014 roku
wydatki na realizację budżetowych zadań z zakresu ochrony zdrowia kształtowały się jeszcze
niżej i wynosiły zaledwie 92,63 % wydatków roku 2013.
Coroczna tendencja spadkowa w tym dziale gospodarki obrazuje jednoznacznie
tendencję wycofywania się państwa z realizacji zadań finansowanych z budżetu państwa w
zakresie opieki zdrowotnej. Świadczy o tym prawie niezauważalny wzrost wydatków ogółem
w części 46 ZDROWIE wynoszący zaledwie 1,01 % i aż 4,4 % spadek wydatków w samym
dziale Ochrona zdrowia.
Oceniając strukturę poszczególnych pozycji tej części budżetu (Dział 851 Ochrona
zdrowia części 46 ZDROWIE) zauważa się, że istotne spadki wydatków występują w pozycjach
ważnych z punktu widzenia realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa zdrowotnego
pacjentów, a dotyczący m.in. rozdziałów:
 Szpitale kliniczne – poziom finansowania stanowiący zaledwie 75,97 % planu na 2014 r.
(plan na 2015 r. – 425 435 tys. zł wobec 559 955 tys. zł w 2014 r.). Nawet dotacje
podmiotowe na szpitale kliniczne zostały drastycznie zmniejszone i stanowią 75,86 %
ubiegłorocznego budżetu (w 2015 r. – 421 841 tys. zł, w 2014 r. - 556 025 tys. zł).
Powyższa spadkowa tendencja dofinansowywania szpitali klinicznych utrzymuje się od kilku
lat - jest alarmująca, zwłaszcza wobec lawinowego w ostatnim czasie zadłużania się
instytutów i pogarszającej się sytuacji finansowej szpitali klinicznych.
 Lecznictwo psychiatryczne – nieznaczny spadek finansowania do poziomu 98,65 % roku
2014 (plan na 2015 r. – 39 223 tys. zł wobec 39 756 tys. zł w 2014 r.).
Spadek finansowania w tym dziale jest wyrazem niespójności zapowiedzi rządowych o
priorytetowym traktowaniu działań zmierzających do poprawy obecnego systemu
ochrony zdrowia psychicznego, zwłaszcza w kontekście realizacji zadań wynikających z
Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. W Polsce od kilku lat
systematycznie wzrasta liczba osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych, co
więcej – przewidywane jest jeszcze wyraźniejsze kształtowanie się tej tendencji w
przyszłości ze względu na zwiększenie poziomu społecznych zagrożeń dla zdrowia
psychicznego, takich jak: bezrobocie, ubóstwo, przemoc, rozluźnienie więzi społecznych.
Finansowanie zadań z zakresu lecznictwa psychiatrycznego rośnie dwukrotnie na
poziomie budżetów wojewodów, jednak jest to finansowanie marginalne wynoszące
50 tys. zł w skali całego kraju.
 Publiczna służba krwi - nieznaczny spadek finansowania do poziomu 99,66 % roku
ubiegłego (plan na 2015 r. – 93 275 tys. zł wobec 93 585 tys. zł w 2014 r.). Wydaje się
zasadne, aby środki na ten dział nie były zmniejszane, zwłaszcza w kontekście braku
str. 1

wzrostu cen jednostkowych za krew i jej składniki w kolejnych latach oraz realizacji
nowych zadań wynikających z projektowanej ustawy o krwiodawstwie i krwiolecznictwie,
mającej zastąpić ustawę o publicznej służbie krwi.
Programy polityki zdrowotnej – spadek w 2015 r. utrzymujący się na poziomie 99,74 %
(plan na 2015 r. – 796 772 tys. zł wobec 798 799 tys. zł w 2014 r.). Nie bez znaczenia
pozostaje fakt realizacji nowych zadań związanych z wejściem w życie niektórych
przepisów tzw. ,,pakietu kolejkowego” (ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych
innych ustaw), a dotyczących nowych zadań na poszczególnych szczeblach j.s.t
związanych z opracowywaniem i realizacją oraz oceną efektów programów polityki
zdrowotnej wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia
mieszkańców gminy oraz przekazywania powiatom informacji o realizowanych
programach polityki zdrowotnej. Zasadne byłoby więc zwiększanie finansowania tego
działu, a nie jego redukcja.
W części 46 ZDROWIE warto zwrócić uwagę na finansowanie działalności dydaktycznej
(Dział 803 Szkolnictwo wyższe) – wprawdzie nieznaczny, ale jednak wzrost finansowania
stanowiący 103,01 % wobec 2014 r. (w 2015 r. – 1 526 769 tys. zł wobec 1 384 172 tys. zł
w 2014 r.). Wydaje się, że zasadne jest dalsze priorytetowe finansowanie zadań z zakresu
działalności dydaktycznej, zwłaszcza wobec corocznego wzrastającego deficytu kadr
medycznych w poszczególnych specjalnościach.
Pozytywnie należy ocenić finansowanie następujących pozycji:
 Zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno opiekuńcze – wzrost finansowania o
prawie 6% wobec roku ubiegłego (stanowi 105,86 % planu na 2014 r. i wynosi w 2015 r.
10 092 tys. zł wobec 9 533 tys. zł w 2014 r.). Zmiany demograficzne związane ze
starzeniem się społeczeństwa wymagają zabezpieczenia zdrowotnego w tym zakresie,
zwłaszcza przygotowania placówek.
 Świadczenia wysokospecjalistyczne – utrzymanie finansowania na poziomie roku
ubiegłego (plan na 2015 r. i 2014 r. – 318 212 tys. zł)
 Zwalczanie narkomanii oraz zapobieganie i zwalczanie AIDS – w obu pozycjach wzrost
finansowania o ponad 3% świadczy o dostrzeżeniu skutków problemów społecznych i
konieczności zwiększenia finansowania tych działów, choć należy jednak zauważyć, że
odnośnie finansowania zadań z zakresu zapobiegania i zwalczania AIDS na poziomie
wojewodów - finansowanie spada o 4,45 %.
 Ratownictwo medyczne - wzrost finansowania o ponad 7% wobec roku ubiegłego
(stanowi 107,17 % planu na 2014 r. i wynosi w 2015 r. – 107 146 tys. zł wobec 99 971 tys.
zł w 2014 r.). Podobnie wydatki na ten dział rosną, choć nieznacznie, na poziomie
wojewodów o 0,17 % ( w 2015 r. – 1 843 646 tys. zł, w 2014 r. – 1 840 442 tys. zł).
Ponadto na szczególną uwagę zasługuje:
 Inspekcja Sanitarna – poziom finansowania, zarówno z części budżetu działu Ochrona
zdrowia jak i w budżetach wojewodów, wykazuje jak co roku bardzo niepokojącą
tendencję spadkową – w dziale Ochrona zdrowia wydatki stanowią 99,77 % poziomu
roku 2014 (plan na 2015 r. – 33 299 tys. zł wobec 33 374 tys. zł w 2014 r.), a
uwzględniając budżet wojewodów na finansowanie zadań inspekcji sanitarnej w 2015 r.
str. 2
stanowić będzie także spadek 0,67 % wobec 2014 r. (2015 r. – 858 379 tys. zł wobec 863
243 tys. zł w 2014 r.).
Podtrzymujemy corocznie wyrażane obawy, że oszczędności wydatków na zadania
inspekcji sanitarnej będą dokonywały się kosztem pracowników tego sektora, co jest nie
do przyjęcia, zwłaszcza w kontekście kolejnego z rzędu 0% wzrostu na wynagrodzenia w
państwowej sferze budżetowej. Corocznie środki na inspekcję sanitarną są redukowane –
w roku ubiegłym wykazywały także tendencję spadkową.
Biorąc pod uwagę zmianę podporządkowania struktur inspekcji sanitarnej i włączenie ich
do administracji zespolonej (wojewodowie), środki finansowe, szczególnie w budżetach
wojewodów powinny być zwiększone na realizację wielu przejętych zadań. Od kilku lat
obserwuje się tendencję marginalizowania finansowania zadań nałożonych na organy
inspekcji sanitarnej, czego skutkiem są likwidowanie laboratoriów, redukcja personelu
czy utrzymywanie bazy majątkowej stacji kosztem wynagrodzeń pracowniczych.
 corocznie podtrzymujemy, że do projektu budżetu państwa powinien być dołączany plan
finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia, stanowiący kompleksową informację o
finansowaniu ochrony zdrowia z 2 źródeł: budżetu państwa i NFZ.
Zestawienie dysproporcji finansowania zadań z obu źródeł pokazałoby jak marginalnie
budżet państwa traktuje ten dział gospodarki.
 pozytywnie należy ocenić wzrost finansowania instytucji Rzecznika Praw Pacjenta – wzrost
finansowania o ponad 4 % wobec 2014 r. (w 2015 r. – 11 849 tys. zł wobec 11 315 tys. zł w
2014 r.).
 Agencja Oceny Technologii Medycznych – na jej finansowanie przeznaczono mniejsze środki
z zakresu dotacji podmiotowej o ponad 7 % wobec roku ubiegłego (6 542 tys. zł wobec 7 042
tys. zł w 2014 r.). AOTM jest jednostką, która na mocy wprowadzonej ustawy tzw. ,,pakietu
kolejkowego” (ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw), będzie
realizowała nowe zadania związane z taryfikacją (wyceną ) świadczeń zdrowotnych.
Powstaje wątpliwość czy zmniejszone środki budżetowe wystarczą na realizację
dodatkowych zadań.
BUDŻETY WOJEWODÓW
W części 85 dochody Budżety wojewodów ogółem, w dziale 851 Ochrona zdrowia będą
mniejsze w 2015 r. – stanowią 97,79 % poziomu roku ubiegłego.
Oznacza to, że w budżetach wojewodów realizacja ustawowych zadań z zakresu ochrony
zdrowia będzie ograniczana bądź realizowana na minimalnym poziomie. Jest to niepokojący
trend, zwłaszcza w kontekście konieczności finansowania nowych zadań związanych z
wejściem w życie niektórych przepisów tzw. ,,pakietu kolejkowego” (ustawa z dnia 22 lipca
2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych oraz niektórych innych ustaw), a dotyczących sporządzania dla obszaru
województwa regionalnych map potrzeb zdrowotnych, uwzględniających specyfikę potrzeb
zdrowotnych społeczności lokalnych (Dział IV a ustawy i nast.).
oprac. Renata G.
str. 3