pełny tekst - Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk
Transkrypt
pełny tekst - Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk
Operacje pokojowe WSOWL Ochrona i obrona wojsk j. pol. Ochrona i obrona obiektów wojskowych ppłk dr Aleksander WRONA: Problemy ochrony i obrony wojsk w operacjach poza granicami kraju Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 5 Autor artykułu przedstawia problemy ochrony i obrony wojsk w operacjach prowadzonych poza granicami kraju, głównie w Afganistanie i w Iraku. Skala i rodzaje zagrożeń występujących podczas wykonywania zadań w operacjach tam prowadzonych, stawiają zupełnie nowe wyzwania przed wojskami lądowymi. Z realizacją zadań wiąże się duży stopień zagrożenia wojsk, spowodowany działalnością terrorystyczną. Jak wskazują doświadczenia ostatnich lat, każdego dnia żołnierze wchodzący w skład kontyngentów wojskowych, rozmieszczonych w rejonach najbardziej kryzysowych, narażeni są na ryzyko utraty zdrowia lub życia. A. Wrona Pododdziały dowodzenia i łączności Batalion dowodzenia WSOWL Kompania łączności j. pol. Kompania dowodzenia mjr mgr inż. Marcin LIBERACKI: Struktury organizacyjne, zadania i przeznaczenie pododdziałów dowodzenia i łączności na szczeblu oddziału ogólnowojskowego Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 17 - - - - - Autor w artykule przedstawił warianty funkcjonujących struktur organizacyjnych pododdziałów dowodzenia i łączności. Konsekwencją trwających od kilku lat prac nad strukturami organizacyjnymi pododdziałów dowodzenia i łączności jest sukcesywne wprowadzanie w batalionach dowodzenia brygad dwóch kompanii dowodzenia, które rozwijają i eksploatują stanowiska dowodzenia na tym szczeblu dowodzenia. Wraz z nowymi strukturami pojawia się znaczne nasycenie pododdziałów w sprzęt informatyczny oraz wspomagania dowodzenia. Wszelkie zabiegi temu towarzyszące wynikają z konieczności usprawnienia pracy pododdziałów dowodzenia i łączności, co wpływa na poprawę funkcjonowania stanowisk dowodzenia i w konsekwencji całego systemu dowodzenia brygady. M. Liberacki Mapy wojskowe topograficzne WSOWL j. pol. mjr mgr inż. Zbigniew SABATOWSKI: Charakterystyka mapy topograficznej oraz jej wykorzystanie przez dowódcę pododdziału Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 28 W artykule przedstawiono charakterystykę map topograficznych wykorzystywanych na niższych szczeblach dowodzenia. Współczesne pole walki wymaga od wszystkich dowódców umiejętności podejmowania właściwych decyzji podczas kierowania ludźmi w walce. Aby osiągnąć ten cel, bardzo często należy dokonać właściwej oceny realiów, w jakich wykonuje się postawione zadanie. Chcąc dobrze przygotować dowódców do nowych wyzwań należy nauczyć ich właściwej interpretacji i oceny terenu, w którym się znajdują oraz poprawnie czytać mapę topograficzną. Z. Sabatowski Ładunki wybuchowe improwizowane WSOWL Urządzenia wybuchowe improwizowane j. pol. kpt. mgr inż. Piotr SASKA, kpt. mgr inż. Franciszek KLIMENTOWSKI, kpt. mgr inż. Piotr KOWALCZYK: Charakterystyka improwizowanych urządzeń wybuchowych IED stosowanych w konflikcie irackim. Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 41 - - Improwizowane Urządzenia Wybuchowe (IED) w ciągu ostatnich kliku lat stały się jednym z najpopularniejszych środków walki stosowanym przez terrorystów w walce przeciwko wojskom USA i ich koalicjantów. Szczególnie widoczne jest to w Iraku, gdzie po jednej stronie mamy zaawansowane technicznie wojska państw NATO oraz coraz lepiej wyposażaną armię i policję Iracką. Po drugiej stronie lokalne milicje, partyzantów, terrorystów czy grupy bandyckie, które nie dysponują zaawansowanym technologicznie sprzętem, lecz wykonanymi domowymi sposobami urządzeniami wybuchowymi. Doświadczenia irackie pokazały i niestety wciąż pokazują, iż jest to broń, która zadaje najwięcej strat wojskom koalicyjnym, jak również przypadkowej ludności cywilnej. - - - P. Saska Forsowanie Przeszkody wodne WSOWL Działania taktyczne j. pol. Przeprawy kpt. mgr inż. Mariusz FALKOWSKI, kpt. mgr inż. Antoni MONDEL: Pokonywanie przeszkód wodnych w działaniach taktycznych Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 58 Autorzy artykułu przedstawili obowiązujące procedury pokonywania przeszkód wodnych w działaniach taktycznych. Główną uwagę skupili na omówieniu przygotowania, organizacji i dowodzenia przeprawami w rejonie forsowania (przeprawy) oraz przybliżyli sposoby pokonywania przeszkód wodnych przez pododdziały na współczesnym polu walki. Ponieważ pokonywanie przeszkód wodnych jest zadaniem szczególnie skomplikowanym, które wymaga zaangażowania i ścisłego współdziałania wielu rodzajów wojsk, zawarte w artykule informacje muszą być wszystkim znane i ściśle przestrzegane. M. Falkowski W pracy autorzy porównali wyniki uzyskane z obliczeń numerycznych MES z wynikami otrzymanymi z badań laboratoryjnych dźwigara stalowego - zasadniczego elementu mostu wojskowego. Zaprezentowane w pracy analizy pozwoliły stwierdzić że wartość wytężenia dźwigara z istniejącym już pęknięciem zmęczeniowym uzyskana przy użyciu programu komputerowego wykorzystującego MES, jest zbliżona do wielkości uzyskanej w trakcie badań na rzeczywistym obiekcie. Analiza wykresów zaprezentowanych w pracy wykazała, że procentowo największe różnice w odkształceniach wykazały czujniki tensometryczne umieszczone prostopadle do osi podłużnej dźwigara głównego, co potwierdziło, że zastosowane modele obliczeniowe nie oddawały w zadawalający sposób charakteru pracy konstrukcji na tym kierunku. Wykresy te wykazały również, że wartości odkształceń na kierunku prostopadłym do osi głównej badanego dźwigara są znacznie mniejsze niż na kierunku do niego równoległym, przez co ich wpływ na trwałość elementu konstrukcyjnego nie jest tak bardzo znaczący. - - Pęknięcia zmęczeniowe Dźwigary WSOWL Mosty niskowodne j. pol. Badania zmęczeniowe dr hab. inż. Zbigniew MAŃKO, kpt. mgr inż. Artur DUCHACZEK: Analiza wyników doświadczalnych i obliczeń numerycznych uzyskanych podczas badań zmęczeniowych stalowego dźwigara mostu niskowodnego Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 75 - - - A. Duchaczek Obrona przed BMR WSOWL Marsz j. pol. mjr mgr inż. Wojciech WAWRZYNKIEWICZ, kpt. mgr inż. Jacek SZLĘK: Właściwości obrony przed bronią masowego rażenia w marszu i w rejonach rozmieszczenia wojsk związku taktycznego Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 88 Broń masowego rażenia (BMR) zastosowana na współczesnym polu walki, w zasadniczy sposób może zmieniać stosunek sił walczących stron w stosunkowo krótkim czasie. Oddziaływanie fizyczne i psychologiczne BMR ma znaczący wpływ na funkcjonowanie żołnierzy, wykonywanie zadań, a także na zakłócanie procesu dowodzenia wojskami. Duży stopień zagrożenia pododdziałów ZT podczas marszu i w rejonach rozmieszczenia zmusza do szczegółowego planowania i realizowania zadań z zakresu Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia. Przedsięwzięcia te będą określały zakres czynności, jakie winny być podejmowane i realizowane przez wszystkie pododdziały ZT. W. Wawrzynkiewicz Ratownictwo wojskowe chemiczne WSOWL Mobilne Laboratorium OPBMR j. pol. mjr dr inż. Paweł MACIEJEWSKI, mjr mgr inż. Waldemar ROBAK: Mobilne laboratorium obrony przed bronią masowego rażenia – nowy element systemu wykrywania skażeń Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 104 - - Autorzy artykułu przedstawiają jeden z najnowszych elementów ratownictwa chemicznego SZ RP, którym jest Mobilne Laboratorium OPBMR, posiadające szerokie możliwości w zakresie prowadzenia analiz materiałów skażonych promieniotwórczo, biologicznie i chemicznie. - - - P. Maciejewski Flotacja jonowa Oczyszczanie roztworów wodnych Izotopy promieniotwórcze Związki makrocykliczne WSOWL j. pol. mjr dr inż. Paweł MACIEJEWSKI, mjr mgr inż. Waldemar ROBAK: dr inż. Małgorzata ULEWICZ, Katarzyna SOBIANOWSKA: Zastosowanie związków makrocyklicznych do usuwania toksycznych kationów metali z roztworów wodnych w procesie flotacji jonowej Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 113 Oczyszczanie ścieków wymaga zastosowania szeregu wzajemnie uzupełniających się technologii, które pozwalają na uzyskanie takiego stopnia usunięcia zanieczyszczeń, aby oczyszczona woda mogła zostać ponownie wykorzystana do celów komunalnych lub przemysłowych, przy równoczesnym odzyskaniu wartościowych substancji zawartych w ściekach. Ponadto, stosowanie technik izotopowych, rozwój energetyki jądrowej oraz przeróbka paliwa jądrowego powodują powstawanie radioaktywnych ścieków. Odpady promieniotwórcze są ważnym i społecznie drażliwym problemem, szczególnie w obliczu konieczności wygaszania starych, wyeksploatowanych reaktorów jądrowych. W oczyszczaniu roztworów wodnych stosuje się wiele fizykochemicznych metod wzbogacania i rozdzielania jonów m.in. ekstrakcję rozpuszczalnikową, wymianę jonową, sorpcję, metody flotacyjne oraz transport przez membrany, tj. odwróconą osmozę, nanofiltrację, ultrafiltrację, dializę i elektrodializę. Procesy te umożliwiają selektywne wydzielenie określonych składników i stanowią pośredni etap chemicznego przerobu ubogich surowców bądź zanieczyszczonych wód. P. Maciejewski Autor przedstawia problematykę dotyczącą zarówno przewozu towarów niebezpiecznych przez tunele w myśl Umowy ADR po jej nowelizacji, która obowiązuje od 1 lipca 2007 r. jak i zasady bezpieczeństwa przy budowie tzw. długich tuneli – powyżej 500m. Ponadto w artykule przedstawiono, klasyfikację tuneli, zakazy dotyczące poruszania się w nich oraz niebezpieczeństwa wynikające z ich użytkowania. Artykuł jest rozszerzeniem dotyczącym tylko transportu towarów niebezpiecznych przez tunele artykułu, który ukazał się w poprzednich Zeszytach Naukowych pt. „Transport towarów niebezpiecznych w świetle nowelizacji umowy ADR 2007-2009”. - - Transport materiałów niebezpiecznych WSOWL ADR 2007 - 2009 j. pol. Tunele kpt. mgr Przemysław MAJEWSKI: Przewóz towarów niebezpiecznych przez tunele w świetle nowelizacji umowy ADR 2007 - 2009 Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 126 - - - P. Majewski Szkolenie spadochronowe WSOWL Spadochroniarze j. pol. Układ krążenia por mgr Daniel BOBROWSKI: Zmiany hemodynamiczne układu krążenia skoczków spadochronowych w świetle szkolenia spadochronowego Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 136 Autor artykułu podejmuje próbę określenia zależności pomiędzy reakcjami układu krążenia w obrazie tętna oraz ciśnienia tętniczego, a ilością wykonanych skoków ze spadochronem. Badaniami objęto uczestników kursu przekwalifikowania żołnierzy zawodowych na instruktorów spadochronowych, który odbył się w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu w 2002 roku. Grupę badanych reprezentowało 17 żołnierzy, w wieku od 22 do 25 lat, z jednostek powietrzno – desantowych, desantowo - szturmowych i specjalnych, będących na różnym poziomie wyszkolenia spadochronowego, określonego na podstawie liczby wykonanych skoków. D. Bobrowski Przedsięwzięcia budowlane Harmonogramy sieciowe WSOWL Ryzyko j. pol. Analiza ryzyka ppłk dr inż. Dariusz SKORUPKA: Kwantyfikacja i alokacja czynników ryzyka w sieciowych harmonogramach budowlanych Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 145 - - - - - Plany rzeczowo-finansowe stanowią jeden z podstawowych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o realizację inwestycji budowlanej. W przypadku wygrania przetargu przez firmę budowlaną, plan (harmonogram) rzeczowo-finansowy zawiera wiążące wytyczne dla kierownika budowy. Fakty te świadczą o konieczności bardzo rzetelnej analizy i skrupulatności podczas opracowywania harmonogramów. Doświadczenia praktyczne dowodzą, że przydatne do takich analiz, szczególnie w zakresie oceny ryzyka, są harmonogramy sieciowe. W artykule przedstawiono zasadnicze elementy autorskiej metody MOCRA oraz przykład opracowania harmonogramów sieciowych w oparciu o przedsięwzięcie budowlane. D. Skorupka Controlling WSOWL Zarządzanie j. pol. Wojsko dr inż. Agnieszka PARKITNA: Analiza możliwości wykorzystania metod controllingu w Wojsku Polskim Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 160 Przeprowadzono dyskusję nad analizą możliwości wykorzystania controllingu w Wojsku Polskim. Przedstawiono ideę controllingu. Omówiono genezę controllingu. Zaprezentowano obraz controllingu w Polsce. Zaprezentowano czynniki braku powszechności stosowania controllingu w Polsce. A. Parkitna Umowa offsetowa WSOWL Transfer technologii j. pol. Przemysł dr Magdalena STAWICKA, mgr Marian MOTYCZKA: Offset szansą dla rozwoju i transferu technologii do przemysłu w Polsce Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 168 - - - - - W artykule przedstawiono podstawy formalne zawierania umów kompensacyjnych - offsetowych. Zaprezentowano efekty gospodarcze związane z realizacją umów offsetowych w Polsce. Dokonano oceny stanu realizacji umów offsetowych. M. Stawicka Kursy doskonalenia oficerów Jakość kształcenia WSOWL Badania ankietowe j. ang. Programy kształcenia Kazimierz KOWALSKI: Wykorzystanie metody statystycznej kontroli procesu do doskonalenia oferty programowej kursów specjalistycznych dla oficerów korpusu osobowego logistyki Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 178 W artykule przedstawiono podsystem doskonalenia zawodowego kadry SZ RP dotyczący oficerów korpusu logistycznego realizowanego w WSOWL. Przedstawiono praktyczną metodę ciągłego doskonalenia procesu kształcenia, której bazą jest analiza statystyczna wyników badań ankietowych stopnia satysfakcji klientów (słuchaczy). W referacie skupiono się na ocenie przydatności tematów zawartych w programach kształcenia. Do oceny przydatności tematu wykorzystano analizę, która w literaturze nosi nazwę „Statystycznej kontroli procesu”. Idea tej metody polega na ustaleniu granic naturalnej zmienności procesu, a następnie wskazaniu pomiarów, których wartość mieści się poza tymi granicami. Zaprezentowano również podjęte działania doskonalące. K. Kowalski Układ Warszawski 1955 - 1991 WSOWL j. pol. dr hab. Ryszard KAŁUŻNY: Układ Warszawski 1955 - 1991 Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 190 - - - - - W treści artykułu wskazano na ważniejsze wydarzenia w dziejach Układu Warszawskiego mające wpływ na jego funkcjonowanie i strukturę wewnętrzną. Omówiono także zmieniające się koncepcje wojenne. Wskazano również na rolę i zadania Wojska Polskiego w przypadku konfliktu zbrojnego między Układem Warszawskim a NATO. R. Kałużny Wojna domowa w Somalii 1991 - 2007 Somalia Somalia a Etiopia mgr Szymon NIEDZIELA: Wojna domowa w Somalii 1991 - 2007 Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 199 WSOWL j. pol. Róg Afryki jest jednym z najbardziej konfliktogennych subregionów na Czarnym Kontynencie. Ogniskują się tam międzynarodowe spory terytorialne: etiopsko – erytrejski i etiopsko – somalijski oraz krwawe wojny domowe (Somalia i Etiopia). Rolę sui generis mocarstwa na tym obszarze od stuleci pełniła Etiopia. Państwo to jednak ze względu na własne słabości nie posiada odpowiedniego instrumentarium, aby narzucić regionowi ład władczy. Najbardziej niestabilną jednostką geopolityczną Rogu Afryki jest Somalia. Od czasu obalenia dyktatury Muhammada Siada Barre w 1991r kraj ten jest okrutnie doświadczany przez konflikt domowy oraz cykliczne susze. Destabilizację polityczną odczuwają przede wszystkim duże ośrodki miejskie, zwłaszcza stolica Mogadiszu. Ofiarami katastrofy humanitarnej stały się miliony ludności interioru. Sz. Niedziela WSOWL j. pol. kpt. dr Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI: Perspektywy rozwoju artylerii wojsk lądowych Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 209 - - - - - Artyleria wojsk lądowych W artykule podjęto próbę przedstawienia perspektyw rozwoju polskiej artylerii w oparciu o koncepcję przedstawioną przez Szefa Artylerii WP, wysuniętą w maju 2007 r. Od początku lat dziewięćdziesiątych artyleria ulegała systematycznej redukcji, bez stosownej modernizacji i wdrażania nowego uzbrojenia i sprzętu. Jednakże od kilku lat podejmowane są próby poprawienia złej sytuacji artylerii poprzez wdrażanie nowego sprzętu i zmiany w jej strukturze. Nieprzewidywalny i wieloraki charakter przyszłego wykorzystania Sił Zbrojnych RP narzuca konieczność opracowania koncepcji takiej artylerii, która mogłaby być wykorzystywana zarówno w obronie kraju, jak i w operacjach bojowych i pokojowych poza jego granicami, w tym także w odległych rejonach kuli ziemskiej. W najbliższym okresie planowane jest wdrażanie 155 mm haubicy samobieżnej KRAB. W miejsce wysłużonych artyleryjskich wyrzutni rakietowych typu BM-21 i RM-70 wprowadzone zostaną wyrzutnie typu LANGUSTA. W dalszej perspektywie możliwa jest wprowadzenie wyrzutni typu MLRS z rakietowymi pociskami taktycznymi typu ATACMS. Zmiany te pozwolą polskiej artylerii na rażenie obiektów przeciwnika głęboko w jego strefie tyłowej. Zastosowanie sprzętu najnowszej generacji oraz opracowanie nowej doktryny jego wykorzystania na polu walki pozwolą polskiej artylerii na dogonienie światowej czołówki i odgrywanie wiodącej roli we wsparciu ogniowym zarówno w działaniach narodowych jak i sojuszniczych. N. Świętochowski Bateria artylerii WSOWL Szkolenie wojskowe j. pol. kpt. mgr inż. Mieczysław CZUBALA: Organizacja szkolenia baterii artylerii Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 217 Proces szkolenia powinien być realizowany w sposób systematyczny, ciągły, odpowiednio wcześniej zaplanowany. Nie może być wynikiem przypadkowej pracy dowódców i prowadzony w sposób chaotyczny, gdyż stanowi to poważne zagrożenie dla osiągnięcia zakładanych celów szkoleniowych. W artykule autor przedstawia założenia organizacyjno - szkoleniowe oraz przebieg procesu szkolenia na szczeblu baterii. M. Czubala Pododdziały wojsk aeromobilnych WSOWL Grupy zadaniowe j. pol. st. kpr. pchor. licencjat Marcin MICHALSKI: Sposoby realizacji zadań przez pluton wojsk aeromobilnych Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 224 - - - - - Wiedza i doświadczenia zdobyte przez oficerów dowodzących pododdziałami wojsk aeromobilnych podczas misji w Iraku i Afganistanie jednoznacznie wskazują, iż podstawowym elementem wykonawczym wielu specyficznych działań tego rodzaju wojsk jest pluton. W zależności od stawianych przed plutonem wojsk aeromobilnych zadań może on tworzyć wiele różnych struktur zadaniowych. Celem artykułu jest przedstawienie sposobów realizacji zadań przez elementy struktur zadaniowych tworzonych na bazie plutonu wojsk aeromobilnych. M. Michalski Samochody patrolowo - interwencyjne WSOWL Samochody wojskowe specjalne j. pol. ppłk dr inż. Przemysław SIMIŃSKI: Geneza i rozwój konstrukcji samochodu patrolowo - interwencyjnego Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 234 Aktualnie największym światowym zagrożeniem jest terroryzm. Powoduje to konieczność dopasowania środków transportu lądowego – pojazdów, które będą zdolne do wypełnienia nowych postawionych im wymagań. Na podstawie doświadczeń ze zbrojnych konfliktów oraz misji stabilizacyjnych, które miały miejsce w ostatnich kilkunastu latach, określono nowe zasady zwalczania terroryzmu. Oprócz obecnych wozów bojowych, silnie opancerzonych i uzbrojonych, które mogą być wykorzystane w konfliktach o dużym natężeniu, potrzebne są niewystępujące dotychczas, nowe kategorie pojazdów: wysoce mobilnych, lekko opancerzonych i uzbrojonych, przeznaczonych do prowadzenia walki z grupami zbrojnymi wyposażonymi w broń maszynową oraz ładunki wybuchowe. P. Simiński Ochrona środowiska Ekologia a logistyka wojskowa WSOWL Recykling j. pol. Odpady por mgr inż. Aneta GÓRNIAK – BODZIANY, kpt. mgr inż. Marek BODZIANY: Ekologistyka – wyzwanie, czy warunek konieczny funkcjonowania SZRP Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 242 - - Biorąc pod uwagę ciężar gatunkowy nadawany ochronie środowiska naturalnego, wynikający z jego postępującej degradacji, należy pokusić się o tezę, że ekologistyka stanowi warunek konieczny funkcjonowania sił zbrojnych. Mając jednak na uwadze złożoność problematyki zawartej w obszarze zainteresowania tej dziedziny wiedzy, stwierdza się, że jest ona wyzwaniem dla SZRP zarówno w sensie organizacyjnym, jak i legislacyjno – prawnym. Celem artykułu jest przedstawienie ekologistyki w ujęciu teoretycznym oraz przedstawienie jej jako obszaru zainteresowania logistyki wojskowej. - - - A. Górniak-Bodziany Polityka międzynarodowa Bezpieczeństwo międzynarodowe WSOWL Zagrożenia niemilitarne j. pol. Zagrożenia militarne dr Bogusław BARNASZEWSKI: Źródła i symetryzacja ryzyka w stosunkach międzynarodowych Zeszyty Naukowe WSOWL 2008 r., nr 1 s. 254 Na źródła kryzysów i konfliktów składają się przesłanki będące sprzyjającymi okolicznościami, przyczyny stanowiące konkretne zdarzenia je generujące, które powstają na bazie w miarę trwałych endogennych czynników, aktywizowanych rezultatami zmiany dokonującej się w systemie międzynarodowym. Analitycy, komentatorzy i politycy uwydatniają coraz wyraźniej - w miejsce tradycyjnie i wąsko pojmowanego terminu „zagrożenie” – pojęcie: „ryzyko”, podkreślające właśnie znaczenie czynników jako fundamentu najpoważniejszych zagrożeń. Bieg zdarzeń w świecie rywalizacji wskazuje, że źródła najpoważniejszych zagrożeń nie zostaną zneutralizowane, bez podjęcia działań zmierzających do zmiany położenia, a w rezultacie sposobu pojmowania rzeczywistości w tej części społeczności globalnej, która stanowi bazę społeczną ekstremizmów, populizmów i fundamentalizmów, będąc uwodzona nierealnymi wizjami możliwego pominięcia etapów rozwojowych. - - - - - B. Barnaszewski