docplan gospodarki odpadami dla gminy pcim
download 
Reklamacja Transkrypt
plan gospodarki odpadami dla gminy pcim
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY PCIM PCIM 2005 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. SPIS TREŚCI 1 WSTĘP ......................................................................................................................................................... 4 1.1 PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA ....................................................................................... 4 1.2 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ..................................................................................................... 4 1.3 AKTUALNY STAN PRAWNY ODNOŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI..................................... 4 1.4 GOSPODARKA ODPADAMI W ŚWIETLE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA NA LATA 2003 – 2006 Z UWZGLĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2007-2013............................................... 8 1.5 CELE I ZADANIA WG PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO ........................................................................................................................................ 10 2 PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJĄCE OBSZAR GMINY PCIM .................. 12 3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI ................................................... 17 3.1 RODZAJ, ILOŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH .................................................................................... 17 3.1.1 ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE KOMUNALNYM .......................................... 18 ♦ ♦ 3.1.2 ♦ ♦ Odpady komunalne.........................................................................................................................................18 Komunalne osady ściekowe............................................................................................................................19 ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM ..................................... 20 Odpady powstające w sektorze gospodarczym inne niż niebezpieczne ..........................................................20 Odpady niebezpieczne powstające w sektorze gospodarczym........................................................................21 3.2 RODZAJ I ILOŚĆ ODPADÓW PODDAWANYCH POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA W RAMACH ISTNIEJĄCEGO SYSTEMU ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH .......................................................................................................................................... 21 3.2.1 ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ..................................................................... 22 ♦ ♦ Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ......................................................................................22 Odzysk i unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych.....................................................................22 3.2.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO ................................................................ 23 3.3 ISTNIEJĄCY SYSTEM ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH NA TERENIE GMINY PCIM 23 3.4 RODZAJ I ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH................ 24 3.5 WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH ................ 24 4 PROGNOZA ZMIAN................................................................................................................................ 25 4.1 4.2 4.3 ♦ ♦ OCENA OGÓLNA ............................................................................................................................ 25 PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA TERENIE GMINY ......................................... 26 PROGNOZA ZMIAN - SEKTOR KOMUNALNY ........................................................................... 26 ODPADY KOMUNALNE .............................................................................................................................26 KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE ..........................................................................................................30 PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW W POSTACI AKUMULATORÓW I BATERII................ 31 PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST ....................................... 31 PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW FARB I LAKIERÓW ...................................................... 31 PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW PCB ............................................................................... 32 4.4 SEKTOR GOSPODARCZY .............................................................................................................. 32 PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW BUDOWLANYCH.......................................................... 33 5 CELE I DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE PCIM ........................................................................................... 34 5.1 ♦ CEL GŁÓWNY.................................................................................................................................. 34 DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OSIĄGNIĘCIA CELU GŁÓWNEGO ........................................................34 5.2 CELE I DZIAŁANIA DŁUGOOKRESOWE ZMIERZAJĄCE DO OGRANICZENIA ILOŚCI ODPADÓW...................................................................................................................................................... 35 ♦ DZIAŁANIA W CELU WPROWADZANIA SYSTEMOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI....................................................................................................................................................37 5.3 CELE I DZIAŁANIA KRÓTKOOKRESOWE ZMIERZAJĄCE DO OGRANICZENIA ILOŚCI ODPADÓW...................................................................................................................................................... 40 ♦ DZIAŁANIA W KRÓTKIM OKRESIE W CELU PODNIESIENIA ŚWIADOMOŚCI MIESZKAŃCÓW W ZAKRESIE MINIMALIZACJI WYTWARZANIA ODPADÓW ............................................................................42 ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 2 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 5.4 DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH .................................................................................... 44 ♦ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ♦ 5.5 ♦ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH ............................................................................44 Zbiórka selektywna odpadów komunalnych...................................................................................................44 Zbieranie odpadów komunalnych biodegradowalnych...................................................................................45 Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych ...................................................................................45 Zbiórka i transport odpadów komunalnych budowlanych ..............................................................................45 Zbiórka i transport odpadów komunalnych niebezpiecznych .........................................................................46 Zbiórka i transport odpadów tekstylnych........................................................................................................47 STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁUŻĄCE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ ..............................47 PLAN DZIAŁAŃ W SEKTORZE GOSPODARCZYM.................................................................... 48 ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH i PRODUKCYJNYCH .........................................................48 WYEKSPLOATOWANE POJAZDY I OPONY ...........................................................................................48 ODPADY ELEKTRONICZNE ......................................................................................................................48 BATERIE I AKUMULATORY .....................................................................................................................48 AZBEST .........................................................................................................................................................49 ODPADY ZAWIERAJĄCE ZWIĄZKI FREONU (CFC, HCFC).................................................................49 PCB ................................................................................................................................................................49 ODPADY ROPOPOCHODNE ......................................................................................................................50 6 PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY PCIM .................................................................................................................................................................... 50 ♦ PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA ................................................................................................................................50 Preferowany system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy PCIM..................................52 7 ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015 ROKU........ 56 7.1 7.2 8 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA.................................................................................................. 56 ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015 ................................................................................ 56 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY OKRES 4 LAT................ 58 8.1 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY LATA 2005-2008 ............ 58 9 SZACUNKOWE KOSZTY PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY...................................................................................................... 61 ¾ 9.1 KOSZTY EKSPLOATACYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU .................................................................61 ZASADY FINANSOWANIA ............................................................................................................ 63 ¾ ¾ KOSZTY INWESTYCYJNE .........................................................................................................................63 KOSZTY EKSPLOATACYJNE – ZASADY FINANSOWANIA ................................................................65 10 WNIOSKI Z ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO.................................. 66 11 SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU............................................................ 68 11.1 SYSTEM MONITORINGU .............................................................................................................. 68 ¾ MONITORING ŚRODOWISKA ...................................................................................................................68 ¾ MONITORING GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI I SAMEJ GOSPODARKI ODPADAMI .............................................................................................................................................................68 Monitoring, kontrola, egzekwowanie - gospodarki odpadami ........................................................................70 ¾ MONITORING SPOŁECZNY.......................................................................................................................71 ¾ WDRAŻANIE GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI...........................................................71 PROCEDURA WDRAŻANIA.......................................................................................................................71 OCENA I PROCEDURY OCENIANIA ........................................................................................................72 SPRAWOZDAWCZOŚĆ ...............................................................................................................................73 12 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM............................................................... 74 13 Informacja o autorach……………………………………………………………………………………….76 ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 3 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 1 WSTĘP 1.1 PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Opracowanie niniejszego gminnego planu gospodarki odpadami wynika z art. 14 i 15 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. z 2001r. Nr 62, poz. 628) nakładającego na gminę obowiązek opracowania w/w planu. 1.2 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Celem niniejszego opracowania jest stworzenie kompleksowego GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI dla Gminy Pcim na podstawie obowiązującego ustawodawstwa. Zakres szczegółowy opracowania wynika bezpośrednio z warunków określonych w ROZPORZĄDZENIU MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 kwietnia 2003r (Dz.U. Nr 66 Poz. 620) w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami. 1.3 AKTUALNY STAN PRAWNY ODNOŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI Obowiązujące prawo wprowadza zasady, które powinny być przestrzegane w gospodarce odpadami (spis aktów prawnych znajduje się w ZAŁĄCZNIKU 1). W ustawie — Prawo ochrony Środowiska (tytuł. I dział. II) wprowadzono następujące zasady ogólne: ¾ zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości (ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów), ¾ zasadę zapobiegania (ten, kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko, jest obowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu), ¾ zasadę przezorności (ten, kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze), ¾ zasadę „zanieczyszczający płaci” (ten, kto powoduje szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia oraz ten, kto może spowodować szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu), ¾ zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych w ustawie — Prawo ochrony środowiska, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 4 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ¾ zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów, ¾ prawo obywateli do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, w tym dotyczących gospodarki odpadami, w przypadkach określonych w ustawie — Prawo ochrony środowiska, ¾ zasadę, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna, ¾ zasadę, że podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są zobowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw, przy czym jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników. W ustawie o odpadach (rozdział 2) sformułowano następujące zasady: ¾ zasadę przestrzegania właściwej hierarchii postępowania z odpadami (najbardziej preferowanym działaniem jest zapobieganie powstawaniu odpadów, następnie ograniczanie ilości i uciążliwości (szkodliwości) odpadów, odzysk (wykorzystanie odpadów), unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem składowania, a najmniej preferowanym składowanie odpadów), ¾ zasadę bliskości (odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; jeżeli nie jest to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwione), ¾ zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta (producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale również za odpady powstające w trakcie użytkowania, jak i po zużyciu wytworzonych przez niego produktów ¾ odpowiednie projektowanie produktów. W prawodawstwie zostały sformułowane szczegółowe zasady postępowania z niektórymi rodzajami odpadów (rozdział 5 ustawy o odpadach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, „ustawa o opłacie produktowej”, ustawa o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową, ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest), tj. z: — PCB, — olejami odpadowymi, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 5 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. — odpadami z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, — bateriami i akumulatorami, — odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, — komunalnymi osadami ściekowymi, — odpadami opakowaniowymi, — urządzeniami zawierającymi substancje zubożające warstwę ozonową, — azbestem, — lampami wyładowczymi, — oponami. Szczegółowe wymagania zostały określone w odniesieniu do budowy i eksploatacji instalacji do termicznego przekształcania odpadów oraz składowania odpadów (rozdział. 6 i 7 ustawy o odpadach — w powiązaniu z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym i ustawą — Prawo budowlane). W ustawie o odpadach zawarto wymaganie, aby stworzyć i utrzymać w kraju zintegrowaną i wystarczającą sieć instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie Środowiska. Zasady obowiązujące w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami są określone w rozdziale 8 ustawy o odpadach — w szczególności w zakresie zezwoleń. W prawodawstwie określono system wymaganych decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami. W zakresie wytwarzania odpadów (art. 17 ustawy o odpadach) wymagane jest posiadanie przez wytwórcę odpadów jednej z następujących decyzji administracyjnych: — pozwolenia zintegrowanego, — pozwolenia na wytwarzanie odpadów, — decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (zwanej dalej „decyzją zatwierdzającą program”) lub złożenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (zwanej dalej „informacją”), przy czym pozwolenia (art. 180 ustawy — Prawo ochrony środowiska) są wydawane wyłącznie w związku z eksploatacją instalacji. Zgodnie z art. 25 ustawy o odpadach wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów. Posiadacz odpadów może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenia właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami chyba, że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia. Jeżeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady następnemu posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie właściwego ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 6 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania tymi odpadami, odpowiedzialność za działania objęte tym zezwoleniem przenosi się na tego następnego posiadacza odpadów. Podstawowymi decyzjami w zakresie gospodarowania odpadami (poza odpadami komunalnymi) są: — pozwolenie zintegrowane, jeśli odzysk lub unieszkodliwianie odpadów obywają się w instalacji, na której prowadzenie jest wymagane to pozwolenie, — zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, — zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W ustawie o odpadach wprowadzono generalną zasadę, że wydawana jest jedna decyzja obejmująca wszystkie rodzaje działalności w zakresie gospodarki odpadami. W przypadku, więc gdy wytwórca odpadów prowadzi jednocześnie działalność w zakresie gospodarowania odpadami, jest on zwolniony z obowiązku uzyskiwania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeśli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi z tym, że we wniosku o wydanie tych decyzji, jak i w samych decyzjach muszą być uwzględnione wymagania stawiane zezwoleniom na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami (art. 31). Natomiast posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W tym przypadku jednak zarówno wniosek, jak i zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, musi uwzględniać wymagania stawiane zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów (art. 32). Posiadacze odpadów, w przypadkach określonych w ustawie o odpadach, zostali zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów i przekazywania zbiorczych zestawień danych marszałkowi województwa. Wymagania w zakresie sprawozdawczości zawiera również ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych — w odniesieniu do producentów opakowań, importerów i eksporterów opakowań oraz „ustawa o opłacie produktowej” — w odniesieniu do pakujących produkty w opakowania oraz producentów i importerów niektórych wybranych produktów. Prawodawstwo wprowadza następujące instrumenty finansowo-ekonomiczne: — opłatę za korzystanie ze środowiska („zwykła” i podwyższona), — administracyjną karę pieniężną, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 7 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. — zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska, — opłatę produktową, — opłatę depozytową, — kaucję. Powyższe zasady i wymagania muszą być uwzględnione przy opracowywaniu PGO. Plan ten powinien obejmować wszystkie rodzaje odpadów powstających na danym terenie oraz przywożonych na dany teren, a w szczególności odpady komunalne, z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. 1.4 GOSPODARKA ODPADAMI W ŚWIETLE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA NA LATA 2003 – 2006 Z UWZGLĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2007-2013 Gospodarka odpadowa traktowana jest jako odrębna dziedzina ochrony środowiska. Działania w ochronie środowiska przed zagrożeniami powodowanymi przez odpady rozpoczynają się od zapobiegania powstawaniu odpadów, redukcji ich ilości oraz zamiany odpadów bardziej szkodliwych na mniej groźne. Zagospodarowanie odpadów stanowi znaczącą gałąź przemysłu, obejmującą szereg technologii odzysku i unieszkodliwiania. Pierwszą zasadą gospodarki odpadowej pozostaje wciąż zapobieganie ich powstawaniu. Wyraża się to dążeniem do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. Odpady powstające jako produkty uboczne są cechą procesu technologicznego, ale właściwością najlepszych technologii jest mała ilość produktów ubocznych. W skali kraju obserwuje się stały wzrost ilości odpadów komunalnych. Powstają one w ilości bliskiej 300 kg na mieszkańca w ciągu roku, co stanowi około połowy ilości przypadającej na 1 mieszkańca w najbogatszych krajach Unii Europejskiej. Różnica ta wskazuje na wielkość zagrożenia i potrzeby rozwoju gospodarowania tymi odpadami, przede wszystkim jednak na konieczność podejmowania działań zapobiegawczych, redukujących ilość odpadów w gospodarstwach domowych. Pierwsze kroki w tym kierunku stanowią ustawy wprowadzające obowiązek odzysku (w tym recykling) odpadów opakowaniowych, a także pobieranie opłat produktowych, w przypadku nie spełniania przez podmioty gospodarcze ustalonych wymagań w zakresie poziomów recyklingu niektórych odpadów. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 8 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Za priorytetowe cele w zakresie gospodarowania odpadami w latach 2003 - 2013 uznaje się: ¾ pełne wprowadzenie w życie regulacji prawnych zawartych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy, zgodnie z przyjętym harmonogramem, ¾ ratyfikację konwencji międzynarodowych dotyczących gospodarki odpadowej oraz dostosowanie do wymagań tych konwencji prawodawstwa krajowego, ¾ zwiększenie poziomu odzysku (w tym recykling) odpadów przemysłowych poprzez odpowiednią politykę podatkową i system opłat za korzystanie ze środowiska, ¾ stworzenie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania odpadami komunalnymi, zapewniającej wzrost odzysku zmniejszającego ich masę unieszkodliwianą przez składowanie co najmniej o 30% do 2006 roku i o 75% do roku 2010 (w stosunku do roku 2000), ¾ zbudowanie - w perspektywie 2010 r - krajowego systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Najpilniejsze zadania o charakterze priorytetowym, które w ramach realizacji wyżej wymienionych celów należy wykonać w latach 2003-2006, wyliczone są poniżej. ¾ zakończenie wdrażania przepisów prawa w zakresie gospodarki odpadami, zmienionego w latach 2001 - 2002 w ramach harmonizacji z prawem Unii Europejskiej, poprzez uruchomienie systemów ewidencji i kontroli odpadów oraz opracowanie i podjęcie realizacji krajowego i wojewódzkich planów gospodarki odpadami (2003r., opracowanie krajowego planu gospodarki odpadami – 2002 r.); ¾ opracowanie i rozpoczęcie realizacji programów unieszkodliwienia odpadów szczególnie niebezpiecznych, objętych przepisami Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (2004r.); ¾ opracowanie i realizację krajowego i regionalnych planów zintegrowanego gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, obejmującego sieć magazynów, w tym szczególnie magazynów odpadów powypadkowych, oraz sieć instalacji do unieszkodliwiania (2006r.); ¾ utworzenie, lub powołanie w ramach już istniejących instytucji, ośrodka informacji BAT/BREF o procesach technologicznych w zakresie przekształcania i unieszkodliwiania odpadów (2004r.); ¾ utworzenie systemu zakładów demontażu i przerobu (strzępienia) pojazdów wycofanych z eksploatacji, zapewniających zgodny z wymaganiami dyrektywy Unii Europejskiej 2000/53/WE poziom recyklingu odpadów oraz ponownego użycia wybranych części. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 9 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 1.5 CELE I ZADANIA wg PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Cele wojewódzkiego planu gospodarki odpadami powinny umożliwić: ¾ Spełnienie obowiązków wynikających z prawodawstwa krajowego oraz z krajowego planu gospodarki odpadami, ¾ Spełnienie prawnych wymagań, ¾ Ustanowienie podstawy dla współpracy międzygminnej w gospodarce odpadami. W „Planie gospodarki odpadami dla województwa małopolskiego” zostały określone szczegółowe cele do osiągnięcia w latach 2003 – 2014 spełniające ww. wymagania oraz założenia prognostyczne na lata 2003 - 2014. Wśród określonych celów znalazły się między innymi: Cele dla gospodarki odpadami z sektora komunalnego. Cele szczegółowe (krótkookresowe) dotyczące odpadów komunalnych do 2006 roku: 1. Objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców miast i 95% mieszkańców terenów wiejskich. 2. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 80% wytworzonych odpadów komunalnych. 3. Skierowanie w roku 2006 na składowiska innych niż niebezpieczne i obojętnych do 82% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. Osiągnięcie w roku 2006 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów. Cele szczegółowe (średniookresowe) dotyczące odpadów komunalnych do 2010 roku: 1. Objęcie wszystkich mieszkańców woj. małopolskiego zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych. 2. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 67% wszystkich odpadów komunalnych. 3. Skierowanie w roku 2010 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 10 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Cele szczegółowe (długookresowe) dotyczące odpadów komunalnych do 2014 roku: 1. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 57% wszystkich odpadów komunalnych. 2. Skierowanie w roku 2014 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 48% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3. Osiągnięcie w roku 2014 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów. Cele ekologiczne dotyczące osadów ściekowych do 2014 r. W gospodarce osadowej w PGO dla województwa małopolskiego przyjęto: 1. Zmniejszenie stopnia składowania osadów ściekowych na składowiskach w zależność od uwarunkowań lokalnych. 2. Minimalizacja magazynowania osadów na oczyszczalniach ścieków. 3. Zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi dla celów przyrodniczych. Cele dla gospodarki odpadami z sektora gospodarczego. Cele szczegółowe dla gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne na lata 2003 – 2014: 1. Udział gospodarczo wykorzystywanych odpadów przemysłowych w 2014 roku na poziomie 90% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. 2. Ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów przemysłowych na środowisko. Cele szczegółowe dla gospodarki odpadami niebezpiecznymi na lata 2003 – 2014: 1. Udział unieszkodliwianych odpadów przemysłowych w 2014 roku na poziomie 90% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. 2. Ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów niebezpiecznych na środowisko. Cele szczegółowe dla odpadów ze służby zdrowia i jednostek weterynaryjnych na lata 2003 – 2014: 1. Minimalizacja ilości powstawania odpadów. 2. Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami. 3. Eliminacja zagrożenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego. Spełnienie celów dla sektora komunalnego i gospodarczego będzie odbywać się poprzez realizacje założeń zawartych w planie wojewódzkim. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 11 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. W stosunku do Gminnego Planu Gospodarki Odpadami wymagane jest zachowanie zgodności z planami wyższego szczebla. Stąd zasady i wymagania zawarte w planach wyższego rzędu muszą być uwzględnione przy opracowywaniu PGO. Plan ten powinien określać: — aktualny stan gospodarki odpadami obejmujący w szczególności rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania, oraz rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie, — prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, — działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami dotyczące w szczególności zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ich ilości, negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska oraz przedstawienie projektowanego systemu gospodarowania odpadami, — instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, — system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów. Podane wyżej cele i zadania z „Planu gospodarki odpadami dla Województwa Małopolskiego” mają również odniesienie do Powiatu Myślenickiego a tym samym do Gminy Pcim. 2 PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJĄCE OBSZAR GMINY PCIM Lokalizacja, struktura funkcjonalno-przestrzenna i użytkowania terenów Gmina Pcim położona jest w powiecie myślenickim województwa małopolskiego (jego południowo-zachodniej części). Jest ona jedną z 9 gmin tego powiatu. Zaliczana jest do gmin o charakterze wiejskim, (których na terenie powiatu jest 6). Z Gminą Pcim sąsiaduje pięć jednostek samorządowych powiatu myślenickiego: od południowego wschodu Gmina wiejska Lubień, od południowego zachodu Gmina wiejska Tokarnia, od wschodu Gmina wiejska Wiśniowa, od północnego wschodu Gmina miejsko-wiejska Sułkowice i od północy Gmina miejsko-wiejska Myślenice. Dodatkowo Gmina Pcim od zachodniej strony graniczy z Powiatem Suskim. Na terenie gminy znajduje się 6 sołectw. Długość granicy gminy wynosi ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 12 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 56,1 km a powierzchnia gminy 8905 ha. Całe terytorium gminy jak i wchodzące w jej skład trzy duże miejscowości: Pcim, Stróża i Trzebunia mają typowy rolniczy krajobraz niższych partii Beskidów. Gmina pod względem komunikacyjnym jest dogodnie usytuowana względem ośrodków regionalnych i lokalnych, przy trasie międzynarodowej E77 zwanej popularnie „zakopianką”. Ponadto w Pcimiu1 odgałęzia się od „zakopianki” ważna droga powiatowa przez Tokarnię do Jordanowa. Pomniejsze znaczenie mają inne drogi na terenie gminy, z których najważniejszą jest droga biegnąca od centrum Stróży, równolegle do „zakopianki” prawym brzegiem Raby, a następnie doliną Suszanki do przysiółka Pcim-Działy (przez Suchą). Na uwagę zasługuje fakt, że względnie niedaleko od gminy Pcim znajdują się ciekawe, uznane w świecie ośrodki turystyczne takie jak: Kraków, Wieliczka, Kalwaria Zebrzydowska i Zakopane oraz przejście graniczne z Republiką Słowacką w Chyżnem. Tabela Nr 2.1. Struktura użytkowania gruntów Gminy Pcim Rodzaj użytkowania Użytki rolne, sady, łąki, pastwiska Lasy i zadrzewienia Wody Tereny osiedlowe i komunikacyjne Nieużytki • Powierzchnia [ha] 3672,4 4596,4 91,7 503,3 41,2 Udział % 41,2 51,7 1,0 5,7 0,4 dane wg Urzędu Gminy Ludność i zabudowa mieszkalna Tabela Nr 2.2. Liczba mieszkańców Gminy Pcim wraz z prognozą 2000 – 2020 Lata 2000 r. 2005 r. 2010 r. 2015 r. 2020 r. Gmina Pcim 10060 10400 10700 11000 11200 • dane wg Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Pcim LICZBA LUDNOŚCI W GMINIE PCIM 2000 - 2020 LICZBA LUDNOŚCI W GMINIE PCIM 2000 - 2020 1 11 200 11 200 11 000 11 000 10 800 10 800 10 600 10 600 10 400 10 400 10 200 10 200 10 000 10 000 9 800 9 800 9 600 9 600 9 400 9 400 2000r. 2000r. 2005r. 2005r. 2010r. 2010r. 2015r. 2015r. 2020r. 2020r. Gmina Pcim Gmina Pcim Piotr Sadowski – Gmina Pcim – Monografia geograficzno – historyczna, Wydanie I, Pcim 2003 ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 13 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Według stanu na dzień 31 grudnia 2002r. w gminie Pcim mieszkało 10211 mieszkańców, w tym 4953 Pcimian. Liczba ludności gminy Pcim sukcesywnie wzrasta. Wpływa na to dodatni, wyższy od średniej krajowej przyrost naturalny przy wahającym się w okolicy zera, od strony ujemnej, saldzie migracji. Saldo migracji w ciągu ostatnich lat wynosiło -1,5‰ w 1993 i -0,7‰ w 2001r. Obecnie (wrzesień 2004), podana przez gminę liczba ludności wynosi 10242. Jest to nieco niższa wartość niż prognozowana, niemniej jednak prognozy dotyczące ilości odpadów uwzględniają trochę wyższą wartość prognozowaną tak, aby zapewniony był margines bezpieczeństwa. Gęstość zaludnienia w gminie kształtuje się na poziomie 115 osób/km2 (średnia w powiecie myślenickim – 169 osoby/km2). Na tle powiatu w gminie Pcim jest najwyższy wskaźnik przyrostu naturalnego, wynosi on 5,71/1000 osób, gdzie dla powiatu wskaźnik ten wynosi 3,78/1000 osób. Dominującą formą mieszkalnictwa na terenie gminy Pcim jest zabudowa zagrodowa, w której zamieszkuje blisko 100% mieszkańców. Nie ma zabudowy wielorodzinnej a zabudowa jednorodzinna występuje sporadycznie. Infrastruktura techniczna – stan aktualny i zamierzenia inwestycyjne ⇒ Zaopatrzenie w wodę Gmina Pcim, według danych z maja 2003 r. zawartych w Profilu Gminy Pcim – Program Rozwoju Instytucyjnego jest zwodociągowana blisko w 90%. W Pcimiu funkcjonuje jeden wodociąg komunalny o długości sieci 3,4 km dostarczający wodę do kilku budynków użyteczności publicznej, piekarni, sklepów a także indywidualnych odbiorców. Liczba przyłączeń prowadzących do budynków mieszkalnych wynosi 42. Stopień zwodociągowania gminy poprzez ten wodociąg to 1,6%. Zużycie wody z wodociągu 14,1 tys. m3. Gminny wodociąg zaopatrywany jest w wodę z dwóch głębinowych zbiorników, obsypanych obsypką filtracyjną. Dostarczenie wody do reszty gminy (88,4%) opiera się na wodociągach prywatnych (indywidualnych), bądź półkowych oraz studniach prywatnych i zakładowych. Wodociągi prywatne zbudowane zostały przeważnie jako ujęcia wód źródliskowych. Ujęcia te są nigdzie nie ewidencjonowane a oficjalne statystyki podają bardzo zaniżoną liczbę eksploatowanych ujęć. Planuje się pełne zwodociągowanie gminy do roku 2013. ⇒ Odprowadzanie ścieków Gmina Pcim posiada 1 system kanalizacji sanitarnej i urządzeń do oczyszczania ścieków o łącznej długości sieci 8700m. Stan techniczny sieci oceniany jest na dobry i bardzo dobry. Na terenie gminy wybudowano 1 oczyszczalnie ścieków komunalnych, która wraz z siecią kanalizacyjną obsługuje 12% mieszkańców gminy. Jednostka organizacyjna zajmująca się eksploatacją systemów kanalizacyjnych i eksploatacją oczyszczalni ścieków to ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 14 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Związek Gmin Dorzecza Górnej Raby i Krakowa. Do roku 2002 oprócz wybudowania oczyszczalni ścieków gmina zrealizowała jeszcze dwa zadania kanalizacyjne obejmujące przysiółek Krzywica oraz część Chałupników. Planowana jest dalsza rozbudowa sieci kanalizacyjnej obejmująca wsie Pcim, Stróża i Trzebunia z ewentualną budową nowych oczyszczalni ścieków. W trakcie trwania jest przetarg na realizację zadania III Pcim „Górzany do Świątka”, oraz trwają prace projektowe kanalizacji sanitarnej w Pcimiu (zadanie IV i V) z odprowadzaniem ścieków do istniejącej oczyszczalni, jak również budowa kanalizacji w Stróży wraz z budową oczyszczalni o przepustowości 1000m3/dobę. Kompleksowa kanalizacja gminy planowana jest w dwóch etapach do roku 2007 i 2013. Ponadto na terenie gminy znajdują się jeszcze trzy oczyszczalnie obsługujące: Dom Pomocy Społecznej w Pcimiu, teren szkoły podstawowej, gimnazjum i OSP w Trzebuni oraz OSP w Stróży. ⇒ Zaopatrzenie w gaz Sieć gazowa funkcjonuje we wszystkich miejscowościach Gminy z wyjątkiem dużego przysiółka Pcim – Sucha. Gazociąg wykonany został w latach 1990 – 1994 w Pcimiu i Stóży oraz w 1995 w Trzebuni. Na lata 2005 – 2006 planuje się zgazyfikowanie przysiółka Pcim – Sucha. Sieć gazyfikacyjna gminy podłączona jest do gazociągu wysokoprężnego, biegnącego wzdłuż doliny Raby. Gazociąg swoim rozmiarem obejmuje około 50% gminy, co oznacza, że około 1100 odbiorców z terenu całej gminy podłączonych jest do sieci gazowej. ⇒ Zaopatrzenie w ciepło Wszystkie budynki mieszkalne, użyteczności publicznej i placówki handlowo – usługowe posiadają indywidualne systemy zaopatrzenia w ciepło, z udziałem: węglowe 70 %, olejowe 0,01 %, gazowe 0,5 %, biomasa – drewno 29,4 %. Mimo przyłączeń gazowych, w związku ze zwyczajami ludności struktura pozyskiwania energii dla celów grzewczych jest niekorzystna. Po zgazyfikowaniu gminy w 100% do roku 2006 należy zadbać, aby mieszkańcy gminy wykorzystywali w większości gaz jako źródło energii cieplnej. Na chwilę obecną nie planuje się zbiorczych systemów ogrzewnictwa. ⇒ Zaopatrzenie w energię elektryczną Cała gmina Pcim objęta jest siecią energetyczną. Zauważalne są pojedyncze problemy z podłączeniem budynków (np. sprawy własnościowe). Natomiast brak jest w Pcimiu zasilania dwustronnego (pętlowego), co powoduje częste, nawet kilkugodzinne przerwy w dostawie prądu. Przeważnie jest to sieć niskiego i średniego napięcia. Ponadto przez Trzebunię (na wysokości roli Bochniowej) przebiega linia wysokiego napięcia 110kV, której wysokie słupy szpecą harmonijny krajobraz. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 15 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ⇒ Komunikacja - samochodowa: wewnętrzne drogi gminy Pcim są w większości prywatnymi drogami polnymi i leśnymi. Przez Pcim i Stróżę przebiega droga krajowa nr 7 z Gdańska do Chyżnego (międzynarodowa E77), zwana popularnie „zakopianką”. Na terenie gminy znajduje się jej odcinek długości 10,6 km. Do dróg powiatowych o łącznej długości 45,5 km należy zaliczyć: * drogę Stróża – Trzebunia – Budzów (na terenie gminy 9,6 km) * drogę Stróża – Pcim – Sucha (długości 12,4 km) * drogę Pcim – Tokarnia – Jordanów (na terenie gminy 1,2 km) Komunikacja między obiema stronami doliny Raby opiera się o mosty w Stróży (2) i Pcimiu (1) oraz dwie kładki dla pieszych (w Pcimiu centrum i Łuczany). - autobusowa: obsługę ruchu wzdłuż głównych tras zapewnia PKS. Przy zakopiance znajdują się dwa 2 przystanki w Stóży i 3 w Pcimiu. Miejscowości te posiadają bezpośrednie połączenie z Krakowem, Katowicami, Zakopanem, Nowym Targiem, Szczawnicą, Limanową, Mszaną Dolną, Koninkami i Jordanowem oraz z miejscowościami leżącymi w gminach sąsiednich. Niezależną sieć autobusów PKS posiada dolina Trzebunki. - kolejowa: sieci kolejowej krajowej i lokalnej nie ma na terenie gminy. Sytuacja gospodarcza i finansowa Główną dziedziną działalności gospodarczej na terenie gminy Pcim jest rolnictwo. Niemniej jednak, praktycznie nikt nie utrzymuje się wyłącznie z pracy na roli, ze względu na małą dochodowość tego typu pracy. Ponadto małe, rozdrobnione gospodarstwa prowadzone na niskich klasach bonitacyjnych nie przynoszą pożądanego poziomu zysku. Rolnicy prowadzący gospodarstwa mają dodatkowe dochody w postaci świadczeń socjalnych (renty, emerytury), bądź mają dodatkowe źródło dochodu z pracy zarobkowej. Ponadto częstym źródłem dochodu są prace sezonowe za granicą. Natomiast dochodami gminy są w szczególności: - dochody własne w tym: udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, podatek od nieruchomości, dochody z majątku gminy oraz pozostałe dochody - dotacje celowe w tym: na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie ustawami, na realizację własnych zadań bieżących gminy - subwencje ogólne: część oświatowa, podstawowa i rekompensująca ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 16 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Tabela Nr 2.3. Zakłady, instytucje, obiekty użyteczności publicznej w gminie Pcim Zakłady, instytucje, obiekty Liczba Małe zakłady produkcyjne Placówki handlowo-usługowo-produkcyjne Obiekty użyteczności publicznej W tym szkoły wraz z liczbą uczniów Obiekty turystyczne Zabudowa letniskowa Targowiska Cmentarze • 5 Około 100 23 w tym szkół (wraz z oddziałami przedszkolnymi 14 – liczba dzieci 1741) 4 Brak danych Brak 3 dane wg Urzędu Gminy – Monografia geograficzno - historyczna Tabela Nr 2.4. Sytuacja finansowa Gminy Pcim (przychody i wydatki w tys. zł) BUDŻET GMINY PCIM PRZYCHODY OGÓŁEM w tym przychody własne WYDATKI OGÓŁEM 2000 r. 2001 r. 2002 r. 3146 tys. zł 2847 tys. zł 4436 tys. zł 3192 tys. zł 10 212 tys. zł 13 402 tys. zł 12 655 tys. zł 13 337 tys. zł 2 195 tys. zł 2 182 tys. zł 232 tys. zł 88 tys. zł 203 tys. zł wkład do wodociąg wkład do Dorzecza Dorzecza 24 tys. zł 7 tys. zł zakup wodociąg kontenerów dane wg Profil Gminy Pcim, maj 2003 i danych Urzędu Gminy Brak danych w tym na inwestycje 1 142 tys. zł 3 717tys. zł wydatki na inwestycje z zakresu ochrony środowiska • 2003 r. 10 946 tys. zł 11 046 tys. zł 14 116 tys. zł 13 337 tys. zł Na uwagę zasługuje fakt, że gmina Pcim na tle gmin powiatu myślenickiego osiąga jedne z najniższych dochodów przypadających na 1 mieszkańca. W roku 2001 był to nawet najniższy dochód w całym powiecie myślenickim. 3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI 3.1 RODZAJ, ILOŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH Dla potrzeb konstrukcji planu zgodnie z konstrukcją krajowego planu gospodarki odpadami dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy: 1- odpady powstające w sektorze komunalnym, – odpady komunalne wydzielone jako podgrupa – komunalne osady ściekowe wydzielone jako podgrupa 2- odpady powstające w sektorze gospodarczym, – odpady inne niż niebezpieczne wydzielone jako podgrupa – odpady o charakterze niebezpiecznym wydzielone jako podgrupa ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 17 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 3.1.1 ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE KOMUNALNYM ♦ Odpady komunalne Ilości poszczególnych składników w odpadach komunalnych zależy od: regionu kraju, charakteru miejscowości, rodzaju budynków mieszkalnych, ich wyposażenia w instalacje ogrzewania i gazu, typu zabudowy oraz stopnia zamożności mieszkańców. W chwili obecnej nie jest prowadzona ewidencja ilościowa i jakościowa odpadów na terenie gminy. Szacunkowo o ilości powstających odpadów na terenie gminy informują podmioty upoważnione do wywozu odpadów i nieczystości płynnych. Dane pochodzące z tych firm są jednak zaniżone ze względu na powszechny na terenach wiejskich proceder spalania odpadów w indywidualnych paleniskach domowych. Wobec powyższego bilans odpadów został opracowany na podstawie wskaźników nagromadzenia odpadów na mieszkańca oraz składu % odpadów na terenach wiejskich, przyjętych w planach gospodarki odpadami wyższego rzędu. Tabela Nr 3.1. Szacunkowy skład morfologiczny odpadów komunalnych z terenu gminy Pcim Skład odpadów Zawartość procentowa* [%] Odpady organiczne Metale Papier + Tektura Tworzywa sztuczne Materiały tekstylne Szkło Pozostałe nieorganiczne + frakcja 0-10mm Tereny wiejskie 16 4 13 13 3 8 43 Źródło: Dane z Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu – Tabela 7 str. 33 Rys. Nr 3.2. Struktura odpadów komunalnych – gmina Pcim O d p a d y o rg a n ic z n e M e ta le 16% 4% 43% P a p ie r + T e k tu ra T w o rz y w a s z tu c z n e 13% 8% 3% 13% M a te ria ły te k s ty ln e S z k ło P o z o s ta łe n ie o rg a n ic z n e + f ra k c j a 0 -1 0 m m Źródło: Opracowanie własne na podstawie powyższych danych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 18 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Z uwagi na rolniczy charakter gminy głównym źródłem odpadów są gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury, placówki handlowo usługowe oraz produkcja rolna. W bardzo niewielkim stopniu małe zakłady produkcyjne. TABELA 3-2 Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na obszarze GMINY Pcim dla 2003 r. – przy założeniu 100% zorganizowanej zbiórki odpadów Obliczenia własne na podstawie przyjętych wskaźników L.p. Strumień odpadów komunalnych Rodzaj obszaru WIEŚ [Mg/rok] 1 Odpady organiczne, ogółem 233,4 2 Odpady zielone 43,4 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 115,5 4 Opakowania z papieru i tektury 167,4 5 Opakowania wielomateriałowe 18,8 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 217,2 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 69,9 8 Tekstylia 48,9 9 Szkło (nieopakowaniowe) 10,4 10 Opakowania ze szkła 205,0 11 Metale 47,0 12 Opakowania z blachy stalowej 16,9 13 Opakowania z aluminium 4,8 14 Odpady mineralne 135,5 15 Drobna frakcja popiołowa 387,7 16 Odpady wielkogabarytowe 182,2 17 Odpady budowlane 521,7 18 Odpady niebezpieczne 26,1 2451,8 Razem Powyższe obliczenia wskazują na szacunkową ilość odpadów produkowanych przez określoną liczbę mieszkańców danego terenu. W roku 2003 na terenie Gminy Pcim powinno się zebrać około 2500 ton odpadów. Według podanych przez Urząd Gminy danych w roku tym zebrano trochę ponad 1800 ton odpadów. Wobec powyższego sprawność istniejącego systemu zbiórki odpadów wynosi około 75%. Planuje się objąć zbiórką odpadów teren całej gminy tak, aby sprawność systemu wynosiła 100%. ♦ Komunalne osady ściekowe W Polsce, gospodarka osadami ściekowymi nie jest w pełni monitorowana. Prowadzony monitoring gospodarki osadowej ograniczony jest jedynie do określenia ilości osadów w przeliczeniu na suchą masę. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 19 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Na terenie gminy istnieje oczyszczalnia ścieków w Pcimiu, która posiada przepustowość maksymalną istniejących urządzeń do oczyszczania ścieków na poziomie 555 m3/d dla ścieków pochodzących z kanalizacji i 30,0 m3/d dla ścieków dowożonych łącznie 28454 m3/rok (dane z 2003). Przepustowość rzeczywista oczyszczalni, średnia dobowa, wynosi 433 m3/d Oczyszczalnia obsługuje ok. 12% ludności gminy dołączonych do sieci kanalizacyjnej lub dowożących ścieki wozem asenizacyjnym oraz beczkowozem należącym do ZGDGRiK. Brak jest informacji na temat ilości osób nieposiadających przydomowych oczyszczalni lub zbiorników bezodpływowych. Z podanych przez Urząd Gminy informacji na temat ilości powstających osadów wynika, że w roku 2003 wytworzono 52 tony osadów, z czego składowano 3,3 ton/rok. Odbiorcą osadów jest PUK „Empol” sp. z o.o. Tylmanowa Z wyliczeń szacunkowych wynika, iż na terenie oczyszczalni powstają osady w ilości około - 0,106 tsm/dobę, 80% uwodnienia. Przy maksymalnym wykorzystaniu przepustowości oczyszczalni ilość osadów ściekowych nie przekroczy 0,15 tsm/dobę, co w skali roku wynosi 55 ton Osady ściekowe gromadzone są na terenie oczyszczalni ścieków a następnie są wykorzystywane lub przewożone na składowisko odpadów po przeprowadzeniu procesu stabilizacji polegającego na przesypywaniu wapnem i napowietrzaniu. 3.1.2 ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM ♦ Odpady powstające w sektorze gospodarczym inne niż niebezpieczne Wg danych zebranych w urzędzie gminy Pcim istnieją, co najmniej dwie jednostki gospodarcze zobligowane do posiadania decyzji w zakresie wytwarzania odpadów innych niż niebezpieczne. Podmioty te to: - Firma „KOMEX” - wytwórca odpadów innych niż niebezpieczne w łącznej ilości 305t/rok, - Firma „SPYRKA” – wytwórca odpadów innych niż niebezpieczne w łącznej ilości 2602 t/rok, - Firma „ELEKTROPLAST” - wytwórca odpadów innych niż niebezpieczne – brak jest informacji o ilości wytwarzanych odpadów – dane te będą uzupełnione przez Urząd Gminy Pcim ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 20 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Podmioty organizują wywóz odpadów we własnym zakresie. Gmina nie posiada szczegółowych danych dotyczących poszczególnych rodzajów odpadów, ich ilości oraz kodów. Uzupełnienie tych danych jest jednym z pierwszych zadań gminy na rok 2005. ♦ Odpady niebezpieczne powstające w sektorze gospodarczym Wg danych zebranych w urzędzie gminy Pcim, istnieją dwie jednostki gospodarcze zobligowane do posiadania decyzji w zakresie wytwarzania odpadów niebezpiecznych. Podmioty te to: - Firma „KOMEX” - wytwórca odpadów niebezpiecznych w ilości 0,965t/rok l.p. Rodzaj odpadów niebezpiecznych 1. 2. 3. 4. Ilość Oznaczenie powstająca w kodowe roku Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym oleje nie 500kg 150202 ujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) Syntetyczne oleje hydrauliczne 350kg 130111 Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali nie 100kg 120109 zawierające chlorowców Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne 15kg 160213 elementy (1) inne niż wymienione w 160209 do 160212 – świetlówki - Firma „SPYRKA” – wytwórca odpadów niebezpiecznych w ilości 0,02t/rok l.p. 1. 2. 3. Rodzaj odpadów niebezpiecznych Olej hydrauliczny Akumulatory Świetlówki Ilość powstająca w roku 0,2Mg 0,02Mg 0,01Mg Oznaczenie kodowe 130102 160601 160821 3.2 RODZAJ I ILOŚĆ ODPADÓW PODDAWANYCH POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA W RAMACH ISTNIEJĄCEGO SYSTEMU ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W myśl Ustawy z 13.09.1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz Ustawy z 27.07.2001r. w wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw, gmina Pcim uchwalą Rady Gminy z dnia 30.05.1998r wprowadziła w życie gminny regulamin utrzymania czystości i porządku, stanowiący podstawę prawną postępowania z odpadami komunalnymi osób prywatnych i przedsiębiorstw. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 21 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 3.2.1 ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ♦ Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych W związku z istniejącym, ale niewystarczającym system zbiórki odpadów i istniejącym, ale niewystarczającym systemem selektywnej zbiórki odpadów na terenie gminy prowadzona jest zbiórka i odzysk odpadów. Tabela nr 3.3 Ilość i sprawność systemu zbiórki odpadów i systemu selektywnej zbiórki odpadów: Ilość odzyskana w tonach Makulatura Odzyskana Szkło Odzyskane Tworzywa szt. Odzyskane Złom Odzyskany Suma odpadów zebranych z terenu gminy 1634,9 1859,2 2428,30 Rok 2002 1,2 2,0 0,2 Brak danych Rok 2003 1,5 11,0 0,5 14,0 Prognoza ilości 280,1 213,4 284,4 46,6 powstających odpadów w 2002 Prognoza ilości 282,9 215,5 287,1 47,0 2451,8 powstających odpadów w roku 2003 Sprawność odzysku 0,42% 0,93% 0,07% 67,32% w 2002 Sprawność odzysku 0,53% 5,10% 0,17% 29,78% 75,83% w 2003 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych z Urzędu Gminy (bilans odzysku) i prognozy powstających odpadów przy założeniu 100% zbiórki. Na uwagę zasługuje fakt, że na terenie gminy system zbiórki odpadów komunalnych zbiera jedynie 60 – 75% powstających odpadów. Przy niskiej sprawności gromadzenia odpadów niska jest również sprawność ich odzysku (niekiedy nawet marginalna, w większości nieprzekraczająca 1%). Zgromadzone w tabeli dane pozwalają stwierdzić istnienie rosnącej tendencji zarówno w przypadku odbioru odpadów jak i ich selektywnego gromadzenia i odzysku. Warto wspomnieć, że masa odpadów organicznych w strumieniu odpadów komunalnych również podlega selektywnej zbiórce, ale nie zorganizowanej. Jedyną formą selektywnego wydzielania organiki jest samodzielne kompostowanie odpadów organicznych w gospodarstwach domowych. Nie można określić masy wykorzystanych w ten sposób odpadów. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych odbywa się poprzez składowanie ich na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne poza terenem gminy. ♦ Odzysk i unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych Osady ściekowe są unieszkodliwiane poprzez stabilizację wapnem i neutralizację tlenem. Cała ilość wytworzonych osadów ściekowych podlega gospodarczemu wykorzystaniu – jest odbierana jako nawóz przez rolników. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 22 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 3.2.2 ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO Odpady z sektora gospodarczego inne niż niebezpieczne są deponowane na składowiskach, lub przeznaczane do gospodarczego wykorzystania. Brak szczegółowych danych uniemożliwił przeprowadzenie pełnej analizy jakościowo – ilościowej odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne. Obecnie wszystkie podmioty gospodarcze unieszkodliwiają odpady we własnym zakresie poprzez działania podmiotów do tego upoważnionych. Odpady transportowane z sektora gospodarczego bezpośrednio od niebezpieczne posiadacza odpadów powinny do być odbierane unieszkodliwiania i w specjalistycznych firmach działających na podstawie zezwoleń wojewodów i starostów. 3.3 ISTNIEJĄCY SYSTEM ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH NA TERENIE GMINY PCIM Obecnie na terenie gminy Pcim, istniejący system odbioru odpadów oparty jest na systemie kontenerów do strumienia odpadów zmieszanych i kontenerów do strumienia odpadów wyselekcjonowanych. Na terenie gminy rozlokowanych jest: - 64 kontenery KP7 do strumienia odpadów zmieszanych - 30 kontenery do selektywnej zbiórki szkła, makulatury, tworzyw sztucznych po 10 szt. Zgromadzone w kontenerach odpady zmieszane wywożone są na składowisko poza teren gminy przez firmy do tego upoważnione w ramach prywatnych środków transportu. Gmina Pcim nie posiada żadnego wozu transportowego do odpadów stałych czy płynnych. Dodatkowo na terenie gminy Pcim istnieje możliwość indywidualnego gromadzenia odpadów w workach i odbioru tych worków przez upoważnione firmy. Jednak system workowy nie jest zorganizowany i obecnie nie jest systemem preferowanym przez mieszkańców gminy. System ten jest wykorzystywany w sytuacjach, w których nie ma innej możliwości zbiórki odpadów. Podmioty organizujące wywóz odpadów w ramach zawartych z gminą umów to: - Firma Usługowo – Handlowo – Budowlana „MARKOM” – Marcin Kuc, Mszana Górna 412 – posiadająca zawartą z gminą umowę na odbiór, wywóz, zagospodarowanie i utylizację stałych odpadów komunalnych zgromadzonych w kontenerach KP-7, rozlokowanych na terenie gminy, gromadzonych w workach foliowych przy drogach ogólnie dostępnych (dwa razy w miesiącu), oraz gromadzonych w workach do selektywnej zbiórki przy wyznaczonych drogach. - Firma „Mletor” – Mleczek Stanisław, Czesław Wątor – posiadająca zezwolenie na działalność w zakresie wywozu śmieci i nieczystości płynnych / odpadów komunalnych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 23 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Wadami istniejącego na terenie gminy systemu zbiórki odpadów komunalnych są: - trudna i mało dostępna lokalizacja kontenerów KP7 – albo są one za daleko od siedlisk ludzkich albo są ustawione na terenie gdzie z przyczyn wąskich ulic utrudnione jest ich opróżnianie. - zła lokalizacja kontenerów np.: w dolinach rzek i potoków, co stwarza zagrożenie potencjalnymi odciekami - lokalizacja kontenerów KP7 blisko drogi krajowej o dużym natężeniu ruchu, co umożliwia podrzucanie do tych kontenerów odpadów pochodzących z terenu innych gmin lub odpadów budowlanych. - lokalizacja kontenerów do selektywnej zbiórki tylko w centrum Pcimia, Trzebuni i Stróży, co powoduje słaby dostęp i niechęć do selektywnego gromadzenia odpadów - zbyt słaba motywacja do selektywnego gromadzenia odpadów i ich odzysku - zbyt mała kontrola ilości produkowanych a zbieranych odpadów, co umożliwia proceder spalania odpadów w paleniskach domowych i proceder tworzenia nielegalnych składowisk - zbyt słabe wykorzystanie worków i indywidualnego odbioru odpadów wyselekcjonowanych i odbioru strumienia zmieszanego. 3.4 RODZAJ I ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH Na terenie gminy Pcim nie istnieją instalacje do przerobu i unieszkodliwiania odpadów. Obecnie odpady komunalne kierowane są na składowiska odpadów w miastach Myślenice i Sułkowice. Gmina kieruje również odpady poza teren powiatu np.: na składowiska na Śląsku. Brak jest dokładnych danych o ilości transportowanych odpadów na poszczególne składowiska, ponieważ gmina Pcim zleca transport jednostką prywatnym – firmom transportowym 3.5 WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Na terenie gminy istnieje kilka podmiotów posiadających decyzję na zbiórkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych. Podmioty te działają w ramach otrzymanych pozwoleń i zawartych umów z gminą. Są to między innymi: - Firma Usługowo – Handlowo – Budowlana „MARKOM” – Marcin Kuc, Mszana Górna 412 – posiadająca zawartą z gminą umowę na odbiór, wywóz, zagospodarowanie i utylizację stałych odpadów komunalnych zgromadzonych w kontenerach KP-7, rozlokowanych na ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 24 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. terenie gminy, gromadzonych w workach foliowych przy drogach ogólnie dostępnych (dwa razy w miesiącu), oraz gromadzonych w workach do selektywnej zbiórki przy wyznaczonych drogach. - Firma „Mletor” – Mleczek Stanisław, Czesław Wątor – posiadająca zezwolenie na działalność w zakresie wywozu śmieci i nieczystości płynnych / odpadów komunalnych. Ponadto na terenie gminy działają firmy, które posiadają zezwolenie na odzysk, powtórne wykorzystanie, gromadzenie i transport odpadów innych niż niebezpieczne oraz pozwolenie na czasowe gromadzenie odpadów niebezpiecznych. Podmioty te to: - Firma „KOMEX” - odzysk, powtórne wykorzystanie odpadów, produkcja drobnych wyrobów metalowych i opakowań tekturowych - Firma „ELEKTROPLAST” - odzysk, powtórne wykorzystanie, regranulacja tworzyw sztucznych, odpadów tworzyw sztucznych do 1800 ton i własna produkcja tworzyw sztucznych - J. Karpierz – Firma Skup – Sprzedaż Surowców Wtórnych i Złomu, Pcim952 działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów innych niż niebezpieczne – tworzyw sztucznych, odpadów opakowaniowych pochodzących z selektywnej zbiórki, zużytych pojazdów, maszyn i urządzeń, odpadów drewnianych, szklanych, makulatury i złomu - K. Tajs Firma Handel Usługi Surowce Wtórne – zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne (cynk, metale żelazne, metale nieżelazne, zużyte urządzenia, odpady nieorganiczne, zużyte katalizatory, aluminium, żelazo i inne) - Firma „SPYRKA” – czasowe gromadzenie odpadów niebezpiecznych takich jak: olej hydrauliczny, akumulatory, świetlówki. 4 PROGNOZA ZMIAN 4.1 OCENA OGÓLNA Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Z uwagi na brak wiarygodnych informacji dotyczących wytwarzanych i zbieranych odpadów w chwili obecnej w rozbiciu na poszczególne regiony kraju, przyjęto wskaźniki ogólnokrajowe. Dane dotyczące odpadów komunalnych są obarczone pewnym marginesem niepewności, z uwagi na złożoność i pewną nie przewidywalność czynników decydujących o dalszym rozwoju społeczeństwa a tym samym sektora odpadów komunalnych ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 25 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. GPGO dokonuje pewnych ocen dotyczących zmian struktury odpadów w wydzielonych grupach. Jest to jednak prognoza niepewna – zakładająca, iż większość wydzielonych grup wykazuje liniowy wzrost wraz z upływem lat. W związku z tym w czasie pierwszych lat realizacji GPGO należy przeprowadzić badania ilości odpadów wytwarzanych i zgodnie z wynikami zweryfikować prognozę. 4.2 PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA TERENIE GMINY Prognozy demograficzne przewidują niewielkie zmiany w liczbie ludności w kolejnych 15 latach. Zakłada się, iż będzie się ona utrzymywać na poziomie 10 400 – 11 200 osób. W roku 2020 liczba ludności gminy Pcim nie przekroczy 11200 osób. W roku 2015 prognozowana liczba ludności wynosić będzie 11000 4.3 PROGNOZA ZMIAN - SEKTOR KOMUNALNY ♦ ODPADY KOMUNALNE Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w skali gminy wpływa liczba mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy zmian wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo – społecznego. Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Ilościową zmianę emisji poszczególnych strumieni odpadów w latach 2004-2014 i 2015 r. obliczono zgodnie z ww. wskaźnikami. Dla roku 2015 przyjęto wskaźniki analogicznie do lat ubiegłych. Przewidywanie zmian składu opierało się m.in. na następujących przesłankach: • rozwój gospodarki będzie postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie zbliżała się do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich, • rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie także na wzrost ilości papieru w odpadach, • powoli następować będzie rozwój sieci gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego żywienia w zakładach pracy, co spowoduje równocześnie „przemieszczanie się” odpadów spożywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów miast. Rozwojowi sieci gastronomii sprzyjać też będzie zmiana systemu pracy wzorowana na standardach zachodnich, czyli praca z przerwą na lunch, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 26 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. • zakłada się, że przez najbliższe 5 lat, dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce „odpadogenne”, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni się to również m.in. spadkiem ilości tworzyw sztucznych przy równoczesnym zwiększeniu ilości szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim materiałów podatnych na recyrkulację (szkło) czy łatwo degradowalnych – jak papier czy drewno, • po początkowym okresie stagnacji nastąpi rozwój budownictwa, w szczególności prac remontowo-budowlanych, co zaowocuje wzrostem ilości odpadów poremontowych (w tym gruzu) • postępować będzie zmiana indywidualnych systemów ogrzewania z węglowego na gazowe, olejowe lub źródła odnawialne. Przedstawiony scenariusz rozwijał będzie się wolno, wobec czego założono też niewielkie – w skali rocznej – zmiany „emisji” poszczególnych składników, zmiany nie większe niż 3%. Na podstawie KPGO zakłada się, że do 2007r wszyscy mieszkańcy zostaną objęci zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych w zakresie terytorialnym i ilościowym. Obszar gminy Pcim w całości objęty jest systemem zbiórki odpadów jednak sprawność tego systemu jest niska. Wobec powyższego przewidywany scenariusz wydarzeń zaprezentowany jest w TABELI 4-1. TABELA 4-1 Przewidywany rozwój usług odbioru odpadów w okresie planistycznym Rok 2002 2003 2007 Obszary wiejskie 67% 75% 100% Na podstawie: KPGO Obecnie (wrzesień 2004) w gminie Pcim sprawność systemu zbiórki odpadów wynosi około 76 – 78%. Gmina bliska jest uzyskania poziomu 100% sprawności zbiórki odpadów już w roku 2006. Na pewno poziom ten musi być osiągnięty w 2007roku. W TABELI 4-2 zamieszczono dane dotyczące prognozowanej masy odpadów komunalnych do roku 2015 r. Szczegółowe wyliczenia i bilanse w rozbiciu na grupy odpadów i lata zawiera TABELA 4-3. Poniżej przedstawiono obie tabele prezentując w ten sposób efekty końcowe procedur bilansowych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 27 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. TABELA 4-2 Prognozowana ilość odpadów komunalnych w gminie Pcim w latach 2004 – 2015 [Mg] – Obliczenia własne Rok Tereny miejskie Tereny wiejskie Razem - [Mg] [Mg] [Mg] 2004 0,0 2534,1 2534,1 2005 0,0 2647,3 2647,3 2006 0,0 2699,4 2699,4 2007 0,0 2754,8 2754,8 2008 0,0 2813,1 2813,1 2009 0,0 2875,8 2875,8 2010 0,0 2941,2 2941,2 2011 0,0 3003,5 3003,5 2012 0,0 3070,6 3070,6 2013 0,0 3142,1 3142,1 2014 0,0 3219,5 3219,5 2015 0,0 3237,2 3237,2 RAZEM: 0,0 34938,7 34938,7 RYSUNEK 4-1 Prognoza emisji odpadów komunalnych - obszar gminy PCIM [Mg/r] Emisja odpadów [Mg/r] 3500,0 3000,0 2500,0 2000,0 1500,0 1000,0 500,0 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 0,0 Lata Prognoza emisji - obszar wiejski ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 28 TABELA 4-3 Prognoza emisji strumieni odpadów komunalnych [Mg/rok] – Gmina Pcim (obliczenia własne) Strumień odpadu: 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Odpady organiczne 236,1 242,3 244,1 246,0 247,8 250,0 251,5 253,1 254,9 256,3 257,7 259,2 Odpady zielone 46,1 47,7 49,0 50,3 51,5 52,9 54,2 55,1 55,9 56,8 57,8 58,1 Papier i tektura (nie opakowaniowe) 118,0 122,2 124,1 126,0 128,0 130,0 132,1 132,9 133,6 134,4 135,1 135,9 Opakowania z papieru i tektury 171,0 177,2 180,0 182,8 185,7 188,6 191,5 192,6 193,7 194,8 195,8 196,9 Opakowania wielomateriałowe 19,2 19,9 20,2 20,5 20,8 21,2 21,5 21,8 22,0 22,1 22,2 22,3 Tworzywa sztuczne (nie opakowaniowe) 224,1 229,8 231,2 232,5 233,8 235,1 236,5 233,1 229,7 226,3 223,1 224,3 Opakowania z tworzyw Sztucznych 72,1 74,0 74,5 74,9 75,3 75,8 76,2 75,0 73,9 72,9 71,8 72,2 Tekstylia 51,5 53,4 54,3 55,1 56,0 56,8 57,8 58,6 59,5 60,5 61,4 61,7 Szkło nieopakowaniowe 11,1 11,4 11,8 12,1 12,4 12,8 13,1 13,2 13,4 13,4 13,9 14,0 Opakowania ze szkła 209,4 216,9 222,5 228,3 234,1 240,3 246,4 250,3 254,2 258,1 262,1 263,6 Metale 48,4 49,7 50,0 50,3 50,6 50,9 51,1 51,4 51,7 52,0 52,3 52,6 Opakowania z blachy 17,4 17,8 17,9 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 18,8 Opakowania z aluminium 5,0 5,1 5,1 5,2 5,2 5,2 5,2 5,3 5,3 5,3 5,4 5,4 Odpady mineralne 135,7 137,8 140,0 142,2 144,4 146,7 149,1 151,4 153,8 156,1 158,5 159,4 Drobna frakcja popiołowa 380,5 378,7 369,4 360,4 351,6 342,9 334,6 326,4 318,3 310,5 302,8 304,5 Odpady wielkogabarytowe 193,4 208,0 209,2 210,4 211,6 212,8 214,0 215,2 216,4 217,6 218,8 220,0 Odpady budowlane 566,7 624,1 664,8 708,2 754,5 803,6 856,0 917,5 983,3 1053,8 1129,3 1135,5 Odpady niebezpieczne 28,4 31,2 31,4 31,6 31,7 31,9 32,1 32,3 32,5 32,6 32,8 33,0 2534,1 2647,3 2699,4 2754,8 2813,1 2875,8 2941,2 3003,5 3070,6 3142,1 3219,5 3237,2 RAZEM [Mg/rok] ♦ KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE Ilość komunalnych osadów ściekowych wytwarzanych na terenie gminy zależna będzie w kolejnych latach od stopnia realizacji programu gospodarki ściekowej. Ze względu na porządkowanie gospodarki ściekowej w gminie, produkcja osadów ściekowych będzie stopniowo wzrastać stąd wynika konieczność intensyfikacji prac w kierunku tworzenia infrastruktury przetwarzania osadów ściekowych i tworzenia popytu na osady przetworzone. Z uwagi no stosunkowo nieduże prognozowane ilości wytwarzanych osadów wskazana jest współpraca w tym zakresie z innymi jednostkami prowadzącymi podobną działalność. Dodatkowo prawie cały teren gminy Pcim jest bezpośrednim i pośrednim obszarem ochrony wód podziemnych stąd konieczna jest współpraca w ramach tworzenia i wykorzystywania instalacji do przeróbki odpadów komunalnych w tym osadów ściekowych. W TABELI 4-4 zamieszczono dane liczbowe dotyczące prognozowanej masy osadów ściekowych, a na rysunku poniżej zaprezentowano te dane w sposób graficzny. TABELA 4-4 Prognozowana ilość komunalnych osadów ściekowych w gminie Pcim w latach 2004 – 2015 [Mg s.m.o.] Rok 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 RAZEM 2004-2015: Masa osadów [Mg s.m.o.] 38,5 105,0 171,5 238,0 304,5 317,0 437,5 504,0 570,5 637,0 703,5 770,0 4851,0 *Obliczenia własne na podstawie wskaźnika jednostkowej produkcji osadów dla jednego mieszkańca podłączonego do istniejącej sieci kanalizacji. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Ilość wytwarzanych osadów ściekowych Mg s.m. Bilans osadów Ściekowych dla gminy Pcim 800,0 700,0 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 0,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bilans osadów ściekowych 2011 2012 2013 2014 2015 Lata PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW W POSTACI AKUMULATORÓW I BATERII Prognoza ilości akumulatorów wiąże się m.in. z ilością używanych samochodów, która w skali kraju wykazuje nieprzerwany wzrost. Zakłada się również wzrost ilości „wytwarzanych” baterii. Gmina Pcim nie wprowadziła programu selektywnej zbiórki baterii i akumulatorów. Gmina Pcim nie posiada również szczegółowych danych dotyczących ilości produkowanych odpadów w postaci akumulatorów i baterii, stąd nie możliwe jest podanie prognozowych danych ilościowych. Możliwe jedynie jest określenie tendencji wzrostowej odpadów z tej grupy. PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST W oparciu o wyniki badań prowadzonych przez różne jednostki badawcze w krajach europejskich zakłada się 30-letni okres usuwania wyrobów azbestowo-cementowych, jako okres graniczny ich bezpiecznego użytkowania w warunkach polskich. Należy spodziewać się tendencji spadkowej w ilości odpadów zawierających azbest, w związku z sukcesywnym usuwaniem istniejących odpadów (wymiana pokryć dachowych - eternitu na terenie gminy). Tendencja spadkowa dotyczy terenów gminy. Obecnie odpady zawierające azbest są usuwane we własnym zakresie przez mieszkańców i firmy wyspecjalizowane, a nie przy udziale gminy, stąd gmina nie posiada danych ilościowych dotyczących produkcji odpadów z tej grupy. Prognoza dotyczy jedynie określenia tendencji spadkowej. PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW FARB I LAKIERÓW Prognozy wskazują, że ilość odpadów farb i lakierów nie powinna znacząco wzrastać. Przewiduje się natomiast spadek ich toksyczności. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 31 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Należy również spodziewać się zminimalizowania ilości powstałych odpadów oraz ograniczenia ich szkodliwości w wyniku: - zastępowania tradycyjnych materiałów farbami wodnymi i wyrobami lakierniczymi o wysokiej zawartości substancji stałych; - stosowania farb proszkowych oraz materiałów malarskich utwardzonych radiacyjnie; - ograniczania stosowania materiałów malarskich zawierających rozpuszczalniki organiczne. Gmina Pcim nie posiada danych ilościowych dotyczących odpadów z tej grupy. Prognoza dotyczy stabilizacji ilości tych odpadów na obecnym poziomie. PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW PCB Zgodnie z obowiązującym prawem do końca czerwca 2010 r. mają zostać oczyszczone wszelkie urządzenia i instalacje zawierających te substancje. W ramach prowadzonej ankietyzacji podmiotów gospodarczych oraz informacji uzyskanych z Urzędów Gminy w trakcie prac na Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Myślenickiego nie uzyskano danych odnośnie występowania na terenie całego Powiatu urządzeń zawierających PCB ani o magazynowanych odpadach tych substancji. Wobec powyższego nie należy spodziewać się wzrostu ilości odpadów PCB na terenie gminy. Obecnie brak jest danych ilościowych dotyczących odpadów tej grupy. 4.4 SEKTOR GOSPODARCZY Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych w sektorze gospodarczym odpadów w perspektywie czasowej do roku 2015 zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Z doświadczeń światowych wynika, że na każde 1% wzrostu PKB przypada 2% wzrostu ilości wytwarzanych odpadów (KPGO, 2002). Przyjmując wariant „optymistyczny” rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję przewiduje się wyjście z recesji i rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbliższych 15 lat. Budowie nowoczesnej gospodarki towarzyszyć będzie rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Przewiduje się ogólnie, że do roku 2015 dominować będzie tendencja zniżkowa w liczbie mieszkańców. Wraz z poprawą warunków życia wzrastać będzie średnia wieku ludności, co spowoduje większe zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego będzie wzrost ilości odpadów z jednostek służby zdrowia. Upowszechniane będą, wzorem ocen oddziaływania na środowisko, oceny cyklu życiowego produktu. Dotyczyć to będzie przede wszystkim grup produktów o wysokiej ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 32 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. materiałochłonności i odpadowości oraz produktów zawierających substancje niebezpieczne dla środowiska. Obecna polityka państwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdrażanie nowych technologii mało – i bezodpadowych, metod Czystej Produkcji oraz budowę własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów przez wytwórców. Jednocześnie dzięki wzmożonym kontrolom wzrośnie faktyczna ilość odpadów wytwarzanych przez przedsiębiorstwa, które jak dotąd nie wystąpiły o odpowiednie zezwolenia, lub wydane decyzje nie są przestrzegane, a obecnie brak jest kontroli ze strony organów władzy. Dotyczyć to będzie głównie niewielkich zakładów oraz jednostek weterynaryjnych. Ocenia się, że udział tzw. „Szarej strefy odpadowej”, składającej się głównie z małych zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych i usługowych wynosi 5 – 8% całości obecnego strumienia odpadów w Polsce. Restrukturyzacja rolnictwa poprzez przemiany własnościowe i przekształcanie struktury agrarnej (prywatyzacja gruntów po PGR-ach, stały wzrost powierzchni gospodarstw rolnych) spowoduje zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie, wzrost produkcji na najlepszych gruntach oraz stopniową eliminację upraw na gruntach małoproduktywnych i przekazywanie ich pod zalesianie. Intensyfikacja rolnictwa spowoduje wzrost ilości opakowań po pestycydach. Zmniejszać się będzie jednak toksyczność stosowanych preparatów. PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW PRZEMYSŁOWYCH Na terenie gminy Pcim zgodnie z planowanym rozwojem funkcji usługowo – handlowo – turystycznej wzrośnie ilość odpadów produkowanych właśnie w tych sektorach gospodarczych. Jednocześnie wraz z poprawą poziomu życia i rozwojem turystyki wzrośnie zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego będzie wzrost ilości odpadów z jednostek służby zdrowia. Jednocześnie wprowadzenie technologii bezodpadowej spowoduje spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów. Podanie prognoz ilościowych odpadów przemysłowych nie jest możliwe, ponieważ gmina nie posiada danych bazowych. PROGNOZA ZMIAN DLA ODPADÓW BUDOWLANYCH W oparciu o uzyskane informacje z urzędu gminy Pcim dotyczące wieloletnich programów inwestycyjnych jak i projektów przedsięwzięć rozwoju gminy poprzez: ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 33 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ♦ budowę ośrodków sportowo-rekreacyjnych (boisk sportowych, pływalni), ♦ poprawa infrastruktury drogowej (budowa i modernizacje dróg gminnych), ♦ rozwoju turystyki (budowa baz noclegowych), ♦ sukcesywną modernizacją sieci kanalizacyjnej i sieci wodociągowej. Należy spodziewać się wzrostu ilości odpadów budowlanych. 5 CELE I DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE PCIM 5.1 CEL GŁÓWNY Cel ogólny do roku 2015: ZMINIMALIZOWANIE ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW W SEKTORZE KOMUNALNYM ORAZ WDROŻENIE NOWOCZESNEGO SYSTEMU ICH ZBIÓRKI, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ZGODNEGO Z NORMAMI EUROPEJSKIM Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie, ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska. Podany powyżej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych). ♦ DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OSIĄGNIĘCIA CELU GŁÓWNEGO Dla osiągnięcia głównego celu odnośnie ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko, konieczne jest podjęcie następujących długookresowych kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami: — dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, — rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, — kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej, — wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 34 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. — intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych. W krótkim okresie, w celu ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko, konieczne jest podjęcie kierunków działań w zakresie: — wyeliminowanie niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, czyli kontrola i poprawa istniejącego systemu zorganizowanej zbiórki odpadów, ewidencja ilościowa i jakościowa odpadów gromadzonych w kontenerach na terenie gminy i wywożonych na składowiska, — podnoszenie świadomości społecznej obywateli, — dalsze wdrażanie i poprawa skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, i odpadów niebezpiecznych, — wdrażanie planu informacyjnego dotyczącego wymogów jakie muszą spełniać kompostowniki przydomowe — 5.2 rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, tekstylnych CELE I DZIAŁANIA DŁUGOOKRESOWE OGRANICZENIA ILOŚCI ODPADÓW ZMIERZAJĄCE DO W gminie Pcim istnieje wdrożony plan selektywnego odzysku materiałów. System ten jednak jest niewystarczający. Opiera się na 30 pojemnikach do selektywnej zbiórki i indywidualnych workach. Na terenie gminy nie istnieje składowisko odpadów komunalnych, gmina nie posiada mogilnika na odpady niebezpieczne. Dodatkowo gmina w stosunku do innych gmin posiada słabo zaawansowany program kanalizacji (12% mieszkańców podłączonych jest do sieci kanalizacyjnej). W związku z powyższym oraz w celu zgodności Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Pcim z Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego przyjęto limity odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów z planu wyższego rzędu. Cele szczegółowe (średnio i długookresowe) do 2010 roku: 1. Objęcie wszystkich mieszkańców woj. małopolskiego zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych. 2. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 67% wszystkich odpadów komunalnych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 35 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 3. Skierowanie w roku 2010 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • opakowania z papieru i tektury – 50%, • opakowania ze szkła – 45%, • opakowania z tworzyw sztucznych – 30%, • opakowania metalowe – 45%, • opakowania wielomateriałowe – 30%, • odpady wielkogabarytowe – 50%, • odpady budowlane – 40%, • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) – 50%. Cele szczegółowe (długookresowe) do 2014 roku: 1. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 57% wszystkich odpadów komunalnych. 2. Skierowanie w roku 2014 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 48% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3. Osiągnięcie w roku 2014 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • opakowania z papieru i tektury – 55%, • opakowania ze szkła – 50%, • opakowania z tworzyw sztucznych – 35%, • opakowania metalowe – 50%, • opakowania wielomateriałowe – 35%, • odpady wielkogabarytowe – 54%, • odpady budowlane – 44%, • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) – 54%. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 36 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ♦ DZIAŁANIA W CELU WPROWADZANIA SYSTEMOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W celu wprowadzenia systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym niezbędne będzie stworzenie wspólnej polityki w budowie zakładów zagospodarowania odpadów poprzez sąsiadujące ze sobą gminy. Kluczowym znaczeniem będzie opłacalność finansowa budowy dużych zakładów utylizacyjnych, bowiem koszty tego typu przedsięwzięć oraz potencjalne zapotrzebowanie na moc przerobową dla pojedynczej gminy mogą być nieopłacalne. Zaleca się współprace międzygminną w zakresie Zakładów Zagospodarowania Odpadów ZZO i Zakładów Utylizacji Odpadów ZUO. Zgodnie z złożeniami planów wyższego rzędu bez względu na przyjęty scenariusz i wariant rozwiązań obowiązki gminy Pcim w ramach organizacji i funkcjonowania ZZO będą dotyczyły; - opracowania i uchwalenia „Regulaminu utrzymania porządku i czystości na terenie gminy”, - współpracy z ZZO rozwiązywaniu zaistniałych problemów związanych z gospodarką odpadami na terenie gminy, - prowadzenia edukacji ekologicznej na terenie gminy, - wprowadzenia selektywnej zbiórki odpadów na terenie gminy, - budowy Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych - organizacji okresowych zbiórek odpadów wielkogabarytowych i tekstylnych, - organizacji okresowych zbiórek odpadów niebezpiecznych W założeniach Powiatowego Planu Gospodarki Odpadów formułuje się lokalizację ZZO na terenie gminy Sułkowice i/lub Myślenice. Rozpatruje się również brak ZZO na terenie powiatu. Wówczas gminy będą wywoziły swoje odpady do istniejących zakładów. W sytuacji lokalizacji ZZO na terenie gminy Sułkowice i/lub Myślenice gmina Pcim będzie partycypować finansowo w funkcjonowaniu ZZO. W trakcie funkcjonowania ZZO będzie prowadzić wszystkie rozliczenia finansowe z mieszkańcami oraz będzie dysponentem uzyskanych środków finansowych. Gmina Pcim będzie deponować swoje odpady i oddawać do zagospodarowania ZZO. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 37 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ♦ DZIAŁANIA W CELU ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Obecny system unieszkodliwiania odpadów w gminie Pcim w przeważającej mierze opiera się na składowaniu na wysypiskach odpadów. Na terenie gminy wprowadzono system selektywnej zbiórki szkła, plastiku i makulatury oraz złomu. W ramach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wprowadzono odbiór wyselekcjonowanych odpadów z 30 kontenerów i odbiór wyselekcjonowanych odpadów z indywidualnych worków. Niemniej jednak należy dążyć do kontynuacji zapoczątkowanych zmian, poprzez: • kontynuowanie selektywnej zbiórki w istniejących 30 kontenerach przy współpracy z placówkami oświaty i kultury oraz organami władzy i właścicielami obiektów użyteczności publicznej zlokalizowanych w centrach gminnych Pcim, Stróża, Trzebunia, • wprowadzenie selektywnej zbiórki u źródła poprzez system odbioru kolorowych worków od mieszkańców gminy, • wdrożenie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych i tekstylnych. ♦ DZIAŁANIA W CELU WDRAŻANIA SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW W celu zapewnienia realizacji w/w zadań dotyczących selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, oraz osiągnięcia założonych limitów odzysku surowców, na terenie gminy Pcim powinno się przeprowadzać zbiórkę poprzez niżej podane systemy: Zbiórka selektywna "u źródła": Jest to najskuteczniejsza, a zarazem najtrudniejsza forma selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualna zbiórka na każdej posesji. Zaletą tej formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, natomiast wadą - duża liczba zbiorników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja "u źródła" jest formą elastyczną, umożliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. W rozwiązaniu tym stosować można system worków oraz dwupojemnikowy, trójpojemnikowy i wielopojemnikowy system kontenerów. W trakcie podejmowania działań krótkookresowych należy wybrać jeden z ww. sposobów jako przejściowy lub docelowy. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 38 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Kontenery ustawione w sąsiedztwie (centra zbiórki) Jest to najprostszy system polegający na ustawieniu w wybranych, newralgicznych punktach, wsi (centrach Pcimia, Stróży i Trzebuni) specjalnych zbiorników odpowiednio oznakowanych na selektywną zbiórkę odpadów użytkowych (proponuje się wykorzystać istniejące kontenery). Przyjmuje się, że każdy punkt tego systemu powinien obsługiwać 500 – 1 000 mieszkańców i mieć zasięg nie większy niż 200 m. W punktach tych jest umieszczany zestaw kontenerów lub pojemników dużych o specjalnej konstrukcji. Obecnie na terenie gminy powyższym sposobem odzyskuje się szkło, plastik i makulaturę. Z przyczyn niezależnych od gminy (ukształtowanie terenu i lokalizacja przy drodze krajowej) system ten nie sprawdza się i generuje problemy. Docelowo system zbiórki wyselekcjonowanych odpadów w pojemnikach nie będzie rozszerzany. Wykorzystanie tego systemu będzie miało miejsce przy urzędach i placówkach oświatowych Natomiast na terenie gminy będzie rozwijany system workowy – segregacja i zbiórka odpadów indywidualnie u źródła ich powstawania w gospodarstwach domowych. Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu) i Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych Są to miejsca ogrodzone, strzeżone, wyposażone w szereg kontenerów oraz pojemników i obsługujące znaczny teren. Do punktów tych mieszkańcy mogą przynosić dowozić, przeważnie bezpłatnie, różnego rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty są ważnymi centrami odzysku surowców wtórnych, umożliwiające odbiór znacznie większej gamy surowców niż system "kontener w sąsiedztwie". Oprócz podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy) odbierane są tu: • odpady niebezpieczne, • odpady wielkogabarytowe, • odpady budowlane, • odpady z ogrodów i terenów zielonych, Na terenach wiejskich, funkcję zbiorczych punków gromadzenia odpadów pełnią Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów. Jednak w związku z niepełnym system selektywnej zbiórki odpadów od ludności, tylko niewielka część surowców wtórnych ze strumienia odpadów jest odzyskiwana. Należy, więc stworzyć Gminny Punkt Zbiórki Odpadów. Stopniowe zwiększanie udziału selektywnej zbiórki odpadów w obsłudze mieszkańców oraz dążenie do uzyskania założonego poziomu odzysku surowców wtórnych, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 39 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. będzie wymagało: • Utrzymania w odpowiednim stanie technicznym: taboru do transportu odpadów i zbiorników do gromadzenia odpadów zmieszanych i segregowanych. • Wprowadzenia indywidualnych pojemników i worków do gromadzenia odpadów wyselekcjonowanych oraz zorganizowania systemu odbioru tych worków Kluczowe znaczenie będą miały działania poprawiające opłacalność finansową ww. przedsięwzięć, bowiem aktualnie koszty segregacji odpadów są nieporównywalnie wyższe od ich składowania. ♦ DZIAŁANIA KSZTAŁTUJĄCE POSTAWY MIESZKAŃCÓW GMINY W celu zmiany niechęci mieszkańców do udziału w wdrażaniu selektywnej zbiórki odpadów proponuje się stworzyć system zachęt poprzez wprowadzenie finansowych korzyści za segregację odpadów (np. obniżone opłaty za wywóz odpadów) lub poprzez promocję zachowań np. nagradzanie mieszkańców za dostarczenie, dowóz odpadów do Zbiorczego Punktu Selektywnego Gromadzenia (centrum recyklingu), tzw. eko-biletami – umożliwiającymi bezpłatny udział w imprezach kulturalnych. W celu zachęty mieszkańców do redukowania ilości produkowanych odpadów, należy wspólnie z placówkami oświaty (szkoły podstawowe, średnie) propagować segregację odpadów w gospodarstwach domowych. Działania powinny mieć charakter informacyjno – edukacyjny. Poza przekazywaniem treści edukacyjnych (np. jak zmniejszyć ilość odpadów) należy informować np. o ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach zbiórki selektywnej odpadów, terminów odbioru, oznakowań umieszczanych na opakowaniach. 5.3 CELE I DZIAŁANIA KRÓTKOOKRESOWE OGRANICZENIA ILOŚCI ODPADÓW ZMIERZAJĄCE DO Cele szczegółowe (krótkookresowe) do 2006 roku: 1. Objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców miast i 95% mieszkańców terenów wiejskich. 2. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 80% wytworzonych odpadów komunalnych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 40 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 3. Skierowanie w roku 2006 na składowiska innych niż niebezpieczne i obojętnych do 82% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 4. Osiągnięcie w roku 2006 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: • opakowania z papieru i tektury – 45%, • opakowania ze szkła – 35%, • opakowania z tworzyw sztucznych – 22%, • opakowania metalowe – 35%, • opakowania wielomateriałowe – 20%, • odpady wielkogabarytowe – 26%, • odpady budowlane – 20%, • odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) – 22%, Odpady komunalne 1) Podnoszenie świadomości społecznej mieszkańców, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów. 2) Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 3) Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. 4) Wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych, tekstylnych i niebezpiecznych. 5) Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników ulegających biodegradacji. 6) Intensyfikacja działań w zakresie monitoringu i kontroli gospodarki odpadami. Osady ściekowe 1) Unieszkodliwianie osadów ściekowych w zależność od uwarunkowań lokalnych (kompostowanie, wykorzystanie w celach nawozowych i w rekultywacji, deponowanie osadów na składowiskach). 2) Likwidacja składowania osadów na oczyszczalni ścieków. 3) Zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi dla celów przyrodniczych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 41 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ♦ DZIAŁANIA W ŚWIADOMOŚCI KRÓTKIM OKRESIE MIESZKAŃCÓW W W CELU ZAKRESIE PODNIESIENIA MINIMALIZACJI WYTWARZANIA ODPADÓW W ramach podniesienia świadomości mieszkańców w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów jak również selektywnej zbiórki odpadów należy zwracać szczególną uwagę na: • większą dbałość o czystość i porządek w miejscu gromadzenia odpadów, • zachęcanie mieszkańców do prowadzenia segregacji (wspomniane wcześniej zachęty finansowe, eko-bilety), • dokonanie rewizji wydanych zezwoleń na korzystanie ze wspólnych pojemników na odpady przez właścicieli placówek handlowych i innych podmiotów gospodarczych, • mobilizowanie i zachęcanie właścicieli placówek handlowych do zainstalowania pojemników na terenie tychże obiektów, do zbierania makulatury (opakowania), zużytych baterii, świetlówek czy opakowań po farbach i lakierach czyli wzięcia udziału w stacji segregacji surowców wtórnych i selektywnej zbiórce materiałów niebezpiecznych, np. przez nieodpłatne udostępnianie pojemników do tego celu, poprzez finansowe zachęty (np. poprzez obniżki opłat), • intensyfikację edukacji społeczeństwa odnośnie prawidłowej segregacji jak i korzyści z niej płynących, • stałe doposażenie nieruchomości w pojemniki i worki do selektywnej zbiórki odpadów, • propagowanie kompostowników jako wyposażania domów jednorodzinnych. • kontrolowanie ilości wytwarzanych i oddawanych odpadów komunalnych ♦ DZIAŁANIA W KRÓTKIM OKRESIE W CELU USUWANIA I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze ogniwo systemu ich usuwania i unieszkodliwiania. Usuwanie odpadów z gospodarstw oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomości mają znaczący wpływ na czystość i stan sanitarny w miejscach zamieszkania, a tym samym na poziom życia mieszkańców. Gromadzenie odpadów powinno stanowić etap krótkotrwały i przejściowy. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 42 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Odpady gromadzi się w różnego rodzaju i wielkości zbiornikach przenośnych, przetaczanych lub przesypowych oraz w workach foliowych. W krajowym planie gospodarki odpadami stwierdza się, że wszyscy mieszkańcy Polski powinni być objęci usługami odbioru odpadów (100% pokrycie do końca 2007 r.). Obecnie na terenie gminy Pcim blisko 80% mieszkańców objętych jest usługą odbioru odpadów. Regularny wywóz odpadów odbywa się na podstawie kontraktu z firmą prywatną. Wobec powyższego w celu usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych proponuje się wprowadzenie systemu odbioru odpadów z wykorzystaniem kolorowych worków i pojemników 110l do segregacji odpadów „u źródła”. Przyjęcie tego typu systemu zbiórki odpadów jest zgodne z modelem wskazanym w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego. Dodatkowo proponuje się zagospodarowanie odpadów biodegradowalnych poprzez wyposażenie indywidualnych gospodarstw w kompostowniki. Realizacja zadań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych w pierwszym okresie, czyli w latach 2004 – 2006 polegać będzie przede wszystkim na: 1. Popularyzacji kompostowania odpadów organicznych przez mieszkańców we własnym zakresie. 2. Budowie instalacji zapewniających przyjęcie odpadów organicznych z pielęgnacji terenów zielonych i z gospodarstw domowych. Będą to głównie instalacje budowane w ramach ZUO oraz w celu ograniczenia transportu odpadów organicznych (głównie z pielęgnacji terenów zielonych). Na obszarze gminy Pcim, zaleca się promować lokalizację indywidualnych kompostowników w celu eliminacji odpadów biodegradowalnych „u źródła”. Do roku 2010 wprowadzone i kontynuowane będzie kompostowanie odpadów organicznych przez mieszkańców. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 43 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ♦ DZIAŁANIA W KRÓTKIM OKRESIE W CELU UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH Obecnie na terenie Gminy Pcim osady ściekowe są unieszkodliwiane na terenie istniejącej komunalnej oczyszczalni ścieków i są traktowane jako nawóz. Niemniej jednak na terenie gminy istnieją oczyszczalnie ścieków takie jak np: oczyszczalnia DPS i OSP w Trzebuni i Stróży. Monitoring ilościowy i jakościowy powstających osadów ściekowych w w/w oczyszczalniach nie jest prowadzony. Proponuje się, więc uruchomienie tymczasowego punktu zbiorczego osadów ściekowych na terenie gminnej oczyszczalni tak, aby w miarę potrzeb dowożone do oczyszczalni były osady ściekowe z pozostałych oczyszczalni oraz z nowo tworzonych oczyszczalni i systemów przydomowego oczyszczania ścieków oraz zbiorników bezodpływowych. Po zgromadzeniu odpowiedniej ilości osadów ze wszystkich oczyszczalni ścieków z terenu gminy będą one po wstępnej stabilizacji wykorzystywane rolniczo lub będą wywożone do kompostowania poza teren gminy. 5.4 DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ♦ ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH Aby umożliwić wdrożenie działań umożliwiających osiągnięcie założonych celów długo i krótkookresowych niezbędna jest weryfikacja aktualnego sposobu zbiórki i transportu odpadów komunalnych. Niezbędny będzie zakup dodatkowego sprzętu i samochodów do transportu odpadów gromadzonych w workach i pojemnikach 110l. ¾ Zbiórka selektywna odpadów komunalnych W celu utrzymania częstotliwości odbioru odpadów niezbędny będzie dodatkowy zakup samochodów do transportu odpowiedniego typu odpadów. Zakup taboru spowoduje rozbudowanie możliwości wykorzystania go do wprowadzenia na terenie gminy innych rodzajów zbiórki selektywnej uzupełniających istniejący. Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu): Obecnie na terenie gminy nie funkcjonuje tego typu punkt. Takie punkty umożliwiają odbiór znacznie większej gamy surowców niż system "kontener w sąsiedztwie" czy „worki w mieszkaniu”. Wprowadzenie zachęt finansowych dla mieszkańców gminy za dowóz odpadów spowoduje opłacalność tego typu zbiórki. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 44 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ¾ Zbieranie odpadów komunalnych biodegradowalnych Szczególnie istotne jest właściwe zbieranie odpadów biodegradowalnych. Aby umożliwić selektywną zbiórkę odpadów biodegradowalnych, już w gospodarstwach domowych mieszkańcy muszą zbierać na bieżąco odpady organiczne oddzielnie, w osobnym worku lub pojemniku. Utylizacja odpadów biodegradowalnych we własnym zakresie. Dla obszarów wiejskich taki system jest najlepszy. Odpady przetwarzane są w kompostwonikach przydomowych i zagospodarowane na potrzeby w własne mieszkańców. Taki sposób postępowania zaleca się dla gminy Pcim. Niemniej jednak należy uświadamiać mieszkańców o prawidłowej budowie i wykorzystywaniu przydomowych kompostowników. Sugerowane jest stworzenie pilotażowego programu pozwalającego na powstanie zgodnie z wymogami i przepisami prawidłowych kompostowników przydomowych. ¾ Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosowane można następujące systemy: 1. Okresowy odbiór bezpośrednio od właścicieli, poprzedzony akcją informacyjną np. 2 razy do roku oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”. 2. Dostarczanie sprzętu do centrum recyklingu przez właścicieli własnym transportem. 3. Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych. Zebrane odpady wielkogabarytowe będą demontowane na stanowiskach znajdujących się na terenie ZUO. Wydzielone surowce wtórne (głównie metale) będą sprzedawane, natomiast odpady niebezpieczne (baterie, akumulatory małogabarytowe, kondensatory, instalacje zawierające oleje i freony) będą kierowane do unieszkodliwiania. ¾ Zbiórka i transport odpadów komunalnych budowlanych Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się mogą: 1. Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe. 2. Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 45 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Zaleca się, aby już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach (pojemnikach) posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko. ¾ Zbiórka i transport odpadów komunalnych niebezpiecznych Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zaleca się stosowanie następujących systemów organizacyjnych: I stopień: 1. Gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przyjmujące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw, jako miejsca tymczasowego magazynowania. Zakłada się, że w każdej gminie docelowo zostanie zorganizowany, co najmniej jeden punkt. Koszt organizacji GPZON wg KPGO kształtuje się na poziomie ok. 70 000,00 PLN. 2. Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych). Do tego celu stosowane będą specjalne samochody z pojemnikami objeżdżające w określone dni wyznaczony obszar (średnio cztery razy w roku). Docelowo, pojazd obsługiwać będzie obszar o wielkości powiatu. 3. Zbiórka przez sieć handlową np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp. Władze miejskie zawierają umowy z placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania i przechowywania różnego rodzaju odpadów niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne na żądanie. 4. Zbiórka odpadów niebezpiecznych prowadzona będzie w ZZO i na odpowiednio wyposażonych składowiskach odpadów. II Stopień: 1. Stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych zlokalizowane na terenie Zakładów Zagospodarowania Odpadów mające na celu magazynowanie odpadów zebranych w gminach (w GPZON) i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji. Aktualnie w Polsce istnieje wystarczająca ilość zakładów unieszkodliwiających większość odpadów niebezpiecznych. Jedynie baterie i akumulatory małogabarytowe nie są przetwarzane ze względu na brak w kraju odpowiedniej technologii. W związku z tym proponuje się, aby do czasu uruchomienia technologii odzysku i unieszkodliwienia tych odpadów składować je selektywnie na składowiskach odpadów niebezpiecznych. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 46 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ¾ Zbiórka i transport odpadów tekstylnych Podstawową metodą pozyskiwania odpadów tekstylnych jest zbiórka do specjalnych pojemników. Prowadzona jest ona z reguły odrębnie od systemów selektywnej zbiórki odpadów organizowanych przez gminy lub przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej. W ramach skutecznej selektywnej zbiórki proponuje się w trakcie trwania masowej imprezy kulturalnej (cykliczna impreza w Pcimiu ma zostać zorganizowana) organizować punkt, do którego mieszkańcy w zamian za tzw. „nagrody” będą oddawać odpady tekstylne. ♦ STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁUŻĄCE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ W celu zachęcenia mieszkańców do zbiórki selektywnej i zwiększenia jej efektywności wykorzystywane będą następujące działania: 1. Obowiązki określone prawem wynikające z obowiązku nałożonego na gminę przez zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz.U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.). 2. Wykorzystywanie przepisów lokalnych. Prawo lokalne obligujące gospodarstwa domowe i innych wytwórców odpadów może być wykorzystane do efektywnego wprowadzania selektywnej zbiórki, poprzez zalecania dotyczące sposobu zbiórki, typów worków i pojemników oraz częstotliwości ich wystawiania do zbiórki (zgodnie z w/w ustawą). Instrumenty finansowe, np. gospodarstwa odzyskujące część odpadów oszczędzają na wydatkach związanych ze zbiórką odpadów niesegregowanych (mniejszy pojemnik lub rzadszy odbiór). Inną zachętą finansową może być obniżenie opłaty za usuwanie odpadów dla gospodarstw prowadzących kompostowanie odpadów we własnym zakresie. 3. Edukacja społeczna. Prowadzenie kampanii edukacyjno – informacyjnych stanowi zasadniczą część wdrażania strategii i planów gospodarki odpadami. Jej celem jest zachęcanie „producentów” odpadów do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a następnie do ich segregacji „u źródła”. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 47 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 5.5 PLAN DZIAŁAŃ W SEKTORZE GOSPODARCZYM ♦ ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH i PRODUKCYJNYCH Wytwórca odpadów zobowiązany jest do opracowania programu gospodarki odpadami lub złożenia informacji o wytwarzanych odpadach i sposobie gospodarowania nimi (w zależności od ilości wytwarzanych odpadów). Zbiórka i wywóz odpadów z zakładów przemysłowych będzie prowadzona przez firmy działające w danej dziedzinie. Sposób ten może funkcjonować w połączeniu z systemem selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz odpadów komunalnych podlegających biodegradacji w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach. ¾ WYEKSPLOATOWANE POJAZDY I OPONY Wszystkie pojazdy powinny być przekazywane w całości do punktów odbioru (auto-złomy) lub bezpośrednio do wyspecjalizowanych stacji demontażu, skąd przekazywane będą autoryzowanym przetwórcom. Obowiązek przekazania samochodu do takiej placówki powinien spoczywać na ostatnim właścicielu samochodu, który uzyska „certyfikat zniszczenia”, jedyny dokument, uprawniający do wyrejestrowania samochodu. Na terenie powiatu myślenickiego kasacją starych samochodów i wydawaniem odpowiednich zaświadczeń zajmują się firmy: „AUTOWOL” – Jacek Wolak, ul. Gancarska 22, Dobczyce oraz Auto – Złom – Komis, Kazimiera Żegleń, 32-434 Skomielna Biała ¾ ODPADY ELEKTRONICZNE Główną kwestią w gospodarce odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest organizacja zbiórki urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów: • zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urządzeń elektronicznych lub bezpośrednio od firm demontażowych; oraz • ¾ zbiórka od użytkowników indywidualnych - przez sklepy lub GPZON. BATERIE I AKUMULATORY Obecnie na terenie gminy Pcim nie wprowadzono programu zbiorki zużytych baterii i akumulatorów. Należy wprowadzić system zbiórki baterii i akumulatorów, szczególnie z rozproszonych miejsc ich powstawania. Podmioty wprowadzające je na rynek mają obowiązek odzysku z rynku tych odpadów. Baterie i akumulatory mogą być również zbierane ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 48 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. w trakcie przejazu Mobilnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych oraz w Gminnym Punkcie Odpadów Niebezpiecznych. Mieszkańcy gminy mogą otrzymać w ramach workowego systemu zbiórki odpadów kolejny worek, który umożliwjałby gromadzenie małogabarytowych odpadów niebezpiecznych i dowożenie ich na teren GPZON. Proponuje się, aby zbierane baterie deponować na składowiskach odpadów niebezpiecznych do czasu uruchomienia technologii ich przerobu zlokalizowanych w województwie. ¾ AZBEST Odpady zawierające azbest są unieszkodliwiane tylko poprzez składowanie. Taki sposób postępowania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi oraz środowiskowymi. Zgodnie z KPGO realizowane to może być na małych składowiskach (o powierzchni do 1 ha) przyjmujących odpady azbestowe. Na terenie gminy Pcim działają wyspecjalizowane firmy, które odbierają i transportują w/w odpady na składowisko poza teren gminy. ¾ ODPADY ZAWIERAJĄCE ZWIĄZKI FREONU (CFC, HCFC) Zgodnie z wymaganiami ustawy o odpadach, należy wprowadzić nowe systemy zbiórki i unieszkodliwiania dla określonych rodzajów odpadów, takich jak klimatyzatory urządzenia chłodnicze i zamrażające zawierające związki freonu (CFC i HCFC). Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów: • zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urządzeń lub bezpośrednio od firm demontażowych; • zbiórka od użytkowników indywidualnych - przez sklepy lub GPZON. Roczne poziomy odzysku i recyklingu w/w odpadów poużytkowych precyzuje ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z DNIA 29 MAJA 2003r (Dz.U. Nr. 104 Poz. 982). ¾ PCB Należy podjąć działania dla eliminacji urządzeń zawierających PCB i bezpiecznego usuwania olejów odpadowych o zawartości powyżej 50 ppm PCB/PCT (np. oczyszczania transformatorów o zawartości powyżej 0.005% wagowych PCB). W pierwszej kolejności zinwentaryzowane zostaną urządzenia zawierające powyżej 5 litrów PCB. Do końca 2010 r. oczyszczone zostaną wszelkie urządzenia i instalacje zawierających te substancje. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 49 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Aktualnie w Polsce unieszkodliwianie ciekłych odpadów z PCB można zrealizować jedynie w Zakładach ANWIL S.A. we Włocławku. które eksploatują od 1998 r. instalację odzysku chlorowodoru z odpadów chloroorganicznych oraz w Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym. ¾ ODPADY ROPOPOCHODNE Gminy – zgodnie z zaleceniem Krajowego Planu Gospodarki Odpadami mają zorganizować Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, w tym olejów odpadowych – przepracowanych i podjąć decyzję o ich lokalizacji. Jednak całość przedsięwzięć związanych ze zbiórką i zagospodarowaniem olejów przepracowanych powinna być koordynowana i kontrolowana na szczeblu wojewódzkim w celu zapewnienia jednolitości (kompatybilności) systemu. Samorząd wojewódzki wspólnie z przedstawicielami gmin powinien ustalić standard gminnych punktów zlewu olejów odpadowychprzepracowanych będących elementem GPZON. 6 PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY PCIM ♦ PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA Przy opracowywaniu planu działań w sferze gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Pcim kierowano się następującymi przesłankami: 1. Docelowym rozwiązaniem jest skupienie gmin wokół Zakładów Zagospodarowania Odpadów wyposażonych w linie do segregacji odpadów lub tylko w urządzenia do doczyszczania surowców wtórnych ze zbiórki selektywnej, urządzenia do konfekcjonowania surowców, instalację do zagospodarowania/unieszkodliwienia odpadów organicznych, tymczasowe pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych, składowisko odpadów resztkowych. O przyjętej technologii decydować będą inwestorzy. 2. Na obszarze gmin należących do poszczególnych ZZO odbywać się będzie selektywna zbiórka. Sposób zbiórki odpadów uzależniony będzie od przyjętej w ZZO technologii. 3. Prowadzone będą bardzo intensywne działania informacyjno edukacyjne mające na celu zachęcanie mieszkańców do zagospodarowywania odpadów organicznych we własnym zakresie (kompostowanie przydomowe, itp.). ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 50 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 4. Lokalizacja ZZO - zgodna z zasadą „bliskości” wyrażoną w ustawie o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.z 2001 Nr 62 poz 628). W przypadku konieczności dowozu odpadów (lub surowców) z większej odległości, należy rozważyć budowę stacji przeładunkowych lub Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów. 5. Utrzymanie przez gminy (związki gmin) kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami daje możliwość dofinansowania deficytowych działalności z zysków z działalności opłacalnej (np. dofinansowanie selektywnej zbiórki i kompostowania z zysków ze składowiska). 6. Zebrane selektywnie odpady komunalne (odpady organiczne, surowce wtórne) poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii). Pozostałe odpady oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych selektywnie, deponowane będą na składowiskach. 7. Zarówno system zbiórki opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszkańców będzie uzupełnieniem systemów postępowania z odpadami opakowaniowymi i niebezpiecznymi wynikających z: • Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U. z 2001 Nr 63 poz 638). • Ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U. z 2001 Nr 63 poz 639). W gospodarce osadowej przyjmuje się następujące kierunki działań: 1. Unieszkodliwianie osadów ściekowych w zależności od uwarunkowań lokalnych (kompostowanie, wykorzystanie w celach nawozowych i w rekultywacji, deponowanie osadów na składowiskach). 2. Możliwość nawiązania współpracy w tym zakresie z innymi jednostkami np. oczyszczalnią w Pcimiu. 3. Nie dopuszczenie do składowania osadów na oczyszczalniach ścieków. 4. Kontrola nad osadami wykorzystywanymi do celów przyrodniczych. Zgodnie z KPGO, preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi będzie ich kompostowanie. Najbardziej pożądane jest ono w oczyszczalniach powiązanych z zakładami kompostowania odpadów komunalnych i z zakładami posiadającymi znaczne ilości odpadów organicznych (np. kora, trociny). ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 51 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Deponowanie osadów na składowiskach odpadów nie jest kierunkiem zalecanym, lecz możliwym do wykorzystania. Jedynie zaleca się tymczasowe gromadzenie odpadów na wybetonowanym zadaszonym terenie do momentu zgromadzenia ekonomicznie opłacalnej do wywozu ilości. Preferowany system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy PCIM Wprowadzenie proponowanych rozwiązań z Planu Gospodarki Odpadami mających na celu ograniczenie ilości deponowanych odpadów na składowisku jak również osiągnięcie zakładanych limitów odzysku surowców będzie wiązało się z reorganizacją obecnego systemu gromadzenia, transportu i utylizacji odpadów. Po uwzględnieniu wad istniejącego w gminie Pcim systemu zbiórki odpadów planuje się zaprzestać rozwoju kontenerowego systemu zbiórki odpadów, a rozwinąć system selektywnej zbiórki odpadów oparty na kolorowych workach i pojemnikach 110l, przy równoczesnym wykorzystaniu istniejących 30 kontenerów do selektywnej zbiórki. Zalety tego systemu można opisać następująco: - zorganizowany systemu odbioru odpadów, oparty na selektywnej zbiórce umożliwia bezpośrednio w miejscach powstawania zbiórkę odpadów (tzw. zbiórka przy „krawężniku”) - jednocześnie jest to skuteczny sposób segregacji odpadów do recyklingu, - w ten sposób otrzymuje się czyste, jednorodne odpady, - oraz jest to forma elastyczna, umożliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania Wadą tego systemu jest to, że jest to najtrudniejsza forma selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualna zbiórka na każdej posesji i wiąże się z dużą liczbą zbiorników lub worków foliowych oraz rozbudowanym system transportu. Proponowany system w większości opiera się na „kolorowych workach”, których wygląd pozwala na łatwą i logiczną identyfikację. Składa się on najczęściej z 5 - 6 worków: – białego na szkło białe, – zielonego na szkło kolorowe, – żółtego na plastiki i inne tworzywa, – niebieskiego na złom, – czarnego na odpady bytowe, balastowe. - czerwonego na odpady niebezpieczne małogabarytowe Zebrane odpady będą usuwane z terenu gminy przez prywatne przedsiębiorstwa, posiadające stosowne zezwolenia i kierowane będą do zagospodarowania i składowania na składowiskach. Termin odbioru odpadów od mieszkańców gminy uzależniony będzie od ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 52 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. „kalendarza odbiorów”, który zostanie rozprowadzany wśród mieszkańców. W wyznaczonym terminie mieszkańcy mają obowiązek dostarczyć worki do drogi, a wyspecjalizowane firmy na zlecenie gminy, przy użyciu wozów transportowych zagospodarują odpady. Kalendarze z zaznaczonymi terminami oraz worki do segregacji odpadów są rozprowadzane wśród mieszkańców przez sołtysów i radnych. Zakupione przez gminę w okresie poprzednim kontenery do selektywnego gromadzenia w ilości, 30 szt. będą nadal wykorzystywane. Jedynie ich lokalizacja powinna ulec zmianie. Zaleca się ustawienie w/w kontenerów w miejscach ogólno dostępnych, w centrach Pcimia, Stróży i Trzebuni oraz przy ośrodkach sportu i rekreacji i placówkach oświatowych. Proponuje się system gromadzenia i zbiórki odpadów w specjalistycznych workach, wyróżniających się kolorem, kształtem i opisem, przeznaczonych dla poszczególnych frakcji odpadów, dlatego że ich wygląd pozwoli na łatwą i logiczną identyfikację. Dodatkowo: • Bezpieczne zebranie odpadów niebezpiecznych wymaga takiej ich segregacji, aby mieszkańcy mogli łatwo się ich pozbyć, tzn. miejsca zbiórki odpadów niebezpiecznych powinny być możliwie blisko, umożliwiając łatwe pozbycie się ich przez mieszkańców. • Kolorowe worki i pojemniki powinny wielkością odpowiadać potrzebom mieszkańców. Zbyt mała objętość stanowić będzie istotną przeszkodę dla funkcjonowania systemu. • Terminarz odbioru odpadów zmieszanych i zbieranych selektywnie powinien być stały i klarowny, uwzględniający potrzeby mieszkańców. • System zbiórki i wywozu powinien być elastyczny, pozwalając na jego rozbudowę. • System zbiórki powinien być łatwy do zrozumienia i stosowania. Cel ten może być osiągnięty przez stosowanie odpowiednich kolorów, oznakowań jak i przede wszystkim przez właściwie prowadzoną kampanię edukacyjną. Wobec powyższego zmodernizowany system zbiórki odpadów jak i rozszerzony system selektywnej zbiórki odpadów winien składać się z: • odpowiednich pojemników i worków, • wystarczającego potencjału technicznego (pojazdów do odbioru odpadów gromadzonych przez mieszkańców w workach i kontenerach do selektywnej zbiórki oraz odpowiedniego sprzętu), • punktów gromadzenia odpadów, • personelu, • informacji o zbiórce dla mieszkańców. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 53 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Aby prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych zostało stałym elementem życia mieszkańców, musi być zapewniony zbyt zebranych surowców oraz trwały system przyjętych zasad i sposobów segregacji kompleksowej. Bez odpowiedniego zaangażowania mieszkańców w system selektywnej zbiórki, osiągnięcie zakładanych limitów odzysku surowców będzie niemożliwe a także wiązać się będzie z dużymi kosztami finansowymi. Podczas wdrażania systemu selektywnej zbiórki należy zwrócić szczególną uwagę na: • kampanię informacyjną skierowaną do mieszkańców, dotyczącą segregacji surowców, wynikach tej segregacji, korzyściach - nie tylko w wymiarze ekonomicznym, ale także estetycznym i zapewniającym komfort w miejscu zamieszkania, • stopień odzysku surowców, na który wpływ ma, wyraźne i jednoznaczne oznakowanie poszczególnych worków z zachowaniem jednolitych kolorów • budowę i zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu, • komfort i higienę użytkowania systemu, • opłacalność, • koszty ponoszenia zbiórki - bilans - sprzedaż surowców -koszty. Najważniejszą kwestią dotyczącą systemu zbiórki i wywozu odpadów powinno być zbieranie odpadów komunalnych jak najbliżej gospodarstw domowych, co zapewni pełen odbiór odpadów od mieszkańców oraz wyeliminuje dotychczasowe problemy. Zaleca się współpracę z placówkami handlowymi w celu zbiórki odpadów opakowaniowych i poużytkowych. Należy zwrócić uwagę na korzyści, jakie mogą mieć gminy z organizacji tych zadań przez inne podmioty, wymagana jest w tym przypadku dobra orientacja w zagadnieniach organizacyjnych pracy danych placówek handlowych jak i ekonomicznych w zakresie potencjalnych opłat ponoszonych przez te placówki. Na terenie Gminy Pcim przewiduje się utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych „GPZON” poprzez wydzielenie terenu i ustawienie kontenerów dla potrzeb gromadzenia i czasowego przetrzymywania wyselekcjonowanych odpadów niebezpiecznych lub toksycznych, (takich jak: akumulatory, opakowania po farbach i lakierach, środki ochrony roślin, świetlówki, itp.). Przykładem lokalizacji takiego punktu może być teren zakładu – firmy, która obecnie zajmuje się odzyskiem odpadów komunalnych innych niż niebezpieczne. Zgromadzone w kontenerach odpady niebezpieczne, pakowane w ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 54 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. razie potrzeby w dodatkowe mniejsze pojemniki lub worki foliowe, wywożone będą do zakładów przetwórczych (akumulatory), składowisk odpadów niebezpiecznych (ZUO Kraków) lub zakładów utylizacji (planowana spalarnia w Krakowie, itp.). Poprawę systemu gospodarowania odpadami można uzyskać poprzez tworzenie firm międzygminnych. Proponuje się, aby transportem odpadów dalej zajmowały się przedsiębiorstwa wywozowe, działające na terenie gminy lub powiatu. Do transportu odpadów proponuje się używanie samochodów bezpylnych (śmieciarek) bębnowych i komorowych oraz samochodów do przewozu kontenerów. Ważnym zagadnieniem jest konieczność szybkiego wdrożenia systemu skutecznie oddzielającego od odpadów, trafiających do przeróbki lub finalnego składowania odpadów problemowych. Dotyczy to między innymi: • zużytych opon samochodowych, • zużytych akumulatorów, • zużytych olejów i smarów, • zużytych lamp-świetlówek, lamp rtęciowych, lamp sodowych, • zużytych leków, opakowań po chemikaliach, w tym po środkach ochrony roślin. Działania realizowane w ramach systemu gospodarki odpadami, w tym m.in. zakup dodatkowych pojemników i kompostowników winny być finansowane ze środków Gminnego / Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz innych funduszy pomocowych. Ze względu na różnorodność potencjalnych rozwiązań, przedstawiony powyższy preferowany system zbiórki odpadów na terenie gminy posiada potencjał dowolnych kombinacji innych niż preferowany pod warunkiem uzasadnienia technologicznego i ekonomicznego. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 55 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 7 ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015 ROKU 7.1 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA W oparciu o wyniki, wnioski i zalecenia zawarte w poprzednich rozdziałach opracowany został program strategiczny i plan działania w dziedzinie gospodarki odpadami na terenie Gminy Pcim, którego celem jest poprawa sytuacji w zakresie gospodarki odpadami. Program strategiczny został podzielony na program dla odpadów komunalnych, gdzie główna odpowiedzialność spoczywa na lokalnych władzach samorządowych oraz na program /strategię dla odpadów innych niż komunalne, gdzie wpływ i działania gmin są ograniczone. Okres planistyczny obejmuje lata 2005 - 2015. Planowanie gospodarki odpadami związane jest z długoterminowym planowaniem infrastruktury, dużymi inwestycjami oraz długimi horyzontami czasowymi procesu planowania. Plan Gospodarki Odpadami został przygotowany na podstawie dogłębnej analizy stanu istniejącego gospodarki odpadami i ujawnionych w toku prac problemów. Długoterminowy program działań strategicznych określa następujące zagadnienia: 7.2 • modyfikację struktury organizacyjnej sektora gospodarki odpadami, • modyfikację systemu zbierania odpadów, • sposoby finansowania, • mechanizmy zwrotu nakładów. ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015 Zadania strategiczne do roku 2015 dla Gminy Pcim opracowano na podstawie wytycznych zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Myślenickiego, Województwa Małopolskiego oraz KPGO. Zestawiono je w TABELI 7.1 uwzględniając terminy realizacyjne oraz jednostki odpowiedzialne za wdrażanie. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 56 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. TABELA 7.1 Zadania strategiczne do 2015 r. dla Gminy Pcim. Rok 2005 2006 20052010 2005 2015 2005 2010 20052010 20052015 Zadanie Jednostka Odpowiedzialna Zarząd Gminy, Powiatu Objęcie wszystkich mieszkańców gminy systemem zorganizowanej zbiórki odpadów komunalnych do uzyskania 100% sprawności systemu Modernizacja systemu zbiórki odpadów do realizacji celów w Powiat, Gmina, zakresie recyklingu i odzysku dla odpadów komunalnych Przedsiębiorcy – kontynuacja wykorzystania istniejącego systemu zbiórki selektywnej wielopojemnikowej (min 3) u źródła, zmiana lokalizacji pojemników – wprowadzenie indywidualnego systemu segregacji odpadów opartego na kolorowych workach – współpraca w zakresie pozyskanych selektywnie odpadów z planowanym Zakładem Zagospodarowania Odpadów w Myślenicach. Kampanie na rzecz społecznej świadomości w zakresie gospodarki odpadami, działania informacyjne i edukacyjne dotyczące odpadów opakowaniowych, działania informacyjne i edukacyjne dotyczące wdrożenia systemu zbierania i przetwarzania danych, krajowa kampania informacyjna dla społeczeństwa i podmiotów gospodarczych oraz lokalne kampanie informacyjne dla społeczeństwa. Modernizacja systemów zbiórki do realizacji celów w zakresie recyklingu i odzysku dla odpadów opakowaniowych i biodegradowalnych – kontynuacja wykorzystania istniejącego systemu zbiórki selektywnej wielopojemnikowej (min 3) u źródła, zmiana lokalizacji pojemników – wprowadzenie indywidualnego systemu segregacji odpadów opartego na kolorowych workach – współpraca z gospodarstwami domowymi w zakresie indywidualnych kompostowników – współpraca w zakresie pozyskanych selektywnie odpadów z planowanym Zakładem Zagospodarowania Odpadów w Myślenicach. Współpraca z gminami ościennymi w celu utworzenia wspólnego systemu gospodarki odpadami lub związku szerszego obejmującego wszystkie powiaty przypisane do RZGO, w celu spełnienia wymagań dotyczących gospodarki odpadami. Organizacja ewentualnego uczestnictwa sektora prywatnego w gospodarce odpadami. stworzenie GPZON, tymczasowy magazyn odpadów niebezpiecznych do czasu przygotowania odpadów do dalszego transportu 20052007 Stworzenie systemów unieszkodliwiania i odzysku do obsługi materiałów zbieranych do recyklingu 2005- Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych: Gmina, Powiat , Zarząd Województwa, Powiat, Gmina, Przedsiębiorcy oraz gospodarstwa domowe Zarząd Województwa Powiatu, Gminy Urzędy: Marszałkowski, Powiatowe, Gminne, zw. międzygminne Powiaty, związki współpracy międzygminnej Powiaty i gminy ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 57 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Rok 2006 20052006 20052006 20072015 20072015 20072015 Zadanie Działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie odpowiedniego stopnia zbiórki odpadów wielkogabarytowych Do roku 2006 – odzysk na poziomie 26% Rozwój systemu zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu): Działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów budowlanych i gruzu na poziomie 20% w 2006 r. instalacja linii odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych i gruzu o odpowiedniej wydajności (ZUO dla Powiatu) Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych: działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie 22% w 2006 r. Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych: działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów wielkogabarytowych na poziomie 50% do 2010 i 54% w 2015 r. Rozwój systemu zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych (gruzu): działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów budowlanych i gruzu na poziomie 40% w roku 2010 i 44% w 2014 r. instalacja linii odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych i gruzu o odpowiedniej wydajności Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych: działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie 50% w roku 2010 i 54% w 2014 r. Jednostka Odpowiedzialna Powiaty i gminy Powiaty i gminy Powiaty i gminy Powiaty i gminy Powiaty i gminy * Na podstawie KPGO, WPGO dla Województwa Małopolskiego, PGO dla Powiatu Myślenickiego 8 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY OKRES 4 LAT. 8.1 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY LATA 2005-2008 Harmonogram realizacji przedsięwzięć opracowano na podstawie Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego oraz Powiatu Myślenickiego, wykorzystując zapisy z zadań przewidzianych dla samorządów. Harmonogram dla Gminy Pcim zamieszczono w Tabeli 8.1. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 58 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Tabela 8.1 Harmonogram rzeczowy obejmujący okres 4 lat tj. 2005-2008 dla Gminy Pcim Zadanie Jednostka Lata Jednostka Przypisy Odpowiedzialna finansująca 1) Modernizacja systemu odbioru odpadów od mieszkańców: odpadów zmieszanych oraz selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy: Opracowanie pakietów Powiat 2005 Środki B edukacyjnych dla gminy (zw. Gmina, zw.gmin pomocowe Gmin) Zarząd 2008 WFOŚiGW – broszury informacyjne dla Województwa PFOŚ i GW mieszkańców dotyczące Org. Pozarządowe GFOŚiGW prawidłowej budowy kompostowników przydomowych – broszury dla mieszkańców promujące segregacje odpadów – przygotowanie planu promocji segregacji i selektywnej zbiórki odpadów na imprezach cyklicznych - wyposażenie w pojemniki i Gmina, zw. Gmin 2005 Środki własne B worki do odbioru odpadów przedsiębiorstwa, Środki zmieszanych i segregowanych Właściciele posesji 2006 przedsiębiorstw wszystkich mieszkańców gminy Środki - wyposażanie gospodarstw pomocowe domowych w kompostowniki AmiRR AWRSP min 18% - alternatywnie PFOŚ i GW, selektywna zbiórka 18% ilości GFOŚiGW odpadów biodegradowalnych powstających w gospodarstwach domowych - wyposażenie w pojemniki do Gmina, zw. Gmin 2005 Środki własne B selektywnej zbiórki odpadów przedsiębiorstwa, Środki niebezpiecznych placówki właściciele 2007 przedsiębiorstw handlowe sprzedające baterie, Środki punktów świetlówki, pomocowe gastronomicznych - wyposażenie placówek AMiRR AWRSP ,i handlowych handlowych i PFOŚiGW, gastronomicznych do zbiórki GFOŚiGW odpadów opakowaniowych (np. Kapsli od butelek, butelek bezzwrotnych, słoików, opakowań z tworzyw sztucznych) - organizowanie systemu zbiórki Gmina, zw. Gmin 2004 Środki własne B odpadów komunalnych Powiat Fundusze wielkogabarytowych 26% i 2006 pomocowe budowlanych 20% ilości WFOŚiGW odpadów powstających PFOŚ i GW GFOŚiGW ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 59 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Przedsiębiorstwa 2004 Środki własne B - doposażenie w sprzęt komercyjne PFOŚ i GW transportowy służący do 2007 transportu odpadów gromadzonych w workach i pojemnikach 110l 2) Ewentualna modernizacja oczyszczalni ścieków w Pcimiu według potrzeb systemu kanalizacji - umożliwienie dostarczania do Gmina, zw. Gmin 2005 Środki własne B oczyszczalni i/lub Powiat - 2007 Fundusze tymczasowego gromadzenia pomocowe na terenie oczyszczalni 2007WFOŚiGW osadów ściekowych 2013 PFOŚ i GW pochodzących z innych GFOŚiGW oczyszczalni ścieków w miarę rozbudowy systemu kanalizacji 3) Wdrożenie systemu zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych na terenie Gminy - 4) Utworzenie GPZON ~ Organizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych 22 % ilości odpadów powstających Gmina, zw. Gmin 2005 - 2006 Środki pomocowe i fundusze Środki własne i budżetowe A Współudział w utworzeniu regionalnego zakładu gospodarki odpadami komunalnymi RZGO - wdrożenie na terenie gminy Operatorzy 2005 - Środki własne monitoringu jakościowego i odbioru odpadów 2007 PFOŚiGW ilościowego odpadów WIOŚ GFOŚiGW - Przeprowadzenie kontroli Środki realizacji zadań w zakresie pomocowe monitoringu AMiRR - Prowadzenie monitoringu AWRSP WSPÓŁUDZIAŁ w przedsiębiorstwa 2005Środki UTWORZENIU ZAKŁADU zw. Gmin 2007 pomocowe i ZAGOSPODAROWANIA Powiat fundusze ODPADÓW Środki własne - Opracowanie dokumentacji i budżetowe 5) Opracowanie i aktualizacja Gminnego Planu Gospodarki Odpadmi B Opracowanie i aktualizacja gminnego planu gospodarki odpadami A A B Gmina 2004- Środki własne 2015 B PRZYPISY - Zadania własne gminy, związku gmin - Zadania koordynowane ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 60 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 9 SZACUNKOWE KOSZTY PLANOWANEGO SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY ¾ KOSZTY EKSPLOATACYJNE PLANOWANEGO SYSTEMU Wycenę kosztów eksploatacji planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oparto na wskaźnikach kosztorysowych zawartych w KPGO (Monitor Polski Nr 11 Poz. 159). Wspomniane wskaźniki odnoszą się do jednostkowych mas powstających odpadów [zł/Mg]. Koszt funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami jako całości dla odpadów komunalnych z uwzględnieniem wskaźników na jednego mieszkańca i na Mg odpadów dla Gminy Pcim w poszczególnych latach przedstawiono w TABELI 9-1. Tabela 9.1 Szacunkowy koszt funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi jako całości obejmujący lata 2005 – 2015. • Na 1 Na 1 Mg odpadów mieszkańca komunalnych [tyś zł] [zł/M] [zł/Mg] 2005 334,80 32,19 156,72 2 2006 342,07 32,70 156,97 3 2007 350,26 33,29 157,41 4 2008 362,99 34,31 159,64 5 2009 376,81 35,41 161,96 6 2010 390,98 36,54 164,14 7 2011 406,80 37,81 166,71 8 2012 423,61 39,15 196,23 9 2013 441,63 40,59 171,81 10 2014 459,31 41,98 173,75 11 2015 461,89 41,99 173,77 LP. Rok Koszty ogółem - - 1 Obliczenia własne ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 61 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Rys. 9.1 Planowane koszty eksploatacyjne systemu gospodarki odpadami. Planowany koszt eksplatacyjny systemu w poszczególnych latach w przeliczeniu na jednego mieszkańca [zł/M] koszt jednostkowy [zł/M] 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 lata KOSZTY INWESTYCYJNE W TABELI 9-2 zestawiono szacunkowe nakłady inwestycyjne i pozainwestycyjne na wdrożenie Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Pcim według celów i zadań długo i krótkookresowych. Tabela 9.2 Sumaryczne koszty inwestycyjne i pozainwestycyjne na wdrożenie planu gospodarki odpadami na terenie Gminy Pcim (tys. zł) RODZAJ ZADANIA 2005 - 2015 NAKŁADY INWESTYCYJNE w tys. Zł 1) Modernizacja zbiórki odpadów zmieszanych i selektywnej zbiórki odpadów komunalnych - wyposażenie mieszkańców w worki i pojemniki do odpadów zmieszanych oraz kompostowniki dla odpadów bioderadowalnych, - system zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych budowlanych i wielkogabarytowych, tekstylnych - wyposażenie w worki do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych - doposażenie firm przewozowych w sprzęt transportowy do odbioru worków 2) Wdrożenie systemu zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych oraz utworzenie GPZON 3) Ewentualna modernizacja oczyszczalni ścieków dla zagospodarowywania osadów ściekowych 4) Nakłady inwestycyjne na współudział w wdrożeniu systemu zagospodarowania 330 120,00 25,00 500 ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 62 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. odpadów komunalnych ZZO 5) Nakłady na współudział we wdrożeniu 100 systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych i poużytkowych RAZEM: 1075 NAKŁADY POZAINWESTYCYJNE w tys. Zł 6) Utworzenie pakietów informacyjnych dla 10 wdrożenia systemu selektywnej zbiórki odpadów i programu kompostowników przydomowych 7) Opracowanie i aktualizacja Gminnego 15 Planu Gospodarki Odpadami 15 8) Inne RAZEM: NAKŁADY RAZEM w tys. Zł RAZEM: 40 1115 *Obliczenia własne na podstawie wskaźników z KPGO Zadania wykazane w Programie Ochrony Środowiska i ich koszt wraz z numerem przypisanym do zadań zawartych w powyższym harmonogramie: -(1) Organizacja selektywnej zbiórki odpadów – 300 000 -(2) Organizacja i budowa Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, okresowa zbiórka odpadów niebezpiecznych, - 120 000 -(7) Opracowanie gminnego planu gospodarki odpadami oraz opracowanie sprawozdań i aktualizacji – 15 000 -(1) Organizacja i zbiórka odpadów wielkogabarytowych i tekstylnych – 30 000 -(6) Działania informacyjne w zakresie kompostowników przydomowych – 10 000 -(4) i (5) Nakłady inwestycyjne na współudział w wdrożeniu systemu zagospodarowania odpadów komunalnych, systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych i poużytkowych, ZZO – 600 000 9.1 ZASADY FINANSOWANIA ¾ KOSZTY INWESTYCYJNE Zakres przewidywanych inwestycji obejmujących obiekty infrastruktury, maszyny i urządzenia stanowiące środki trwałe (samochody specjalistyczne, maszyny i urządzenia, pojemniki) powinien być przedmiotem studium wykonalności. Celem studium jest określenie realności wykonania zamierzonych przedsięwzięć zarówno pod kątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych wdrożenia, a więc poziomu niezbędnych do pokrycia kosztów eksploatacji. Koszty inwestycji mogą być pokrywane z następujących źródeł: ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 63 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. • opłaty odbiorców usług - stanowią dość pewne źródło środków finansowych pod warunkiem, że ich poziom pozwala na pokrycie całości kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku; • środki własne budżetów gmin - jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy. Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budżetach gmin, co powoduje konieczność wcześniejszego planowania (jesienią na kolejny rok); • dotacje ze źródeł zewnętrznych - krajowych, głównie z narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska; zagranicznych- mają znaczenie marginalne; • pożyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne - są podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. Pożyczek udziela Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliżonych zasadach fundusze wojewódzkie. Przedsięwzięcia finansowane przez NFOŚiGW muszą spełniać następujące kryteria: - zgodność z polityką ekologiczną państwa, - efektywności ekologicznej, - efektywności ekonomicznej, - uwarunkowań technicznych i jakościowych, - zasięgu oddziaływania, - wymogów formalnych. Samorządy mogą uzyskiwać pożyczki na pokrycie nawet 70% kosztów zadania. Znaczna część pożyczki może zostać umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanych terminie. Najniższe możliwe do uzyskania oprocentowanie wynosi 0,2 kredytu refinansowego. Preferencyjne kredyty, bez możliwości umorzeń, oferuje np. Bank Ochrony Środowiska S.A. Pożyczki i preferencyjne kredyty są zazwyczaj udzielane na krótkie okresy do kilku lat. Powoduje to znaczne skumulowanie kosztów finansowych obsługi zadłużenia, skutkujące podwyżką cen usług, (jeżeli koszty finansowe są ich elementem) lub znacznymi wydatkami z budżetu gmin. • komercyjne kredyty bankowe - ze względu na duże koszty finansowe związane z oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny być brane pod uwagę jako podstawowe źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z pożyczek preferencyjnych. Samorządy są obecnie postrzegane przez banki jako interesujący i wiarygodni klienci, stąd dostęp do kredytów jest coraz łatwiejszy. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 64 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. • emisja obligacji komunalnych - obligacje mogą być emitowane w przypadku, jeżeli dają szansę pozyskania środków taniej niż kredyty bankowe, a pożyczki preferencyjne nie są możliwe do pozyskania. • udział kapitałowy lub akcyjny - polega na objęciu udziałów finansowych w przedsięwzięciu inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze inwestycyjne). • Fundusze inwestycyjne - wejście ekologicznych funduszy inwestycyjnych (green equity funds) na rynek finansowy ochrony środowiska, może okazać się przełomowe dla usprawnienia podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony środowiska z przedsięwzięciami o charakterze gospodarczym. Doświadczenie z łączeniem wymagań ochrony środowiska i rozwoju produkcji może być przydatne do niedopuszczenia do zwiększenia obciążeń środowiska w warunkach wzrostu gospodarczego. ¾ KOSZTY EKSPLOATACYJNE – ZASADY FINANSOWANIA Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów. Uzupełniającymi źródłami przychodów są wpływy z tytułu sprzedaży: • surowców wtórnych, • kompostu, Coraz częściej za przychody uważa się również brak kosztów transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne). Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać: • pokrycie całości kosztów związanych z bieżącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją elementów gospodarki odpadami, • pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji), • rozsądny zysk przedsiębiorstw realizujących usługi. • Ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz.628), cena przyjęcia odpadów na składowisko powinna uwzględniać w szczególności koszty budowy, eksploatacji, zamknięcia, rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska odpadów (art. 61). Należy również uwzględnić opłatę za korzystanie ze środowiska polegające na umieszczeniu odpadów na składowisku. Jednak w przypadku Gminy Pcim opłata za składowisko jest narzucana poprzez inne gminy. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 65 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 10 WNIOSKI Z ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO Wpływ realizacji planu na powietrze atmosferyczne. Założony 100% poziom obsługi mieszkańców systemem zorganizowanego wywozu odpadów na terenie gminy a także powstanie komórki w urzędzie gminy kontrolującej wywóz odpadów przyczyni się do wyeliminowania ryzyka powstawania niezalegalizowanych „dzikich” wysypisk odpadów, co z kolei wyeliminuje niekontrolowany unos i wtórne pylenie szkodliwych dla atmosfery substancji. Pełna i szeroka kampania informacyjna o zagrożeniach związanych z odpadami przyczyni się do ograniczenia spalania odpadów w paleniskach domowych, przez co znacznie zmniejszy się emisja szkodliwych substancji do powietrza. Wpływ realizacji planu na wody podziemne i powierzchniowe. Regulacja i kontrola gospodarki odpadami zminimalizuje szkodliwość odcieków pochodzących z dzikich składowisk odpadów lub odcieków pochodzących z niezabezpieczonych komunalnych składowisk odpadów przechodzących do podziemnych warstw wodonośnych lub wód powierzchniowych. Ponieważ teren gminy w całości jest terenem ochronnym ujęcia wody pitnej dla Krakowa to regulacja gospodarki odpadami wpłynie korzystnie na jakość wód w tym rejonie. Wpływ realizacji planu na gleby i krajobraz Likwidacja dzikich składowisk odpadów przyczyni się do minimalizacji szkodliwości odcieków z tych składowisk na gleby gminy Pcim. Dodatkowo sprawna gospodarka odpadami w rejonie powiatu myślenickiego pozwoli na uatrakcyjnienie tego terenu turystycznie. Wysokie i liczne nie-zrekultywowane hałdy składowisk odpadów (na szczęście nie występujące na omawianym terenie) wpływają niekorzystnie na krajobraz naturalny. Uporządkowane i dobrze zorganizowane gminne miejsca zbiórki odpadów, wkomponowane w środowisko naturalne nie psują estetyki krajobrazu. Dobrze zorganizowane centra recyklingu wpłyną korzystnie na utrzymanie porządku i czystości na terenie gminy. Ponadto kompost uzyskiwany z odpadów biodegradowalnych będzie wykorzystywany w celach rekultywacyjnych na terenach, na których uwidacznia się szkodliwe działanie wiatru i wody (erozja naturalna) oraz działanie człowieka. Wpływ realizacji planu na gospodarkę odpadami Rozszerzenie wdrożonego systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz spełnianie wymogów odnośnie dopuszczonych limitów przyczyni się do stopniowego obniżania się ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 66 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. udziału odpadów o cechach surowców wtórnych (zwłaszcza odpadów opakowaniaowych,) w strumieniu odpadów kierowanych na składowiska. Dzięki temu zarówno nastąpi oszczędność pojemności i powierzchni składowiska, co wpłynie bezpośrednio na zmniejszenie zapotrzebowania na zajmowanie nowych powierzchni pod deponowanie odpadów. Dzięki temu również nastąpi oszczędność w zużyciu materiałów i surowców naturalnych, których wyrób lub wydobycie generuje odpady w skali całego kraju. Wdrożenie systemu selektywnej zbiórki i limitów odzysku odpadów o charakterze niebezpiecznym z odpadów komunalnych przyczyni się niewątpliwie do zmniejszenia niekorzystnej presji substancji niebezpiecznych na wszystkie komponenty środowiska. Składowanie odpadów na obszarze województwa małopolskiego zostanie scentralizowane; dokonywane będzie na obiekcie spełniającym obowiązujące i przewidywane wymogi ochrony środowiska. Deponowanie odpadów będzie sukcesywnie ograniczane do strumienia odpadów balastowych, a docelowo odpadów przetworzonych z innych procesów unieszkodliwiania. Zmniejszany będzie sukcesywnie w strumieniu odpadów kierowanych do składowania udział odpadów o cechach surowców wtórnych (selektywna zbiórka) oraz odpadów ulegających biodegradacji (kompostowanie). Wszystkie opisane powyżej zmiany będą służyły poprawie jakości środowiska na obszarze analizowanego terenu i terenów przyległych. Ponadto wprowadzenie zasad zgodnych z Polityką Ekologiczną Państwa oraz pozostałymi aktami prawnymi spowoduje, iż gmina Pcim w pełni będzie wypełniała obowiązki nałożone przez prawo. Wpływ realizacji planu na społeczeństwo lokalne W wyniku wprowadzenia w życie szeroko zakrojonej akcji edukacyjnej zostanie podniesiona świadomość społeczna. Społeczeństwo będzie dbało o swoje otoczenie co wpłynie korzystnie na jakość życia a w konsekwencji na zdrowie człowieka. Dzięki realizacji planu gospodarki odpadami zostanie ograniczony negatywny wpływ działań człowieka na środowisko naturalne. W WYNIKU REALIZACJI ZADAŃ I DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z WDRAŻANIEM NINIEJSZEGO PROJEKTU PLANU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE ANALIZOWANEGO OBSZARU NASTĘPOWAĆ BĘDZIE POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I STOPNIOWE PRZYWRACANIE WALORÓW MIEJSC ZDEGRADOWANYCH. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 67 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 11 SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU 11.1 SYSTEM MONITORINGU Przebieg realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami musi być systematycznie kontrolowany (monitorowany). Monitoring ten ma istotne znaczenie informacyjne. Jego głównym celem jest usprawnienie procesów zarządzania Gminnym Planem. Zarządzanie to dotyczy zarówno działań bieżących, jak i okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji celów i priorytetów. System monitoringu realizacji „Planu” składa się z trzech elementów: 1. monitoring środowiska, 2. monitoring Gminnego Planu Gospodarki Odpadami i Programu Ochrony Środowiska, 3. monitoring społeczny (odczucia i skutki). ¾ MONITORING ŚRODOWISKA Monitoring ten na terenie województwa małopolskiego realizowany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przy współudziale jednostek organizacyjnych i naukowo – badawczych. Kryteria normatywne stanu środowiska oraz systemy ocen i pomiarów ulegają obecnie ewolucji w związku z unifikowaniem systemu krajowego z systemem monitoringu Unii Europejskiej. Planowane zmiany systemu monitoringu środowiska będą wymagały istotnego wzmocnienia osobowego oraz technicznego. ¾ MONITORING GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI I SAMEJ GOSPODARKI ODPADAMI Ocena osiągnięć celów ekologicznych, stopnia realizacji zadań, oraz ocena podstaw poszczególnych jednostek gminnych jak i zachowań mieszkańców jest punktem głównym monitoringu gminnego planu gospodarki odpadami. Wyniki oceny są podstawą zarządzania w aspekcie weryfikacji (aktualizacji) celów, modyfikacji mechanizmów niezbędnych do realizacji poszczególnych zadań oraz do egzekwowania zakresu realizacji od wykonawców (od urzędów, instytucji i podmiotów gospodarczych). Wykorzystuje się tu wyniki monitoringu środowiska, a także oceny poznawcze skali osiągnięć z osiągnięciami planowanymi. W związku z tym miernikami realizacji celów Gminnego Planu są między innymi: odsetek (%) redukcji zagrożeń lub skali korzystania ze środowiska (np. emisji zanieczyszczeń), a także % wzrostu korzyści (np. wzrostu odzysku, ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 68 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. wzrostu stopnia oczyszczenia). Wartości te porównywane są z planowanymi odsetkami redukcji zagrożeń lub wzrostu korzyści. Ponadto miernikami są wskaźniki jednostkowe (np. ilość odpadów lub ścieków wytwarzanych przez 1 mieszkańca, ilość zużywanej wody). Monitoring realizacji i zadań prowadzony jest przez Zarząd Gminy. Dotyczy oceny realizacji corocznego planu działań w aspekcie: • ilości i jakości zakresu i kosztów zadań zrealizowanych, • przyczyn cząstkowego wykonania zadań zaplanowanych • przyczyn zaniechania realizacji zadania, • ustalenia narzędzi optymalizujących realizację zadań na rok następny, • określenia zakresu merytorycznego zadań na rok następny wraz z oceną ich przygotowania organizacyjnego i finansowego. W TABELI 11-1 zaproponowano przykładowe istotne wskaźniki. TABELA 11-1 Wskaźniki monitorowania planów wraz z wskaźnikami bazowymi. LP. WSKAŹNIK Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych / 1 mieszkańca x rok Udział odpadów z sektora komunalnego wywożonych na składowisko Stopień pokrycia mieszkańców selektywną zbiórką odpadów Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych biodegradowalnych Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych wielkogabarytowych Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych budowlanych Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych niebezpiecznych Stopień odzysku odpadów komunalnych biodegradowalnych Stopień odzysku odpadów komunalnych wielkogabarytowych 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Stopień odzysku odpadów komunalnych budowlanych 11 Stopień odzysku odpadów komunalnych niebezpiecznych Udział odpadów z sektora gospodarczego składowanych na składowiskach Stopień wykorzystania gospodarczego odpadów przemysłowych Stopień unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu odpadów komunalnych i komunalnopodobnych Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami 12 13 14 12 15 • STAN WYJŚCIOWY 0,24 Mg/M/rok 100% 1% Mg/M/rok Brak danych Mg/M/rok Brak danych Mg/M/rok Brak danych Mg/M/rok Brak danych % Brak danych % Brak danych % Brak danych % Brak danych Brak danych % Brak danych % Brak danych % 0,47% Brak danych zł/rok Na podstawie KPGO ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 69 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodzących z monitoringu środowiska. Informacje te powinny być opracowane przez odpowiednie służby. W oparciu o analizę wskaźników grupy będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – będzie możliwa aktualizacja planu. Stopień realizacji zadań jest w pewnej części również oceną (samooceną) władz samorządowych w zakresie zarządzania Gminnym Planem Gospodarki Odpadami. Monitoring, kontrola, egzekwowanie - gospodarki odpadami Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U. z 2001 r. Nr 152 poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Marszałek Województwa jest odpowiedzialny za tworzenie bazy danych. Wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami sprawą pierwszorzędnej wagi jest opracowanie i wdrożenie wojewódzkich baz, które zawierać będą kompleksową informację o odpadach łącznie z informacją o przedsiębiorstwach i instalacjach odzysku i unieszkodliwiania odpadów. W I Etapie realizacji monitoringu gospodarki odpadami prowadzone były i będą następujące działania TABELA 11-2. TABELA 11-2 Etapy monitoringu gospodarki odpadami Zadanie Tworzenie i wdrażanie wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Raporty kierowane do Ministra Środowiska Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2003 Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2004 Konsultacje i opiniowanie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przed uchwaleniem przez Radę Ministrów Termin Wg KPGO – 2003 Czerwiec 2003 Czerwiec 2004 Czerwiec 2005 III kwartał 2006 W związku z powyższym należy stworzyć bazy danych, w których będzie można zbierać dane, niezbędne do opracowania raportu dla województwa. Sprawozdanie z realizacji „Planu” powinno obejmować: - sprawozdanie z wykonanych zadań organizacyjnych i techniczno- technologicznych, - zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac, - sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć. II Etap w okresie 2007-2011 - nastąpi aktualizacja planu wojewódzkiego oraz powiatowych i gminnych. Na bieżąco będzie prowadzona sprawozdawczość gminnej bazy ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 70 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. danych o odpadach, w oparciu, o którą prowadzona będzie powiatowa i wojewódzka baza danych, a dalej centralna baza danych, dotycząca wytwarzania i gospodarowania odpadami. Niezależnie od przedstawionych wyżej działań — równolegle przebiegać powinno tworzenie systemu monitoringu zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. ¾ MONITORING SPOŁECZNY Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu jest dobry system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach (miernikach – odczucia i skutki) stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, a także na wskaźnikach świadomości społecznej. W poniższej tabeli zaproponowano istotne wskaźniki. TABELA 11-3 Wskaźniki monitorowania społecznego planu 1 2 3 STAN WYJŚCIOWY WSKAŹNIK Lp. Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jakościowej Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska) Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjnoinformacyjnych, Brak danych % liczba / opis 160 liczba / opis Brak danych * Na podstawie KPGO Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodzących z badań społecznych np. raz na 4 lata, które powinny być prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki. Mierniki społecznych efektów programu są wielkościami wolnozmiennymi, wynikającymi z badań opinii społecznej i specjalistycznych opracowań służących jakościowej ocenie udziału społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska. W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę będzie możliwa aktualizacja planu. ¾ WDRAŻANIE GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI PROCEDURA WDRAŻANIA Wdrażanie Gminnego Planu Gospodarki Odpadami będzie prowadzone przez następujące podmioty: • Zarząd Województwa, /zadania na szczeblu ponadgminnym/ • Starostwa Powiatowe, /zadania na szczeblu ponadgminnym/ ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 71 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. • Gminy, Związki Gmin, /zadania na szczeblu gminnym/ • Międzygminne Przedsiębiorstwa Gospodarki Odpadami, • Przedsiębiorstwa komercyjne, Wdrażanie będzie się odbywało przy udziale następujących instytucji: • Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, • Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, • Organizacje pozarządowe. Narzędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w gminie są Budżety Gminy, Powiatu oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Służą one do finansowania przedsięwzięć z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym także nowoczesnemu gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Na dochód GFOŚiGW składa się: 1. Całość wpływów z opłat za usuwanie drzew i krzewów. 2. 50% wpływów z opłat za składowanie odpadów na terenie gminy. 3. 10% wpływów z opłat i kar z terenu gminy za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych. Dysponentem GFOŚiGW jest Zarząd gminy a dochody te mogą być wykorzystane na m.in.: 1. Dotowanie i udzielanie kredytów na działania modernizacyjne i inwestycyjne służące ochronie środowiska. 2. Realizację przedsięwzięć związanych z gospodarczym wykorzystaniem odpadów. 3. Wspieranie działań zapobiegających powstawaniu odpadów. OCENA I PROCEDURY OCENIANIA Zgodnie z ustawą o odpadach projekty planów podlegają zaopiniowaniu: 1) projekt planu krajowego — przez zarządy województw; 2) projekt planu wojewódzkiego — przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa; 3) projekt planu powiatowego — przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu; 4) projekt planu gminnego — przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu. Mechanizm ten powoduje, że każdy plan będzie mieć charakter ponadlokalny. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 72 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. Plan Gospodarki Odpadami wymagać będzie aktualizacji w cyklu czteroletnim. Aktualizacja PGO powinna obejmować ocenę istniejących systemów zbiórki odpadów i ilości produkowanych odpadów, względem założonych celów i wymogów prawnych. Wyniki oceny stanowić będą podstawę do opracowania nowych celów i podjęcia działań z nich wynikających. SPRAWOZDAWCZOŚĆ Sprawozdawczość z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami powinna obejmować: - wykonanie zadań organizacyjnych i techniczno- technologicznych, - zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac, - realizację harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć. Aktualizacja planu gospodarki odpadami powinna być dokonana nie później niż po czterech latach, z uwzględnieniem np.: • Czy systemy zbiórki odpadów są skuteczne i właściwie wdrażane, np. czy sortowanie odpadów przebiega prawidłowo i jak zmienia się produkcja odpadów? • Czy pozostałe frakcje odpadów są segregowane i odbierane właściwie? • Czy istnieją odpady sprawiające trudności, które powinny podlegać osobnemu systemowi zbiórki? • Czy taryfikator jest przejrzysty i odpowiedni do kosztów i czy realizuje zasadę “producent odpadów płaci”? • W jaki sposób zmienia się produkcja odpadów i jaki ma to wpływ na działalność zakładu utylizacji odpadów? • Czy cele Strategii Gospodarki Odpadami są osiągane? • Jakie powinny być przyszłe cele gospodarki odpadami? Ustawa o Odpadach wymaga, aby co dwa lata sporządzany był raport o postępach we wdrażaniu PGO przez Zarząd Gminy i przedkładany Radzie Gminy. Raport powinien omawiać aktualne i/lub prognozowane zmiany w założeniach i pozycjach budżetowych, a także możliwości podjęcia nowych inicjatyw na rzecz poprawy planu. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 73 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. 12 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Celem niniejszego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Pcim jest wybór i wskazanie optymalnej drogi postępowania w zakresie gospodarki odpadami, w szczególności odpadami komunalnymi powstającymi na terenie Gminy. Przedstawione cele i działania są zgodne z obowiązującym ustawodawstwem z analizowanej dziedziny oraz kierunkiem działań określonym w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego i Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Myślenickiego. We wstępie Planu dokonano w szczególności analizy stanu prawnego z zakresu gospodarki odpadami, z wykazem obowiązujących aktów prawnych. Opisano tu obowiązujące w Polsce zasady zamieszczone w przepisach z zakresu gospodarki odpadami. Przytoczono wytyczne i cele Polityki Ekologicznej Państwa oraz opisano pokrótce Plany Gospodarki Odpadami wyższego rzędu. Charakterystyka obszaru analizowanej Gminy ma na celu wskazanie stanu istniejącego pod względem demograficznym, gospodarczym i społecznym mającym wpływ na rodzaj planowanego systemu gospodarki odpadami. Dane demograficzne i gospodarcze były niezbędne do przeprowadzenia analizy prognozy zmian strumienia emisji poszczególnych rodzajów odpadów. Gmina Pcim jak większość gmin powiatu myślenickiego ma charakter rolniczy. Proponuje się rozwój gminy w kierunkach handlowo – usługowo – turystycznym. Dla Gminy Pcim prognozuję się wzrost ludności a co za tym idzie wzrost ilości wytwarzanych odpadów zgodnie z wskaźnikami dla całego kraju. Przeprowadzenie analizy stanu istniejącego w zakresie gospodarki odpadami miało na celu wskazanie aktualnego postępowania w zakresie zorganizowanej gospodarki odpadami w szczególności odpadami komunalnymi. Miało to niewątpliwie znaczenie przy wyborze celów i zadań ujętych w dalszej, właściwej części Planu. Obecnie w gminie Pcim w większości mieszkańcy objęci są systemem zbiórki odpadów komunalnych. Ewentualne braki systemu zbiórki wynikają z trudności terytorialnych gminy. Niestety aktualny stan gospodarki odpadami wskazuje na niedoskonałości selektywnej zbiórki w zakresie odpadów prowadzonej w oparciu o kontenery i pojemniki. Po analizie aktualnego stanu systemu zbiórki odpadów i systemu selektywnej zbiórki odpadów proponuje się zbiórkę odpadów do kolorowych worków. Proponuję się również uruchomienie gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz gminnego mobilnego punktu zbiórki odpadów tekstylnych, wielkogabarytowych i budowlanych. Dla poprawienia sprawności wprowadzanego systemu ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 74 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. zbiórki proponuje się przeprowadzenie szeregu imprez jednorazowych i cyklicznych oraz szkoleń i konkursów zwiększających świadomość społeczną. Następnym elementem składowym Planu jest przedstawienie w sposób szczegółowy pod względem ilościowym i jakościowym konkretnych celów i zadań krótko i długookresowych. Do zadań tych głównie należy kontrola i usprawnianie systemu zbiórki odpadów oraz minimalizacja produkcji odpadów. Jednym z istotnych zadań gminy w zakresie systemu zbiórki odpadów jest współpraca w zakresie Zakładu Zagospodarowywania Odpadów. Plany gminy w zakresie współtworzenia ZZO dotyczą jedynie wypełniania obowiązków zawartych w Planach wyższego rzędu. Gmina w miarę możliwości będzie partycypować w kosztach utworzenia takiego ZZO na terenie Sułkowic i/lub Myślenic, oraz będzie czynnie uczestniczyć w organizacji i zarządzaniu ZZO dla usprawnienia całości systemu zbiórki odpadów. Ostatnim elementem jest wskazanie niezbędnych środków do realizacji zadań przyjętych w Planie oraz możliwości i źródeł ich pozyskiwania. Zaprezentowano również niezbędny system monitoringu i wdrażania planu. Ma to niewątpliwe znaczenia dla organów odpowiedzialnych za wprowadzenie „w życie” zapisów niniejszego dokumentu. W oparciu o wyniki analiz stanu istniejącego i prognozowanych zmian opracowano plan działań i wytyczono zadania strategiczne. Realizacja tych działań i zadań umożliwi spełnienie obowiązujących i przewidywanych wymogów prawnych, uporządkowanie gospodarki odpadami, zmniejszenie ilości odpadów kierowanych do deponowania poprzez zwiększenie odzysku surowców wtórnych oraz poprawę wprowadzonej już na terenie gminy selektywnej zbiórki, co przyczyni się do poprawy jakości środowiska na analizowanym terenie. W ostatniej, właściwej części Planu podano szacunkową wartość pieniężną kosztów wdrażania zmian. Podano również źródła pozyskania funduszy. Są nimi: fundusze pomocowe z UE, fundusze z Powiatu i Województwa, WFOŚiGW, PFOŚiGW. ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 75 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI dla GMINY PCIM .................................................................................................................................................................................................................................. ZAŁĄCZNIK NR 1 – SPIS AKTÓW PRAWNYCH Akty Prawne 1. Ustawa z 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627). 2. Ustawa z 16.10.1991r. o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 99, poz. 1 079, zm. Dz.U. Nr 100, poz. 1 085) 3. Ustawa z 11.01.2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz. 84, zm. Dz.U. Nr 100, poz. 1 085, Nr 123, poz. 1 350, Nr 125, poz. 1 367) 4. Ustawa z 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628) 5. Ustawa z 2.03.2001r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz.U. Nr 52, poz. 537, zm. Dz.U. Nr 100, poz. 1 085) 6. Ustawa z 11.05.2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U z 2001r. Nr 63, poz. 638) 7. Ustawa z 11.05.2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U z 2001r. Nr 63, poz. 639) 8. Ustawa z 7.06.2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U z 2001r. Nr 72, poz. 747, zm. Dz. U. Nr 113, poz. 984) 9. Ustawa z 18.07.2001r. prawo wodne (Dz.U z 2001r. Nr 115, poz. 1 229) 10. Ustawa z 20.07.1991r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. Nr 77, poz. 335, ost. zm. Dz.U. Nr 115, poz. 1 229) 11. Ustawa z 19.06.1997r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. Nr 101, poz. 628, ost. zm. Dz. U. Nr 154, poz. 1 793) 12. Ustawa z 4.02.1994r. prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 27, poz. 96, ze zm.) 13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9.04.2003r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami. (Dz. U.03.66.620 z dnia 17.04.2003 r.) 13. INFORMACJA O AUTORACH Eko – Efekt Sp. z o.o. ul. Modzelewskiego 58A/89 02 – 679 Warszawa www.ekoefekt.pl Autorzy: mgr inż. Dorota Regulska mgr inż. Dariusz Regulski ............................................................................................................................................................................................................ Pcim, 2005 76
