spis_tresci - Wydawnictwo Naukowe Scholar

Recenzje:
prof. dr hab. Jerzy Chmurzyński
dr hab. prof. UW Maciej Haman
Redaktor prowadząca:
Anna Raciborska
Redakcja:
Magdalena Pluta
Korekta:
Joanna Barska
Projekt okładki:
Katarzyna Juras na podstawie projektu Macieja Trojana
Zdjęcie na okładce: szympans Nico spoglądający na inne osobniki
w pozarządowym azylu dla szympansów MONA w północnej Hiszpanii
w okolicach Barcelony.
Więcej informacji o działalności ośrodka: http://www.fundacionmona.org/en/
Copyright © 2013
by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Publikacja dofinansowana przez
Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego
ISBN 978-83-7383-627-3
Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
ul. Krakowskie Przedmieście 62, 00-322 Warszawa
tel./fax 22 828 93 91, 22 826 59 21, 22 828 95 63
dział handlowy: jak wyżej w. 105, 108
e-mail: [email protected]
www.scholar.com.pl
Wydanie pierwsze
Skład i łamanie: WN Scholar (Stanisław Beczek)
Druk i oprawa: Drukarnia Wojskowa w Łodzi Sp. z o.o.
Spis treści
Rozdział 1
Punkt wyjścia do rozważań o umyśle u zwierząt . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział 2
Problem chińskiego pokoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Rozdział 3
Komunikacja społeczna i posługiwanie się językiem . . . . . . . . . . . 27
3.1. Komunikowanie się jako wymiana informacji . . . . . . . . . . . . . . 27
3.2. Geneza języka – nature or nurture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3.3. Problem definicji języka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
3.4. Komunikowanie się jako manipulacja i oszustwo . . . . . . . . . . . . 39
3.5. Komunikacja międzygatunkowa za pomocą sztucznych systemów
symbolicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Rozdział 4
Teoria umysłu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
4.1. Śledzenie spojrzenia, monitorowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
4.2. Atrybucja wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
4.3. Oszukiwanie jako przejaw teorii umysłu . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Rozdział 5
Wytwarzanie i używanie narzędzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
5.1. Kłopoty ze zdefiniowaniem narzędzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
5.2. Przykłady stosowania narzędzi w środowisku naturalnym . . . . . . . 85
5.3. Użycie narzędzi w warunkach laboratoryjnych . . . . . . . . . . . . . 90
Rozdział 6
Mentalne podróże w czasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
6.1. Mentalne podróże Homo sapiens w czasie . . . . . . . . . . . . . . . 99
6.2. Czy zwierzęta pamiętają epizody ze swojego życia? . . . . . . . . . 103
6.3. Mentalne podróże w przyszłość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
6.4. Więźniowie teraźniejszości czy jednak podróżnicy w czasie? . . . . . 113
Rozdział 7
Kompetencje numeryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
7.1. Kompetencje numeryczne u ludzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
7.2. Kompetencje numeryczne u zwierząt . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
7.3. Stosunkowe umiejętności analogowe . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
7.4. Subitacja (subitizing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
7.5. Liczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
7.6. Estymacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
6
Rozdział 8
Świadomość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Rozdział 9
Samoświadomość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Rozdział 10
„Tu żyją smoki” – jaką rolę w badaniach nad umysłem powinna
odgrywać etologia poznawcza? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
160
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Wykaz fotografii i rycin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198