Sprawozdanie merytoryczne - Stowarzyszenie Aktywności

Sprawozdanie merytoryczne
Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy BONA FIDES za rok 2009
Dane organizacji:
1.
Pełna nazwa podmiotu:
Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy BONA FIDES
2.
Forma prawna:
stowarzyszenie - organizacja pożytku publicznego
3.
Dokładny adres:
40-009 Katowice ul. Warszawska 19
4.
Telefon:
(032) 203-12-18
5.
Strona internetowa:
www.bonafides.pl
6.
Adres e-mail:
[email protected]
7.
Data wpisu do KRS
11.12.2003
8.
Numer KRS
0000183154
9.
Numer NIP:
954-245-97-74
10.
Numer REGON:
278166498
11.
Nazwa banku:
Volkswagen Bank Polska
12.
Numer rachunku:
49 2130 0004 2001 0272 7162 0001
13.
Zarząd Stowarzyszenia: 1. Grzegorz Wójkowski – Prezes
2. Daniel Orzadowski – Wiceprezes
3. Agata Jagoda – Hacura - Skarbnik
14.
Rada Stowarzyszenia:
1. Marek Halkiewicz
2. Renata Muszkiet
3. Agnieszka Wyrembak
Cele statutowe:
Celem działalności stowarzyszenia jest działanie na rzecz rozwoju kultury polskiej, przejrzystości i
uczciwości życia publicznego, ochrony wolności, praw człowieka i swobód obywatelskich oraz
prowadzenie działań wspomagających rozwój społeczności lokalnych, demokracji i społeczeństwa
obywatelskiego, przeciwdziałanie i łagodzenie skutków bezrobocia, a także przeciwdziałanie
dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, wiek i wyznanie.
Stowarzyszenie realizuje swoje cele w szczególności poprzez:
a) organizowanie odczytów, seminariów, sympozjów, warsztatów i szkoleń, jak również innych form
działalności oświatowej oraz propagowanie i wymiana doświadczeń w zakresie objętym celami
stowarzyszenia,
b) inicjowanie oraz wspieranie imprez kulturalnych,
c) działanie na rzecz swobodnego dostępu do informacji publicznej,
d) monitorowanie działań władz samorządowych i innych instytucji,
e) udział w postępowaniach sądowych i administracyjnych w sprawach wynikających z celów
statutowej działalności Stowarzyszenia, a w szczególności w sprawach z zakresu ochrony praw i
wolności obywatelskich oraz naruszania bądź ograniczania prawa do informacji publicznej,
f) udzielanie wsparcia i pomocy prawnej,
g) podejmowanie i prowadzenie litygacji strategicznej spaw precedensowych,
h) składanie w interesie społecznym oraz w interesie osób trzecich petycji, skarg i wniosków w
sprawach objętych zakresem statutowej działalności Stowarzyszenia,
i) edukacja w zakresie praw człowieka,
j) prowadzenie działalności wydawniczej i publicystycznej,
k) promocja idei wolontariatu i praca na rzecz jego rozwoju,
l) współpraca z osobami i instytucjami krajowymi i zagranicznymi prowadzącymi działalność w
zakresie objętym celami stowarzyszenia,
m) skupianie wokół idei stowarzyszenia osób zainteresowanych jego celem, w tym przedstawicieli
środowisk naukowych w kraju i za granicą.
Opis działalności prowadzonej w 2009 r.
W 2009 r. Stowarzyszenie realizowało następujące projekty:
1.Dostęp do informacji publicznej w gminach woj. śląskiego
2.Dostęp do informacji publicznej w gminach woj. śląskiego - kontynuacja
3.Projekt Społeczny 2012
4.Edukacja „społeczności lokalnych”
5.Kawiarenka Obywatelska – Porozmawiajmy o Katowicach
6.Wolontariat zagraniczny w ramach Programu Wspólnoty Europejskiej Młodzież w Działaniu
7.Festiwal Objazdowy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka „Prawa Człowieka w Filmie” w Katowicach
8.Przejrzysta Temida
1.Dostęp do informacji publicznej w gminach woj. śląskiego
Projekt finansowany był ze środków Fundacji im. Stefana Batorego. Rozpoczął się w maju
2008 r. i trwał do marca 2009 r. W ramach projektu prowadzony był monitoring wszystkich 167
urzędów gmin woj. śląskiego pod kątem wywiązywania się badanych jednostek z obowiązku
udostępniania informacji publicznych, które są w ich posiadaniu oraz jakości prawa lokalnego
regulującego te zagadnienia.
Na tej podstawie stworzony został raport pt. „Ciekawość pierwszy stopień do... Raport z
monitoringu dostępu do informacji publicznej w gminach województwa śląskiego”. W opracowaniu
znalazł się ranking przejrzystości gmin, dzięki któremu każdy mieszkaniec może dowiedzieć się, jak
prezentuje się jego urząd gminy na tle pozostałych urzędów województwa. W raporcie opisane zostało
także, jak w praktyce wygląda udzielanie informacji publicznych w badanych jednostkach, dzięki
czemu urzędom zainteresowanym poprawą swojego funkcjonowania łatwiej będzie wprowadzać
pozytywne zmiany i unikać naruszania prawa.
Rezultaty projektu:
1. W ramach projektu przeprowadzono monitoring wszystkich 167 gmin woj. śląskiego.
2. W połowie lutego 2009 r. opublikowany został raport z monitoringu w formie papierowej (nakład 300
egzemplarzy) oraz na stronach internetowych stowarzyszenia (www.bonafides.pl).
3. Do końca 2009 r. raport został pobrany ze strony WWW stowarzyszenia przez ponad 3500 osób.
4. W ciągu pierwszych 2 miesięcy od ukazania się raportu na jego temat ukazało się w sumie ponad
140 publikacji i audycji: 34 artykuły w prasie lokalnej, regionalnej i ogólnopolskiej, 6 audycji w telewizji
regionalnej i lokalnej, 9 audycji w rozgłośniach radiowych, ponad 80 informacji w Internecie i 11
informacji na stronach internetowych monitorowanych urzędów gmin.
2.Dostęp do informacji publicznej w gminach woj. śląskiego – kontynuacja
Projekt finansowany był ze środków Fundacji im. Stefana Batorego i trwał od lutego do
listopada 2009 r. Był on kontynuacją działań realizowanych przez stowarzyszenie w poprzednich 2
latach, związanych z badaniem przestrzegania prawa do informacji publicznej przez urzędy gmin w
woj. śląskim.
Podczas trwania całego projektu prowadziliśmy szereg działań prawnych zmierzających do
poprawy funkcjonowania Biuletynów Informacji Publicznej urzędów gmin, aktów prawa lokalnego
regulujących dostęp do informacji publicznej i praktyki udostępniania informacji publicznych na
wniosek.
W tym czasie wysłaliśmy 23 skargi do rad gmin na zaniedbanie obowiązków przez wójtów,
burmistrzów i prezydentów poprzez niezamieszczanie w BIP-ach informacji na temat
przeprowadzanych w urzędach kontroli wewnętrznych i zewnętrznych. Wysłaliśmy także 15 wezwań
do usunięcia naruszenia prawa i 6 skarg do Wojewody Śląskiego na sprzeczne z ustawą o dostępie
do informacji publicznej akty prawa lokalnego. Poza tym sami prowadziliśmy bądź pomogliśmy innym
organizacjom pozarządowym i osobom prywatnym z całego Województwa Śląskiego w prowadzeniu
w sumie 44 spraw dotyczących dostępu do informacji publicznej, głównie przed Wojewódzkim Sądem
Administracyjnym i Samorządowym Kolegium Odwoławczym.
W ramach projektu, poza działaniami prawnymi, nawiązaliśmy także współpracę nad
stworzeniem „wzorcowych” Biuletynów Informacji Publicznej z 3 urzędami z terenu woj. śląskiego
(Urząd Gminy w Brennej, Urząd Miejski w Radzionkowie i miasto na prawach powiatu Tychy). Efektem
współpracy było stworzenie dwóch „wzorcowych” biuletynów w Tychach i Radzionkowie oraz poprawa
funkcjonowania BIP-u w Brennej, który wyróżnia się obecnie przejrzystością i zawartością na tle
pozostałych gmin wiejskich.
Rezultaty projektu:
1. 12 urzędów poprawiło prawo lokalne niezgodne z ustawą o dostępie do informacji publicznej.
2. 21 urzędów poprawiło swoje Biuletyny Informacji Publicznej.
3. 25 spraw związanych z dostępem do informacji publicznej trafiło do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gliwicach lub Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach. 7
zakończyło się wyrokiem WSA, a 6 decyzją SKO. 12 spośród wszystkich spraw prowadzone było
przez inne podmioty.
4. 2 sprawy związane z dostępem do informacji publicznej znalazły swój finał w Naczelnym Sądzie
Administracyjnym. Obydwie są obecnie w toku.
5. We współpracy z urzędami gmin powstały modelowe Biuletyny Informacji Publicznej w 3 urzędach
różnej wielkości: w Tychach (miasto na prawach powiatu), Radzionkowie (gmina miejska) i Brennej
(gmina wiejska).
6. W lokalnych i ogólnopolskich środkach masowego przekazu ukazało się ponad 35 informacji na
temat działań realizowanych w ramach projektu.
7. W trakcie trwania projektu stowarzyszenie pomogło ponad 20 osobom prywatnym/organizacjom
pozarządowym z terenu całego województwa, mającym problem z egzekwowaniem prawa do
informacji publicznej.
3.Projekt społeczny 2012
Projekt realizowany jest przez Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, a rolą Bona
Fides, jako partnera, jest przeprowadzenie monitoringu Urzędu Miasta Katowice pod kątem
komunikacji pomiędzy urzędem a mieszkańcami, na przykładzie organizowanych w mieście
konsultacji społecznych. Poza tym stowarzyszenie zajmuje się zamieszczaniem informacji w zakładce
Śląsk na stronie internetowej projektu.
Mimo że projekt przewidziany jest na kilka lat, działania Bona Fides, jako partnera, rozpoczęły
się we wrześniu 2009 r. i potrwają do końca kwietnia. Działania stowarzyszenie podczas w czasie
pierwszych 4 miesięcy realizacji projektu skupiały się na prowadzeniu monitoringu. W tym calu
wysłaliśmy pisma z pytaniami do urzędu oraz przeprowadziliśmy kilka rozmów z pracownikami
magistratu odpowiedzialnymi za proces konsultacji z mieszkańcami. Poza tym zajmowaliśmy się także
aktualizowaniem strony WWW projektu dotyczącej Śląska.
Projekt finansowany jest ze środków Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe.
4.Edukacja społeczności lokalnych
W projekcie bierze udział 6 instytucji i organizacji pozarządowych:
Centrum komunitného organizovania – Słowacja
Civil Kollégium Alapítvány – Węgry
Enhet for bærekraft, Kultur og nærmiljøavdeling, Sagene bydel – Norwegia
Institut für angewandte Kulturforschung e.V. ifak – Niemcy
NEAG Alternatieven voor Geweld – Holandia
Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy BONA FIDES – Polska
Projekt, realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach Programu
Grundtvig „Uczenie się przez całe życie”, rozpoczął się we wrześniu 2009 r. i potrwa do sierpnia 2011
r. Jego zadaniem jest przyczynienie się do szerzenia priorytetów programu Grundtvig, a zwłaszcza
dzielenie się wiedzą i przekazywanie dobrych praktyk pracy z osobami dorosłymi. W projekcie biorą
udział instytucje i organizacje pozarządowe, które na co dzień stosują innowacyjne metody pracy ze
społecznością na terenie obszarów miejskich. Organizacje biorące udział w tym projekcie pochodzą z
zachodniej i środkowo – wschodniej części Europy.
W trakcie 2 lat trwania projektu zamierzamy wzajemnie dzielić się różnymi podejściami i
doświadczeniami pracy ze społecznościami lokalnymi, które, pomimo wielu różnic, oparte są na tych
samych wartościach angażowania obywateli i przekazywania im odpowiedzialności za swoje
działania. Będziemy także odkrywać obszary, w których używamy podobnych metod, po to, aby
usprawnić proces uczenia się wszystkich osób zaangażowanych w realizacje projektu. Poza tym
skupimy się na podobieństwach i różnicach pomiędzy doświadczeniami pracy w krajach Europy
Środkowo - Wschodniej i Zachodniej.
Wyżej wymienione cele osiągnięte zostaną poprzez uczestnictwo w warsztatach oraz
wymianach studyjnych organizowanych przez partnerskie organizacje, podczas których będą
prezentowane metody ich pracy oraz metody pracy innych lokalnych organizacji działających w
krajach goszczących.
Efektem końcowym projektu będzie dostarczenie każdej z organizacji fundamentu dla
potencjalnych nowych, długoterminowych propozycji wykorzystania poznanych metod do stworzenia
nowego podejścia pracy ze społecznością lokalną poza formalnym systemem edukacji.
Podczas pierwszych kilku miesięcy projektu organizacje partnerskie uzgodniły między sobą
program i terminarz wyjazdów studyjnych.
5.Kawiarenka Obywatelska – Porozmawiajmy o Katowicach
Projekt realizowany w partnerstwie z katowickim Biurem Wystaw Artystycznych. Ideą
przedsięwzięcia jest cykliczne zapraszanie ekspertów oraz mieszkańców Katowic, do dyskusji o
ważnych dla miasta tematach. Patronat medialny nad projektem objęli: Echo Miasta, Stacja
Katowice.info oraz Puls Katowic.pl.
Spotkania odbywają się raz w miesiącu (w drugą bądź trzecią środę) w Galerii Sztuki
Współczesnej BWA w Katowicach przy Al. Korfantego 6, o godz.18:00. W 2009 roku odbyły się trzy
spotkania
dyskusyjne.
Inauguracyjna Kawiarenka pod tytułem: „Katowice: Europejska Stolica Kultury 2016 - czy to
możliwe?” odbyła się 14.10.2009. Zaproszenie do dyskusji przyjęli: Tomasz Szabelski (Festiwal
Filmów Kultowych), Agnieszka Rybicka (Teatr Korez) oraz Michał Smolorz (publicysta). Spotkanie
poprowadziła
Irena
Fugalewicz
z
Fundacji
dla
Śląska.
Druga Kawiarenka Obywatelska pod hasłem: „Przebudowa Śródmieścia”, odbyła się
18.11.2009. W dyskusji udział wzięli: Prof. Irma Kozina (historyk sztuki), Dr Maciej Borsa (urbanista)
oraz Robert Konieczny (architekt). Moderatorem dyskusji był Przemysław Jedlecki z Gazety
Wyborczej.
„Komunikacja w mieście” to temat grudniowej dyskusji (9.12.2009). W spotkaniu udział wzięli:
prof. Marek Sitarz (Politechnika Śląska), Henryk Piątek (architekt) i Marcin Pająk (KZK GOP).
Moderatorem spotkania był Jakub Jackiewicz (Redaktor Naczelny Wojewódzkiego Portalu
Komunikacyjnego).
Łącznie w trzech spotkaniach wzięło udział dwunastu ekspertów oraz ok.150 uczestników
dyskusji, w tym przedstawiciele Urzędu Miasta Katowice i lokalnych organizacji pozarządowych. Po
rozmowie dotyczącej komunikacji, do KZK GOP wysłano pismo z prośbą o realizację dwóch
pomysłów wypracowanych podczas Kawiarenki. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie.
6.Wolontariat zagraniczny w ramach Programu Wspólnoty Europejskiej Młodzież
Wolontariat Europejski (EVS) jest jedną z akcji Programu Wspólnoty Europejskiej “Młodzież w
Działaniu”. Uczestnictwo w programie daje młodym wolontariuszom szansę wykorzystania własnych
umiejętności, rozwinięcia zainteresowań, zdobycia doświadczeń w nowych dziedzinach, poznania
języka obcego i innej kultury.
W ramach EVS młodzi ludzie w wieku od 18 do 30 lat mogą spędzić za granicą okres od 2
tygodni do 12 miesięcy, nieodpłatnie pomagając przy realizacji różnych projektów na rzecz
społeczności lokalnej.
Stowarzyszenie Bona Fides od 2006 roku jest organizacją wysyłającą, a od 2009 roku również
organizacją goszczącą wolontariuszy. W ubiegłym roku stowarzyszenie zorganizowało wyjazdy 18
młodych osób na wolontariaty do Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Serbii, Niemiec, na Maltę, do
Czarnogóry, do Mołdawii, Hiszpanii, Francji i do Włoch.
Od października 2009 roku w ramach tego programu w Bona Fides odbywa się wolontariat 2
wolontariuszy, jeden jest z Rumunii, a drugi z Gruzji. Realizują oni projekt ,,Wzmocnienie
społeczeństwa obywatelskiego na Śląsku”, efektem tego projektu będzie wydanie raportu z
monitoringu na temat dostępu do informacji publicznej dla obcokrajowców w miastach na prawach
powiatu z terenu woj. śląskiego.
Oprócz wysyłania i goszczenia wolontariuszy stowarzyszenie bierze również udział w
wymianach młodzieżowych organizowanych przez inne organizacje. Efektem tego jest wysyłanie
młodzieży z woj. śląskiego na krótkoterminowe projekty do Europy i Krajów Partnerskich Programu
Młodzież w Działaniu. W tym roku uczestnicy szkoleń odwiedzili Gruzję, Armenię, Hiszpanię i
Azerbejdżan.
W 2009 roku powstała również niezależna strona Wolontariatu Europejskiego prowadzona
przez nasze stowarzyszenie http://www.bonafides.pl/wolontariateuropejski/. Umieszczamy na niej
ogłoszenia o wolontariacie, szkoleniach oraz blogi i relacje naszych wolontariuszy z pobytów na
projektach. W przyszłości chcemy również, by strona ta była miejscem wymiany informacji i
doświadczeń wolontariuszy z różnych regionów Polski na temat projektów i idei wolontariatu
europejskiego.
7.Festiwal Objazdowy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka „Watch Docs Prawa Człowieka w
Filmie” w Katowicach
W 2009 roku w dniach 14 – 17 października Stowarzyszenie Bona Fides już po raz 4
zorganizowało Objazdowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie, pod
patronatem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Edycja z października 2009 roku, miała najwięcej
imprez towarzyszących tj: konkurs fotograficzny ,,Opowieści o dzieciach”, objazdowe wystawy
nagrodzonych zdjęć konkursowych (Sosnowiec, Rybnik), warsztaty w szkołach średnich, spotkanie z
reżyserką filmu ,,Latawce”, wystawę fotograficzną na Uniwersytecie Śląskim brytyjskiego fotografa
G.M.B. Akasha ,,Pracujące dzieci” oraz konkursy między projekcjami.
W ubiegłym roku powstała także specjalna festiwalowa strona internetowa www.bonafides.pl/
watchdocskatowice. W 4 edycji festiwalu udział w panelach dyskusyjnych wzięli eksperci związani z
Helsińską Fundacją Praw Człowieka oraz wykładowcy Uniwersytetu Śląskiego z wydziału Socjologii i
Wydziału Prawa i Administracji.
Przez 4 lata festiwal się rozrastał i z roku na rok ma coraz więcej odbiorców, w 2009 roku
dołączyła do nich młodzież ze szkół średnich oraz uczestnicy konkursu fotograficznego, co dało liczbę
1200 uczestników. Festiwal trwał 4 dni, pokazanych zostało 15 filmów o łącznej długości 20 godzin,
odbyły się 2 panele dyskusyjne z udziałem ekspertów z Helsińskiej Szkoły Praw Człowieka oraz
Salezjańskiego Wolontariatu Misyjnego.
Partnerzy festiwalu:
1.Helsińska Fundacja Praw Człowieka
2.Samorządem Studencki Uniwersytetu Śląskiego
3.Galeria Sztuki Współczesnej BWA
4.Kinoteatr Rialto
Sponsorzy katowickiego festiwalu:
1.Drukarnia Reklamowa Majcher
2.Fotosilesia
3.Freeartstyle
4.Kancelaria Adwokacka Adwokata Roberta Zugaja
Patronat medialny:
1.onet.pl
2.TVP Kultura
3.plfoto.com
4.Echo Miasta
5.Independent
6.Slajd
7.Moje Miasto Silesia
8.Radio TOK FM
9.Stacja Katowice INFO
Patronat honorowy: Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Wiesław Banyś.
8.Przejrzysta Temida
Projekt „Przejrzysta Temida” współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt rozpoczął się w październiku 2009 r. i potrwa do
września 2011 r. Jego celem jest poprawa funkcjonowania sądów i prokuratur w województwie
śląskim. Głównym obszarem, którym się zajmiemy będzie badanie dostępu do informacji w tych
jednostkach, sposobu ich udzielania oraz zakresu jakiego dotyczą.
Pierwsze trzy miesiące trwania projektu poświęcone zostały na przygotowanie do monitoringu
Biuletynów Informacji Publicznej sądów i prokuratur z woj. śląskiego, który przeprowadzony zostanie
w 2010 r.
Informacja o wysokości uzyskanych przychodów, z wyodrębnieniem ich źródeł
Rodzaj przychodu
PLN
1. Przychody statutowe ogółem, w tym:
584165,19
a) dotacje
577924,95
b) darowizny od osób fizycznych
3255
c) darowizny od osób prawnych
0,00
d) 1% podatku
1640,6
e) przychody ze zbiórek publicznych
0,00
f) inne przychody statutowe, w tym:
1344,64
- dodatnia równica między przychodami a kosztami w roku ubiegłym 0,00
przeznaczona na zwiększenie przychodów roku obrotowego
g) składki członkowskie
0
h) przychody z działalności statutowej odpłatnej pożytku publicznego
0,00
2. Pozostałe przychody
1527,9
3. Przychody finansowe
3580,01
Razem przychody (1+2+3)
589273,1
Działalność odpłatna i gospodarcza
Stowarzyszenie w 2008 r. nie prowadziło żadnej działalności odpłatnej ani gospodarczej.
Informacja o poniesionych kosztach z wyodrębnieniem ich źródeł
Rodzaj kosztu
PLN
1. Koszty realizacji zadań statutowych działalności nieodpłatnej pożytku 531244,36
publicznego,
2. Koszty realizacji zadań statutowych działalności odpłatnej pożytku 0
publicznego
3. Pozostałe koszty realizacji zadań statutowych
19858,27
a) ujemna różnica między przychodami a kosztami w roku ubiegłym 19858,27
przeznaczona na zwiększenie kosztów roku obrotowego
4. Pozostałe koszty
5728,53
5. Koszty finansowe
8717,44
Razem koszty (1+2+3+4+5)
565548,6
Liczba osób zatrudnionych w organizacji
−przeciętna liczba zatrudnionych w roku obrotowym – 7
−liczba zatrudnionych na koniec roku obrotowego – 7
Łączna kwota wynagrodzeń wypłaconych przez Stowarzyszenie
−wynagrodzenia zasadnicze – 100048,08 zł
−wynagrodzenia z umów zlecenia i o dzieło – 28068,18 zł
Wartość aktywów i zobowiązań Stowarzyszenia
−wartość aktywów – 238013,52 zł
−zobowiązania – 281313,45 zł
Nabyte nieruchomości
W 2009 r. Stowarzyszenie nie nabyło żadnych nieruchomości.