W krainie białych nocy - sprawozdanie z 85. Kongresu EOS w

Z życia środowiska
Community news
Tom 5 nr 3 2009
Volume 5 no 3 2009
W krainie białych nocy - sprawozdanie z 85. Kongresu EOS
w Helsinkach
In the land of the white nights - report on the 85th Congress
of EOS in Helsinki
W tym roku w dniach 10-14 czerwca ortodonci z całego świata wybrali się na Północ
Europy do pięknej Finlandii, aby tam uczestniczyć w Helsinkach w 85. Kongresie Europejskiego Towarzystwa Ortodontycznego.
Ceremonię otwarcia 85. Kongresu Europejskiego Towarzystwa Ortodontycznego poprowadziła prof. Irma Thesleff, będąca prezydentem EOS oraz przewodniczącą komitetu organizacyjnego. W entuzjastycznych słowach powitała wszystkich zgromadzonych w Finlandia Hall podkeślając, że organizatorzy postawili sobie za cel wysoki poziom naukowy
Kongresu z jedoczesną próbą przybliżenia gościom Helsinek w oprawie białych nocy.
Tematami wiodącymi tegorocznego Kongersu były: rozwój i zaburzenia w obrębie
twarzoczaszki, obrazowanie trójwymiarowe
oraz dążenie do osiągania najwyższej jakości
leczenia ortodontycznego.
Zaszczyt wygłoszenia wykładu inaugurującego przypadł w udziale profesorowi SvenoUczestniczki Kongresu na stopniach Katedry Luterańskiej w historycznym cenwi Kreiborg z Uniwersytetu w Kopenhadze.
trum Helsinek (od lewej): lek.stom. Joanna Gawda, lek.stom. Monika BachleTematem jego wystąpienia było zastosowanie
da-Księdzularz i lek.stom. Kalina Niedzielska.
najnowszych metod obrazowania trójwymiarowego (3-D) do analizy prawidłowego oraz upośledzonego wzrostu i rozwoju struktur twarzoczaszki. Według badacza nie tylko
odchodzimy od obrazowania 2-D na rzecz 3-D, ale również porzucamy stosowanie uproszczonych metod analizy, stworzonych
przez klinicystów na rzecz analiz komputerowych, gdzie komputer w oparciu o informacje dostarczone przez lekarza identyfikuje najbardziej znaczące biomarkery w celu wyjaśnienia procesów biologicznych, które staramy sie zrozumieć i zastosować w leczeniu naszych pacjentów. Zdaniem naukowca zaletami analizy cefalometrycznej 3D w oparciu o skany tomografii komputerowej są: trójwymiarowe informacje, dokładne zobrazowanie kości, zębów, tkanek miękkich i mięśni, brak problemu z ustawieniem głowy w naturalnej pozycji w celu wykonania zdjęcia, brak problemów z powiększeniem oraz brak konieczności ponownej
ekspozycji. Do wad takiej analizy profesor Kreiborg zaliczył: ograniczoną dostępnośc tego rozwiązania, wysoki koszt, relatywnie dużą dawkę promieniowania oraz brak opracowanych norm, do których należałoby odnosić uzyskane wyniki.
W pierwszym dniu obrad moją uwagę przykuło kilka wystąpień. Pierwszym z nich był wykład wprowadzający dr Moniki Palmer z prywatnej praktyki ortodontycznej w Berlinie, specjalizującej się w leczeniu przypadków ortodontyczno-chirurgicznych.
W prezentacji pod tytułem „W dążeniu do osiągnięcia doskonałego efektu zabiegu ortognatycznego” dr Palmer postulowała, aby
nie traktować pacjenta z wadą gnatyczną jako zbioru liczb analizy cefalometrycznej, ale przede wszystkim brać pod uwagę parametry estetyczne (m.in. kąt nosowo-wargowy) oraz czynność. Przestrzegała również przed zbyt wczesnym operowaniem pacjentów z wadami kl.III. W celu uchwycenia zmian wzrostowych bądź określenia zakończenia wzrostu należy wykonać kilka zdjęć
tele bocznych głowy w odstępie co 9 miesięcy. Po zabiegu chirurgicznym należy według niej wykonywać jak najmniej procedur
ortodontycznych, a jeżeli wymagane będzie np. niwelowanie ortodontyczne, to powinno być przeprowadzane w technice łuków
odcinkowych.
Wykładem, który wywarł na mnie największe wrażenie było wystapienie prof. Riitty Suuronen kierującej Instytutem Medycyny Regeneracyjnej na Uniwersytecie Tampere w Finlandii. W bardzo obrazowy i przystępny sposób prof. Suuronen (będąca inżynierem tkankowym i chirurgiem szczękowym) przedstawiła przyszłość leczenia dużych ubytków kości twarzoczaszki przy pomocy autogennych przeszczepów kostnych, powstałych z komórek macierzystych pacjenta. Inżynieria tkankowa jest dynami-
FORUM
ORTODONTYCZNE
86
ORTHODONTIC
FORUM
Z życia środowiska
Community news
Tom 5 nr 3 2009
cznie rozwijającą się dziedziną nauki. Obecnie traktowana jest jako trzecia składowa uzupełniająca nowoczesne metody leczenia i techniki operacyjne. Ponieważ biomateriały i komórki macierzyste odgrywają podstawową rolę w tej dziedzinie badań, więc
aby osiagnąć sukces leczniczy najważniejsze jest
podejście wielospecjalistyczne, inkorporujące nie
tylko biologów komórkowych, inżynierów tkankowych, ale także chirurgów (m.in. szczękowych), mających wykorzystać w praktyce stworzone linie komórkowe. W Instytucie prowadzonym przez prof.
Suuronen prowadzone są badania i hodowle tkankowe (np. komórek kostnych szczęki) z komórek macierzystych
(niezróżnicowanych),
pobieranych
u osób dorosłych z tkanki tłuszczowej, które po
zmieszaniu z biomateriałem umieszczane są w tytanowych siatkach w w odpowiednim środowisku
np.pod mięśniami brzucha danego pacjenta, gdzie
przy odpowiednim ukrwieniu następuje ich namnażanie (przez ok. 8 m-cy). Następnie wytworzony
blok kostny jest wypreparowywany i przemieszczany przez chirurga szczękowego w miejsce ubytku
w szczęce, a naczynia krwionośne oplatające nowo
powstały blok kostny są łączone z naczyniami
krwionośnymi szyi. Z 17 przypadków leczonych
w ten sposób w Tampere 16 powiodło się, a jeden
tak powstały autogenny przeszczep został odrzucony
przez organizm pacjenta. Badaczka przyznała, że
współpraca z różnymi specjalistami m.in. neurologami i kardiologami zaowocowała już wytworzeniem
neuronów czy też komórek pęczka naczyniowego
mięśnia sercowego, które zademonstrowała na filmach video.
Prof. Jill Helms z Uniwersytetu Stanforda w USA,
w wykładzie wprowadzającym zatytułowanym
wprost: „Co kontroluje szerokość twarzy?” dowodziła, że zaburzenia w wymiarze poprzecznym twarzy
począwszy z jednej strony od cyklopii i hipoteloryzmu, a skończywszy na hiperteloryzmie i podwojeniu
struktur twarzy wynikają z zaburzenia tj.osłabienia
lub wzmocnienia szlaku sygnałowego genu określanego mianem Sonic hedgehog (Shh) gene.
Kolejnym wykładem wprowadzającym, w którym
przedstawiona została przyszość ortodoncji wykorzystującej terapię genową było wykład prof. A-Bakr M Rabie z Uniwersytetu w Hong-Kongu
w Chinach. Naukowiec zastanawiał się, w jaki sposób wysunięcie żuchwy podczas leczenia czynnościowego pobudza wzost wyrostka kłykciowego.
Przedstawił on protokół leczniczy oparty na wynikach badań eksperymentalnych wraz z wynikami
odległej stabilności leczenia. Zdaniem badacza lecznie stałymi aparatami czynnościowym u dorosłych
stanowi mechaniczną stymulację i powoduje
wzmocnioną indukcję szlaku sygnałowego poprzez
ekspresję genu Indian hedgehog (Ihh) gene.To z kolei prowadzi do zwiększonego namnażania komór-
FORUM
ORTODONTYCZNE
Volume 5 no 3 2009
Autorka sprawozdania w Suomenlinna (Twierdzy Finlandii)– jednej
z największych fortec morskich na świecie, wpisanej na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
Autorka sprawozdania z prof. Jüri Kurolem w trakcie Get Together.
87
ORTHODONTIC
FORUM
Z życia środowiska
Community news
Tom 5 nr 3 2009
Volume 5 no 3 2009
kowego, różnicowania w chrząstkę, którą później zastępuje kość. Stopniowy przyrost kostny głowy stawowej prowadzi również
do adaptacji mięśni otaczających.
W drugim dniu obrad moją uwagę zwróciły trzy wystąpienia. Prof. Hugo DeClerc z Uniwersytetu w Louvain w Belgii połączył w swej prezentacji dwa ostatnio najbardziej „gorące” tematy w ortodoncji czyli zastosowanie minipłytek jako zakotwiczenia
szkieletowego ocenione za pomocą tomografii stożkowej (cone-beam CT). W przypadku takiego leczenia młody pacjent (pomiędzy 11 i 12 rokiem życia) przez 24 godziny rozpina wyciągi międzyszczękowe pomiędzy minipłytkami umieszczonymi w szczęce i żuchwie.Uzyskiwany jest wówczas ruch doprzedni szczęki, nie występuje kompensacja zębowa i rotacja dotylna żuchwy,
następuje przebudowa dołów stawowych ssż na skutek dotylnego przemieszczenia głów stawowych czego wynikiem jest doprzednie przemieszczenie środkowego piętra twarzy.
Dr Gwen Swennen z Centrum Leczenia Roszczczepów i Zaburzeń Twarzoczaszkowych w Bruges w Belgii przedstawił zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej (CBCT) w codziennej
praktyce
ortodontycznej
oraz
w przypadku interdyscyplinarnego
leczenia ortodontyczno-chirurgicznego. Jego zdaniem stożkowa tomografia komputerowa w połączeniu
z trójwymiarowym oprogramowaniem medycznym stanowią prawdziwą rewolucję i oferują nieocenioną
pomoc w diagnostyce, planowaniu
leczenia, ocenie wyników leczenia,
edukacji oraz możliwości konsultacji
interdyscyplinarnych.
Polskim akcentem wśród wykładów była prezentacja dr Piotra Fudaleja z Instytutu Matki i Dziecka
w Warszawie zatytułowana: „Estetyka odcinka nosowo-wargowego
u dzieci z jednostronnym całkowitym rozszczepem wargi i podniebienia”. Autor porównał w swoim doniesieniu wygląd odcinka-nosowo
wargowego dzieci operowanych jeUczestniczki Kongresu z prof. Anną Komorowską.
dnoczasowo (grupa z Instytutu
w Warszawie) z dziećmi operowanymi trójetapowo (grupa z Uniwersytetu w Nijmingen). W przypadku obu technik uzyskano podobny wynik estetyki odcinka nosowo-wargowego.
Organizatorzy tegorocznego Kongresu w trakcie Ceremonii Otwarcia olśnili nas wystąpieniem fenomenalnej grupy gimnastyczno-akrobatycznej Olarii w choreogafii Anttona Laine do muzyki w wykonaniu żeńskiej grupy wokalnej Aia. Po pierwszym
dniu obrad wszyscy uczestnicy Kongersu zostali zaproszeni na przyjęcie do neoklasycznego Ratusza zlokalizowanego przy głównym targu rybnym Helsinek. Duży kontrast z historyczną fasadą budyku stanowiło jego wnętrze – na wskroś nowoczesne, wypełnione fińską sztuką nowoczesną. Po zakończeniu przyjęcia udaliśmy się do dyskoteki w samym sercu Helsinek podziwiając
przede wszystkim fenomen białych nocy, gdyż na dworze pomimo późnej pory było wciąż jasno jak za dnia. Następnego dnia
wszyscy byli pod wrażeniem wystawnego przyjęcia jakie wydała dla nas Przewodnicząca Europejskiego Towarzystwa Ortodontycznego prof. Irma Thesleff. W restauracji nad brzegiem morza smakowałam oryginalne i niespotykane dania z ryb i renifera,
bawiąc się z innymi do późna znów w oprawie białej nocy.
W tym roku Polskę reprezentowało 31 lekarzy ortodontów oraz stażystów. Wszystkie koleżanki i koledzy, których pytałam
o wrażenia i opninie na temat pobytu w Helsinkach podkreślali przede wszystkim bardzo wysoki poziom merytoryczny Kongresu oraz chwalili spotkania towarzyskie. Mam nadzieję, że 86 EOS w Portoroz w słonecznej Słowenii w dniach 15-19.06.2010 będzie magnesem dla jeszcze większej grupy polskich ortodontów.
Lek. stom. Joanna Gawda
FORUM
ORTODONTYCZNE
88
ORTHODONTIC
FORUM