Strategia rozwiązywania problemów społecznych za

Transkrypt

Strategia rozwiązywania problemów społecznych za
Strategia
Rozwiązywania Problemów Społecznych
Gminy Zielonki
na lata 2006 - 2015
1
SPIS TREŚCI
WSTĘP ........................................................................................................................................... 3
I. DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY ZIELONKI. ............................ 4
1. CHARAKTERYSTYKA GMINY ZIELONKI ....................................................................... 4
1.1. PołoŜenie administracyjne i sytuacja gospodarcza ................................................................. 4
1.2. Sieć drogowa. ........................................................................................................................... 5
1.3. Komunikacja zbiorowa . .......................................................................................................... 5
1.4. Dane demograficzne ................................................................................................................ 6
1.5. Edukacja ................................................................................................................................ 11
1.6. Kultura ................................................................................................................................... 15
1.7. Ochrona zdrowia ................................................................................................................... 16
2. POMOC SPOŁECZNA .......................................................................................................... 19
2.1. Informacje ogólne. ................................................................................................................. 19
2.2. Rodzaje świadczeń. ................................................................................................................ 20
2.3. Organizacje pozarządowe. ..................................................................................................... 24
3. BEZROBOCIE. ....................................................................................................................... 27
3.1. Struktura bezrobocia ............................................................................................................. 27
4. STAROŚĆ. .............................................................................................................................. 30
5. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ .................................................................................................... 31
5.1. Struktura niepełnosprawności. ............................................................................................... 31
5.2. Placówki działające na rzecz osób niepełnosprawnych ......................................................... 35
5.3. Bariery. ................................................................................................................................... 36
6. BEZPIECZEŃSTWO ............................................................................................................ 38
7. PROBLEMY UZALEśNIEŃ . ............................................................................................... 39
7.1. Przemoc domowa . ................................................................................................................. 40
8. BEZDOMNOŚĆ. .................................................................................................................... 43
9. SYTUACJA MIESZKANIOWA ........................................................................................... 43
II. ANALIZA WYNIKAJĄCA Z PRZEPROWADZONEJ DIAGNOZY
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH ..................................................................................... 44
1. Analiza SWOT .......................................................................................................................... 45
III. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH . ..................... 47
1. MISJA ....................................................................................................................................... 47
2. GŁÓWNE CELE STRATEGICZNE. ....................................................................................... 47
3. Plan Działań Strategicznych lata 2006-2015. .......... ............................................................... 48
4. Finansowanie ............................................................................................................................ 59
IV. MONITORING I WDRAśANIE STRATEGII. ................................................................ 59
1. Zasady i wskaźniki monitorowania strategii. ........... ............................................................... 59
V. WNIOSKI I UWAGI KOŃCOWE ................................................................................... 60
SŁOWNICZEK UśYTYCH W DOKUMENCIE SKRÓTÓW ................................................. 61
2
WSTĘP
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Zielonki w latach 2006 do 2015 jest
dokumentem wyznaczającym główne kierunki działań mających na celu zapewnienie
mieszkańcom gminy odpowiedniej jakości Ŝycia. Opracowana została na podstawie wytycznych
zawartych w art. 17 ust. 1 pkt. 1 ustawy o pomocy społecznej, mówiących o tym, Ŝe „do zadań
własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy … opracowanie i realizacja gminnej
strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów
pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których
celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka”.
Strategia ta jest wyrazem zintegrowanego planowania społecznego. W najbardziej ogólnym
ujęciu oznacza sposób osiągania wyznaczonych celów poprzez sterowanie procesem rozwoju,
integracji, polityki społecznej.
Formuła otwartego, ciągłego przewidywania i projektowania przyszłości, powinna stanowić
przydatne pragmatyczne narzędzie regulacji rozwoju w sytuacji, gdy nadmiar celów w stosunku
do ograniczonych środków utrudnia podejmowanie bieŜących i przyszłych decyzji. Zmienność
uwarunkowań zewnętrznych, występowanie sprzeczności a nawet konfliktów interesów i dąŜeń
róŜnych grup społecznych narzuca konieczność przyjęcia negocjacyjnej formuły zarządzania
polityką społeczną. Istotą jej jest dochodzenie do porozumienia społecznego, minimalizując
sytuacje konfliktowe. Jest to zatem formuła kształtowania strategii elastycznych, otwartych
i dynamicznych działań wobec przyszłości.
Cele strategii powinny być wyrazem dąŜeń i aspiracji społeczności lokalnej, które winny
zmierzać do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów, likwidacji barier i zagroŜeń,
podejmowania skutecznych działań profilaktycznych przy wykorzystaniu wszelkich moŜliwości
tkwiących w potencjale ludzkim i materialnym.
Strategia jest więc narzędziem umoŜliwiającym podejmowanie decyzji zarówno w najbliŜszym
okresie, jak i w odległej perspektywie. Zasady realizacji polityki długofalowej określają cele
strategiczne i zadania związane z ich realizacją. Wszelkie działania i decyzje powinny być
podejmowane na podstawie niniejszej strategii.
Społeczna akceptacja oraz identyfikacja mieszkańców z wypracowanymi celami dają szansę
władzy lokalnej na skuteczniejsze zarządzanie polityką społeczną.
Cele i działania zawarte w strategii będą podlegać systematycznej ewaluacji i modyfikacji,
a zamierzone efekty będą monitorowane. Ten ciągły proces zmian jest jak najbardziej poŜądany,
poniewaŜ będzie on miernikiem działań i dąŜeń społeczności lokalnej.
Strategia została przyjęta jako dokument przez Radę Gminy w dniu ………….
3
I.
DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY ZIELONKI
1. CHARAKTERYSTYKA GMINY ZIELONKI
1.1. PołoŜenie administracyjne i sytuacja gospodarcza.
Gmina Zielonki leŜy w otulinie Ojcowskiego Parku Narodowego pomiędzy malowniczymi
pagórkami a Krakowem, z którym sąsiaduje bezpośrednio od południa. Jest najbliŜej połoŜoną
od Krakowa gminą województwa małopolskiego - zaledwie 5 km w linii prostej od jego
centrum. Powierzchnia gminy wynosi 48,4 km kwadratowego, posiada doskonałe warunki
glebowe i klimatyczne dla rozwoju rolnictwa. Gmina Zielonki jest gminą wiejską, jednak juŜ ze
znaczną zabudową o charakterze podmiejskim (duŜa ilość domów jednorodzinnych w zwartej
zabudowie). Południowa część gminy ma charakter podmiejskiego osiedla o zabudowie
jednorodzinnej, północna część ma charakter rolniczy. Gmina powoli traci swój typowo
charakter rolniczy i staje się „sypialnią” Krakowa. Bliskość miasta, dobrze rozwinięta sieć dróg,
dogodna komunikacja oraz rozwinięta infrastruktura techniczna (wodociąg, kanalizacja, gaz,
energia elektryczna) powodują duŜy ruch budowlany i migracje ludności z miasta na obszary
wiejskie z zabudową podmiejską. Jednym z głównych powodów tak wysokiej pozycji gminy
Zielonki na rynku mieszkaniowym są inwestycje, na które co roku przeznacza się tu około 30 40% budŜetu gminy.
Oprócz dobrze rozwiniętej infrastruktury technicznej, duŜe znaczenie przykłada się tu do
rozwoju infrastruktury społecznej, m.in. zdecydowana większość obiektów szkolnych to
niedawno powstałe, nowoczesne, spełniające wysokie wymagania techniczne i estetyczne
obiekty oświatowe.
Na terenie gminy Zielonki silnie rozwinięty jest sektor prywatnej przedsiębiorczości,
działa tu około 1600 podmiotów gospodarczych, głównie usługowych i handlowych.
Dynamiczny wzrost podmiotów indywidualnych przyczynia się do znacznego ograniczenia
bezrobocia.
1600
1400
1200
1000
800
1456
1491
1555
0
1386
200
1336
400
1182
600
2000
2001
2002
2003
2004
2005
liczba podmiotów gospodarczych
Źródło : dane uzyskane z Referatu Organizacyjno Prawnego UG Zielonki .
Wskaźnik przedsiębiorczości, liczony jako liczba prywatnych przedsiębiorstw przypadających
na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym, umieszcza gminę wśród najbardziej
przedsiębiorczych gmin województwa małopolskiego. Nadal spora część mieszkańców
utrzymuje się z rolnictwa - rozwija się tu głównie produkcja warzywniczo-sadownicza oraz
roślin ozdobnych, prowadzona przez małe gospodarstwa rodzinne. Średnia powierzchnia
gospodarstwa rolnego (w/g ewidencji podatkowej) wynosi 1,74 ha. Coraz częściej jednak
głównym źródłem utrzymania mieszkańców staje się praca poza gospodarstwem rolnym.
Przejawem dbałości o wypoczynek mieszkańców i turystów, jest wytyczenie
i oznakowanie 40 km szlaku rowerowego przebiegającego przez najciekawsze miejsca w gminie.
DuŜą atrakcją turystyczną są m.in.:
4
- odrestaurowany w 1999 r. z przeznaczeniem na hotel fort nr 45 Zielonki - stanowiący część
umocnień trzeciego pierścienia tzw. Twierdzy Kraków;
- XIV wieczny Zamek w Korzkwi wraz z otaczającym go Korzkiewskim Parkiem Kulturowym;
- Ośrodek Rekreacyjno-wypoczynkowy BOTOJA z funkcjonującą tam stadniną koni.
Wśród głównych załoŜeń Strategii Rozwoju Gminy znajdują się takie priorytety jak m.in.
najlepsze warunki zaopatrzenia w media, komunikacja, telekomunikacja, ochrona zdrowia,
bezpieczeństwo, rozbudowa bazy oświaty, wzrost przedsiębiorczości w wybranych dziedzinach,
dostęp do instytucji kulturalnych, ochrona krajobrazu przy jednoczesnym rozwoju oferty
turystycznej i rekreacyjnej.
Atuty Gminy Zielonki to:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
PołoŜenie geograficzne - bliskość Krakowa.
Walory turystyczne – atrakcyjne tereny rekreacyjne, piękny krajobraz
Dobrze rozwinięta sieć drogowa i komunikacyjna.
Nowoczesne szkoły, a w nich dobra opieka oraz bardzo dobre warunki i wyniki
nauczania.
Ochrona Zdrowia – ogólnodostępni lekarze rodzinni.
Niski poziom bezrobocia.
Bardzo dobrze rozwinięty sektor mikro i małej przedsiębiorczości.
Rosnący poziom samodzielności finansowej budŜetu Gminy wynoszący ok. 58%.
Zasobność mieszkańców – aktywne społeczeństwo, rosnący procent mieszkańców
młodych i wykształconych
1.2. Sieć drogowa.
Gmina Zielonki posiada dobrze rozwiniętą sieć drogową. Przez teren gminy przebiega
droga krajowa nr 7 Gdańsk – Warszawa – ChyŜne, droga wojewódzka nr 794 Kraków –
Wolbrom - Strzegowa, 5 odcinków dróg powiatowych. Wszystkie one stanowią waŜne
połączenia komunikacyjne dla całego makroregionu. Poza tym istnieje gęsta sieć dróg gminnych
o łącznej długości ponad 160 km (106 km dróg publicznych, 60 km dróg wewnętrznychdojazdowych).
1.3. Komunikacja zbiorowa
Gmina Zielonki posiada gęstą sieć komunikacji zbiorowej. Większość terenu gminy jest
obsługiwana przez podmiejskie linie autobusowe MPK S.A. w Krakowie. Przez teren gminy
przebiegają równieŜ linie autobusowe PKS oraz funkcjonuje komunikacja busowa (np.
w kierunku Skały, Słomnik) świadczona przez prywatnych przewoźników. Linie autobusowe
rozchodzą się promieniście z Krakowa. Mankamentem takiego systemu jest brak komunikacji
zbiorowej łączącej poprzecznie miejscowości gminy (np. Zielonki z Batowicami). Komunikacja
ta musi przebiegać zatłoczonymi ulicami Krakowa. Stwarza to problem szybkiego
przemieszczania się komunikacją zbiorową ze wschodniej do zachodniej części gminy i na
odwrót.
5
1.4. Dane demograficzne
Na przestrzeni lat 2000 – 2005 liczba ludności w Gminie Zielonki przedstawiała się
następująco:
2000 rok
2001 rok
2002 rok
2003 rok
2004 rok
2005 rok
13.042
13.314
13.639
14.012
14.437
14.835
16
15
14
13
12
11
10
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Ludność gminy w latach 2000-2005 (tys)
Źródło : dane z USC Zielonki .
Analizując liczbę ludności w poszczególnych latach, naleŜy stwierdzić wzrastającą liczbę
ludności w kaŜdym roku.
Statystyka ludnościowa gminy Zielonki:
LATA
URODZENIA
MAŁśEŃSTWA
ZGONY
2000
131
118
124
2001
128
94
130
2002
124
98
124
2003
125
111
130
2004
132
111
131
2005
131
151
148
Źródło : dane z USC Zielonki .
150
120
90
URODZENIA
MAŁśEŃSTWA
60
ZGONY
30
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Przyrost naturalny na terenie Gminy Zielonki moŜna określić jako ujemny tzn. na przestrzeni
wskazanych lat zmarło więcej osób, niŜ się urodziło dzieci.
6
Migracja ludności w latach 2000 -2005 :
LATA
NAPŁYW
LUDNOŚCI
ODPŁYW
LUDNOŚCI
SALDO
MIGRACJI
2000
396
152
+ 244
2001
394
109
+ 285
2002
424
99
+ 325
2003
544
186
+ 358
2004
500
142
+ 358
2005
574
133
+ 441
Źródło : dane z USC Zielonki .
600
500
400
NAPŁYW LUDNOŚCI
ODPŁYW LUDNOŚCI
300
SALDO MIGRACJI
2000
2001
2002
2003
2004
441
133
574
358
142
500
325
186
544
325
99
424
285
109
394
0
244
396
100
152
200
2005
Obserwowanym zjawiskiem jest dodatnie saldo migracji ludności ze względu na korzystne
połoŜenie geograficzne gminy oraz dobrze rozwiniętą jej infrastrukturę techniczną i społeczną.
Na koniec 2005 roku współczynnik salda migracji, czyli róŜnicy pomiędzy napływem
a odpływem ludności, liczony na tysiąc mieszkańców wyniósł 29,7‰.
Ludność w wieku przedprodukcyjnym:
Wyszczególnienie
2000 rok
2001 rok
2002 rok
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Kobiety
1324
1301
1279
1639
1630
1604
1328
1323
1310
1641
1684
1669
(poniŜej 18 roku Ŝycia)
MęŜczyźni
(poniŜej 18 roku Ŝycia)
Źródło : dane z USC Zielonki .
1800
1600
1400
1200
Kobiety
(poniŜej 18 roku Ŝycia)
1000
800
MęŜczyźni
(poniŜej 18 roku Ŝycia)
600
2000
2001
2002
2003
2004
1669
1604
1684
1630
1641
1639
1310
1279
1323
1301
0
1328
200
1324
400
2005
7
Ludność w wieku produkcyjnym:
Wyszczególnienie
2000 rok
2001 rok
2002 rok
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Kobiety
4023
4193
4385
4208
4456
4458
4364
4498
4645
4489
4703
4835
(od 18 do 60 roku Ŝycia )
MęŜczyźni
(od 18 do 65 roku Ŝycia )
Źródło : dane z USC Zielonki .
6000
5000
Kobiety
(od 18 do 60 roku Ŝycia )
4000
3000
MęŜczyźni
(od 18 do 65 roku Ŝycia )
2000
2001
2002
2003
2004
4835
4458
4703
4456
4489
4208
4645
4385
4498
4193
0
4364
1000
4023
2000
2005
Spośród wszystkich mieszkańców gminy Zielonki w roku 2005 osoby w wieku
przedprodukcyjnym stanowią 22,1%, osoby w wieku produkcyjnym 63,5%, a pozostałe osoby
są w wieku poprodukcyjnym i stanowią 14,4%. Dane wskazują, iŜ gminę zamieszkuje duŜa
liczba mieszkańców zdolnych do pracy.
14,40%
22,10%
osoby w wieku przedprodukcyjnym
osoby w wieku produkcyjnym
osoby w wieku poprodukcyjnym
63,50%
8
W skład gminy wchodzą następujące sołectwa, które są zróŜnicowane zarówno pod
względem zajmowanej powierzchni, jak i liczby ludności:
L.p.
Sołectwa
Liczba mieszkańców
1.
Batowice
497
2.
Bibice
1 872
3.
Bosutów – Boleń
621
4.
Brzozówka
454
5.
Dziekanowice
647
6.
Garlica Duchowna
197
7.
Garlica Murowana
343
8.
Garliczka
328
9.
Grębynice
268
10.
Januszowice
275
11.
Korzkiew
183
12.
Osiedle Łokietka
657
13.
Owczary
906
14.
Pękowice
445
15.
Przybysławice
487
16.
Trojanowice
747
17.
Węgrzce
2 348
18.
Wola Zachariaszowska
525
19.
Zielonki
3 035
Źródło : dane z USC Zielonki .
Na dzień 31 grudnia 2005 roku gmina liczyła 14.835 mieszkańców.
9
PoniŜsza mapa przedstawia podział gminy na sołectwa
10
1.5. Edukacja.
Edukacja w gminie Zielonki jest na wysokim poziomie. Od 1994 r. rozwój bazy oświatowej na
terenie gminy prowadzony jest w oparciu o program inwestycji oświatowych.
Placówki oświatowe w Gminie Zielonki rok szkolny 2006 / 2007
L.p.
Wyszczególnienie
1.
Przedszkole w Zielonkach
(+oddział klas „0”)
/65 dzieci/
- plac zabaw
- zaplecze kuchenne
2.
Przedszkole w Węgrzcach z filią
w Trojanowiczach z siedzibą w Bibicach
/86 + 20 = 106 dzieci/
- plac zabaw
3.
Zespół Szkół w Bibicach
(SP + Gimnazjum + Oddział „0”)
/325 + 209 + 23 = 557 uczniów/
- sala gimnastyczna
- pracownia informatyczna i multimedialna
- stołówka (działalność gospodarcza)
- boisko sportowe
- biblioteka szkolna
- świetlica szkolna
4.
Zespół Szkół w Korzkwi
(SP + Gimnazjum + Oddział „0”)
/142 + 130 + 24 = 296 uczniów/
- sala gimnastyczna
- pracownia informatyczna
- świetlica szkolna
- boisko sportowe
- biblioteka szkolna i publiczna
5.
Zespół Szkół w Woli Zachariaszowskiej
(SP + Gimnazjum + Oddział „0”)
/129 + 94 + 15 = 238 uczniów/
- sala gimnastyczna
- pracownia informatyczna - świetlica szkolna
- bufet (działalność gospodarcza)
- biblioteka szkolna
- boisko sportowe
6.
Zespół Szkół w Zielonkach
(SP + Gimnazjum+ Oddział „0”)
/284 + 186 + 31 = 501 uczniów/
- hala sportowa (lokalizacja w sąsiedztwie)
- pracownia informatyczna
- świetlica szkolna
- biblioteka szkolna
- bufet (działalność gospodarcza)
7.
Szkoła Podstawowa w Owczarach
(SP + Oddział „0”)
/59 + 10 = 69 uczniów/
- pracownia informatyczna
- biblioteka szkolna
- boisko sportowe
Źródło : opracowanie własne GOPS (wrzesień 2006)
Oświata w Gminie Zielonki to:
• nowoczesna baza oświatowa (konsekwentnie realizowanie inwestycji oświatowych): Szkoła
w Korzkwi – 1993, sala gimnastyczna w Korzkwi – 1994; Szkoła w Woli Zachariaszowskiej
1996; Szkoła w Zielonkach – 1997 rok, hala sportowa w Zielonkach 2001 rok; Szkoła
w Bibicach – 2004 rok,
• 4 pełnowymiarowe sale gimnastyczne,
11
•
•
•
•
•
•
wysoko wykwalifikowana kadra pedagogiczna: obecnie zatrudnionych jest łącznie 156
nauczycieli we wszystkich szkołach, którzy podnoszą swoje kwalifikacje i zdobywają
kolejne stopnie awansu zawodowego; 31 % nauczycieli jest nauczycielami dyplomowanymi,
44,4 % nauczycieli jest nauczycielami mianowanymi, 17,6 % nauczycieli jest nauczycielami
kontraktowymi, a 7 % to nauczyciele staŜyści;
świetlice szkolne,
pracownie informatyczne i multimedialne,
dobra oferta edukacyjna (język angielski od klasy I szkoły podstawowej, koła zainteresowań,
chóry szkolne, uczniowskie kluby sportowe),
bezpieczne szkoły
opieka pedagoga i logopedy gminnego
Liczebność szkół, atrakcyjność oferty edukacyjnej, świetna baza lokalowa sprawiają, Ŝe pomimo
malejącej liczby urodzeń, udaje się utrzymać liczbę uczniów na mniej więcej tym samym
poziomie:
l.p.
Wyszczególnienie
Rok
szkolny
2003/2004
Rok
szkolny
2004/2005
Rok
szkolny
2005/2006
Rok
szkolny
2006/2007
1.
Szkoła Podstawowa Bibice
339
322
329
325
2.
Szkoła Podstawowa Zielonki
276
292
279
284
3.
Szkoła Podstawowa Korzkiew
138
139
141
142
4.
Szkoła Podstawowa Wola Zachariaszowska
125
126
125
129
5.
Szkoła Podstawowa Owczary
73
71
69
59
6.
Gimnazjum Bibice
172
196
203
209
7.
Gimnazjum Zielonki
166
172
171
186
8.
Gimnazjum Korzkiew
139
143
134
130
9.
Gimnazjum Wola Zachariaszowska
93
114
122
94
10.
„0” Szkoła Podstawowa Bibice
41
45
32
23
11.
„0” Szkoła Podstawowa Zielonki
50
30
45
31
12.
„0” Szkoła Podstawowa Korzkiew
23
25
15
24
13.
„0” Szkoła Podstawowa Wola Zachariaszowska
26
20
15
15
14.
„0” Przedszkole Zielonki
12
7
18
10
15
„0” Przedszkole Węgrzce
-
-
-
17
Źródło : opracowanie własne GZEAS
Od stycznia 2005 roku Gmina realizuje pomoc materialną o charakterze socjalnym, która zostaje
wypłacana w formie stypendiów szkolnych (powyŜszą pomoc otrzymują rodziny, których
kryterium dochodowe w rodzinie nie przekracza 316 zł). W roku szkolnym 2005-2006
przyznano stypendia dla 242 uczniów ze 100 rodzin na kwotę 37 892,80 zł.
12
PEDAGOG GMINNY – podstawowe zadania:
W zakresie zadań ogólnowychowawczych:
1. Dbanie o realizację obowiązku szkolnego na terenie szkół podstawowych i gimnazjum:
•
•
•
•
rozmowy z wychowawcami,
monitorowanie frekwencji uczniów,
rozmowy z uczniami i ich rodzicami,
wywiady domowe.
Kontrolą realizacji obowiązku nauki objęto od 2004 roku łącznie 689 uczniów urodzonych
w latach 1986 - 1988.
2. Koordynacja zespołu badającego dojrzałość szkolną dzieci:
•
•
stała współpraca z wychowawcami klas 0 i przedszkoli – rozmowy, konsultacje
systematyczna współpraca z Poradnią Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieŜy
w Krakowie, z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Psychologicznej w Krakowie oraz
z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną nr 6 w Krakowie.
3. Wspieranie rodziców, nauczycieli i wychowawców w rozwiązywaniu problemów i trudności
wychowawczych.
4. Rozpoznawanie warunków Ŝycia i nauki dzieci i ich rodzin, wymagających opieki
pedagogicznej:
•
wywiady domowe i środowiskowe
Wyszczególnienie
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Liczba rodziców, którzy zgłosili się do pedagoga
92
101
108
Liczba przeprowadzonych wywiadów domowych
45
43
47
Źródło : opracowanie własne GZEAS
5. Organizowanie
opieki
psychologiczno-pedagogicznej,
kierowanie
na
badania
psychologiczno-pedagogiczne do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 6 w Krakowie,
ścisła współpraca z psychologami.
Wyszczególnienie
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Ogólna liczba uczniów
1528
1569
1573
Liczba uczniów skierowanych na badania psychologicznopedagogiczne
198
212
268
Wskaźnik %
13%
13,5%
17%
Źródło : opracowanie własne GZEAS
6. Organizowanie opieki materialnej - stała współpraca z GOPS w Zielonkach, Michałowicach
oraz w Skale.
7. Organizowanie pomocy uczniom dotkniętych dysfunkcjami i zaburzeniami rozwojowymi.
8. Kierowanie dzieci do szkół specjalnych, realizowanie przez uczniów programu szkoły
specjalnej w macierzystej szkole.
13
9. Praca z rodzinami i z dziećmi zagroŜonymi patologią społeczną.
•
stałą opieką pedagogiczną objętych było:
Wyszczególnienie
Liczba uczniów pod stałą opieka pedagogiczną
2003 rok
2004 rok
2005 rok
78
82
94
Źródło : opracowanie własne GZEAS
•
kierowanie do Sądu wniosków o wydanie zarządzeń nad małoletnimi i ich rodzicami:
Wyszczególnienie
Liczba złoŜonych w Sądzie wniosków o nadzór kuratora
2003 rok
2004 rok
2005 rok
7
6
5
Źródło : opracowanie własne GZEAS
10. Współpraca z instytucjami świadczącymi pomoc dzieciom:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ośrodek Adopcyjny w Krakowie,
Lekarze Rodzinni w Gminie Zielonki,
Domy Dziecka z terenu Krakowa i Powiatu Krakowskiego,
Poradnie Zdrowia Psychicznego Dla Dzieci i MłodzieŜy – Kraków ul. Al. Pokoju 2.
ul. Krowoderskich Zuchów,
Krakowski Ośrodek Terapii – ul. Miodowa 2 w Krakowie,
Zakład Wychowawczy dla Dzieci z afazją Zgromadzenia Sióstr Felicjanek ,
Poradnia Dyslektyczna ul. Gertrudy 2 w Krakowie,
Poradnia Psychoterapii dla Dzieci i MłodzieŜy “ Dobrej Nadziei” w Krakowie,
Komisariat Policji w Zielonkach,
Policja Powiatowa,
Sąd Rejonowy – kuratorzy zawodowi i społeczni,
Ośrodek Wczesnej Pomocy Psychologicznej – ul. Półkole 1 w Krakowie,
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zielonkach,
Pełnomocnik Wójta Gminy Zielonki ds Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
LOGOPEDA GMINNY:
We wrześniu kaŜdego nowego roku szkolnego przeprowadzane są pilotaŜowe badania
logopedyczne wszystkich dzieci rozpoczynających naukę w klasach zerowych i klasach
pierwszych oraz kontrolne badania logopedyczne uczniów klas starszych, którzy uczęszczali na
zajęcia logopedyczne przed wakacjami.
Wyszczególnienie
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Liczba przebadanych dzieci
389
397
359
Liczba dzieci zakwalifikowanych na zajęcia logopedyczne
144
174
160
37,00%
44,00%
44,50%
Wskaźnik procentowy
Źródło : opracowanie własne GZEAS
Oprócz zajęć logopedycznych prowadzone są indywidualne rozmowy z rodzicami dzieci
podczas, których udzielany jest instruktaŜ ćwiczeń. Realizowana jest stała współpraca
z wychowawcami klas, której celem jest informowanie ich o problemach poszczególnych
14
uczniów oraz sposobach pracy z takimi dziećmi.
1.6. Kultura.
Działalność kulturalna prowadzona jest przez Centrum Kultury, Promocji i Rekreacji, które wraz
z trzema bibliotekami publicznymi tworzy jednostkę organizacyjną Gminy Zielonki. W ramach
swojej działalności statutowej wydaje własną gazetę lokalną – „Wiadomości Lokalne”.
Na terenie gminy w poszczególnych sołectwach funkcjonują świetlice środowiskowe i domy
kultury :
Lp.
Świetlice i obiekty środowiskowe
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Bibice
Brzozówka
Dziekanowice
Garlica Murowana
Korzkiew
Wola Zachariaszowska
Bosutów
Węgrzce
Trojanowice
Grębynice
Przybysławice
Batowice
liczba jednostek:
2
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
Zasadniczym celem organizacji świetlic środowiskowych jest stworzenie dzieciom i młodzieŜy
przestrzeni do bezpiecznego kontaktu z innymi i realizacji własnych zainteresowań,
wyrównywanie zaburzeń emocjonalnych oraz uzyskanie poprawy w sferze przystosowania
i integracji społecznej.
W programie świetlic uwzględnia się m.in.: gry, zabawy, ćwiczenia ruchowe, zajęcia plastyczne,
teatrzyk dziecięcy, zabawy w plenerze, wycieczki, festyny, dostęp do techniki multimedialnej
itp. Realizowane zajęcia stwarzają moŜliwość kształtowania właściwych postaw oraz akceptacji
siebie i innych. Rozwijają zainteresowania i umoŜliwiają rozwój indywidualnych uzdolnień.
Zajęcia odbywają się w formie warsztatów i dają one uczestnikom moŜliwość poznania siebie,
zdobycia umiejętności funkcjonowania w grupie oraz rozwoju osobowości. Mają one na celu:
wytworzenie grupy alternatywnej wobec negatywnych grup rówieśniczych, wyposaŜenie
młodzieŜy w umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, kształtowanie postaw
asertywnych, rozwijanie podstawowych umiejętności komunikacji.
Na terenie Gminy działają m.in.:
•
•
•
•
•
•
Orkiestra Dęta przy OSP w Woli Zachariaszowskiej
Orkiestra Gminno - Parafialna w Zielonkach
Zespół dziecięco-młodzieŜowy Zieleńczanie
Grupa Kolędnicza „HERODY z Zielonek”
Zespół Muzyczny „KARWAT BAND”
Grupa Śpiewacza „BIBICZANKI”
15
1.7. Ochrona zdrowia.
Na terenie gminy podstawową opieką zdrowotną zajmują się lekarze rodzinni z Niepublicznych
Zakładów Opieki Zdrowotnej .
Jednostki te świadczą usługi z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie kontraktów
z Narodowym Funduszem Zdrowia.
W zakresie obsługi społeczeństwa po linii ochrony zdrowia w gminie funkcjonują:
Wyszczególnienie
l.p.
Miejscowość
Opieka Podstawowa
Liczba
pacjentów
Inne
Gabinety
1.
Batowice
NZOZ -Gabinet Lekarza
Rodzinnego w Batowicach
lek. med. Andrzej Zając
2500
Pediatryczny
Ginekologiczny
2.
Brzozówka
NZOZ - Gabinet Lekarza
Rodzinnego w Brzozówce
lek. med. Rafał Kacorzyk
2516
Pediatryczny
Ginekologiczny
Laryngologiczny
NZOZ - Gabinet Lekarza
Rodzinnego w Bibicach
lek. med. Antoni Hudzik
1975
NZOZ - Gabinet Lekarza
Rodzinnego w Węgrzcach
lek. med. Ewa Huczek – Głębocka
1786
NZOZ - Gabinet Lekarza
Rodzinnego w Zielonkach,
lek. med. Lucyna Kufel
2500
NZOZ - Gabinet Lekarza
Rodzinnego w Zielonkach
lek med. Tomasz Sobalski
2100
3.
4.
Pediatryczny
Ginekologiczny
Węgrzce
Pediatryczny
Ginekologiczny
Zielonki
5.
Batowice
Węgrzce
NZOZ - Gabinet Stomatologiczny
lek. stom. Jolanta Kustra
3549 (dorośli)
1451 (dzieci)
6.
Brzozówka
Zielonki
NZOZ - Gabinet Stomatologiczny
lek. stom. Paweł śołnierz
2961 (dorośli)
1137 (dzieci)
Źródło : opracowanie własne GOPS na podstawie danych uzyskanych z w/w placówek (marzec 2006)
Pacjenci na podstawie waŜnego skierowania od lekarza rodzinnego w kaŜdym gabinecie mogą
wykonać następujące badania:
• Podstawowe badania analityczne tj. badanie krwi, moczu, cukru itp.
• Ekg
• Spirometrie
• Audiometrie
• USG
• Cytologię
Od 2006 roku na terenie gminy funkcjonuje wyjazdowy Zespół Ratownictwa Medycznego Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego z siedzibą w Węgrzcach, który swoim zasięgiem
obejmuje obszar gminy Zielonki i Michałowic oraz krakowskich osiedli graniczących z gminą
Zielonki.
16
Dodatkowo świadczone są usługi medyczne w formie prywatnych praktyk:
•
•
•
•
5 Gabinetów Stomatologicznych
1 Gabinet Dermatologiczny
2 Gabinety Internistyczne
1 Gabinet Rehabilitacyjny
Ponadto działają trzy apteki, jeden punkt apteczny oraz zakład optyczny.
Informacja z realizacji zdrowotnych programów profilaktycznych:
Dla mieszkańców Gminy Zielonki przeprowadzone zostały przez lekarzy rodzinnych
następujące bezpłatne badania profilaktyczne w ramach programów profilaktycznych:
•
•
•
•
•
•
•
•
badania wzroku
badania spirometryczne
badanie cholesterolu
badanie alergologiczne
badania pod kątem cukrzycy (pomiar hemoglobiny glukozynowej)
badania cytologiczne
badania wczesnego wykrywania raka prostaty dla męŜczyzn powyŜej 50 roku Ŝycia
stała profilaktyka dziecięca („bilans dziecięcy rok, dwa”)
NZOZ Gabinet Stomatologiczny (lek. stom. Jolanta Kustra), obejmuje opieką uczniów z terenu
gminy uczęszczających do:
•
•
Zespołu Szkół w Bibicach
Zespołu Szkół w Raciborowicach
NZOZ Gabinet Stomatologiczny (lek. stom. Paweł śołnierz), obejmuje opieką uczniów z terenu
gminy uczęszczających do:
•
•
•
•
Zespołu Szkół w Korzkwi
Zespołu Szkół w Woli Zachariaszowskiej
Zespołu Szkół w Zielonkach
Szkoła Podstawowa w Owczarach
Z inicjatywy gminy, w 2005 roku opracowany i wdroŜony został „Gminny Program walki
z próchnicą na rok 2005”, którym objętych zostało łącznie około 1600 uczniów. Od 2004 roku
kontynuowane są badania profilaktyczne wad postawy, obejmujące uczniów klas I gimnazjum.
Mając na uwadze duŜe zainteresowanie i zapotrzebowanie społeczeństwa wskazane jest
kontynuowanie i rozwijanie programów profilaktycznych i prozdrowotnych w kolejny latach.
17
Pozostałe zasoby :
Informatyczne Centrum Edukacyjne w Bibicach które oferuje:
•
•
•
szybki dostęp do internetu
kursy komputerowe dla początkujących
kursy podstaw obsługi internetu
Hala Sportowa w Zielonkach, która oferuje pełnowymiarowe boiska sportowe do rozgrywania
zawodów na poziomie ligowym w randze mistrzostw Polski dla dyscyplin takich jak:
•
•
•
•
•
•
siatkówka
koszykówka
badminton
piłka ręczna
tenis ziemny i stołowy
gimnastyka sportowa.
Obiekt posiada trybuny z około 250 miejscami siedzącymi oraz wyposaŜony jest w windę dla
osób niepełnosprawnych. Z racji swej wielkości i widowni moŜliwe jest teŜ wykorzystanie jej na
imprezy kulturalno – oświatowe, kongresowe i inne.
Dostępna plenerowa baza sportowa zarządzana przez placówki oświatowe lub sołectwa:
•
•
•
•
•
•
•
Batowice
Bibice
Zielonki
Węgrzce
Korzkiew
Wola Zachariaszowska
Trojanowice
1
3
3
1
2
1
1
18
2. POMOC SPOŁECZNA
2.1. Informacje ogólne
Pomoc Społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umoŜliwienie
osobom i rodzinom przezwycięŜenie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są w stanie
pokonać wykorzystując własne środki, moŜliwości i uprawnienia.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje między innymi zadania gminy na podstawie:
•
•
•
•
ustawy o pomocy społecznej
ustawy o świadczeniach rodzinnych
ustawy o postępowaniu wobec dłuŜników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej
ustawy o dodatkach mieszkaniowych
KOSZT ŚWIADCZEŃ POMOCY SPOŁECZNEJ W LATACH 2003 -2005
Wyszczególnienie
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Ogółem środki na zadania pomocy społecznej
683.487
426.194
432.010
Zadania własne
100.054
137.437
140.303
Zadania zlecone
583.433
288.757
291.707
w tym :
Źródło : opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS.
Na realizację zadań własnych i zleconych w zakresie pomocy społecznej oraz dodatków
mieszkaniowych w roku 2003 wydatkowano kwotę 683.487 zł, w roku 2004 wydatkowano
426.194 zł, a w roku 2005 wydatkowano 432.010 zł.
Koszt świadczeń Pomocy Społecznej (tyś zł)
600
500
400
300
własne
200
zlecone
100
0
2003
2004
2005
Z przedstawionych danych wynika, Ŝe środki na realizację zadań zleconych w zakresie pomocy
społecznej od 2003 roku maleją.
Widoczne na wykresie zmniejszenie tych środków spowodowane jest jedynie zmianami
przepisów i przejściem np. zadań związanych z przyznawaniem i wypłatą rent socjalnych do
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zwiększają się systematycznie środki pochodzące z budŜetu
gminy na realizację zadań własnych.
19
2.2. Rodzaje świadczeń
W gminie Zielonki w latach 2003-2005 udzielono pomocy rodzinom wg przedstawionej tabeli .
1.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Rodzaj zasiłku
(świadczenie – pomoc)
Zasiłki stałe
2.
Zasiłki stałe wyrównawcze
Lp.
3.
Zasiłki okresowe
2003 rok
Liczba
rodzin
2004 rok
Liczba
rodzin
Kwota
Kwota
Kwota
7
35.112
7
11. 704*
62
232.692
52
213.786
58
231.019*
-
-
7
2.140
28
8.814
45
27.899
z czego ze środków własnych gminy
3.116
4.
Renty socjalne
60
212.442*
-
5
Zasiłki z tyt. ochrony macierzyństwa
13
10.500
8
6
Macierzyńskie zasiłki jednorazowe
12
2.412
8
7
Zasiłki rodzinne
8
Zasiłki pielęgnacyjne
9
10
11
2005 rok
Liczba
rodzin
-
-
-
4.478*
-
-
1.407*
-
-
8
2.708
3
425*
-
-
36
46.128
7
3.715*
-
-
Schronienie
-
-
-
-
1
1.120
Zdarzenia losowe
3
7.390
4
7.700
1
200
130
35.346
75
17.832
84
29.416
-
12.969
-
12.662
-
13.616
121
31.564
141
58.918
174
65.309
DoŜywianie uczniów i posiłek
z czego ze środków własnych gminy
12
Zasiłki celowe
13
Wyprawka szkolna (program rządowy)
14
15
18
1.619*
-
-
-
-
Sprawienie pogrzebu
2
4.544
4
11.647
1
1.766
Odpłatność za pobyt w DPS
-
-
1
3.625
3
32.739
Składka na ubezpieczenie społeczne
6
9.787
7
3.262*
-
-
17
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
65
24.422
53
18.763
52
18.432
18
Dodatki mieszkaniowe
18
43.587
20
42.885
22
22.437
16
Inne formy pomocy
Razem kwota :
19
Praca socjalna
* zmiany ustawowe
683.487
407
-
426.194
406
-
432.010
411
-
Źródło : opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS.
Dokonując analizy danych w tabeli moŜna stwierdzić, Ŝe generalnie kwota środków finansowych
na pomoc społeczną i inne świadczenia dla mieszkańców wzrasta. Analizując liczbę osób
korzystających z poszczególnych rodzajów pomocy moŜna zauwaŜyć, Ŝe najwięcej osób
korzysta z zasiłków celowych przyznanych na: zakup opału, leków, odzieŜy, Ŝywności oraz
pomocy finansowej na zakup posiłków dla młodzieŜy w szkołach.
Analizując inne formy pomocy stwierdza się, Ŝe wydatki na dodatki mieszkaniowe stanowią
największą pozycję w latach 2003-2004.
W 2005 roku znacznie zmniejszyła się kwota wypłaconych świadczeń na dodatki mieszkaniowe
w wyniku zmian ustawowych oraz wprowadzenie wywiadu środowiskowego w większości
rodzin, aby ustalić zasadność przyznania świadczenia.
Pomoc materialna w postaci róŜnorodnych zasiłków pienięŜnych realizowanych z budŜetu
państwa (zadania zlecone) i budŜetu gminy (zadania własne) ma za zadanie wspieranie budŜetu
domowego rodzin w celu zapewnienia im godziwych warunków Ŝycia.
20
Stosowanie pomocy w formie świadczeń pienięŜnych wymaga od pracowników socjalnych
postawienia szczegółowej diagnozy socjalnej danej rodziny. Często rodziny dysfunkcyjne
wykazują bezradność w sprawach planowania wydatków, umiejętności oszczędzania, ustalania
priorytetów. Lepsze efekty w takich przypadkach przynosi świadczenie pomocy rzeczowej.
W 2005r. z pomocy finansowej i pomocy w formie pracy socjalnej skorzystało 426 rodzin.
W odniesieniu do ogólnej liczby mieszkańców, liczba osób korzystająca z pomocy społecznej
stanowiła 2,9 %.
Liczba i struktura rodzin objętych pomocą na przestrzeni lat 2003 – 2005 :
Lp.
Wyszczególnienie
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Liczba rodzin
Liczba rodzin
Liczba rodzin
1.
Ogółem liczba rodzin
438
428
426
2.
Rodziny z dziećmi
212
217
229
3.
Rodziny emerytów i rencistów
64
60
51
4.
Jednoosobowe gospodarstwa domowe
123
122
118
5.
Rodziny niepełne
39
29
28
Źródło : opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS .
Na podstawie powyŜszych danych zauwaŜyć moŜna, Ŝe liczba rodzin objętych pomocą na
przestrzeni lat 2003-2005 utrzymuje się na porównywalnym poziomie.
Powody przyznania świadczenia w latach 2003-2005 :
2003 rok
Lp.
Powody przyznawania pomocy
1.
Ubóstwo
2.
Bezdomność
3.
Ilość
rodzin
2004 rok
Ilość osób
w rodzinie
Ilość
rodzin
2005 rok
Ilość osób
w rodzinie
Ilość
rodzin
Ilość osób
w rodzinie
154
569
190
605
211
637
-
-
-
-
1
1
Potrzeba ochrony macierzyństwa
13
50
8
42
1
3
4.
Bezrobocie
77
309
91
359
57
229
5.
Niepełnosprawność
147
391
154
319
117
238
6.
Długotrwała choroba
78
248
88
260
105
198
7.
Bezradność w sprawach opiekuńczowychow. i prowadzeniu gosp. domowego
69
342
64
378
42
194
8.
Alkoholizm
21
95
25
72
16
32
9.
Narkomania
-
-
-
-
-
-
-
-
4
18
7
31
Trudności przystosowania do Ŝycia
po opuszczeniu zakładu karnego
3
6
4
10
3
5
Razem
562
2010
628
2063
560
1568
10. Przemoc w rodzinie
11.
Źródło : opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS.
21
W 2005r. zasadniczą przyczyną (główną lub współistniejącą), w związku z którą rodziny
z terenu gminy Zielonki, wnioskowały o wsparcie z systemu pomocy społecznej było ubóstwo –
211 rodzin, co stanowi 37,7% ogółu korzystających ze świadczeń pomocy .
Kolejnym powodem przyznania świadczeń jest niepełnosprawność - 117 rodzin, co stanowi 20,9
% ogółu korzystających ze świadczeń pomocy oraz długotrwała choroba – 105 rodzin, co
stanowi 18,8% ogółu korzystających ze świadczeń pomocy .
Jednym z dominujących powodów jest równieŜ bezrobocie - 57 rodzin, co stanowi 10,2% ogółu
korzystających ze świadczeń pomocy. Pozostały procent 12,4% stanowią świadczenia udzielane
w innych przypadkach losowych. Istotnym jest, Ŝe te same rodziny korzystają ze świadczeń
wielokrotnie i z róŜnych powodów.
Brak pracy jest czynnikiem, który ma decydujący wpływ na zaspakajanie waŜnych potrzeb
społecznych w róŜnych sferach Ŝycia i prowadzi do narastania takich problemów jak ubóstwo,
problemy edukacyjne, zdrowotne, poczucie zagroŜenia itp. Brak moŜliwości zatrudnienia
rodzin,
które
oczekują
wsparcia
finansowego
oraz
powoduje
niewydolność
wielopłaszczyznowych działań w ramach pracy socjalnej świadczonych przez Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej. Obserwując zachowania bezrobotnych korzystających z pomocy zauwaŜa
się, Ŝe stosują oni metodę oszczędnościową mniej wydają na kulturę, odzieŜ, Ŝywność. Trudna
sytuacja finansowa gospodarstw domowych dotkniętych bezrobociem wymusza takŜe
ograniczenie wydatków związanych ze zdrowiem (leki, sprzęt rehabilitacyjny) i kształceniem
dzieci.
Bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych jest problemem, który koncentruje się
wokół rodziny. Dotyczy on trudności w radzeniu sobie z wychowaniem i opieką nad własnymi
dziećmi, czemu towarzyszą ponadto inne problemy, tj. uzaleŜnienie, przemoc w rodzinie,
niedojrzałość emocjonalna, problemy w pełnieniu ról małŜeńskich i rodzicielskich, dysfunkcje
rodziny (rodzina patologiczna), choroby, czy niepełnosprawność, a takŜe niezaradność
w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Częstym powodem zwracania się o pomoc są
trudności wychowawcze rodziców, czego podłoŜem jest zatracanie wartości moralnych
i etycznych w kręgach dziecięco - młodzieŜowych, agresja, przestępczość nieletnich.
W ostatnich latach moŜna zaobserwować, Ŝe uczestniczymy w przejściu od modelu pomocy
społecznej, którego zasadniczą funkcją było udzielanie przede wszystkim wsparcia finansowego,
do modelu nastawionego na wzmocnienie postaw aktywnych oraz wspieranie osób i rodzin
zgłaszających się o pomoc w rozwiązywaniu problemów.
Praca socjalna stanowi istotny element pomocy społecznej w dobie pogłębiającego się deficytu
nie tylko finansowego, ale równieŜ aksjologicznego – to właśnie ta forma profesjonalnej
aktywności słuŜb społecznych nabiera szczególnego znaczenia.
Celem pracy socjalnej z osobami i rodzinami jest kształtowanie u nich odpowiedzialności za
swój los i umiejętności przystosowania się do samodzielnego Ŝycia w obecnej rzeczywistości.
Pomoc polegająca na redystrybucji środków finansowych, której celem jest wsparcie materialne
dla osób i rodzin znajdujących się poniŜej minimum socjalnego, jako forma doraźna, wydaje się
skuteczna, jednak w szerszym wymiarze powoduje ona wytwarzanie postaw roszczeniowych,
a niekiedy bierności u osób korzystających z tego typu pomocy.
22
Pomoc udzielona na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych i zaliczce alimentacyjnej
w okresie zasiłkowym
2004 – 2005 rok
(I Etap)
l.p.
Wyszczególnienie
Liczba
Świadczeniobiorców
Liczba
Świadczeniobiorców
(od 01.05.2004r.
do 31.12.2004r.)
(od 01.01.2004r.
do 31.08.2005r.)
2005rok
( II Etap)
Łączna
Kwota
Liczba
świadczeniobiorców
(od 1.09. 2005r.
do 31.12.2005r)
Łączna
Kwota
1.
Zasiłki rodzinne
336
395
453.285
1283
226.910
2.
Dodatki do zasiłków rodzinnych +
świadczenia pielęgnacyjne (ogółem)
291
270
1 087.560
1111
342.741
3.
urodzenia dziecka
15
30
22.500
19
9.500
-
1
3.187
1
1.600
77
87
421.358
69
97.221
4.
5.
opieki nad dzieckiem i utraty prawa
do zasiłku dla bezrobotnych
opieki nad dzieckiem w okresie
korzystania z urlopu wychowawczego
6.
samotnego wychowywania dziecka
115
121
528.015
52
38.200
7.
kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego
35
38
39.320
59
14.600
8.
rozpoczęcia roku szkolnego
163
0
27.540
948
85.320
83
83
45.640
306
47.800
-
-
-
248
48.500
9.
10.
podjęcia przez dziecko nauki w szkole
poza miejscem zamieszkania:
wychowania dziecka w rodzinie
wielodzietnej
11.
zasiłki pielęgnacyjne
54
63
113.472
149
80.064
12.
świadczenia pielęgnacyjne
9
11
61.670
12
18.900
13.
Składka na ubezpieczenie emerytalno
rentowe
9
8
16.914
10
4.780
14.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
1
766
2
279
15.
Zaliczka alimentacyjna
-
-
-
55
45.230
400 *
469 *
1 733.667
1375 *
673.636
Razem świadczenia
*
rzeczywista liczba świadczeniobiorców
Źródło : opracowanie własne na podstawie sprawozdań GOPS.
Od 1 maja 2004 roku wprowadzone zostały zmiany w pomocy rodzinie i wdroŜony został nowy
system świadczeń rodzinnych. Kolejna zmiana ustawy o świadczeniach rodzinnych zmieniła
katalog wypłaty świadczeń i równocześnie wprowadziła w Ŝycie od 1 września 2005 roku nową
ustawę o zaliczce alimentacyjnej.
Prawo do świadczeń rodzinnych oraz zaliczki alimentacyjnej ustala się na okres zasiłkowy
(oznacza to okres od dnia 1 września do 31 sierpnia następnego roku kalendarzowego)
• 1 maja 2004r do 31 sierpnia 2005 r. ( 16 miesięcy ) - I Etap
• 1 września 2005r. do 31 sierpnia 2006r. - II etap
Liczba świadczeniobiorców pobierających świadczenia rodzinne oraz zaliczkę alimentacyjną
tylko w gminie Zielonki (bez zakładów pracy zatrudniających powyŜej 20 pracowników)
w okresie od 1.09.2005r. do 31.12.2005r. wynosi 1375 osób co stanowi 9,3 % ogólnej liczby
mieszkańców gminy Zielonki.
23
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem
zamieszkania realizowany wyłącznie przez Ośrodek wypłacony został dla 306 świadczeniobiorców co stanowi 2,1 % ogółu liczby ludności gminy.
W okresie od 1 września 2005r. do 31.12.2005r wypłacono 948 jednorazowych dodatków do
zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego na kwotę 85.320 zł, oraz dodatek
z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej dla 248 świadczeniobiorców na kwotę
48.500 zł.
Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych, tylko gminy mogły realizować wypłatę
dodatków do zasiłku rodzinnego:
•
•
•
•
•
dodatek z tytułu samotnego wychowania dziecka
dodatek z tytułu samotnego wychowania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych
dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego
dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
dodatek z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej
2.3. Organizacje pozarządowe.
Elementem współtworzącym politykę społeczną są równieŜ organizacje pozarządowe, których
działalność polega m.in. na:
•
•
•
•
•
•
aktywizowaniu społeczności lokalnej,
niesieniu pomocy osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej,
prowadzeniu działalności sportowej,
kultywowanie tradycji regionalnych,
integracja środowisk lokalnych,
wspieranie inicjatyw gminnych
Istotne znaczenie dla ich funkcjonowania ma takŜe wymiana doświadczeń między organizacjami
oraz współpraca z samorządem gminnym.
Wykaz organizacji pozarządowych działających na terenie gminy Zielonki :
lp.
Wyszczególnienie
Adres
Ochotnicze StraŜe PoŜarne
1.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Bibice, Rynek 2
2.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Bosutów 100
3.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Garlica Murowana 82
4.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Grębynice 11
5.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Owczary
24
6.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Wola Zachariaszowska 115
7.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Węgrzce , ul. A 3 nr 1
8.
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Zielonki, ul. Krakowskie
Przedmieście 116
Organizacje Kombatanckie
1.
Koło Gminnego Związku Kombatantów Rzeczpospolitej i Byłych
Więźniów Politycznych
Zielonki,
ul. Krakowskie
Przedmieście 116
Koła Gospodyń Wiejskich
1.
Koło Gospodyń Wiejskich w Batowicach
Batowice 98 (Dom Kultury)
2.
Koło Gospodyń Wiejskich w Bibicach
Bibice , Rynek 2
3.
Koło Gospodyń Wiejskich w Dziekanowicach
Dziekanowice 96
4.
Koło Gospodyń Wiejskich w Woli Zachariaszowskiej
Wola Zachariaszowska 115
5.
Koło Gospodyń Wiejskich w Węgrzcach
Węgrzce ul. A 3 nr 1
6.
Koło Gospodyń Wiejskich w Przybysławicach
Przybysławice 106
7.
Koło Gospodyń Wiejskich w Owczarach
Owczary
Zespoły/ Grupy Charytatywne przy parafiach
1.
Zespół Charytatywny
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Jana Chrzciciela
Korzkiew
Grupa Charytatywna Dorosłych CARITAS
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Małgorzaty
Raciborowice
2.
Grupa Charytatywna Dzieci w Szkole CARITAS
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Małgorzaty
3.
Grupa Charytatywna
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Andrzeja Boboli
Węgrzce ul. A 6
4.
Zespół Charytatywny
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej p.w. Najświętszej Marii Panny
Zielonki,
ul. Ks. J. Michalika
Katolickie Organizacje MłodzieŜy przy parafiach
1.
Oaza - Grupa MłodzieŜowa
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Jana Chrzciciela
Korzkiew
2.
Oaza - Grupa MłodzieŜowa
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Małgorzaty
Raciborowice
3.
Ruch „ Światło – śycie”
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej św. Andrzeja Boboli
Węgrzce ul. A 6
4.
Oaza - Grupa MłodzieŜowa
przy Parafii Rzymsko- Katolickiej p.w. Najświętszej Marii Panny
Zielonki,
ul. Ks. J. Michalika
25
Organizacje młodzieŜowe
Hufiec Podkrakowski Związku Harcerstwa Polskiego Chorągwi
Krakowskiej
Korzkiew
1.
Ośrodek Kształcenia, Wypoczynku i Rekreacji Chorągwi Krakowskiej
ZHP w Korzkwi
Ludowe Kluby / Zespoły Sportowe
1.
Ludowy Klub Sportowy Zieleńczanka
(LKS Zieleńczanka)
- piłka noŜna
2.
Klub Sportowy Bibiczanka
( KS Bibiczanka)
- piłka noŜna
3.
Towarzystwo Sportowe Węgrzce
( TS Węgrzce )
- piłka noŜna
4.
Gminny MłodzieŜowy Klub Sportowy
( GMKS Zielonki)
- tenis stołowy
Zielonki ,
ul. Do Cegielni
Bibice, ul. Lipowa 28
Węgrzce , ul. A-9
Zielonki ,
ul. Galicyjska 15
Uczniowskie Kluby Sportowe
1.
Uczniowski Klub Sportowy
„KORZENIOWSKI ”
- lekkoatletyka z naciskiem
na chód sportowy
Zielonki ,
ul. ks. Jana Michalika 2A
2.
Uczniowski Klub Sportowy
„ KORZKIEW”
- judo
Zespół Szkół w Korzkwi
3.
Uczniowski Klub Sportowy
„ ZACHARIASZEK”
- sekcja piłki noŜnej
- modelarstwo
Zespół Szkół w Woli
Zachariaszowskiej
Stowarzyszenia/ Towarzystwa
1.
Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki
2.
Stowarzyszenie Związek Gmin Jurajskich
3.
Stowarzyszenie Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej
4.
Stowarzyszenie Prasy Samorządowej w Zielonkach
5.
Regionalne Towarzystwo Gospodarcze w Korzkwi
6.
Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Zielonki
7.
Stowarzyszenie Wspierania Rodziny i Społeczności Wiejskiej „ZACHARIASZ”
8.
Towarzystwo Domu Pomocy Społecznej Batowice
9.
11.
Stowarzyszenie Związek Strzelectwa Dynamicznego
Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Lokalnego Wsi, Wola Zachariaszowska, Górna Wieś, Garliczka,
Garlica Duchowna, Michałowice III
26
3. BEZROBOCIE.
Informacja o stanie bezrobocia wg stanu na dzień 31 grudnia w latach 2003 – 2005
Liczba zarejestrowanych osób na dzień 31.12.2005r. w Urzędzie Pracy Powiatu Krakowskiego
wyniosła 313 osób, w tym zarejestrowanych jest 183 kobiet ( stopa bezrobocia 3,4 % ).
Ilość bezrobotnych w stosunku do liczby mieszkańców w w ieku produkcyjnym w 2005 roku.
3%
313 - liczba osób bezrobotnych
9293 - liczba ludności w w ieku
produkcyjnym
97%
W gminie Zielonki występuje niski wskaźnik bezrobocia, niemniej jednak kwestia ta stanowi
powaŜny problem społeczny . Skutki i straty wywołane bezrobociem są trudne do oszacowania.
Są one dotkliwe nie tylko dla samych bezrobotnych i ich rodzin, ale takŜe dla całego
społeczeństwa.
Chodzi tu o niewykorzystany potencjał ludzkiej pracy, poczucie zagroŜenia bezrobociem ludzi
zatrudnionych, nasilenie się społecznej patologii. Strata pracy, przejście na zasiłek z kolei jego
utrata i potrzeba korzystania z pomocy społecznej prowadzi do ubóstwa ze wszystkimi tego
konsekwencjami. Częstym zjawiskiem jest izolacja społeczna. Ograniczone zostają kontakty
interpersonalne wszystkich członków rodziny bezrobotnego zarówno ze znajomymi, jak
i dalszą rodziną. Bezrobocie wpływa takŜe negatywnie na układ stosunków wewnątrz
rodzinnych przy czym okazuje się, Ŝe u męŜczyzn ma ono znacznie bardziej negatywne skutki.
Bezrobotny męŜczyzna doświadcza obniŜenia swojej pozycji w rodzinie, utraty autorytetu
i silnej frustracji, która moŜe powodować sięgnięcie po alkohol.
Podstawowym powodem braku pracy jest zbyt mała ilość ofert na lokalnym rynku oraz bierność
samych zainteresowanych. Na podstawie rozeznania środowiska dokonanego przez
pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zielonkach – wynika, Ŝe największa
część bezrobotnych szuka zatrudnienia przede wszystkim korzystając z ofert i pomocy Urzędu
Pracy znacznie mniejsza część samodzielnie. MłodzieŜ najczęściej poszukuje pracy za pomocą
prasy, internetu i mediów.
3.1. Struktura bezrobocia
Dane o liczbie bezrobotnych uwzględniające kategorie bezrobotnych :
Status
2003 rok
ogółem
kobiet
Liczba bezrobotnych
2004 rok
ogółem
kobiet
2005 rok
ogółem
kobiet
Bezrobotni z prawem do zasiłku
96
50
52
31
65
29
Bezrobotni bez prawa do zasiłku
332
44
276
150
248
154
Razem
428
94
328
181
313
183
Źródło : dane z Urzędu Pracy Powiatu Krakowskiego na dzień 31.12.2005r.
27
500
400
Bezrobotni z praw em do zasiłku
300
Bezrobotni bez praw a do zasiłku
200
2003
2004
313
248
65
328
276
0
52
332
96
428
Łącznie zarejestrow ani bezrobotni
100
2005
Analizując w poszczególnych latach liczbę osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy Powiatu
Krakowskiego z prawem i bez prawa do zasiłku, naleŜy stwierdzić malejącą liczbę
zarejestrowanych osób z kaŜdym rokiem.
Na sytuację tą ma wpływ realizacja nowatorskich programów Powiatowego Urzędu Pracy
dotyczących aktywizacji zawodowej bezrobotnych oraz stała współpraca z Ośrodkiem Pomocy
Społecznej.
Struktura bezrobotnych wg wykształcenia :
Wykształcenie
2003 rok
ogółem
kobiet
Liczba bezrobotnych
2004 rok
ogółem
kobiet
2005 rok
ogółem
kobiet
WyŜsze
42
11
28
17
29
19
Policealne i średnie zawodowe
125
23
100
68
87
54
Średnie ogólnokształcące
14
8
24
15
24
17
Zasadnicze zawodowe
157
37
100
45
92
58
Podstawowe i niepełne podstawowe
90
15
76
36
81
35
Razem
428
94
328
181
313
183
Źródło : dane z Urzędu Pracy Powiatu Krakowskiego stan na dzień 31.12.2005r.
Charakterystyczną cechą bezrobocia w Gminie Zielonki jest niski poziom wykształcenia osób
bezrobotnych, co w zasadniczy sposób decyduje o ich szansach na znalezienie zatrudnienia. Na
przestrzeni lat 2003 - 2005 najliczniejszą grupę reprezentowały osoby z wykształceniem
zasadniczym zawodowym kolejna grupa to osoby z wykształceniem policealnym i średnim
zawodowym, a następnie z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym
Struktura bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy:
Okres pozostawania bez pracy
2003 rok
ogółem
kobiet
Liczba bezrobotnych
2004 rok
ogółem
kobiet
2005 rok
ogółem
kobiet
do 1 miesiąca
34
9
28
9
24
6
1-3 miesięcy
77
15
60
32
58
34
3-6 miesięcy
79
17
56
33
59
38
6-12 miesiące
89
19
73
44
41
24
12-24 miesiące
105
23
70
40
50
36
powyŜej 24 m-ce
44
11
41
23
65
45
Razem
428
94
328
181
297
183
Źródło : dane z Urzędu Pracy Powiatu Krakowskiego na dzień 31.12.2005r.
28
Okres pozostawania bez pracy stanowi jeden z wielu czynników, który w istotny sposób
zmniejsza szanse bezrobotnego na powrót na rynek pracy.
O zagroŜeniu długotrwałym bezrobociem decydują róŜnorodne czynniki między innymi takie jak
wiek, wykształcenie , kwalifikacje zawodowe czy teŜ staŜ pracy.
Biorąc pod uwagę okres pozostawania bez pracy przez osoby bezrobotne moŜna stwierdzić, Ŝe
wciąŜ jest bardzo wysoki udział bezrobotnych pozostających bez pracy przez okres dłuŜszy niŜ
12 miesięcy.
Struktura bezrobotnych wg kategorii wieku bezrobotnych :
Wiek
2003 rok
ogółem
kobiet
Liczba bezrobotnych
2004 rok
ogółem
kobiet
2005 rok
ogółem
kobiet
18-24
158
5
170
82
82
62
25-34
94
23
72
48
81
53
35-44
89
22
65
45
65
35
45-54
76
14
9
5
64
30
55-59
9
0
7
1
17
3
60-64
2
0
5
0
4
0
428
64
328
181
313
183
Razem
Źródło : dane z Urzędu Pracy Powiatu Krakowskiego na dzień 31.12.2005r.
W stosunku do okresu roku 2003 liczba bezrobotnych do 24 roku Ŝycia w 2004r. minimalnie
wzrosła około 6%, natomiast porównując 2004 rok w stosunku do okresu roku 2005 znacznie
zmalała tj. o 52 % w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej gdzie wiele młodych osób
wyjechało za granicę i tam znalazło pracę.
29
4. STAROŚĆ.
Na terenie gminy Zielonki zamieszkuje 2 139 osób w wieku poprodukcyjnym. Stanowią one
około 14,4% ogółu mieszkańców
14,40%
osoby są w w ieku
poprodukcyjnym
osoby w w ieku produkcyjnym
i przedprodukcyjnym
85,60%
Ludność w wieku poprodukcyjnym:
Wyszczególnienie
2000 rok
2001 rok
2002 rok
2003 rok
2004 rok
2005 rok
Kobiety
(powyŜej 60 roku Ŝycia )
1313
1295
1306
1310
1278
1381
MęŜczyźni
(powyŜej 65 roku Ŝycia )
690
704
714
725
686
758
Razem
2003
1999
2020
2035
1964
2139
Źródło: dane z USC Zielonki .
Kobiety
(pow yŜej 60 roku Ŝycia )
MęŜczyźni
(pow yŜej 65 roku Ŝycia )
2000
2001
2002
2003
2004
1381
758
2139
1278
686
1964
1310
725
2035
1306
714
2020
1295
704
1999
2003
Łącznie
1313
690
2200
2000
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
2005
Mówiąc „osoby starsze” mamy na myśli osoby w wieku poprodukcyjnym. W grupie tej oprócz
problemów dotyczących sprawności fizycznej mamy równieŜ do czynienia ze zmianami
psychicznymi wpływającymi na zdolność funkcjonowania w środowisku.
Sytuacja ludzi starszych w okresie szybkich zmian gospodarczych jest złoŜona i uwarunkowana
takimi czynnikami jak: pogorszenie stanu zdrowia, opieka zdrowotna, zanik tradycji
międzypokoleniowych, przemiany kulturowe, niekorzystne warunki Ŝycia i pogorszenie sytuacji
materialnej. Towarzyszy jej brak aktywności społecznej, osamotnienie, izolacja, nieporadność
Ŝyciowa. Występuje stopniowe obniŜenie procesów poznawczych, sztywność schematów
myślowych, mniejsza zdolność przystosowawcza do nowych sytuacji, osłabienie pamięci.
W sferze uczuć pojawia się osłabienie zainteresowania innymi osobami, niestabilność
emocjonalna, zmienność nastrojów, skłonność do depresji, egoizm, wzrost podejrzliwości
i poczucie zagroŜenia, postawa roszczeniowa, domaganie się pomocy.
Uwzględniając specyfikę środowiska osób starszych istnieje konieczność stworzenia systemu,
który będzie uwzględniał ich najwaŜniejsze potrzeby.
30
5. Niepełnosprawność .
W prawie polskim pojęcie osoba niepełnosprawna po raz pierwszy pojawiło się
w uchwale Sejmu z 1982r w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych, jednak zdefiniowane
zostało dopiero w ustawie z dnia 9 maja 1991r o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób
niepełnosprawnych. Pojęcie to zastąpiło uŜywane od wielu lat określenie inwalida. Najnowsza
jest definicja zastosowana w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych: Niepełnosprawni są to osoby których
stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza zdolność do
wykonywania pracy zawodowej, jeŜeli uzyskały orzeczenie o zakwalifikowaniu do jednego
z trzech stopni niepełnosprawności, albo orzeczenie o całkowitej lub częściowej niezdolności do
pracy, a jeŜeli nie ukończyły 16 roku Ŝycia – orzeczenie o rodzaju i stopniu niepełnosprawności.
Jak wynika z przedstawionych przez Główny Urząd Statystyczny danych pochodzących
z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego –
przeprowadzonych w 2002 r. liczba osób niepełnosprawnych w gminie Zielonki wyniosła 2812.
Tak więc, osoby niepełnosprawne stanowiły ponad 19,6% liczącej w 2002 roku 14.333 osób
społeczności naszej gminy.
Dla porównania ten sam wskaźnik dla całego kraju wyniósł 14,3%, a dla województwa
małopolskiego 18,2%.
20,00%
10,00%
5,00%
18,20%
19,60%
14,30%
15,00%
0,00%
niepełnospraw ni niepełnospraw ni niepełnospraw ni
w gminie Zielonki
w Polsce
w w ojew ództw ie
małopolskim
5.1. Struktura niepełnosprawności
OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE WEDŁUG KATEGORII NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI, PŁCI, EKONOMICZNYCH
GRUP WIEKU, POZIOMU WYKSZTAŁCENIA ORAZ AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE
razem
ogółem
męŜczyźni
kobiety
Osoby niepełnosprawne
prawne #
męŜrazem
kobiety
czyźni
tylko biologicznie
męŜkobiety
czyźni
razem
OGÓŁEM ..........................................
2812
1298
1514
2592
1205
1387
220
93
127
Według ekonomicznych grup wieku
przedprodukcyjny ...............................
produkcyjny ........................................
mobilny ...............................................
niemobilny ..........................................
poprodukcyjny ....................................
wiek nieustalony .................................
65
1337
227
1110
1410
-
37
761
132
629
500
-
28
576
95
481
910
-
43
1268
206
1062
1281
-
20
722
120
602
463
-
23
546
86
460
818
-
22
69
21
48
129
-
17
39
12
27
37
-
5
30
9
21
92
-
Według poziomu wykształcenia
(w wieku 13 lat i więcej)
wyŜsze .................................................
policealne ............................................
średnie .................................................
zawodowe ...........................................
129
21
478
334
84
2
213
168
45
19
265
166
118
20
447
309
77
2
199
155
41
18
248
154
11
1
31
25
7
14
13
4
1
17
12
31
ogólnokształcące .................................
zasadnicze zawodowe .........................
podstawowe ukończone ......................
podstawowe nieukończone i bez wykształcenia szkolnego .........................
nieustalone
144
676
1240
45
429
440
99
247
800
138
646
1133
44
409
408
94
237
725
6
30
107
1
20
32
5
10
75
213
6
103
2
110
4
188
5
95
1
93
4
25
1
8
1
17
-
487
460
27
2088
17
272
256
16
927
6
215
204
11
1161
11
50
42
8
169
1
28
22
6
65
-
22
20
2
104
1
Według aktywności ekonomicznej
aktywni zawodowo .............................
537
300
237
pracujący .............................................
502
278
224
bezrobotni ...........................................
35
22
13
bierni zawodowo * ..............................
2257
992
1265
18
6
12
nieustalony status na rynku pracy ......
* Łącznie z osobami w wieku poniŜej 15 lat.
#
Z ustaloną grupą inwalidzką lub stopniem niepełnosprawności.
Źródło : dane z GUS (Spis Powszechny 2002r.)
Jak wynika z powyŜszego zestawienia, gmina Zielonki w liczebności osób niepełnosprawnych
przekracza średnie statystyczne naliczone dla województwa małopolskiego oraz dla całego kraju.
Niepełnosprawnym jest co piąty mieszkaniec gminy.
WYKRES – OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE WG EKONOMICZNYCH GRUP WIEKU
3000
2500
2000
ogółem
1500
męŜczyźni
1000
kobiety
500
0
ogółem
przedprodukcyjny
produkcyjny
poprodukcyjny
WYKRES – OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE WG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA
1500
ogółem
męŜczyźni
1000
kobiety
męŜczyźni
ogółem
500
0
wyŜsze
policealne
średnie
zasadnicze
kobiety
podstawowe
LUDNOŚĆ WEDŁUG OKRESU ZAMIESZKIWANIA ORAZ GRUP WIEKU
GRUPY WIEKU
Ogółem
Zamieszkała
od
urodzenia
Przybyła do miejscowości aktualnego
zamieszkania
w latach
razem
1988
1989-2002
i wcześniej
Nie ustalono
od kiedy
mieszka
OGÓŁEM ............................
14333
7862
6387
2692
3695
84
0 – 14 lat ................................
15 – 19 ...................................
20 – 29 ...................................
30 – 39 ...................................
2789
1185
2093
2044
2184
841
1321
886
589
339
763
1142
11
62
134
315
578
277
629
827
16
5
9
16
32
40 – 49 ...................................
50 – 59 ...................................
60 – 64 ...................................
65 lat i więcej ........................
Wiek nieustalony ..................
2227
1618
557
1820
-
869
636
226
899
-
1340
972
327
915
-
736
572
211
651
-
604
400
116
264
-
18
10
4
6
-
Źródło : dane z GUS (Spis Powszechny 2002r.)
Spis ujawnił, Ŝe następuje wzrost liczby niepełnosprawnych Polaków; w 2002 r. było ich
prawie 5,5 mln - o 1,7 mln więcej niŜ w 1988 r. Oznacza to, Ŝe niepełnosprawny jest co siódmy
Polak (w naszej gminie co piąty). Główną przyczynę tego zjawiska raport GUS upatruje
w starzeniu się społeczeństwa. Potwierdza to równieŜ fakt, Ŝe 60% niepełnosprawnych w Polsce
stanowią osoby w wieku poprodukcyjnym (w gminie Zielonki ok. 50%). Aktywnych zawodowo
było zaledwie 19% (537 osób) niepełnosprawnych, w tym bezrobotnych 35 osób. Jeśli chodzi
o poziom wykształcenia niepełnosprawnych, to aŜ 78% nie posiadało wykształcenia średniego
a zaledwie ok. 5% (129 osób) posiadało wyŜsze wykształcenie.
W raporcie pospisowym GUS do osób niepełnosprawnych zaliczono zarówno te, które posiadają
odpowiednie orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność (osoby niepełnosprawne prawnie),
jak i te, które same uwaŜają się za niepełnosprawne, lecz nie posiadają stosownego orzeczenia
(osoby niepełnosprawne biologicznie). W gminie Zielonki, osób niepełnosprawnych prawnie
odnotowano 2592, natomiast osób niepełnosprawnych tylko biologicznie 220.
Psychofizyczne i społeczne mechanizmy funkcjonowania osób z niepełnosprawnością i ich
uwarunkowania.
Niepełnosprawność powoduje upośledzenie wszystkich, do pewnego stopnia, obszarów Ŝycia
człowieka. Zakres konsekwencji zaleŜy od rodzaju niepełnosprawności, stopnia uszkodzenia
danego narządu i wieku osoby niepełnosprawnej. Przyjmuje się, Ŝe w procesie przystosowania
do Ŝycia z niepełnosprawnością istotną rolę odgrywają czynniki psychologiczne i społeczne,
abstrahując oczywista od wszechobecnego aspektu medycznego i ograniczeń organizacyjnoinstytucjonalnych. Problemy społeczne związane z niepełnosprawnością, obejmują niemal
wszystkie aspekty Ŝycia ludzkiego, poczynając od niedostosowania środowiska zewnętrznego do
potrzeb osoby niepełnosprawnej, a kończąc na problemach jednostki. Dotyczą one zatem m.in.:
norm współŜycia, systemu prawnego, postaw, koncepcji ról społecznych, moŜliwości
kształcenia, pracy, Ŝycia rodzinnego, towarzyskiego oraz trudności wynikające z występowania
przeszkód natury architektonicznej, urbanistycznej i komunikacyjnej.
Podstawowe problemy Ŝyciowe osób z niepełnosprawnością
•
Społeczne aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnością
Świat jest urządzony przede wszystkim dla ludzi pełnosprawnych, ludzi, którzy stają się
najczęściej sztywni i skrępowani, kiedy przyjdzie im spotkać osoby niepełnosprawne. Niechęć
wobec niepełnosprawnych przejawia się głównie w postaci stereotypów, piętnowania oraz
konkretnych postaw negatywnych. Te pokutujące stereotypy, mity i tradycyjne uprzedzenia są
często wynikiem braku wiedzy o potrzebach, moŜliwościach i trudnościach osób
niepełnosprawnych. Sukces społecznych interakcji osoby dotkniętej kalectwem zaleŜy w duŜym
stopniu od jej zdolności uzyskiwania pewności siebie, inicjowania kontaktów i ośmielania
drugich osób. Wymaga to jednak duŜego zasobu społecznych umiejętności, których
niepełnosprawny człowiek musi się nauczyć.
•
Rodzinne aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnością
Środowisko rodzinne, jako najbardziej naturalne ze środowisk, w największym stopniu wpływa
na zakres i jakość funkcjonowania osoby dysfunkcyjnej. Niepełnosprawność w pierwszej
kolejności dotyka rodzinę poszkodowanego i jego najbliŜsze otoczenie. Stąd sposób jej
33
reagowania na fakt niesprawności jednego ze swych członków determinuje obszar funkcyjności
fizycznej i psychospołecznej niepełnosprawnej osoby.
Bariery w Ŝyciu osób z niepełnosprawnością.
Osoby niepełnosprawne kaŜdego dnia stają przed niezwykle skomplikowanym zadaniem
"włączania się" w nurt normalnego Ŝycia. Wykonywanie czynności dnia codziennego przez
ludzi zdrowych, sprawnych odbierane jest najczęściej przez nich samych jako coś tak
oczywistego, Ŝeby nie powiedzieć banalnego. Te same natomiast czynności, którym muszą
stawić czoło osoby niepełnosprawne, urastają do rangi problemu. Droga osób
niepełnosprawnych do „normalnego Ŝycia” nie jest łatwa. Napotykane na co dzień przeszkody
w postaci utrudnień architektonicznych, komunikacyjnych, informacyjnych, czy teŜ
psychologicznych, prawnych, ekonomicznych i społecznych dezorganizują im dojście do
samodzielności, rozpoczęcia satysfakcjonującego Ŝycia.
•
Utrudnienia architektoniczne
Wszelkie przeszkody i utrudnienia związane z funkcjonowaniem osób niepełnosprawnych
w szeroko rozumianym środowisku społecznym i fizycznym określa się mianem barier, wśród
których najczęściej wymienia się tzw. bariery architektoniczne, czyli te wszystkie elementy
urbanistyczne, architektoniczne i komunikacyjne, które ze względu na swoją formę lub sposób
uŜytkowania w pewnym stopniu utrudniają czy wręcz uniemoŜliwiają przemieszczanie się
osobom o ograniczonej sprawności fizycznej i sensorycznej.
Aktywność zawodowa osób z niepełnosprawnością.
•
Znaczenie pracy dla osób z niepełnosprawnością.
Znaczenie pracy zawodowej dla osób niepełnosprawnych moŜna oceniać z róŜnych punktów
widzenia, w tym: leczniczego, psychologicznego i zawodowego. Celowo i stopniowo dobrana
oraz systematycznie prowadzona praca moŜe stanowić jedną z metod leczenia.
•
Przygotowanie zawodowe osób z niepełnosprawnością.
Osoby niepełnosprawne na kaŜdym z etapów przygotowania zawodowego mogą wspólnie uczyć
się z osobami pełnosprawnymi. Jest to realizacja idei edukacji dla wszystkich, zgodnie z którą,
wszędzie tam, gdzie jest to moŜliwe, osoby niepełnosprawne powinny kształcić się w ramach
zwykłych systemów edukacyjnych. Skuteczność takiego kształcenia warunkowana jest jednak
wieloma czynnikami, w tym: postawami personelu pedagogicznego i postawami osób
pełnosprawnych, kompetencjami nauczycieli z zakresu pedagogiki i rehabilitacji, w tym
zawodowej, dodatkową pomocą dydaktyczną w ramach programu nauczania, niekiedy w postaci
wsparcia z zewnątrz (tzw. osobisty asystent), a nade wszystko dostępnością obiektów
szkoleniowych (tzw. bariery architektoniczne), stosownym wyposaŜeniem w środki dydaktyczne
i pomoce techniczne, zaopatrzeniem osób niepełnosprawnych w sprzęt i urządzenia
ortopedyczno-rehabilitacyjne oraz środki pomocnicze.
Aktywność twórcza osób z niepełnosprawnością.
•
Znaczenie twórczości w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością
W procesie usprawniania osób niepełnosprawnych sztuka pełni równieŜ waŜne funkcje, jest
niezbędnym sposobem osiągania równowagi między organizmem, a środowiskiem
w krytycznych momentach Ŝycia człowieka.
34
Katalog najwaŜniejszych problemów związanych z niepełnosprawnością
Pierwsza grupa to problemy o charakterze ogólnokrajowym, których rozwiązanie przekracza
moŜliwości i kompetencje samorządu gminnego:
• niespójność i niejasność przepisów prawa,
• brak sytemu prawnego motywującego do zatrudniania osób niepełnosprawnych,
• negatywne postawy wobec osób niepełnosprawnych,
• zbyt mała liczba ulg dla osób niepełnosprawnych,
• niedobory finansowe na zadania związane z pomocą osobom niepełnosprawnym,
• rosnące bezrobocie i ubóstwo osób niepełnosprawnych,
• mała skuteczność egzekucji obowiązujących przepisów prawa.
Druga grupa problemów umieszczonych na liście jako koniecznych i moŜliwych do
rozwiązania przez Gminę dotyczy:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
kontynuacja i dalsze zagwarantowanie dofinansowania do przejazdów osób
niepełnosprawnych do szkół i ośrodków terapeutycznych,
likwidacji barier architektonicznych w budynkach instytucji uŜyteczności publicznej,
likwidacji barier urbanistycznych (mała ilość specjalnie wydzielonych i oznakowanych
miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych),
braku mieszkań chronionych,
brak wystarczającej ilości ośrodków wsparcia oraz warsztatów terapii zajęciowej,
braku wydzielonych gminnych środków na granty na realizację zadań w zakresie pomocy
osobom niepełnosprawnym,
brak rzetelnej wiedzy o rzeczywistej niepełnosprawności,
niewystarczające wykorzystanie potencjału niepełnosprawnych w Ŝyciu społeczności
lokalnych,
niewystarczający wolontariat.
Trzecia grupa wyodrębnionych zagadnień to problemy do rozwiązania na róŜnych poziomach
samorządowych oraz kraju:
• brak równych szans osób niepełnosprawnych (wieś – miasto),
• niskie kwalifikacje osób niepełnosprawnych.
5.2. Placówki działające na rzecz osób niepełnosprawnych
Wykaz placówek działających na rzecz osób niepełnosprawnych w gminie Zielonki :
L.p.
Wyszczególnienie
Miejscowość
Liczba Miejsc
1.
Dom Pomocy Społecznej dla przewlekle
somatycznie chorych
Batowice
138
2.
Dom Pomocy Społecznej
dla męŜczyzn z problemami psychicznymi
Owczary
99
Wola Zachariaszowska
22
Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób
z zaburzeniami psychicznymi
Źródło: opracowanie własne GOPS .
3.
Na terenie gminy Zielonki funkcjonują dwa domy pomocy społecznej o zasięgu powiatowym.
35
Dom Pomocy Społecznej zapewnia całodobową opiekę oraz zaspakaja niezbędne potrzeby
bytowe, społeczne i religijne.
Dom świadczy usługi:
1.
•
•
•
•
W zakresie potrzeb bytowych zapewniając:
miejsce zamieszkania
wyŜywienie całodobowe
utrzymanie czystości lub pomoc w utrzymaniu czystości,
zapewnia bezpieczeństwo
2.
•
•
•
Opiekuńcze, polegające na:
udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach Ŝywnościowych
pielęgnacji
niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw osobistych
3.
•
•
•
•
•
•
Wspomagające, polegające na:
umoŜliwieniu udziału w terapii zajęciowej
podnoszeniu sprawności i aktywizowaniu mieszkańców
moŜliwość korzystania z rehabilitacji
umoŜliwienie zaspokajania potrzeb religijnych – kaplice znajdują się na terenie obiektu,
moŜliwość działania w ramach samorządu
organizuje święta, uroczystości okazjonalne oraz umoŜliwia udział w imprezach kulturalnych
i turystycznych.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Woli Zachariaszowskiej jest jednostką organizacyjną
pomocy społecznej pobytu dziennego dla 22 osób z zaburzeniami psychicznymi. Podstawowym
zadaniem domu jest przede wszystkim podtrzymywanie i rozwijanie umiejętności niezbędnych
do moŜliwie jak najbardziej samodzielnego Ŝycia.
Program jednostki przewiduje szerokie działanie profilaktyczne oraz umoŜliwia rozwój
indywidualnych zainteresowań uczestników ŚDS w róŜnych dziedzinach Ŝycia.
Uczestnictwo w zajęciach opiera się na zasadach dobrowolności. Prowadzone są róŜnorodne
zajęcia terapii zajęciowej, m.in. muzykoterapii, arteterapii, kulturoterapii.
5.3. Bariery
Osoby niepełnosprawne (w tym dzieci) oraz ich rodziny napotykają na swojej drodze wiele
problemów, których sami nie są w stanie rozwiązać.
Jednym z głównych problemów jest brak moŜliwości dostępu do placówek uŜyteczności
publicznej z powodu barier architektonicznych.
Bariery Architektoniczne to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i jego najbliŜszym
otoczeniu, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki uŜytkowania
utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym, np.: brak podjazdu, poręczy w ciągach
komunikacyjnych i uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higieniczno – sanitarnych,
progi w drzwiach itd..
Bariery architektoniczne występujące w Gminie Zielonki:
•
Budynki UG Zielonki – w budynkach tych mają siedzibę: Urząd Gminy, Rada Gminy,
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Poczta Polska. Brak tam windy, podjazdów oraz
36
sanitariatów z dostępem dla osób na wózkach inwalidzkich. Tylko Sala konferencyjna
i Poczta Polska w Zielonkach posiada podjazd dla niepełnosprawnych.
• Szkoły – tylko nowy budynek szkoły w Bibicach jest w pełni przystosowany do obsługi osób
niepełnosprawnych (winda, ubikacje i sanitariaty), natomiast pozostałe obiekty szkolne
(Zielonki, Korzkiew, Owczary, Wola Zachariaszowska, stary budynek w Bibicach) nie są
w pełni przystosowane do obsługi osób niepełnosprawnych
• Przedszkola: Węgrzce (Bibice), Trojanowice, Zielonki nie są przystosowane do pobytu
w nich dzieci niepełnosprawnych
• Budynek Centrum Medycznego w Węgrzcach – brak windy i podjazdów i sanitariatów dla
osób niepełnosprawnych (gabinety lekarskie znajdują się na I i II piętrze). Jedynie apteka
usytuowana na parterze posiada podjazd dla niepełnosprawnych .
• Budynek wielofunkcyjny w Brzozówce, w którym znajdują się: gabinety lekarskie, Sala
Sołecka, Świetlica Środowiskowa. Tylko pomieszczenia usytuowane na parterze budynku
przystosowane są dla osób niepełnosprawnych
• Budynek Domu Kultury w Batowicach, w którym mieszczą się: Gabinet Lekarza
Rodzinnego i Gabinet Stomatologiczny nie jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych
• Gabinety Lekarza Rodzinnego w Zielonkach nie są przystosowane dla osób
niepełnosprawnych (posiadają tylko jeden wspólny podjazd z ulicy Galicyjskiej).
• Komisariat Policji w Zielonkach nie jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
W Gminie Zielonki (jak pokazuje ww wykaz obiektów) część budynków posiada zniesione
bariery na tyle, Ŝe osoba niepełnosprawna moŜe dostać się do środka obiektu, jednak swobodne
przemieszczanie się wewnątrz budynków jest praktycznie niemoŜliwe.
Przeciętny człowiek, sprawny fizycznie, nie dostrzega istnienia barier, które nas otaczają.
Budynki wielofunkcyjne i uŜyteczności publicznej na terenie gminy w większości nie mają
polikwidowanych barier architektonicznych. W niniejszym dokumencie zostały wymienione
tylko przykładowe budynki.
Większość dróg nie posiada chodników, które zapewniają bezpieczny pobyt nie tylko osób
niepełnosprawnych. Obecnie budowane chodniki mają obniŜenia na przejściach dla pieszych.
Obiekty przystosowane dla osób niepełnosprawnych:
•
•
•
•
•
Hala sportowa w Zielonkach jest nowym obiektem w pełni „przyjaznym” osobom
niepełnosprawnym. Posiada windy do transportu osób niepełnosprawnych oraz podjazd,
sanitariaty przystosowane do wjazdu wózków inwalidzkich.
Budynek gminny w Woli Zachariaszowskiej w którym mieści się Środowiskowy Dom
Samopomocy i sala sołecka.
Zespół Szkół w Bibicach
Węgrzce Dom Kultury,
Informatyczne Centrum Edukacyjne
Działania Gminy w przyszłości powinny być ukierunkowane na przeciwdziałanie izolacji
i marginalizacji osób niepełnosprawnych między innymi poprzez systematyczne
dostosowywanie budynków dla potrzeb tej grupy osób. Zadanie to winno być realizowane przy
remontach i modernizacji poszczególnych obiektów. Obecnie budowane lub projektowane nowe
obiekty w gminie są przystosowywane do obsługi osób niepełnosprawnych.
WaŜne jest równieŜ informowanie osób zainteresowanych o moŜliwościach uzyskania
indywidualnej pomocy m.in. z funduszy PEFRON, PCPR, na likwidację barier architektonicznych i dostosowania mieszkań na potrzeby osób niepełnosprawnych.
37
6. BEZPIECZEŃSTWO.
O bezpieczeństwo na terenie gminy Zielonki dba Komisariat Policji w Zielonkach znajdujący się
przy ul. Krakowskie Przedmieście 110. Komisariat funkcjonuje w obsadzie 32-óch etatów.
Rejon gminy podzielony jest na sektory, w których słuŜbę pełni dwóch dzielnicowych.
Komisariat Policji Zielonki dysponuje trzema radiowozami oznakowanymi oraz jednym
radiowozem nieoznakowanym, zakupionym w grudniu 2003 roku przez samorząd gminy
Zielonki.
Z uwagi na fakt, iŜ gmina jest w obszarze metropolii krakowskiej, odnotowywany jest znaczny
wzrost zurbanizowania terenu. Daje się zauwaŜyć nieustające od kilku lat zwiększenie
atrakcyjności tego terenu, jako obszaru budowlanego tworząc tzw. sypialnię Krakowa.
W związku z powyŜszym dominującym zagroŜeniem na podległym terenie są przestępstwa
skierowane przeciwko mieniu ze szczególnym uwzględnieniem kradzieŜy z włamaniem do
budynków. W roku 2005 stanowiły one największą grupę tj. 28 % wszystkich zgłoszonych
przestępstw. Drugą kategorią najczęściej występujących zdarzeń, o które prowadzono
postępowania to kradzieŜe mienia 19 %.
PoniŜej zamieszczamy tabelę obrazującą dynamikę przestępczości na terenie gminy :
L.p.
Wyszczególnienie
2003
2004
2005
+/-
1.
KradzieŜ z włamaniem art. 279 §1kk
124
88
84
-40
2.
KradzieŜ cudzej rzeczy art. 278 §1kk
48
56
70
+22
3.
Rozbój , wymuszenie rozbójnicze art. 280 §1 kk
6
6
5
-1
4.
Uszkodzenie rzeczy art. 288 § 1 kk
19
14
26
7
5.
Uszczerbek na zdrowiu art. 157, 158 kk
15
5
9
-6
7.
Groźby karalne art. 190 § 1kk
11
8
14
3
8.
Znęcanie art. 207 § 1 kk
11
20
10
-1
9
Nietrzeźwy kierujący art. 178a § 1 kk
22
28
23
1
Inne przestępstwa
66
49
61
-5
RAZEM
323
273
302
-20
Zdarzenia drogowe- kolizje , wypadki
116
111
147
+.31
10.
11.
Źródło: opracowanie własne Komisariatu Policji .
Z przedstawionych danych wynika, Ŝe wzrosła ilość róŜnego rodzaju kradzieŜy oraz zniszczeń.
Bardzo często są to chuligańskie wybryki, ich charakter wskazuje na to, Ŝe dopuszczają się tych
przestępstw młodociani sprawcy. Na terenie gminy w ciągu ostatnich trzech lat ujawniono
2 przestępstwa posiadania narkotyków. W obydwu przypadkach sprawcami byli nieletni
uczniowie gimnazjum. Działania prewencyjne w postaci prelekcji i pogadanek w szkołach
skutkują niskim współczynnikiem przestępczości wśród nieletnich. Jednocześnie prowadzone są
ogólnopolicyjne programy prewencyjne, np. Bezpieczne Wakacje, Bezpieczna Droga do Szkoły,
Bezpieczna Zima, Unikaj ZagroŜeń, a takŜe akcje Znicz, Pomiar, Trzeźwość, Bezdomni,
Ochrona w trakcie których policjanci w ramach zadań do słuŜby dokonują zwiększonej kontroli
pojazdów, trzeźwości kierowców, czy kontrolują miejsca zagroŜone. Podczas interwencji
domowych, których w 2005 roku przeprowadzono ok. 120, w 13 przypadkach stwierdzono
stosowanie przemocy, sporządzając na miejscu interwencji tzw. Niebieskie karty. W 10-ciu
z tych przypadków wszczęto postępowanie karne o znęcanie się nad rodziną.
38
7. PROBLEMY UZALEśNIEŃ
Polski model rozwiązywania problemów alkoholowych zakłada, iŜ większość kompetencji
i środków finansowych jest zlokalizowanych na poziomie samorządów gmin, które na mocy
ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi są podmiotem
właściwym do rozwiązywania problemów alkoholowych w swoich społecznościach lokalnych.
Zgodnie z Ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wszystkie
gminy w Polsce mają obowiązek prowadzić własną, wyznaczoną lokalnymi potrzebami
i zasobami, politykę wobec alkoholu. Gmina Zielonki realizując gminny program zwraca uwagę
równieŜ na problem przemocy domowej i wykluczenia społecznego przejawiając w tej sprawie
podejście wspierające aktywne formy pomocy. Tworzy się programy pomocy psychologicznej
i socjoterapeutycznej obejmujące takie działania jak zajęcia dla dzieci w świetlicach
środowiskowych czy finansowanie wyjazdów terapeutycznych dla dzieci i młodzieŜy
Na przełomie lat 2000–2005 do najwaŜniejszych problemów alkoholowych w Gminie Zielonki
moŜna zaliczyć:
•
Samoniszczenie osób uzaleŜnionych od alkoholu. jest to około 300 osób, czyli około 2%
całej populacji gminy. Aktualnie w lecznictwie odwykowym zarejestrowanych jest około 80
osób uzaleŜnionych. Znacznie wzrosła skuteczność terapii uzaleŜnienia od alkoholu, ale
faktyczne moŜliwości skorzystania z nowoczesnej i skutecznej terapii ma tylko około 30%
zarejestrowanych pacjentów - z powodu trudności z dojazdem i innych. Głównym
utrudnieniem podjęcia terapii przez osoby uzaleŜnione, oprócz motywacji osobistych jest
konieczność dojazdu do Krakowa.
•
Uszkodzenia zdrowia u dorosłych osób nadmiernie pijących. Znaczna część pacjentów
leczących się w placówkach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej (z powodu
zaburzeń układu trawiennego, krąŜenia, neurologicznego, chorób płuc, nowotworów, urazów
itd.) naduŜywa takŜe alkoholu - szacuje się, Ŝe dotyczy to ok. 800 osób. Stanowi to bardzo
powaŜne obciąŜenie ekonomiczne dla rodzin, poniewaŜ leczenie tych pacjentów trwa dłuŜej
i jest mniej efektywne.
•
Uszkodzenia rozwoju psychofizycznego pijącej młodzieŜy. Zdaniem ekspertów powaŜne
szkody związane z piciem dzieci i młodzieŜy występują u około 10-15% populacji w wieku
między 15 a 18 rokiem Ŝycia, ale rozmiary realnych zagroŜeń są znacznie wyŜsze. W ciągu
ostatnich lat zwiększyła się ilość pijącej i upijającej się młodzieŜy, w szczególności
dziewcząt oraz zmniejszyła ilość abstynentów. Polska młodzieŜ poddawana jest bardzo
agresywnym, starannie przygotowanym i skutecznym oddziaływaniom promującym picie
alkoholu. Badania rynkowe pokazują, Ŝe wzrost spoŜycia w populacji od 15 do 19 roku Ŝycia
stanowi podstawowe źródło wysokich zysków przemysłu piwnego. Zwiększa się wprawdzie
zakres szkolnych programów profilaktycznych. W 2005 roku w szkołach gminy Zielonki
realizowany był szereg programów profilaktycznych, w których uczestniczyło ponad 600
uczniów i 35 rodziców. Działania te nie stanowią jeszcze wystarczająco skutecznej
przeciwwagi dla ekspansji biznesu alkoholowego. Zbyt wolno rozwija się jeszcze tzw.
profilaktyka rodzinna inicjowana programami szkolnymi.
•
Szkody występujące u członków rodzin z problemem alkoholowym. Występują one
u około 1200 osób (dorosłych i dzieci) i obejmują przede wszystkim schorzenia
psychosomatyczne i zaburzenia emocjonalne oraz demoralizację wywołane chronicznym
stresem i przemocą. Programy pomocy rodzinom prowadzone są tylko w placówkach
odwykowych na terenie Krakowa i obejmują bardzo niewiele dorosłych. W mnie Zielonki
brak jest zorganizowanej profesjonalnie placówki odwykowej. Na terenie Gminy Zielonki
około 50. dzieci alkoholików otrzymuje pomoc w świetlicach środowiskowych.
39
Często występującym zjawiskiem na terenie gminy jest sprzedaŜ alkoholu osobom nieletnim
i nietrzeźwym.
W ramach ogólnopolskiej kampanii „Alkohol- nieletnim dostęp wzbroniony” w 2005 roku
przeprowadzono w Gminie Zielonki próbę badawczą „nieznany klient”, polegającą na
sprawdzeniu gotowości sprzedawców do podania alkoholu osobie mającej ukończone 18 lat,
a nie wyglądającej na pełnoletnią.
Wyniki powyŜszej próby przedstawiają się następująco :
• 77% sprzedawców sprzedało alkohol osobie wyglądającej na nieletnią.
• 23% sprzedawców poprosiło o okazanie dowodu toŜsamości.
77%
sprzedaw cy sprzedający alkohol
osobie w yglądającej na nieletnią
23%
sprzedaw cy którzy poprosili o okazanie
dow odu toŜsamości
7.1. Przemoc domowa
W Gminie Zielonki szacujemy, Ŝe w dwóch trzecich rodzin, w których występuje problem
alkoholowy, stosowana jest przemoc domowa, w róŜnych jej odmianach. Szczególnie dzieci
ponoszą ogromne szkody psychologiczne. DuŜym problemem jest ukrywanie, zarówno przez
sprawców jak i ofiary, przemocy domowej głównie z powodu wstydu i strachu.
Warto zastanowić się, dlaczego osoby doznające przemocy w rodzinie, nie szukają pomocy?
Odpowiedzi dotyczą wielu aspektów:
•
•
•
•
•
lęk przed zemstą ze strony partnera,
wstyd i upokorzenie,
wyuczona bezradność,
utrata wiary w pomoc,
uzaleŜnienie materialne.
Na terenie gminy Zielonki na problemy związane z uzaleŜnieniami wpływa się corocznie
poprzez podejmowanie działań profilaktycznych. W roku 2005 następująco :
Działanie
Miejsce
Ilość osób
Gimnazjum
Program profilaktyczny „sobą być, w Zielonkach
około 100 dzieci
dobrze Ŝyć” dla gimnazjalistów.
i w Bibicach czasie ferii
zimowych
Zajęcia „Elementarz II„
SP w Korzkwi.
SP w Zielonkach,
SP w Woli Zachariasz.
Kto prowadził
Przeszkoleni
nauczyciele i pedagodzy
około 350 dzieci
Pełnomocnik
Program profilaktyczny „NOE”
Sala gimnastyczna
Program dotyczy problemu agresji
w szkole w Bibicach
wśród uczniów.
około 250 dzieci
(uczniowie Gimnazjum
w Bibicach i
Owczarach)
Zespół profilaktyków
„Otwarte szkoły” świetlica .Korzkiew.
około 20 dzieci
Absolwentka
pedagogiki
SP Korzkiew
40
około 35 dzieci
Psycholog
i absolwentka
pedagogiki
„Otwarte szkoły” świetlica -.Bibice SP Bibice
około 20 dzieci
Nauczyciele i studentka
psychologii
Zajęcia w czasie ferii zimowych
Na Hali Sportowej w Zielonkach
Hala sportowa
około 20 osób
Wolontariusze
Spotkania indywidualne
psychologa z dziećmi
W szkołach, po
uzgodnieniu z dyrekcją
około 10 dzieci
Psycholog
Wyjazdowy obóz z programem
terapeutycznym (raz w roku)
Góry, morze
około 35 dzieci z rodzin Trzy osoby (pedagodzy)
z problemem
opieki
Zajęcia modelarskie
Pracownia modelarska
w SP w Woli
Zachariaszowskiej
około 20 dzieci
Instruktor modelarstwa.
Zajęcia z Woli
Zachariaszowskiej
Świetlice środowiskowe
Budynki sołeckie
w Garlicy Murowanej,
Brzozówce i Bibicach
około 50 dzieci
Przeszkoleni
realizatorzy zajęć,
pedagodzy
Szkoła dla rodziców. Temat:
„Wychowanie bez poraŜki: met
Gordona
Szkoła w Zielonkach
około 20 rodziców
Psycholog i socjolog
„Akademia rodziców” zajęcia w
czasie spotkań z rodzicami
Zielonki. Bibice
około 200 osób
(rodzice i dzieci)
Psycholog
Szkolenie dla pedagogów, rad
pedagogicznych „narkotyki i
prawo” Rozdano testery do
wykrywania narkotyków
Szkoły w Zielonkach,
Rady pedagogiczne
Woli Zachariaszowskiej
szkół
oraz w Bibicach
„Otwarte szkoły” świetlica .Zielonki
SP Zielonki
Szkolenia :
Specjalista ds.
narkotyków
pełnomocnik
Pełnomocnik Zarządu
Województwa
i Stowarzyszenie
Juwenes
Punkt Konsultacyjny dla osób w
kryzysie w Zielonkach. Prowadzi
konsultacje i porady indywidualne
Urząd Gminy Zielonki
dla osób uzaleŜnionych od
alkoholu, osób współuzaleŜnionych i ofiar przemocy.
W 2005 roku udzielono
183 porady dla 38 osób
2 sprawy sądowe
Psycholog
i pełnomocnik
Interwencje domowe
4 rodziny
Psycholog
i pełnomocnik
LKS Zieleniczanka KS
Bibiczanka, TS
Węgrzce, GMKS
Zielonki
Trenerzy sportowi
Szkolenia pełnomocnika
Punkt Konsultacyjny :
Inne:
Współpraca z klubami
sportowymi.
Gmina Zielonki
41
W ramach Punktu Konsultacyjnego dla Osób w Kryzysie prowadzona jest procedura „niebieskiej
karty” Na terenie gminy w 2005 roku zarejestrowano 16 „niebieskich kart”. PowyŜsza procedura
realizowana jest poprzez następujące działania:
•
•
•
•
•
•
•
•
Zwrócenie uwagi na sytuację ofiar przemocy w rodzinie.
Ujednolicenie dokumentacji przebiegu zdarzenia.
Wsparcie ofiar przemocy w rodzinie.
Podjęcie stanowczych działań wobec sprawców przemocy w rodzinie.
Tworzenie warunków do współdziałania właściwych instytucji.
Gromadzenie dokumentacji potrzebnej w przypadku wkroczenia na drogę prawną.
Monitorowanie zjawiska przemocy w rodzinie.
Edukację pracowników właściwych instytucji pomagających ofiarom przemocy
w rodzinie.
42
8. BEZDOMNOŚĆ.
Bezdomność, z uwagi na krajową skalę zjawiska, jego złoŜone przyczyny oraz szczególnie
dotkliwe społeczno-ekonomiczne skutki, jest kwestią społeczną o zasięgu i znaczeniu
globalnym, mającą swoje specyficzne, regionalne i lokalne uwarunkowania. Przemiany
społeczno-gospodarcze, konflikty rodzinne, bezrobocie oraz naduŜywanie alkoholu, to częste
przyczyny powstawania bezdomności.
Bezdomny według róŜnych ustaw to:
• osoba nie zamieszkująca w lokalu mieszkalnym, w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej
i przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy,
• osoba nie zameldowana na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności
i dowodach osobistych.
W gminie Zielonki obserwuje się marginalne zjawisko bezdomności. Jest to jednak problem
ukryty, „niepubliczny”, który wymaga ciągłego monitorowania.
Udzielenie pomocy osobom bezdomnym naleŜy do zadań własnych gminy. Schronienia udziela
się w noclegowniach oraz innych domach o podobnym przeznaczeniu. W związku z tym, Ŝe na
terenie Gminy Zielonki nie funkcjonuje Ŝadna taka placówka oraz brakuje mieszkań
niskoczynszowych i socjalnych, osoby bezdomne kierowane są do schronisk na terenie
Krakowa.
9. SYTUACJA MIESZKANIOWA.
W skład mieszkaniowego zasobu Gminy Zielonki wchodzi 37 lokali mieszkalnych o łącznej
powierzchni 1268 m2, zlokalizowanych w 6 budynkach.
Wobec ustawowo nałoŜonych na gminę obowiązków zabezpieczenia lokali socjalnych oraz
w celu sprostania przynajmniej w minimalnym stopniu oczekiwaniom społecznym w zakresie
uzyskania własnego mieszkania, gmina przewiduje powiększenie swego zasobu mieszkaniowego
poprzez:
•
•
przejmowanie bądź nabywanie wyodrębnionych tanich lokali,
adaptację istniejących poddaszy na lokale mieszkalne.
Przeciętnie, rocznie składanych jest około 5 wniosków o najem mieszkania, które najczęściej
uzasadniane są:
•
•
•
•
brakiem samodzielnego mieszkania,
nadmiernym zagęszczeniem w dotychczasowym lokalu,
złym stanem technicznym obecnego lokalu,
eksmisją sądową
Powodami spraw sądowych o eksmisję są:
•
•
•
konflikty rodzinne,
przemoc w rodzinie i alkoholizm,
zaległości w opłatach mieszkaniowych.
43
II.
ANALIZA WYNIKAJĄCA Z PRZEPROWADZONEJ DIAGNOZY
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
Dokument gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych opracowany został
w oparciu o :
•
•
•
dane statystyczne
opracowania przygotowane przez powołany zespół
konsultacje społeczne
Obecną rzeczywistość charakteryzuje występowanie róŜnego rodzaju problemów i kryzysów.
Analiza społeczna obejmuje opis róŜnych zjawisk, sytuacji, przesłanek, które mogą stać się
przyczyną trudnej sytuacji, w jakiej znaleźli się poszczególni mieszkańcy gminy Zielonki.
W celu przybliŜenia rzeczywistego obrazu problemów społecznych poddano analizie zebrane
informacje, które pozwalają uchwycić tendencje rosnące lub malejące w poszczególnych
obszarach Ŝycia społecznego.
Większość problemów z jakimi borykają się mieszkańcy gminy Zielonki uznawana jest za
problemy społeczne, będące konsekwencjami zakłóceń organizacji Ŝycia zbiorowego.
Przykładami są: ubóstwo, niepełnosprawność, długotrwała choroba, bezrobocie, uzaleŜnienia,
niewydolność opiekuńczo – wychowawcza, niezaradność Ŝyciowa, starość, bezdomność.
Problemy te wiąŜą się ze sobą, zachodzi między nimi często związek przyczynowo-skutkowy
np. bezrobocie powoduje nie tylko utratę dochodów, ale równieŜ pogłębienie i nawarstwianie się
innych problemów, takich jak: izolacja społeczna, uzaleŜnienia, bezradność itp.
Brak środków materialnych i róŜnorodne problemy powodują, Ŝe duŜa liczba osób zgłasza się
z prośbą o wsparcie do róŜnych instytucji.
Obok form o charakterze finansowym lub usługowym, konieczne jest rozwijanie form
pozamaterialnych takich jak: aktywizacja społeczna, rozwój samopomocy, wolontariatu,
i rozwój instytucji wspierających.
Celem wszystkich działań ma być zapobieganie marginalizacji i wyprowadzenia z trudnej
sytuacji osób, rodzin i społeczności lokalnych oraz wyposaŜenia ich w narzędzia umoŜliwiające
samodzielne radzenie sobie z pojawiającymi się problemami i potrzebami np. poprzez
zapewnienie długotrwale bezrobotnym zatrudnienia w róŜnych formach takich jak: prace
interwencyjne, roboty publiczne, prace społeczno –uŜyteczne, itp.. Konieczne jest tu
wyrównywanie szans we wszystkich grupach społecznych.
Problemy społeczne mają wielowymiarowy charakter i ich rozwiązanie wymaga systemowych
rozstrzygnięć oraz zintegrowanej współpracy instytucjonalnej. NaleŜy dąŜyć do wypracowania
wspólnych programów i współdziałania wszystkich podmiotów powołanych w celu
rozwiązywania problemów społecznych.
Niezbędne jest takŜe utworzenie infrastruktury socjalnej, bez której niemoŜliwa będzie realizacja
załoŜonych celów strategii.
44
1. Analiza SWOT.
Przy ustalaniu kierunków działań dokonano oceny zewnętrznych i wewnętrznych czynników
określających sytuację bieŜącą i potencjał rozwojowy w kontekście przewidywanych szans
i zagroŜeń występujących w otoczeniu, stosując analizę SWOT.
MOCNE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Obszar metropolii krakowskiej i dogodne
połączenia komunikacyjne
Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna
Dobra współpraca instytucji
z samorządem gminnym w obszarze
polityki społecznej
Potencjał demograficzny – znaczna liczba
osób w wieku produkcyjnym
Profesjonalna kadra instytucji społecznych na terenie gminy
Stała współpraca z instytucjami realizującymi zadania z zakresu polityki
społecznej
Działalność Środowiskowego Domu
Samopomocy w Woli Zachariaszowskiej
Istnienie świetlic środowiskowych
Pozyskiwanie artykułów Ŝywnościowych
ze środków unijnych
Dobrze rozwinięta baza oświatowa
Wspieranie organizacji pozarządowych
przez samorząd w działaniach na rzecz
społeczności lokalnej
Dobrze rozwinięta sieć instytucji lekarza
rodzinnego
Funkcjonowanie Punktu Konsultacyjnego
dla osób w kryzysie
Lokalizacja Komisariatu Policji
w Zielonkach
Dobra współpraca z Kościołem w zakresie
inicjatyw społecznych
SŁABE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Brak mieszkań socjalnych i komunalnych
Brak poprzecznej sieci komunikacji zbiorowej
Bariery architektoniczne utrudniające
funkcjonowanie ludzi niepełnosprawnych
Ograniczone zasoby komunalne przydatne
na cele społeczne
Słabo rozwinięta sieć poradnictwa
specjalistycznego (prawnik, konsultant,
psycholog)
Wzrastająca liczba ludzi ubogich
Brak ośrodka wsparcia dziennego - świetlic socjoterapeutycznych, klubu seniora
Brak grup wsparcia
Wyuczona bezradność, roszczeniowość
postaw
Brak jadłodajni
Bardzo słabo rozwinięta idea wolontariatu
Zbyt mała ilość programów profilaktycznych i brak programów prozdrowotnych
Brak gminnego koordynatora ds. profilaktyki zdrowotnej
Niewystarczający dostęp do róŜnych form
spędzania czasu wolnego dla dzieci
i młodzieŜy
Występowanie zjawiska bezradności
i niewydolności wychowawczej rodzin
Brak specjalistów w szkołach reedukator, psycholog
Brak zaplecza do sporządzenia,
wydawania i spoŜywania gorącego
posiłku w szkołach
Niewystarczająca współpraca Gabinetów
Lekarzy Rodzinnych z Pełnomocnikiem
ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Brak dostatecznego wyposaŜenia
Komisariatu w środki techniczne (internet,
radiowozy, fotoradar)
Brak etatów specjalistów policyjnych
45
SZANSE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Silny i kompetentnie działający samorząd
gminy
MoŜliwość pozyskiwania środków zewnętrznych
Wspólna praca specjalistów na rzecz
przeciwdziałania niewydolności wychowawczej
Istnienie systemu wsparcia dla osób
i rodzin wymagających specjalistycznej
pomocy
Opieka i pomoc dzieciom i młodzieŜy
świadczona przez świetlice socjoterapeutyczne
Utworzenie Klubu lub Centrum Integracji
Społecznej.
Ograniczanie występowania na terenie
gminy przestępczości i zjawiska demoralizacji nieletnich
Rozwój działań prewencyjnych
i profilaktycznych
Poprawa relacji pomiędzy środowiskiem
lokalnym a Policją
Budowa infrastruktury do rekreacji i
sportu (boiska, świetlice)
Odpowiednia ilość środków finansowych
na modernizację i wyposaŜenie obiektów
komunalnych
ZAGROśENIA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Częste zmiany w przepisach prawnych
RóŜnorodność interpretacji prawnych
Długotrwałe uzaleŜnienia rodzin od pomocy społecznej
Starzenie się społeczeństwa niekorzystne, trudno powstrzymywalne
zmiany demograficzne
Mała liczba organizacji na terenie gminy
mogących się zaangaŜować w usuwanie
problemów społecznych lub przyczyn ich
powstawania
Słabe zaangaŜowania się rodziców we
współpracę pomiędzy szkołą a rodziną
Niska świadomość społeczeństwa dotycząca zdrowego stylu Ŝycia
Narastające wśród dzieci i młodzieŜy zjawisko demoralizacji (narkotyki,
alkoholizm, przemoc)
NiepoŜądany wpływ internetu, telewizji,
gier komputerowych, filmów itp. na
rozwój psychiki dzieci i młodzieŜy
Osłabienie roli instytucji rodziny
Wzrost liczby dzieci i młodzieŜy
z dysfunkcjami rozwojowymi
Brak systemowych rozwiązań problemów
dotyczących róŜnorodnej patologii społecznej
Zwiększające się zagroŜenie na drogach
Wzrastająca liczba przestępczości
46
III. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
1. MISJA STRATEGII
GMINA ZIELONKI
BEZPIECZNA, PRZYJAZNA I POMOCNA
2. GŁÓWNE CELE STRATEGICZNE
Uwzględniając załoŜenia strategii na lata 2006 – 2015 sformułowano następujące cele
strategiczne:
1. Poprawa stanu bezpieczeństwa na terenie gminy Zielonki.
2. Efektywne rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy w rodzinie
3. UmoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜenie trudnych sytuacji Ŝyciowych.
4. Ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej osób bezrobotnych.
5. Poprawa warunków Ŝycia osób starszych i niepełnosprawnych.
6. Pomoc rodzinie dysfunkcyjnej.
7. Zabezpieczenie schronienia i mieszkań dla osób i rodzin w szczególnie trudnej sytuacji
Ŝyciowej.
47
3. PLAN DZIAŁAŃ STRATEGICZNYCH NA LATA 2006-20015 .
Obszar Problemowy : Bezpieczeństwo
Główny Cel Strategiczny nr 1 :
Poprawa stanu bezpieczeństwa na terenie gminy Zielonki.
Cele szczegółowe:
1. Ograniczenie negatywnych zjawisk mających wpływ na młode pokolenie.
2. Zapewnienie skutecznego zabezpieczenia prewencyjnego w miejscach publicznych istotnych
dla lokalnej społeczności z zastosowaniem „stref zerowej tolerancji”
3. Kształtowanie profesjonalnego wizerunku instytucji Policja-Policjant.
Działanie
Termin
realizacji
Źródło
finansowania
Zwiększenie ilości patroli
prewencyjnych i operacyjnych
w godzinach popołudniowych
i wieczornych w miejscach
najbardziej zagroŜonych
przestępczością i wandalizmem
na terenie gminy Zielonki
od 2007r.
Środki
zewnętrzne
BudŜet Gminy
WdroŜenie programów mających
na celu zmiany postaw ludności
wobec niepokojących zjawisk
społecznych
Na bieŜąco
Środki
zewnętrzne
BudŜet Gminy
Zwiększenie efektywności
rozpoznawania zjawisk
patologicznych wśród dzieci
i młodzieŜy
Na bieŜąco
Środki
zewnętrzne
Kształtowanie u dzieci
i młodzieŜy nawyków
bezpiecznych zachowań
w róŜnych miejscach i sytuacjach
poprzez prowadzenie prelekcji
i pogadanek
Na bieŜąco
Środki
zewnętrzne
BudŜet Gminy
Budowa społecznego zaufania
poprzez zwiększenie
zaangaŜowania dzielnicowych
w Ŝyciu społecznym.
Na bieŜąco
Środki
zewnętrzne
BudŜet Gminy
Realizator
• KP
mierniki wskaźniki
• Ilość interwencji
• Badanie opinii
publicznej
• Badanie opinii
• KP
publicznej
• Samorząd Lokalny
• Liczba wydanych
• Pełnomocnik
ulotek
Wójta ds. RPA
• Liczba wdroŜonych
• CKPiR
programów
• KP
• Pedagog Gminny
• Liczba
• Placówki
przeprowadzonych
Oświatowe
postępowań
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• KP
• Liczba spotkań
• Pedagog Gminny
• Liczba
• Placówki
uczestników
Oświatowe
• Liczba wdroŜonych
• Pełnomocnik
programów
Wójta ds. RPA
• Badanie opinii
publicznej
• Ilość publikacji
prasowych
• KP
• Ilość odwiedzin
posesyjnych
• Ilość imprez
Odbiorcy:
Mieszkańcy oraz osoby przebywające na terenie Gminy Zielonki.
48
Obszar Problemowy : UzaleŜnienia oraz przemoc w rodzinie
Główny Cel Strategiczny nr 2 :
Rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy w rodzinie
Celem jest zmniejszenie szkód wynikających z uŜywania alkoholu i innych narkotyków,
stosowania przemocy w rodzinie oraz kształtowanie właściwych postaw społecznych.
Cele szczegółowe:
1. Profesjonalna pomoc terapeutyczno – profilaktyczna.
2. Skuteczne przeciwdziałanie uzaleŜnieniom i przemocy w rodzinie.
3. Profilaktyka i promocja zdrowego stylu Ŝycia.
Działanie
Rozbudowanie oferty punktu
konsultacyjno-terapeutycznego
dla osób w kryzysie (pozyskanie
drugiego, alternatywnego lokalu,
psychologa, utworzenie grup
wsparcia, stałe dyŜury prawnika)
Stworzenie interdyscyplinarnego
zespołu działającego w zakresie
rozwiązywania problemów w
sytuacjach zagraŜających osobom
i rodzinom (alkoholizm,
narkomania i przemoc
w rodzinie).
WdraŜanie i realizacja
programów profilaktycznych
(skierowanych do dzieci
i młodzieŜy) w zakresie
rozwiązywania problemów
alkoholowych, przeciwdziałaniu
narkomanii i przemocy
w rodzinie
Promowanie zdrowego stylu
Ŝycia (realizacja programów
profilaktycznych, opracowanie
i wydawanie ulotek)
Inicjowanie współpracy
regionalnej w zakresie
rozwiązywania problemów
alkoholowych i narkomanii
(organizacja konferencji, spotkań,
itp.)
Termin
realizacji
Źródło
finansowania
Realizator
mierniki wskaźniki
od 2006r.
do 2015r.
Środki z
budŜetu gminy,
Fundusze
zewnętrzne
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• GOPS
• Placówki
oświatowe
• KP
• Pozyskanie lokalu
• Zatrudnienie
specjalistów
• Utworzenie grupy
wsparcia
• Liczba
beneficjentów
• Liczba udzielonych
porad
od 2006r.
do 2015r.
Środki z
budŜetu gminy,
Fundusze
zewnętrzne
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• GOPS
• Placówki
oświatowe
• KP
• Stworzenie zespołu
• Ilość spotkań
od 2006r.
do 2015r.
Środki z
budŜetu gminy,
Fundusze
zewnętrzne
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• GOPS
• Placówki
oświatowe
• KP
• Ilość wdroŜonych
i zrealizowanych
programów
• Liczba
uczestników
• Wyniki ewaluacji
od 2006r.
do 2015r.
Środki z
budŜetu gminy,
Fundusze
zewnętrzne
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• GOPS
• Placówki
oświatowe
od 2006r.
do 2015r.
Środki z
budŜetu gminy,
Fundusze
zewnętrzne
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• Ilość wdroŜonych
i zrealizowanych
programów
• Liczba
uczestników
• Rodzaj i ilość
opracowanych
i wydanych
materiałów
• Ilość
zorganizowanych
konferencji
i spotkań
• Liczba
zaangaŜowanych
instytucji
49
Ułatwianie dostępu do
wypoczynku i rekreacji dzieciom
z rodzin w których występuje
problem alkoholowy, przemoc
domowa
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy,
Fundusze
zewnętrzne
• Pełnomocnik
Wójta ds. RPA
• GOPS
• Placówki
oświatowe
• Ilość
zorganizowanych
imprez
• Ilość
zorganizowanych
wyjazdów
kolonijnych
• Liczba
uczestników
Odbiorcy:
Osoby i rodziny mieszkające na terenie Gminy Zielonki bez względu na posiadany status
społeczny i materialny.
50
Obszar Problemowy : Osoby i rodziny o niskich dochodach.
Główny Cel Strategiczny nr 3 :
UmoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜenie trudnych sytuacji Ŝyciowych
Celem działań jest umoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜenie trudnych sytuacji
Ŝyciowych (finansowych, zawodowych, rodzinnych, wychowawczych, zdrowotnych itp.).
Cele szczegółowe:
1. Rozwijanie oferty świadczeń dla osób i rodzin ubogich
2. UmoŜliwienie osobom i rodzinom o niskich dochodach pełnego udziału w Ŝyciu społecznym
Działanie
Termin
realizacji
Źródło
finansowania
Realizator
mierniki wskaźniki
od 2006 r.
• GOPS
Środki z budŜetu • Gmina
państwa
• Organizacje
gminne
pozarządowe
dotacja celowa • Sponsorzy
• Wolontariat
Pomoc finansowa wynikająca
z ustawy o świadczeniach
rodzinnych oraz o zaliczce
alimentacyjnej
od 2006 r.
Środki z budŜetu
• GOPS
państwa
• Gmina
gminne
Pomoc finansowa wynikająca
z ustawy o dodatkach
mieszkaniowych.
Od 2006 r.
Środki z budŜetu • GOPS
gminy
• Gmina
od 2006 r.
• GOPS
• GZEAS
• Liczba i rodzaj
świadczonych usług
• Gmina
Środki z budŜetu
•
liczba
• Placówki
państwa
świadczeniobiorców
Edukacyjne
gminne
• wartość udzielonej
• Zespoły/ Grupy
pomocy
Charytatywne przy
parafiach
od 2006 r.
Bez nakładowo
Organizowanie akcji wspierających osoby i rodziny ubogie itp.
mikołaj, spotkanie wigilijne,
pozyskiwanie i wydawanie
artykułów Ŝywnościowych
uzyskanych ze środków unijnych,
itd.
od 2006 r.
• GOPS
• ŚDS
Środki z budŜetu • Gmina
gminy
• Pełnomocnik
sponsorzy
Wójta ds. RPA
fundusze
•
Stowarzyszenia
pomocowe
• Sponsorzy
• CKPiR
Praca socjalna (np. porady,
rozmowy, kontrakt socjalny,
poradnictwo prawne ds.)–
aktywizacja społeczności lokalnej
od 2006 r.
Bez nakładowo
Pomoc w formie finansowej,
usługowej i w naturze
wynikająca z ustawy o pomocy
społecznej
Pomoc wynikająca z programów
rządowych i lokalnych
np. pomoc w formie posiłku stworzenie zaplecza do
sporządzania, wydawania
i spoŜywania gorącego posiłku
w szkołach
Pomoc w formie opieki
zdrowotnej wynikająca z ustawy
o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych
(bezgotówkowa pomoc w formie
okresowej bezpłatnej opieki
zdrowotnej)
• Gmina
• GOPS
• GOPS
• Liczba i rodzaj
świadczonych usług
• liczba
świadczeniobiorców
• wartość udzielonej
pomocy
• liczba
świadczeniobiorców
• wartość udzielonej
pomocy
• liczba
świadczeniobiorców
• wartość udzielonej
pomocy
• liczba
świadczeniobiorców
• Liczba
zorganizowanych
akcji,
• liczba
świadczeniobiorców,
• ilość i jakość
pozyskanych
artykułów
Ŝywnościowych
• Liczba udzielonych
porad
51
Rozwój wolontariatu
(promowanie idei wolontariatu,
pozyskiwanie i szkolenie
wolontariuszy)
Współpraca z organizacjami
pozarządowymi i wolontariatem
na rzecz poprawy sytuacji
materialnej społeczności lokalnej
Zapewnienie noclegu osobom
bezdomnym
od 2007r.
• GOPS
Środki z budŜetu • Pełnomocnik
gminy, Fundusze Wójta ds. RPA
zewnętrzne
• Placówki
edukacyjne
od 2006 r.
do 2015 r.
Darowizny
Sponsorzy
Środki własne
Fundusze
zewnętrzne
od 2006r.
Środki z budŜetu • Gmina
gminy
• GOPS
• Instytucje
i organizacje
zainteresowane
• Ilość wolontariuszy
• Ilość akcji
promowania
• Liczba
zaangaŜowanych
instytucji i
wolontariuszy
• Liczba
świadczeniobiorców
• Liczba
świadczeniobiorców
Odbiorcy:
Osoby i rodziny o niskich dochodach, które samodzielnie nie radzą sobie z rozwiązaniem
problemów.
52
Obszar Problemowy : Osoby bezrobotne i ich rodziny
Główny Cel Strategiczny nr 4 :
Ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej osób bezrobotnych.
Celem działań jest poprawienie istniejących i wprowadzenie nowych form pomocy, aby
zwalczyć negatywne skutki istniejących problemów i mobilizowania ludzi do działania oraz
zapobieganie marginalizacji osób i rodzin poprzez wyrównywanie szans zagroŜonych środowisk
oraz włączenie ich w Ŝycie społeczne.
Cele szczegółowe:
1. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób i rodzin wykluczonych społecznie lub zagroŜonych
takim wykluczeniem
2. Przeciwdziałanie marginalizacji osób bezrobotnych i ich rodzin
3. Zapobieganie uzaleŜnieniu bezrobotnych świadczeniobiorców od instytucji pomocy
społecznej.
Działanie
Współpraca z instytucjami
i organizacjami pozarządowymi
działającymi na rzecz
rozwiązywania problemu
bezrobocia poprzez udział
w lokalnych, rządowych
i unijnych programach
dotyczących aktywizacji
i reorientacji zawodowej
(organizowanie szkoleń dla
bezrobotnych,
przekwalifikowanie itp.)
Zatrudnienia bezrobotnych
w ramach aktywnych form,
przeciwdziałania bezrobociu
(roboty publiczne, prace
interwencyjne, prace społecznie
uŜyteczne, staŜe, przygotowanie
zawodowe itp.)
Pomoc materialna dla
bezrobotnych i ich rodzin
(np. pomoc na usamodzielnienie
gospodarcze)
Termin
realizacji
Źródło
finansowania
od 2006 r.
do 2015 r.
Środki z
budŜetu
państwa
gminy
fundusze
zewnętrzne
• Gmina
• GOPS
• UP
• Liczba
zrealizowanych
projektów, szkoleń
• Liczba
beneficjentów
od 2006 r.
do 2015 r.
Środki z
budŜetu
gminy
fundusz pracy
• Gmina
• GOPS
• UP
• Liczba
beneficjentów
od 2006r.
do 2015 r.
Utworzenie klubu lub centrum
integracji społecznej
od 2008r. do
2015r.
Wspieranie bezrobotnych
w poszukiwaniu pracy
(np. działalność informacyjna
o aktualnych ofertach pracy,
moŜliwościach pomocowych itp.)
od 2006r.
Środki z
budŜetu
państwa
gminy
Środki z
budŜetu
państwa,
gminy,
fundusze
zewnętrzne
beznakładowo
Realizator
• GOPS
• UP
mierniki wskaźniki
• Liczba i rodzaj
świadczonych
usług
• Gmina
• GOPS
• UP
• Ościenne gminy
• Powstanie klubu
lub centrum
• GOPS
• UP
• Rodzaj oraz ilość
udzielanych
informacji
Odbiorcy:
• Osoby bezrobotne i członkowie ich rodzin
53
Obszar Problemowy : Starość i niepełnosprawność
Główny Cel Strategiczny nr 5 :
Poprawa warunków Ŝycia osób starszych i niepełnosprawnych.
Celem działania jest tworzenie warunków godnego i aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu
społecznym osobom w wieku poprodukcyjnym oraz osobom niepełnosprawnym
Cele szczegółowe:
1.
2.
3.
4.
UmoŜliwienie osobom starszym aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym
Zapewnienie osobom potrzebującym odpowiednich form wsparcia i opieki
Przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu ludzi niepełnosprawnych
Likwidacja barier architektonicznych
Działanie
Prowadzenie usług opiekuńczych
dla osób, które z powodu wieku,
choroby lub innych przyczyn
wymagają pomocy innych osób
oraz rozszerzenie usług w formie:
o pomocy sąsiedzkiej,
o wolontariatu
o utworzeniu Domu Dziennego
Pobytu dla osób starszych
Termin
realizacji
Źródło
finansowania
Realizator
mierniki wskaźniki
• GOPS
• ŚDS
• Gmina
• PCPR
• DPS
• Stowarzyszenia
• Liczba oraz rodzaj
świadczonych usług
• Liczba
świadczeniobiorców
• Utworzenie Domu
Dziennego Pobytu
Na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy,
państwa
Powstawanie nowych oraz rozwój
juŜ działających ośrodków
wsparcia (np. środowiskowych
domów samopomocy
i warsztatów terapii zajęciowej)
od 2007
Środki z
budŜetu gminy,
PFRON,
fundusze
zewnętrzne
• Gmina
• GOPS
• ŚDS
• Stowarzyszenia
• Utworzenie
warsztatów terapii
zajęciowej
• Liczba
beneficjentów
• Ilość dodatkowych
pozyskanych miejsc
Utworzenie „Klubów Seniora”
aktywizacja osób w wieku
poprodukcyjnym
od 2008 r.
do 2015 r.
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
• Gmina
• GOPS
• ŚDS
• Stowarzyszenia
• Utworzenie klubu
seniora
Świadczenie usług
rehabilitacyjnych w ramach
kontraktu NFOZ przy istniejących
placówkach zdrowia
od 2008
do 2015
Fundusze z
NFOZ
• Placówki SłuŜby
Zdrowia
• Ilość gabinetów
rehabilitacyjnych
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
• GOPS
• ŚDS
• UP
• Liczba
zrealizowanych
projektów
• Liczba pozyskanych
miejsc pracy
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy
Fundusze
zewnętrzne
• GOPS
• Prasa Lokalna
• BIP
• Ilość
zorganizowanych
imprez
Środki z
budŜetu gminy
• Referat
Organizacyjno
Prawny UG
• Rada Gminy
• Utworzenie
gminnego funduszu
grantowego
Pozyskiwanie miejsc pracy dla
osób niepełnosprawnych
(np. kampania informacyjna
skierowana do pracodawców)
Organizowanie integracyjnych
imprez okolicznościowych
i kulturalnych
Wspieranie rozwoju organizacji
pozarządowych i utworzenie
gminnego funduszu grantowego
na realizację zadań na rzecz osób
niepełnosprawnych i starszych
od 2007 r.
54
Likwidacja barier
architektonicznych w obiektach
uŜyteczności publicznej (windy,
podjazdy, szerokie przejścia
i drzwi, dostosowane WC itp.)
Budowa infrastruktury drogowej
przyjaznej niepełnosprawnym
(chodniki, przejścia dla pieszych
z sygnalizacją)
Od 2006 r.
Od 2006 r.
Gmina
Instytucje
UŜyteczności
Publicznej,
PFRON,
Dotacje z
programów
rządowych
• Gmina
• Instytucje
UŜyteczności
Publicznej
• Liczba
zrealizowanych
projektów
Zarządcy dróg,
Fundusze
zewnętrzne
• Zarządcy dróg
• Gmina
• Liczba
zrealizowanych
projektów
Informowanie o moŜliwościach
likwidacji barier
architektonicznych w miejscu
zamieszkania
na bieŜąco
PFRON, PCPR
Budowa dla osób
niepełnosprawnych miejsc
parkingowych zlokalizowanych
blisko obiektów uŜyteczności
publicznej
Od 2006
Zarządcy
terenów
• GOPS
• Gmina
• Gmina
• Instytucje,
• Przedsiębiorcy
• Ilość beneficjentów
którzy usunęli
bariery
architektoniczne
w miejscu
zamieszkania
• Ilość
zrealizowanych
projektów
Odbiorcy:
Osoby starsze oraz niepełnosprawne a takŜe członkowie ich rodzin.
55
Obszar Problemowy : Rodzina z problemami opiekuńczo-wychowawczymi
Główny Cel Strategiczny nr 6 :
Pomoc rodzinie dysfunkcyjnej.
Celem jest właściwe funkcjonowanie społeczne rodzin oraz zapewnienie prawidłowego
rozwoju dzieciom i młodzieŜy.
Cele szczegółowe:
1. Pomoc rodzinom niewydolnym wychowawczo w przezwycięŜaniu problemów opiekuńczowychowawczych
2. Zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki
rodziców
3. Działania zmierzające do rozwiązywania sytuacji kryzysowej w rodzinie dysfunkcyjnej
poprzez objęcie opieką psychologiczną, pedagogiczną i instytucjonalną.
4. Organizowanie i prowadzenie róŜnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla
uczniów z dysfunkcjami rozwojowymi i ich rodziców.
5. Wzmacnianie pozycji rodziny i dziecka w środowisku lokalnym
Działanie
Zintensyfikowanie i rozwój form
pracy socjalnej ze szczególnym
uwzględnieniem dzieci ze
środowisk z problemami
opiekuńczo-wychowawczymi.
Rozwój sieci świetlic
środowiskowych oraz utworzenie
świetlic socjoterapeutycznych
i młodzieŜowych klubów
Tworzenie i rozwój placówek
edukacyjno – kulturalnych dla
dzieci i młodzieŜy, m.in.
zwiększenie dostępności bazy juŜ
istniejącej, organizacja czasu
wolnego (miejsca zabaw, boiska,
kluby, zajęcia pozalekcyjne itp.)
tworzenie nowych obiektów.
Inicjowanie i rozwój róŜnych
form integracji rodzin –
wspieranie wypoczynku
rodzinnego, organizowanie
imprez integracyjnych i
kulturalnych, festynów,
spartakiad we współpracy
z organizacjami pozarządowymi.
Termin
realizacji
na bieŜąco
na bieŜąco
Źródło
finansowania
Bez nakładowo
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
Od 2007 r.
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
Realizator
mierniki wskaźniki
• GOPS
• Pełnomocnik Wójta
ds. RPA
• Placówki
• Ilość udzielonych
oświatowe
porad
• Wolontariusze
• Organizacje
pozarządowe
• Pełnomocnik Wójta • Liczba dodatkowo
utworzonych
ds. RPA
świetlic
• Parafie
środowiskowych
• Sołectwa
• Utworzenie
• Organizacje
świetlicy
pozarządowe
socjoterapeutycznej
• GOPS
oraz klubu
• Gmina
• Pełnomocnik Wójta
• Ilość
ds. RPA
zrealizowanych
• Parafie
projektów
• Sołectwa
• Badanie opinii
• Organizacje
publicznej
pozarządowe
• GOPS
• Gmina
• Pełnomocnik Wójta
ds. RPA
• Parafie
• Liczba
• Sołectwa
zorganizowanych
imprez
• Organizacje
pozarządowe
• GOPS
• CKPiR
56
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
• Placówki
oświatowe
• GZEAS
• Liczba
• Pełnomocnik Wójta
zatrudnionych
ds. RPA
specjalistów
• Organizacje
pozarządowe
• GOPS
Tworzenie i wdraŜanie
programów na rzecz dziecka
i rodziny.
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy,
fundusze
zewnętrzne
• Placówki
oświatowe
• GZEAS
• Ilość
zrealizowanych
programów
Utworzenie gminnego funduszu
stypendialnego na realizację
zadań na rzecz dzieci
uzdolnionych
na bieŜąco
Środki z
budŜetu gminy
• Referat
Organizacyjno
Prawny UG
• Utworzenie
gminnego funduszu
grantowego
Rozszerzenie opieki
pedagogicznej, logopedycznej,
psychologicznej, reedukacyjnej,
itp.
Odbiorcy :
Dzieci, młodzieŜ oraz rodzice
57
Obszar Problemowy : bezdomność i mieszkalnictwo
Główny Cel Strategiczny nr 7 :
Zabezpieczenie schronienia i mieszkań dla osób i rodzin w szczególnie trudnej sytuacji
Ŝyciowej.
Cele szczegółowe:
1.
2.
3.
4.
Przeciwdziałanie zjawisku bezdomności.
Zaspokajania potrzeb mieszkaniowych ludności.
Zabezpieczenie lokalowe dla rodzin najuboŜszych i dla osób bezdomnych.
Poprawa warunków mieszkaniowych dla najbardziej potrzebujących rodzin i osób
o najniŜszych dochodach, znajdujących się w trudnych sytuacjach.
Działanie
Termin
realizacji
Tworzenie lokali mieszkalnych
(w tym lokali socjalnych)
poprzez budowanie nowych
i pozyskiwanie istniejących
Od 2007
obiektów i ich adaptacja na lokale
mieszkalne
Wydzielenie z istniejącego zasobu
mieszkaniowego gminy części
mieszkań z przeznaczeniem na
wynajem jako lokale socjalne.
AngaŜowanie do prac
adaptacyjnych najemców, którzy
nie dysponują własnymi środkami
finansowymi, ale wyraŜają chęć
do pracy cele poprawy warunków
mieszkaniowych.
Pomoc rodzinom najuboŜszym,
zagroŜonym zaległościami
w opłacaniu naleŜności
czynszowych (rozłoŜenie na raty,
częściowe lub całkowite
umorzenie czynszu, odpracowanie
itp.)
Tworzenie mieszkań
rezerwowych w miarę potrzeb dla
osób poszkodowanych
w zdarzeniach losowych
Pomoc prawna rodzinom
i osobom zagroŜonym eksmisją
(opinie prawne, pisanie
wniosków, odwołań, pism itp.)
Zapewnienie lokalu mieszkalnego
dla osób którzy utracili lokal
mieszkalny w wyniku eksmisji
(przy wyroku wskazującym
gminę jako podmiot zapewniający
lokal)
Źródło
finansowania
Realizator
mierniki wskaźniki
Środki
z budŜetu
• Gmina
gminy
Fundusze
• GOPS
zewnętrzne
Środki własne
zainteresowanych
• Liczba mieszkań
Od 2006
Środki z
budŜetu
gminy
• Liczba
wydzielonych
mieszkań
Od 2007
Środki z
budŜetu
Gminy,
Dotacje z
programów
Od 2006
• Gmina
• GOPS
• Gmina
• Liczba
beneficjentów
BudŜet gminy
• Gmina
• Liczba
beneficjentów
Od 2006
BudŜet gminy
• Gmina
na bieŜąco
BudŜet gminy
na bieŜąco
BudŜet gminy
• Gmina
• GOPS
• Wolontariat
• Gmina
• Liczba mieszkań
• Ilość porad
• Liczba
beneficjentów
Odbiorcy:
Osoby i rodziny o niskich dochodach, które nie radzą sobie z rozwiązaniem problemów
mieszkaniowych
58
4. Finansowanie
Plan działań strategicznych na lata 2006 - 2015 zawiera informację o załoŜonych źródłach
finansowania, które ze względu na długoletni okres realizacji poszczególnych zadań mogą ulec
zmianie. Określenie rzeczywistego sposobu pozyskiwania pieniędzy będzie następowało
w trakcie opracowywania corocznych planów budŜetu. RównieŜ pozyskiwanie środków
finansowych z innych źródeł takich jak: budŜet państwa, środki unijne, środki zewnętrzne,
PFRON, sponsoring itp., będzie zaleŜne od przyszłej sytuacji społeczno - politycznej, a ich
wielkość nie moŜna obecnie jednoznacznie określić.
IV. MONITORING I WDRAśANIE STRATEGII.
Strategia rozwiązywania problemów jest niezbędnym elementem w zakresie rozwoju polityki
społecznej. Sam dokument nie jest jednak receptą na sukces. Aby strategia mogła przynieść
zaplanowane efekty, konieczne jest jej monitorowanie i analizowanie jej przebiegu.
Długoterminowy charakter planowania strategicznego wymaga stałego śledzenia zmian
legislacyjnych, ekonomiczno – gospodarczych oraz społecznych.
Monitorowanie wymaga udziału wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań
zawartych w Strategii.
Podstawą skutecznego wdroŜenia strategii jest analiza systemu informacji o zjawiskach
i procesach społeczno gospodarczych zachodzących na terenie gminy. Inicjując działania mające
osiągnąć wytyczone w strategii cele, naleŜy systematycznie gromadzić informacje o efektach ich
realizacji i skuteczności zastosowanych instrumentów. Głównymi obszarami monitorowania
i ewaluacji strategii są wyznaczone cele.
Monitoring wybranych zadań, będzie dokonywany cyklicznie i prezentowany Wójtowi Gminy.
1. Zasady i wskaźniki monitorowania strategii
Monitoring strategii obejmował będzie następujące działania:
•
systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji celów
strategicznych,
•
prowadzenie analiz porównawczych i tematycznych, ukazujących stopień realizacji strategii
w głównych dziedzinach Ŝycia społeczno-gospodarczego,
•
ocenę osiągniętych rezultatów oraz określenie stopnia wykonania przyjętych celów i działań,
ocenę rozbieŜności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami a osiągniętymi rezultatami,
•
analizę przyczyn rozbieŜności oraz identyfikację obszarów wymagających podjęcia działań
interwencyjnych,
•
planowanie zmian w strategii oraz wdroŜenie przyjętych działań.
BieŜące działania podejmowane w ramach monitoringu strategii dadzą obraz postępu
w realizacji poszczególnych przedsięwzięć. Natomiast w perspektywie długofalowej monitoring
umoŜliwi obserwację dynamiki realizacji celów oraz zmian strukturalnych.
Aby zapewnić moŜliwości oceny poziomu realizacji celów strategicznych wyznaczono mierniki
oraz wskaźniki, których osiągnięcie będzie konsekwencją realizacji poszczególnych celów
i działań strategicznych. Efekty tych działań mogą nie być ze sobą powiązane bezpośrednio
59
i dotyczyć szerszej perspektywy czasowej. Wyznaczone mierniki to najczęściej wskaźniki
ilościowe, ukazujące takŜe dynamikę i strukturę zjawisk. Jednak dla prowadzenia pełnego
monitoringu, w przypadku działań, które nie poddają się bezpośredniemu określeniu
liczbowemu, podano wskaźniki jakościowe (np. badanie opinii publicznej).
Przygotowany dobór wskaźników zapewniał będzie sprawne prowadzenie monitoringu strategii
oraz analiz porównawczych i tematycznych dostarczających rzetelnych informacji o rozwoju
gminy.
V. WNIOSKI I UWAGI KOŃCOWE
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest dokumentem długofalowym, którego
celem są działania polegające na poprawie jakości Ŝycia mieszkańców gminy Zielonki poprzez
inwestycje w kapitał ludzki, edukację, ochronę zdrowia, poprawę sytuacji materialnej osób
i rodzin, bezpieczeństwa, rynku zatrudnienia oraz łatwiejszego dostępu do mieszkań socjalnych.
Istotne znaczenie w realizacji strategii mają partnerzy społeczni wszystkich szczebli organizacji
Ŝycia społecznego (wolontariusze, organizacje non-profit, grupy samopomocy, rodziny itp.)
Dlatego teŜ czas realizacji strategii określa się do 2015 roku, aby nie tylko zrealizować cele, ale
takŜe wyzwolić pewną aktywność środowisk lokalnych na rzecz rozwiązywania waŜnych dla
gminy problemów społecznych. Samopomoc i samoorganizacja mieszkańców jest często
bardziej skuteczna niŜ interwencja instytucji publicznych, a osiągane cele mogą być bardziej
efektywne.
Strategia nie wyczerpuje wszystkich działań, które moŜna by jeszcze było uwzględnić
w dokumencie, a dokonano tylko wyboru najpilniejszych i najwaŜniejszych. Za kryterium
wyboru przemawiały praktyczne moŜliwości realizacji działań, zorientowanych przede
wszystkim na przeciwdziałaniu i łagodzeniu negatywnych skutków problemów.
60
SŁOWNICZEK UśYTYCH W DOKUMENCIE SKRÓTÓW:
BIP
CKPiR
DPS
GOPS
GUS
GZEAS
KP
NZOZ
OSP
PCPR
PFRON
PS
RG
RPA
SP
ŚDS
UG
UP
USC
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Biuletyn Informacji Publicznej
Centrum Kultury, Promocji i Rekreacji
Dom Pomocy Społecznej
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Główny Urząd Statystyczny
Gminny Zespół Ekonomiczno - Administracyjny Szkół
Komisariat Policji
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Ochotnicza StraŜ PoŜarna
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Przedszkole Samorządowe
Rada Gminy
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Szkoła Podstawowa
Środowiskowy Dom Samopomocy
Urząd Gminy
Urząd Pracy
Urząd Stanu Cywilnego
61