Sylabus ( semestr 10 )

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PRZEDMIOTU
(SYLABUS)
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK:
Zakład Stomatologii Ogólnej, Zakład Stomatologii Zachowawczej, Pracowna Zaburzeń Czynnościowych
Narządu Żucia
NAZWA KIERUNKU: Lekarsko-Dentystyczny
PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny
SPECJALNOŚĆ: stomatologia
POZIOM KSZTAŁCENIA: studia magisterskie jednolite
1.
2.
3.
4.
Nazwa przedmiotu: Gerostomatologia
Kod przedmiotu: 88451/3/3/3/5/10/2014
Typ przedmiotu: zawodowy
Cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów ze zmianami w układzie stomatognatycznym u osób w wieku powyżej 60
lat oraz z metodami leczenia patologii w tej grupe pacjentów.
W szczególności:
- znajomość specyfiki pacjentów w wieku geriatrycznym
- badanie przedmiotowe i podmiotowe pacjentów w wieku starszym
- zmiany w narządzie zębowym związane z wiekiem starszym i charakterystyka ich leczenia
- specyfika zaburzeń czynnościowych narządu żucia w grupie pacjentów w wieku podeszłym
- planowanie leczenia uwzględniające stan zdrowia i specyfikę pacjentów geriatrycznych
5. Forma studiów: Stacjonarne
6. Rok studiów: 5
7. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć:
45 godzin zajęć: seminaria - 15 godz., ćwiczenia - 30 godz.
Zakład Stomatologii Ogólnej - 15 godz.
Zakład Stomatologii Zachowawczej - 15 godz.
Pracowna Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia - 15 godz.
8. Liczba punktów ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych form
pracy studenta:
Punkty ECTS-2; seminaria 1 pkt, ćwiczenia 1,5 pkt.
9. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących:
Prof. dr hab. Tomasz Konopka (Zakład Stomatologii Ogólnej), prof. dr hab. n. med. Elżbieta
Bołtacz - Rzepkowska (Zakład Stomatologii Zachowawczej), dr n. med. Monika Domarecka
(Pracowna Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia),
10. Wymagania wstępne:
Treść przedmiotów przedklinicznych i klinicznych objętych programem nauczania II-V roku
studiów w zakresie propedeutyki i diagnostyki stomatologicznej, podstaw interny i stomatologii
zachowawczej.
W Zakładzie Stomatologii Ogólnej zajęcia z gerostomatologii student rozpoczyna po zdaniu
egzaminu z periodontologii i chorób błony śluzowej jamy ustnej.
11. Metody dydaktyczne:
Seminaria z prezentacjami multimedialnymi, omawianie interdyscyplinarnych przypadków
klinicznych, ćwiczenia praktyczne na sali klinicznej z pacjentami powyżej 60 roku życia.
12. Treści programowe przedmiotu:
Zakład Stomatologii Ogólnej
Treści ćwiczeń
1. Seminarium:
1) Anatomia i fizjologia błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia u ludzi w wieku starszym.
2) Choroby przyzębia u ludzi w wieku starszym.
3) Choroby błony śluzowej jamy ustnej u ludzi starszych.
2. Przyjmowanie pacjentów.
3. Kolokwium. Przyjmowanie pacjentów.
Zakład Stomatologii Zachowawczej
Ćwiczenie 1
Seminarium:
1. Anatomia i fizjologia uzębienia u seniorów
2. Aspekty socjologiczno-psychologiczne pracy stomatologa z pacjentem w wieku dojrzałym
3. Zespoły przedwczesnego starzenia
Przyjmowanie pacjentów
Ćwiczenie 2
Seminarium
1. Leczenie ubytków zlokalizowanych w okolicy szyjki zęba ( próchnica cementu korzeniowego,
ubytki nie próchnicowego pochodzenia)
2. Minimalnie inwazyjne metody leczenia ubytków przyszyjkowych
3. Rola śliny w profilaktyce cementu korzeniowego
4. Prezentacja filmu „ Metody leczenia ubytków niepróchnicowego pochodzenia”
Przyjmowanie pacjentów
Ćwiczenie 3
Przyjmowanie pacjentów
Zaliczenie ćwiczeń - kolokwium
Pracowna Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
13. Efekty kształcenia:
Wiedza:
Zakład Stomatologii Ogólnej
Znajomość diagnostyki periodontologiczne i leczenia chorób przyzębia u pacjentów starszych.
Znajomość symptomatologii chorób ogólnych i polipragmazji w jamie ustnej. Charakterystyka
chorób błony śluzowej jamy ustnej o etiologii bakteryjnej, wirusowej i grzybiczej u osób
starszych.
Student:
• zna i omawia zagadnienia związane z periodontologiczną gerostomatologią (anatomia i
fizjologia przyzębia u osób w starszym wieku, anatomia i fizjologia dużych i małych gruczołów
ślinowych u osób starszych)
• omawia anatomię i fizjologię błony śluzowej jamy ustnej i języka u osób w podeszłym wieku
• omawia choroby przyzębia u osób w starszym wieku - etiologia , objawy, leczenie (przerostowe
zapalenie dziąseł, złuszczające zapalenie dziąseł, przewlekłe zapalenie przyzębia, recesje dziąseł,
cechy kliniczne zaniku starczego przyzębia)
• wymienia i omawia zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej w przebiegu cukrzycy, chorób
układu krążenia, chorób przewodu pokarmowego, niedoborów żywieniowych i witaminowych (
zanikowe zapalenia jamy ustnej)
• wymienia i omawia choroby związane z zaburzeniami wydzielania śliny (kserostomia –
etiologia, objawy (prawdziwa, rzekoma); zespół Sjogrena – etiologia, objawy; zespół i choroba
Mikulicza – etiologia, objawy, leczenie; zwiększone wydzielanie śliny – etiologia, objawy i
leczenie, zespół pieczenia jamy ustnej – etiologia, objawy, leczenie; zmiany zanikowe; choroby
jamy ustnej w przebiegu chorób ogólnoustrojowych i symptomatologie nieporządanego działania
leku i interakcji leków.
Student po odbyciu zajęć z gerostomatologi w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej powinien
nabyć wiedzę dotyczącą:
• podstawowych pojęć używanych w gerontologii i geriatrii
• aspektów psychologicznych postępowania z pacjentami geriatrycznymi
• zmian zachodzących z wiekiem w narządzie żucia
• znajomości zespołów chorobowych występujących w jamie ustnej związanych z utratą uzębienia
• zmian w jamie ustnej współtowarzyszących chorobom ogólnym
• znajomości standardów postepowania w różnych sytuacjach klinicznych u pacjentów
geriatrycznych
• zasad określania ryzyka próchnicy zębów
• etiologii, zasad profilaktyki i leczenia próchnicy cementu korzeniowego
• etiologii, zasad profilaktyki i leczenia ubytków niepróchnicowego pochodzenia
• zasad postępowania w przypadkach uzębienia resztkowego.
Student potrafi:
• podać definicję i krótko opisać następujące pojęcia:
-geriatria
-gerodontologia
-polipatologia
-polipragmazja
-uzębienie resztkowe
• wymienić zespoły przedwczesnego starzenia i krótko je scharakteryzować
• podać założenia metody SOLVENT stosowanej przy badaniu pacjentów geriatrycznych
• wymienić zmiany w jamie ustnej zachodzące z wiekiem ze szczególnym uwzględnieniem zmian
w uzębieniu
• wymienić i opisać zmiany zachodzące w układzie stomatognatycznym związane z utratą
uzębienia.
• podać wskaźniki opisujące stan jamy ustnej pacjentów geriatrycznych
- wskaźnik higieny OHI
- wskaźnik higieny protez Ambjὅrnsena
- wskaźnik próchnicy korzeni zębów RCI
• podać definicję i etiologię ubytków występujących w okolicy szyjki zęba u pacjentów
geriatrycznych
• opisać zasady postępowania w przypadku różnych rodzajów ubytków niepróchnicowego
pochodzenia
• opisać zasady postępowania w przypadku próchnicy cementu korzeniowego w zależności o
stopnia zaawansowania zmian
• wymienić alternatywne sposoby leczenia próchnicy cementu korzeniowego
- lakiery chlorheksydynowe
- lakiery fluorkowe
- Recaldent
- ozonoterapia
• zinterpretować wynik badania ilościowego śliny stymulowanej
• wymienić czynniki wpływające na ryzyko próchnicy u pacjentów geriatrycznych.
Pracowna Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
Student omawia zasady:
- przeprowadzania ukierunkowanego wywiadu
- oceny ogólnego stanu pacjenta i wydolności układu ruchowego narządu żucia
- oceny stanu stawów skroniowo-żuchwowych, mięśni żucia, zębów i przyzębia
- oceny układ ruchowego narządu żucia wedle kryteriów mioartropatii
- oceny stanu stawów skroniowo-żuchwowych według kryteriów Helkimo
- rozpoznania zmiany narządu żucia związanej z fizjologią starzenia się oraz zmian
zwyrodnieniowo-wytwórczych w stawach skroniowo-żuchwowych.
Umiejętności:
Zakład Stomatologii Ogólnej
Wypracowanie umiejętności w zakresie podstawowych procedur higieniczno-leczniczych w
periodontologii. Umiejętność diagnozowania chorób przyzębia. Rozpoznawanie symptomatologii
chorób ogólnych w jamie ustnej. Rozpoznanie i leczenie najczęstszych chorób błony śluzowej
jamy ustnej. Prowadzenie profilaktyki onkologicznej.
Po zakończonym kursie student potrafi u osób starszych:
• przeprowadzić badanie periodontologiczne,
• przeprowadzić instruktaż higieny jamy ustnej,
• rozpoznać cechy kliniczne i radiologiczne choroby przyzębia,
• rozpoznać i opisać zmiany patologiczne w przyzębiu,
• wykluczać ogniska zakażenia u pacjentów przed zabiegami kardiochirurgicznymi,
onkologicznymi, przeszczepami lub na immunosupresji,
• diagnozować w podstawowym zakresie choroby przyzębia według klasyfikacji chorób przyzębia
z 1999 roku,
• zalecić i zastosować leczenie farmakologiczne w chorobach przyzębia,
• wykonać podstawowe zabiegi lecznicze w periodontologii – poprawnie posługiwać się
narzędziami periodontologicznymi podczas wykonywania skalingu nad- i poddziąsłowego i
kiretażu zamkniętego,,
• prowadzić minimalną interwencję antynikotynową,
• zapobiegać i postępować w przypadkach powikłań po zabiegach stomatologicznych,
• interpretuje wyniki badań ogólnolekarskich u pacjentów z chorobami przyzębia i chorobami
błony śluzowej jamy ustnej,
• planować zintegrowane leczenie stomatologiczne,
• kierować pacjentów do odpowiednich specjalistów,
• rozpoznawać symptomatologię chorób ogólnych w jamie ustnej.
• rozpoznawać i leczyć najczęstsze choroby błony śluzowej jamy ustnej,
• pobierać materiał do badania mikrobiologicznego i histopatologicznego zgodnie ze
wskazaniami,
• wprowadzać elementy profilaktyki onkologicznej,
• przepisywać środki farmakologiczne w chorobach błony śluzowej jamy ustnej.
Zakład Stomatologii Zachowawczej
Student powinien stać się biegły w:
• przeprowadzeniu badania klinicznego zgodnie z metodą SOLVENT
• rozpoznawaniu i różnicowaniu zmian z jamie ustnej zachodzących z wiekiem
• interpretacji wskaźników opisujących stan jamy ustnej pacjentów geriatrycznych i ich korelacji z
działaniami profilaktycznymi i leczniczymi
• klinicznym różnicowaniu ubytków występujących w okolicy szyjki zęba
• przeprowadzaniu procedur terapeutycznych w zakresie leczenia ubytków próchnicowych,
niepróchnicowego pochodzenia oraz próchnicy cementu korzeniowego
• wypełnianiu ubytków niepróchnicowego pochodzenia następującymi metodami:
- materiałem glasionomerowym z użyciem profilowanej kształtki
teflonowej
- materiałem złożonym z użyciem profilowanej kształtki soczewkowatej
przewodzącej światło
- materiałem złożonym z użyciem paska profilowanego
- materiałem złożonym metodą „z wolnej ręki” w koferdamie, w znieczuleniu
• w leczeniu ubytków próchnicowych, w szczególności początkowych stadiów próchnicy cementu
korzeniowego z zastosowaniem różnych metod
Pracowna Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
Student potrafi wykonać:
- analizę ogólnego stanu pacjenta geriatrycznego
- analizę wydolności układu ruchowego narządu żucia
- analizę dodatkowych badań obrazowych (zdjęcie pantomograficzne, warstwowe stawu
skroniowo-żuchwowego, tomografia komputerowa)
- przeprowadzić wewnątrzustną rejestrację dynamicznych parametrów zwarciowych z
uwzględnieniem zmian związanych z wiekiem
- ocenić stopień starć patologicznych zębów
- zbadać stawy skroniowo-żuchwowe zgodnie z kryteriami Helkimo
- określić plan leczenia z uwzględnieniem potrzeb i możliwości leczniczych pacjenta
geriatrycznego.
Kompetencje społeczne:
Student rozumie potrzebę badania stomatologicznego pacjentów geriatrycznych z
uwzględnieniem stanu ogólnego, potrzeb i możliwości terapeutycznych.
Student zna podstawowe kryteria diagnostyczne stosowane wśród osób w podeszłym wieku.
Student potrafi odróżnić zmiany układu ruchowego narządu żucia związane z fizjologią starzenia
się od zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych. Student zna możliwości zastosowania
nowoczesnych urządzeń do dodatkowych badań obrazowych. Student zdaje sobie sprawę z
konieczności oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz wydolności układu ruchowego narządu
żucia pacjenta w świetle planowanej rehabilitacji narządu żucia. Jeśt świadom konieczności
kształtowania relacji psychologicznych z pacjentem w wieku podeszłym o różnym stopniu
zaburzeń psychicznych związanych z wiekiem. Uświadamia sobie rolę samokształcenia i ciągłego
podwyższania kwalifikacji w procesie leczenia pacjentów geriatrycznych. Posiada umiejętność
praktycznego zastosowanie myślenia decyzyjnego w prewencji i leczeniu chorób przyzębia i
chorób błony śluzowej jamy ustnej,
14. Wykaz literatury:
Literatura podstawowa:
Z. Knychalska-Karwan. Stomatologia wieku podeszłego. Wydawnictwo Czelej, Wydanie
aktualne.
Literatura uzupełniająca:
R. Górska. Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. Med. Tour Press
International. Wydanie aktualne
R. W. Koczorowski. Geroprotetyka. Med. Tour Press International. Wydanie aktualne
D. Piątowska. Kariologia współczesna postępowanie kliniczne. Med. Tour Press International.
Wydanie aktualne
J.P. Okeson. Leczenie dysfunkcji narządu żucia i zaburzeń zwarcia, Wydawnictwo Czelej.
Wydanie aktualne
15. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i
warunki zaliczenia przedmiotu:
Ćwiczenia z Gerostomatologii prowadzone są w Zakładzie Stomatologii Ogólnej, Zakładzie
Stomatologii Zachowawczej oraz Pracowni Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia. W
każdym z Zakładów obowiązuje właściwy regulamin ćwiczeń.
Zaliczenie przedmiotu gerostomatologia odbywa się na podstawie przedstawionej karty
zaliczeniowej z uzyskanymi ocenami w poszczególnych zakładach prowadzących przedmiot.
Do indeksu elektronicznego wpisywana jest średnia ocen z poszczególnych zaliczeń
(zaokrąglana do najbliższej oceny połówkowej w górę). Student po zgromadzeniu
wszystkich ocen na karcie przedstawia ją w Zakładzie Periodontologii celem dokonania
zaliczenia.
W Zakładzie Stomatologii Ogólnej zaliczenie ćwiczeń z gerostomatologii odbywa się na
podstawie obecności i zaliczenia sprawdzianu pisemnego (na ostatnim ćwiczeniu). Studenta
obowiązuje obecność na wszystkich zajęciach.
W Zakładzie Stomatologii Zachowawczej warunki dopuszczenia do zaliczenia końcowego są
następujące: uczestnictwo studenta w seminarium wprowadzającym, poprawne przeprowadzenie
badania klinicznego, przygotowanie planu leczenia z uwzględnieniem oceny ryzyka próchnicy,
przeprowadzenie testów ślinowych i ich interpretacja, obecność na wszystkich ćwiczeniach,
wykonanie procedur profilaktycznych i leczniczych przewidzianych w regulaminie ćwiczeń,
dostateczna wiedza teoretyczna.
W Pracowni Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia podstawą zaliczenia jest aktywny udział
we wszystkich ćwiczeniach, prawidłowe wykonanie ćwiczeń proceduralnych, zaliczenie
kolokwium (test 15 pytań jednokrotnego wyboru), pozytywna opinia asystentów prowadzących
zajęcia.
16. Informacje dodatkowe:
www.stomatologia.umed.lodz.pl
www.wu.umed.lodz.pl
http://www.cskis.umed.pl/zaklad-i-poradnia-periodontologii-i-chorob-blony-sluzowej-jamyustnej/
17. Oświadczenie prowadzącego i jego podpis:
Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej
indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z
umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa
majątkowe.
18. Podpis dziekana
19. Data: 2014-10-09 13:32:53