Pełny tekst (Full text) PDF

FRAGMENTA AGRONOMICA 2007 (XXIV) NR 4(96)
PLONOWANIE ODMIANY BURAKA CUKROWEGO
TOLERANCYJNEJ NA HETERODERA SCHACHTII SCHMIDT
I JEJ WP£YW NA POPULACJÊ NICIENIA W GLEBIE
MIROS£AW NOWAKOWSKI, JADWIGA SZYMCZAK-NOWAK
Zak³ad Technologii Produkcji Roœlin Okopowych,
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roœlin Oddzia³ w Bydgoszczy
Synopsis. W latach 1998-2000 na glebie p³owej typowej (glina lekka pylasta) w Piwnicach (woj. kujawskopomorskie) oceniano parametry plonu i jakoœci technologicznej korzeni, wschody i obsadê roœlin oraz
oddzia³ywanie na populacjê m¹twika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) odmiany buraka
cukrowego tolerancyjnej na nicienia - Nemakill w porównaniu do odmiany tradycyjnej Polko. Przy ma³ej
pocz¹tkowej populacji m¹twika burakowego w glebie uprawa odmiany Nemakill przyczyni³a siê do uzyskania istotnie mniejszych plonów korzeni, cukru, liœci oraz wskaŸnika ulistnienia. Nie wykazano istotnego
zró¿nicowania polowej zdolnoœci wschodów, obsady roœlin, zawartoœci cukru, N-a-NH 2, K, Na oraz
wskaŸnika alkalicznoœci pod wp³ywem dzia³ania czynnika odmianowego. Po uprawie odmiany Nemakill
zanotowano istotnie mniejszy (o 91,6%) rozwój populacji m¹twika burakowego ani¿eli po uprawie odmiany
Polko. W 2000 roku, charakteryzuj¹cym siê sprzyjaj¹cymi warunkami termicznymi, stwierdzono wiêksze
plony korzeni i cukru oraz wy¿sz¹ zawartoœæ cukru, potasu i sodu w korzeniach.
S³owa kluczowe – key words: burak cukrowy – sugar beet, odmiana tolerancyjna – tolerant cultivar,
populacja m¹twika burakowego – beet cyst nematode population, plon – yield
WSTÊP
M¹twik burakowy (Heterodera schachtii Schmidt) jest najgroŸniejszym szkodnikiem buraka
cukrowego, powoduj¹cym dosyæ czêsto straty plonu rzêdu 40-50%. Istotne zredukowanie
populacji nicienia w glebie mo¿na osi¹gn¹æ poprzez wysiew w miêdzyplonie œcierniskowym lub
plonie g³ównym antym¹twikowych odmian gorczycy bia³ej i rzodkwi oleistej [Dobosz i Lewandowski 2004, Dobosz i in. 2005, Kessel i Kynast 2003, Nowakowski i Szymczak-Nowak
1999, Szymczak-Nowak i Nowakowski 2000]. Uprawa wymienionych roœlin przyczynia siê tak¿e
do ograniczenia erozji gleby oraz strat sk³adników pokarmowych, poprawy struktury roli i zmniejszenia kosztów produkcji roœlinnej [Merkes 1989, Nowakowski i in. 2002, Stephan i in. 1995].
Od wielu lat prowadzone s¹ tak¿e prace hodowlane nad uzyskaniem odmian buraka cukrowego
tolerancyjnych na patogeny i czynniki abiotyczne [Koch 2006]. Obecnie s¹ ju¿ dostêpne dla
praktyki rolniczej odmiany tolerancyjne na rizomaniê, brunatn¹ zgniliznê korzeni i chwoœcika
buraka [Buhre i in. 2007, Kaiser i in. 2006, Mittler i in. 2004, Pringas i Neshau 2004]. Udzia³
odmian buraka cukrowego tolerancyjnych na ró¿ne patogeny systematycznie wzrasta i w niektórych krajach UE wynosi ju¿ oko³o 90% [Koch 2006, Wauters 2007]. Do tej pory jednak
wyhodowano stosunkowo niewiele odmian o podwy¿szonej odpornoœci na m¹twika burakowego
(H. schachtii) [Schinkler 2006, Wauters 2007]. Œrodki chemiczne do zwalczania tego nicienia
w glebie s¹ rzadko stosowane z uwagi na ma³¹ selektywnoœæ dzia³ania, du¿e szkody ekologiczne
i wysokie koszty zabiegu.
Celem niniejszej pracy by³a ocena plonowania oraz oddzia³ywania na populacjê m¹twika
burakowego (H. schachtii) odmiany buraka cukrowego tolerancyjnej na nicienia w porównaniu
do odmiany tradycyjnej.
42
M. Nowakowski, J. Szymczak-Nowak
MATERIA£ I METODY
Badania przeprowadzono w latach 1998-2000, w Zak³adzie Doœwiadczalnym Uniwersytetu
im. Miko³aja Kopernika w Piwnicach (woj. kujawsko-pomorskie), na glebie p³owej typowej
wytworzonej z gliny lekkiej pylastej, kompleksu pszennego dobrego, o odczynie obojêtnym,
niskiej zasobnoœci w azot azotanowy, œredniej - w wapñ i magnez oraz wysokiej w przyswajalne
dla roœlin formy fosforu i potasu (analiza gleby wykonana w marcu). Do badañ u¿yto tolerancyjn¹
na m¹twika odmianê buraka cukrowego Nemakill (Syngenta Seeds AB) oraz odmianê kontroln¹
Polko (WHBC), nietolerancyjn¹ na nicienia. Doœwiadczenie za³o¿ono metod¹ losowanych bloków, w 4 powtórzeniach. Nasiona wymienionych odmian buraka wysiano przy u¿yciu siewnika
punktowego w nastêpuj¹cych terminach: 18.04.1998 r., 20.04.1999 r. i 17.04.2000 r. Odstêpy pomiêdzy nasionami w rzêdzie wynosi³y 18 cm, a rozstawa rzêdów 45 cm. Zastosowano tradycyjn¹
uprawê roli, nawo¿enie mineralne azotem (80 kg N@ha-1 – przedsiewnie i 40 kg N@ha-1 – pog³ównie) oraz ochronê przed chwastami i chorobami zgodn¹ z obowi¹zuj¹cymi zaleceniami.
Przedplonem by³a pszenica ozima.
W doœwiadczeniach oceniono polow¹ zdolnoœæ wschodów buraka (po dwóch tygodniach od
zaobserwowania pierwszych wschodów), koñcow¹ obsadê roœlin, plony korzeni, liœci i cukru.
Zbiór buraka przeprowadzono rêcznie, w 2 dekadzie paŸdziernika (17.10.1998 r., 19.10.1999 r.
i 20.10.2000 r.). Wielkoœæ poletek do zbioru wynosi³a 12 m2. Korzenie poddano analizie na
automatycznej aparaturze Venema okreœlaj¹c zawartoœæ cukru oraz azotu alfaaminowego (N-aNH2), jonów potasu (K) i sodu (Na). Obliczono plon cukru technologicznego wed³ug wzoru
Reinefelda oraz wskaŸniki alkalicznoœci (K+Na/N-a-NH2) i ulistnienia (plon liœci/plon korzeni).
Tabela 1.
Table 1.
Warunki meteorologiczne w latach: 1998-2000 i 1951-1980
Meteorological conditions in 1998-2000 and 1951-1980
Miesi¹c
Month
Kwiecieñ
April
Maj
May
Czerwiec
June
Lipiec
July
Sierpieñ
August
Wrzesieñ
September
PaŸdziernik
October
Suma
Total
Œrednia
Mean
Suma opadów (mm)
Total precipitation (mm)
1998
1999
2000 1951-1980
Œrednia dobowa temperatura (oC)
Daily mean temperature (oC)
1998
1999
2000
1951-1980
41,0
66,0
14,9
37,0
9,7
9,1
11,7
6,9
54,5
40,0
50,2
53,0
14,4
13,6
15,2
12,4
41,5
101,5
26,2
66,0
17,7
16,2
17,4
16,7
83,0
85,0
95,4
91,0
18,0
18,8
16,2
17,8
76,3
27,5
53,0
58,0
16,4
19,4
17,8
17,0
67,0
18,5
60,7
48,0
13,7
13,5
12,1
12,9
37,0
24,0
8,7
40,0
7,6
8,8
11,6
7,9
400,3
362,5
309,1
393,0
–
–
–
–
–
–
–
–
13,9
14,2
14,6
13,1
Plonowanie odmiany buraka cukrowego tolerancyjnej...
43
Bezpoœrednio przed wysiewem nasion oraz po zbiorze buraka pobrano lask¹ Egnera próby
gleby z warstwy 0-20 cm w celu okreœlenia liczby cyst m¹twika burakowego oraz zawartoœci
w nich ¿ywych larw i jaj. Oznaczenia te wykonano dla ka¿dego poletka w 2 powtórzeniach, w 100
gramowych próbach powietrznie suchej gleby, wed³ug metodyki opisanej przez ¯elazn¹ [1983].
Cysty wyp³ukano z gleby z zastosowaniem aparatury Seinhorsta, a nastêpnie rozgniatano i liczono
pod mikroskopem ¿ywe larwy i jaja. Stanowisko charakteryzowa³o siê ma³ym, wyjœciowym
zasiedleniem gleby przez H. schachtii (260-350 jaj i larw w 100 g suchej gleby).
W okresie wegetacji buraka cukrowego (od kwietnia do paŸdziernika) najwy¿sz¹ œredni¹ temperaturê dobow¹ zarejestrowano w 2000 r. – 14,6°C (tab. 1). W tym samym okresie w 1998 r. zanotowano temperaturê ni¿sz¹ o 0,7 °C, a w roku 1999 ni¿sz¹ o 0,4 °C. Najwy¿sz¹ sumê opadów w
okresie trwania doœwiadczeñ stwierdzono w 1998 r. (400,3 mm). W 1999 r. wyst¹pi³y opady mniejsze o 37,8 mm, a w 2000 r. o 21,2 mm. Najkorzystniejszym dla rozwoju buraka cukrowego pod
wzglêdem warunków termicznych by³ rok 2000, a pod wzglêdem wilgotnoœciowych rok 1998.
Wyniki doœwiadczeñ opracowano statystycznie metod¹ analizy wariancji. Istotnoœæ ró¿nic
weryfikowano testem t-Studenta.
WYNIKI BADAÑ I DYSKUSJA
Pomiêdzy badanymi odmianami buraka cukrowego nie stwierdzono istotnych ró¿nic we wschodach roœlin (tab. 2). Najwiêksze wartoœci polowej zdolnoœci wschodów (PZW) zanotowano
w 1998 r., który charakteryzowa³ siê najwy¿szymi œrednimi temperaturami powietrza w kwietniu
i maju.
Uprawa odmiany Polko sprzyja³a uzyskaniu istotnie wy¿szych plonów korzeni, cukru technologicznego i liœci, w porównaniu do odmiany Nemakill. W przypadku odmiany Polko zanotowano
tak¿e istotnie wy¿szy wskaŸnik ulistnienia.
Parametry jakoœci korzeni, czyli zawartoœæ cukru i melasotworów (N-á-NH2, K i Na) oraz
wskaŸnik alkalicznoœci, nie by³y istotnie zró¿nicowane dla badanych odmian buraka cukrowego
(tab. 3). Nieznacznie wiêksz¹ zawartoœci¹ cukru oraz korzystniejszymi pozosta³ymi parametrami
jakoœciowymi (za wyj¹tkiem N-á-NH2) charakteryzowa³a siê odmiana Polko.
Zarówno odmiany, jak i lata badañ nie wp³ynê³y istotnie na zró¿nicowanie koñcowej obsady
buraków (ocenianej przy zbiorze) oraz zawartoœæ N-á-NH2 w korzeniach.
W roku 2000, odznaczaj¹cym siê najwy¿sz¹ œredni¹ temperatur¹ powietrza, stwierdzono
istotnie wiêksze plony korzeni i cukru technologicznego, wiêksze wartoœci K i Na w korzeniach
oraz wy¿szy wskaŸnik alkalicznoœci. Natomiast w pierwszym roku badañ, o najwy¿szej sumie
opadów atmosferycznych w okresie wegetacji, uzyskano najwiêkszy plon liœci i najwy¿szy
wskaŸnik ulistnienia. Istotne wspó³dzia³anie pomiêdzy badanymi odmianami, a latami badañ
stwierdzono dla wskaŸnika ulistnienia oraz zawartoœci K i Na w korzeniach.
W nastêpstwie uprawy odmiany Nemakill zanotowano istotnie mniejszy przyrost (o 91,6%)
populacji m¹twika burakowego w glebie ani¿eli w przypadku uprawy odmiany Polko (tab. 3).
Podobn¹ zale¿noœæ po uprawie tolerancyjnej na m¹twika burakowego odmiany Paulina opisali
Schlang [2002] oraz Szymczak-Nowak i Sitarski [2003].
Lata badañ, ani ich wspó³dzia³anie z odmianami, nie wp³ynê³y ró¿nicuj¹co na oddzia³ywanie
antym¹twikowe. Odmiana Nemakill przyczyni³a siê do redukcji populacji m¹twika burakowego
w glebie. Jej uprawa nie zapobieg³a jednak znacznemu spadkowi plonu korzeni i cukru, co
uwarunkowane by³o ma³ym wyjœciowym zasiedleniem gleby przez nicienie. W badaniach
niemieckich z odmian¹ Nemakill na 6 stanowiskach o du¿ym zagêszczeniu m¹twika w glebie za-
r.n.
1,6
r.n.
odmiana – cultivar
rok – year
wspó³dzia³anie
interaction
Œrednia – Mean
r.n. – ró¿nice nieistotne – differences not significant
NIR (0,05 )
LSD (0.05)
66,8
69,5
66,3
64,6
69,8
66,4
64,8
1998
1999
2000
70,1
66,6
65,0
1998
1999
2000
67,2
Polowa zdolnoϾ
wschodów (%)
Field emergence
(%)
Rok
Year
1998
1999
2000
Œrednia – Mean
Nemakill
Œrednia – Mean
Polko
Odmiana
Cultivar
Tabela 2.
Table 2.
r.n.
r.n.
r.n.
75,0
73,2
77,1
75,0
74,7
73,4
77,0
75,1
75,3
72,9
77,2
Koñcowa obsada
buraków (tys.@ha-1 )
Plant density at harvest
(thous.@ ha-1 )
3,2
2,3
r.n.
66,1
66,3
73,3
66,9
64,6
65,1
71,0
70,3
67,8
67,5
75,7
korzeni
roots
0,24
0,49
r.n.
10,2
10,1
11,6
10,2
9,9
9,8
11,0
11,1
10,5
10,5
12,2
cukru technol.
recover. sugar
Plon (t@ha-1 )
Yield (t@ha-1 )
1,8
2,1
r.n.
43,5
41,3
38,0
35,4
37,2
35,5
33,6
46,4
49,8
47,1
42,4
liœci
leaves
0,03
0,03
0,04
0,65
0,62
0,52
0,53
0,58
0,55
0,47
0,66
0,73
0,70
0,56
WskaŸnik
ulistnienia
Foliage index
Wp³yw odmiany buraka cukrowego i roku badañ na wschody, obsadê roœlin i plony
Influence of sugar beet cultivar and year on emergence, plant population at harvest and yields
44
M. Nowakowski, J. Szymczak-Nowak
r.n.
0,29
r.n.
odmiana – cultivar
rok – year
wspó³dzia³anie
interaction
Œrednia – Mean
r.n. – ró¿nice nieistotne – differences not significant
NIR (0,05)
LSD (0.05)
17,65
17,26
17,45
18,26
17,43
17,66
18,44
1998
1999
2000
17,61
17,88
18,62
1998
1999
2000
18,04
ZawartoϾ
cukru (%)
Sugar content
(%)
Rok
Year
1998
1999
2000
Œrednia – Mean
Nemakill
Œrednia – Mean
Polko
Odmiana
Cultivar
Tabela 3.
Table 3.
r.n.
r.n.
r.n.
22,4
22,7
23,5
22,1
21,4
22,3
22,4
23,6
23,3
23,0
24,6
N-á-NH 2
r.n.
1,9
2,7
42,1
51,0
55,2
50,1
41,0
51,4
57,9
48,7
43,1
50,6
52,4
K
ZawartoϾ (mmol@kg-1 )
Content (mmol@kg-1 )
r.n.
0,4
0,5
3,7
2,8
5,2
4,1
3,5
2,8
6,0
3,7
3,8
2,7
4,4
Na
r.n.
0,18
r.n.
2,05
2,38
2,57
2,45
2,09
2,44
2,83
2,22
2,02
2,33
2,31
WskaŸnik
alkalicznoœci
Alkalinity index
8,5
r.n.
r.n.
194,8
192,6
189,4
146,5
159,8
139,4
140,3
238,1
229,9
245,9
238,4
Przyrost populacji
m¹twika (%)
Increase of nematode
population (%)
Wp³yw odmiany buraka cukrowego i roku badañ na parametry jakoœci korzeni i populacjê m¹twika burakowego
Influence of sugar beet cultivar and year on parameters of root quality and population of beet cyst nematode
Plonowanie odmiany buraka cukrowego tolerancyjnej...
45
46
M. Nowakowski, J. Szymczak-Nowak
notowano istotnie mniejszy przyrost populacji nicieni i uzyskano wy¿sze plony korzeni i cukru
ni¿ w przypadku odmiany kontrolnej [Tralle i Blumenberg 1998]. Z doniesieñ Heinricha [2000],
Kochsa [2000] i Schlinkera [2006] wynika, ¿e zastosowanie odmiany tolerancyjnej na m¹twika
burakowego jest op³acalne na polach o zagêszczeniu populacji szkodnika wynosz¹cym 800-1000
jaj i larw w 100 g suchej gleby. Najnowsze odmiany tolerancyjne na nicienie (Pauletta, Julietta)
charakteryzuj¹ siê wysokim plonowaniem, porównywalnym do odmian tradycyjnych, tak¿e w warunkach braku nicieni w glebie lub wystêpowania ich w niewielkiej iloœci [Schlinker 2006,
Wauters 2007].
WNIOSKI
1. W warunkach prowadzonych doœwiadczeñ, przy ma³ym zasiedleniu gleby przez H. schachtii,
uprawa odmiany tolerancyjnej na szkodnika – Nemakill przyczyni³a siê do uzyskania istotnie
ni¿szych plonów korzeni, cukru technologicznego i liœci ni¿ uprawa odmiany kontrolnej
Polko.
2. Po uprawie odmiany Nemakill zanotowano istotnie mniejsze zagêszczenie populacji H.
schachtii w glebie ni¿ po uprawie odmiany Polko.
PIŒMIENNICTWO
Buhre, C., Wagner, G., Kluth, S., Kluth, C., Apfelbeck, R., Varrelmann, M. 2007. Resistenz von
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Zuckerrübensorten als Grundlage einer integrierten Kontrolle der Späten Rübenfäule (Rhizoctonia
solani). Zuckerindustrie 132 (1): 50–55.
Dobosz, R., Lewandowski, A. 2004. Wp³yw uprawy odmian gorczycy bia³ej na zmianê liczebnoœci
populacji Heterodera schachtii Schmidt w glebie. Prog. Plant Protection / Post. Ochr. Roœlin 44 (2):
654–656.
Dobosz, R., Ojczyk, K., Lewandowski, A. 2005. Wp³yw wybranych odmian rzodkwi oleistej, gorczycy
bia³ej i facelii b³êkitnej na dynamikê populacji m¹twika burakowego w glebie. Prog. Plant Protection
/ Post. Ochr. Roœlin 45 (2): 623–625.
Heinrichs, C. 2000. Problemlösungen bei der Bekämpfung des Rübennematoden Heterodera schachtii Rheinische Erfahrungen mit nematodenresistenten Zuckerrüben. Gesunde Pflanzen 2-3: 67–70.
Kaiser, U., Rössner, H., Varrelmann, M. 2006. Reaktion unterschiedlich anfälliger Zuckerrübensorten
auf den Befall mit Cercospora beticola. Zuckerindustrie 131 (9): 68–79.
Kessel, R., Kynast, N. 2003. Zwischenfruchtanbau – Baustein der Fruchtfolge. Zuckerrübe 4: 184–185.
Koch, G. 2006. Genetisch-züchterische Grundlagen des Ertragspotenzials von Zuckerrüben. Zuckerindustrie 131 (9): 32-38.
Kochs, H.J. 2000. Mit neuem Konzept gegen Rüben-Nematoden. Top Agrar 12: 40–43.
Ladewig, E., Bruns, C., Leipertz, H., Sander, G., Wetzler, H. 2006. Expertenbefragung zum Pflanzenschutz 1994-2005. Zuckerindustrie 131 (9): 80–85.
Merkes, R. 1989. Möglichkeiten zur Verhütung von Bodenerosion durch Wasser. Proc. of 52 Winter
Congress IIRB, Bruxelles: 27–37.
Mittler, S., Petersen, J., Racca, P., Jörg, E. 2004. Ertragssicherung bei Zuckerrüben durch Bekämpfungsstrategie und Sortenwahl bei Blattkrankheiten. Zuckerindustrie 129 (9): 694–701.
Nowakowski, M., Szymczak-Nowak, J., 1999. Wp³yw uprawy rzodkwi oleistej, gorczycy bia³ej i facelii
b³êkitnej w miêdzyplonie œcierniskowym na populacjê m¹twika burakowego (Heterodera schachtii
Schmidt). Roœl. Oleiste 20 (1): 259–266.
Nowakowski, M., Szymczak-Nowak, J., Kostka-Goœciniak, D., Gutmañski, I. 2002b. Systemy uprawy
buraka cukrowego na ró¿nych glebach. Cz.I. Wybrane w³aœciwoœci fizyczne gleby. Biul. IHAR 222:
309–316.
Plonowanie odmiany buraka cukrowego tolerancyjnej...
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
47
Pringas, C., Neshau, G. 2004. Rizomania – Mit toleranten Sorten kein Problem. Zuckerrübe 6: 289–290.
Schlang, J. 2002. Rübennematoden - wann resistente Sorten lohnen. DLG-Mitteilungen 4: 54–56.
Schlinker, G. 2006. Aktuelle Auswertung der Sortenversuche. Zuckerrübe 6: 322–327.
Stephan, C., Thelen, M., Kromer, K.-H. 1995. Mulchsaat von Zuckerrüben in 7-jähringen Vergleich.
Zuckerrübe 1: 16–21.
Szymczak-Nowak, J., Nowakowski, M. 2000. Efekt antym¹twikowy i plonowanie gorczycy bia³ej,
facelii b³êkitnej i rzodkwi oleistej uprawianych w plonie g³ównym. Roœl. Oleiste 21(1): 285–291.
Szymczak-Nowak, J., Sitarski, A. 2003. Zagêszczenie populacji m¹twika burakowego (Heterodera
schachtii Schmidt) w glebie po uprawie tolerancyjnej odmiany buraka cukrowego. Prog. Plant
Protection/Post. Ochr. Roœlin 43 (2): 973–976.
Tralle, K.-A., Blumenberg, E. 1998. Nematoden in Zuckerrüben - Resistente Sorten helfen bei der
Kontrolle und sichern den Ertrag. Zuckerrübe. Sonderdruck 1: 1–3.
Wauters, A. 2007. Les varietes specifiques. Le Betteravier 434 (1): 11–14.
¯elazna, E. 1983. Sezonowe zmiany zagêszczenia m¹twika burakowego (Heterodera schachtii Schm.)
i innych Tylenchina (Nematoda) w warunkach 3-letniej rotacji buraków. Praca doktorska, ATR
Bydgoszcz: 125 ss.
M. NOWAKOWSKI, J. SZYMCZAK-NOWAK
YIELDING OF TOLERANT ON HETERODERA SCHACHTII SCHMIDT CULTIVAR
OF SUGAR BEET AND THE INFLUENCE ON NEMATODE POPULATION IN SOIL
Summary
In 1998-2000 at Piwnice (kujawsko-pomorski district), on grey podsolic soil (silty light loam), influence
of tolerant on Heterodera schachtii Schmidt cultivar and traditional cultivar of sugar beet on parameters of
yield and processing quality of roots, field emergence, final plant population and antinematode effect was
compared.
At small initial population of H. schachtii in soil, the cultivation of variety Nemakill was contributed
to significantly smaller yield of roots, sugar, leaf and foliage index.
Significant differentiation of field emergence, plant density, contents of sugar, N-a-NH2, K, Na and
alkalinity index were not noticed under the influence of estimating sugar beet cultivars. After the cultivation
of Nemakill variety the number of larvae and eggs of H. schachtii was really smaller (by 91.6%) in
comparison to the control variety Polko. In 2000, which was characterized by favourably thermal conditions,
higher yield of roots, sugar and higher content of sugar, potassium and sodium in roots were stated.
Dr in¿. Miros³aw Nowakowski
Zak³ad Technologii Produkcji Roœlin Okopowych
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roœlin
85-090 Bydgoszcz, Al. Powstañców Wlkp. 10
[email protected]