docczytaj dalej
download 
Reklamacja Transkrypt
czytaj dalej
Globalne Perspektywy Ekonomiczne LISTOPAD 2011 R. Perspektywy wg zespołu Franklin Templeton ds. instrumentów o stałym dochodzie • USA BRONIĄ SIĘ PRZED POWROTEM RECESJI • BRAK SYGNAŁÓW „TWARDEGO LĄDOWANIA” W CHINACH • PIERWSZE KROKI EUROPY W KIERUNKU ROZWIĄZANIA KRYZYSU Christopher Molumphy Michael Materasso Roger Bayston Michael Hasenstab John Beck • PROGNOZY DLA EUROPY Choć dalszy rozwój kryzysu zadłużenia budżetowego w Europie oraz stan gospodarki USA nadal budzą wiele wątpliwości, sytuacja na rynkach finansowych uległa w październiku znaczącej poprawie, po okresie masowej ucieczki w kierunku „bezpiecznych przystani” w trzecim kwartale. Pomimo niesłabnących obaw i dużego prawdopodobieństwa kolejnych nerwowych wahań rynkowych w najbliższych tygodniach, zachowujemy ostrożny optymizm co do kondycji światowej gospodarki w kolejnych miesiącach, który uzasadniają co najmniej trzy argumenty: 1) spodziewamy się stabilizacji i stopniowej poprawy kondycji gospodarki USA; 2) jesteśmy przekonani, że Chiny unikną „twardego lądowania”; 3) podejmowane są poważne działania wymierzone w kryzys zadłużenia budżetowego w Europie. USA BRONIĄ SIĘ PRZED POWROTEM RECESJI Ogłoszone 27 października 2011 r. tempo wzrostu produktu krajowego brutto (PKB) Stanów Zjednoczonych za trzeci kwartał sięgające 2,5% w ujęciu rocznym powinno uspokoić obawy przed kolejną falą recesji w USA. W październiku, indeks PMI (ISM) sygnalizował wprawdzie spowolnienie tempa wzrostu w obszarze zarówno produkcji, jak i usług w USA, jednak obydwa sektory amerykańskiej gospodarki nadal się rozwijały. Dane z rynku pracy także były względnie optymistyczne; liczba miejsc pracy w sektorze prywatnym cały czas rosła, a sierpniowe i wrześniowe dane o zatrudnieniu poza rolnictwem zostały znacząco skorygowane w górę. Czynniki, które miały bardzo niekorzystny wpływ na gospodarkę na początku tego roku, czyli dramatyczne wzrosty cen energii oraz zaburzenia łańcuchów dostaw po trzęsieniu ziemi i uderzeniu fali tsunami w Japonii, zdążyły wygasnąć, a przedsiębiorstwa nadal generują spore zyski. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wprawdzie amerykańska Rezerwa Federalna (Fed) ogłosiła na początku listopada już trzecią korektę prognoz wzrostu na ten i kolejny rok w dół, jednak sądzimy, że dość mozolne tempo rozwoju nie powinno nikogo dziwić po tak poważnym kryzysie finansowym, jak ten, który miał miejsce w latach 2008-2009. Masowe delewarowanie, które zawsze towarzyszy wychodzeniu z kryzysu, uniemożliwia gospodarce powrót do „normalnego” tempa wzrostu przez co najmniej kilka lat, a w czasie rekonwalescencji mogą występować okresy spowolnienia – takim okresem dla krajów zachodnich była połowa 2011 r. Choć na sytuację USA należy patrzeć realistycznie, październikowy wzrost konsumpcji gospodarstw domowych można zinterpretować jako oznakę względnie dobrej kondycji amerykańskich konsumentów, nawet w obliczu wysokiego bezrobocia i niesłychanej zmienności na rynkach finansowych. Rosnąca konsumpcja wypchnęła w październiku sprzedaż samochodów w USA do najwyższego poziomu od ośmiu miesięcy – wzrost sprzedaży w tej branży od początku roku sięgnął 9%. Swój wkład w łagodzenie obaw przed możliwą recesją mieli także amerykańscy przedsiębiorcy. W trzecim kwartale, zannualizowany wzrost inwestycji w środki trwałe inne niż nieruchomości sięgnął 16,3%, a październik przyniósł także poprawę w obszarze nowych zamówień w sektorze produkcji. Eksport, który – według danych Biura Analiz Gospodarczych – poszedł w trzecim kwartale w górę o 4% w ujęciu rocznym, także przyczynił się do poprawy kondycji amerykańskiej gospodarki. Konserwatywne strategie przyjęte przez zarządy spółek w USA, które owocują dużymi pozycjami gotówki i jej ekwiwalentów w bilansach, pozwoliły odpowiednio przygotować przedsiębiorstwa na kolejne wahania rynkowe oraz na wznowienie działalności inwestycyjnej, gdy warunki wreszcie się poprawią. Jednocześnie, niezbyt optymistyczne wieści napływają z Europy, a w grudniu wygasają znaczące ulgi podatkowe dla pracowników i przedsiębiorców. Te czynniki z pewnością przełożą się na wolniejszy wzrost gospodarczy w USA i oznaczają, że można liczyć zaledwie na niewielki spadek bezrobocia. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 1 Globalne Perspektywy Ekonomiczne Wykres 1: Zamówienia na dobra kapitałowe w USA poza przemysłem zbrojeniowym i lotnictwem $70 $65 (W mld USD) ($ in Billions) $60 $55 $50 $45 $40 Aug-08 Feb-09 Aug-09 Feb-10 Aug-10 Feb-11 Aug-11 Źródło: Agencja rządowa U.S. Census Bureau za pośrednictwem FactSet, do 31 sierpnia 2011 r., na dzień 17 października 2011 r. Wykres 2: Rekordowo wysokie marże w USA; marże spółek z indeksu S&P 500 poza sektorem finansowym Dane na dzień 30 września 2011 roku. 9% Marże Profit Margins 8% 7% 6% 5% 4% 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 Źródło: FactSet, dane na dzień 30 września 2011 r. Indeks nie jest zarządzany, a bezpośrednia inwestycja w indeks nie jest możliwa. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. Wykres 3: Gotówka i jej ekwiwalenty (aktywa płynne) w bilansach przedsiębiorstw z USA Dane na dzień 30 czerwca 2011 r. Aktywa płynne / aktywa razem Liquid Assets/Total Assets 8% 2,0 bln $2.0 USD Trillion 7% 6% 5% 4% 3% 91 93 94 96 97 99 00 02 03 05 06 08 09 11 Źródło: Rada Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej, dane na dzień 29.07.2011 r. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS BRAK SYGNAŁÓW „TWARDEGO LĄDOWANIA” W CHINACH Drugim powodem do optymizmu jest dla nas przekonanie, że chińska gospodarka powinna uniknąć „twardego lądowania”. Choć tempo rozwoju Chin zaczęło słabnąć w reakcji na działania prowadzone przez władze na przestrzeni ostatniego roku w celu ograniczenia dynamiki na rynku kredytów i zmniejszenia inflacji, w trzecim kwartale, zannualizowany wzrost PKB sięgnął 9,1%. Taki wynik jest oczywiście niższy od dwucyfrowych poziomów notowanych w tym kraju w przeszłości, ale to nadal szybkie tempo wzrostu, biorąc pod uwagę jak bardzo rozwinęła się już chińska gospodarka. Chiny nie mogą notować dwucyfrowego wzrostu gospodarczego w nieskończoność, a zatem trzeba liczyć się z możliwością pewnego spowolnienia. Zważywszy, że udział Chin w światowym PKB jest dziś większy niż choćby 10 lat temu, nawet wolniejszy roczny wzrost rzędu 7-8%, połączony z coraz bardziej dynamiczną konsumpcją w Chinach, powinien zapewniać znaczącą stymulację dla gospodarki globalnej. Wbrew powszechnemu przekonaniu, wzrost PKB w Chinach na przestrzeni ostatnich dekad był napędzany w dużej mierze przez konsumpcję krajową, a nie przez sam eksport. Ponadto, w ostatnich latach w Chinach zanotowano znaczący wzrost płac, co nie tylko sygnalizuje szybki wzrost klasy średniej, ale wywiera także znaczącą presję na globalną inflację. Pojawiły się obawy o kondycję chińskiego systemu bankowego. Według oficjalnych danych, wolumen niespłacanych terminowo kredytów cały czas jest bardzo niski, ale są powody, by przypuszczać, że wskaźnik ten może wzrosnąć w rezultacie niewłaściwego przeznaczenia ogromnych środków z rządowych programów stymulacyjnych, jakie wpompowano na rynek w 2009 r. Wiele uruchomionych za te pieniądze projektów infrastrukturalnych faktycznie na razie nie generuje zbyt dużych przepływów pieniężnych, jednak nie powinno to być szczególnym zaskoczeniem, z uwagi na wczesne fazy ich realizacji. Co więcej, mamy podstawy, by przypuszczać, że chińskie władze mają wolę i niezbędne środki (w postaci rezerw walutowych o wartości 3,2 bln USD oraz dostępnych możliwości w zakresie lewarowania budżetu), by uchronić bilanse banków przed zbyt dużymi stratami z tytułu „złych” kredytów. Jeżeli chodzi natomiast o rozbudowę infrastruktury nieco ponad miarę, uważamy, że dalszy rozwój chińskiej gospodarki przełoży się na coraz większe wykorzystanie owoców aktualnie realizowanych projektów. Inną ważną kwestią jest ryzyko pęknięcia bańki cenowej na krajowym rynku nieruchomości. Dynamika rozwoju tego rynku znacząco spadła w wyniku restrykcji wprowadzonych przez Pekin na przestrzeni minionego roku; liczba dostępnych na rynku mieszkań i domów zaczęła rosnąć, a ceny poszły nieco w dół. Według niektórych danych, pozostałe do spłaty kredyty hipoteczne stanowiły na koniec czerwca ok. 11% łącznych aktywów chińskiego sektora bankowego. Pomimo pewnego ryzyka dalszych wzrostów cen nieruchomości, sądzimy, że ewentualny spadek cen na rynku nie wiązałby się z takimi kosztami dla gospodarki, jak te wywołane pęknięciem bańki cenowej na rynku nieruchomości w USA. Poziom lewarowania gospodarstw domowych jest w Chinach znacznie niższy niż w USA. Ponadto, Chiny nie mają swego odpowiednika dla amerykańskiego rynku papierów wartościowych powiązanych z sektorem nieruchomości, który mógłby zwielokrotnić wpływ nagłego spadku cen domów i mieszkań. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 2 Globalne Perspektywy Ekonomiczne Wykres 4: Popyt krajowy w Chinach nadal solidny; wzrost sprzedaży detalicznej Badań Makroekonomicznych, Uniwersytet Pekiński, Pekin, 12 czerwca 2011 r. Barclays Capital. Dane na dzień 31 sierpnia 2011 r. PIERWSZE KROKI EUROPY W KIERUNKU ROZWIĄZANIA KRYZYSU Choć początek listopada przyniósł dymisje premierów Grecji i Włoch, którzy nie byli w stanie zapanować nad problemami z zadłużeniem budżetowym swych krajów, wreszcie zaczęto podejmować zdecydowane działania na rzecz możliwego rozwiązania kryzysu w strefie euro. Podtrzymujemy naszą tezę, że do prognozowanej przez pesymistów implozji „eurolandu” ostatecznie nie dojdzie. Wzrost sprzedaży detalicznej (rok do roku) Retail Sales Growth (y/y) 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 Źródło: Chiński Krajowy Urząd Statystyczny, sieć inf. gosp., dane na 31.08.2011 r. Dane o inwestycjach w środki trwałe z wył. gosp. domowych z obszarów wiejskich. Wykres 5: Pozostałe do spłaty kredyty hipoteczne jako % łącznych aktywów chińskiego sektora bankowego Dane na dzień 30 czerwca 2011 r. 18% 15% 12% 9% 6% 3% 0% 05 06 % % PKB of GDP 07 08 09 10 11 % Total Assets %of łącznych aktywów Źródła: CEIC Data, Barclays Capital, dane na dzień 30 czerwca 2011 r. Wykres 6: Miesięczne wynagrodzenie pracowników migrujących w Chinach Realne miesięczne płace (1980 r. = 100) Real Monthly Salary (1980 Prices = 100) Dane na grudzień 2010 r. 350 300 250 200 150 100 50 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 Trend Trend Salary Płace Źródła: Lu Feng, „Rozwój zatrudnienia i wzrost płac (2001–2010)”, Chiński Ośrodek FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Chyba nikt nie sądzi, że Europa stanie się nagle motorem światowego ożywienia gospodarczego. Na podstawie niektórych ostatnio publikowanych wskaźników, sądzimy, że strefa euro (traktowana jako jedna gospodarka) może nawet ponownie wpaść w recesję. Niemniej jednak, choć ogłoszony w Brukseli pod koniec października plan ratowania strefy euro może okazać się niedostatecznie skuteczny, uważamy, że oznacza on przynajmniej odejście od dotychczasowego zaklinania rzeczywistości i przyznanie, że popełniono kilka fundamentalnych błędów podczas konstruowania ram unii walutowej, które to błędy dziś trzeba naprawić. W tym względzie, brukselskie porozumienie można potraktować jako punkt zwrotny, po którym powinny nastąpić dalsze, bardziej konkretne działania zorientowane na wyjście z kryzysu. Plan uzgodniony pod koniec października był początkowo krytykowany za mało szczegółowe potraktowanie niektórych obszarów, ale fakt, że jego częścią jest zmniejszenie obciążenia Grecji poprzez „dobrowolne” umorzenie 50% zadłużenia wobec prywatnych posiadaczy obligacji, oznacza, że Europa wreszcie oficjalnie przyznała, że Grecja nie jest wypłacalna. Grecy zareagowali potężną burzą na arenie politycznej, jednak redukcja nominalnej wartości długu wobec prywatnych wierzycieli o połowę (a według wartości bieżącej netto o znacznie więcej niż połowę), w połączeniu z poprzednimi ustępstwami uzgodnionymi w lipcu bieżącego roku (takimi jak, na przykład, zapewnienie niezbędnego dofinansowania krajowego sektora bankowego) to dla Grecji największa jak dotąd szansa, by wreszcie wydobyć się z otchłani kryzysu. Z myślą o powstrzymaniu greckiego kryzysu przed rozlaniem się na resztę Europy, rozszerzono możliwości Europejskiego Funduszu Stabilizacji Finansowej (EFSF). Pojawiły się wprawdzie uzasadnione wątpliwości, czy nawet te większe środki dostępne w ramach EFSF wystarczą, by poradzić sobie z ewentualnym kryzysem we Włoszech, ale my nadal jesteśmy przekonani, że Europejski Bank Centralny (EBC) będzie w stanie zapewnić niezbędną ochronę. EBC cały czas jest źródłem płynności dla europejskich banków i wspiera rynki europejskich obligacji rządowych. Uważamy, że bank centralny jest gwarantem integralności „eurolandu” i będzie pełnił funkcję „ostatniej deski ratunku” w działaniach wymierzonych w bieżący kryzys. Dowodem zaangażowania EBC jest decyzja banku o obniżeniu bazowych stóp procentowych na początku listopada. Optymizmem napawa nas także fakt, że wypracowane w Brukseli porozumienie stawia przez zadłużonymi krajami konkretne warunki. Włochy w żadnym wypadku nie dostaną czeku in blanco: EBC (przy wsparciu Francji i Niemiec) wyraźnie zażądał od Rzymu Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 3 Globalne Perspektywy Ekonomiczne przedstawienia wiarygodnego planu reform, aby kraj ten mógł nadal korzystać ze wsparcia ze strony banku centralnego. Perspektywa uważnego monitorowania włoskiej polityki budżetowej przez UE i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) pozwala mieć nadzieję na wzrost zaufania rynków do Włoch. Choć entuzjazm, z jakim rynki przyjęły brukselskie porozumienie pod koniec października, błyskawicznie zgasł już na początku listopada, który przyniósł powrót wzmożonych wahań rynkowych, niezmiennie uważamy, że europejskie władze zdołają ograniczyć zasięg oddziaływania greckiego kryzysu i uspokoją nastroje rynkowe wokół Włoch (które mają znacznie mniejszy dług per capita niż Grecja i generują nadwyżkę w podstawowym budżecie, tj. bez uwzględnienia należnych odsetek od zadłużenia). Niestabilność sytuacji politycznej w Grecji i we Włoszech faktycznie wytrąca ostatnio rynki z równowagi, ale problemy obydwu krajów już od dłuższego czasu nie były tajemnicą. Okres technokratycznych rządów zorientowanych na rzetelne wdrożenie niezbędnych reform, po którym nastąpiłyby wcześniejsze wybory w celu wyłonienia nowego rządu skoncentrowanego na dalszych reformach, mógłby ustabilizować sytuację zarówno w Grecji, jak i we Włoszech. PROGNOZY DLA EUROPY Niebezpiecznie szybki wzrost rentowności włoskich obligacji na początku listopada pokazuje jednak jak wiele trzeba jeszcze zrobić, by skutecznie uspokoić rynki. 9 listopada, oprocentowanie 10-letnich włoskich obligacji sięgnęło 7,48%, a rentowność papierów pięcioletnich wynosiła 7,49% (dla porównania, jeszcze w kwietniu 2010 r. oprocentowanie włoskich dziesięciolatek nie przekraczało 4%). Tak dramatyczny wzrost rentowności, który włoskie władze oficjalnie uznały za niemożliwy do udźwignięcia w dłuższej perspektywie, może być wynikiem braku wiary w zdolność rządu Włoch do przeprowadzenia zakrojonych na szeroką skalę reform gospodarczych, do wdrożenia których Włosi zobowiązali się podczas brukselskiego szczytu. Rząd Silvio Berlusconiego tracił grunt pod nogami na długo przed swym ustąpieniem na początku listopada. Szanse na to, że ogłoszenie wcześniejszych wyborów uspokoi rynkowe wahania są niewielkie. Opozycja jest podzielona, a włoski system wyborczy i parlamentarny jest bardzo skomplikowany. Wdrożenie pakietu reform, obejmujących, między innymi, podniesieniu wieku emerytalnego do 67 lat oraz bolesną redukcję deficytu budżetowego do 2013 r. (zgodnie z zobowiązaniami podjętymi w Brukseli) będzie niewątpliwie dużym wyzwaniem. Choć Włosi mają spore zadłużenie, które będzie wymagało spłaty już w najbliższych miesiącach, szybkie postępy, jakie osiąga niedawno utworzony ekspercki rząd pod przewodnictwem Mario Montiego we wprowadzaniu poważnych reform i cięciu wydatków publicznych, może nieco uspokoić nastroje wokół Włoch. Kierunek rozwoju sytuacji politycznej w tym kraju powinien stać się bardziej czytelny, pod wpływem nasilonej presji ze strony europejskich partnerów i rynków finansowych. Utworzenie technokratycznego rządu z zadaniem szybkiego wprowadzenia najpilniejszych reform, które Włochy musiały obiecać Europie, może zapewnić temu krajowi nieco czasu na złapanie oddechu. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Ostatnie wydarzenia mocno zachwiały sceną polityczną we Włoszech i w Grecji, ale rządy w innych krajach strefy euro także muszą liczyć się z problemami związanymi z oporem wobec przekazywania kolejnych pieniędzy podatników na ratowanie zadłużonych gospodarek lub z kolejnymi elementami polityki „zaciskania pasa”. Coraz więcej mówi się o tym, że co najmniej dwa kolejne kraje (Irlandia i Portugalia) będą musiały skorzystać z finansowej pomocy ze strony europejskich partnerów. Irlandczycy mają pełne prawo, by zastanawiać się dlaczego Grecy, którzy nie spełnili większości wymagań narzuconych przez europejskie władze i MFW, mogą liczyć na umorzenie 50% zadłużenia, a Irlandia, która w zdyscyplinowany sposób walczy z własnymi problemami, zdołała podźwignąć swą opartą na eksporcie gospodarkę i aktywnie próbuje rekapitalizować swój system bankowy, nie otrzymała podobnej ulgi. Z drugiej strony, jakiekolwiek dalsze próby obciążania posiadaczy obligacji skutkami kryzysu (po przypadku Grecji) mogłyby tylko zwiększyć sceptycyzm inwestorów w stosunku do europejskich obligacji rządowych, szczególnie w obliczu wyhamowania wzrostu gospodarczego. Europejczycy nadal mają jednak kilka asów w rękawach. Podczas szczytu grupy G20, jaki odbył się na początku listopada w Cannes, osiągnięto porozumienie w sprawie zwiększenia środków Międzynarodowego Funduszu Walutowego, w celu zapewnienia MFW możliwości skuteczniejszej interwencji w razie kryzysu. Na przestrzeni ostatniego roku, Chiny chętnie inwestowały w obligacje EFSF i możliwe, że będą napędzać popyt na te papiery także w kolejnych miesiącach. Zapewnienie integralności „eurolandu” leży w szeroko pojętym interesie także dużych i szybko rozwijających się gospodarek wschodzących, takich jak Chiny. Z drugiej strony, Chiny, jak i kilku innych inwestorów kupujących obligacje skarbowe nadal mają w pamięci straty poniesione po próbach ratowania banków amerykańskich w 2008 r. (wiele funduszy straciło wówczas sporą część zainwestowanego kapitału, zanim rząd USA zdecydował się na interwencję w sektorze bankowym, by zminimalizować te straty). Jeżeli jednak MFW ponownie będzie musiał pomóc Europie, bardziej dynamiczne gospodarki z innych części świata mogą mieć swój udział w takiej pomocy. Bardziej wiarygodnym i niezawodnym źródłem wsparcia powinien okazać się EBC. Dane wskazują, że od 2008 r. EBC rozszerzył swój bilans w znacznie mniejszym stopniu, niż zrobił to Fed. EBC i Niemcy cały czas opierają się presji polityków europejskich (a w szczególności francuskich) naciskających na udzielanie pożyczek bezpośrednio rządom państwowym. Nowy gubernator EBC, Mario Draghi, zasugerował, że poza obniżeniem bazowych stóp procentowych na początku listopada w celu poprawy warunków do rozwoju europejskiej gospodarki, Europejski Bank Centralny nadal będzie zapewniał wsparcie także dla europejskich obligacji rządowych. Podobnie jak Fed, EBC może mieć nieograniczoną siłę rażenia, o ile odważy się wykorzystać cały swój potencjał. Decyzja o dalszym drukowaniu pieniądza może pokazać rynkom, że EBC nadal stoi na straży integralności „eurolandu”. Jeżeli w takim kraju, jak Włochy, pojawi się problem z finansowaniem, EBC może uzasadnić decyzję o udzieleniu pożyczki włoskiemu rządowi tezą, że działania spekulacyjne przeszkodziły w prawidłowej realizacji polityki pieniężnej w tym kraju. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 4 Globalne Perspektywy Ekonomiczne Tabela 1: Rozszerzenie bilansów Rezerwy Federalnej i EBC (w mld USD/EUR) Bilans Fedu, 30.09.2011 $2894 Bilans Fedu, 31.12.2007 $929 +1965 Zmiana bilansu netto Papiery rządowe i agencyjne +1889 Pozostałe +76 Bilans EBC, 30.09.2011 € 2289 Bilans EBC, 31.12.2007 € 1511 Zmiana bilansu netto +778 Papiery rządowe i agencyjne +161 Pozostałe +617 Źródło: Rezerwa Federalna i EBC. Dane na dzień 30 września 2011 r. Papiery rządowe i agencyjne oznaczają papiery skarbowe, papiery emitowane przez agencje rządu federalnego oraz papiery zabezpieczone kredytami hipotecznymi w przypadku USA oraz obligacje rządowe w przypadku strefy euro. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wsparcie ze strony bardziej dynamicznych gospodarek, rekapitalizacja europejskich banków, ogromna pomoc finansowa dla krajów południowoeuropejskich, możliwości EBC jako „ostatniej deski ratunku” dla strefy euro oraz, co najistotniejsze, potwierdzenie przez europejskich liderów, że mają determinację i wolę, by bronić wspólnej waluty, mogą ostatecznie przezwyciężyć sceptycyzm rynków i lokalną opozycję polityczną. Niemniej jednak, w najbliższych miesiącach, precyzyjne określenie technicznych szczegółów ewentualnego planu ratunkowego oraz czytelna sytuacja polityczna, przede wszystkim w Grecji i we Włoszech, będą miały kluczowe znaczenie dla możliwości przekonania inwestorów o tym, że Europa jest w stanie posprzątać w swym własnym domu. Dopiero wówczas będzie można wrócić do kwestii fundamentalnych, takich jak sposoby ożywienia regionalnego wzrostu gospodarczego w krótkiej i średniej perspektywie. Wtedy sprawy skomplikują się na nowo. Inwestycje wszelkiego rodzaju wiążą się z ryzykiem. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 5 Globalne Perspektywy Ekonomiczne REALNY PKB W STREFIE EURO, ROK DO ROKU (%) DANE MAKROEKONOMICZNE DLA STREFY EURO WYNIK KOŃCOWY Produkt krajowy brutto (PKB)1 PKB, rok do roku (%) Konsumpcja indywidualna, rok do roku (%) Nakłady brutto na środki trwałe, rok do roku (%) 3KWA10 4KWA10 1KWA11 2KWA11 2.1 1.1 0.7 1.9 1.2 1.2 2.4 0.9 3.8 1.6 0.5 1.7 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 -0.8 10.0 2.8 -0.3 10.1 4.4 -0.1 10.1 6.0 -1.5 10.2 — CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 2.7 1.6 2.5 1.2 2.5 1.2 3.0 1.6 DANE EKONOMICZNE1 Sprzedaż detaliczna, rok do roku (%) Wskaźnik bezrobocia (%) Produkcja przemysłowa, rok do roku (%) INFLACJA I PRESJA NA WZROST ZAROBKÓW Wskaźniki inflacji1 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), rok do roku (%) CPI z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku(%) RYNKI FINANSOWE DJ Euro Stoxx 50 Price Index EUR, cena/zysk za 4 ostatnie kwartały 2 Stopa refinansowania ECB (%)3 10-Year Yield—German Bunds (%)2 BILANS PŁATNICZY1 BILANS HANDLOWY w mld euro Saldo obrotów bieżących % PKB LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 PAŹD 11 11.13 9.61 9.07 9.71 1.50 2.54 1.50 2.22 1.50 1.89 1.50 2.03 MAJ 11 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 -0.42 -0.04 2.50 -3.41 3KWA10 4KWA10 1KWA11 2KWA11 -0.3 0.1 -1.3 -0.9 PKB, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) Konsumpcja indywidualna, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) Nakłady brutto na środki trwałe, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK Wzrost zysków spółek (%)7 Kwartalny indeks Tankan8 INFLACJA WSKAŹNIKI INFLACJI5 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), rok do roku (%) CPI z pominięciem cen świeżej żywności, rok do roku (%) 4KWA10 1KWA11 2KWA11 4.0 -2.4 -3.7 -2.1 7.1 -2.1 -4.6 -0.4 4.2 0.0 -5.5 -3.6 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 4.6 -1.7 0.2 4.7 -3.0 -0.8 4.3 0.4 0.0 4.1 -4.0 — 4KWA10 1KWA11 2KWA11 3KWA11 27.3 5 11.4 6 -14.6 -9 — 2 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 -0.4 0.2 0.2 0.0 -0.2 0.1 0.2 0.2 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 PAŹD 11 18.5 0.100 1.082 16.7 0.100 1.034 16.9 0.100 1.032 17.5 0.100 1.047 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 130 123 -695 373 3KWA10 4KWA10 1KWA11 2KWA11 3.5 3.6 3.4 3.0 RYNKI FINANSOWE2 Nikkei 225, Trailing P/E Ratio 3-miesięczne japońskie obligacje rządowe (%) 10-letnie japońskie obligacje rządowe (%) BILANS PŁATNICZY MIESIĘCZNY BILANS HANDLOWY7 w mld jenów SALDO OBROTÓW BIEŻĄCYCH9 jako % PKB Skróty: Kwa/Kwa (Q/Q): kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym. R/R (Y/E): rok do roku 1. Źródło: © Wspólnota Europejska 1995–2011. 2. Źródło: Bloomberg. Wskaźnik ceny/zysku Dow Jones EURO STOXX 50 Price Index i Nikkei-225 średnia obliczona przez Bloomberg. 3. Źródło: Europejski Bank Centralny. 4. Źródło: Ekonomiczno Społeczny Instytut Badawczy, Urząd Rady Ministrów, Rząd Japonii. 5. Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komunikacji, Japonii. 6. Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu Japonii. 7. Źródło: Ministerstwo Finansów Japonii. 8. Źródło: Bank Japonii. 9. Źródło: Indeksy Bloomberga. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS 2Q11 INDEKS WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (CPI), ROK DO ROKU (%) 6.0 4.0 2.0 0.0 -2.0 Sep-06 Sep-07 Sep-08 Sep-09 Sep-10 Sep-11 CPI Core CPI Źródło: © Komisja Europejska 1995–2010 Eurostat, dane na wrzesień 2011. ZEWNĘTRZNY BILANS HANDLOWY JAKO % PKB 0.5 0.0 -1.0 3KWA10 DANE EKONOMICZNE Wskaźnik bezrobocia (%)5 Produkcja przemysłowa, rok do roku (%)6 Wskaźnik popytu na usługi, rok do roku (%)6 2Q06 2Q07 2Q08 2Q09 2Q10 Źródło: © Komisja Europejska 1995–2010 Eurostat, dane na czerwiec 2011. -0.5 DANE MAKROEKONOMICZNE DLA JAPONII WYNIK KOŃCOWY PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB)4 6.0 3.0 0.0 -3.0 -6.0 2Q08 2Q09 2Q10 2Q11 Źródło: © Komisja Europejska 1995–2010 Eurostat, dane na czerwiec 2011. REALNY PKB W JAPONII, ROK DO ROKU (%) 15 5 -5 -15 -25 2Q06 2Q07 2Q08 2Q09 2Q10 2Q11 Źródło: Ekonomiczno-Społeczny Instytut Badawczy Urząd Rady Ministrów, Rząd Japonii, czerwiec 2011. INDEKS WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (CPI), ROK DO ROKU (%) 3.0 1.0 -1.0 -3.0 Sep-06 CPI Sep-07 Sep-08 Sep-09 Sep-10 Sep-11 CPI ex-Fresh Food Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komunikacji, wrzesień 2011. BILANS HANDLOWY JAKO % PKB 2 1 0 -1 -2 2Q08 2Q09 2Q10 2Q11 Źródło: Ministerstwo Finansów, Japoński Ekonomiczno-Społeczny Instytut badawczy, Rada Ministrów, Rząd Japonii, dane na 30 czerwiec 2011. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 6 Globalne Perspektywy Ekonomiczne PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB), KWARTAŁ DO KWARTAŁU W UJĘCIU ŚREDNIOROCZNYM (%) DANE MAKROEKONOMICZNE DLA STANÓW ZJEDNOCZONYCH 5.0 WYNIK KOŃCOWY 1KWA12(E) 2KWA11E 3KWA11E 4KWA11(E)2 1.3 2.5 2.3 2.0 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 4.7 5.3 5.3 5.2 5.0 4.5 4.9 4.3 4.1 5.3 4.4 3.6 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 PAŹD 11 9.1 63.9 9.1 64.0 9.1 64.2 9.0 64.2 127 104 158 80 2 DANE EKONOMICZNE RYNEK MIESZKANIOWY5 Sprzedaż domów na rynku wtórnym (w milionach) Zmiana rok do roku (%) INWESTYCJE ZYSKI SPÓŁEK6 Zyski rok do roku (%) 408 411 415 405 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 4.84 -7.5 4.67 21.0 5.06 19.3 4.91 11.3 2KWA 11 21.55 18.38 4.60 3.40 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 3.3 76.6 3.5 77.4 3.3 77.3 3.2 77.4 4KWA10 1KWA11 2KWA11 3KWA11 11.1 10.0 8.0 9.2 WSKAŹNIKI INFLACJI Osobiste wydatki konsumpcyjne (PCE), rok do roku (%)1 PCE z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku (%)1 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), rok do roku (%)1 CPI z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku (%)3 Indeks cen dóbr produkcyjnych (PPI), rok do roku (%)3 PPI z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku (%)3 CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 2.6 2.8 2.9 2.9 1.4 1.6 1.7 1.6 3.6 3.6 3.8 3.9 1.6 1.8 2.0 2.0 7.0 7.2 6.5 6.9 2.4 2.5 2.5 2.5 WYDAJNOŚĆ3 Wydajność, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) Koszty pracy, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym(%) 4KWA10 1KWA11 2KWA11 3KWA11 2.2 -0.6 -0.1 3.1 -1.6 6.2 2.8 -2.4 WRZE11 PAŹD 11 11.94 13.19 — — 0.25 0.25 0.08 0.08 RYNKI FINANSOWE LIST 11E GRUD 11E BILANS PŁATNICZY Miesięczny deficyt handlowy USA1,9 (w mld USD) CZER 11 LIPI 11 SIER 11 WRZE 11 -51.6 -45.6 -44.9 -43.1 Deficyt obrotów bieżących USA Kwartalnie (w mld USD)1 Rocznie, jako procent PKB10 3KWA10 4KWA10 1KWA11 2KWA11 -120.1 -3.2 -112.2 -3.2 -119.6 -3.2 -118.0 -3.1 Skróty: Kwa/Kwa (Q/Q): kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym. R/R (Y/E): rok do roku 1. Źródło: Analiz Ekonomicznych, dane na 31/10/11. 2. Źródło: Bloomberg Prognozy Gospodarcze., dane na 31/10/11. 3. Źródło: Biuro Statystyk Pracy. 4. Źródło: Departament Pracy. 5. Źródło: Prawa autorskie National Association of REALTORS®. Przedruk za zgodą. 6. Źródło: Bloomberg. Zyski przedsiębiorstw według obliczeń Bloomberg, obliczenia zarobków według S&P 500 Index components dane na 31/10/11. STANDARD & POOR’S®, S&P® i S&P 500® są zastrzeżonymi znakami towarowymi Standard & Poor’s Financial Services LLC. Standard & Poor’s nie sponsoruje, popiera, sprzedaje lub promuje produktów opartych na wszelkich indeksach S&P. 7. Źródło: Rezerwy Federalne. Na dzień 16 grudnia 2008, posiedzenia Rezerwy Federalnej cięcia głównej stopy procentowej w USA do "poziomu docelowego od 0 do 0,25. 8. Źródło: Chicago Board of Trade (30-dniowe stopy kontraktów terminowyc z listopad and grudzień 2011), dane na 31/10/11. 9. Źródło: Amerykańskie Biuro Spisu Ludności. 10. Źródło: Indeksy Bloomberga. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS 3Q08 3Q09 3Q10 3Q11 DOCHODY I WYDATKI OSÓB FIZYCZNYCH, ROK DO ROKU (%) 10.0 5.0 0.0 -5.0 -10.0 Sep-06 Sep-07 Sep-08 Sep-09 Sep-10 Consumer Spending Personal Income Sep-11 Źródła: Biuro Analiz Ekonomicznych, wrzesień 2011. ZATRUDNIENIE POZA ROLNICTWEM I WSKAŹNIK BEZROBOCIA INFLACJA I PRODUKTYWNOŚĆ WYCENA P/E S&P 5006 Główna federalna stopa procentowa (Fed Funds Rate)7,8 3Q07 3KWA 11 4KWA 11E 1KWA 12E CZER 11 PRODUKCJA I WYKORZYSTANIE DÓBR KAPITAŁOWYCH7 Produkcja przemysłowa, rok do roku (%) Wskaźnik wykorzystania dóbr kapitałowych (%) INWESTYCJE NIE ZWIĄZANE Z BUDYNKAMI MIESZKALNYMI1 rok do roku (%) 3Q06 Źródło: Biuro Analiz Ekonomicznych, wrzesień 2011. 500 0 -500 -1,000 Oct-06 12.0 8.0 4.0 0.0 Oct-11 Percent Wskaźnik bezrobocia (%) 3 Wskaźnik aktywności zawodowej(%) 3 Zmiana w zatrudnieniu poza rolnictwem (w tysiącach)3 Liczba osób starających się o pracę, średnio dla 4 tygodni (w tysiącach)4 -5.0 -10.0 KONSUMPCJA / POPYT ZYSKI / OSZCZĘDNOŚCI 1 Wydatki konsumpcyjne, rok do roku (%) Dochody osób fizycznych, rok do roku (%) Stopa oszczędności (%) ZATRUDNIENIE 0.0 Thousands PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB) kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) 1 Jan-08 Apr-09 Jul-10 Nonfarm Payrolls Net Charge Unemployment Rate (right-hand scale) Źródła: Biuro Statystyk Pracy, październik 2011. Wszystkie dane wyrównane sezonowo. INDEKS WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (CPI), ROK DO ROKU (%) 8.0 4.0 0.0 -4.0 Sep-06 Sep-07 Sep-08 Sep-09 Sep-10 Sep-11 CPI Core CPI Źródło: Biuro Statystyk Pracy, wrzesień 2011. WYDAJNOŚĆ I KOSZTY PRACY, KWARTAŁ DO KWARTAŁU W UJĘCIU ŚREDNIOROCZNYM (%) 10.0 10.0 0.0 0.0 -10.0 -10.0 3Q06 3Q07 Unit Labour Costs 3Q08 3Q09 3Q10 3Q11 Productivity Źródło: Biuro Statystyk Pracy, wrzesień 2011. DEFICYT HANDLOWY USA W UJĘCIU ŚREDNIOROCZNYM JAKO % PKB -2.0 -3.0 -4.0 -5.0 -6.0 -7.0 2Q06 2Q07 2Q08 2Q09 2Q10 2Q11 Źródła: Departament Handlu USA i Biuro Analiz Ekonomicznych, czerwiec 2011. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 7 Globalne Perspektywy Ekonomiczne Niniejszy dokument został sporządzony wyłącznie do celów informacyjnych i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej ani oferty sprzedaży ani zachęty do kupna tytułów uczestnictwa jakiegokolwiek funduszu zarejestrowanej w Luksemburgu spółki SICAV Franklin Templeton. Żadnych informacji zawartych w niniejszym dokumencie nie należy traktować jako porady inwestycyjnej. Wszelkie informacje zawarte w niniejszym dokumencie zostały zebrane przez Franklin Templeton Investments z zachowaniem zasad profesjonalizmu i należytej staranności. Niemniej jednak, dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego dokumentu. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton. Opinie zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulegać zmianom bez odrębnego powiadomienia. Wszelkie badania i analizy uwzględnione w niniejszym dokumencie zostały opracowane na potrzeby i do wyłącznych celów Franklin Templeton Investments i mają charakter informacji pobocznych. Franklin Templeton Investments nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec odbiorców niniejszego dokumentu ani żadnych innych osób czy podmiotów z tytułu nieścisłości, błędów lub pominięć w treści niniejszego dokumentu, niezależnie od przyczyn takich nieścisłości, błędów lub pominięć. Dokument wydany przez Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o. Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o.; Rondo ONZ 1; 00-124 Warszawa - Tel.: +48 22 337 13 50 Faks: +48 22 337 13 70. www.franklintempleton.pl Prawa autorskie © 2011 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 8
