Zajęcia komputerowe - Zespół Szkół Specjalnych nr 6

Zajęcia komputerowe
Program nauczania w szkole podstawowej specjalnej na II etapie edukacyjnym
dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim
realizowany w Szkole Podstawowej Specjalnej nr 40 im. Gustawa Morcinka
w Zespole Szkół Specjalnych nr 6 w Bytomiu
Wymiar godzin: 95
Opracowanie
mgr Katarzyna Ziemińska
Zatwierdził
........................................
Spis treści
1. Wstęp
3
2. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania
4
3. Treści edukacyjne
5
4. Zaplanowane treści nauczania
8
5. Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania
11
6. Opis założonych osiągnięć ucznia
14
7. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia
15
2
1. Wstęp
Najważniejszym zadaniem dzisiejszej szkoły jest zapewnienie uczniom wszechstronnego rozwoju,
co powinno ułatwić im kontynuowanie nauki w gimnazjum, a także umożliwić dokonanie wyboru
dalszej drogi kształcenia. Program nauczania został opracowany w oparciu o podstawę programową
kształcenia ogólnego zawartą w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia
2012 r. (Dz. U. 2012 poz. 977 z późn. zm.).
W programie znajdują się zagadnienia związane z wychowaniem: przestrzeganie zasad bezpiecznej
i zdrowej pracy przy komputerze oraz zasad poszanowania mienia, zagrożenia wynikające z
korzystania z niewłaściwych gier (wirtualna rzeczywistość, wielokrotne życie, przemoc, elementy
okrucieństwa), etyczne zachowanie w Sieci (korzystanie z Internetu i poczty elektronicznej zgodnie z
zasadami netykiety) czy świadome korzystanie z Internetu.
Duży nacisk kładzie się na indywidualizację procesu nauczania. Konieczne jest dostosowanie
wymagań do indywidualnych możliwości ucznia w szkole specjalnej.
3
2. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania
Cele kształcenia
Uczeń:
















przestrzega podstawowe zasady bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze, rozumie i
wyjaśnia zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z komputera,
zna różnorodność zastosowań komputerów oraz urządzeń peryferyjnych podłączanych do
jednostki centralnej,
zna budowę wewnętrzną jednostki centralnej oraz podstawową zasadę jej działania,
prawidłowo podłącza do jednostki centralnej podstawowe, popularne urządzenia peryferyjne
(drukarkę, skaner, myszkę, klawiaturę, monitor itp.),
zna różne systemy operacyjne,
posługuje się wybranym systemem operacyjnym w zakresie prawidłowego uruchamiania
i wyłączania, a także uruchamiania programów w nim zainstalowanych oraz podstawowych
operacji na plikach i folderach,
porządkuje dane,
posługuje się prostym programem graficznym, realizując zadania w różnych projektach,
posługuje się wybranym programem do porządkowania i obróbki cyfrowych fotografii,
posługuje się w podstawowym zakresie kilkoma edytorami tekstu, zarówno tym
najprostszym, jak i zaawansowanym,
zna wybrany program do tworzenia prezentacji i posługuje się nim, realizując pokazy w
różnych projektach,
wie, czym jest lokalna i globalna (internet) sieć komputerowa, zna wybrane urządzenia i
pojęcia związane z siecią komputerową,
opisuje przykłady wykorzystania komputera i internetu w życiu codziennym,
posługuje się usługami w sieci internet do zdobywania i poszerzania wiedzy oraz do realizacji
szkolnych zadań na innych przedmiotach nauczania, jak również do realizacji wybranych przez
siebie zadań,
zna arkusz kalkulacyjny i posługuje się nim w podstawowym zakresie, wykorzystując do zadań
obliczeniowych również na innych przedmiotach nauczania,
tworzy proste motywy lub steruje obiektem na ekranie za pomocą ciągu poleceń.
Cele wychowania
Uczeń:





szanuje cudze pomysły i prace,
podejmuje inicjatywy,
myśli samodzielnie,
broni swojego punktu widzenia, pomysłu na forum grupy,
potrafi przyjąć i uwzględnić uwagi lub krytykę innych członków zespołu,
4


przestrzega zasady etyczne i prawne związane z korzystaniem z komputera i internetu,
realizuje wspólnie wypracowany przez klasę/grupę pomysł, projekt.
Ważnym aspektem jest przestrzeganie zasad bezpiecznej i zdrowej pracy przy komputerze
oraz zasad poszanowania mienia, zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier (wirtualna
rzeczywistość, wielokrotne życie, przemoc, elementy okrucieństwa), etyczne zachowanie w sieci
(korzystanie z Internetu i poczty elektronicznej zgodnie z zasadami netykiety) czy świadome
korzystanie z Internetu (niekorzystanie ze stron nieprzeznaczonych dla dzieci). Jest to zagadnienie
szczególnie ważne w pracy z dziećmi ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi wynikającymi ze
specyfiki ucznia niepełnosprawnego umysłowo.
3. Treści edukacyjne
1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem:
a) omówienie wszelkich zagrożeń zdrowia związanych z pracą, nauką i zabawą na
komputerze, także zasad właściwej obsługi, wyjaśnienie podstawowych zasad bezpiecznej
i higienicznej pracy przy komputerze, wyjaśnienie zagrożeń wynikających z niewłaściwego
korzystania z komputera,
b) przedstawienie rodzajów komputerów i ich różnorodnego zastosowania,
c) podział urządzeń peryferyjnych na wejściowe, wyjściowe i wejściowo-wyjściowe z
wytłumaczeniem kryteriów tego podziału,
d) praktyczna wiedza na temat gniazd komputera, podłączenie urządzeń peryferyjnych i
uruchomienie zestawu komputerowego,
e) omówienie podzespołów jednostki centralnej i ich funkcji,
f) zapoznanie uczniów z takimi pojęciami, jak: system operacyjny, BIOS, plik, folder, ikona,
skrót, rozszerzenie pliku, drzewo folderów,
g) omówienie sposobów korzystania z pomocy dostępnej w programach komputerowych,
h) zaprezentowanie form licencji programów i ich oznakowania, omówienie skutków
łamania prawa autorskiego,
i) zapoznanie uczniów z potrzebą wykonywania kopii zapasowych ważnych danych oraz ze
sposobami ich tworzenia.
1. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych:
a) omówienie pojęć i urządzeń związanych z sieciami komputerowymi,
b) omówienie zasad netykiety,
c) propozycja wykonania wspólnego, klasowego projektu z wykorzystaniem do tego celu
usług internetowych, takich jak: poczta e-mail, strony WWW, a także internetowe
przeglądarki i wyszukiwarki,
d) wykorzystywanie poczty elektronicznej w codziennej pracy,
e) omówienie praw autorskich (do zdjęć, prac, materiałów graficznych, itp.),
f) zaprezentowanie innych usług internetowych ułatwiających pracę zespołową, takich jak:
blogi, komunikatory, społecznościowe fora,
g) omówienie zagrożeń związanych z pracą i zabawą w internecie,
h) przykładowe gry edukacyjne,
i) zaprezentowanie innych programów usprawniających pracę i naukę w globalnej sieci.
2. Grafika:
a) zaprezentowanie konkretnych przykładów zastosowania programu graficznego:
(a) instrukcja krok po kroku wykonania rysunku na dowolny temat,
5
(b) dla chętnych dodatkowy, trudniejszy rysunek z użyciem większej ilości narzędzi
programu graficznego,
(c) instruktaż stworzenia przykładowego obrazu,
j)
omówienie zasad dobrej fotografii,
k)
omówienie sposobu stworzenia fotograficznego cyfrowego albumu i kolażu z
wybranych zdjęć,
l)
omówienie praw autorskich (do zdjęć, materiałów graficznych, itp.),
m)
przekształcanie wybranych cyfrowych fotografii w przeznaczonym do tego celu
popularnym programie.
3. Dokumenty tekstowe :
a) omówienie najpopularniejszych edytorów tekstu (w tym na darmowej licencji),
b) konkretne przykłady wykorzystania wybranego edytora:
(a) wykorzystanie możliwości edytora tekstu do przygotowania prac domowych z różnych
przedmiotów,
(b) instruktaż wykonania w edytorze tekstu przykładowego plakatu,
(c) tworzenie różnych tekstów, w tym pism użytkowych,
b) formatowanie tekstu: wyrównywanie akapitów, zmiana parametrów czcionki (rozmiaru,
kroju i koloru), obramowanie, cieniowanie.
c) podstawowe zasady redagowania tekstów, m.in.: stawianie spacji przy znakach
interpunkcyjnych i nawiasach.
d) operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne
miejsce w tym samym tekście i do innego dokumentu.
e) wstawianie obrazów do tekstu: fragmentu rysunku, obrazu zapisanego w pliku, rysunków,
obiektów, Autokształtów. Wstawianie tabel do tekstu.
4. Prezentacje multimedialne:
a) omówienie różnych programów do tworzenia pokazów multimedialnych,
b) przedstawienie najprostszych i bardziej zaawansowanych opcji wybranego programu do
tworzenia prezentacji na konkretnym przykładzie pokazu o wybranym temacie,
c) omówienie praw autorskich (do zdjęć, prac, materiałów graficznych, itp.),
d) przedstawienie sprawdzonych i pewnych źródeł pozyskiwania informacji i materiałów do
opracowywania pokazów.
5. Przygotowanie prostej animacji komputerowej, zaprezentowanie jej na forum klasy.
6. Wykonywanie obliczeń za pomocą komputera:
a) omówienie wybranych arkuszy kalkulacyjnych i podstawowych działań oraz operacji, jakie
z ich pomocą można wykonać,
b) wykonywanie prostych obliczeń wraz z prezentacją wyników w formie graficznej,
c) zastosowanie poznanych operacji na konkretnym przykładzie kalkulacji finansowej.
7. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera:
a) omówienie pojęć związanych z procesem programowania,
b) przedstawienie edukacyjnych środowisk programistycznych,
c) na konkretnym przykładzie przedstawienie zasad programowania oraz opcji wybranego
środowiska programistycznego. Ze względu na specyfikę uczniów z upośledzeniem
umysłowym, nauczanie w tym zakresie powinno być przede wszystkim prowadzone z
użyciem przykładów z życia codziennego i uzależnione od ich możliwości indywidualnych
i zakresu przyswajalności wiedzy oraz omawianych zjawisk,
d) uczestniczenie w pracy zespołowej,
e) porozumiewanie się z innymi osobami podczas pracy zespołowej.
6
8. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy z
różnych dziedzin:
a) wykorzystywanie komputera i jego zasobów ( w tym sieciowych) do realizacji zadań z
wybranych przedmiotów,
b) korzystanie z dostępnych zasobów i programów multimedialnych z różnych przedmiotów i
dziedzin na rzecz rozwoju twórczego.
9. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania swoich
zainteresowań, zastosowanie komputera w życiu codziennym, opisywanie zagrożeń i ograniczeń
związanych z korzystaniem z komputera i internetu:
a) wyszukiwanie przykładów wykorzystania komputera i internetu w życiu codziennym,
b) dbanie o prywatnosć i szanowanie pracy innych osób,
c) przestrzeganie zasad etycznych i prawnych związanych z korzystaniem z komputera i
internetu.
d) omówienie mozliwych zagrożeń.
Zlecane warunki i sposób realizacji:
Zaleca się, aby podczas zajęć uczeń miał do swojej dyspozycji osobny komputer z dostępem do
Internetu.
Podczas prac nad projektami (indywidualnymi lub zespołowymi) uczniowie powinni mieć również
możliwość korzystania z komputerów, w zależności od potrzeb wynikających z charakteru zajęć,
realizowanych celów i tematów.
Program nauczania jest przewidziany do realizacji w ramach 95 godzin, tj. 3x1 godz. tygodniowo w
całym cyklu kształcenia.
Treści nauczania zawarte w programie są:
 zgodne z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie nauczania zajęć komputerowych
w szkole podstawowej
 zgodne z aktualnym stanem wiedzy
 dostosowane do możliwości ucznia szkoły specjalnej.
Wykaz zalecanych ćwiczeń:
 Samodzielna obsługa programów komputerowych,
 Podłączanie elementów zestawu komputera, składanie płyty głównej,
 Konserwacja komputera na przykładzie zużytego sprzętu,
 Praca twórcza: tworzenie samodzielnych prac w edytorach grafiki i tekstu
 Tworzenie prezentacji multimedialnej
 Współpraca w grupie nad poleconym projektem
 Wprowadzanie nowinek technologicznej (przynajmniej w formie pokazu)
 Korzystanie z multimediów do gromadzenia i przetwarzania danych
 Wyszukiwanie i selekcjonowanie informacji,
 Przesyłanie zasobów poprzez sieć.
7
4. Zaplanowane treści nauczania
Treści nauczania przewidziane do realizacji na II etapie kształcenia należy wprowadzać zgodnie z zasadą
stopniowania trudności. Specyfika przedmiotu wymaga powtarzania i rozszerzania poznanych wiadomości
w kolejnych latach nauki, dla nabycia możliwie jak najlepszych umiejętności. Treści nauczania zgrupowane są
w poszczególnych działach. Poniżej rozpisane są propozycje podziału treści na poszczególne lata nauki:
1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem.
Klasy IV - VI
2. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Klasy IV - VI
3. Grafika.
Klasy IV - VI
4. Dokumenty tekstowe.
Klasy IV - VI
5. Prezentacje multimedialne.
Klasa VI
6. Przygotowanie prostej animacji komputerowej, zaprezentowanie jej na forum klasy.
Klasa VI
7. Wykonywanie obliczeń za pomocą komputera.
Klasy IV - VI
8. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera.
Klasy V - VI
9. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy z
różnych dziedzin.
Klasy IV - VI
10. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania
swoich zainteresowań, zastosowanie komputera w życiu codziennym, opisywanie zagrożeń i
ograniczeń związanych z korzystaniem z komputera i internetu.
Klasy IV - VI
Poniżej przedstawione są propozycje tematów lekcji zajęć komputerowych dla klas 4-6. Tematy ułożone są
według kolejności ich realizacji w II etapie edukacyjnym.
8
I rok nauki
Numer
lekcji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Tematyka
Zasady korzystania z pracowni szkolnej – regulamin.
Budowa zestawu komputerowego.
Sposoby porozumiewania się z systemem operacyjnym.
Klawiatura jako narzędzie do pisania.
Tworzenie własnych folderów.
Rysowanie za pomocą komputera.
Kolorowanie rysunków.
Tworzenie własnych rysunków.
Zmiana fragmentów rysunków przez kopiowanie, usuwanie, przesuwanie, przekształcanie.
Tworzymy kartki z rysunkami i tekstami-projekt.
Moja kartka okolicznościowa.
Edytor tekstu–omówienie programu.
Ćwiczenia utrwalające umiejętność pisania.
Formatowanie tekstu.
Wprowadzanie zmian i poprawek w tekście.
Sztuczek z zaznaczaniem ciąg dalszy: wycinamy, przenosimy, kopiujemy.
Redagowanie dokumentów tekstowych.
Wstawianie rysunków do dokumentów tekstowych.
Tworzenie własnych dokumentów.
Piszę list: ćwiczenia w tworzeniu własnego tekstu.
Laurka dla mamy.
Zastosowania komputerów w życiu człowieka.
Utrzymywanie porządku na dysku komputera.
Wyszukiwanie informacji w Internecie.
Zagrożenia internetowe.
Wyszukiwanie informacji w encyklopediach i słownikach multimedialnych.
Mój projekt. /Opracowanie pracy na zadany temat w oparciu o informacje z różnych źródeł./
Wykonanie i prezentacja projektu.
Poczta elektroniczna. Tworzenie bezpiecznego hasła.
Zasady korzystania z poczty elektronicznej. Netykieta.
Wysyłamy i odbieramy pocztę elektroniczną.
Wykonywanie obliczeń z zastosowaniem kalkulatora.
II rok nauki
Numer
lekcji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Tematyka
Przypomnienie regulaminu pracowni komputerowej oraz zasad BHP.
Budowa jednostki centralnej.
Podłączanie elementów zestawu komputerowego. BHP
Praca z komputerem – korzystanie z systemu pomocy w programach.
Korzyści wynikające z zastosowania komputerów w różnych dziedzinach życia.
Tworzymy własne rysunki.
Tworzymy kolaż w edytorze grafiki. Prezentacja prac.
Wyszukiwanie tekstów i rysunków w Internecie z poszanowaniem praw autorskich.
Zapisywanie danych na nośnikach elektronicznych.
Wstawianie tabeli do edytora tekstu.
Rysowanie i formatowanie tabeli w edytorze tekstu.
Tworzymy własny dokument tekstowy.
Redagowanie tekstu.
9
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Ćwiczenia w tworzeniu pism użytkowych z wykorzystaniem szablonów.
Formatowanie i redagowanie tekstu.
Wprowadzenie do języka i środowiska programowania (w Scratch).
Pierwsze algorytmy.
Praca w programie Scratch.
Wstawianie obiektu i sterowanie jego ruchem.
Tworzymy własne dzieła.
Wykonanie i prezentacja naszej pracy.
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego.
Pasek narzędzi arkusza kalkulacyjnego.
Typy danych i zapis prostych formuł obliczeniowych.
Tabele w arkuszu kalkulacyjnym.
Rozwiązywanie w arkuszu kalkulacyjnym prostych zadań.
Tworzenie wykresów w arkuszu kalkulacyjnym.
Projektowanie, formatowanie i modyfikowanie arkusza.
Wykorzystanie arkusza w matematyce i innych przedmiotach.
Tworzenie dokumentów na zadany temat w oparciu o informacje wyszukane w Internecie.
Redagowanie dokumentów i prezentacja prac.
Praca na wybranych aplikacjach
III rok nauki
Numer
lekcji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
Tematyka
Przypomnienie zasad regulaminu pracowni komputerowej oraz zasad BHP.
Wykorzystanie komputera we współczesnym świecie. Prawo autorskie.
Licencje programów komputerowych.
Komputer jako źródło wiedzy i nauki.
Sieci komputerowe.
Internet – sieć globalna.
Korzyści i zagrożenia komputerowe.
Współczesne usługi internetowe.
Wyszukiwanie i pozyskiwanie informacji w Internecie.
Zagrożenia w komputerze – jak sobie z nimi poradzić?
Formatowanie dokumentów tekstowych.
Ozdabianie tekstu elementami graficznymi.
Zasady dobrej fotografii.
Edytor grafiki – obróbka zdjęć cyfrowych.
Tworzenie albumu zdjęć.
Program do tworzenia prezentacji multimedialnej – podstawowe pojęcia.
Zasady tworzenia prezentacji.
Tworzenie prezentacji według własnego planu.
Tworzenie prezentacji cd.
Tworzenie prezentacji – ostatnie poprawki.
Prezentacja własnych prac na forum klasy.
Co to jest animacja komputerowa?
Przygotowanie prostej animacji komputerowej.
Czy mogę być programistą? Algorytmy z życia wzięte.
Przypomnienie działania programu Scratch.
Tworzymy własne prace.
Podsumowanie i prezentacja projektu.
Arkusz kalkulacyjny – przypomnienie funkcji programu.
Adresowanie względne i bezwzględne.
10
30.
31.
Tworzenie wykresów w arkuszu kalkulacyjnym.
Wykorzystanie arkusza w życiu codziennym.
5. Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania
Sposób pracy nauczyciela powinien być tak dobrany do wprowadzanych na lekcji treści nauczania, aby
uzyskany efekt jak najlepiej odpowiadał założonym celom edukacyjnym i wychowawczym, aby
wywołane procesem nauczania zmiany w przebiegały w pożądanym, założonym kierunku. Metody
powinny być tak dobrane, aby ułatwiły pracę nauczycielowi i okazały się najbardziej skutecznym
narzędziem. Dobór zależeć będzie od poziomu uczniów w danej klasie, zasobu przyswojonej wcześniej
wiedzy, posiadanych środków dydaktycznych, jak również od indywidualnych predyspozycji
nauczyciela.
Specyfika uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wymaga stałego powtarzania treści,
obrazowania ich przykładami, minimalizowania teorii, wielu ćwiczeń praktycznych. Treści nauczania
powinny być dostosowane do indywidualnych predyspozycji ucznia, tak, aby każdy miał ustawioną
możliwie jak najwyżej poprzeczkę.
Komputery w pracowni powinny być połączone w sieć zapewniającą dostęp do wydzielonych zasobów
serwera oraz usług sieci Internet z każdego uczniowskiego stanowiska. Stacje robocze powinny być
komputerami umożliwiającymi korzystanie z programów multimedialnych dostępnych na płytach
CD/DVD. Ponadto w pracowni szkolnej powinien znajdować się skaner oraz drukarka. Wskazane jest
też dysponowanie przez nauczyciela szkolnym cyfrowym aparatem fotograficznym, aby uczniowie
mogli robić własne zdjęcia, a także posiadanie w pracowni projektora multimedialnego, który pozwoli
na ciekawsze prowadzenie zajęć, a uczniom umożliwi prezentację swoich prac na forum klasy.
Program może być realizowany na komputerach klasy IBM PC. Biorąc pod uwagę zmieniający się
rynek oprogramowania, należy na bieżąco uzupełniać oprogramowanie edukacyjne pozwalające
wykorzystać komputer do poszerzania wiedzy uczniów w różnych obszarach nauczania. Podczas
doboru oprogramowania należy zwrócić szczególną uwagę na jego legalność.
Metody podające


pogadanka
elementy wykładu
11
 objaśnienie i wyjaśnienie
Choć bardzo praktyczne zajęcia komputerowe, wymagają jednak czasem zastosowania
standardowych, sprawdzonych metod podających wprowadzających w nowe zagadnienie,
omawiających nieznane pojęcia, definicje. Należy je stosować z umiarem i tylko tam, gdzie są
niezbędne.
Metody eksponujące (prezentacyjne)
pokazy
prezentacje multimedialne
filmy
Na zajęciach komputerowych bardzo duże znaczenie mają metody prezentacyjne. Pokaz konkretnych
elementów komputera, programów i ich opcji na dużych ekranach lub tablicach, wszelkiego rodzaju
prezentacje multimedialne i filmy instruktażowe – wszystkie z wymienionych metod w bardzo dobry
sposób przekazują treści i objaśniają dość skomplikowany świat komputerowych technologii.



Metody praktyczne
pokaz z objaśnieniem
ćwiczenia indywidualne i grupowe
szkolne projekty
Ponieważ przedmiot nauczania należy, jak już wspomniano, do bardzo praktycznych, zasadniczą rolę
odgrywają metody uczenia poprzez konkretne działanie – pokazy z objaśnieniem lub instruktażem,
wszelkiego rodzaju indywidualne bądź grupowe ćwiczenia, jak również realizowane na kilku godzinach
lekcyjnych projekty.
Na przykład: werbalny przekaz teoretycznej wiedzy związanej z budową wewnętrzną
jednostki centralnej, zamiast suchego pokazu na tablicy edukacyjnej i omówienia, warto połączyć z
praktycznym montażem komputera, najlepiej z uszkodzonych, pozyskanych z serwisów
komputerowych części, aby uczeń mógł sam popróbować stosunkowo prostej manualnej czynności,
jaką jest wpinanie poszczególnych podzespołów w odpowiednie gniazda na płycie głównej. Chodzi tu
o ułatwienie zrozumienia i zapamiętania prezentowanych na lekcji nowych wiadomości.



Szkolne projekty
Lekcje zajęć komputerowych niezwykle sprzyjają metodom projektów. Tworzenie plakatów,
wszelkiego rodzaju prezentacji, choćby w celu uświetnienia szkolnych akademii, dekorowanie
szkolnych tablic wykonanymi lub pozyskanymi z internetu i twórczo opracowanymi grafikami i wiele
innych projektów, realizowanych najczęściej grupowo, uczy praktycznego podejścia do pozyskiwanej
wiedzy i nabytych umiejętności, także planowania pracy, rozwiązywania pojawiających się w trakcie
realizacji problemów, wyszukiwania niezbędnych informacji i materiałów, przy tym bawi i daje dużo
satysfakcji. Nauczyciel wspomaga uczniów, ocenia postępy, naprowadza na najbardziej efektywną
drogę prowadzącą do szybkiego i prawidłowego wykonania zwykle rozbudowanego i dość
skomplikowanego zadania.
Praca grupowa i indywidualna
Inne cele będą realizować ćwiczenia grupowe – umiejętność pracy w zespole, tolerancja i szacunek
dla innych, ćwiczenia indywidualne – solidność, wytrwałość w dążeniu do celu, dokładne rozpoznanie
nowego problemu, nabycie niezbędnych umiejętności w posługiwaniu się nim. Bardzo ważnym
zadaniem nauczyciela jest niedopuszczenie do sytuacji, w których jeden bardziej chętny uczeń
wykonuje większą część pracy, ćwiczenia, zadania, niż jego partner siedzący obok przy tym samym
12
komputerze. Dobrym rozwiązaniem jest podział ćwiczenia na dwie odrębne prace cząstkowe do
wykonania kolejno przez każdego z uczniów.
Metody aktywizujące
Warte stosowania są metody aktywizujące, takie jak „burze mózgów” czy metaplany pozwalające w
jak najlepszy sposób rozwiązać problem lub go opisać.
Indywidualizacja nauczania
Bardzo dużą wagę należy przywiązać do indywidualnego traktowania każdego z uczniów. Uczniom ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi powinniśmy stopniować poziom trudności lub zrezygnować z
nauczenia niektórych funkcji wymienionego programu, nie schodząc przy tym poniżej minimum
określonego w podstawie programowej.
Zakres wiadomości i formy pracy powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości
poznawczych ucznia, należy indywidualizować pracę z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych
zajęciach edukacyjnych, odpowiednio do jego potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości
psychofizycznych.
Na podstawie opinii poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, jak
również na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego albo nauczania indywidualnego,
dostosować wymagania edukacyjne, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych
ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu
się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.
W dostosowaniu należy wziąć pod uwagę:
 zmniejszenie ilości pojęć do zapamiętania, częste powtarzanie terminologii przedmiotu
 częste odwoływanie do budowy komputera, opisywanie budowy i działania urządzeń
zewnętrznych; stosowanie ćwiczeń ułatwiających obsługę; korzystanie z pomocy
komputerowej oraz z dokumentacji urządzeń komputerowych i oprogramowania
 odrębne instruowanie, częsta indywidualna kontrola, stosowanie jednej metody zapisywania,
aż do jej utrwalenia
 odwoływanie się do zasad korzystania z sieci z pominięciem specjalistycznej nomenklatury
 odrębne instruowanie, wolniejsze tempo pracy, dzielenie zadań na etapy, stosowanie zadań o
prostej budowie, możliwych do wykonania w krótkim czasie,
 częste powtarzanie, utrwalanie, zastosowanie wolniejszego tempa pracy, wielokrotne
tłumaczenie i wyjaśnianie zasad, naprowadzanie na prawidłowe rozwiązania,
 częste odwoływanie się do konkretów i przykładów, zastosowanie metody poglądowości,
 wspólne formułowanie opisu prostej sytuacji problemowej i sposobu jej rozwiązania na
przykładach z życia wziętych.
Duża ilość opcji o różnym stopniu trudności w edytorach tekstu, programach graficznych, programach
do tworzenia prezentacji pozwala na indywidualne podejście do zagadnienia uzyskiwanych przez
ucznia osiągnięć. Należy pamiętać jednak przy obniżaniu wymagań dla uczniów z dysfunkcjami, że
podstawa programowa musi zostać zrealizowana.
Indywidualizacja poprzez tworzenie grup
Innym sposobem indywidualizacji zajęć uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest
łączenie w grupy jednorodne, o podobnej sprawności. Pozwala to zróżnicować stopień trudności
zadań dla różnych grup. Innym razem mogą to być grupy mieszane, uczniowie pomagają sobie wtedy
wzajemnie.
13
6. Opis założonych osiągnięć ucznia
Należy przyjąć, że po ukończeniu zajęć komputerowych i osiągnięciu celów edukacyjnych poprzez
realizację przedstawionych wyżej treści nauczania, uczeń będzie potrafił:
 wskazać miejsca, w których technologia komputerowa znalazła zastosowanie i wspomaga
życie człowieka,
 zorganizować stanowisko zgodnie z zasadami bezpieczeństwa oraz zdrowej pracy i zabawy na
komputerze,
 rozpoznać, nazwać, podzielić na rodzaje, a także podłączyć różne urządzenia peryferyjne,
 rozpoznać i omówić podzespoły jednostki centralnej,
 rozpoznać różne systemy operacyjne,
 wykonać podstawowe działania na plikach, folderach i skrótach,
 korzystać z pomocy systemu operacyjnego oraz innych programów,
 wykonać kopię zapasową własnych danych dowolnym programem,
 narysować w programie graficznym proste figury, proste motywy i cały rysunek,
 wprowadzić gotową grafikę lub zdjęcie do programu graficznego i je przekształcić,
14











wykonać poprawne zdjęcie aparatem cyfrowym z pełną automatyką, przenieść zdjęcie na
dysk twardy komputera, umieścić je w cyfrowym albumie, dokonać podstawowej korekty,
zastosować efekty specjalne i stworzyć kolaż z kilku cyfrowych zdjęć,
posługiwać się kilkoma edytorami tekstu,
tworzyć prezentacje w programie przeznaczonym do tego celu,
wyszukiwać informacje w elektronicznych, sprawdzonych i pewnych źródłach wiedzy,
posługując się różnymi usługami internetowymi, docierać do poszukiwanych informacji,
rozpoznawać proste urządzenia sieciowe, założyć i posługiwać się darmowym kontem
pocztowym,
zabezpieczyć komputer przed zagrożeniem wirusami,
uchronić się przed zagrożeniami płynącymi z globalnej sieci,
wyszukiwać w internecie gry edukacyjne i sprawdzać, a także poszerzać dzięki nim swoją
wiedzę,
posługiwać się w podstawowym zakresie arkuszem kalkulacyjnym,
wyszukać informacje o edukacyjnym środowisku programistycznym.
15
7. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia
Podczas egzekwowania osiągnięć uczniów decydującą rolę odgrywa jasność, przejrzystość i
precyzyjność w ustalaniu kryteriów wystawianych ocen. Uczeń wie, za co jaką ocenę może otrzymać,
o jego postępach są również na bieżąco informowani rodzice. Ocenie podlega zarówno wiedza
teoretyczna, jak i nabyte w trakcie nauki umiejętności. Pewną trudność może stanowić estetyczna
strona prac wykonanych w programach graficznych lub edytorach tekstu z wstawianymi ozdobnymi
plikami graficznymi czy też pokazów stworzonych w programach do tworzenia prezentacji, także
kolaży zmontowanych z cyfrowych, ponieważ podlegają one subiektywnemu odbiorowi. Niemniej
jednak każdą z takich prac można ocenić pod kątem włożonej w nią pracy, stopnia trudności
zastosowanych opcji i efektów, jednym słowem. Należy oceniać głównie techniczną stronę jej
wykonania. Natomiast wartość artystyczną na pewno warto punktować niezależnie od podstawowej
oceny umiejętności czysto technicznego posługiwania się aplikacją.
Na zajęciach komputerowych uczniowie wykonują ćwiczenia za pomocą komputera i utrwalają swoją
pracę przez zapisanie w pliku, wydrukowanie lub umieszczenie w sieci lokalnej. W przypadku, jeśli
uczeń opuści szereg lekcji i nie wykona ćwiczeń podlegających ocenie to powinien nadrobić zaległości.
Ocenie podlegają prace wykonane w pracowni szkolnej. Uczeń ma posiadać zeszyt do prowadzenia
notatek z lekcji. Wymagane jest przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy z komputerem, regulaminu
pracowni komputerowej oraz zasad korzystania z lokalnej sieci szkolnej i Internetu. W czasie lekcji
uczniowie nie maja prawa otwierać gier i przeglądarki internetowej bez wyraźnego polecenia ze
strony nauczyciela. Oceniać należy aktywność na lekcji, przygotowanie się do niej, wywiązywanie się z
poleconych przez nauczyciela zadań.
Wiedzę teoretyczną sprawdzać można standardowo przez odpytanie ucznia, również poprzez
kartkówki, sprawdziany, ale też grupowe projekty, wymagające posiłkowania się wiedzą. Premiować
należy aktywność uczniów, aby podtrzymać zaangażowanie podczas kolejnych lekcji. Uczniowie,
którzy wykonali ćwiczenie szybciej niż inni, mogą otrzymać zadania dodatkowe, które warto
oddzielnie punktować. Liczne ćwiczenia, całościowe kilkugodzinne projekty i wszelkie praktyczne
zadania oceniać należy według kryteriów omówionych wyżej. Niezbędnym elementem jest
nagradzanie za włożony trud.
Ocenie w toku każdej lekcji podlegać będą zagadnienia ogólne, wprowadzane podczas lekcji
wstępnych:
 stosowanie się do zasad bezpiecznej pracy w pracowni komputerowej,
 stopień opanowania podstawowego słownictwa komputerowego,
 rozumienie pojęć niezbędnych do codziennej pracy z komputerem,
 sprawność w wykonywaniu typowych czynności takich, jak: kopiowanie, przenoszenie,
kasowanie plików lub folderów, zapisywanie wykonanej pracy,
 sprawność korzystania z podstawowych narzędzi systemowych
 umiejętność poruszania się w ramach systemu operacyjnego,
 rozumienie konieczności stosowania praw autorskich i przestrzegania ich,
 przestrzeganie norm etycznych,
 prawidłowa postawa i sposób pracy przy komputerze podczas lekcji.
Oceny wystawiane są w sześciostopniowej skali:
Ocena celująca
Uczeń:

zna wymagane pojęcia i terminologię komputerową;
16










posiada wymaganą na tym etapie nauczania przedmiotu wiedzę teoretyczną;
z dużą swobodą posługuje się oprogramowaniem komputerowym, wykorzystując opcje o
wysokim stopniu trudności;
z dużą swobodą posługuje się usługami internetowymi;
samodzielnie rozwiązuje przedstawione na zajęciach problemy informatyczne;
wykonuje ćwiczenia, prace i projekty z dużym stopniem samodzielności i własnej inwencji,
złożonością oraz bogactwem użytych efektów i opcji, pomysłowością, oryginalnością, a także
wysokimi walorami estetycznymi;
do swoich prac pozyskuje materiał z bardzo różnych źródeł wiedzy;
wyróżnia się starannością i solidnością podczas wykonywania powierzonych zadań oraz
aktywnością na lekcjach;
przestrzega norm obowiązujących w pracowni komputerowej, netykiety, a także zasad
związanych z przestrzeganiem praw autorskich;
wykazuje ponadprzeciętne zainteresowanie przedmiotem, mogące objawiać się poszerzoną
wiedzą i umiejętnościami zdobywanymi na kółku informatycznym i we własnym zakresie;
zdobywa co najmniej wyróżnienia w międzyszkolnych konkursach informatycznych.
Ocena bardzo dobra
Uczeń:







zna wymagane pojęcia i terminologię komputerową;
posiada wymaganą na tym etapie nauczania przedmiotu wiedzę teoretyczną;
posługuje się oprogramowaniem komputerowym, również większością opcji o wysokim
stopniu trudności;
posługuje się usługami internetowymi;
samodzielnie rozwiązuje prostsze problemy informatyczne;
wykonuje ćwiczenia, prace i projekty z dużą starannością i dokładnością w odtworzeniu
zaprezentowanego przez nauczyciela wzoru, przykładu;
uczestniczy w konkursach informatycznych.
Ocena dobra
Uczeń:





zna w dużym zakresie wymagane pojęcia i terminologię komputerową;
posiada niewielkie braki w wiedzy teoretycznej przedmiotu;
z niewielkimi potknięciami posługuje się oprogramowaniem komputerowym, zna dużą ilość
opcji w nich zawartych, również częściowo tych o dużym stopniu trudności;
z niewielkimi potknięciami posługuje się usługami internetowymi;
wykonuje ćwiczenia, prace i projekty z niewielkimi brakami w stosunku do przedstawionego
przez nauczyciela wzoru czy przykładu.
Ocena dostateczna
Uczeń:





nie wykazuje zbytniego zainteresowania przedmiotem, niemniej zadane ćwiczenia i prace
stara się, mimo trudności, wykonać jak najlepiej;
w posiadanej wiedzy teoretycznej prezentuje duże braki, niemniej większość materiału ma
opanowaną;
z niewielką pomocą nauczyciela posługuje się oprogramowaniem komputerowym;
z niewielką pomocą nauczyciela posługuje się usługami internetowymi;
wykonuje ćwiczenia, prace i projekty z niedbałością, prostotą, brakiem zastosowania wielu
opcji i efektów.
17
Ocena dopuszczająca
Uczeń:





nie wykazuje zainteresowania przedmiotem;
posiada minimalny wymagany zasób wiedzy teoretycznej;
z pomocą nauczyciela, często niezbyt chętnie, posługuje się oprogramowaniem
komputerowym, wykorzystując tylko najbardziej podstawowe, wybrane opcje i efekty;
z dużą pomocą nauczyciela posługuje się usługami internetowymi;
ćwiczenia, prace i projekty wykonuje niestarannie, z dużymi brakami w stosunku do
zaprezentowanego przez nauczyciela wzoru lub przykładu, z wykorzystaniem najprostszych
opcji i narzędzi.
Ocena postępów uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole specjalnej wymaga
dużego stopnia zindywidualizowania. Dostosowania wymogów i sposobu oceny osiągnięć dla każdego
ucznia dokonuje powołany do tego celu zespół nauczycieli, który działa w oparciu o zalecenia poradni
psychologiczno-pedagogicznej. Niniejszy program w bardzo ogólny sposób dotyka tego bardzo
złożonego problemu.
Należy:







w przypadku wszystkich dysfunkcji dostrzegać u uczniów częściowy sukces, progresję w
przełamywaniu trudności;
brać pod uwagę włożony wysiłek i chęć pokonania trudności, a nie tylko uzyskane efekty;
nagradzać za aktywność podczas lekcji, nawet jeżeli nie owocuje zawsze dobrymi
odpowiedziami, a także punktować za chęć uczestniczenia w zajęciach i zadaniach
dodatkowych;
uczniom z różnego typu dysfunkcjami udzielać pochwał za prawidłowe wypowiedzi,
natomiast unikać stawiania ocen za wypowiedzi słabe i nie na temat;
oceniać wiadomości teoretyczne głównie na podstawie ustnych wypowiedzi, nie
dyskwalifikować prac pisemnych napisanych nieczytelnie, nie obniżać ocen za niestaranny
zeszyt;
brać głównie pod uwagę merytoryczną stronę wykonanej pracy, a nie jej walory estetyczne;
nie obniżać oceny za dużą ilość popełnionych błędów ortograficznych.
18