krajowy raport inwentaryzacyjny 2015

KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY
2015
Inwentaryzacja gazów cieplarnianych w Polsce
dla lat 1988-2013
Raport wykonany na potrzeby
Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych
w sprawie zmian klimatu
Warszawa, październik 2015
www.ios.edu.pl
00-548 Warszawa, ul. Krucza 5/11d
NIP 525-000-73-07
REGON 001240700
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami
The National Centre for Emissions Management
 00-805 Warszawa, ul. Chmielna 132/134
 (22) 56 96 506
 (22) 56 96 500
[email protected]
www.kobize.pl
Krajowy Raport Inwentaryzacyjny 2015
Inwentaryzacja gazów cieplarnianych dla lat 1988-2013
Raport wykonany na potrzeby Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
Raport wykonany przez:
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE)
w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym
Warszawa
październik 2015
Zespół autorski:
Anna Olecka
Katarzyna Bebkiewicz
Bogusław Dębski
Monika Kanafa
Iwona Kargulewicz
Janusz Rutkowski
Jacek Skośkiewicz
Damian Zasina
Magdalena Zimakowska - Laskowska
Marcin Żaczek
Działalność KOBiZE jest finansowana ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
STRESZCZENIE
S.1. Informacje wstępne nt. inwentaryzacji gazów cieplarnianych oraz zmian klimatu
Rzeczpospolita Polska, ratyfikując Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian
klimatu, sporządzoną w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 53, poz. 238), zwaną
dalej „konwencją klimatyczną" oraz w 2002 r. Protokół z Kioto do Ramowej konwencji Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzony w Kioto dnia 11 grudnia 1997 r. (Dz. U. z 2005
r. Nr 203, poz. 1684), zwany dalej "Protokołem z Kioto", włączyła się w międzynarodowe działania
mające na celu zapobieganie zmianom klimatu. Jednym z głównych zobowiązań wynikających z
ratyfikacji Protokołu z Kioto przez Polskę jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 6% w latach
2008˗2012 w stosunku do roku bazowego oraz o 20% w latach 2013-2020 wspólnie z Unią
Europejską.
Zgodnie z zapisami artykułu 4.6 konwencji UNFCCC oraz decyzji 9/CP.2 Polska stosuje rok 1988 jako
bazowy do szacowania i raportowania inwentaryzacji gazów cieplarnianych. Dla następujących grup
gazów: HFCs, PFCs oraz sześciofluorku siarki (SF6) przyjęto rok 1995 jako bazowy, natomiast dla
trójfluorku azotu (NF3) Polska przyjmuje rok 2000 jako bazowy.
Niniejszy raport prezentujący wyniki krajowej inwentaryzacji gazów cieplarnianych w roku 2013, wraz
z trendem od 1988 r., wykonano zgodnie z wytycznymi UNFCCC do raportowania rocznych
inwentaryzacji przez kraje wymienione w załączniku I do konwencji, zawartymi w decyzji 24/CP.19.
Krajowa inwentaryzacja obejmuje następujące gazy i grupy gazów cieplarnianych: dwutlenek węgla
(CO2), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O), grupę gazów HFC (fluorowęglowodory), grupę gazów PFC
(perfluorowęglowodory) sześciofluorek siarki (SF6),trójfluorek azotu (NF3), które są raportowane w
pięciu kategoriach: 1. Energia, 2. Procesy przemysłowe i użytkowanie produktów, 3. Rolnictwo, 4.
Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo (LULUCF) oraz 5. Odpady. Ponadto w
raporcie przedstawiono także informacje o emisji dwutlenku siarki (SO2) oraz następujących
prekursorów gazów cieplarnianych: tlenku węgla (CO), tlenków azotu (NOX), niemetanowych lotnych
związków organicznych (NMLZO).
Do obliczania emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych zastosowano metodykę zalecaną w decyzji
24/CP.19 ,opublikowaną przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on
Climate Change – IPCC) w 2006 r., a mianowicie: 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas
Inventories). Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi IPCC, w celu uzyskania dokładniejszych danych o
emisji zastosowano, tam gdzie to było możliwe, krajową metodykę szacowania emisji.
Jednocześnie niniejszy raport został sporządzony celem wypełnienia zobowiązań Polski wynikających
z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie
mechanizmu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz
zgłaszania innych informacji na poziomie krajowym i unijnym, mających znaczenie dla zmiany
klimatu, oraz uchylające decyzję 280/2004/WE oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr
749/2014 z dnia 30 czerwca 2014 r. w sprawie struktury, formatu, procesu przekazywania i przeglądu
informacji zgłaszanych przez państwa członkowskie zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013.
Jednostką odpowiedzialną za opracowywanie krajowej inwentaryzacji gazów cieplarnianych na
potrzeby Unii Europejskiej oraz konwencji klimatycznej, zgodnie z ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o
systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 130, poz. 1070 z
późn. zm.), jest Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) w Instytucie Ochrony
Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym, nadzorowany przez Ministra Środowiska.
1
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
S.2. Przegląd trendów emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych
W tabeli S.1 przedstawiono emisję gazów cieplarnianych wyrażoną w ekwiwalencie CO2 dla roku
bazowego (patrz rozdz. S.1) oraz 2013. I tak w 2013 r. całkowita krajowa emisja GC wyniosła 394,89
milionów ton ekw. CO2, wyłączając emisję i pochłanianie gazów cieplarnianych z kategorii 4.
(Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo – LULUCF). W porównaniu do roku
bazowego, wielkość emisji za rok 2013 zmniejszyła się o 32.0%.
Tabela S.1. Krajowa emisja gazów cieplarnianych w roku bazowym i w 2013 r.
Zanieczyszczenie
Rok bazowy
2013
Emisja w ekw. CO2
[kt]
Emisja w ekw. CO2
[kt]
(2013bazowy)/bazowy [%]
CO2 - netto z kategorią 4
460 160,19
285 272,89
-38,01
CO2 - bez kategorii 4
474 657,36
322 900,21
-31,97
CH4 - netto z kategorią 4
77 294,20
42 134,12
-45,49
CH4 - bez kategorii 4
77 250,07
42 097,14
-45,51
N2 O - netto z kategorią 4
28 852,52
20 236,95
-29,86
N2 O - bez kategorii 4
28 841,35
20 233,61
-29,85
NA,NO
147,26
NA
NA,NO
9 606,78
14,64
NA
39,15
NA,NO
-90,06
NA
NA,NO
NA
566 454,17
580 896,03
NA,NO
357 304,53
394 891,52
NA,NO
-36,92
-32,02
HFCs
PFCs
Miks HFC i PFC
SF6
NF3
Suma - netto z kategorią 4
Suma - bez kategorii 4
Dominującą rolę w emisji krajowej odgrywa dwutlenek węgla (81,8%), udział metanu i podtlenku
azotu jest znacznie mniejszy i wynosi odpowiednio: 10,7% i 5,1%. Wszystkie gazy przemysłowe mają
niewielki udział w krajowej emisji GC (łącznie ok. 2,4%). Udziały poszczególnych gazów, bez
uwzględnienia emisji i pochłaniania z kategorii 4, zilustrowano na rysunku S.1.
CH4
10,66%
N2 O
5,12%
HFC
2,43%
CO2
81,77%
PFC
0,004%
SF6
0,01%
Rys. S.1. Udziały poszczególnych GC w całkowitej emisji krajowej w 2013 (bez kategorii 4)
2
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
Wieloletni przebieg zmian zagregowanej emisji gazów cieplarnianych powiela trend emisji dwutlenku
węgla, dominującego gazu cieplarnianego emitowanego w Polsce. Widoczny jest drastyczny spadek
emisji gazów cieplarnianych pomiędzy 1988 i 1990 rokiem spowodowany znaczącymi zmianami w
polskiej gospodarce, szczególnie w przemyśle ciężkim. Sytuacja ta była wynikiem rozpoczętej
transformacji politycznej i przechodzenia od gospodarki centralnie sterowanej do wolnorynkowej.
Spadek emisji trwał do 1994 r., po czym emisje zaczęły rosnąć osiągając lokalne maksimum w 1996 r.,
co było skutkiem rozwoju przemysłu ciężkiego oraz innych sektorów, jak również dynamicznym
wzrostem gospodarczym. Kolejne lata charakteryzował powolny spadek emisji aż do 2002 r., któremu
towarzyszyły programy i działania na rzecz efektywnego wykorzystania energii, po czym nastąpił lekki
wzrost emisji, trwający do 2007 r., stymulowany ożywionym rozwojem gospodarczym. Od 2008 r.
zanotowano stabilizację w emisji, poza wyraźnym jej spadkiem w 2009 r. spowodowanym światowym
spowolnieniem gospodarczym (rys. S.2, tab. S.2). Od roku 2010 emisja gazów cieplarnianych w Polsce
stopniowo maleje.
Od 2005 r. Polska bierze udział w unijnym systemie handlu pozwoleniami na emisję, stanowiącym
jeden z mechanizmów elastyczności Protokołu z Kioto wspomagających działania na rzecz
ograniczenia emisji. I tak udział emisji z instalacji biorących udział w systemie EU ETS w całkowitej
emisji krajowej w Polsce w okresie 2005−2013 wyniósł średnio ok. 50% (od 49% w latach 2009−2010
do 52% w 2013 r.), przy czym należy zwrócić uwagę, że od 2013 r. zakres EU ETS rozszerzył się o nowe
przemysły (np. produkcja kwasu azotowego) i gazy cieplarniane (podtlenek azotu) (rys. S.2).
600
non-ETS
EU ETS
500
[Mt ekw. CO 2 ]
400
300
200
100
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0
Rys. S.2. Emisje gazów cieplarnianych bez kategorii 4 w okresie 1988-2013 [Mt ekw. CO2]
3
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
Tabela S.2. Krajowa inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych w latach 1988–2013 według gazów [kt ekw. CO2]
Zanieczyszczenie
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
CO2 - netto z kategorią 4
460 160,19 434 672,34 352 503,13 356 469,99 370 450,85 362 837,21 358 040,22 348 448,09 344 253,18 335 298,88 300 260,35 283 720,28 288 498,87
CO2 - bez kategorii 4
474 657,36 454 416,20 379 464,82 376 496,13 366 413,10 366 726,68 362 432,48 363 900,96 377 676,61 368 543,24 339 469,55 329 870,26 319 482,57
CH 4 - netto z kategorią 4
77 294,20
74 995,11
67 479,63
64 470,58
61 084,54
60 020,43
59 392,81
58 448,56
57 837,31
57 012,35
53 166,14
51 770,51
49 204,39
CH 4 - bez kategorii 4
77 250,07
74 951,07
67 435,57
64 425,59
61 040,03
59 978,22
59 351,88
58 402,66
57 800,92
56 974,41
53 131,81
51 733,41
49 171,84
N2O - netto z kategorią 4
28 852,52
30 192,03
27 759,56
22 441,99
20 960,10
21 904,61
21 764,52
22 747,56
22 914,47
22 809,33
22 554,55
21 843,19
22 214,48
N2O - bez kategorii 4
28 841,35
30 180,86
26 866,85
22 435,84
20 909,08
21 892,86
21 752,25
22 738,14
22 897,95
22 800,06
22 548,47
21 832,39
22 205,75
HFCs
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
97,34
228,41
373,93
462,23
673,38
1 739,19
PFCs
147,26
147,51
141,87
141,31
134,63
144,86
152,78
171,97
161,07
173,36
174,86
168,71
176,68
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
13,27
29,12
23,80
22,91
23,94
23,50
23,07
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
Mix HFC i PFC
SF6
NF3
Suma - netto z kategorią 4
566 454,17 540 006,98 447 884,19 443 523,87 452 630,12 444 907,11 439 363,60 429 942,65 425 418,24 415 690,76 376 642,06 358 199,57 361 856,67
Suma - bez kategorii 4
580 896,03 559 695,64 473 909,11 463 498,88 448 496,84 448 742,62 443 702,65 445 340,19 458 788,75 448 887,92 415 810,85 404 301,66 392 799,10
Tabela S.2. (cd.) Krajowa inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych w latach 1988–2013 wg gazów [kt ekw. CO2]
Zanieczyszczenie
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
CO2 - netto z kategorią 4
292 787,16 275 634,32 286 793,86 279 317,04 279 010,67 276 744,28 305 305,23 298 537,94 286 803,12 308 474,02 298 872,40 292 423,36 285 272,89
CO2 - bez kategorii 4
315 509,06 307 790,64 320 487,58 324 514,92 323 586,36 337 065,77 336 707,74 329 704,52 316 191,13 336 695,02 333 947,03 326 969,55 322 900,21
CH 4 - netto z kategorią 4
49 916,25
47 897,98
47 855,66
47 120,62
47 015,34
46 956,37
45 555,41
44 585,31
43 047,11
43 546,82
42 304,59
42 758,38
42 134,12
CH 4 - bez kategorii 4
49 883,67
47 863,26
47 818,75
47 086,36
46 981,85
46 917,29
45 525,71
44 550,67
43 017,27
43 515,17
42 273,51
42 726,61
42 097,14
N2O - netto z kategorią 4
22 372,57
21 263,48
21 500,97
22 002,96
22 356,38
22 696,43
23 521,32
23 974,79
19 832,83
19 546,80
19 887,18
19 835,40
20 236,95
N2O - bez kategorii 4
22 367,29
21 256,07
21 477,45
21 996,94
22 168,36
22 687,42
23 487,23
22 950,33
19 826,93
19 542,95
19 882,64
19 826,27
20 233,61
HFCs
2 323,03
3 137,01
4 059,79
4 335,11
5 317,72
6 074,69
6 993,20
7 415,19
8 366,72
8 304,03
8 992,69
9 234,01
9 606,78
PFCs
197,34
207,33
201,08
205,07
187,41
193,58
184,63
163,12
17,97
17,07
16,22
15,41
14,64
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
NA
22,86
23,29
20,72
22,36
26,80
33,20
31,16
32,87
37,60
35,37
39,02
40,13
39,15
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
NA,NO
Mix HFC i PFC
SF6
NF3
Suma - netto z kategorią 4
367 619,22 348 163,41 360 432,08 353 003,16 353 914,31 352 698,54 381 590,96 374 709,21 358 105,34 379 924,10 370 112,09 364 306,67 357 304,53
Suma - bez kategorii 4
390 303,26 380 277,60 394 065,37 398 160,76 398 268,49 412 971,94 412 929,67 404 816,70 387 457,61 408 109,60 405 151,11 398 811,96 394 891,52
4
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
S.3. Emisja i pochłanianie gazów cieplarnianych według źródeł
W tabeli S.3 przedstawiono emisje gazów cieplarnianych wyrażone w ekwiwalencie CO 2 dla roku
bazowego i 2013 oraz zmiany emisji w okresie 1988-2013 w podziale na główne kategorie źródeł. We
wszystkich kategoriach źródeł zanotowano spadek emisji w stosunku do roku bazowego, natomiast w
sektorze 4 widoczny jest wzrost pochłaniania węgla. Największy spadek w emisji GC zanotowano w
kategorii 3.Rolnictwo (o ok. 38%), co było spowodowane znaczącymi zmianami strukturalnymi i
ekonomicznymi po 1989 r. w tym sektorze, w tym zmniejszeniem produkcji zwierzęcej i roślinnej (np.
nastąpił spadek pogłowia bydła w latach 1988-2013 z ponad 10 mln szt. do 5,7 mln czy owiec z 4,4
mln szt. do 223 tys.). Drugą z kolei kategorią o największej redukcji emisji jest 1.Energia (o 32%), co
było spowodowane zarówno procesem transformacji przemysłu ciężkiego w Polsce, spadkiem
wykorzystania i wydobycia węgla, jak również wdrażanymi działaniami na rzecz efektywniejszego
wykorzystania energii.
Tabela S.3. Krajowa emisja gazów cieplarnianych wg kategorii w roku bazowym i 2013
(2013bazowy)/bazowy
2013
[%]
357 304,53
-36,92
Suma [kt ekw. CO2 ]
Rok bazowy
Total (z sektorem 4)
566 454,17
Total (bez sektora 4)
580 896,03
394 891,52
-32,02
1. Energia
483 466,81
323 470,71
-33,09
2. Procesy przemysłowe i użytkowanie
produktów
3. Rolnictwo
34 248,55
30 290,96
-11,56
48 438,01
30 100,41
-37,86
4. Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania
gruntów
i leśnictwo
5. Odpady
-14 441,86
-37 586,99
160,26
14 742,65
11 029,45
-25,19
600
[Mt ekw. CO2]
500
400
300
200
100
5. Odpady
3. Rolnictwo
2. Procesy przemysłowe
1. Energia
Rys. S.3. Zagregowane emisje gazów cieplarnianych (bez kategorii 4) w okresie 1988-2013 wg
kategorii źródeł
5
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
0
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
Tabela S.4. Krajowa inwentaryzacja gazów cieplarnianych w latach 1988–2013 według kategorii źródeł [kt ekw. CO2]
Sektor
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
1. Energia
483 466,81 461 231,72 386 536,68 386 344,92 376 329,65 378 288,32 371 703,39 372 445,51 387 356,19 376 404,40 344 976,27 336 225,23 322 702,24
2. Procesy przemysłowe
34 248,55
33 067,80
25 372,91
22 064,63
21 087,87
21 212,39
23 471,35
25 019,47
24 135,04
24 939,16
23 256,48
22 116,60
25 788,57
3. Rolnictwo
48 438,01
50 711,41
47 608,57
40 917,81
37 093,27
35 483,29
35 150,91
34 720,57
34 339,01
34 671,46
34 681,52
33 144,30
31 347,23
4. Użytkowanie gruntów,
zmiany użytkowania
gruntów i leśnictwo
-14 441,86
-19 688,65
-26 024,92
-19 975,01
4 133,29
-3 835,52
-4 339,05
-15 397,54
-33 370,52
-33 197,16
-39 168,79
-46 102,09
-30 942,43
5. Odpady
14 742,65
14 684,71
14 390,95
14 171,52
13 986,04
13 758,62
13 376,99
13 154,63
12 958,51
12 872,90
12 896,58
12 815,52
12 961,06
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
6. Inne
Suma - netto z kategorią 4
566 454,17 540 006,98 447 884,19 443 523,87 452 630,12 444 907,11 439 363,60 429 942,65 425 418,24 415 690,76 376 642,06 358 199,57 361 856,67
Suma - bez kategorii 4
580 896,03 559 695,64 473 909,11 463 498,88 448 496,84 448 742,62 443 702,65 445 340,19 458 788,75 448 887,92 415 810,85 404 301,66 392 799,10
Tabela S.4. (cd.) Krajowa inwentaryzacja gazów cieplarnianych w latach 1988–2013 wg kategorii źródeł [kt ekw. CO2]
Sektor
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
1. Energia
322 624,91 314 258,63 325 444,38 328 765,16 328 523,40 339 722,69 336 303,38 329 833,73 318 421,23 338 562,43 332 755,32 327 734,72 323 470,71
2. Procesy przemysłowe
24 165,98
23 139,90
26 418,37
27 798,64
27 947,50
30 591,97
33 529,53
32 314,72
26 972,63
28 038,05
30 966,26
30 000,45
30 290,96
3. Rolnictwo
30 865,16
30 267,98
29 698,28
29 617,04
29 860,99
30 912,87
31 353,43
31 184,76
30 470,72
29 962,73
30 305,15
30 086,67
30 100,41
4. Użytkowanie gruntów,
zmiany użytkowania
gruntów i leśnictwo
-22 684,05
-32 114,20
-33 633,29
-45 157,60
-44 354,18
-60 273,40
-31 338,71
-30 107,49
-29 352,27
-28 185,50
-35 039,02
-34 505,29
-37 586,99
5. Odpady
12 647,21
12 611,10
12 504,34
11 979,92
11 936,60
11 744,42
11 743,33
11 483,49
11 593,03
11 546,40
11 124,39
10 990,11
11 029,45
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
NO
6. Inne
Suma - netto z kategorią 4
367 619,22 348 163,41 360 432,08 353 003,16 353 914,31 352 698,54 381 590,96 374 709,21 358 105,34 379 924,10 370 112,09 364 306,67 357 304,53
Suma - bez kategorii 4
390 303,26 380 277,60 394 065,37 398 160,76 398 268,49 412 971,94 412 929,67 404 816,70 387 457,61 408 109,60 405 151,11 398 811,96 394 891,52
6
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
Emisja dwutlenku węgla
Emisję CO2 (bez kategorii 4) w roku 2013 oszacowano na ok. 322,90 milionów ton. Jest to o 32,0%
mniej w porównaniu do emisji w roku bazowym (1988). Emisja CO 2 (bez kategorii 4) stanowiła 81,8%
całkowitej emisji GC w Polsce w roku 2013. Głównym źródłem emisji CO 2 jest podkategoria Spalanie
Paliw (1.A). Udział tej podkategorii stanowił 92,4% w całkowitej emisji CO2 w roku 2013. Udziały
głównych podkategorii kategorii 1.A były następujące: Przemysły energetyczne – 52,4%, Przemysł
wytwórczy i budownictwo – 9,2%, Transport – 13,4% oraz Inne Sektory – 17,3%. Dla Procesów
przemysłowych udział w całkowitej emisji CO2 w roku 2013 wyniósł 6,0%. W tej kategorii głównym
źródłem emisji są Produkty mineralne (szczególnie Produkcja cementu). Pochłanianie CO2 w kategorii
4 w roku 2013 oszacowano na ok. 37,6 milionów ton. Oznacza to, że ok. 11,7% całkowitej emisji CO2
jest pochłaniane przez lasy.
Emisja metanu
Emisja metanu (bez kategorii 4) w roku 2013 wyniosła 1 683,89 kt tj. 42,10 milionów ton ekwiwalentu
CO2. Emisja w roku 2013 w porównaniu do roku bazowego była mniejsza o 45,5%. Udział metanu w
całkowitej krajowej emisji GC w roku 2013 wyniósł 10,7%. Trzy z głównych źródeł emisji metanu
występują w kategoriach: Emisja lotna z paliw, Rolnictwo oraz Odpady. Ich udziały w krajowej emisji
metanu w roku 2013 wynoszą odpowiednio 35,4%, 32,3% i 22,7%. Na emisję z pierwszej z
wymienionych kategorii składa się emisja z kopalń podziemnych (ok. 29,6% całkowitej emisji CH4)
oraz emisja z systemu ropy naftowej i gazowniczego (łącznie ok. 5,8% emisji). Emisja z kategorii
Fermentacja jelitowa (4.A) była dominującym źródłem emisji w kategorii Rolnictwa z udziałem ok.
27,8% w emisji metanu w roku 2013. Emisja ze Składowisk odpadów stanowiła ok. 20,3% krajowej
emisji metanu, natomiast emisja z Gospodarki ściekami wyniosła 2,1% emisji krajowej.
Emisja podtlenku azotu
Emisja podtlenku azotu (bez kategorii 4) w roku 2013 wyniosła 67,90 kt tj. ok. 20,23 milionów ton
ekwiwalentu CO2. Emisja N2O była o 29,8% mniejsza niż w roku bazowym. Udział emisji N2O stanowił
5,1% całkowitej emisji GC w roku 2013. Główne źródła emisji podtlenku azotu i ich udziały w
całkowitej emisji N2O w roku 2013 są następujące: Gleby rolne – 67,3%, Odchody zwierzęce – 9,9%,
Przemysł chemiczny – 5,5% oraz Spalanie paliw – 12,2%.
Emisja gazów fluorowanych
Emisja fluorowanych gazów przemysłowych (HFCs, PFCs i SF6) w roku 2013 wyniosła łącznie 9 660,57
kt ekwiwalentu CO2, co stanowi ok. 2,4% całkowitej emisji GC w roku 2013. Emisja gazów
przemysłowych była o 6460,3% większa w stosunku do roku bazowego (1995). Tak znaczący wzrost
emisji w tej grupie gazów spowodowany jest wzrostem emisji związanym z użytkowaniem urządzeń
chłodzących i klimatyzacyjnych. Udziały emisji HFCs, PFCs i SF 6 w całkowitej emisji w roku 2013
wynoszą odpowiednio: 2,43%, 0,004% i 0,010%. Emisji NF3 nie odnotowano.
7
KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015
S.4. Trendy emisji prekursorów gazów cieplarnianych (CO, NO x, NMLZO) oraz SO 2
Emisja dwutlenku siarki oraz prekursorów gazów cieplarnianych zmniejszyła się znacząco od roku
1990. W przypadku SO 2, którego emisja wyniosła 846,8 kt w 2013 r., zanotowano spadek emisji
ponad 70% w okresie 1990–2013, co było spowodowane przede wszystkim załamaniem się
przemysłu ciężkiego w końcu lat 1980 i na początku lat 1990. W końcu lat 1990, do zmniejszenia
emisji tego gazu przyczynił się spadek udziału węgla (kamiennego i brunatnego) w paliwach
stosowanych do produkcji ciepła i energii elektrycznej. Ponadto wpływ na zmniejszenie emisji SO 2
miało wprowadzanie instalacji odsiarczania spalin.
Emisja NOX wyniosła 798,2 kt w 2013 r. i zmniejszyła się o ok. 36% od 1990 r. Przyczyny redukcji
emisji NOX są podobne jak w przypadku SO 2 – załamanie się przemysłu ciężkiego na przełomie lat
1980. i 1990 oraz zmniejszenie udziału węgla w spalanych paliwach w latach 1990. Ograniczone
tempo redukcji NOX wynika ze zwiększonej aktywności niektórych sektorów gospodarki, w tym
transportu, oraz konsekwencji technologicznych redukcji emisji pozostałych zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego, a w szczególności CO 2, SO2, niespalonych węglowodorów i pyłów. Podobnie emisja
CO w 2013 r. wyniosła 2876,4 kt i spadła w latach 1990–2013 o ponad 60% z tych samych przyczyn,
jakie opisano wcześniej dla SO2 i NOx. Natomiast emisja NMLZO, wynosząca w 2013 r. ok. 635,8 kt,
zmniejszyła się o ok. 24% od 1990 r.
8