Sprawozdanie tekst_poprawiony

Egz. 1
SPRAWOZDANIE
z przeprowadzonych prac
wraz z opracowaniem zakresu
i kosztów likwidacji mogilnika Wiewiecko
w Nadleśnictwie Łobez
Zleceniodawca:
PGL Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Łobez
Ul. Bema 15, 73-150 Łobez
Opracowali:
……………………………………..
inż. Cezary Czech
upr. geol. UW nr XI-75, XII-6
……………………….........……..
mgr inż. Anna Barwicka
……………………….........……..
mgr Andrzej Rybka
upr. geol. CUG 070599
Biegły z listy Wojewody Świętokrzyskiego nr 005
Ekspert Polskiej Izby Ekologii, certyfikat nr 44
ds. postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko
Kielce, lipiec 2008 r.
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP .............................................................................................................................4
1.1. Lokalizacja mogilnika ...........................................................................................4
1.2. Opis otoczenia mogilnika......................................................................................4
2. OPIS PRAC WYKONANYCH W TOKU REALIZACJI UMOWY ....................................5
2.1. Stwierdzony podczas inwentaryzacji stan mogilnika............................................5
2.2. Stan zanieczyszczenia gruntów wokół komór mogilnika .....................................7
3. OBLICZENIE ILOŚCI PŚOR, ZANIECZYSZCZONYCH BETONÓW I GRUNTÓW
DO UNIESZKODLIWIENIA............................................................................................8
3.1. Obliczenie ilości pśor do wywozu i unieszkodliwienia ........................................8
3.2. Obliczenie ilości gruzu betonowego do wywozu i unieszkodliwienia .................9
3.3. Obliczenie
ilości
zanieczyszczonych
gruntów
do
wywozu
i unieszkodliwienia..............................................................................................10
4. OCENA POD KĄTEM ORGANIZACJI ROBÓT ...........................................................11
4.1. Prace przygotowawcze – zabezpieczenie obiektu...............................................11
4.2. Wydobycie zawartości mogilnika .......................................................................11
4.3. Przygotowanie odpadów do transportu ...............................................................12
4.4. Unieszkodliwienie odpadów ...............................................................................12
4.5. Unieszkodliwienie konstrukcji mogilnika...........................................................12
4.6. Uporządkowanie terenu po likwidacji mogilnika ...............................................12
4.7. Kontrola analityczna ...........................................................................................13
4.8. Rekultywacja EX SITU.......................................................................................13
4.9. Warunki specjalne bezpiecznego prowadzenia prac...........................................14
4.9.1.
Wydobywanie zanieczyszczonego gruntu ............................................14
4.9.2.
Transport wyselekcjonowanego gruntu do miejsca unieszkodliwienia 15
4.9.3.
Tymczasowe magazynowanie i składowanie gruntów .........................15
4.9.4.
Warunki dopuszczenia wykonawcy do realizacji .................................15
4.9.5.
Ochrona pracowników ..........................................................................16
5. KOSZTY PRAC LIKWIDACYJNYCH I REKULTYWACYJNYCH MOGILNIKA
WIEWIECKO, GMINA WĘGORZYNO, NADLEŚNICTWO ŁOBEZ ............................17
6. PODSUMOWANIE........................................................................................................19
2
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW
Zał. 1
Wycinek
mapy
topograficznej
z
lokalizacją
terenu
mogilnika,
Nadleśnictwo Łobez, skala 1 : 50 000
Zał. 2
Szkic sytuacyjny terenu mogilnika Wiewiecko, Nadleśnictwo Łobez
Zał. 3
Zestawienie wyników analiz labratoryjnych próbek gruntów na
zawartość pestycydów
Zał. 4
Sprawozdanie z badań 452/PAF/2008
3
1.
WSTĘP
Niniejsze opracowanie zakresu i kosztów likwidacji mogilnika Wiewiecko
opracowany został w Przedsiębiorstwie Geologicznym Sp. z o.o. w Kielcach na
zlecenie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa Łobez,
z siedzibą przy ul. Bema 15, 73-150 Łobez. Opracowanie zawiera opis prac
wykonanych w toku realizacji umowy, zakres prac niezbędnych dla wykonania zadania
likwidacji składowiska przeterminowanych środków ochrony roślin, zwane dalej
„pśor”, i rekultywacji terenu po jego likwidacji.
Podstawę opracowania stanowi umowa nr ZN-273-23/2008 z dnia 02 lipca
2008 r.
1.1. Lokalizacja mogilnika
Według danych archiwalnych składowisko przeterminowanych środków
ochrony roślin (pśor) nazywane mogilnikiem powstało w latach 1973-1977. Zawiera
przeterminowane środki ochrony roślin oraz opakowania po środkach ochrony roślin
I-V klasy toksyczności oraz być moŜe odczynniki z laboratorium Powiatowej Stacji
Sanitarno - Epidemiologicznej.
Mogilnik znajduje się na gruntach będących w zarządzie PGL Lasy Państwowe,
Nadleśnictwa Łobez, Leśnictwa Węgorzyno. Zlokalizowany w lesie, w odległości
ponad 750 m od drogi asfaltowej. Rzędna terenu (odczytana z mapy topograficznej)
wynosi ok. 115 m npm. Mogilnik połoŜony jest na lokalnym wododziale pomiędzy
zlewiskiem Jeziora Przytońskiego (zwanego teŜ Jez. Zajezierze) znajdującego się ok.
800 m na północny zachód od terenu mogilnika i Jeziora Brzeźno, ok. 1750 m na
wschód od terenu mogilnika. Baza drenaŜu zlewiska znajduje się na rzędnej ok. 86,0 m.
1.2. Opis otoczenia mogilnika
Mogilnik usytuowany jest w rozkopanym nasypie ziemnym wykonanym
w latach 30-tych XX w. (przed II wojną światową) jako podbudowa przyszłej
autostrady Berlin-Królewiec. Autostrada nie została wybudowana, ale fragmenty
wałów-nasypów ziemnych widoczne są na mapach topograficznych i śledzą się
w terenie. Obszar mogilnika, o powierzchni 25,6 x 31,6 m otacza ogrodzenie z Ŝerdzi
drewnianych wys. 1,2-1,3 m. Ogrodzenie obecnie jest miejscami zniszczone.
Powierzchnia terenu jest oczyszczona z porastających go wcześniej samosiejek drzew
4
i krzewów. Do mogilnika prowadzi gruntowa droga dojazdowa, która miejscami jest
trudno przejezdna ze względu na tworzące się na powierzchni zastoiska wody
powierzchniowej i głębokie koleiny. Dojazd jest moŜliwy samochodami terenowymi,
a w okresie roztopowym lub w okresie intensywnych opadów deszczu jedynie
ciągnikami.
2.
OPIS
PRAC
WYKONANYCH
W
TOKU
REALIZACJI
UMOWY
W toku realizacji umowy wykonano następujący zakres prac:
-
Zdjęto nadkład gruntu z wałów ziemnych i zlokalizowano wszystkie studnie
mogilnika (zbudowane z kręgów betonowych),
-
Określono głębokość studni poprzez odkopanie przy bocznych ścianach 4 studni,
-
Określono wymiary studni, tj. średnicę, grubość: dna, ścian, pokrywy,
-
Otwarto 8 studni celem pomiaru stopnia wypełnienia studni,
-
Zabezpieczono pokrywy studni i odtworzono wały ziemne,
-
Pobrano 8 próbek gruntów w 4 miejscach sondowań z róŜnych głębokości
w bezpośrednim sąsiedztwie studni dla wstępnego określenia stopnia skaŜenia
gruntu.
Podczas realizacji prac korzystano z koparkoładowarki JCB oraz ręcznego świdra
penetracyjnego do poboru próbek gruntów.
2.1. Stwierdzony podczas inwentaryzacji stan mogilnika
Inwentaryzacja potwierdziła wcześniejsze dane o ilości komór studni
betonowych. Grupy komór znajdują się po wschodniej i zachodniej stronie
wygrodzonego terenu. Stwierdzono 48 komór betonowych zgrupowanych w dwóch
grupach po dwa rzędy, w kaŜdym po 12 studni betonowych. W centralnej części podjęto
próby poszukiwania obecności ewentualnych dodatkowych komór przy pomocy
ręcznych wierceń penetracyjnych. Nie wykryto obecności betonowej infrastruktury.
PołoŜenie komór w stosunku do ogrodzenia pokazuje szkic sytuacyjny (Zał. 2).
Ogrodzenie poprowadzone jest skośnie w stosunku do grup komór mogilnika.
W zachodniej części terenu słupki ogrodzenia stoją na komorach mogilnika.
Grupy komór przysypane są gruntem w postaci wałów ziemnych. Grubość
nadkładu ziemnego wynosi (po zakończeniu prac inwentaryzacyjnych) 0,4-0,8 m.
5
Pojedyncza komora ma wysokość 3,0 m i składa się z pięciu kręgów betonowych
ustawionych pionowo o średnicy zewnętrznej 1,2 m i wysokości 0,6 m kaŜdy. Grubość
ściany kręgu betonowego wynosi do 0,12 m. Stwierdzona grubość pokryw betonowych
wynosi 0,08 m, grubość dna studni wynosi 0,10 m. Kolejne komory betonowe są
zbudowane w sposób analogiczny. Komory róŜnią się głębokością posadowienia,
a więc i wzajemną wysokością połoŜenia pokryw do ok. 0,2 m. Komory i pokrywy były
z zewnątrz zabezpieczone lepikiem. Budowę i wysokość komór potwierdzono poprzez
wykonanie za pomocą koparkoładowarki dwóch wykopów w pobliŜu czterech
wybranych komór do głębokości ich posadowienia.
Komory studni wypełnione są w róŜnym stopniu. W grupie zachodniej otwarto
pokrywy czterech komór (zaznaczonych na szkicu numerami 1, 6, 13, 24). Jako stopień
wypełnienia 100% przyjęto wysokość wypełnienia komory = 3,0 m. W otwartych
komorach stwierdzono następujące wypełnienie pśor:
1 – 2,65 m
88,3 %,
6 – 2,65 m
88,3 %,
13 – 2,75 m 91,6%,
24 – 3,00 m 100%.
W
grupie
wschodniej
otwarto
pokrywy
kolejnych
czterech
komór
(zaznaczonych na szkicu numerami 3, 5, 16, 23). Komory 14 i 22 miały popękane
pokrywy, natomiast komory 13 i 24 miały załamane pokrywy i były dopełnione gruzem
i/lub gruntem. W otwartych komorach stwierdzono następujące wypełnienie pśor:
3 – 2,60 m
86,6 %,
5 – 3,00 m
100%,
16 – 2,40 m
80%,
23 – 2,80 m
93,3 %
Średnia wysokość wypełnienia odkrytych komór mogilnika wynosi 2,73 m, tj.
91 %. Do celów obliczeniowych wielkość tę zaokrąglono w górę do 2,80 m, tj. 93,3 %.
Wypełnienie komór stanowią pśor, opakowania po śor oraz być moŜe bliŜej
nieokreślone laboratoryjne odczynniki chemiczne (brak dokumentacji składowania).
W części komór są one popakowane w worki foliowe, w części są zdeponowane luzem.
6
2.2. Stan zanieczyszczenia gruntów wokół komór mogilnika
W trakcie rozkopywania gruntu przy studniach stwierdzono rozszczelnienie
niektórych komór mogilnika, a organoleptycznie silne zanieczyszczenie gruntów
w najbliŜszym otoczeniu komór. Stan gruntów w strefie otaczającej mogilnik
potwierdzają pobrane próbki gruntów. Pobrano 8 próbek gruntów w 4 miejscach
sondowań z róŜnych głębokości w bezpośrednim sąsiedztwie studni (komór) dla
określenia stopnia skaŜenia gruntu. Przeprowadzono 4 wiercenia ręczne o średnicy φ
80 mm świdrem penetracyjnym do głebokosci 4,5-5,0 m.
Polskim aktem prawnym dla interpretacji jakości gruntów jest: Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz
standardów jakości ziemi (Dz. Nr 165, poz. 1359) [2]. Zgodnie z § 1.1. ww.
rozporządzenia, grunt uznaje się za zanieczyszczony, gdy stęŜenie co najmniej jednej
substancji przekracza wartość dopuszczalną.
Analizy próbek gruntów wykonano w Laboratorium Badań Środowiskowych,
Przedsiębiorstwa Geologicznego Sp. z o.o. w Kielcach. Wykonano oznaczenie
zawarości pestycydów chloroorganicznych (zgodnie z Rozporządzeniem [2]) :
1. DDT/DDE/DDD
2. Aldrin
3. Dieldrin
4. Endrin
5. α-HCH
6. β-HCH
7. γ-HCH
Wyniki badań zestawiono w załączniku 3. Wyniki porównano z dopuszczalnymi
wartościami stęŜeń dla grupy B – m. in. obszary leśne, z uwzględnieniem głębokości
pobrania
próbki
oraz
wodoprzepuszczalności
w Rozporządzeniu [2].
7
gruntów,
które
określono
Zdecydowana większość zanieczyszczenia znajduje się na głębokości 0,315,0 m. W tej strefie głębokościowej rozporządzenie [2] dopuszcza obecność
następujących zawartości pestycydów chloroorganicznych:
L.p.
3.
Zawartość
Pestycydy chloroorganiczne
[mg/kg s.m.]
1
DDT/DDE/DDD
0,025
2
Aldrin
0,025
3
Dieldrin
0,005
4
Endrin
0,01
5
α-HCH
0,025
6
β-HCH
0,01
7
γ-HCH
0,0005
OBLICZENIE
ILOŚCI
PŚOR,
ZANIECZYSZCZONYCH
BETONÓW I GRUNTÓW DO UNIESZKODLIWIENIA
Dla
przeprowadzenia
obliczeń
przyjęto
szereg
załoŜeń
wynikających
z wykonanych pomiarów inwentaryzacyjnych, spostrzeŜeń terenowych, wyników badań
laboratoryjnych oraz doświadczenia nabytego w toku realizacji podobnego typu zadań
związanych z likwidacją mogilników i rozpoznaniem wpływu mogilników na
środowisko.
3.1. Obliczenie ilości pśor do wywozu i unieszkodliwienia
Dla obliczenia ilości przeterminowanych środków ochrony roślin przeznaczonych
do wywozu i unieszkodliwienia przyjęto następujące załoŜenia:
-
średnia wysokość wypełnienia komór mogilnika – 2,8 m,
-
ilość komór – 48 szt.,
-
średni cięŜar objętościowy zdeponowanych pśor – 0,9 Mg/m3.
W wyniku obliczeń stwierdzono, Ŝe średnia objętość zawartości jednej komory wynosi
2,2 m3, a łączna objętość zawartości wszystkich komór ok. 105,5 m3.
Daje to łączną masę pśor do wywozu i unieszkodliwienia – ok. 95 Mg.
8
Przy kalkulacji kosztów zrezygnowano z podwyŜszenia powyŜszej liczby
o masę opakowań transportowych (beczek) i zuŜytych środki ochrony indywidualnej do
termicznej likwidacji wraz z pśor.
Kody odpadów wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września
2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. Nr 112, poz. 1206):
02 01 08*
Odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym
środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i
toksyczne)
06 13 01* Nieorganiczne środki ochrony roślin (np. pestycydy), środki do
konserwacji drewna oraz inne biocydy
07 04 80* Przeterminowane środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo
toksyczne i toksyczne)
W dalszej kalkulacji przyjęto wywóz i unieszkodliwienie termiczne pśor wraz
z opakowaniami w spalarni odpadów SARPI Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o., posiadającej
uprawnienia i certyfikat dopuszczające do unieszkodliwiania termicznego.
3.2. Obliczenie
ilości
gruzu
betonowego
do
wywozu
i unieszkodliwienia
Dla obliczenia ilości betonu przeznaczonego do wywozu i unieszkodliwienia
przyjęto następujące załoŜenia:
- pojedyncza komora ma wysokość 3,0 m i składa się z pięciu kręgów
betonowych ustawionych pionowo o średnicy zewnętrznej 1,2 m i wysokości 0,6 m
kaŜdy,
- grubość ściany kręgu betonowego wynosi do 0,12 m. Stwierdzona grubość
pokryw betonowych wynosi 0,08 m, grubość dna studni wynosi 0,10 m,
- przyjęto cięŜar objętościowy betonu = 2,45 Mg/m3.
Obliczona objętość betonu jednej komory równa jest w przybliŜeniu 1,32 m3.
Masa betonu jednej komory wynosi 3,23 Mg. Analogicznie objętość 48 szt. komór
mogilnika wynosi ok. 63,3 m3, a ich masa ok. 155 Mg.
Dyskusyjne jest obliczenie ilości gruzu betonowego zanieczyszczonego
pestycydami lub odliczanie od tej ilości gruzu betonowego - nieskaŜonego. Obliczenie
ilości gruzu betonowego obciąŜone jest znacznym błędem ze względu na sposób
budowania
silosów
mogilników.
Podczas
budowy
komór
w
ich
podłoŜu
przygotowywano zazwyczaj poduszkę z gruzobetonu. Podczas prac inwentaryzacyjnych
w jednym z miejsc odkopanych koparką nie stwierdzono gruzobetonu, ale obok komór
9
23, 24 (E) i podczas wiercenia otworów opróbowujących natrafiono na beton rozlany
szerzej niŜ obrys dna komór mogilnika.
Istnienie poduszek gruzobetonowych pod dnem komór powoduje podczas prac
likwidacyjnych zwiększenie ilości powstałego zanieczyszczonego gruzu betonowego.
Kody odpadów wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września
2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. Nr 112, poz. 1206):
17 01 06*
Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego,
odpadowych
materiałów
ceramicznych
i
elementów
wyposaŜenia
zawierające substancje niebezpieczne
17 01 07
Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów
ceramicznych i elementów wyposaŜenia inne niŜ wymienione w 17 01 06
Do dalszych obliczeń przyjęto, Ŝe całość gruzu betonowego przeznaczona do
unieszkodliwienia jako odpad niebezpieczny, będzie zdeponowana na składowisku
odpadów niebezpiecznych w Gorzowie Wielkopolskim, najbliŜszym dla lokalizacji
mogilnika Wiewiecko.
3.3. Obliczenie ilości zanieczyszczonych gruntów do wywozu
i unieszkodliwienia
Wobec stwierdzonego zanieczyszczenia gruntów wokół komór mogilnika
niezbędne jest podjęcie wraz z likwidacją komór mogilnika wybranie i wywóz do
unieszkodliwienia silnie zanieczyszczonych gruntów, przekraczających dopuszczalne
standardy jakości wyznaczone rozporząsdzeniem [2].
Strefa zanieczyszczonych gruntów wokół silosów jest nierównomierna z powodu
róŜnej intensywności korozji betonu (zwaszcza spoin kręgów) rozpuszczania
i wymywania zawartych w nich pśor.
Do wybrania i wywozu przeznaczono (obliczeniowo) strefę 1 m pod dnem komór
mogilnika i 0,5 m wokół komór mogilnika. Przyjęcie takiego schematu sprawdziło się
wielokrotnie podczas wcześniej wykonywanych prac likwidacyjnych.
Obliczona kubatura gruntów do wybrania, wywozu i unieszkodliwienia wynosi 155 m3,
a ich masa ok. 350 Mg.
10
Kody odpadów wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września
2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz.U. Nr 112, poz. 1206):
17 05 03*
Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne
(np. PCB)
Do
dalszych
obliczeń
przyjęto,
Ŝe
całość
zanieczyszczonego
gruntu
przeznaczona do unieszkodliwienia jako odpad niebezpieczny, będzie zdeponowana na
składowisku odpadów niebezpiecznych w Gorzowie Wielkopolskim.
4.
OCENA POD KĄTEM ORGANIZACJI ROBÓT
Organizacja robót demontaŜu komór (silosów) z uwagi na formę ukształtowania
mogilnika wymaga podjęcia kolejnych zabiegów technicznych:
4.1.
Prace przygotowawcze – zabezpieczenie obiektu
1) określenie terenu wykonania prac – miejsce pracy i zaplecze naleŜy oznakować
oraz zabezpieczyć przed dostępem osób trzecich,
2) wyznaczenie dojazdu do mogilnika i jego oznakowanie, nalezy wykonać
naprawę gruntowej drogi dojazdowej o długości ok. 700 m,
3) zabezpieczenie podłoŜa przy mogilniku (m.in. miejsca przepakowania odpadów,
czyszczenia opakowań i tymczasowego miejsca ich składowania) przed
skaŜeniem poprzez zastosowanie folii z HDPE,
4) zapewnienie całodobowego nadzoru wyznaczonego terenu.
4.2. Wydobycie zawartości mogilnika
1) kolejne otwarcie komór mogilnika,
2) wydobycie zawartości mogilnika, w tym przeterminowanych, nie zuŜytych
środków ochrony roślin i opakowań po nich,
3) segregacja odpadów pestycydowych,
4) ręczne przepakowanie odpadów do odpowiednich pojemników – m.in.
atestowych beczek o
pojemności 60 litrów z pokrywą zaopatrzoną
w chemoodporną uszczelkę i pokrywę zaciskową,
5) zabezpieczenie odpadów w pojemnikach poprzez ich szczelne zamknięcie
i oczyszczenie z zewnątrz.
11
4.3. Przygotowanie odpadów do transportu
1) wykonanie
pełnej
dokumentacji
odpadów,
w
tym
m.in.
zestawienie
chemicznego i wagowego składu odpadów zgodnie z obowiązującymi
przepisami,
2) waŜenie, opisywanie i oklejanie beczek nalepkami identyfikacyjnymi klasy
ADR oraz zafoliowanie na paletach,
3) wywóz palet terenowym środkiem transportu na odległość 700 m, w pobliŜe
drogi asfaltowej,
4) załadunek na docelowe środki transportu,
5) odpady naleŜy przewozić specjalistycznym transportem przystosowanym do
przewozu materiałów niebezpiecznych zgodnie z obowiązującymi normami
ADR.
4.4. Unieszkodliwienie odpadów
1) unieszkodliwienie zawartości mogilników naleŜy wykonać metodą termiczną,
polegającą na termicznym rozkładzie niebezpiecznych substancji chemicznych
w
spalarniach
stosujących
wysokotemperaturową
i
wysokociśnieniową
gazyfikację,
2) odpady w postaci zanieczyszczonego gruntu wybranego z obiektu oraz
z bezpośredniego otoczenia naleŜy przewieźć na składowisko odpadów
niebezpiecznych.
4.5.
Unieszkodliwienie konstrukcji mogilnika
1) konstrukcja betonowa mogilnika po usunięcia z niego odpadów podlega
rozbiórce,
2) odpady w postaci zanieczyszczonego gruzu pochodzącego z rozkruszenia komór
betonowych naleŜy przewieźć na składowisko odpadów niebezpiecznych.
4.6. Uporządkowanie terenu po likwidacji mogilnika
1) po wydobyciu z mogilnika odpadów oraz unieszkodliwieniu konstrukcji
mogilnika naleŜy wybrać ziemię znajdującą się wokół komór w promieniu 0,5 m
i ok. 1 m poniŜej dna komory,
2) odpady w postaci zanieczyszczonego gruntu naleŜy przewieźć na składowisko
odpadów niebezpiecznych.
12
4.7.
Kontrola analityczna
1) po zakończeniu prac związanych z likwidacją komór mogilnika naleŜy wykonać
badanie próbek gruntu pobranych z likwidowanego kopca rozplantowanego
w miarę demontaŜu komór mogilnika, gruntów z otoczenia i spod dna komór
mogilnika oraz gruntów pozostających w terenie,
2) naleŜy
wykonać
badanie
próbek
gruzu
betonowego
pochodzącego
z rozkruszenia silosów,
3) w
pobranych
próbkach
naleŜy
oznaczyć
stęŜenia
pestycydów
chloroorganicznych:
-
DDT/DDE/DDD,
-
Aldrin,
-
Dieldrin,
-
Endrin,
-
α-HCH,
-
β-HCH,
-
γ-HCH.
4.8. Rekultywacja EX SITU
W trakcie usuwania infrastruktury mogilnika i prowadzenia prac ziemnych,
wydobyty na tym etapie grunt, przy uŜyciu sprzętu specjalistycznego: koparko–
ładowarki, powinien podlegać selekcji (np. przez uprawnionego geologa) pod
względem oceny stanu zanieczyszczenia. Ocena stanu zanieczyszczenia moŜe się
odbywać trzema metodami:
•
organoleptyczną – metoda podstawowa,
•
pomiaru stęŜenia sumy związków ropopochodnych za pomocą przenośnego
detektora fotojonizującego np. PID Mini Rae 2000 lub podobnego spełniającego
wymagania,
•
badaniami laboratoryjnymi kontrolnie pobranych próbek gruntów.
Zabronione jest wdychanie powietrza (wąchanie) i kontakt dotykowy. Podstawę
do
oceny
stanowią
obserwacje
wzrokowe,
laboratoryjnych.
13
potwierdzane
wynikami
badań
Grunty o zawartości substancji pestycydowych przekraczających dopuszczalne
zawartości dla obszaru B, powinny być kierowane na tymczasowe pole gruntów
zanieczyszczonych i systematycznie wywoŜone do miejsca unieszkodliwienia.
Grunt silnie zanieczyszczony jest odpadem niebezpiecznym o kodzie
odpadowym 17 05 03*, stąd wymagany jest specjalny sposób postępowania z odpadem
w fazach:
*
wydobycia,
*
transportu,
*
unieszkodliwienia.
Wydobyte zanieczyszczone grunty powinny być przewoŜone środkami
transportowymi o optymalnym tonaŜu 20 – 25 Mg), posiadającymi dopuszczenie ADR.
Wbudowywanie docelowe gruntów w wykop ziemny
Przed wbudowaniem gruntu naleŜy sprawdzić ich czystość. Do zabudowania
wykopów powstałych w wyniku usunięcia zanieczyszczonych gruntów mogą być
wykorzystane grunty czyste (głównie nasypowe) oraz „wątpliwe” po przeprowadzeniu
badań laboratoryjnych i stwierdzeniu, Ŝe odpowiadają standardom jakości oraz czysty
materiał mineralny, dostarczony spoza terenu. Dno wykopu moŜe zostać wysypane
kilkunastocentymetrową
warstwą
materiału
węglanowego
(kruszywem/miałem
dolomitowym). Miał węglanowy słuŜy jako absorber ewentualnych oparów substancji
w wykopie oraz alkalizator odcieków wodnych w wykopie. Pozostała część zostanie
uzupełniona do wymaganej rzędnej ww. gruntem. Grunt powinien być nasypywany
z jednoczesnym zagęszczaniem.
4.9. Warunki specjalne bezpiecznego prowadzenia prac
4.9.1.
Wydobywanie zanieczyszczonego gruntu
W trakcie wydobywania gruntu powinny być dokonywane na bieŜąco, przez
osobę nadzoru (np. uprawnionego geologa), następujące czynności:
•
kontrola i selekcja zanieczyszczonego gruntu,
•
ocena rozkładu zanieczyszczeń w podłoŜu i pobór próbek kontrolnych,
•
nadzorowanie właściwego załadunku gruntów zanieczyszczonych w zakresie
selekcji pod względem stopnia zanieczyszczenia oraz ich rodzaju: grunty niespoiste
i spoiste.
14
4.9.2.
Transport wyselekcjonowanego gruntu do miejsca
unieszkodliwienia:
•
8 - 12 ton (transport wewnętrzny),
•
dalszy transport samochodowy o optymalnym tonaŜu 20–25 ton (transport
zewnętrzny), 8 - 12 ton (transport wewnętrzny), ze szczelną skrzynią stalową
i zwijaną plandeką, powinien mieć dopuszczenie ADR do ruchu drogowego
z materiałami niebezpiecznymi,
•
transport zanieczyszczonego gruntu winien być prowadzony z zachowaniem
szczególnej ostroŜności i stosowaniem przepisów transportu samochodowego
(ADR),
•
w trakcie transportu zanieczyszczonego gruntu, skrzynia samochodu powinna być
przykryta plandeką, aby na zewnątrz nie wydostawały się do atmosfery lotne
substancje ropopochodne,
•
sprzęt transportowy przed kolejnym załadowaniem ładunku, powinien być
sprawdzony technicznie, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia awarii pojazdu
obciąŜonego ładunkiem.
4.9.3.
•
Tymczasowe magazynowanie i składowanie gruntów:
właściwe przygotowanie tymczasowego poletka gruntów zanieczyszczonych
poprzez usypanie wałów wokół niego, a następnie wyłoŜenie dna i boków folią
w celu zabezpieczenia przed wydostawaniem się ewentualnych odcieków do gruntu,
•
magazynowanie gruntów poprzez przykrywanie ich od góry folią w celu ochrony
przed odpadami atmosferycznymi i gwałtownymi wahaniami temperatury,
•
oznakowanie miejsc gromadzenia gruntów
4.9.4.
•
Warunki dopuszczenia wykonawcy do realizacji:
przyszły wykonawca prac likwidacyjnych powinien posiadać/uzyskać stosowne
decyzje
w zakresie
wytwarzania
i
transportu
odpadów
niebezpiecznych,
wynikających z ustawy o odpadach,
•
z uwagi na zagroŜenie oparami pestycydowymi, pracownicy i nadzór powinni być
wyposaŜeni w sprzęt osobistej ochrony,
15
•
dla wykonania monitoringu lokalnego niezbędne jest odwiercenie piezometrów
słuŜących do pomiaru poziomu zwierciadła wody i poboru próbek wody do badań
laboratoryjnych. Wykonanie piezometrów powinno być poprzedzone wykonaniem
projektu
prac
geologicznych,
zatwierdzonego
we
właściwym
starostwie
powiatowym
4.9.5.
Ochrona pracowników
Pracownicy,
obsługa
sprzętu
mechanicznego
i
nadzór
powinni
być
zabezpieczeni w środki ochrony osobistej. Dotyczy to w szczególności ochrony dróg
oddechowych, rąk i głowy.
Stanowisko prowadzenia robót ziemnych powinno być wyposaŜone w środki
przeciwpoŜarowe, adekwatne do poziomu zagroŜenia.
Obręb wykopu powinien być oznakowany taśmą ostrzegawczą z postawieniem
znaków: „głębokie wykopy”, „teren skaŜony”, „zakaz palenia i uŜywania ognia
otwartego”.
16
5.
KOSZTY
PRAC
I REKULTYWACYJNYCH
LIKWIDACYJNYCH
MOGILNIKA
WIEWIECKO,
GMINA WĘGORZYNO, NADLEŚNICTWO ŁOBEZ
Zakres
rzeczowy
Wyszczególnienie
1
2
Kwota
całkowita
Jedn.
Ilość
[tys.zł]
3
4
5
szt
1
13,900
m
750
5,620
-
-
79,800
szt
864
1,360
Mg
670
16,750
CZĘŚĆ A - Prace przygotowawcze
Prace projektowo-dokumentacyjne (program
gospodarki odpadami niebezpiecznymi, projekt prac
1 geologicznych, dokumentacja geologiczna), uzyskanie
odpowiednich decyzji administracyjnych, uzgodnienia i
sprawozdawczość
2 Naprawa gruntowej drogi dojazdowej
Zakup materiałów jednorazowego uŜytku: beczek (1400
3 szt.), palet (240 szt.), folii, sprzętu ochrony osobistej
BHP
4 Zakup sadzonek
5 Zakup czystego gruntu
Razem Część A
117,430
CZĘŚĆ B - Otwarcie zbiorników, przepakowanie pestycydów, załadunek do
transportu, oznakowanie pojemników. Likwidacja konstrukcji zbiorników
w tym prace ziemne, wydobycie studzienek, rozkruszenie betonu, wydobycie i
selekcja zanieczyszczonych gruntów, zasypanie wykopów, prace porządkowe.
6 Robocizna
83,900
7 Samochody
14,322
8 Koparka
40,800
Razem Część B
17
139,022
CZĘŚĆ C - transport i unieszkodliwienie pestycydów, gruzu betonowego,
zanieczyszczonego gruntu
9 Transport pestycydów
10 Transport gruzu
11 Transport zanieczyszczonej ziemi
12 Transport czystego gruntu
13
Unieszkodliwienie pestycydów (SARPI Dąbrowa
Górnicza)
14 Unieszkodliwienie gruzu (Gorzów Wlkp.)
15
Unieszkodliwienie zanieczyszczonej ziemi (Gorzów
Wlkp.)
km
4800
16,800
km
1750
6,125
km
3500
12,250
km
1890
6,615
Mg
95
247,000
Mg
155
54,25
Mg
350
122,50
Razem Część C
465,540
CZĘŚĆ D - monitoring technologiczny i lokalny
Roboty wiertnicze - wykonanie 3 szt. piezometrów
16 monitoringowych (zgodnie z zatwierdzonym projektem
prac geologicznych - część A)
Badania laboratoryjne próbek gruntu (30 szt.) i gruzu
(4 szt.) podczas prowadzenia prac likwidacyjnych,
17 prowadzenie monitoringu postrekultywacyjnego - 3
serie badawcze co pół roku (badania laboratoryjne
próbek wody - 9 szt.)
szt
3
18,750
szt
43
38,250
57,000
Razem Część D
OGÓŁEM
18
778,992
6.
PODSUMOWANIE
1. Przeprowadzo wymagany umową zakres inwentaryzacji komór mogilnika
Wiewiecko, gm. Węgorzyno, Nadleśnictwo Łobez. W związku z ilością
odkrywanych komór mogilnika dokonano przeglądu wypełnienia w sposób
ograniczony.
2. Ilość zdeponowanych odpadowych przeterminowanych środków ochrony roślin,
opakowań po środkach ochrony roślin i innych substancji, określono na ok. 95 Mg.
3. Obliczona ilość gruzu betonowego pochodzącego z rozkruszenia kręgów silosów
wynosi ok. 155 Mg.
4. Grunt stanowiący obwałowanie studni z kręgów w formie wałów ziemnych,
w trakcie
odkopania
nie
wykazywał
organoleptycznie
śladów
obecności
pestycydów. Stwierdzono zanieczyszczenie gruntu w otoczeniu i podłoŜu komór
mogilnika. Obliczona ilość zanieczyszczonego gruntu przeznaczona do wywozu
i unieszkodliwienia wyniosła ok. 350 Mg.
W
oparciu
o
dokonane
zbilansowanie
wszystkich
elementów
technicznych
i kubaturowych likwidacji mogilnika, szacunkowy koszt jego likwidacji określono na
kwotę netto 778.992,00 zł + VAT. Słownie: siedemset siedemdziesiąt osiem tysięcy
dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa złote + obowiązujący podatek VAT.
19
Zał. 3
Wartości dopuszczalne stęŜeń w
glebie lub ziemi*
Grupa B (tereny leśne)
L.p.
Wskaźnik
1
2
Miano
3
zakres głębokości:
0,3 - 15,0 m
wodoprzepuszczalość:
do 1 x 10 -7[m/s]
5
Granica
oznaczalności
Zestawienie wyników analiz laboratoryjnych próbek gruntów na zawartość pestycydów
Numer próbki
1
2
3
4
5
6
7
8
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
α HCH
mg/kg s. m.
0,025
0,001
0,576
51,1
0,493
0,078
0,182
0,067
0,006
0,004
2
β HCH
mg/kg s. m.
0,01
0,01
2,09
33,2
0,436
0,220
2,38
3,86
0,004
0,010
3
γ HCH
mg/kg s. m.
0,0005
0,0005
1,70
641
6,40
0,934
1,30
0,814
0,056
0,040
4
DDE
mg/kg s. m.
0,025
0,001
1,20
15,9
0,163
0,013
0,097
0,016
0,003
0,002
5
DDD
mg/kg s. m.
0,025
0,001
0,762
<0,001
<0,001
<0,001
0,197
<0,001
<0,001
<0,001
6
DDT
mg/kg s. m.
0,025
0,001
19,6
917
4,99
0,989
0,247
0,071
0,064
0,036
7
ALDRIN
mg/kg s. m.
0,025
0,001
0,262
<0,001
<0,001
<0,001
0,132
<0,001
<0,001
<0,001
8
DIELDRIN
mg/kg s. m.
0,005
0,001
0,679
5,73
0,104
0,007
0,094
0,004
<0,001
<0,001
9
ENDRIN
mg/kg s. m.
0,01
0,001
4,71
100
0,897
0,139
0,119
0,025
0,024
0,016
* - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi
- przekroczenie obowiązujących standardów