strategia rozwoju infrastruktury województwa opolskiego na lata

Transkrypt

URZ D MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA
OPOLSKIEGO
STRATEGIA ROZWOJU
INFRASTRUKTURY WOJEWÓDZTWA
OPOLSKIEGO NA LATA 2004 – 2008
OPOLE, KWIECIE 2004
Strategia rozwoju infrastruktury
Strategia Rozwoju Infrastruktury Województwa Opolskiego na lata 2004 –
2008 została opracowana przez zespół Departamentu Infrastruktury i
Gospodarki Urz du Marszałkowskiego w Opolu.
Dyrektor Departamentu: Grzegorz Szyma ski
Zespół autorski:
Urz d Marszałkowski Województwa Opolskiego
Departament Infrastruktury i Gospodarki
Adrian Czubak
Bartłomiej Horaczuk
Paweł Jasi ski
Jacek Kichman
Adam Kowalczyk
Henryk Małek
Andrzej Mały
Marek Małyszczuk
Remigiusz Widera
2
SPIS TRE CI
Nr str.
I.
WST P..................................................................................................................4
II.
MISJA I WIZJA WOJEWÓDZTWA.......................................................................5
III.
POWI ZANIA STRATEGII SEKTOROWEJ Z DOKUMENTAMI
WY SZEGO RZ DU.............................................................................................6
IV.
UWARUNKOWANIA...........................................................................................15
V.
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ........15
VI.
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ.................56
VII.
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ...........78
VIII.
PODSUMOWANIE..............................................................................................103
IX.
SPIS MATERIAŁÓW RÓDŁOWYCH...............................................................104
X.
ZESPOŁY ROBOCZE.........................................................................................106
XI.
OBJA NIENIA....................................................................................................109
3
I.
WST P
Zarz d Województwa Opolskiego Uchwał nr 749/2001 z dnia 6 kwietnia
2001 roku zdecydował o podj ciu prac nad opracowaniem strategii sektorowych
Województwa Opolskiego. Jedn z nich, wskazanych przez Zarz d jest sektorowa
strategia infrastruktury komunikacyjnej, komunalnej i energetycznej w Województwie
Opolskim.
Celem „Strategii rozwoju infrastruktury Województwa Opolskiego na lata
2004 – 2008” (SRI), jest okre lenie celów strategicznych i operacyjnych w zakresie
rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, komunalnej i energetycznej w celu
zapewnienia wła ciwych standardów ycia ludno ci, wła ciwych standardów
komunikacji drogowej, kolejowej, teleinformatycznej, rozwój transportu lotniczego
i wodnego oraz poprawienie stanu rodowiska naturalnego i zapewnienie
bezpiecze stwa energetycznego województwa.
Realizacja wszystkich tych celów bezpo rednio przekłada si na zwi kszenie
atrakcyjno ci inwestycyjnej województwa co pozwoli na rozwój lokalnej gospodarki.
Wskazane w strategii cele maj zintegrowa działania wszystkich podmiotów
realizuj cych zadania zwi zane z rozwojem infrastruktury oraz słu y przyznawaniu
rodków finansowych pochodz cych m.in. ze
ródeł własnych, kontraktu
wojewódzkiego, czy funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Wskazane do realizacji w latach 2004 – 2008 cele wynikaj
„Strategii rozwoju Województwa Opolskiego na lata 2000 – 2015”.
z zapisów
Do opracowania ka dej z podstrategii zostały powołane specjalne zespoły
robocze składaj ce si z przedstawicieli jednostek, maj cych wpływ na rozwój
infrastruktury w województwie. Zespoły pracowały głównie nad analiz SWOT oraz
okre leniem celów strategicznych i operacyjnych.
Analiza SWOT jest jednym z narz dzi analizy strategicznej. Celem analizy
SWOT jest zebranie i przedstawienie informacji w uporz dkowany sposób informacji,
na podstawie których b d kształtowały si warianty strategicznych scenariuszy
rozwoju. Zestawienie silnych stron daje obraz atutów regionu, zestawienie słabych
ukazuje skal problemów. Na ich bazie mo na okre li mo liwo ci regionu, a wi c
szanse rozwojowe, jak równie obszary problemowe stanowi ce zagro enia na
drodze rozwoju. wiadomo istnienia wszystkich tych czynników pozwala wybra
odpowiednie rodki zaradcze, ustali drogi likwidacji istniej cych problemów oraz
cie ki wzmacniania atutów.
Ponadto na podstawie przesłanych materiałów z poszczególnych podmiotów
zawieraj cych dane o działalno ci oraz materiałów
ródłowych b d cych
w posiadaniu Urz du Marszałkowskiego Województwa Opolskiego opracowano
rozdziały „Diagnoza stanu istniej cego” do ka dej z podstrategii.
4
II.
MISJA I WIZJA WOJEWÓDZTWA
Strategia rozwoju infrastruktury Województwa Opolskiego na lata 2004 –
2008”, jako dokument wykonawczy, przyjmuje zawart w „Strategii rozwoju
Województwa Opolskiego na lata 2000 – 2015” długofalow wizj regionu, wyra on
w postaci misji i kierunków perspektywicznych. Ka demu kierunkowi
przyporz dkowano do osi gni cia cele strategiczne, tym za cele operacyjne.
Docelowa wizja regionu przewiduje województwo opolskie jako region
o wysokiej cywilizacji, dobrze rozwini tej sieci osadniczej z nowoczesn
infrastruktur , czystym rodowisku przyrodniczym i rozwini tej wielopłaszczyznowej
gospodarce, a tak e z powszechnym dost pem do nowoczesnych usług z zakresu
zdrowia i o wiaty. Nale y tworzy warunki dla takiego rozwoju, wykorzystuj c
potencjał własny i szerok współprac mi dzy regionami europejskimi. Ogromn rol
do odegrania mu tu dobrze wykształcone społecze stwo, dbało o piel gnowanie
tradycji i kultury zmierzaj ce do zachowania to samo ci regionalnej i narodowej.
Misj województwa opolskiego, według „Strategii rozwoju Województwa
Opolskiego na lata 2000 – 2015” jest:
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE REGIONEM PARTNERSTWA,
ZAMIESZKAŁYM PRZEZ LUDZI WYKSZTAŁCONYCH
I OTWARTYCH NA WIAT
Misj województwa opolskiego jest zdolno
do konkurencji gospodarczej
i intelektualnej. Podstawowym przesłaniem „Strategii rozwoju Województwa
Opolskiego na lata 2000 – 2015” znajduj cym swoje odbicie w „Strategii rozwoju
infrastruktury Województwa Opolskiego na lata 2004 – 2008” jest stworzenie
w regionie warunków dla likwidacji zapó nie cywilizacyjnych.
Planuje si , e województwo opolskie b dzie w przyszło ci: regionem
otwartym na wiat, regionem dobrego s siedztwa, regionem o wysokim standardzie
ycia, regionem zrównowa onego rozwoju, regionem wielofunkcyjnej i nowoczesnej
gospodarki, regionem efektywnego rolnictwa i nowoczesnej wsi, regionem
decyduj cym o własnym rozwoju.
5
III.
POWI ZANIA STRATEGII SEKTOROWEJ
Z DOKUMENTAMI WY SZEGO RZ DU
,,Strategia rozwoju infrastruktury Województwa Opolskiego na lata 2004 –
2008” realizuje ogóln zasad spójno ci dokumentów ni szego rz du z dokumentami
wy szego rz du w odniesieniu do celów strategicznych, celów operacyjnych oraz
kierunków rozwoju.
Sformułowane w „Strategii rozwoju infrastruktury Województwa Opolskiego na
lata 2004 – 2008” cele rozwojowe pozostaj w cisłym zwi zku z celami generalnymi
i operacyjnymi, zapisanymi m.in. w nast puj cych dokumentach:
• ,, Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004 – 2006 ‘’ – Ministerstwo Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2003 r.
Narodowy Plan Rozwoju ( NPR) składa si z nast puj cych cz
-
-
-
ci:
Pi ciu Sektorowych Programów Operacyjnych (SPO) dotycz cych: wzrostu
konkurencyjno ci gospodarki; rozwoju zasobów ludzkich; restrukturyzacji
sektora ywno ciowego oraz rozwoju obszarów wiejskich, rybołówstwa
i przetwórstwa ryb oraz transportu.
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
zarz dzanego na poziomie krajowym, ale programowanego w du ej mierze na
poziomie wojewódzkim. B dzie to wielofunduszowy program wspierany
rodkami z nast puj cych funduszy europejskich: Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego (ERDF) oraz Europejski Fundusz Społeczny ESF.
ZPORR składa si b dzie z 16 komponentów regionalnych tj. Regionalnych
Programów Operacyjnych Celu 1 na lata 2004-2006, opracowywanych
w szesnastu regionach ( w tym województwo opolskie).
Programu Operacyjnego Pomocy Technicznej.
Strategicznym celem NPR na lata 2004-2006 jest rozwijanie konkurencyjnej
gospodarki opartej na wiedzy i przedsi biorczo ci, zdolnej do długofalowego
harmonijnego rozwoju, zapewniaj cej wzrost zatrudnienia i osi gni cie spójno ci
społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Uni Europejsk na poziomie
regionalnym i krajowym. Realizacja celu strategicznego NPR odbywa si b dzie
poprzez cele cz stkowe tj.:
1. Wspomaganie osi gni cia i utrzymania w dłu szym okresie wysokiego wzrostu
PKB. Realizacja tego celu powinna w szczególno ci doprowadzi do
równowagi makroekonomicznej i stabilizacji finansowej oraz utrwalenia
tendencji spadku inflacji i deficytu bud etowego.
2. Zwi kszanie poziomu zatrudnienia i wykształcenia. Realizacja tego celu
powinna sprzyja wdro eniu mechanizmów obni ania kosztów pracy oraz
zwi kszania elastyczno ci i mobilno ci przestrzennej i zawodowej
6
pracowników a tak e poprawie dost pu do wykształcenia na poziomie
wy szym i rednim.
3. Wł czenie Polski w europejskie sieci infrastruktury transportowej
i informacyjnej. Cel ten przyczyni si do poprawy jako ci infrastruktury
transportowej, rodowiskowej i społecznej, a jego wynikiem b dzie wł czenie
Polski w system gospodarki europejskiej.
4. Intensyfikacja procesu zwi kszenia w strukturze gospodarki udziału sektorów
o wysokiej warto ci dodanej, rozwój technologii społecze stwa informacyjnego.
Realizacja tego celu cz stkowego b dzie polegała na kontynuowaniu
procesów restrukturyzacji i wspomaganiu najbardziej efektywnego
zatrudnienia, co b dzie si to odbywa m.in. poprzez zwi kszenie nakładów na
sfer
naukowo-badawcz
oraz rozwijanie technologii społecze stwa
informacyjnego jako podstawy do intensyfikacji zmian strukturalnych
i zapewnienia konkurencyjno ci polskiej gospodarki w dłu szej perspektywie
czasu.
5. Wspomaganie udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych
wszystkich regionów i grup społecznych w Polsce. Realizacja tego celu b dzie
polegała na prowadzeniu przez pa stwo aktywnej i kompleksowej polityki
regionalnej, jak równie
wspomagania procesu integracji zawodowej
i społecznej grup zagro onych marginalizacj .
•
,,Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 2004 –
2006‘’ – Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa
2003r.
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest
jednym z sze ciu programów operacyjnych, które posłu
do realizacji
Narodowego Planu Rozwoju/Podstaw Wsparcia Wspólnoty na lata 2004-2006
(NPR/CSF). Program ten rozwija cele NPR, okre laj c priorytety, kierunki
i wysoko
rodków przeznaczonych na realizacj polityki regionalnej pa stwa,
które b d uruchamiane z udziałem funduszy strukturalnych w pierwszym
okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej. ZPORR został przygotowany
przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS) w cisłej
współpracy z samorz dami wszystkich województw. Proponowane cele,
priorytety i działania obejmuj terytorium całego kraju, jednak e wielko
rodków finansowych przeznaczona na ich realizacj jest zró nicowana
przestrzennie i zale y od sytuacji i struktury społeczno-gospodarczej
województw oraz realizowanej strategii rozwoju.
Celem strategicznym ZPORR jest tworzenie warunków wzrostu konkurencji
regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w taki
sposób, aby sprzyja długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jako
spójno ci ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z UE.
7
•
„Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata 2000 – 2015” – Zarz d
Województwa Opolskiego, Opole 2000r.
W ród strategicznych celów rozwoju „Strategia
opolskiego na lata 2000 – 2015” wyznacza:
rozwoju
województwa
1. Rozbudow i modernizacj infrastruktury technicznej oraz istniej cego
potencjału gospodarczego.
2. Dobrze wykształcone społecze stwo.
3. Aktywizacj
gospodarcz
regionu z wykorzystaniem europejskiego
korytarza transportowego przebiegaj cego przez województwo opolskie.
4. Restrukturyzacj rolnictwa i rozbudow sektora przetwórstwa rolno –
spo ywczego oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich i małych
miast.
5. Popraw warunków ycia w regionie.
6. Rozwój współpracy mi dzynarodowej, kontaktów indywidualnych oraz
współprac transgraniczn .
Przyj te dla wymienionych celów strategicznych cele operacyjne obejmuj
m.in.:
- osi gni cie wysokiego standardu infrastruktury komunikacyjnej w drodze
modernizacji istniej cej sieci drogowej i kolejowej, w tym polepszenie
parametrów ruchu, obej cia drogowe,
- zapewnienie pełnej dost pno mediów technicznych, w tym wodoci gów,
kanalizacji, energii elektrycznej, cieplnej, gazowej,
- systematyczn popraw stanu rodowiska przyrodniczego, w tym popraw
stanu czysto ci wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególno ci
zbiornika GZWP 333 i zlewni Nysy Kłodzkiej, wprowadzenie nowoczesnej
gospodarki odpadami komunalnymi i przemysłowymi, stanu czysto ci
powietrza atmosferycznego, ograniczenia hałasu, zachowania walorów
krajobrazowych i bioró norodno ci rodowiska,
- zapewnienie bezpiecze stwa przeciwpowodziowego w dolinie Odry i w jej
dorzeczu w drodze realizacji „Programu dla Odry 2006”,
- restrukturyzacj przemysłu województwa z wykorzystaniem nowoczesnych
technologii produkcyjnych, o wysokim stopniu zło ono ci i przyjaznych dla
rodowiska,
- racjonalne
wykorzystanie
istniej cych
zasobów
surowcowych
w dostosowaniu do zasad ekorozwoju,
- popraw standardów infrastrukturalnych na terenach wiejskich jako
podstawa podnoszenia jako ci ycia, rozwoju osadnictwa i inwestycji.
•
,, Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Opolskim ’’ – Zakład
Ochrony rodowiska Instytutu Mineralnych Materiałów Budowlanych
w Opolu, Opole 2003r.
Plan Gospodarki Odpadami wyznacza cele strategiczne zało one
do osi gni cia w gospodarce odpadami komunalnymi w odniesieniu do dwóch
okresów czasu.
8
Cele krótkookresowe przewidziane do osi gni cia w latach 2003-2006 dotycz :
-
obj cia wszystkich mieszka ców województwa zorganizowan zbiórk
odpadów,
podniesienia skuteczno ci selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym
uwzgl dnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych
ulegaj cych biodegradacji,
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych,
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów budowlanych,
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych
w grupie odpadów komunalnych,
intensyfikacji działa w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji
nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych; organizacja
składowisk regionalnych wg standardów UE,
podnoszenia wiadomo ci społecznej obywateli.
Dla osi gni cia wy ej wymienionych celów za niezb dne uwa a si podj cie
nast puj cych działa :
-
utworzenie w skali województwa w pocz tkowej fazie 11 ponadgminnych
struktur gospodarki odpadami komunalnymi, dla realizacji wspólnych
przedsi wzi ,
planowanie i realizacja rozwi za
kompleksowych, zintegrowanych,
uwzgl dniaj cych wszystkie wytwarzane odpady mo liwe do wspólnego
zagospodarowania, niezale nie od ródła ich pochodzenia,
utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania
odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju
racjonalnej gospodarki odpadami.
Cele długookresowe przewidziane do osi gni cia w latach 2007-2014 dotycz :
-
•
doskonalenia organizacji ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki
odpadami komunalnymi,
dalszego rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,
intensyfikacji szkole i podnoszenia wiadomo ci społecznej,
wdra ania nowoczesnych technologii unieszkodliwiania odpadów, w tym
metod termicznego przekształcania odpadów,
intensyfikacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych,
budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów
komunalnych,
organizacji składowisk regionalnych wg standardów UE.
,, Program ochrony rodowiska województwa opolskiego na lata 2003 –
2006 z uwzgl dnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010 ‘’ – Zarz d
Województwa Opolskiego, Opole 2003r.
W ród strategicznych celów rozwoju „Program ochrony rodowiska” wyznacza
m.in.:
9
-
zapewnienie wymaganej jako ci wód,
zapewnienie wymaganej jako ci powietrza atmosferycznego,
zapewnienie ochrony rodowiska przed hałasem,
zapewnienie ochrony w zakresie nadzwyczajnych zagro e rodowiska,
zapewnienie ochrony zasobów przyrodniczych,
racjonalne u ytkowanie zasobami naturalnymi,
racjonaln gospodark odpadami,
zwi kszenie aktywno ci społecznej w kształtowaniu i realizacji polityki
ekologicznej pa stwa,
współprac transgraniczn ,
zapewnienie spójno ci regionalnych polityk sektorowych z polityka
ekologiczn pa stwa.
Przyj te dla wymienionych celów strategicznych cele operacyjne obejmuj
m.in.:
- ograniczenie emisji zanieczyszcze
przemysłowych i wiejskich,
ze
- zmniejszenie ładunku zanieczyszcze
przestrzennych (rozproszonych),
ródeł punktowych: miejskich,
pochodz cych
ze
ródeł
- systematyczn popraw jako ci powietrza w strefach, w szczególno ci na
obszarze uprzemysłowienia i urbanizacji województwa,
- rozpoznanie stanu zagro enia hałasem, przede wszystkim emitowanym
przez rodki transportu drogowego i kolejowego, oraz ograniczenie jego
oddziaływania na obszarach miejskich i na odcinkach zagro enia
mieszka ców do poziomów normatywnych,
- przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagro eniom
z powa nymi awariami przemysłowymi,
rodowiska w zwi zku
- eliminowanie lub zmniejszanie skutków dla rodowiska z tytułu awarii,
- wdro enie systemu Natura 2000, zapewnienie spójno ci ekologicznej
systemu regionalnego z systemem krajowym oraz powi kszanie zasobu
przyrodniczego, obj tego formami ochronnymi,
- konieczno
zaniechania nieuzasadnionego
podziemnych na cele inne ni komunalne,
wykorzystywania
wód
- wprowadzanie nowoczesnych technologii w przemy le i energetyce w celu
zmniejszenia wodochłonno ci, materiałochłonno ci, energochłonno ci
i odpadowo ci produkcji oraz redukcji emisji zanieczyszcze do rodowiska
(BAT),
- wzrost wykorzystania energii ze
wymogów europejskich,
ródeł odnawialnych stosownie do
- ochron ekosystemów le nych oraz zalesianie gruntów nieprzydatnych
rolniczo,
- zachowanie zasobów przyrody, w tym ró norodno ci biologicznej, dobrego
stanu ekosystemów oraz walorów krajobrazu,
- stworzenie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania
komunalnymi, zapewniaj cego wzrost odzysku tych odpadów,
odpadami
10
- zwi kszenie poziomu odzysku odpadów przemysłowych,
- dopasowanie - w perspektywie do 2010 roku - gospodarki odpadami
niebezpiecznymi w województwie do mi dzyregionalnego systemu
gospodarowania odpadami niebezpiecznymi,
- współprac z województwami s siednimi i Republik Czech ukierunkowana
m.in. na: popraw stanu czysto ci wód rzeki Odry, Białej Głuchołaskiej,
Złotego Potoku, Opawy i Opawicy, ochron uj
wodnych Bliszczyce –
Uvalno, ochron przeciwpowodziow w zlewni Odry, ochron zasobów
i walorów przyrodniczych obszarów przyrodniczo cennych,
- ekologizacj polityk sektorowych w postaci zintegrowanego z celami
regionalnej polityki ekologicznej podej cia do formułowania celów tych
strategii, polityk i programów wykonawczych,
- kształtowanie proekologicznych zachowa mieszka ców, zapewnienie
dost pu mieszka ców województwa do informacji o rodowisku oraz do
udziału w podejmowaniu decyzji w sprawach dotycz cych ochrony
rodowiska (w tym udziału w procedurze opracowywania i wdra ania
"Programu ochrony rodowiska").
„Strategia ....” wykazuje równie spójno
mi dzy innymi z.:
z krajowymi politykami sektorowymi,
Narodow strategi rozwoju transportu na lata 2000 – 2006 – przyj te cele,
kierunki i zasady rozwoju transportu obejmuj :
-
rozbudow
i
modernizacj
infrastruktury
słu cej
konkurencyjno ci regionów,
modernizacj i rozbudow regionalnego układu drogowego.
wzmacnianiu
Cele cz stkowe realizuj ce przyj te cele strategiczne rozwoju transportu
polegaj na :
- poprawie jako ci dróg na wybranych odcinkach
gospodarczymi a pozostałymi obszarami województw,
pomi dzy
centrami
- poprawie jako ci dróg na wybranych odcinkach zwi kszaj cych dost pno
do krajowych sieci,
- poprawie dost pno ci do portów morskich, portów rybackich, lotnisk
o znaczeniu regionalnym, stacji kolejowych i innych obiektów transportu
publicznego,
- budowie i modernizacji mostów, wiaduktów, obwodnic miast,
- wzmocnieniu nawierzchni regionalnej sieci dróg celem osi gni cia standardów
UE w zakresie dopuszczalnego nacisku na o , bezpiecze stwa i ochrony
rodowiska,
- wykorzystaniu i integracji ró nych
miejskich tworz cych wydajn sie
rodków transportu w aglomeracjach
komunikacyjn wewn trz aglomeracji
11
i zwi kszaj cych udział transportu zbiorowego (np. tramwajów, kolei
dojazdowej) w obsłudze komunikacyjnej miast,
- rozbudowie i racjonalizacji zintegrowanych systemów transportu publicznego,
w tym rozwi za sterowania ruchem (zielone fale dla transportu miejskiego),
- poprawie dost pno ci do istniej cych i planowanych obiektów przemysłowych,
- odci eniu układów komunikacyjnych
gospodarczych i zabytkowych centrów.
miast,
w
szczególno ci
ich
Narodow strategi ochrony rodowiska na lata 2000-2006 (przyj ta przez
Komitet Rady Ministrów ds. Polityki Regionalnej i Zrównowa onego Rozwoju
w dniu 27 lipca 2000 r.) i II Polityk ekologiczn kraju, (przyj ta przez Rad
Ministrów w dniu 13 czerwca 2000 r., przez Sejm w dniu 23 sierpnia 2001 r.).
Działania dotycz ce rodowiska maj na celu ograniczenie ilo ci zanieczyszcze
w poszczególnych województwach przedostaj cych si do powietrza, wód i gleb.
W wyniku realizacji tak nakre lonego celu nast pi poprawa jako ci rodowiska,
a przez to podniesienie standardu ycia mieszka ców i zwi kszenie mo liwo ci
inwestycyjnych w szczególno ci w zakresie sektora usług (turystyka)
i rodowiskowo przyjaznego sektora przemysłu.
Cele szczegółowe obejmuj mi dzy innymi:
-
dostarczenie mieszka com regionów wody do picia o odpowiednich
parametrach fizyko-chemicznych,
-
ograniczenie ilo ci nieoczyszczonych cieków komunalnych odprowadzanych
bezpo rednio do wód powierzchniowych,
-
zmniejszenie ilo ci wprowadzanych do powietrza zanieczyszcze
i gazowych,
-
ograniczenie negatywnego wpływu odpadów na wody podziemne, powietrze
atmosferyczne i gleby,
-
wspieranie systemów
i monitoringu,
-
wykorzystywanie odnawialnych ródeł energii.
informacyjnych
W ramach powy szych działa
nast puj ce typy inwestycji:
ochrony
wsparcie b d
rodowiska,
mogły uzyska
pyłowych
le nictwa
mi dzy innymi
w zakresie ochrony wód powierzchniowych:
- modernizacja i budowa miejskich systemów wodoci gowych oraz zakładów
uzdatniania wody,
- likwidacja niekontrolowanych zrzutów cieków z miast oraz budowa
i modernizacja istniej cych systemów kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni
cieków o du ej wydajno ci na terenach miast,
- budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych, udost pnienie terenów
na poldery oraz ochrona brzegów morskich,
12
- budowa i modernizacja niewielkich zbiorników retencyjnych i stopni wodnych,
które pozwol na gospodarcze wykorzystanie rzek (np. turystyka, rekreacja,
hydroenergetyka) oraz ochrona rodowiska i zmniejszenie zagro enia
powodziowego.
w zakresie ochrony powietrza:
- modernizacja i rozbudowa miejskich systemów ciepłowniczych i wyposa enie
ich w instalacje do odsiarczania i odpylania spalin,
- przekształcenie istniej cego systemu opalania (obiekty publiczne)
w systemy bardziej przyjazne dla rodowiska, w szczególno ci ograniczenie
„niskiej emisji”.
w zakresie gospodarki odpadami:
- budowa i modernizacja istniej cych oraz rekultywacja nieczynnych składowisk
oraz likwidacja dzikich składowisk,
- wprowadzenie na
unieszkodliwiania.
szerok
skal
recyklingu
w zakresie wsparcia dla zarz dzania ochron
oraz
budowa
zakładów
rodowiska:
- budowa baz danych o stanie rodowiska,
- rozwój systemów informacji o rodowisku,
- tworzenie systemów
zagro enia,
monitoringu
rodowiska,
w tym
reagowania na
- rozwój zinformatyzowanego systemu zarz dzania le nictwem.
w zakresie pozyskiwania odnawialnych ródeł energii:
- budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury słu cej do produkcji
i transportu energii odnawialnej, wytwarzanej z wykorzystaniem ródeł
odnawialnych (energii wiatrowej i geotermalnej oraz ogniw słonecznych).
,,Strategi rozwoju energetyki odnawialnej’’ – która przyjmuje jako cel
strategiczny – wzrost udziału energii odnawialnej w bilansie zu ycia energii
pierwotnej.
Polityka ekologiczna pa stwa zakłada, zwi kszenie udziału energii ze ródeł
odnawialnych w bilansie paliwowo – energetycznym kraju do 7,5% w roku 2010
i do 14% w roku 2020 w strukturze zu ycia no ników pierwotnych, zgodnie
z celami Unii Europejskiej wyra onymi w Białej Ksi dze (COM (97)599) ,,Energia
dla przyszło ci – odnawialne ródła energii’’ z 1997 r. i Zielonej Ksi dze
,, O bezpiecze stwie energetycznym’’ z 2000 r.
Zwraca si uwag , e zwi kszenie wykorzystania OZE umo liwia redukcj emisji
gazów cieplarnianych, zmniejszenie importu energii pierwotnej i tym samym
zwi kszenie bezpiecze stwa energetycznego, tworzenie nowych miejsc pracy
13
i rozwój obszarów wiejskich. „Strategia...” jest w du ym stopniu wzorowana na
podobnych dokumentach, przyj tych wcze niej w Unii Europejskiej.
Zało eniami polityki energetycznej Polski do 2020 roku – przyj te cele,
kierunki i zasady rozwoju energetyki obejmuj :
-
zapewnienie bezpiecze stwa energetycznego,
-
oszcz dne i racjonalne u ytkowanie paliw i energii,
-
tworzenie rozproszonych, konkurencyjnych
alternatywnych ródłach energii,
-
ochrona rodowiska przyrodniczego.
systemów,
bazuj cych
na
Zało eniami polityki transportowej pa stwa na lata 2000 – 2015 – przyj te
cele, kierunki i zasady rozwoju polityki transportowej obejmuj :
-
popraw bezpiecze stwa ruchu drogowego,
-
popraw systemów transportowych, podniesienie parametrów dróg krajowych,
-
budow obej
-
dostosowanie parametrów głównych linii kolejowych do wymogów komunikacji
mi dzynarodowej (AGC, AGTC).
drogowych miejscowo ci,
W strukturze przestrzennej ,,Strategia Rozwoju Infrastruktury Województwa
Opolskiego na lata 2004-2008” przekłada cele i kierunki zawarte w ,,Planie
zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego’’.
14
IV.
UWARUNKOWANIA
Województwo Opolskie stanowi wyodr bnion jednostk obszaru kraju,
której struktury przyrodnicze, demograficzne, gospodarcze, infrastrukturalne,
osadnicze i przestrzenne pozwalaj
uzna
ten obszar jako historycznie
ukształtowany region.
Województwo Opolskie poło one jest w południowo-zachodniej cz ci kraju
pomi dzy dwoma du ymi aglomeracjami: l sk i dolno l sk . Od południa graniczy
z Republik Czesk , od północy z Województwem Wielkopolskim i Łódzkim.
Województwo opolskie zajmuje powierzchni 9 412 km2 (ok. 3 % powierzchni
kraju) i liczy ok. 1 065 tys. mieszka ców (ok. 2.8 % ludno ci kraju), przy redniej
zaludnienia ok. 116 osób/km2. Stopie urbanizacji województwa wynosi 52 %.
Pod wzgl dem geograficznym około 75% powierzchni województwa stanowi
Nizina l ska, pozostały obszar przypada na tereny górskie Sudetów Wschodnich
(Góry Opawskie), Przedgórza Sudeckiego i Wy yny l skiej (grzbietu Chełma
z Gór
w. Anny) oraz Wy yny Wo nicko-Wielu skiej (Próg Wo nicki), a wi c
w ukształtowaniu powierzchni przewa aj tereny nizinne.
Zasoby i walory przyrodnicze województwa opolskiego cechuj
si
stosunkowo du ró norodno ci przyrodnicz i krajobrazow , a ich rozmieszczenie
przestrzenne wyst puje w układzie pasmowym w północnej, rodkowej i południowej
cz ci województwa. Tereny le ne zajmuj ok. 247 tys. ha (co stanowi ok. 26.5 %
powierzchni województwa). Na powierzchni ok. 256.9 tys. ha (ok. 27.3 % powierzchni
województwa) wyst puj ró nymi formami prawnej ochrony przyrodniczej w postaci
parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, rezerwatów przyrody.
Pod wzgl dem administracyjnym województwo jest podzielone na 12
powiatów: powiat grodzki Opole (129 tys. mieszka ców) i jedena cie powiatów
ziemskich, obejmuj c ł cznie 71 gmin (w tym gminy miejskie 3 , gminy miejsko –
wiejskie 31 i gminy wiejskie 37). Głównym o rodkiem osadniczym jest miasto Opole
(o rodek regionalny), uzupełnione sieci 33 miast i 1561 miejscowo ci wiejskich
(w tym 1002 sołectwa).
W województwie opolskim wyró ni
funkcjonalno – przestrzenne:
-
-
-
mo na trzy podstawowe strefy
stref uprzemysłowienia i urbanizacji – uto samian z obszarem opolskiej
aglomeracji miejsko – przemysłowej, silnie zurbanizowan , w obr bie której
zlokalizowane s 4 rejony przemysłowe (opolski, k dzierzy sko – kozielski,
strzelecko – góra d a ski, ozimsko – zawadzki),
stref roln – obejmuj c południowe i zachodnie obszary województwa
o najwy szej warto ci rolniczej przestrzeni produkcyjnej z o rodkami
subregionalnymi Nysy i Brzegu oraz o rodkami lokalnymi w Prudniku
i Głuchołazach,
stref rolno – le n – obejmuj c północn i północno – wschodni cz
województwa, stanowi c tereny rolne o redniej warto ci i tereny le ne,
z wyró niaj ca si funkcj produkcyjn skoncentrowan w o rodkach
regionalnych – Kluczborku (o rodek subregionalny), Namysłowie i Ole nie.
15
Województwo opolskie cechuje si wyst powaniem bogatych zasobów wód
podziemnych, skumulowanych w utworach czwartorz dowych, trzeciorz dowych,
kredowych, jurajskich i triasowych, w obr bie 14 głównych zbiorników wód
podziemnych (GZWP), o ł cznych zasobach 520 mln m3. Sie hydrograficzna
województwa, której główn o stanowi rzeka Odra jest dobrze rozwini ta, za
wyj tkiem północnej i południowej cz ci.
Region opolski charakteryzuje si wysok jako ci gleb – ok. 60 %
powierzchni województwa poło onych w cz ci południowej i południowo –
zachodniej zajmuj gleby dobre i rednie (brunatne wytworzone z piasków słabo
gliniastych i gliniastych oraz gleby brunatne wytworzone z lessów i utworów
lessowych), w rodkowej i północnej cz ci województwa wyst puj
mało
urozmaicone gleby bielicowe wytworzone z piasków. W dolinach rzecznych
wyst puj utwory madowe, zaliczane do gleb naj y niejszych. Syntetyczny wska nik
waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynosi 82.1 pkt (w skali 100 pkt) i jest
wy szy od przeci tnej krajowej (66.6 pkt).
Region opolski charakteryzuje wysoka jako
wyst puj cych surowców
mineralnych (w glanowych, okruchowych-ilastych), du e zasoby wód podziemnych
i g sta sie wód powierzchniowych dorzecza rzeki Odry.
Wymienione cechy wpłyn ły niew tpliwie na wykształcenie sieci osadniczej,
produkcj i kultur roln , układ komunikacyjny, rodzaj i lokalizacje kompleksów
przemysłowych oraz poło enie i charakter bazy rekreacyjno-wypoczynkowej
województwa.
Wiod ce funkcje w gospodarce województwa pełni : przemysł,
charakteryzuj cy si rozbudowan struktur gał ziowo-bran ow , wysoko wydajne
rolnictwo oraz transport kolejowy, drogowy i w przyszło ci wodny.
Istotnym atutem regionu jest jego poło enie na trasie wa nych
o mi dzynarodowym znaczeniu linii komunikacyjnych: drogowych, kolejowych,
a tak e odrza skiej drogi wodnej. Przez teren województwa przebiega najwa niejsza
dla południowej cz ci kraju autostrada A4 Zgorzelec – Korczowa, a szerzej Berlin –
Kijów, wi
ca obszar regionu z du ymi i wa nymi o rodkami Europy. Jest to
III paneuropejski korytarz transportowy. Poło enie na trasie mi dzynarodowej
magistrali kolejowej wschód-zachód (Przemy l – Wrocław – W gliniec) –
przewidzianej do wł czenia do Europejskiego Systemu Transportu Kolejowego –
tworzy równie du e mo liwo ci rozwoju.
Wysokie nakłady na ochron rodowiska oraz postawa samorz dów wobec
problemów ochrony rodowiska nale
do mocnych stron regionu. Skutki tych
poczyna to zmniejszone wska niki emisji pyłów i gazów, tak bardzo uci liwe dla
województwa. Słab stron s ró nice w dost pie do infrastruktury komunalnej
(kanalizacja, oczyszczalnie
cieków) pomi dzy poszczególnymi obszarami
województwa, ale problem ten dotyczy głównie obszarów wiejskich. W przyszło ci
du ych nakładów wymaga b dzie ochrona podziemnych zbiorników wody pitnej,
jezior i rzek, przede wszystkim drugiej pod wzgl dem długo ci polskiej rzeki – Odry.
Konieczne b dzie tak e inwestowanie w opolskie zasoby i walory naturalne –
zarówno te, które ju znajduj si pod prawn ochron (poprzez zwi kszanie
powierzchni parków krajobrazowych i rezerwatów), jak i terenów zieleni miejskiej,
których w województwie jest niewiele.
16
V.
PODSTRATEGIA
ROZWOJU
KOMUNIKACYJNEJ
INFRASTRUKTURY
DIAGNOZA STANU ISTNIEJ CEGO
A.
Komunikacja drogowa
a)
W Województwie Opolskim zrównowa one warto ci wykazuje udział dróg
krajowych, wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych w odniesieniu do
ogólnej długo ci sieci dróg wymienionych kategorii, zarówno o nawierzchni
twardej jak i ulepszonej na Opolszczy nie. Oznacza to prawidłowe
dostosowanie infrastruktury drogowej pod wzgl dem długo ci sieci. Ponadto
Województwo Opolskie charakteryzuje wysoki udział dróg zamiejskich (około
85%) do ogólnej długo ci dróg o twardej nawierzchni.
Departament
Infrastruktury
i
Gospodarki
posiada
opracowanie
pn.: „Studium systemów transportowych i komunikacyjnych Województwa
Opolskiego” wykonane przez firm Zespół Doradców Gospodarczych
TOR Sp. z o.o. z siedzib w Warszawie.
17
Dane ogólne o drogach Województwa Opolskiego 1
Dane
Drogi o nawierzchni ulepszonej
Wska nik g sto ci sieci dróg o nawierzchni ulepszonej w odniesieniu
do liczby mieszka ców
Wska nik g sto ci sieci dróg o nawierzchni ulepszonej w odniesieniu
do powierzchni województwa
Województwo Opolskie
88%
rednia krajowa
81%
6,8 km/1 tys.
5,2 km/1 tys.
77,9 km/km2
65,8 km/km2
Dane ogólne o drogach Województwa Opolskiego 2
Drogi ogółem
Rodzaj
nawierzchni
Twarda
Twarda
ulepszona
Procentowy
udział dróg o
nawierzchni
twardej
Procentowy
udział dróg o
nawierzchni
twardej
ulepszonej
Drogi krajowe
8 354
[na 100
km2]
88,8
[%] w skali
kraju
3,34
7 334
77,9
3,57
[km]
733
[%] w skali
kraju
4,07
733
4,07
[km]
Drogi wojewódzkie
900
[%] w skali
kraju
3,19
900
3,35
[km]
Drogi powiatowe
Drogi gminne
3 733
[%] w skali
kraju
3,32
2 988
[%] w skali
kraju
3,28
3 632
3,62
2 069
3,43
[km]
[km]
brak danych
8,77
10,77
44,69
35,77
87,8
100
100
97,3
69,2
Drogi powiatowe
Zamiejskie
Miejskie [%]
[%]
40,66
4,02
Drogi gminne
Zamiejskie
Miejskie
[%]
[%]
27,66
8,10
Struktura dróg publicznych Województwa Opolskiego o twardej nawierzchni
Zamiejskie
[km]
7 092
Ogółem
Miejskie
Zamiejskie
[km]
[%]
1 262
84,89
Miejskie
[%]
15,11
Drogi krajowe
Zamiejskie
Miejskie
[%]
[%]
7,31
1,46
Drogi wojewódzkie
Zamiejskie
Miejskie
[%]
[%]
9,25
1,52
18
Dane o autostradzie i drogach krajowych
Numer
drogi
Przebieg drogi na terenie Województwa Opolskiego
11
38
39
Granica województwa – w zeł „Przylesie” – w zeł „Pr dy” – w zeł „D brówka” – w zeł „Gogolin” –
w zeł „Olszowa” – w zeł „Nogawczyce” – granica województwa
Granica województwa – Kluczbork – granica województwa
Granica pa stwa (Pietrowice) – Głubczyce – K dzierzyn-Ko le – droga krajowa nr 40
Granica województwa – Brzeg – Namysłów – granica województwa
40
Granica Pa stwa (Mikulovice) – Głuchołazy – Prudnik – K dzierzyn-Ko le – granica województwa
41
42
43
Nysa – Prudnik – granica pa stwa (Trzebinia)
Namysłów – Kluczbork – Praszka – granica województwa
Granica województwa – Rudniki – granica województwa
45
Granica województwa – Krapkowice – Opole – Kluczbork – Praszka – granica województwa
46
88
94
Granica województwa – Nysa – Niemodlin – Opole – Ozimek – granica województwa
Strzelce Opolskie – Nogowczyce – granica województwa
Granica województwa – Brzeg – Opole – Strzelce Opolskie – granica województwa
A4
Rodzaj nawierzchni
Klasa
techniczna
Długo
drogi [km]
mineralno-asfaltowa
A
85,089
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
płyty betonowe
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
płyty betonowe
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
mineralno-asfaltowa
GP
G
G
55,997
41,987
51,002
G
85,937
G
G
G
33,270
73,197
7,235
G, GP
129,193
GP
GP
GP
120,695
6,523
95,603
19
20
Lokalizacja i dojazd
W zeł „Przylesie” zlokalizowany jest w ci gu drogi wojewódzkiej nr 401 i 403, która ł czy w/w w zeł z drog krajow nr 39 na terenie gminy
Brzeg. Przez w zeł prowadzi poł czenie z miastem Brzeg, z północno-zachodnimi rejonami województwa oraz z granic polsko-czesk poprzez
drog nr 401 i 41 lub 411.
W zeł „Pr dy” zlokalizowany jest w ci gu drogi krajowej nr 46 i wojewódzkiej 435 Pr dy - Opole.
W zeł „D brówka” zlokalizowany jest w ci gu drogi krajowej nr 45 w rejonie miejscowo ci D brówka Górna i Rogów Opolski. Jest to wa ny
w zeł, gdy poprzez drogi wojewódzkie nr 429 (która ł czy drog krajow nr 45 i drog wojewódzk nr 414), 416 lub 409
i 414 oraz krajow nr 40 i 41 prowadzi do pełnotowarowego przej cia granicznego Trzebina – Bartultovice. Dodatkowo jest to równie poł czenie
z południowymi terenami Opolszczyzny.
W zeł „Gogolin” zlokalizowany jest na przeci ciu dróg wojewódzkich nr 409 i 423 i 424. Poprzez drogi wojewódzkie i krajowe nr 40, 41 414 409
ł czy autostrad z przej ciem granicznym Trzebina – Bartultovice. Natomiast droga wojewódzka nr 423 prowadzi do Zdzieszowic i dalej do
K dzierzyna-Ko la. Dodatkowo jest to równie poł czenie z południowymi terenami Opolszczyzny.
W zeł „Olszowa” znajduje si na przeci ciu autostrady z droga wojewódzk nr 426. Przebieg tej drogi poprzez miasta: Zawadzkie (kierunek
Warszawa, Cz stochowa, Ozimek), Strzelce Opolskie, a do aglomeracji K dzierzyna-Ko la powoduje podwy szenie jej znaczenia jako ł cz cej
w zeł z wa nymi o rodkami przemysłowymi Opolszczyzny. Bliskie poł czenie drogi 426 z drog krajow nr 40 w okolicach K dzierzyna – Ko la
zapewnia dodatkowo dobre poł czenie z południow cz ci Opolszczyzny oraz Województwa l skiego, a poprzez to z połudnow granic
pa stwa (kierunek Czechy, Austria)
W zeł „Nogawczyce” zlokalizowany jest w ci gu drogi krajowej nr 88. W zeł ten zapewnia poł czenie od wschodniej strony ze Strzelcami
Opolskimi oraz poprzez drog krajow nr 88 z drog nr 94 stanowi c drog alternatywn do autostrady w zeł ten zapewnia bardzo dobre
poł czenie z Województwem l skim.
Nogowczyce
Olszowa
Gogolin
D brówka
Pr dy
Przylesie
W zeł
W zły drogowe autostrady A4
Obiekty mostowe na drogach krajowych
Powiat
Opole
Brzeg
Głubczyce
K dzierzyn-Ko le
Kluczbork
Krapkowice
Namysłów
Nysa
Olesno
Prudnik
Strzelce Opolskie
Suma
Liczba obiektów [szt.]
62
42
4
14
19
42
2
24
12
9
34
266
Ł czna długo [m]
2404,03
1593,70
24,25
541,76
313,28
2259,95
95,30
1565,30
151,40
189,14
831,49
9969,60
Suma powierzchni
29331,84
17592,05
252,18
5570,71
3620,04
37551,87
1248,84
17152,93
1729,42
2247,02
10965,08
127261,98
Przepusty na drogach krajowych
Powiat
Opole
Brzeg
K dzierzyn-Ko le
Kluczbork
Krapkowice
Namysłów
Nysa
Olesno
Prudnik
Strzelce Opolskie
Suma
Ilo przepustów
89
67
49
76
15
37
82
65
68
22
266
Obwodnice
Miejscowo
Kamienica
Paczków
Kluczbork
Brzeg
K dzierzyn-Ko le
Grabin
Prudnik
Krapkowice
Numer drogi
46
46
11
94
40
46
41
45
Infrastruktura zwi zana z bezpiecze stwem drogowym
Rodzaj infrastruktury
Rondo kompaktowe
cie ki rowerowe
Elementy uspokojenia ruchu
Kładki dla pieszych
Azyle dla pieszych
Skrzy owania bezkolizyjne
Ilo , dł.
11 szt.
7 km
2 szt.
2 szt.
47 szt.
6 szt.
21
27715
416
415
418
419
420
422
1037
423
stary
przebieg
415
416
417
418
419
420
421
422
423
423A
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
27753
414
413
414
Ligota Prószkowska-dr. 429
Opole-Ł cznik-Biała-Lubrza
+0,157
wiadukt w Prószkowie
Zimnice /dr.45/-Rogów Op.-Krapkowice /dr.409/
+0,040 wiad.
Krapkowice- Głogówek -Głubczyce /droga
38/...* Głubczyce /droga 38/ -Kietrz- Racibórz
Laskowice-Klisino...*Szonów-Szczyty
droga 45 –K dzierzyn Ko le /droga 40/
Nowa Cerekwia - Kolonia w. Anny Niekazanice - Branice-Gr. Pa stwa
Kietrz-Dzier ysław-Pilszcz -Gr. Pa stwa
Szczyty-Bła ejowice-N dza
Bła ejowice /droga 421/ -Dzielnica-PrzewózDziergowice
Opole-Krapkowice-Zdzieszowice -K dzierzyn
Ko le ró nica dł.-0,048
na odcinku. gm.Gogolin i gm. Krapkowice
Wykaz dróg wojewódzkich woj. opolskiego
Stary nuNazwa drogi
mer
drogi
384
378
Biedrzychów -Grodków
382+ 410 Stanowice- widnica- Dzier oniów-Z bkowice
382
l skie-Paczków-Gr.Pa stwa
385
385
Gr. Pa stwa- Tłumaczów-Wolibórz -Z bkowice
+385A
l. - Zi bice- Grodków + ul.Słowackiego Jaczowice
452
396
Bierutów-Oława-Strzelin
401
401
Brzeg-Grodków-Pakosławice
403
403
Łukowice Brzeskie-Młodoszowice
405
405
Niemodlin-Korfantów
406
406
Nysa-Jasienica Dolna -Włostowa
407
407
Nysa-Korfantów - Ł cznik
408
408
K dzierzyn Ko le-Gliwice
409
D bina- Krapkowice -Strzelce Opolskie + 0,139
409
ró nica dł.wiad.
1036
410
Droga 418-K.Ko le-Kobylice-BiadaczówRz.Odra-Brze ce
411
411
Nysa-Głuchołazy- /droga 41/...* Głuchołazy
/droga 40/-Granica Pa stwa.
Nr
14.
15.
13.
12.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
3.
1.
2
l.p.
4,4
34,7
14,5
14,6
9,6
34
3,9
16,1
61,4
13,1
4,7
42,3
21,5
6,8
8,3
41,2
2,3
18,5
20,5
33,5
20,7
43,1
30,7
11,1
5,9
dł. do
subw.
20+636 - 25+259
11+753 - 46+610
0+000 - 14+529
0+000 - 14+488
0+000 - 9+561
0+000 - 34+040
0+000 - 3+892
0+000 - 16+072
0+000 - 61+363
0+000 - 13-+121
0+000 - 4+733
3+694 - 46+026
0+000 -21+529
0+000 - 6+872
6+457 - 14+718
0+000 - 41+134
1+105 - 3+356
0+000 -18+428
0+000 - 20+582
0+000 -33+529
0+000 - 20+712
0+000 - 43+062
73+610-103+942
0+000-0+400
do km
11+405 - 22+448
71+724 - 77+630
Od km
4,435
34,857
14,529
14,488
9,561
34,040
3,892
16,072
61,363
13,121
4,733
42,332
OT Grodków
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
21,529
0+000 -21+529
21,529
0
41,134
2,251
18,428
20,582
26,797
0
0
30,732
11,083
5,906
0
0+000 - 41+134
1+105 - 3+356
0+000 -18+428
0+000 - 20+582
0+000 -26+797
73+610-103+942
0+000-0+400
GRODKÓW
11+405 - 22+448
71+724 - 77+630
20+636 - 25+259
11+753 - 46+610
0+000 - 14+529
0+000 -14+488
0+000 - 9+561
0+000 - 34+040
0+000 - 3+892
0+000 - 16+072
0+000 - 61+363
0+000 - 13+121
OT Głubczyce
0+000 - 4+733
3+694 - 46+026
0+000 - 6+872
26+797 -33+529
0+000 - 20+712
0+000 - 20+497
GŁUBCZYCE
Zarz d Dróg Wojewódzkich w Opolu (2003-01-01)
długo drogi w Oddziale Terenowym
[ w km]
6,872
8,261
41,134
2,251
18,428
20,582
33,529
20,712
43,062
30,732
Długo
ogółem km
11,083
5,906
4,435
34,857
14,529
14,488
9,561
34,040
3,892
16,072
61,363
13,121
4,733
42,332
0
6,872
0
0
0
0
0
6,732
20,712
20,497
0
0
0
22
OT Olesno
20+497 - 43+062
6+457 - 14+718
OLESNO
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
8,261
0
0
0
0
0
0
22,565
0
0
0
427
428
429
435
451
454
457
458
459
460
461
462
463
464
465
487
494
901
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
Rogów Op.(Gwo dzice) -rz. Odra -Odrow Gogolin /droga 409/
na odc. gm. Gogolin
D brówka Górna- Wybłyszczów
dr. 435 Wawelno-Komprachcice-Prószków-dr.
45
Opole-Pr dy-dr.46
Ole nica-Bierutów-Namysłów
Opole-Pokój -Namysłów
Brzeg-Dobrze Wlk.
Obórki-Czeska Wie -Lewin BrzeskiSkorogoszcz-Popielów
459
Opole-Skorogoszcz
1030+103 /Droga 457/-Ko cierzyce-Rz.Odra-Pawłów1
Kopanie-dr.462
461
Kup-Jełowa
1032
Stobrawa-Kopanie-Łosiów-PogorzelaKrzy owice
463
Bierdzany-Ozimek-Zawadzkie
1033
Narok- rz. Odra-Chró cice
1034
elazna /droga 459/ -rz. Odra-Dobrze Mały
/droga 454/
487
Byczyna- Gorzów l.-Olesno
494
Bierdzany-Olesno-Wr czyca WielkaCz stochowa
901
Olesno-Dobrodzie -Zawadzkie-Wielowie Pyskowice /droga 94/...* Pyskowice /droga 94/Gliwice
Ogółem długo dróg w km
B.S. Opole , 2003-02-25
27851
27757,277
63,27716,
413
27718
451
454
457
460
stary
przebieg
425
Bierawa-Ku nia Raciborska -Rudy
426
Zawadzkie-Strzelce Op.-Olszowa-Zalesie l.K.Ko le
27451+ Droga 45-Zakrzów-Kochaniec-Roszowice27422+ Dzielnica
27405+
27403
1035
425
426
424A
424
26.
27.
25.
950,9
41,5
37,9
35,5
38,5
4,2
2,6
14,9
17,5
17,9
10,8
14,2
11,9
46,8
31
30,1
0,6
19,5
6,9
10,5
34,2
1
5,5
0+000 - 41+483
0+000 - 37+935
0+000 -35+432
0+000 - 38+493
0+000 - 4+253
0+000 -2+541
0+000 - 14+887
0+000 -17+463
2+280 - 20+110
0+000 - 10+739
0+000 - 14+190
17+950 - 29+864
4+559 - 51+268
0+000 - 30+955
0+000 - 30+065
0+000 - 0+585
0+000 - 19+557
0+000 - 6+841
0+000 - 10+473
0+000 - 34+153
0,965
0+000 - 5+497
326,035
950,464
0
0
0
4,253
2,541
0
17,463
17,830
10,739
14+190
0
0
30,955
30,065
0
19,557
0
0+000 - 4+253
0+000 -2+541
0+000 -17+463
0+000 - 30+065
0+000 - 10+739
0+000 - 30+955
0+000 - 30+065
0+000 - 14+190
0+000 - 19+557
OT Grodków
0
0
0
0
41,483
37,935
35,432
38,493
4,253
2,541
14,887
17,463
17,830
10,739
14+190
11,914
46,709
30,955
30,065
0,585
19,557
6,841
10,473
34,153
0,965
5,497
OT Głubczyce
0+000 - 0+585
0+000 - 6+841
0+000 - 10+473
0,965
0+000 - 5+497
332,597
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,585
0
6,841
10,473
0
0,965
5,497
23
0+000 - 41+483
0+000 - 37+935
0+000 -35+432
0+000 - 38+493
0+000 - 14+887
17+950 - 29+864
4+559-51+268
OT Olesno
0+000 - 34+153
291,832
41,483
37,935
35,432
38,493
0
0
14,887
0
0
0
0
11,914
46,709
0
0
0
0
0
0
34,153
0
Obiekty mostowe na drogach wojewódzkich
Powiat
Brzeg
Głubczyce
K dzierzyn-Ko le
Kluczbork
Krapkowice
Namysłów
Nysa
Olesno
Opole
Prudnik
Strzelce Opolskie
Liczba obiektów
[szt.]
16
9
19
–
6
7
18
15
33
6
17
Ł czna długo
[m]
626,5
156,1
204,3
–
186,4
114,4
409,1
203,8
457,4
114,7
248,5
Ł czna szeroko
[m]
72,1
81,8
174,4
–
59,7
72,1
155,4
152,8
298,1
60,9
167,7
Powierzchnia
obiektów [m2]
8 255
12 761
35 630
–
11 128
8 255
63 586
31 130
136 328
6 991
41 673
Przepusty na drogach wojewódzkich
Powiat
Brzeg
Głubczyce
K dzierzyn-Ko le
Kluczbork
Krapkowice
Namysłów
Nysa
Olesno
Opole
Prudnik
Strzelce Opolskie
Liczba przepustów
[szt.]
95
66
58
14
61
63
96
66
117
41
41
Infrastruktura zwi zana z bezpiecze stwem drogowym
Rondo kompaktowe
cie ki rowerowe
cie ki pieszo-rowerowe
Wysepki
Wydzielone pasy dla
„lewoskr tów”
Pasy spowalniaj ce
Ilo , dł.
7 szt.
0,385 km
14,162 km
6 szt.
83 szt.
32 szt.
1 szt.
„Czarne punkty”
Miejscowo
Skorogoszcz
Markotów
linice – Zimnice Wlk.
Brzeg
Niemodlin
Kostów
Numer drogi
94
42
45
94
46
11
24
Wykaz przej
granicznych Opolszczyzny
Przej cie graniczne
Trzebina – Bartultovice
Rodzaj przej cia
Przej cie wył cznie dla małego ruchu
granicznego
granicznego
granicznego
granicznego
granicznego
granicznego
Przej cie ogólnodost pne
granicznego przewidziane jako
ogólnodost pne
granicznego
granicznego
Przej cie pełnotowarowe
Kondratów – Zlate Hory
Nysa
Nysa
Droga krajowa nr 40
Nysa
Droga powiatowa
Nysa
Droga powiatowa
Nysa
Droga powiatowa
Kietrz – Trebom
ciborzyce – Rohov
ciborzyce – Hnevosice
Pilszcz – Opava
Wierchowice –
Vavrowice
Branice – Uvalno
Pietrowice – Krnov
Pomorzowiczki –
Osoblaha
Lenarcice – Linhartovy
Chomi a – Homy
Głuchołazy –
Mikulovice
Sławniowice – Velke
Kunetice
Powiat
Drogi
Głubczyce
Droga powiatowa
Głubczyce
Droga powiatowa
Głubczyce
Droga powiatowa
Głubczyce
Droga wojewódzka nr
420
Głubczyce
Droga powiatowa
Głubczyce
419
Droga krajowa nr 38
Głubczyce
Droga powiatowa
Głubczyce
Droga powiatowa
Głubczyce
Droga powiatowa
Prudnik
Droga krajowa nr 41
411
Głubczyce
Dziewi tlice –
Bernartice
granicznego
granicznego
granicznego
Paczków – Bily Potok
Nysa
Jarnołtówek/Biskupia
Kopa – Zlote Hory
382
Przej cie turystyczne
Nysa
-
Kałków – Vidnava
b)
Wypadkowo
na Drogach Województwa Opolskiego (okres stycze –
czerwiec 2002 r.) – wzrost liczby wypadków wyst pił w 5 powiatach,
najwi kszy miał miejsce w powiatach:
•
k dzierzy sko-kozielskim o 44,0%; wska nik ofiar na 100 wypadków
wyniósł 152,8, a zabitych na miejscu 22,2%,
•
oleskim o 33,3%; wska nik ofiar na 100 wypadków wyniósł 115,3,
a zabitych na miejscu 11,5.
Spadek liczby wypadków wyst pił w 5 powiatach, najwi kszy miał miejsce
w powiatach:
•
prudnickim o 43,8%; wska nik ofiar na 100 wypadków wyniósł 111,1,
a zabitych na miejscu 5,6%,
•
nyskim o 34,4%; wska nik ofiar na 100 wypadków wyniósł 139,7,
a zabitych na miejscu 4,8.
25
W porównaniu z okresem stycze – czerwiec 2001 roku stwierdzono wzrost
liczby osób kieruj cych pojazdami pod wpływem alkoholu.
Wypadkowo
Wypadki
Zabici na
miejscu
Zabici i
ranni
Kolizje
na drogach Województwa Opolskiego 1
I – VI
2000
I – VI
2001
I – VI
2002
764
697
642
I – VI
2001 =
100%
92,1
–55
I – VI
2000 =
100%
84
56
44
57
129,5
+13
101,5
+1
1125
987
897
90,9
–90
79,7
–228
3648
3472
3377
97,3
–95
92,6
–271
Wzrost/
spadek
Wzrost/
spadek
–122
26
2000
2001
Wypadki
2002
∗
2
0
0
4
1
2
7
3
20
2
3
6
4
4
2
7
4
11
5
5
2001
8
0
2000
Zabici na miejscu
na drogach Województwa Opolskiego 2
Brzeg
59
38
48
Głubczyce
37
26
28
K dzierzyn29
25
36
Ko le
Kluczbork
79
62
50
Krapkowice
48
27
35
Namysłów
25
21
21
Nysa
87
96
63
Olesno
54
39
52
Opole
269
278
246
Prudnik
36
32
18
Strzelce Op.
44
53
45
* – dane z okresu stycze – czerwiec 2002 r.
Powiat
Wypadkowo
9
4
2
3
6
10
1
5
8
5
4
2002
*
112
62
31
143
74
378
60
68
44
96
57
2000
94
33
27
133
53
405
41
80
34
55
32
2001
Zabici i ranni
73
49
32
88
60
357
20
60
55
58
41
2002
*
80,6
129,6
100,0
65,6
133,3
88,5
56,3
84,9
144,0
2001 =
100%
126,3
107,7
–12
+8
0
–33
+13
–32
-14
–8
+11
63,3
72,9
84,0
72,4
96,3
91,4
50,0
102,3
124,1
Wypadki
Wzrost/
2000 =
spadek
100%
+10
81,4
+2
75,7
–29
–13
–4
–24
–2
–23
–18
+1
+7
27
Wzrost/
spadek
–11
–9
B.
Komunikacja kolejowa
a)
Region Opolski ma najdłu sz w Polsce histori komunikacji kolejowej.
Pierwsza na ziemiach polskich linia kolejowa, odcinek Wrocław – Oława
tzw. „Kolei Górno l skiej”, został uruchomiony w 1842 r i do roku 1847
przedłu ony przez Brzeg, Opole i Ko le do Gliwic. Ta linia stała si
zal kiem rozwoju sieci kolejowej na terenie całego l ska i do dnia
dzisiejszego pozostaje najwa niejsz dla regionu, jedn z najwa niejszych
w Polsce i zaliczan do głównych w Europie tras kolejowych. Wszystkie linie
kolejowe znajduj ce si na terenie Województwa Opolskiego s liniami
normalnotorowymi (1 435 mm szeroko ci).
W Województwie Opolskim sie linii kolejowych jest bardzo dobrze
rozwini ta. Ł czna długo linii wynosi 1060 km, co stawia region w rz dzie
najzasobniejszych pod tym wzgl dem w kraju (g sto
linii kolejowych
w Polsce:
rednio 6,97 km/100 km2, w Województwie Opolskim:
11,26 km/100 km2).
Przez teren województwa przebiegaj
jedne z najwa niejszych,
magistralnych i pierwszorz dnych linii kolejowych w Polsce. Wi kszo
z nich nale y zarazem do dwóch (z czterech przechodz cych przez Polsk ),
linii o głównym znaczeniu mi dzynarodowym w Europie (tzw. linie „E”).
S to:
•
linie kolejowe III paneuropejskiego korytarza transportowego Drezno –
Wrocław – Kraków – Kijów:
linia magistralna nr 132 Bytom – Wrocław na odcinku Wrocław –
Opole stanowi fragment mi dzynarodowych ci gów linii
kolejowych E 30 (Drezno – Zgorzelec – Wrocław – Opole –
Katowice – Kraków – Przemy l – Lwów – Kijów – Moskwa) i E 59
(Malmo – Ystad – winouj cie – Szczecin – Pozna – Wrocław –
Opole – K dzierzyn-Ko le – Chałupki); na odcinku Opole
Groszowice – Bytom stanowi fragment mi dzynarodowego szlaku
kolejowego o transporcie kombinowanym C 30,
•
-
linia magistralna nr 136 Opole – K dzierzyn-Ko le stanowi ona
fragment mi dzynarodowych ci gów linii kolejowych E 30 (Drezno
– Zgorzelec – Wrocław – Opole – Katowice – Kraków – Przemy l
– Lwów – Kijów – Moskwa) i C E 59 (Malmo – Ystad – winouj cie
– Szczecin – Pozna – Wrocław – Opole – K dzierzyn-Ko le –
Chałupki),
-
linia magistralna, pierwszorz dna, nr 137 Katowice – Legnica, na
odcinku magistralnym Katowice – K dzierzyn-Ko le tak e
nale ca do ci gu E 30.
inne linie o istotnym znaczeniu dla krajowej lub mi dzynarodowej
komunikacji kolejowej:
-
linia magistralna nr 151 K dzierzyn-Ko le – Chałupki, nale
ci gu „C–E 59”,
ca do
28
-
linia pierwszorz dna nr 277 Opole – Jelcz – Wrocław, nale ca do
ci gów: C 30 i C 59 jako linia główna dla ruchu towarowego,
linia pierwszorz dna nr 272 Kluczbork – Pozna ,
linia pierwszorz dna nr 143 Kalety – Kluczbork – Wrocław.
Wszystkie w/w linie s dwutorowe i zelektryfikowane.
Za wyj tkiem linii nr 137 na odcinku (pierwszorz dnym) K dzierzynKo le – Kamieniec Z bkowicki, wszystkie pozostałe linie pierwszorz dne s
tak e zelektryfikowane. Ł czna długo
linii zelektryfikowanych wynosi
508 km, co stanowi 48% długo ci linii w województwie ogółem (Polska
ogółem 55%).
W
opracowaniu
pn.:
„Studium
systemów
transportowych
i komunikacyjnych Województwa Opolskiego” zawarto informacje nt. linii
kolejowych Opolszczyzny.
Długo ci linii kolejowych (rodzaj linii)
Rodzaj linii kolejowej
Magistralne
Pierwszorz dne
Drugorz dne
Znaczenia miejscowego
Z ruchem zawieszonym
Razem
Długo ci linii kolejowych (ilo
Długo [km]
171,568
431,882
143,927
75,460
217,292
1 040,129
torów)
Jednotorowe czynne
Dwutorowe czynne
Jednotorowe z ruchem zawieszonym
Długo [km]
356,882
466,015
217,292
Linie zelektryfikowane
Jednotorowe
Dwutorowe
Długo [km]
102,390
372,730
29
Dopuszczalna pr dko
kursuj cych poci gów
Dopuszczalna pr dko [km/h]
120
100
90
80
70
60
50
45
40
30
20
nie kursuj pojazdy kolejowe
Długo [km]
9,952
378,694
47,360
38,895
125,820
30,122
106,411
6,066
25,382
124,416
33,809
113,202
Praca przewozowa*
Załadunek towarów
Wyładunek towarów
Praca za i wyładunkowa
3 295 746 ton
5 375 181 ton
8 690 673 ton
* – dane za 2001 rok; dotycz ce załadunku i wyładunku towarów w obszarze działania zakładu
Przewozów Towarowych w Opolu (bez danych z Zakładu Przewozów Towarowych w Rybniku
i Tarnowskich Górach obejmuj cych swym działaniem cz ciowo teren Województwa Opolskiego).
Obiekty in ynieryjne
Rodzaj obiektu
Mosty
Wiadukty
Przepusty
Przej cia pod torami
Rodzaj linii
linia czynna
linia nieczynna
linia czynna
linia nieczynna
linia czynna
linia nieczynna
linia czynna
linia nieczynna
linia czynna
linia nieczynna
Ilo
[szt.]
153
44
145
26
782
252
8
0
16
0
Ilo
[szt.]
51
96
59
9
Przejazdy kolejowe
Kategoria przejazdu
A
B
C
D
E
F
Ilo
[szt.]
166
16
68
593
9
4
Budynki dworcowe, stacje itp.
Budynki dworcowe
Stacje
Rodzaj
czynne
nieczynne
czynne
nieczynne
30
czynne
nieczynne
czynne
nieczynne
czynne
nieczynne
Stacje w złowe
Przystanki osobowe
Rampy
20
4
48
80
152
11
Wykaz stacji i ładowni do odprawy przesyłek wagonowych
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
Nazwa stacji
Baborów
Bierawa
Brzeg
Byczyna Kluczborska
Chró cina Nyska
Czarnow sy
Domaszowice
Fosowskie
Głogówek
Głubczyce
Głuchołazy
Gogolin
Go winowice
Góra d e
Gracze
Grodków l ski
Kamie l ski
Karłowice
K dzierzyn-Ko le
K dzierzyn-Ko le Port
K dzierzyn-Ko le Zach.
Kluczbork
Komprachcice
Krapkowice
Krzywizna
Lewin Brzeski
Łambinowice
Namysłów
Niemodlin
Nowy wi tów
Nysa
Opole Główne
Opole Groszowice
Opole Wschodnie
Opole Wschodnie B
Opole Zachodnie
Olesno l skie
Otmuchów
Ozimek
Paczków
Polska Cerekiew
Popielów
Prudnik
Przywory Opolskie
Racławice l skie
Rozmierka
Sławi cice
Komunikacja
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
–
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
–
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
Bocznice
B1
B1
B1
–
B1
B1
–
–
–
–
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
–
B1
B1
B1
B1
B1
B1
–
B1
–
B1
–
–
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
–
Uwagi
–
–
Pa
–
Pa
–
Pa
–
–
–
Pa
–
–
Wu
Pa
–
Pa
–
–
–
–
–
Pa
–
–
–
Pa
Wb
Umowa komercyjna
–
–
Pa
Wb
Pa
Wu
Pa
–
Pa
–
Pa
–
Pa
–
Pa
–
Pa
Wu
Pa
Wu
Pa
–
–
–
Pa
–
–
–
–
Wu
–
–
Pa
–
Pa
–
Pa
Wb
Pa
–
Pa
–
Pa
–
–
–
Pa
–
–
–
–
Wu
Pa
Wu
Pa
–
Pa
–
–
Wu
–
Wb
Pa
–
31
48
49
50
51
52
53
54
55
56
Strzelce Opolskie
Szydłów
Szymiszów
Tarnów Opolski
Tułowice Niemodli skie
Wołczyn
Zawadzkie
Zdzieszowice
dowice
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
CIM
B1
–
B1
B1
B1
B1
B1
B1
B1
Pa
–
Pa
Pa
–
Pa
–
Pa
–
–
–
Wukb
–
Wu
–
Wb
–
Wb
Parametry linii kolejowych
Lp.
1
Nr
linii
132
2
Odcinek na terenie woj. Opolskiego:
Błotnica Strzelecka – Strzelce Op. –
Opole Groszowice
Opole Groszowice – Brzeg – (Lipki)
3
136
K dzierzyn Ko le – Opole
Groszowice
4
137
Sławi cice – K dzierzyn-Ko le
5
151
K dzierzyn-Ko le – Dziergowice
6
277
7
8
137
9
143
10
11
Opole Groszowice – (Biskupice
Oławskie)
K dzierzyn-Ko le – Prudnik
Prudnik – Nysa – Paczków
Sieraków – Kluczbork – Namysłów –
Wilków Namysłowski
Kłodnica – Strzelce Op.
175
Strzelce Op. – Fosowskie
12
Fosowskie – Kluczbork
13
Kielcza – Fosowskie
14
144
Fosowskie – Opole Główne
15
272
Kluczbork – Kostów
16
61
(Lubliniec) – Pawonków – Fosowskie
17
18
19
20
767
768
Kuniów – Smardy
Ligota – Gotartów
Opole Zach. – Szydłów
Szydłów – Nysa
21
22
287
288
Nysa – Chró cina Nyska
Grodków l. – Brzeg
Zasadnicze
parametry
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa nie
zelektryfikowana
dwutorowa
Zelektryfikowana
jednotorowa nie
zelektryfikowana
jednotorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
jednotorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
zelektryfikowana
jednotorowa
zelektryfikowana
dwutorowa
dwutorowa
jednotorowa nie
zelektryfikowana
jednotorowa nie
zelektryfikowana
jednotorowa nie
zelektryfikowana
Przewo
zy o
char.
publicz
nym
Cz
głównej
linii
mi dz
VL
km/h
P/T
C 30
100
E 30
E 59
E 30
C–E 59
100/
120
100/
120
P/T
E 30
120
P/T
C–E 59
P/T
C 30
C 59
P/T
–
P/T
–
100
T
–
80
T
–
60/50
P/T
–
90/70
P/T
–
P/T
–
P/T
–
P/T
–
ROZ
ROZ
–
–
100/
70
100/
70
100/
70
100/
90
–
–
P/T
–
70
T
–
60
T
–
60
P/T
P/T
100/
90
100/
90
100/
90
32
23
Chró cina Nyska – Grodków l.
24
177
(Racibórz) – Głubczyce
25
177
Głubczyce – Granica Pa stwa
26
294
Głubczyce – Racławice
27
301
Opole – Jełowa
28
293
Jełowa – Kluczbork
29
174
K dzierzyn-Ko le – K dzierzyn Port
30
31
195
32
297
33
333
34
343
35
196
36
37
301
38
39
K dzierzyn-Ko le Zachodnie – Polska
Cerekiew
Polska Cerekiew – Baborów
Nowy wi tów – Głuchołazy Zdrój
Głuchołazy – Pokrzywna Granica
Pa stwa
Głuchołazy – Granica Pa stwa
(Mikulovice)
Olesno – Praszka
Jełowa – Biestrzykowice
Biestrzykowice – Namysłów
Brzeg – Małujowice
304
40
Małujowice – Strzelin
Gogolin – Krapkowice
41
–
Krapkowice – Prudnik
42
307
Namysłów – Bukowa l ska
43
321
Grodków l. – (Gł boka l.)
44
325
Baborów – Pilszcz
45
328
Nysa – Koperniki
46
329
Szydłów – Gracze
47
332
Nowy wi tów – Sławniowice
48
338
Fosowskie – Dobrodzie
jednotorowa nie
ZAW
–
(60)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
T
–
60
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(60)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(70)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(70)
zelektryfikowana
dwutorowa
cz ciowo
T
–
40
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
T
–
40
zelektryfikowana
jednotorowa nie
P
–
60/40
zelektryfikowana
jednotorowa nie
P/T
–
40
zelektryfikowana
jednotorowa nie
P/T
–
30
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(30/0)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
T
–
15
zelektryfikowana
Odcinek całkowicie wydzier awiony klientowi
na zasadach komercyjnych
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(30)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(30)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(15)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ZAW
–
(30)
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
jednotorowa nie
ROZ
–
–
zelektryfikowana
33
b)
Na obszarze województwa, znajduje si 66 bocznic, w wi kszo ci
prywatnych (nie b d cych własno ci PKP), utrzymywanych pod wzgl dem
technicznym przez PKP lub przez PKP nadzorowanych. Praca ładunkowa na
tych bocznicach, ma istotne znaczenie dla cało ci przewozów towarowych
w regionie.
Wykorzystanie teoretycznej zdolno ci przepustowej
Kategoria linii
Magistralne
Pierwszorz dne dwutorowe + linia K dzierzyn-Ko le
– K dzierzyn-Ko le Port
Pierwszorz dne jednotorowe
Drugorz dne i znaczenia miejscowego, jednotorowe
Wykorzystanie teoretycznej zdolno ci przepustowej,
rednia [%]
94 – 140%
14 – 125%
0 – 69%
– 25%
34
C.
Komunikacja lotnicza
Porty lotnicze stanowi
centralne punkty skupiaj ce i aktywizuj ce
działalno gospodarcz , przemysłow , usługow i typowo lotnicz . Integruj
one relacje nie tylko na szczeblu regionalnym, ale tak e i mi dzynarodowym.
Za konieczne uznano podj cie działa na rzecz stworzenia małego portu
pasa erskiego oraz transportowego na obszarze województwa opolskiego,
wykorzystuj c istniej ce tereny po byłych lotniskach. Byłoby to ogromnym
atutem w realizacji współpracy zagranicznej i otwierało szans dla szerszego
wej cia kapitału zagranicznego na teren regionu opolskiego.
Na terenie Opolszczyzny istniej obecnie trzy nieczynne lotniska.
Lotnisko w Polskiej Nowej Wsi zarejestrowane w Głównym Inspektoracie
Lotnisk Cywilnych, lotnisko w Skarbimierzu oraz Kamieniu l skim.
W chwili obecnej najwi ksze szanse na uruchomienie i stworzenia małego
portu pasa erskiego posiada lotnisko w Kamieniu l skim.
W 2003 r. obiekt lotniska w Kamieniu l skim został zakupiony przez
inwestora prywatnego, który swoimi działaniami zmierza do stworzenia
mo liwo ci faktycznego uruchomienia lotniska.
W opracowaniu pt. „Studium systemów transportowych i komunikacyjnych
Województwa
Opolskiego”
oraz
w
opracowaniu
p.t.,, Główne kierunki rozwoju dróg Województwa Opolskiego ’’ zawarto
informacje nt. lotnisk znajduj cych si na terenie Opolszczyzny.
35
Informacje szczegółowe dotycz ce lotnisk
Dane
Polska Nowa Wie
Skarbimierz
Kamie l ski
Południowo-zachodnia cz
gminy Skarbimierz;
gminy Gogolin
Zachodnia
cz
gminy
Komprachcice, w najbli szym s siedztwie o rodka miejskiego o Północno-wschodnia cz
Lokalizacja
12 km od Opola.
subregionalnym znaczeniu oraz znacz cym w odległo ci około 23 km od Opola.
potencjale gospodarczym.
Powierzchnia całkowita 447,6 ha, w tym
Powierzchnia
93,6 ha.
480 ha.
działalno lotnicza 435,8 ha.
Lotniskowy Oddział Terenowy Agencji Mienia
Wpis do ksi gi wieczystej – Aeroklub
Własno
Skarb Pa stwa.
Rzeczpospolitej Polskiej w Warszawie.
Wojskowego w Warszawie.
Stan obiektów jest zły. W najgorszym stanie
Stan obiektów wojskowych jest dobry. Obiekty:
znajduje si hangar ze sprz tem lotniczym.
– 13 budynków stanowi cych zabezpieczenie
Remontu wymagaj budynki towarzysz ce oraz
funkcjonowania dawnej komendy lotniska
wie a kontroli lotów. Zbiorniki paliwowe
Obiekty:
zapasowego o ogólnej kubaturze 13,451 m3 i
wymagaj modernizacji i legalizacji (m.in.
– wie a kontroli lotów,
powierzchni u ytkowej 2,658 m2,
w celu uzyskania mo liwo ci komercyjnej
– wie a kontroli lotów – nieuko czona,
– skład materiałów p dnych o ogólnej
sprzeda y paliwa do samolotów).
– budynki gospodarcze,
pojemno ci zbiorników 930 m3 wraz
Obiekty:
– kotłownia,
z
infrastruktur
zabezpieczaj c
– hangar lotniczy,
Obiekty
– obiekty techniczne z osłon ziemn (ukrycia
funkcjonowanie
składu
w
postaci:
– magazyn,
na samoloty – 38 szt.),
4
budynków
o
kubaturze
ogólnej
– gara ,
– obiekty techniczne,
2,296 m3 i powierzchni u ytkowej
– wie a kontroli lotów,
– obiekty gospodarcze,
550 m2, 8 stanowisk przyjmowania paliw,
– stacja paliw,
– schrony i ukrycia.
4 stanowiska wydawania paliw,
– stró ówka,
– przy pasie startowym znajduj si dwa baraki
– zbiorniki paliwowe – 2×60 tys. litrów, 2×10
zwi zane
z
organizacj
rajdów
tys.
samochodowych.
– baraki.
– pas startowy betonowy – długo ci
2500 m, szeroko 60 m,
– pas startowy trawiasty – długo ci 700 m, – powierzchnia trawiasta około 110 ha,
– pas startowy o nawierzchni asfaltowej na
szeroko 100 m,
– po północnej i południowej stronie pasa
podbudowie betonowej – długo ci 2300 m,
Parametry
startowego znajduj si płyty tankowania z
– pas startowy trawiasty – długo ci 850 m,
szeroko ci 30 m, stan techniczny dobry,
i rodzaj
drogami
dojazdowymi,
placami
szeroko 100 m,
– system dróg dojazdowych 71,151 m2
nawierzchni pasa
– pasy startowe przygotowane s do przyj cia
manewrowymi
i
postojowymi
dla
i płaszczyzna postoju 17,722 m2, stan
startowego
samolotów do 5 700 kg (małe samoloty
samolotów.
technicznie niezadowalaj cy
pasa erskie).
36
Uzbrojenie
terenu
Dotychczasowy
sposób
u ytkowania
Przes dzenia
Urz dzenia
nawigacyjne
Dost pno
terenu
–
–
–
sie wodoci gowa,
szambo,
energia elektryczna.
–
–
–
–
–
sie wodoci gowa,
kanalizacja deszczowa,
drena odwadniaj cy,
kanalizacja sanitarna,
energia elektryczna.
Teren lotniska u ytkowany przez Aeroklub
Opolski do celów statutowych:
– współpraca
z
Aeroklubami
polskimi
Lotnisko jest u ytkowane przez Aeroklub
i zagranicznymi,
Opolski jako trwałe l dowisko wykorzystywane
– letnia baza dla samolotów nale cych do
głównie przez motolotniarzy.
Lasów Polskich,
– szkolenia: szybowce, pilota u, skoków
spadochronowych.
Teren
jest
obj ty
planem
ogólnym
zagospodarowania przestrzennego gm. Brzeg
Teren
jest
obj ty
planem
ogólnym
według
którego
przyj to
kierunek
zagospodarowania
przestrzennego
wielofunkcyjnego zagospodarowania, w tym
gm. Komprachcice jako teren komunikacji
mo liwo lokalizacji produkcyjno-usługowych,
lotniczej.
mieszkaniowa-składowych, komunikacyjnych i
innych.
Wie a kontroli lotów, lotnisko posiada
przydzielon
cz stotliwo
na urz dzenia Wie a kontroli lotów.
nawigacyjne.
– drogi krajowe nr 46 i 94 dojazd przez
Wawelno i D brow ,
– w zeł autostrady A4 „Pr dy”, dojazd przez
Pr dy, Wawelno drogami wojewódzkimi nr
– droga krajowa nr 94 w odległo ci około
435
i
429
–
odległo
2 km,
8 km
– w zeł drogowy autostrady A4 „Przylesie” w
– dojazd do Opola poprzez Komprachcice,
odległo ci około 10 km,
Osiny, Chmielowice drog wojewódzk nr
– magistrala kolejowa Wrocław – Opole
429 i powiatow nr 27763 – odległo 12
(poprzez bocznic kolejow do stacji Brzeg).
km.
Informacje
dotycz
jedynie
kompleksu
administracyjno-gospodarczego:
– sie wodoci gowa i kanalizacyjna,
– szambo,
– własna linia energetyczna,
– sie centralnego ogrzewania,
– bocznica kolejowa od linii Opole – Strzelce
Op.
Teren okazjonalnie wykorzystywany do rajdów
samochodowych, w gara ach kompleksu znajduj
si prywatnie motolotnie, lotnisko, okazjonalnie,
wykorzystywane jest do przyjmowania jednostek
powietrznych.
Teren
jest
obj ty
planem
ogólnym
zagospodarowania
przestrzennego
gm. Gogolin jako teren komunikacji lotniczej.
Brak danych.
–
–
–
droga krajowa nr 94 w odległo ci około
8 km,
w zeł
autostrady
A4
„Gogolin”
w odległo ci około 9 km,
linia kolejowa Opole – Strzelce Op. –
Gliwice (poprzez bocznic kolejow ).
37
–
–
–
Uwagi
–
–
–
brak nakładów na remont hangaru,
przy granicy lotniska znajduj si tereny po
byłej jednostce wojskowej b d cej obecnie w
u ytkowaniu Agencji Mienia Wojskowego.
S tam dwa wielkie hangary lotnicze (z
czego jeden ogrzewany),
w celu rozpocz cia działalno ci komercyjnej
nale y
wyremontowa
i zalegalizowa zbiorniki paliwowe wraz
z instalacjami,
lotnisko w Polskiej Nowej Wsi jest jedynym
lotniskiem na Opolszczy nie mog cym
przyjmowa małe samoloty pasa erskie i
u ytkowe oraz helikoptery,
Aeroklub Opolski posiada wykwalifikowan
kadr do obsługi ruchu lotniczego w zakresie
przyjmowania
i odprawiania samolotów, prowadzenia akcji
ratunkowych oraz lotów patrolowych,
Aeroklub Opolski mógłby oferowa swoje
usługi przy patrolowaniu autostrady,
głównych dróg oraz lasów.
–
–
–
–
brak zainteresowania Głównego Inspektoratu
Lotnictwa Cywilnego na zarejestrowanie
lotniska ze wzgl du na blisko lotniska we –
Wrocławiu,
w chwili obecnej istnieje mo liwo
–
l dowania
w
Skarbimierzu
tylko –
w ograniczonym zakresie,
wokół pasa znajduj si miejsca tankowania
samolotów oraz miejsca postojowe ( 450 ×
50 m),
na lotnisku zlokalizowane s cztery drogi
kołowania (trzy betonowe i jedna
bitumiczna).
na pasie startowym wytyczony jest
z barierek i opon tor wy cigowy,
lotnisko jest ogrodzone i zamkni te,
Agencja Mienia Wojskowego prowadz c
proces zagospodarowania nieruchomo ci
zamierza utrzyma lotniczy charakter obiektu
z mo liwo ci prowadzenia działalno ci
lotniczej
i agrolotniczej.
38
D.
Komunikacja wodna
a)
Droga wodna Odry od Raciborza do granicy wód morskich liczy 698,8 km,
za po wł czeniu odcinka od Szczecina do winouj cia wzrasta do
765,1 km. Na południu jej przedłu eniem jest Kanał Gliwicki i K dzierzy ski.
Odra wi e si z systematem polskich (poprzez Wart – Note – Kanał
Bydgoski – Wisł ) i europejskich (poprzez kanały Odra–Szprewa i Odra –
Hawela) dróg wodnych oraz ich portami i nabrze ami przeładunkowymi.
Odra pełni bardzo wa n funkcj geopolityczn , stanowi c na odcinku 176
km granic pa stwow z Republik Federaln Niemiec, b d c równocze nie
wschodni granic Unii Europejskiej.
Odra jest wykorzystywana do wielu zada wodno-gospodarczych stanowi c:
•
ródło zaopatrzenia w wod komunaln dla zakładów przemysłowych
i rolnictwa,
•
odbiornik cieków komunalnych i przemysłowych, wód zasolonych,
•
drog wodn dla transportu ładunków masowych i wielkogabarytowych,
•
ródło energii odnawialnej.
Na terenie Województwa Opolskiego ogólna długo dróg wodnych wynosi
131,2 km. Składaj si na nie nast puj ce odcinki:
•
rzeka Odra – odcinek Ko le – Lipki; długo
111,6 km (II klasa
eglowno ci – barki 500 tonowe),
•
Kanał Gliwicki – odcinek Sławi cice – Ko le; długo 15,1 km,
•
Kanał K dzierzy ski; długo 4,5 km.
W/w drogi posiadaj stosunkowo dobrze rozwini t infrastruktur słu c do
prowadzenia eglugi, wykonywania przeładunków pomi dzy l dowymi
i wodnymi rodkami transportu oraz utrzymania taboru pływaj cego.
Drogi wodne znajduj ce si na terenie Województwa Opolskiego pozostaj
w gestii podległych Ministerstwu rodowiska:
•
Regionalnemu Zarz du Gospodarki Wodnej w Gliwicach,
•
Regionalnemu Zarz du Gospodarki Wodnej we Wrocławiu (Inspektorat
w Opolu).
Informacje nt. rzeki Odry i infrastruktury technicznej zawarto równie
w opracowaniu pn.: „Studium systemów transportowych i komunikacyjnych
Województwa Opolskiego”.
b)
Podstawowa charakterystyka infrastruktury dróg wodnych na terenie
Województwa Opolskiego:
•
odcinek Górnej Odry, „swobodnie płyn cej”, od Miejsca Odrza skiego
do K dzierzyna-Ko la Portu (km rzeki 98,1) – odcinek ten zaliczany jest
do klasy eglowno ci IA (statki turystyczne i sportowe) i nie ma
znaczenia transportowego w sensie gospodarczym. Jedynym
elementem infrastruktury eglugowej, jest luza na lewej odnodze Odry
w Ko lu.
39
•
c)
Kanał Gliwicki – jest to jedna z najwa niejszych i nadal w najwi kszym
stopniu wykorzystywana ródl dowa droga wodna w Polsce, ł cz ca
port w K dzierzynie-Ko lu z portem w Gliwicach – Łab dach.
Na terenie Województwa Opolskiego znajduje si dolny odcinek kanału, od
K dzierzyna-Ko la Portu do Sławi cic (około 18 km). Na odcinku tym,
egluga odbywa si poprzez luzy:
•
luza Kłodnica,
•
luza Nowa Wie ,
•
luza Sławi cice.
W/w luzy umo liwiaj
pchacz.
d)
jednoczesne luzowanie dwóch zestawów: barka +
Porty na Kanale Gliwickim:
•
Przy uj ciu Kanału Gliwickiego do Odry w K dzierzynie-Ko lu,
zlokalizowany jest jeden z najwi kszych w Polsce portów eglugi
ródl dowej. Dysponuje on trzema basenami o ł cznej długo ci
nabrze y umocnionych około 3 500 m, wyposa onych w 11 urz dze
d wignicowych o ud wigu 80 – 200 kN i place składowe o powierzchni
ł cznej około 63 tys. m2. Stosunkowo niewielka jest natomiast
powierzchnia magazynów krytych, zlokalizowanych tylko przy jednym
nabrze u – około 800 m2. Port ma dogodne poł czenie z sieci linii
kolejowych i drogowych Wszystkie nabrze a wyposa one s w tory
ładunkowe obsługiwane bezpo rednio ze stacji PKP K dzierzyn-Ko le
Port, poł czon z główn stacj w zła oddzieln lini kolejow . Dojazd
samochodowy: od południa drog krajow nr 40 Prudnik – Gliwice, od
północy drogami wojewódzkimi nr 423 (do Opola) i nr 426 (do Strzelec
Opolskich). Obydwie te drogi, przecinaj autostrad A4. Roczna
zdolno przeładunkowa, wynosi około 1 100 tys t. Port znajduje si
w gestii najwi kszego przewo nika eglug
ródl dow w Polsce,
przedsi biorstwa ODRATRANS S.A. z siedzib we Wrocławiu.
•
Kanał K dzierzy ski – na 9 km Kanału Gliwickiego, odgał zia si
w kierunku południowym krótki (4,5 km), jednopoziomowy kanał,
prowadz cy do portu (jeden basen) „Zakładów Azotowych K dzierzyn”.
Aktualnie wykorzystanie portu jest sporadyczne, aczkolwiek jest on cały
czas otwarty dla eglugi. Jako ciekawostk mo na poda , e Kanał
K dzierzy ski miał by pierwszym odcinkiem mi dzynarodowej drogi
wodnej: kanału Odra – Dunaj.
•
Odcinek Odry Górnej – skanalizowanej przyjmuje si od K dzierzynaKo la Portu (km rzeki 98,1) przez Opole, Brzeg do miejscowo ci Lipki
(km rzeki 209,7); razem 111,6 km (Odra skanalizowana jest ł cznie na
długo ci 184,5 km, do ostatniego stopnia w Brzegu Dolnym – km rzeki
282,6). Znaczenie eglugowe maj 24 stopnie wodne ze luzami,
pokonuj ce na tym odcinku ł czny spad około 63 m. Cz
stopni
wykorzystywanych jest nie tylko do celów regulacyjnych, ale tak e jako
zasilanie dla niewielkich elektrowni wodnych. Szeroko
szlaku
40
eglugowego na odcinku skanalizowanym wynosi 35 ÷ 45 m,
gwarantowana gł boko
tranzytowa przy rednich przepływach –
1,8 m, promienie łuków maj ce znaczenie dla eglugi 200 ÷ 350 m.
Cały odcinek Odry skanalizowanej zaliczony jest do II klasy
eglowno ci, maksymalna no no statków to 750 t.
e)
Infrastruktura techniczna:
•
Porty i stocznie:
około 3 km poni ej portu w K dzierzynie-Ko lu znajduje si obiekt
rzecznej stoczni remontowej (2 baseny, długo
nabrze y
umocnionych ok. 1800 m), przystosowanej do napraw taboru
pływaj cego i budowy barek bez nap du,
port „Zakładów Aparatury Chemicznej METALCHEM” w Opolu.
Ten stosunkowo niewielki obiekt portowy (ogółem 1,40 ha
z basenem 0,25 ha i nabrze em umocnionym o długo ci 100 m)
wyposa ony jest w suwnic
o bardzo du ym ud wigu
(2 x 2000 kN), oraz posiada poł czenie z sieci kolejow poprze
bocznic
ze stacji PKP Opole Groszowice. Umo liwia to
przeładunki najci szych przesyłek, np. turbogeneratorów, z barek
na specjalne platformy kolejowe typu „Norca”.
w Opolu (dzielnica Zakrzów) znajduje si jeden port rzeczny
z jednym basenem i nabrze ami o długo ci około 600 m, trzema
urz dzeniami suwnicowymi o ud wigu 36–200 kN, placami
składowymi o powierzchni ł cznej około 40 tys m2 i magazynami
o powierzchni około 5900 m2. Do nabrze y doprowadzone s tory
ładunkowe obsługiwane bocznic ze stacji PKP Opole Wschód.
Roczna zdolno przeładunkowa, wynosi około 100 tys t.
około 1,5 km przed luz „Dobrze ”, zlokalizowana jest niewielka
stocznia rzeczna z nabrze em remontowym i wyci giem
stoczniowym (slipem). Stocznia wykonuje naprawy barek
i pchaczy, dysponuje tak e mo liwo ci budowy niewielkich
jednostek ródl dowych.
luzy na rzece Odrze
Lp.
Nazwa
Typ
1
Ko le
2
Januszkowice
3
Kr pna
4
Krapkowice
5
Rogów
6
K ty
7
Groszowice
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
Szeroko
[m]
5,34
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
Długo
[m]
38–35
187,0
55,0
187,67
55,05
187,0
55,0
187,84
55,0
187,0
55,0
187,0
55,0
Okres
budowy
1857
1908–11
1892–95
1911
1893
1911–12
1893–94
1911
1893
1911–13
1895–96
1912–14
1896–97
Stan
niesprawna
dobry
dostateczny
dobry
dostateczny
–
dobry
dostateczny
dobry
dostateczny
dobry
dostateczny
41
8
Opole
9
Wróblin
10
Dobrze
11
Chró cice
12
Zawada
13
Uj cie Nysy
14
Zwanowice
15
Brzeg
16
Lipki
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
poci gowa
mała
nowa luza
poci gowa
mała
poci gowa
mała
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
9,60
180,0
52,4
188,4
55,09
187,0
55,10
187,9
55,07
187,9
55,07
187,23
55,0
1910
1892
1911
1894
1911
1892–93
brak danych
1894
1910
1893
1909–10
1892–95
dobry
dostateczny
dobry
dostateczny
dobry
dobry
dostateczny
dostateczny
dobry
dostateczny
dostateczny
dostateczny
12,0
9,60
190,0
187,0
1979–90
brak danych
dobry
niesprawna
9,60
9,60
187,15
54,65
1914–15
1907–09
dobry
dostateczny
poci gowa
9,60
187,20
1907–15
dobry
km
Rodzaj
klapowy
sektorowy
sektorowy
sektorowy
klapowy
sektorowy
sektorowy
sektorowy
sektorowy
sektorowy
kozłowo –
iglic.
sektorowy
kozłowo –
iglic.
sektorowy
stały
przelewowy
stały
przelewowy
przelew. –
zasów.
klapowy
Jazy na rzece Odrze
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Nazwa
Ko le
Januszkowice
Kr pna
Krapkowice
Rogów
K ty
Groszowice
Opole
Wróblin
Dobrze
105,6
114,5
123,5
129,6
137,5
144,7
150,52
157,7
164,2
11
Chró cice
168,3
12
Zawada
174,8
13
Uj cie Nysy
180,4
14
Zwanowice
185,1
15
Brzeg Górny
198,3
16
Brzeg rodkowy
198,4
17
Brzeg Dolny
198,7
18
Lipki
206,7
Wymiary [m] Data budowy
1969-72
3 × 26,8
1973–76
3 × 25
1976–79
3 × 25
1978–82
3 × 25
1999
3 × 25
1985–91
3 × 32
1981–84
3 × 32
1979–86
3 × 25
1976–86
3 × 32
1979–81
3 × 32
Stan
dobry
dobry
dobry
dobry
b. dobry
dobry
dobry
dobry
dobry
dobry
64,1 + 36,2
1894
dostateczny
3 × 32
60,5 + 25 +
30,05
3 × 32
1987–94
b. dobry
1892–95
dostateczny
1973–76
dobry
70,0
1859
dobry
43,5
1859
dobry
1948 + 7,4
1850
niesprawny
3 × 32
2002
b. dobry
42
Nadbrze a na rzece Odrze
Lp.
1
2
3
4
Nazwa i lokalizacja
Januszkowice –
prawy brzeg pow.
jazu
Kr pa – prawy
brzeg na dolnej
wodzie
Krapkowice – lewy
brzeg w m.
Krapkowice
Rogów – lewy brzeg
pow. jazu
Rodzaj
nawierzchni
Stan
Uwagi
na jeden
samochód
gruntowa
zły
–
na jeden
samochód
ubezpieczone
skarpy larsenem,
nieutwardzona
zły
–
ok. 40
ubezpieczone
skarpy larsenem,
zdewastowane
nieczynne
28
płyty betonowe
b. dobry
–
dobry
–
zły
–
płyty betonowe
–
dobry
–
zły
–
dobry
–
dobry
–
dobry
–
dobry
–
dobry
–
zdewastowane
–
Długo
[m]
5
K ty – prawy brzeg
poni ej jazu
20
6
Groszowice – prawy
brzeg poni ej jazu
na jeden
samochód
7
Opole – cypel
mi dzy Odr , a
Młynówk na górnej
wodzie jazu
ok. 100
8
Wróblin – prawy
brzeg poni ej jazu
ok. 50
9
Dobrze – lewy
brzeg poni ej jazu
na jeden
samochód
10
Zawada – lewy
brzeg poni ej jazu
ok. 30
11
Zwanowice – prawy
brzeg Kanału
Zwanowickiego
poni ej nowej luzy
100
12
Zwanowice – lewy
brzeg powy ej luzy
30
13
Brzeg – dolny kanał
brzeski (lewy brzeg)
ok. 30
14
Lipki – prawy brzeg
poni ej jazu
ok. 30
15
Chorula – prawy
brzeg
ok. 200
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
nieutwardzona
płyty betonowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
nieutwardzona
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
ubezpieczone
skarpy larsenem,
płyty drogowe
–
43
Kanał Gliwicki
Parametry techniczne
Opis
Km
3+600
luza została wybudowana
w latach 1938–39.
ciany
komór wykonane s
jako
larsenowska cianka szczelna;
konstrukcja głów
luzy jest
elbetowa. Od strony górnej
wody (głowa górna)
luza
zamykana jest segmentami,
a od strony dolnej wody (głowa
dolna) – zasuwami Stoneya.
Nowa Wie Nr II
Lokalizacja
Km
7+800
Sławi cice
Nr III
Kłodnica Nr I
Nazwa
Km
15+100
w latach 1936–38.
ciany
komór wykonane s
jako
konstrukcja głów
luzy jest
elbetowa. Od strony górnej
wody (głowa górna) i od strony
dolnej wody (głowa dolna) –
luza zamykana jest stalowymi
wrotami wspornymi.
w latach 1936–38.
ciany
komór wykonane s
jako
dno komór stanowi ruszt
elbetowy.
Spad przy Gł boko
Szeroko
stanie
na progu
u yteczna
normalnym górnym i
komory [m]
[m]
dolnym [m]
Normalny
poz.
pi trzenia
wody
górnej [m
npm]
Max. poz.
pi trzenia
wody
górnej [m
npm]
Normalny
poz.
pi trzenia
wody
dolnej
[m npm]
Zu ycie
wody na
jedno
luzowanie
3
[m ]
Długo
całkowita
[m]
Długo
u yteczna
[m]
95,50
71,80
12,00
10,40
3,00
175,80
176,05
165,40
9500
94,75
71,40
12,00
6,20
3,12
3,02
182,00
182,25
175,80
5800
71,40
68,50
12,00
6,25
3,05
188,25
182,50
182,00
6030
44
f)
Przeprawy mostowe nad Odr
Przeprawy mostowe w ci gu dróg krajowych
Lp.
Miejscowo
Nr drogi
Długo
[m]
Szeroko
Skrajnie [m]
(jezdnia+
chodniki) wysoko
szeroko
[m]
11
3
25
(2+7+2)
29,3
(0,75+11,
5,80
58,90
4–
13,95+3,
23)
21,7
(0,77+9,0
5,80
58,08
–
9,94+2,0)
1
K dzierzynKo le
40
92,79
2
Opole (nowy)
94
183
3
Opole (stary)
94
158
4
Opole
(obwodnica)
94
b.d.
5
Brzeg
39
120,2
6
Brzeg (kanał)
Autostradowy
w Rogowie
39
b.d.
11,60
(2,55+6,5
0+2,55)
b.d.
A4
b.d.
b.d.
7
b.d.
No no
[T]
Uwagi
30
budowa
1950 r
30
budowa
1979–81 r
30
budowa
1939–
47, 80 r
7,0
b.d.
b.d.
budowa
1999 r
nie
dotyczy
nie
dotyczy
30
budowa
1953 r
8,0
b.d.
b.d.
10,0
b.d.
b.d.
b.d.
budowa
1996 r
Przeprawy mostowe w ci gu dróg wojewódzkich
Lp.
Miejscowo
Nr drogi
Długo
[m]
Szeroko
Skrajnie [m]
(jezdnia+
chodniki) wysoko
szeroko
[m]
No no
[T]
1
Krapkowice
409
133
11 (b.d.)
8
30
b.d.
2
Mikolin
458
32
8 (b.d.)
b.d.
b.d.
b.d.
3
Mikolin
458
341,4
9 (b.d.)
7,0
79
b.d.
Uwagi
remont
1999 r
remont
2000 r
remont
2000 r
Przeprawy mostowe w ci gu linii kolejowych
Lp.
Miejscowo
1
Krapkowice
2
Opole
Nr linii kolejowych
306 Gogolin –
Prudnik
132 Katowice –
Wrocław
Długo
[m]
Skrajnie [m]
wysoko
szeroko
b.d.
6,0
b.d.
b.d.
6,0
b.d.
45
g)
Rzeka Odra, w poł czeniu z kanałami, jako jedyna droga wodna w Polsce
mogłaby konkurowa z innymi gał ziami transportu w przewozach
wybranych grup ładunków. Potencjalne zdolno ci przewozowe ocenia si na
około 20 mln ton ładunków rocznie, teoretyczne zdolno ci przeładunkowe
portów rzecznych i przeładowni zakładowych ocenia si na około 9 mln ton
(na całej długo ci Odry).
Specyficzne wła ciwo ci transportu wodnego powoduj tak e, e jest on:
•
najmniej uci liwy dla rodowiska naturalnego,
•
bardzo bezpieczny,
•
zdolny do przewozu przesyłek o wymiarach i ci arach nieosi galnych
dla innych rodzajów transportu, nawet dla kolei,
•
mo e to by najta szy rodek transportu pod warunkiem, e do
przewozu drog wodn kierowane b d znaczne ilo ci ładunków i e
b d to niewra liwe na operacje przeładunkowe oraz nie wymagaj ce
szybkiego przewozu ładunki masowe.
Du e znaczenie ma tak e stan i wielko posiadanej infrastruktury instalacji
i urz dze stałych: portów z nabrze ami przeładunkowymi i postojowymi,
urz dzeniami d wignicowymi, placami składowymi itd. oraz poł czeniami
z sieci kolejow i drogow jak równie gwarancja utrzymania dostatecznej
gł boko ci i szeroko ci trasy eglugowej przez jak najdłu szy okres
nawigacyjny (pogł bianie i regulacja koryta rzeki, stopnie wodne).
Znajduj ce si na terenie Województwa Opolskiego odcinki: Kanału
Gliwickiego i Odry skanalizowanej w zasadzie spełniaj te warunki.
Potencjalne mo liwo ci przewozowe wykorzystywane s jednak w niewielkim
stopniu i wykonywane s one w wi kszo ci na Odrze Dolnej.
Zasadniczymi przyczynami takiego stanu, s :
•
trudne i zmienne warunki hydrologiczne na Odrze (cz ste ekstremalnie
niskie lub wysokie stany wody, zalodzenia, zamglenia). Np. rednia,
wieloletnia długo okresu nawigacyjnego około 220 dni, w rekordowo
suchych latach 1990 – 1993 zmniejszyła si do 55 dni ( rednio dla całej
długo ci Odry eglownej),
•
niedostateczne parametry techniczne drogi wodnej (na rozpatrywanych
odcinkach, tj. Odrze skanalizowanej i Kanale Gliwickim, powinna zosta
zapewniona gł boko tranzytowa 1,8 m przez 275 dni w roku). Taki
parametr byłby wymagany np. dla ruchu barek o no no ci
750 t przewo cych bardzo ci kie przesyłki z portu „Metalchem”,
których zanurzenie w stanie ładownym mo e osi ga 1,6 m,
•
rozproszenie własno ci infrastruktury i taboru pływaj cego, nale cych
obecnie do skarbu pa stwa, przedsi biorstw pa stwowych, jednostek
samorz dowych, licznych firm prywatnych oraz osób fizycznych,
•
niska wydajno
przewozowa floty oraz nieadekwatna do
współczesnych wymogów struktura rodzajowa taboru, w wi kszo ci nie
przystosowanego do przewozu ładunków wra liwych na wilgo .
46
Województwo Opolskie dysponuje jedn
z najlepszych w Polsce
ródl dowych dróg wodnych i potencjał ten nale ałoby w pełni wykorzysta .
Du e, je eli nie decyduj ce znaczenie, maj
tutaj jednak wzgl dy
ekonomiczne. Najwi kszy kr g potencjalnych klientów eglugi ródl dowej,
stanowi przede wszystkim odbiorcy znacznych partii ładunków masowych
(w giel, kruszywa), dysponuj cy z reguły bocznicami kolejowymi
i urz dzeniami do zmechanizowanego za / i wyładunku wagonów.
Przeprowadzone symulacje wykazały, e przy obecnym stanie szlaków
eglugowych oraz stanie i wielko ci luz, roczne przewozy rz du 1 mln ton
mo na byłoby gwarantowa ; rz du 1,5 mln ton byłyby prawdopodobnie
wykonalne, natomiast 2 mln ton – raczej nieosi galne z uwagi na zbyt du
g sto ruchu statków. Maksymalna wydajno transportu wodnego rz du
1,5 – 2 mln t/rok jest nadal znacznie poni ej potrzeb transportowych
elektrowni, dla której konieczne s dostawy rz du 3 – 3,5 mln ton w gla
rocznie.
Przewozy pasa erskie drog
gospodarczego.
wodn
nie maj
obecnie adnego znaczenia
h) Rzeka Odra jest osi okre lonej, historycznie uwarunkowanej przestrzeni
kulturowej. Przez całe wieki poszczególne jej odcinki znajdowały si
w zasi gu ró nych (i zmieniaj cych si ) o rodków władzy. W zasadzie, poza
okresem przej ciowych aneksji terytorialnych, Odra nigdy nie płyn ła
w granicach jednego pa stwa, dlatego te racje polityczne przes dzały
zawsze o rozwoju społeczno-gospodarczym Nadodrza, zwłaszcza za
o relatywnie niskim stopniu wykorzystania rzeki jako drogi wodnej cho
zdarzały si okresy bardzo intensywnego wzrostu jej znaczenia. Z tego
wzgl du mozaika kulturowa obszaru skłania do patrzenia na krajobraz
Nadodrza jako swoisty zapis dziejów tej cz ci Europy, co uzasadnia
propagowan od 1986 roku koncepcj Przestrzennego Muzeum Odry. Ma si
ono składa z ci gu ekspozycji zlokalizowanych w miejscowo ciach
poło onych wzdłu całego biegu rzeki, na bazie ju istniej cej sieci muzeów
i sal wystawowych. Stwarza to perspektyw utworzenia kilkusetkilometrowego
szlaku turystycznego, w którym rzeka, jej przyroda, dzieje mieszka ców oraz
ich spu cizna materialna zostan uj te w konkretne ramy prezentacji
i udost pniania.
Dziedzictwo kulturowe Nadodrza to równie :
•
odrza ska droga wodna z jej kształtowan przez wieki infrastruktur ,
obejmuj c Kanał Gliwicki, 24 stopnie wodne, system zabezpiecze
przeciwpowodziowych, wały, zbiorniki retencyjne i poldery, kanały ulgi
itp.,
•
baseny, nabrze a, magazyny i urz dzenia techniczne w portach
rzecznych m.in. w Ko lu i Opolu,
•
dawne młyny wodne w Opolu i Brzegu,
•
nabrze a miast nadodrza skich z systemem promenad, zabytkowych
mostów i budowli, zagospodarowanych wysp, terenów zieleni, itp.
47
2.
WYNIKI ANALIZY SWOT
A.
Silne strony:
B.
•
w złowe, tranzytowe poło enie w układzie przestrzeni europejskiej
i krajowej – istnienie korytarza paneuropejskiego biegn cego przez
województwo, bogata sie poł cze drogowych i kolejowych, Odra –
droga wodna,
•
przebiegaj ca
autostrada A4,
•
dobrze rozwini ta infrastruktura drogowa z dost pem do o rodka
regionu,
•
istnienie pełnotowarowego
Bartultovice,
•
dobrze rozwini ta infrastruktura kolejowa,
•
przepływaj ca przez Województwo Opolskie rzeka Odra b d ca
mi dzynarodowym szlakiem transportu rzecznego.
przez
Województwo
przej cia
Opolskie
mi dzynarodowa
granicznego
Trzebina
–
Słabe strony:
•
nieodpowiednie parametry techniczne dróg dojazdowych do autostrady
i ich przepustowo ,
•
brak odpowiedniego skomunikowania sieci drogowej z autostrad A4,
•
brak odpowiedniego
granicznymi,
•
brak niezb dnych obwodnic miejscowo ci,
•
zły stan nawierzchni dróg,
•
mała ilo
•
brak komunikacji lotniczej,
•
brak centrów logistycznych.
skomunikowania
drogowego
z
przej ciami
przepraw rzecznych,
48
C.
D.
Szanse:
•
poło enie komunikacyjne,
•
wykorzystanie układu
przygranicznej,
•
utworzenie centrów logistycznych,
•
sprawne i zasadne wykorzystanie rodków unijnych,
•
modernizacje regionalnych linii kolejowych,
•
modernizacja linii kolejowych wchodz cych w skład europejskiego
systemu szlaków kolejowych.
komunikacyjnego
w
rejonie
A4
i
strefy
Zagro enia:
•
pogarszaj cy si stan gospodarki,
•
brak rodków finansowych na infrastruktur komunikacyjn ,
•
zawieszenie przewozów kolejowych,
•
brak realizacji „Programu dla Odry 2006”, marginalizacja transportu
wodnego.
49
3.
CELE STRATEGICZNE
A.
Skomunikowanie autostrady A-4 z przej ciami granicznymi.
1.
Powstanie sprawnego i optymalnego ci gu komunikacyjnego na trasie
autostrada A-4 – przej cie graniczne Trzebina – Bartultovice.
B.
Modernizacja głównych ci gów
w województwie opolskim.
1.
Modernizacja dróg wokół wszystkich w złów autostradowych znajduj cych
si w Województwie Opolskim.
2.
Modernizacja dróg krajowych wraz z obiektami in ynieryjnymi.
3.
Modernizacja dróg lokalnych o szczególnym znaczeniu komunikacyjnym,
gospodarczym i społecznym dla regionów.
C.
Poprawa bezpiecze stwa na szlakach komunikacyjnych.
1.
Budowa nowych mostów i wiaduktów.
2.
Poprawa warunków ycia ludno ci w obszarze ci gów komunikacyjnych
poprzez zmniejszenie uci liwo ci ruchu.
3.
Poprawa bezpiecze stwa ruchu drogowego.
4.
Racjonalne rozmieszczenie słu b porz dkowo – ratowniczych wzdłu
głównych ci gów komunikacyjnych.
5.
Poprawa stanu rodowiska.
D.
Podj cie działa zwi zanych z rozwojem transportu.
1.
Utworzenie regionalnego lotniska cywilnego z mo liwo ci odprawy
pasa erów w ruchu mi dzynarodowym.
2.
Modernizacja linii kolejowej CE–30.
3.
Uruchomienie pełnozakresowego granicznego przej cia kolejowego.
E.
Zsynchronizowanie działa
i powiatowych.
zarz dców dróg: krajowych, wojewódzkich
1.
Opracowanie
opolskiego”
modernizacji
F.
Budowa centrów logistycznych.
1.
Powołanie podmiotu gospodarczego zarz dzaj cego Opolskim Centrum
Logistycznym
jako
organizmu
stymuluj cego
rozwój
lokalny
a jednocze nie umacniaj cego rol regionu posiadaj cego nowoczesne
centrum logistyczne.
G.
Realizacja programu „Odra 2006”.
1.
Modernizacja infrastruktury na rzece Odra.
„Studium
i
infrastruktury
sieci
dróg
komunikacyjnej
województwa
50
4.
CELE OPERACYJNE
Cel strategiczny A
Skomunikowanie autostrady A-4 z przej ciami granicznymi.
1.
Powstanie sprawnego i optymalnego ci gu komunikacyjnego na trasie
autostrada A-4 – przej cie graniczne Trzebina – Bartultovice.
Nale y powi za pełnotowarowe przej cie graniczne Trzebina – Bartultovice
z autostrad A4.
Ruch pomi dzy przej ciem granicznym i autostrad powinien si odbywa
ci giem komunikacyjnym wył czaj cym przejazd przez tereny zabudowane
w celu zwi kszenia poprawy bezpiecze stwa ruchu drogowego, szybszego
przyjazdu pomi dzy przej ciem i autostrad oraz zmniejszenia uci liwo ci
dla siedzib ludzkich.
Poł czenia drogowe pomi dzy autostrad a przej ciem granicznym mog
przyczyni si do aktywizacji terenów le cych na południu Opolszczyzny.
Cel strategiczny B
Modernizacja
głównych
1.
ci gów
i
infrastruktury
Modernizacja dróg wokół wszystkich w złów
znajduj cych si w Województwie Opolskim.
komunikacyjnej
autostradowych
W Województwie Opolskim nale y stworzy
system wewn trznego
skomunikowania regionu z III paneuropejskim korytarzem transportowym
(czyli autostrad A4) ł cz cym pa stwa Europy Zachodniej terenami
poło onymi na wschodzie.
Usytuowanie sze ciu w złów autostradowych na terenie regionu otwiera
szanse dla o rodków le cych w ich s siedztwie.
Usprawnienie powi zania autostrady A4 z układem drogowym Województwa
Opolskiego w celu lepszego rozdziału ruchu tranzytowego do głównych
o rodków miejskich Opolszczyzny.
Nale y zwi kszy atrakcyjno gospodarcza terenów znajduj cych si przy
w złach autostrady A4.
2.
Modernizacja dróg krajowych wraz z obiektami in ynieryjnymi.
Nale y zapewni sprawne poł czenie dla obsługi ruchu pomi dzy Opolem
i innymi o rodkami regionu oraz Opolem i s siednimi województwami.
51
Modernizacja ma na celu: usprawnienie obsługi i rozplotu ruchu
tranzytowego na odpowiednie kierunki, popraw stanu technicznego dróg,
popraw bezpiecze stwa ruchu, dostosowania dróg krajowych do norm
Europejskich (115 kN/o ) oraz efektywne wykorzystanie istniej cej
infrastruktury drogowej.
3.
Modernizacja
dróg
lokalnych
o
szczególnym
znaczeniu
komunikacyjnym, gospodarczym i społecznym dla regionów.
Pod poj ciem dróg „lokalnych” nale y rozumie drogi wojewódzkie,
powiatowe oraz gminne nie pełni ce bezpo rednio tranzytowej funkcji
komunikacyjnej, ze wskazaniem na drogi najni szych kategorii (powiatowe
i gminne). Pod poj ciem szczególnego znaczenia nale y rozumie
odpowiednio wysokie nat enie ruchu i praca przewozowa (znacznie wy sza
warto od redniej dla całego regionu, powiatu, gminy), lokalizacja zakładów
przemysłowych, wa na funkcja komunikacyjna dla regionu. Znaczeniem tego
celu operacyjnego jest poprawa warunków technicznych i przepustowo ci
dróg o szczególnym znaczeniu dla regionu w dziedzinie aktywizacji
gospodarczej, ochrony rodowiska, usprawnienia komunikacji, poprawy
warunków ycia w regionie
Cel strategiczny C
Poprawa bezpiecze stwa na szlakach komunikacyjnych.
1.
Budowa nowych mostów i wiaduktów.
Realizacja działa prowadzi ma do poprawy płynno ci ruchu drogowego,
zwi kszenia mo liwo ci wskazywania objazdów w przypadku zablokowania
istniej cych przepraw mostowych.
2.
Poprawa warunków ycia ludno ci w obszarze ci gów komunikacyjnych
poprzez zmniejszenie uci liwo ci ruchu.
Budowa obwodnic, ekranów akustycznych itp., w miejscowo ciach przez
które przebiegaj wa ne ci gi drogowe, a tak e tam gdzie wyst puje du e
nat enie ruchu lub gdzie parametry techniczne dróg nie odpowiadaj
aktualnym wymaganiom.
Nale y odsun
ruch poza miejscowo , a co za tym idzie zmniejszenie
uci liwo ci zwi zanych z ruchem wpłynie na popraw bezpiecze stwa dla
mieszka ców miejscowo ci.
Rozwi zanie problemów komunikacyjnych miast.
52
3.
Poprawa bezpiecze stwa ruchu drogowego.
Poprawa bezpiecze stwa ruchu drogowego powinna by
poprzez:
realizowana
•
organizacj ruchu pomi dzy przej ciami granicznymi, a autostrad tak
aby wył czy przejazd przez tereny zabudowane,
• budow nowych mostów i wiaduktów,
• budow obwodnic,
• przebudow istniej cych skrzy owa o szczególnie nat onym ruchu, na
ronda kompaktowe.
4.
Racjonalne rozmieszczenie słu b porz dkowo – ratowniczych wzdłu
głównych ci gów komunikacyjnych.
Zwi kszenie bezpiecze stwa ruchu drogowego.
Usprawnienie działania ratownictwa medycznego, chemicznego itp.
Wprowadzenie szybkiej organizacji ruchu objazdowego w wypadku
zablokowania danego ci gu drogowego.
5.
Zmniejszenie zanieczyszczenia rodowiska i poziomu hałasu poprzez
skierowanie ruchu na główne ci gi drogowe, a tak e przesuni cie ruchu
tranzytowego na bardziej ekologiczne rodki transportu, tj. transport kolejowy
i rzeczny.
Wyznaczenie dróg do przewozów materiałów niebezpiecznych omijaj cych
du e aglomeracje miejskie.
Cel strategiczny D
Podj cie działa zwi zanych z rozwojem transportu.
1.
Utworzenie regionalnego lotniska cywilnego z mo liwo ci
pasa erów w ruchu mi dzynarodowym.
odprawy
Nale y utworzy regionalne lotnisko cywilne z mo liwo ci odprawy
pasa erów w ruchu mi dzynarodowym. Przyszłe tereny lotniska nale y
wykorzysta do patrolowania głównych ci gów drogowych Opolszczyzny,
a tak e do słu by po arniczej i ratowniczej.
53
Powstanie lotniska byłoby atutem w realizacji współpracy zagranicznej
i otwierałoby szans
dla wej cia kapitału zagranicznego na teren
Opolszczyzny.
2.
Modernizacja linii kolejowej CE–30.
W Województwie Opolskim szczególnie znaczenie ma mi dzynarodowa linia
tranzytowa CE–30, któr nale y przygotowa do szybkich przebiegów
poci gów.
Linia CE–30 jest wpisana w III paneuropejski korytarz transportowy.
Linia kolejowa CE–30 mo e przyczyni si do odci enia poł cze
drogowych i powstania sprawnej komunikacji zbiorowej o charakterze
regionalnym, krajowym oraz mi dzynarodowym, co mo e wpłyn na rozwój
całego Województwa Opolskiego zarówno pod wzgl dem gospodarczym jak
i turystycznym.
3.
Uruchomienie pełnozakresowego granicznego przej cia kolejowego.
Bezpo rednie poł czenie kolejowe Opolszczyzny z Czechami, wymiana
turystyczna i handlowa.
Umo liwienie szybkiego przemieszczania si na terenie regionu Pradziad.
Cel strategiczny E
Zsynchronizowanie działa
powiatowych i gminnych.
1.
Opracowanie
opolskiego”.
zarz dców
„Studium
dróg:
modernizacji
krajowych,
sieci
dróg
wojewódzkich,
województwa
Zły stan sieci dróg w Województwie Opolskim stwarza konieczno
pozyskania niezb dnych dokumentów i opracowa w przedmiotowym
temacie.
Cel strategiczny F
Budowa centrum logistycznego.
1.
Powołanie podmiotu gospodarczego zarz dzaj cego Opolskim Centrum
Logistycznym
jako
organizmu
stymuluj cego
rozwój
lokalny
a jednocze nie umacniaj cego rol regionu posiadaj cego nowoczesne
centrum logistyczne.
54
Cel strategiczny G
Realizacja programu „Odra 2006”
1.
Modernizacja infrastruktury na rzece Odra.
Nale y przywróci pełne funkcje transportowe rzeki Odry.
Nale y d y do wdro enia programu pn.: „Odra 2006”.
Odbudowa i uaktywnienie istniej cych portów rzecznych oraz podj cie
działa na rzecz kontenerowego portu rzecznego.
Nale y podj
działania zmierzaj ce do wykorzystania Odry dla celów
turystyczno-wypoczynkowych.
55
VI.
PODSTRATEGIA
KOMUNALNEJ
ROZWOJU
INFRASTRUKTURY
1.
A.
Zaopatrzenie w wod
a)
Zasoby wodne województwa opolskiego klasyfikowane według zasobów wód
powierzchniowych przypadaj cych na jednego mieszka ca w stosunku do
analogicznych w kraju s prawie dwukrotnie mniejsze. Nieco korzystniej
przedstawiaj si zasoby wód podziemnych, których moduł zasobów wynosi
5,55m3/h/km2 przy redniej krajowej 5,87 m3/h/km2. Zasoby wód podziemnych
s wykorzystywane przede wszystkim dla zaopatrzenia ludno ci w wod do
picia i przewy szaj wielokrotnie zu ycie wody. Mo liwo
wykorzystania
zasobów wód powierzchniowych jest ograniczona ze wzgl du na ich du
zmienno w czasie oraz zł jako . Pobór wody w gospodarce narodowej w
stosunku do roku 1990 zmniejszył si o 33% i zostało osi gni te wymagane
zmniejszenie o 50% wodochłonno ci produkcji w przeliczeniu na PKB
mieszka ca w stosunku do 1990 r. Podstawowym problemem w zakresie
zasobów wodnych jest ich ochrona przed zanieczyszczeniem, eliminowanie
wykorzystywania wód podziemnych przez przemysł oraz zagospodarowanie
wód kopalnianych.
b)
Wody podziemne na obszarze województwa opolskiego wyst puj
w utworach czwartorz dowych, trzeciorz dowych, kredowych, jurajskich
i triasowych. Najwi ksze nagromadzenie struktur wodono nych wyst puje
w cz ci rodkowej województwa, w której znajduje si najcenniejszy
w województwie zbiornik triasowy Opole – Zawadzkie (GZWP 333) oraz
czwartorz dowe doliny kopalne Rudy i Małej Panwi. Cz
północna, oraz
w szczególno ci cz
południowo – zachodnia (Sudety i Przedgórze
Sudeckie), s obszarami deficytowymi w wody podziemne. Pozbawiony wody
podziemnej jest obszar Płaskowy u Głubczyckiego, gdzie na powierzchni
terenu wyst puj osady dolnokarbo skie i gliny lessowe. Na terenie gmin
Lubrza i Biała istnieje jeden z wi kszych na terenie Polski obszarów
ródliskowych z bardzo dobr wod podziemn . Z uwagi na przewodno
hydrauliczn i potencjaln wydajno studni oraz ryzyko zagro enia zasobów
wodnych, wyodr bniono na obszarze województwa 13 Głównych Zbiorników
Wód Podziemnych (GZWP) zakwalifikowanych do obszarów wymagaj cych
specjalnej ochrony ( w pierwotnej nomenklaturze zwanymi obszarami o
konieczno ci najwy szej (ONO) b d wysokiej ochrony (OWO). Ł czne
zasoby
dyspozycyjne
tych
zbiorników
oszacowano
w
latach
dziewi dziesi tych na 898 tys. m3/d (327 mln m3/rok) w zasi gu
województwa opolskiego. Obecnie zasoby te podlegaj szczegółowej rewizji.
56
•
GZWP 333 – nale y do jednych z najbogatszych pod wzgl dem
zasobno ci zbiorników w Polsce o powierzchni 1 035 km2. Wielko
dyspozycyjnych zasobów wodnych udokumentowana jest na 225 tys.
m3/dob . Dostawa wód z tego zbiornika odbywa si dla miasta Opola
i gmin: Jemielnica, Zawadzkie, Strzelce Opolskie, Gogolin i Tarnów
Opolski. Dostarcza wod w ilo ci 100 tys. m3/dob . W ramach zbiornika
GZWP 333 istnieje du e uj cie wody w Zimnicach Małych w gminie
Prószków o wydajno ci 371 m3/h z mo liwo ci rozbudowy do 700m3/h.
Ujmowana woda nie wymaga uzdatniania i jest przesyłana systemem sieci
wodoci gowych tranzytowych poprzez gmin
Prószków do gminy
Komprachcice, gminy D browa oraz cz ciowo do gminy Lewin Brzeski.
Woda z niektórych utworów triasu zawiera ponadnormatywne ilo ci
azotanów, natomiast wody pi tra czwartorz dowego i trzeciorz dowego
zawieraj
elazo i mangan, z tego powodu wyst puje konieczno
uzdatniania, która polega na napowietrzaniu i filtrowaniu przez zło e
wirowe i dolomitowe, czasami stosuje si koagulacj . Jako
wód
rodkowego triasu, stanowi cych podstawowy poziom wodono ny
najcenniejszego w województwie opolskim zbiornika wodnego GZWP 333
oceniana jest jako I lub II klasy, ale s bardzo rozległe obszary z wodami III
klasy lub pozaklasowe (Strzelce Opolskie, Izbicko, Tarnów Opolski)
z powodu wysokich st e azotanów, siarczanów i metali ci kich.
Najwy sze parametry jako ciowe cechuj wod z warstw dolnego triasu.
•
ródłem zaopatrzenia w wod aglomeracji k dzierzy sko – kozielskiej jest
zbiornik GZWP 332, w szczególno ci czwartorz dowa dolina kopalna
K dzierzyn – Rudy Raciborskie (z zasobów rynny zaopatrywane s miasta
K dzierzyn – Ko le, Zdzieszowice i Krapkowice). Z uwagi na zasoby
i niski stopie zanieczyszczenia struktura ta zalicza si do obszarów
wymagaj cych najwy szej ochrony przed zanieczyszczeniem (ONO).
Wydajno otworu studziennego jest wi ksza ni 70 m3/h, a uj cia 10 000
m3/h. Ogromnym zagro eniem zbiornika wody na terenie K dzierzynaKo la s powa ne zanieczyszczenia pierwszego poziomu wodono nego
wyst puj ce w rejonie zakładów przemysłowych.
• Zbiornik wód pitnych czwartorz dowej doliny kopalnej znajduje si
w północno-wschodniej cz ci Województwa Opolskiego. Wody tego
zbiornika eksploatowane s na potrzeby miast: Kluczborka, Wołczyna
i okolicy. Wydajno poszczególnych obszarów wodono nych wynosi od
366 m3/h do 770 m3/h. Woda z tego zbiornika nadaje si do celów pitnych
bez uzdatniania. Normy jako ci wody s zgodne z normami europejskimi
dla wód pitnych. Czwartorz dowe doliny kopalne północno-wschodniej
Opolszczyzny maj znaczenie lokalne i nie zaliczaj si do strategicznych,
regionalnych struktur wodono nych.
• Strategiczne znaczenie dla zaopatrzenia w wod pitn w szczególno ci
miasta Opole – uj cie Zawada – ma czwartorz dowa dolina kopalna rzeki
Mała Panew (zwana równie dolin kopaln Chrz stawy), pokrywaj ca si
w znacznym stopniu ze zlewni powierzchniow rzeki Jemielnicy.
• Warunki wodne w zachodniej cz ci województwa nie s korzystne. Wody
podziemne wyst puj w obr bie trzeciorz dowych i czwartorz dowych
57
struktur wodono nych o stosunkowo niskiej zasobno ci (w cz ci
południowo – zachodniej, na obszarze podsudeckim – gminy Paczków,
Głuchołazy, Prudnik, Lubrza – wyst puj obszary niedoborów ilo ciowych
wód podziemnych). Z tego wzgl du istotne znaczenie dla zaopatrzenia
ludno ci w wod dla celów pitnych maj wody powierzchniowe zlewni
Nysy Kłodzkiej i Białej Głuchołaskiej. Ujmowane z rzeki Biała Głuchołaska
i Nysa Kłodzka wody powierzchniowe słu
zaopatrzeniu dla celów
pitnych miast: Nysa, Głuchołazy, Brzeg oraz Wrocław (Województwo
Dolno l skie).
c)
Na terenie Województwa Opolskiego znajduje ponad 150 podziemnych uj
wody o wydajno ci od 15 m3/h do powy ej 1 300 m3/h (uj cie Zawada),
oraz 4 powierzchniowe uj cia o wydajno ci 53 220 m3/dob , 150 stacji
wodoci gowych.
d)
rednie dobowe zapotrzebowanie ludno ci województwa na wod pitn
wynosi 193 tys. m3/dob , przy redniej dobowej wydajno ci uj
wody
wynosz cej 573 tys. m3/dob . Sieci wodoci gowe obejmuj 94% ludno ci,
których długo
w województwie wynosi ponad 6,5 tys. km.
W wi kszo ci stan istniej cej sieci wodoci gowej jest dobry, w niektórych
przypadkach wymaga jednak remontu, modernizacji przepompowni i Stacji
Uzdatniania Wody (SUW), wymiany cz ci przył czy. Do wykonania sieci
wodoci gowej w ponad 95% zastosowano materiały: PCV i eliwo, przy
czym sie wykonana z PCV jest w stanie bardzo dobrym i dobrym, natomiast
wykonana z eliwa w stanie rednim i dostatecznym.
e)
W roku 2001 pobór wody wynosił 143,4 hm3, w tym wody podziemne
stanowiły 42,8%. Z zasobów wód podziemnych na cele komunalne pobrano
49,13hm3 a na cele przemysłowe 12,3 hm3. Wody powierzchniowe
w zdecydowanej ilo ci były pobierane przez rolnictwo i przemysł do
zaopatrzenia gospodarki komunalnej pobrano tylko 5,7% wód
powierzchniowych. Racjonalizacja zu ycia wody poprzez wdra anie
najlepszych dost pnych technik w działalno ci produkcyjnej i usługowej oraz
ekonomizacja zu ycia wody sprawiły e od 1994 roku pobór wody
w gospodarce narodowej zmniejszył si o 16% a w gospodarstwach
domowych pomimo wzrostu liczby mieszka ców korzystaj cej ze zbiorowego
zaopatrzenia w wod o 40%. W roku 2001 wska niki jednostkowego zu ycia
wody kształtowały si nast puj co: gospodarstwa domowe – 87 l/Md,
gospodarka komunalna – 149l/M, przemysł – 3,18 m3/PKB.
f)
Na terenie województwa opolskiego wyst puje niska retencja zbiornikowa
powoduj ca okresowe niedobory wody w południowej cz ci województwa,
w szczególno ci na obszarach Płaskowy u Głubczyckiego w zlewniach Troi,
Psiny, Morawki oraz w jego cz ci rodkowej, w zlewniach Białej i cinawy
Niemodli skie, a tak e w Masywie Chełmu i na Równinie Ole nickiej w
zlewniach Widawy, Stobrawy. Racjonalne gospodarowanie wodami
powierzchniowymi wymaga posiadania odpowiedniej ilo ci zmagazynowanej
wody w zbiornikach na wypadek pojawienia si niskich przepływów
w rzekach.
58
Istniej ce wielozadaniowe zbiorniki wodne Turawa, Nysa, Otmuchów
o pojemno ci 345.5 mln m3 spełniaj funkcj alimentacji Odry, Nysy Kłodzkiej
i w chwili obecnej ich pojemno jest niewystarczaj ca.
Wyst puj ce niedobory wód powierzchniowych w zlewniach rzek: cinawy
Niemodli skiej, Stobrawy, Prosny, Psiny, Nysy Kłodzkiej, Osobłogi,
Jemielnicy, Kłodnicy przewiduje si zmniejszy poprzez budow du ych
wielozadaniowych zbiorników oraz zbiorników wodnych małej retencji uj tych
w ,,Programie budowy zbiorników małej retencji, w województwie opolskim’’:
Mała retencja jest wa nym elementem infrastruktury maj cym du e
znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej i zaopatrzenia rolnictwa w wod
do nawodnie .
g)
Ochrona przeciwpowodziowa – W celu zabezpieczenia kraju przed powodzi ,
w tym województwa opolskiego w dorzeczu Odry, został opracowany
wieloletni program gospodarczy pod nazw „Program dla Odry 2006”, który ze
wzgl du na du y zakres robót jak i koszt został przewidziany do realizacji w
okresie 15 lat. Celem Programu przyj tego ustaw z dnia 06 lipca 2001r.
ustanowienie programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006” [Dz.U. nr 98,
poz. 1067] jest zbudowanie zintegrowanej gospodarki wodnej dorzecza Odry
zgodnie z zasadami zrównowa onego rozwoju.
Dotyczy to m.in.: modernizacji i budowy obwałowa , budowy polderów,
przebudowy i udro nie koryt rzecznych, budowy i modernizacji jazów
i luz, zapobieganiu lokalizacji zabudowy na terenach zalewowych, ochrony
obszarów wodno-błotnych, zalesiania wododziałów.
Po transformacji samorz dowej w 1990 roku zaopatrzenia w wod stało si
jednym z głównych i priorytetowych zada do wykonania, obok poprawy stanu dróg,
telefonizacji oraz gospodarki ciekami i odpadami stałymi.
Zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych jakim jest zaopatrzenie
w wod potraktowane najcz ciej kompleksowo jako priorytet wielu strategii
gminnych, doprowadziło do stanu, w którym wszystkie gminy zdołały upora si
z tym problemem.
Nieliczne gminy, w których kwestia niezwodoci gowanych siedlisk nadal
istnieje, zasadniczo najpó niej w ci gu trzech lat, powinny upora si z tym tematem.
Przed operatorami zarz dzaj cymi uj ciami, wodnymi sieciami tranzytowymi
i rozdzielczymi stoj kolejne niezb dne do podj cia kroki, które s niezb dne w celu
osi gni cia stabilno ci i bezpiecze stwa dostaw wody do odbiorcy.
Problem polega wi c na podj ciu takich działa , które zapewniaj :
-
stałe odnawianie urz dze przesyłowych i rozdzielczych w stacjach uj
-
zastosowanie rozwi za umo liwiaj cych zaopatrzenie w wod nie tylko
z jednego ródła, (np. poprzez poł czenia pier cieniowe, które w przypadku
awarii umo liwiaj przeł czenie i dostaw wody z innego ródła),
wód,
59
-
powoływanie ponadlokalnych operatorów,
wydobycie wody, jej uzdatnienie i przesył.
których
zadaniem
b dzie
O jako ci wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi zarz d gminy jest
obowi zany regularnie informowa mieszka ców.
Sam problem zabezpieczenia podziemnych zbiorników wodnych i uj
wodnych ma niebagatelne znaczenie, które powinno by realizowane poprzez
prawidłow polityk ochrony rodowiska na płaszczyznach prawidłowej gospodarki:
-
ciekami,
odpadami.
Strategia Rozwoju Infrastruktury powinna wi c zmobilizowa poprzez swe
zapisy przede wszystkim jednostki samorz du lokalnego do szybkiego zako czenia
zwodoci gowania swoich siedlisk oraz uruchomienia takich działa , które prawidłowo
zabezpiecz najbardziej elementarn potrzeb jak jest dostawa wody.
B.
Odprowadzanie i oczyszczanie cieków
Na obszarze województwa opolskiego zwraca uwag wy szy ni na terenie
kraju udział cieków podlegaj cych procesom oczyszczania (95.7 % cieków
wytworzonych odprowadzanych do wód powierzchniowych wobec 89.9 % w kraju).
Pod wzgl dem produkcji cieków obszary szczególnego zagro enia
zwi zane s
z przestrzennym rozmieszczeniem najwi kszych podmiotów
gospodarczych oraz skupiskami ludzi. Analiza ilo ci wyprodukowanych cieków
komunalnych i przemysłowych wymagaj cych oczyszczenia wskazuje, e obszarami
dominuj cymi w produkcji cieków s aglomeracje miejsko – przemysłowe Opola,
K dzierzyna Ko la, Krapkowic, Nysy, Prudnika, Brzegu, Strzelec Opolskich,
Zdzieszowic, Ozimka i Kluczborka oraz gminy Bierawa i Dobrze Wielki.
O jako ci wód powierzchniowych województwa opolskiego decyduj przede
wszystkim zanieczyszczenia punktowe ze ródeł komunalnych i przemysłowych,
zanieczyszczenia spłukiwane opadami atmosferycznymi z obszarów rolnych
i le nych. Znacz ce jest równie oddziaływanie nieskanalizowanych wiejskich
jednostek osadniczych stanowi ce 93% wszystkich jednostek osadniczych
w województwie opolskim, z których wi ksze ilo ci cieków bytowych wzgl dnie
mieszanych cieków bytowych i z hodowli zwierz t niejednokrotnie odprowadzane s
bez jakiegokolwiek oczyszczania do małych rzek, potoków i rowów melioracyjnych,
szybko wyczerpuj c ich zdolno do samooczyszczania.
Na ogóln
ilo
cieków odprowadzanych w roku 2001 do wód
powierzchniowych lub do ziemi tj. 75,4 hm3, 59,2 % stanowiły cieki przemysłowe
wraz z wodami chłodniczymi ( 3,5hm3), pozostałe 40,8% to cieki komunalne.
Znaczn cz
wytworzonych cieków przemysłowych ( 45,3%) oczyszczono tylko
60
mechanicznie. Wszystkie oczyszczane cieki komunalne s oczyszczane metodami
biologicznymi.
W roku 2001 odprowadzono do wód powierzchniowych ze ródeł
komunalnych i przemysłowych 4,3 % nieoczyszczonych cieków.
Na 58 oczyszczalni przemysłowych 27 oczyszczalni było typu
mechanicznego, 23 oczyszczalnie biologiczne i 2 oczyszczalnie chemiczne. Ł czna
przepustowo oczyszczalni wynosiła 771,3m3/d.
W roku 2002 wszystkie cieki komunalne oczyszczane były na 55
biologicznych oczyszczalniach w tym na dwóch b d cych oczyszczalniami
zakładowymi
obsługuj cymi
gmin
Zdzieszowice
i
gmin
Gogolin.
W 2002r.oczyszczalnie obsłu yły 533 794 mieszka ców województwa i odprowadziły
do wód powierzchniowych nast puj cy ładunek zanieczyszcze : BZT5 – 591 119
kgO2/d, ChZT – 2 162 589 kO2/d, azotu ogólnego 784 531kg NO3/d.
Wszystkie miasta za wyj tkiem Gogolina i Kolonowskiego wyposa one s
w nowoczesne oczyszczalnie cieków. Modernizacji wymagaj oczyszczalnie:
Ozimek, Praszka, Wołczyn, Niemodlin, Kietrz, Byczyna, Czarnow sy, Dobrze
Wielki, Skoroszyce, Korfantów, Branice, Lubsza, Polska Cerekiew, Ujazd, Pludry
( gmina Dobrodzie ), Murów, Karłowice ( gmina Popielów), Popielów,
Obowi zek oczyszczania cieków przemysłowych zarówno odprowadzanych
do komunalnych systemów kanalizacyjnych, jak bezpo redni do odbiorników
spoczywa na zakładzie przemysłowym b d cym ródłem zanieczyszczenia. Zadanie
to powinno by realizowane przede wszystkim przez stosowanie „najlepszej
dost pnej techniki„ (BAT) w instalacjach, sk d pochodz cieki.
Do najwi kszych producentów cieków o charakterze przemysłowym nale
gminy: K dzierzyn – Ko le, Dobrze Wielki, Strzelce Opolskie, Brzeg, Krapkowice,
Prudnik, Wołczyn, Zdzieszowice.
Analiza rozkładu przestrzennego wskazuje,
e wi kszo
emisji
zanieczyszcze
wprowadzana jest do wód powierzchniowych w pasie
uprzemysłowienia Województwa Opolskiego, rozci gaj cego si od południowo –
wschodniego kra ca województwa (K dzierzyn – Ko le) w kierunku północno –
zachodnim po Opole i Dobrze Wielki, a wielko
strumienia zanieczyszcze
zwi zana jest z głównymi zakładami przemysłowymi na obszarach gmin. Tylko
w aglomeracji opolskiej, brzeskiej i nyskiej główny udział w ilo ci wyprodukowanych
cieków przypada na cieki komunalne.
Problem gospodarki ciekowej, jest jednym z bardziej pal cych problemów
z obszaru infrastruktury, tym bardziej, i jest po pierwsze niezwykle kosztochłonny,
ale równie wymagaj cy ogromnych wysiłków nie tylko w fazie przygotowawczej, ale
równie w trakcie realizacyjnej. Zagadnienie to na równi z gospodark odpadami
stałymi znalazło swoje nale ne miejsce w wi kszo ci samorz dów lokalnych
wszystkich szczebli, jak równie osób prywatnych i podmiotów gospodarczych.
Spowodowane jest to nie tylko wzrostem wiadomo ci w dziedzinie ekologii,
ale równie jasnymi i precyzyjnymi aktami prawnymi. S one podstawowym motorem
61
nap dowym zmuszaj cym do podejmowania wszelkich działa , które doprowadz do
uporz dkowania gospodarki ciekowej.
Wielorako
mo liwych rozwi za gospodarki ciekowej, pocz wszy od
systemów scentralizowanych, budowanych w systemach grawitacyjnych lub
ci nieniowych z oczyszczalni
centraln
do oczyszczalni przyzagrodowych,
wszelkich osadników, naturalnie samooczyszczaj cych si daje du e szanse na
realizacj tego programu w ró nych uwarunkowaniach lokalnych.
Niezwykle
trudnym
elementem
b dzie
ustabilizowanie
zupełnie
niekontrolowanych praktyk wypuszczania ładunków z szamb przyzagrodowych na
pola, ze wzgl du na rolniczy przecie charakter województwa opolskiego.
Wielkim znaczeniem dla prawidłowej polityki w gospodarce ciekowej b dzie
miało wi c podniesienie wiadomo ci ekologicznej. Wa nym elementem, który
wyst pi równie w dziedzinie gospodarki odpadami b dzie takie kształtowanie
polityki, aby wykazywane były tendencje my lenia ponadlokalnego, co ustrze e
przed w sko poj tym interesem społeczno ci lokalnych, co mogłoby podro y efekty
ko cowe.
C.
Gospodarka odpadami stałymi
Odpady komunalne
ródłami wytwarzania odpadów komunalnych w województwie opolskim s :
gospodarstwa domowe,
obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty
turystyczne i targowiska.
Przeprowadzony bilans odpadów wskazuje, e w województwie opolskim
wytwarzane jest rocznie ok.350 tys Mg odpadów pochodz cych z działalno ci
komunalnej, co oznacza, e na jednego mieszka ca przypada ok.323 kg odpadów
w ci gu roku. W miastach wska nik ten wynosi 418 kg a na wsi 218 kg na rok.
Województwo opolskie obj te jest w cało ci systemem gospodarki odpadami
komunalnymi. Zasadniczo obejmuje ona trzy elementy: gromadzenie odpadów,
usuwanie/wywóz odpadów, składowanie na składowiskach.
Gromadzenie odpadów odbywa si w pojemnikach o ró nej obj to ci: od 110
litrów do 1 100 litrów oraz w kontenerach.
Usuwanie odpadów z miejsc gromadzenia i przeładunek do pojazdów
wywo cych odbywa si r cznie lub w sposób zmechanizowany. Wywozem mieci
zajmuj si wyspecjalizowane firmy.
Deponowanie na składowisku jest swego rodzaju unieszkodliwianiem,
w którym elementem technologicznym jest składowisko. W wyniku długotrwałych
procesów biochemicznych, chemicznych i fizycznych nast puje unieszkodliwianie
odpadów.
62
Na terenie województwa opolskiego znajduje si 48 legalnych składowisk. S
to w wi kszo ci niewielkie gminne składowiska o powierzchni od 0,4 do 14,2 ha,
razem ok. 200 ha (najwi ksza powierzchnia w kraju). Niektóre gminy korzystaj
wspólnie z jednego składowiska. Cz
składowisk gminnych nie posiada pełnego
zabezpieczenia technicznego wymaganego aktualnymi przepisami. Tylko
14 składowisk odpadów posiada wagi samochodowe wymagane w celu masowego
okre lania ilo ci odpadów składowanych.
Selektywn zbiórk odpadów obj tych jest 31 gmin na ogóln ilo 71, co
stanowi około 44 %. Bior c pod uwag ilo
odpadów zebranych selektywnie
w stosunku do całkowitej ilo ci odpadów stwierdza si , e udział selektywnie
zebranych odpadów jest bardzo niski i wynosi ok. 0,6 %.
Sortowanie odpadów na składowiskach prowadzi si w minimalnym zakresie.
Ogólne zasady selektywnego gromadzenia odpadów obejmuj :
•
•
zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia odpadów – odpowiednio
oznakowane kontenery ustawione w newralgicznych punktach miejscowo ci, do
których zbiera si głównie makulatur , stłuczk szklan , odpady metalowe,
a w mniejszym zakresie odpady z tworzyw sztucznych, ewentualnie drewno,
system zbiórki u ródła. Jest to najbardziej efektywny sposób selektywnej
zbiórki, jednak wymaga zwielokrotnienia liczby pojemników i pojazdów oraz
wiadomo ci społecznej, dlatego prowadzony jest w niewielkiej liczbie gmin. Na
wsiach organizowane s sporadyczne zbiórki odpadów „u ródła”, poprzez
rozdawanie mieszka com odpowiednio oznakowanych worków.
Na terenie województwa opolskiego nie ma adnej instalacji do spalania
odpadów komunalnych.
W strumieniu odpadów komunalnych kierowanych na składowiska wyst puj
tak e odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane i odpady niebezpieczne.
Szacuje si , e w 2000 roku powstały nast puj ce ilo ci tych odpadów:
•
•
•
Odpady wielkogabarytowe
Odpady budowlane
Odpady niebezpieczne
- 20 000 Mg
- 44 000 Mg
- 2 800 Mg
Aktualnie podstawowym sposobem post powania z odpadami komunalnymi
jest składowanie. Brak jest systemu kompleksowego wykorzystywania odpadów
komunalnych, obejmuj cego: recykling surowców wtórnych, kompostowanie, odzysk
biogazu ze składowisk czy pozyskiwanie energii cieplnej poprzez spalanie odpadów.
Nie prowadzi si gromadzenia i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, które
z gospodarstw domowych trafiaj na wysypiska komunalne lub dzikie.
a)
odpady opakowaniowe
W roku 2000 mas odpadów opakowaniowych powstałych w woj. opolskim
oszacowano na około 76 300 Mg.
63
Do roku 2002 odzysk odpadów opakowaniowych prowadzony był przede
wszystkim jako recykling materiałowy. W latach 1998-2000 poziom recyklingu
szacowany był na około 16%. Najwy szy poziom osi gni to dla odpadów
z papieru i tektury (około 37%), zdecydowanie ni szy dla szklanej stłuczki
opakowaniowej (około 10%), odpadów aluminiowych (około 9%) i odpadów
z tworzyw sztucznych (około 5%). Odpady wielomateriałowe, z uwagi na brak
technologii przetwórczych, składowane s na składowiskach odpadów
komunalnych.
b)
komunalne osady ciekowe
Funkcjonuj ce oczyszczalnie cieków powodowały w 2001 roku powstawanie
osadów w ilo ci 9 729 Mg suchej masy, co stanowi niecałe 2,5 % osadów
powstaj cych w Polsce. Osady wykorzystywane w sposób przemysłowy
i w rolnictwie stanowi w województwie jedynie 17,9% cało ci wytwarzanych
osadów. Około 47,9 % jest składowane a 34,2 % jest zagospodarowywane
w inny sposób. Osady s składowane na terenie oczyszczalni oraz na innych
składowiskach. Bezpo rednio na swoich terenach oczyszczalnie składowały
w 2001 roku, 1 639 Mg osadów przeliczanych na such mas . Stanowi to 35%
cało ci składowanych osadów. Spo ród osadów nagromadzonych na
składowiskach w 2001 roku wykorzystano jedynie 1 211 Mg.
Odpady przemysłowe
Gospodarka stałymi
odpadami przemysłowymi prowadzona jest
w poszczególnych przedsi biorstwach zgodnie z decyzjami wydanymi przez
powołane do tego urz dy. Odpady przemysłowe nie s
składowane na
składowiskach odpadów komunalnych. Odpady powstaj ce w sektorze
gospodarczym pochodz z poszczególnych bran przemysłowych, rolnictwa,
rzemiosła i niektórych usług.
W 2001 roku w województwie opolskim wytworzono 2 328,3 tys Mg odpadów
innych ni komunalne, co stanowi 1,9% całej masy odpadów wytwarzanych w tym
obszarze w Polsce. Z tej ilo ci, 86% odpadów (2 002,0 tys Mg) odzyskiwano w celach przemysłowych (52,1%) i nieprzemysłowych (47,9%). Na składowiska trafiło
261,7 tys Mg, to jest 11,3 % a 0,4% to jest 10,1 tys Mg było unieszkodliwiane
Przej ciowo składowano 2,3% to jest 54,4 tys Mg.
Odpady z działalno ci gospodarczej s na terenie województwa wytwarzane
w układzie przestrzennym zwi zanym z rozlokowaniem przemysłu Najwi ksze ilo ci
odpadów s wytwarzane w mie cie Opolu, powiecie opolskim, k dzierzy skoko ielskim i brzeskim. Udział tych obszarów w całej wytwarzanej masie odpadów
przemysłowych wynosi 87%. Odpady nagromadzone na składowiskach s
ulokowane w wi kszo ci w dwóch powiatach opolskim i k dzierzy sko-ko ielskim.
Ich udział wynosi 94%.
Na terenie województwa opolskiego powstawanie odpadów nale y odnosi
głównie do: energetyki, przemysłu chemicznego, przemysłu hutniczego, przemysłu
materiałów budowlanych, przemysłu spo ywczego i papierniczego.
Udział odpadów wykorzystywanych wynosił w województwie ok. 86%, co jest
prawie 2,5 krotnym wzrostem w stosunku do roku 1990. Na składowiska trafia, wi c
64
aktualnie jedynie ok.14% całej masy odpadów przemysłowych. S to głównie odpady
powstaj ce w procesach spalania paliw. Odpady te s
gromadzone na
składowiskach zakładowych a tak e w mniejszej ilo ci na składowiskach odpadów
komunalnych.
Dane statystyczne za 2001 rok dotycz ce odpadów z działalno ci
gospodarczej pokazuj , e w województwie opolskim najwi cej odpadów powstaje
w grupach przedstawionych w tabeli:
Wyszczególnienie
L.p.
1. Mieszanki popiołowo- uzlowe z mokrego odprowadzania
odpadów paleniskowych
2. Popioły lotne z w gla kamiennego
3.
u le z procesów wytapiania (wielkopiecowe, stalownicze)
4. Skruszone skały
5.
u le ( z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania
paliw)
6. Pozostałe odpady
OGÓŁEM
tys Mg/a
201,4
538,9
2,2
517,6
250,9
817,3
2 328,3
Aktualnie istniej w województwie opolskim 22 składowiska gromadz ce
odpady przemysłowe. Cz
z nich ju zako czyła ywotno lub nie była nigdy
uruchomiona. Czynnych jest 13 składowisk obsługuj cych cał mas składowanych
odpadów.
Odpady powstaj ce w województwie opolskim s wykorzystywania albo
bezpo rednio przez zakłady, w których powstaj albo trafiaj do innych zakładów,
w których stanowi surowce do produkcji lub s unieszkodliwiane. Niektóre zakłady
takie jak cementownie czy Norgips wykorzystuj tak e odpady z innych regionów
kraju.
Na terenie województwa istnieje ok.27 instalacje pozwalaj cych na odzysk
surowców lub unieszkodliwianie odpadów.
Problemem do rozwi zania w województwie opolskim jest ilo
odpadów
nagromadzonych na składowiskach. Masa 29 562,8 Mg odpadów jest składowana na
istniej cych składowiskach a tak e na składowiskach, które wcze niej zako czyły
swoj ywotno i zostały zamkni te a nast pnie cz ciowo zrekultywowane.
W ród istniej cych składowisk najwi ksz ilo odpadów nagromadzono na
składowisku nale cym do Elektrowni Blachownia ( ok. 10,5 mln Mg), Huty
Małapanew w Ozimku (ok.3,5 mln Mg) i Zakładów Azotowych w K dzierzynie –Ko lu
(ok.6,5 mln Mg).
Za najwa niejsze działania w tym obszarze nale y uzna :
• kontynuacj likwidacji składowiska odpadów przemysłowych Huty Małapanew
w Ozimku.
• likwidacj lub wprowadzenie zabezpiecze na składowisku Huty Andrzej
w Jemielnicy.
65
Odpady niebezpieczne
Województwo opolskie obj te zostało „Kompleksowym programem
gospodarki odpadami niebezpiecznymi w rejonie Polski południowej (wespół
z województwem l skim i małopolskim). Powy szy program został przyj ty do
realizacji uchwałami Zarz dów tych województw.
Na podstawie dost pnych danych i oszacowania ustalono roczn ilo wytwarzanych
odpadów niebezpiecznych przez podmioty gospodarcze województwa opolskiego na
poziomie 181,9 tys. Mg (2000 r).
W 2000 r nie zarejestrowano oficjalnie w województwie składowania
odpadów niebezpiecznych. Dla 12 % odpadów jest jednak nieznany sposób
post powania.
Obok
sektora
przemysłowo-usługowego
wytwórcami
odpadów
niebezpiecznych s gospodarstwa domowe. Odpady te aktualnie wyst puj prawie
w cało ci w strumieniu odpadów komunalnych, nie s z nich wydzielane i podlegaj
składowaniu na składowiskach komunalnych. Ilo
odpadów niebezpiecznych
wytworzonych w gospodarstwach domowych w 2000 r została oszacowana na 2,8
tys. Mg.
Aktualnie na terenia województwa opolskiego jest czynne jedno składowisko
odpadów niebezpiecznych w Z A Kedzierzyn-Ko le,14 składowisk i magazynów jest
nieczynnych a 7 jest zrekultywowanych b d s w trakcie rekultywacji.
Na terenie województwa działa 8 instalacji do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów niebezpiecznych w tym 3 do termicznego unieszkodliwiania (przyjmuj cych
odpady od firm zewn trznych).
Ograniczona baza instalacji do wykorzystywania i unieszkodliwiania
odpadów niebezpiecznych w województwie powoduje konieczno
korzystania
z usług firm spoza regionu.
•
odpady zawieraj ce azbest
Oszacowana ilo wyrobów cementowo–azbestowych w województwie opolskim
przedstawia si nast puj co:
•
•
płyty azbestowo –cementowe
rury cementowo –azbestowe
- 305 910 Mg,
- 19 800 Mg.
W skali kraju stanowi to 21 % całej masy. Na terenie województwa opolskiego
brak jest zorganizowanych składowisk dla odpadów zawieraj cych azbest.
•
odpady zawieraj ce PCB
Procesowi unieszkodliwiania i dekontaminacji podlega b dzie w województwie
około 220 kondensatorów i 30 transformatorów. Ł czna ilo
odpadów
zawieraj cych PCB do unieszkodliwiania do 2007 r. wyniesie w woj. opolskim
około 400 Mg.
66
•
odpady medyczne i weterynaryjne
Oszacowano ilo
wytwarzanych specyficznych odpadów medycznych
w placówkach słu by zdrowia na terenie Opolszczyzny na poziomie 500–600
Mg/rok. Ilo ci odpadów powstaj cych w przychodniach weterynaryjnych nie
mo na okre li ze wzgl du na brak na ten temat danych statystycznych. Według
KPGO mo na, z du ym prawdopodobie stwem, przyj ,
e odpady
weterynaryjne stanowi około 10 % odpadów medycznych.
•
wyeksploatowane pojazdy
Przyjmuj c krajowe oszacowania, mówi ce, e rocznie wycofuje si z eksploatacji
około 2,5 % pojazdów, ustalono dla województwa opolskiego ilo
pojazdów
wycofywanych na poziomie 10,8 tys sztuk rocznie. Przyjmuj c redni mas
samochodu 1000 kg, daje to oszacowan roczn mas złomu samochodowego
na poziomie 10,8 tys Mg.
• zu yte opony
Brak ewidencji nie pozwala na dokładne okre lenie ilo ci zu ytych opon.
Oszacowano ilo ci zu ytych opon na poziomie 3,5 ty Mg rocznie, z czego
procesowi odzysku i unieszkodliwiania poddane jest około 35 %.
• akumulatory i baterie
Szacuje si , e w województwie opolskim w 2000 roku wycofano z eksploatacji
około 2 tys Mg akumulatorów ołowiowych. Zu yte akumulatory s nabywane
od u ytkowników poprzez sklepy motoryzacyjne, stacje obsługi, stacje paliw itp.
Mimo to stosunkowo du a ilo akumulatorów trafia na składowiska komunalne
z powodu mało efektywnego systemu zbiórki starych akumulatorów. Ocenia si ,
e wykorzystanie akumulatorów wielkogabarytowych w województwie opolskim
si ga – 90%.
•
zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne
Podobnie jak w kraju, w województwie opolskim nie s prowadzone jakiekolwiek
statystyki dotycz ce ilo ci takich odpadów. Znane oszacowania s mało
wiarygodne. Poniewa w kraju jest mała ilo
firm zajmuj cych si zbiórk
i demonta em urz dze elektrycznych i elektronicznych wielkogabarytowych,
sprz t AGD w wi kszo ci jest kierowany do składowania złomu lub na
składowiska.
Na terenie województwa brak jest du ych wyspecjalizowanych w recyklingu
i neutralizacji odpadów elektrycznych i elektronicznych.
Pomimo, e całe województwo obj te jest systemem gospodarki odpadami,
w wi kszo ci gmin stwierdzono istnienie tzw. „dzikich” wysypisk, czyli miejsc
o nieuregulowanym stanie formalno-prawnym oraz pozbawionych jakichkolwiek
zabezpiecze technicznych. Aktualnie jest ich 218 o powierzchni od kilku arów do 1,6
ha. W miar istniej cych rodków finansowych gminy staraj si likwidowa
i rekultywowa dzikie wysypiska (m.in. poprzez zalesianie).
67
Funkcjonowanie du ej liczby „dzikich” wysypisk wiadczy o do
niskiej
wiadomo ci społecze stwa z zakresu ochrony rodowiska, dlatego niektóre gminy
wprowadzaj ce system segregacji odpadów w ramach edukacji społecze stwa
prowadz akcje propagandowe wyja niaj ce zasady i cele segregacji. Akcje polegaj
na rozpowszechnianiu ulotek informacyjnych, przygotowywaniu programów do emisji
w miejscowych telewizjach kablowych. W proces edukacji wł czone zostan tak e
szkoły.
68
2.
WYNIKI ANALIZY SWOT
A.
Silne strony:
B.
C.
•
wysoki
wska nik
województwa,
•
bogate zasoby wód podziemnych mo liwe do wykorzystania dla celów
zaopatrzenia w wod ,
•
du a ilo
nowoczesnych oczyszczalni
przerobowymi,
•
dost p do nowoczesnych i bezpiecznych składowisk odpadów.
zwodoci gowania
jednostek
osadniczych
cieków z du ymi mocami
Słabe strony:
•
niski poziom skanalizowania obszarów wiejskich i peryferyjnych
obszarów miasta,
•
niski poziom retencji wód powierzchniowych,
•
zanieczyszczenie wód powierzchniowych cieków wodnych w stopniu
dyskwalifikuj cym je dla celów u ytkowych,
•
du a zawarto
•
niepełny system ochrony wód,
•
brak spójnego, nowoczesnego systemu gromadzenia i zarz dzania
odpadami,
•
niska wiadomo
azotanów w zbiorniku GZWP 333 ,
ekologiczna.
Szanse:
•
wła ciwe wykorzystanie dost pnych zasobów wód podziemnych,
•
dostosowanie rozwi za infrastrukturalnych w zakresie gospodarki
wodno – ciekowej i odpadowej do wymaga
prawnych Unii
Europejskiej,
69
D.
•
realizacja zada inwestycyjnych i przyrodniczo – przestrzennych
uj tych w „Programie dla Odry 2006”,
•
selektywne wykorzystanie zasobów wodnych dla celów u ytkowych
(bytowych, gospodarczych i rolniczych),
•
intensywna rozbudowa infrastruktury wodno
i oczyszczalni cieków na obszarze województwa,
•
wdro enie kompleksowych rozwi za w zakresie gospodarki odpadami.
–
kanalizacyjnej
Zagro enia:
•
post puj ce zanieczyszczenie wód podziemnych i powierzchniowych,
•
brak uporz dkowanej gospodarki wodno- ciekowej na obszarach
strategicznych dla gospodarki wodnej, turystyki i rekreacji,
•
brak realizacji zada inwestycyjnych i przyrodniczo – przestrzennych
uj tych w „Programie dla Odry 2006”,
•
brak wła ciwego systemu zagospodarowania odpadów,
•
wysokie koszty usług w zakresie zbiórki i zagospodarowania odpadów.
70
3.
CELE STRATEGICZNE
A.
Racjonalne u ytkowanie zasobów wodnych.
1.
Gospodarcze wykorzystanie wód kopalnianych.
2.
Wykorzystanie zasobów wodnych specjalnego znaczenia dla rozwoju
lecznictwa: wody termalne i mineralne.
B.
Stabilny i powszechny system zaopatrzenia w wod .
1.
Rozbudowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wod
jako ci.
2.
Usprawnienie systemów zarz dzania wydobyciem i przesyłem wody.
C.
Ochrona zasobów i jako ci wód podziemnych i powierzchniowych.
1.
Ustanowienie stref ochronnych uj
wód podziemnych.
2.
Stały monitoring wód podziemnych ze szczególnym uwzgl dnieniem zbiornika
GZWP 333.
D.
Prawidłowa gospodarka odpadami i ciekami.
1.
Budowa i rozbudowa systemów kanalizacyjnych, zwłaszcza na terenach
wiejskich.
2.
Rekultywacja i likwidacja wysypisk
odpadów.
3.
Segregacja, selekcja i wtórne wykorzystanie odpadów (recykling).
4.
Budowa zakładu utylizacji odpadów i przerobu surowców wtórnych.
5.
Utworzenie regionalnych składowisk odpadów.
E.
Podnoszenie wiadomo ci ekologicznej społecze stwa.
F.
Systemowa ochrona przeciwpowodziowa Województwa Opolskiego.
1.
Budowa i modernizacja obiektów małej retencji.
2.
Realizacja obiektów obj tych „Programem dla Odry 2006”, w tym budowa
zbiornika „Racibórz”.
3.
Monitoring zagro e przeciwpowodziowych.
4.
Opracowanie systemu i planu likwidacji zagro e powodziowych.
i poprawa jej
wody i obszarów ochronnych zbiorników
mieci, wyeksploatowanych składowisk
71
4.
CELE OPERACYJNE
Cel strategiczny A
Racjonalne u ytkowanie zasobów wodnych.
1.
Gospodarcze wykorzystanie wód kopalnianych.
Wykorzystanie wód pochodz cych z odwodnienia zakładów górniczych
przemysłu cementowo-wapienniczego dla celów u ytkowych jest jednym
z istotnych zada w ramach racjonalnego u ytkowania zasobów wodnych
2.
Wykorzystanie zasobów wodnych specjalnego znaczenia dla rozwoju
lecznictwa: wody termalne i mineralne.
Wody termalne Opolszczyzny (w zale no ci od ich termiki) po uprzedniej
analizie mog by wykorzystane w celach gospodarczych. Wody tego typu
wyst puj m.in. na terenie gminy Pokój, gminy Lubrza w miejscowo ci
Trzebina, gminy Niemodlin w miejscowo ci Grabin, na terenie miasta Opola
oraz miasta Wołczyn.
Wykorzystanie potencjalnych złó geotermalnych do rozwoju gospodarczego
(lecznictwo, rehabilitacja) wyst puj cych na obszarze województwa
opolskiego musiałoby zosta poprzedzone przeprowadzon procedur
dotycz c rozpoznania regionalnego, lokalnego, szczegółowego, a nast pnie
realizacj samego ju projektu.
Cel strategiczny B
Stabilny i powszechny system zaopatrzenia w wod i poprawa jej jako ci.
1.
Rozbudowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wod i poprawa
jej jako ci.
W ramach modernizacji nale y d y m.in. do wymiany starej infrastruktury
przesyłowej wykonanej z rur azbestowych (materiału niebezpiecznego dla
zdrowia – rakotwórczego).
2.
Usprawnienie systemów zarz dzania wydobyciem i przesyłem wody.
Zmieniaj ce si wymogi id ce w kierunku sprawnych i nowoczesnych
systemów zarz dzania preferuje podmioty obejmuj ce swym zasi giem
potrzeby ponadlokalne. Organizmy takie mog sprawniej i elastyczniej
reagowa oraz łatwiej pozyska niezb dne rodki.
72
Cel strategiczny C
Ochrona zasobów i jako ci wód podziemnych i powierzchniowych.
1.
Ustanowienie stref ochronnych uj
zbiorników wód podziemnych.
wody i obszarów ochronnych
Do zada
priorytetowych wynikaj cych ze „Strategii” i „Programu”
zwi zanych z ochron wód nale
działania inwestycyjne zmierzaj ce do
ochrony strategicznych obszarów wód powierzchniowych i podziemnych.
Nale do nich:
•
triasowy zbiornik wód podziemnych GZWP 333 Grotowice-Utrata
(obszar najwy szej ochrony), jako podstawowe ródło zaopatrzenia
w wod pitn dobrej jako ci dla Województwa Opolskiego oraz
miejscowo ci o ciennych,
•
zlewnia wód powierzchniowych rzeki Jemielnicy, która zasila wodami
infiltracyjnymi uj cia wody pitnej w Zawadzie dla miasta Opola,
•
zbiornik wód podziemnych GZWP 332 (obszar najwy szej ochrony)
jako
ródło zaopatrzenia w wod
miasta K dzierzyn-Ko le
i okolicznych gmin,
•
zlewnia Nysy Kłodzkiej, jako ródło zaopatrzenia w wod miasta Nysy
i okolicznych gmin oraz obszar zasilania infiltracyjnymi wodami
„Subzbiornika Paczków-Niemodlin” GZWP 338,
•
zlewnie rzeki Widawy i Prosny, jako ródło zaopatrzenia w wod
aglomeracji
wrocławskiej
oraz
Województw
Wielkopolskiego
i Łódzkiego.
2.
Stały monitoring wód podziemnych ze szczególnym uwzgl dnieniem
zbiornika GZWP 333.
Udokumentowane zło a wód podziemnych zbiornika GZWP 333, przy
jednoczesnym mo liwym zagro eniu zanieczyszczeniem ich, niezb dne jest
prowadzenie monitoringu.
73
Cel strategiczny D
Prawidłowa gospodarka odpadami i ciekami.
1.
Budowa i rozbudowa systemów kanalizacyjnych, zwłaszcza na terenach
wiejskich.
Systematyczna poprawa stanu rodowiska przyrodniczego i działania na
rzecz ochrony jako ci i ilo ci wód powierzchniowych i podziemnych nale y
prowadzi poprzez:
•
uporz dkowanie gospodarki ciekowej w miastach, w tym budowa i
rozbudowa mechaniczno-biologicznych oczyszczalni cieków zgodnie z
Krajowym Programem Oczyszczania cieków Komunalnych,
•
budow oraz rozbudow kanalizacji i mechaniczno-biologicznych
oczyszczalni cieków na obszarach wiejskich zgodnie z Krajowym
Programem Oczyszczania
cieków Komunalnych oraz budowa
indywidualnych oczyszczalni cieków,
•
stosowanie w produkcji nowoczesnych technologii zmniejszaj cych
ilo wytwarzanych cieków,
•
rozbudow i modernizacj przemysłowych oczyszczalni cieków dla
zmniejszenia ładunków odprowadzanych do odbiorników,
•
wymogi realizacji nowych obiektów przemysłowych z kompleksowym
rozwi zaniem utylizacji cieków,
•
współprac
z Republik
Czesk
i województwami s siednimi
w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych,
•
ochron przeciwpowodziow poprzez budow zbiorników małej retencji,
budow i modernizacj wałów oraz regulacje rzek,
2.
Rekultywacja i likwidacja
składowisk odpadów.
wysypisk
mieci,
wyeksploatowanych
Dzikie wysypiska stanowi głównie zagro enie dla gleb i wód gruntowych,
z tego wzgl du w przypadku du ych wysypisk gdzie zachodzi podejrzenie, e
odpady tam zło one mog mie negatywny wpływ na rodowisko wodne
nale y wykona badania stanu wód gruntowych,a nast pnie na tej podstawie
opracowa projekty rekultywacji tych obiektów. Podstawowym problemem
w przypadku likwidacji dzikich wysypisk s pieni dze. Koszt likwidacji
niektórych składowisk przekracza mo liwo ci finansowe gminy. Gminy
musz mie mo liwo uzyskania dofinansowania z ró nych innych funduszy
pomocowych. Nale y podj
intensyfikacj działa w zakresie zamykania,
rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów
komunalnych; organizacja składowisk regionalnych wg standardów UE.
3.
Segregacja, selekcja i wtórne wykorzystanie odpadów (recykling).
Ze wzgl du na szybkie zapełnianie si istniej cych składowisk, przy
aktualnym systemie gospodarki odpadami oraz wymogi prawa polskiego,
74
które coraz bardziej zbli one jest do prawa Unii Europejskiej, konieczne jest
wprowadzenie na terenie ka dej gminy systemu selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych. Na podstawie składu morfologicznego odpadów komunalnych,
szacuje si , e selektywnie zgromadzi mo na około 60% obj to ci lub około
26% wag. odpadów co oznacza, e u ytkowanie jednego pojemnika na
odpady mieszane wydłu a si dwukrotnie.
Do zbiórki selektywnej nale y przede wszystkim wytypowa
odpady:
•
makulatura,
•
szkło z podziałem na białe i kolorowe,
•
tworzywa sztuczne,
•
puszki metalowe.
nast puj ce
Mo na równie przewidzie selektywn zbiórk odpadów biologicznych
(kuchennych). Nale y równie wprowadzi w wszystkich gminach okresowe
zbiórki odpadów wielkogabarytowych.
4.
Budowa zakładu utylizacji odpadów i przerobu surowców wtórnych.
Wa nym elementem gospodarki odpadami jest wdro enie systemu
segregacji i przetwarzania odpadów zebranych w postaci wymieszanej.
W tym celu nale y wybudowa zakłady segregacji i przeróbki odpadów oraz
stacji przeładunkowych na istniej cych składowiskach, w których odbywałaby
si profesjonalna segregacja odpadów. Aktualny stan techniki pozwala
przetwarzanie odzyskanych odpadów w zale no ci od ich wła ciwo ci na
surowce wtórne dla ró nych gał zi przemysłu oraz paliwa. W s siedztwie
zakładów segreguj cych i przetwarzaj cych odpady mo na zlokalizowa
firmy wykorzystuj ce w swoich cyklach produkcyjnych surowców wtórnych.
Ze wzgl du na znaczne koszty sfinansowania instalacji do segregacji
i unieszkodliwiania odpadów jak na mo liwo ci gminy oraz na do wiadczenia
pa stw Unii Europejskiej, z których wynika, e dopiero zakład przetwarzaj cy
ponad 100 tys. odpadów mo e by rentowny, proponuje si podział
województwa na kilka (trzy) regiony. W ka dym
z nich powinien zosta
wybudowany zakład segregacji i przetwórstwa odpadów oraz docelowo
ka dy z nich powinien by obsługiwany przez jedno do dwóch składowisk
odpadów.
5.
Utworzenie regionalnych składowisk odpadów.
Wdro enie regionalnego systemu gospodarki odpadami uwzgl dnia
konieczno
utworzenia na bazie istniej cych lub nowych, składowisk
odpadów, które obsługiwa
b d
zespoły gmin wchodz cych
w poszczególne zwi zki celowe.
Składowiska te, jako rozwi zanie docelowe, zast pi w sposób naturalny, po
wyczerpaniu mo liwo ci technicznych dalszego składowania, funkcjonuj ce
obecnie obiekty.
75
Cel strategiczny E
Podnoszenie wiadomo ci ekologicznej społecze stwa.
Podnoszeniu wiadomo ci ekologicznej społecze stwa odbywa si b dzie poprzez:
-
programy edukacyjne,
-
wydawnictwa ekologiczne,
-
prelekcje,
-
szkolenia.
Cel strategiczny F
Systemowa ochrona przeciwpowodziowa.
1.
Budowa i modernizacja obiektów małej retencji.
W ramach działa inwestycyjnych nale y w zlewni rzeki Odry na jej
dopływach budow 38 zbiorników o ł cznej powierzchni ok. 2230 ha
i pojemno ci około 68,5 mln m3, które przyczynia si b d do spowolnienia
dopływu wód powodziowych z terenu zlewni do Odry.
Celowa wydaje si realizacja działa przyrodniczych i przestrzennych
zwi kszaj cych retencj
naturaln
i podj cie działa
przyrodniczych
okre lonych w ,,Programie dla Odry 2006’’.
2.
Realizacja obiektów obj tych „Programem dla Odry 2006”, w tym
budowa zbiornika „Racibórz”.
Podstawowe znaczenie dla zapewnienia bezpiecze stwa powodziowego na
terenie województwa opolskiego posiada realizacja zbiorników: Racibórz na
odcinku Górnej Odry oraz Kamieniec na Nysie Kłodzkiej. Na obszarze
województwa opolskiego nale y zgodnie z planem wybudowa 3 zbiorniki
wielozadaniowe. W ramach działa przeciwpowodziowych prowadzona
b dzie budowa wałów przeciwpowodziowych. Rozbudowie retencji sztucznej
towarzyszy b d działania zwi zane z rozbudow retencji naturalnej i
ochrony przyrody.
76
3.
Monitoring zagro e przeciwpowodziowych.
Wa nym elementem powinno by opracowanie skutecznego systemu
powiadamiania o zagro eniu. Cz
takiego systemu ju funkcjonuje
wł cznie z systemem prognozowania. Konieczne jest rozszerzenie tego
systemu na cieki wy szych rz dów zwłaszcza w terenach o zró nicowanym
ukształtowaniu terenu (tereny Płaskowy u Głubczyckiego, Gór Opawskich).
Nale y na tych terenach przeprowadzi równie analizy mo liwo ci
wyst pienia powodzi i podtopie . Konieczne jest opracowanie systemu
współpracy przy tworzeniu instrukcji działania zbiorników retencyjnych na
terenie Czech w obszarze zlewni cieków wpływaj cych do Polski.
4.
Opracowanie systemu i planu likwidacji zagro e powodziowych.
Nale y opracowa system i plan likwidacji zagro e powodziowych
w małych gminach oraz zasad współfinansowania zada zwi zanych
z likwidacj
zagro e
powodziowych. Opracowany plan powinien
uwzgl dnia pomoc małym gminom w planowaniu niewielkich inwestycji nie
mieszcz cych si w planach kompleksowych, a koniecznych z punktu
widzenia małych wsi, przez które przepływaj niewielkie cieki wodne,
stwarzaj ce jednak du e zagro enie powodziowe.
77
VII.
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY
ENERGETYCZNEJ
A.
Energia elektryczna
Województwo opolskie zaopatrywane jest w energi elektryczn przez dwa
Zakłady Energetyczne:
a)
b)
•
Zakład Energetyczny w Opolu – obsługuje obszar Województwa
Opolskiego, jaki do niego nale ał przed reform administracyjn ,
•
Zakład Energetyczny w Cz stochowie – w Województwie Opolskim
obsługuje obszar powiatu Olesno – za wyj tkiem obszaru gminy
Z bowice.
Zakład Energetyczny Opole S.A. pozyskuje energi elektryczn z:
•
przył czy do sieci przesyłowej Polskich Sieci Elektroenergetycznych
S.A. w stacjach w złowych: systemowej 400/110 kV Dobrze , oraz
rozdzielczych 220/110 kV Groszowice, Blachownia i K dzierzyn,
•
stacji energetycznych 110/ N kV na granicy działania Zakładu
Energetycznego Opole S.A.,
•
6-ciu własnych elektrowni wodnych na rednim napi ciu o ł cznej mocy
11,6 MW,
•
5 małych elektrowni wodnych na
4,26 MW,
•
10 małych elektrowni wodnych na niskim napi ciu o ł cznej mocy 0,677
MW,
•
1 elektrowni przemysłowej, produkuj cej energi
elektryczn
w skojarzeniu z ciepłem na napi ciu 110 kV o mocy 75 MW,
•
7 elektrowni przemysłowych, produkuj cych energi
elektryczn
w skojarzeniu z ciepłem na rednim napi ciu o ł cznej mocy 33,1 MW,
•
wymiany przygranicznej energii na niskim napi ciu z Republik Czesk .
rednim napi ciu o ł cznej mocy
Długo
linii elektroenergetycznych w przeliczeniu na 1 tor, b d cych
w posiadaniu Zakładu Energetycznego Opole S.A. wynosi:
•
linie napowietrzne 110 kV – 1 484 km,
•
napi cie rednie
– 6 632 km w tym:
78
•
linie napowietrzne
linie kablowe
napi cie niskie
c)
5 249 km,
2 666 km.
Liczba i moc stacji transformatorowych b d cych w posiadaniu ZE Opole
S.A.:
•
d)
– 7 915 km, w tym:
linie napowietrzne:
linie kablowe:
-
– 5 124 km,
– 1 508 km.
WN/ N: 44 szt., S=1 676 MVA,
•
N/ N: 48 szt., S=7,0 MVA,
•
N/NN: 4 986 szt., S=967 MVA
Stan techniczny urz dze elektroenergetycznych i struktura sieci ZE Opole
S.A.
Rodzaj
Stan techniczny urz dze [%]
urz dzenia
1. Linie napowietrzne 110 kV
2. Linie 15 kV
- napowietrzne
- kablowe
3. Linie nN
- napowietrzne
- kablowe
4. Stacje elektroenergetyczne
- WN/ N
- N/nN
zły
redni
dobry
38
26
36
28
12
28
50
44
38
20
14
38
29
42
57
21
21
46
34
33
45
Wiek (lata)
do 10
11 – 20
21 – 30
31 – 40
41 – 50
51 – 60
powy ej
60
59,70
343,30
270,40
123,10
335,80
176,40
175,50 1 484,20
851,00 1 058,00 1672,00
565,00
206,00
176,00
599,00 5 127,00
486,00
326,00
113,00
19,00
26,00
30,00
1 337,00 1565,00 1998,00
678,00
225,00
202,00
629,00 6 634,00
866,00 1 482,00 1 484,00 852,00
249,00
102,00
114,00 5 149,00
629,00
25,00
7,00
razem
linie 110 kV
linie 110 kV [km]
linie 15 kV
linie napow. 15 kV
[km]
linie kablow. 15 kV
[km]
razem
507,00
1507,00
linie 0,4 kV (bez przył czy i bez o wietlenia wydzielonego)
linie napow. 0,4 kV
[km]
linie kablow. 0,4 kV
[km]
razem
728,00
439,00
162,00
1 495,00 2 210,00 1 923,00 1 014,00 274,00
109,00
6,00
1996,00
120,00 7 145,00
79
e)
f)
Zapotrzebowanie odbiorców przył czonych do sieci elektroenergetycznej
ZE Opole S.A. na moc i energi elektryczn w roku 2002:
•
energia elektryczna: 2 868 853 MWh (w tym 554 002 MWh przypada na
odbiorc korzystaj cego z prawa do usług przesyłowych – TPA),
•
ł czna moc umowna (suma mocy umownych): 3 765 689 MW (w tym
81 MW przypadaj na odbiorc korzystaj cego z prawa do usług
przesyłowych – TPA),
•
moc szczytowa (warto
662 MW.
szczytowa w roku dla całego zakładu):
Drugim dystrybutorem energii elektrycznej na terenie Województwa
Opolskiego jest Zakład Energetyczny Cz stochowa S.A., który zaopatruje
odbiorców na terenie cz ci powiatu oleskiego. Układ taki wynika z dawnego
podziału administracyjnego kraju. Jednostk odpowiedzialn za prawidłow
dostaw i rozliczanie z odbiorcami jest Rejon Energetyczny w Lubli cu.
Posiada on na terenie powiatu nast puj ce obiekty energetyczne:
•
stacje GPZ, WN/SN – 5 szt.,
•
sie
•
sie niskiego napi cia – 645 km.
redniego napi cia – 501 km,
Energia elektryczna dostarczana odbiorcom na terenie powiatu oleskiego
pochodzi w cało ci z systemu energetycznego Polskich Sieci
Energetycznych. Poziom zu ycia energii elektrycznej wynosi około 130 tys.
MWh.
g)
Podstawowym ródłem energii elektrycznej na obszarze województwa
opolskiego jest elektrownia ,, Opole ’’ zlokalizowana w Brzeziu gm. Dobrze
Wielki, pracuj ca dla krajowego systemu elektroenergetycznego.
Elektrownia „Opole” S.A. jest elektrowni systemow , opalan w glem
kamiennym, ponadto do rozpalania kotłów i podtrzymania procesów spalania
w kotłach energetycznych u ywany jest olej opałowy. Aktualnie w Elektrowni
eksploatowane s 4 bloki energetyczne o ł cznej mocy zainstalowanej/
osi galnej wynosz cej 1 466/1 506 MW ( docelowo 2160 MW). Ka dy
z bloków pracuje w konwencjonalnym układzie wytwarzania energii
elektrycznej oraz wyposa ony jest w instalacj odsiarczania spalin metod
mokr . Elektrownia spełnia wymogi polskie i Unii Europejskiej
w zakresie ochrony rodowiska naturalnego.
Uzupełniaj cym ródłem energii elektrycznej jest elektrownia ,, Blachownia’’
zlokalizowana na terenie miasta K dzierzyna – Ko la o mocy 158 MW
a tak e elektrociepłownie i elektrownie przemysłowe lokalnego znaczenia
( 40 MW – 1,5 MW ) oraz elektrownie wodne ( 4,8 MW – 0,022 MW ).
80
B.
Gaz
a)
Gazoci gi wysokopr
ne
Przebiegaj cymi przez województwo opolskie gazoci gami wysokopr
zarz dza Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A.
Przez obszar województwa opolskiego przebiegaj
wysokopr ne:
nymi
nast puj ce gazoci gi
• Komorzno – Tworóg (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa i przekroju 2x DN
500) z odgał zieniem do Byczyny (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa
i przekroju DN 100),
• Zdzieszowice – Tworze (o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa i przekroju DN
500),
• Szobiszowice – Blachownia (o nominalnym ci nieniu 1,6 MPa i przekroju
500/400 DN),
• Zdzieszowice – Blachownia (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa i przekroju
500 DN) z odgał zieniem do Strzelec Opolskich (o nominalnym ci nieniu
1,6 MPa i przekroju 200/250/200 DN),
• Tworóg – K dzierzyn (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa i przekroju
400/250 DN),
• Kluczbork – Opole – Przywory (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa
i przekroju DN 500/400),
• Zdzieszowice – Ga – Wrocław Ołtaszyn (o nominalnym ci nieniu 4,0
MPa i przekroju DN 350/400),
• Lewin Brzeski – Nysa – Paczków (o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa
i przekroju DN 250/200/150/100) z odczepem do Grodkowa
(o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa i przekroju DN 80),
• Obrowiec – Racibórz (o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa i przekroju DN
500/300/250),
• Przywory – Tarnów Opolski – Ozimek (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa
• Zawadzkie – Wielowie
i przekroju 200 DN),
(o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa i przekroju
• Prudnik – Nysa (o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa i przekroju DN 200)
z odgał zieniem do Korfantowa (o przekroju DN 100),
• Skał gi – Wołczyn – Namysłów (o nominalnym ci nieniu 6,3 MPa
• Szonów – Prudnik – Głuchołazy (o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa
i przekroju DN 150/100),
81
• Krnov – granica pa stwa – Branice (o nominalnym ci nieniu 4,0 MPa
i przekroju DN 100 – zasilanie z kierunku Czech),
• Głuchołazy – granica pa stwa – Zlate Hory (o nominalnym ci nieniu 4,0
MPa i przekroju DN 100 – zasilanie dwustronne).
b)
Gaz ziemny wysokometanowy
Układ zasilania regionu opolskiego w gaz ziemny powstał na bazie sieci
dystrybucji gazu koksowniczego uzyskiwanego w Zakładach Koksowniczych
w Zdzieszowicach. Po modernizacji całego systemu i po dostosowaniu go do
gazu ziemnego poł czono system opolski z magistral Odolanów – Tworóg
poprzez wybudowany gazoci g Kluczbork – Opole i spi cie z gazoci giem
Zakłady Azotowe K dzierzyn - Zdzieszowice.
Dystrybucja gazu wysokometanowego w regionie opolskim
Górno l skiej Spółce Gazownictwa Sp. z o.o. w Zabrzu, w tym:
podlega
- Oddział Zakład Gazowniczy w Opolu,
- Oddział Zakład Gazowniczy w Zabrzu.
Gaz ziemny wysokometanowy dostarczany jest do odbiorców sieci
dystrybucyjn , która jest w eksploatacji:
-
Oddział Zakład Gazowniczy w Opolu w tym:
• sie dystrybucyjna
sie gazowa redniego ci nienia 246,769 km
sie gazowa niskiego ci nienia
887,741 km
• stacje gazowe II 0:
redukcyjne
redukcyjno-pomiarowe
pomiarowe
53 szt.
20 szt.
12 szt.
• przył cza gazowe:
redniego ci nienia
niskiego ci nienia
2 366 szt.
29 155 szt.
Oddział Zakład Gazowniczy w Zabrzu (tylko miasto Olesno) w tym:
• sie dystrybucyjna
sie gazowa redniego ci nienia
sie gazowa niskiego ci nienia
6,9 km
26,1 km
• stacje gazowe II 0:
redukcyjne
2 szt.
• przył cza gazowe:
redniego ci nienia
niskiego ci nienia
260 szt.
670 szt.
82
Na terenie województwa opolskiego gaz dostarczany jest:
c)
-
z sieci dystrybucyjnej ZG Opole do 30 zgazyfikowanych gmin
w tym 26 miast i 24 wsi,
-
z sieci dystrybucyjnej ZG Zabrze do 1 gminy, do 1 miasta - Olesno
Gaz koksowniczy
Gaz koksowniczy dostarczany jest do odbiorców
gazoci gami wysokiego ci nienia, które s własno ci :
-
przemysłowych
Zakładu Gazowniczego w Opolu:
• Gazoci g w/c relacji Zdzieszowice – Obrowiec:
DN 500mm, długo ci 12,1 km o przepustowo ci 30.000 m3/h,
• Gazoci g w/c relacji Zdzieszowice – Zakłady Azotowe K dzierzyn:
DN 500mm; długo ci 13,4 km o przepustowo ci 85.000 m3/h
DN 400mm; długo ci 6,3 km o przepustowo ci 15.000 m3/h
- odgał zienie do Elektrowni Blachownia – długo ci 3,5 km
o przepustowo ci 50.000 m3/h
- odgał zienie do Z.CH.Blachownia:
a) długo ci 0,96 km o przepustowo ci 10.000 m3/h
b) długo ci 0,94 km o przepustowo ci 10.000 m3/h
-
ZCW Góra d e
• Gazoci g w/c relacji Obrowiec – ZCW Góra d e
DN 200, długo ci 6,8 km o przepustowo ci 14.000 m3/h
Roczny przesył gazu koksowniczego dla 4-ch odbiorców, którymi s :
-
Zakłady Cementowo-Wapiennicze Góra d e,
Zakłady Azotowe K dzierzyn,
Elektrownia Blachownia K dzierzyn,
Zakład Energetyczny Blachownia.
wynosi 3,85 mln m3/rok.
C.
Zaopatrzenie w ciepło
Do podstawowych ródeł energii zaopatruj cych ludno
miast w ciepło
nale y zaliczy
systemy ciepłownicze. Systemami ciepłowniczymi
w Województwie Opolskim zarz dzaj
głównie: Energetyka Cieplna
Opolszczyzny S.A., Elektrownia „Opole” S.A. oraz Zarz dy Gmin. Ponadto
istnieje szereg kotłowni zaopatruj cych poszczególnych odbiorców.
83
a)
Elektrownia „Opole” S.A. usytuowana na terenie gminy Dobrze Wielki jest
obecnym i rozwojowym ródłem ciepła dla okolicznych miejscowo ci.
Elektrownia „Opole” S.A., poprzez system ciepłowniczy znajduj cy si na jej
terenie, potrzeby własne oraz odbiorców z sektora gospodarczego
usytuowanych na jej zapleczu. Moc cieplna zainstalowana w Elektrowni
„Opole” wynosi 102,5 MW t, produkcja ciepła ogółem przekracza 650 tys. GJ.
Paliwem u ywanym w procesie produkcji jest w giel kamienny. Ciepło
u ywane jest na potrzeby własne oraz sprzedawane odbiorcom zewn trznym
poprzez sieci ciepłownicze poło one na terenie Elektrowni „Opole” oraz na
terenie gminy Dobrze Wielki. Moc sprzedana odbiorcom zewn trznym na
terenie zaplecz Elektrowni „Opole” to 3,75 MW, a roczna sprzeda ciepła
wynosi 21 tys. GJ. Długo
sieci ciepłowniczej na terenie Elektrowni to
2 084 m.
W wyniku rozpocz tej w 2002 roku modernizacji istniej cych bloków
energetycznych ł czna moc cieplna Elektrowni do 2004 roku wzro nie do
420 MWt (potencjalnie do 490 MWt).
Elektrownia Opole poprzez system ciepłowniczy Gminy Dobrze Wielki
zaopatruje zarówno odbiorców indywidualnych w liczbie około 150 oraz
obiekty komunalne i inne u yteczno ci publicznej. Ł czna moc obliczeniowa
przył czonych do sieci odbiorców wynosi 12,05 MW a roczne
zapotrzebowanie na ciepło przekracza wielko 51 tys. GJ.
Systemy ciepłownicze wysokotemperaturowe
Długo
Opole
Brzeg
Grodków
Kluczbork
Strzelce Op.
Krapkowice
Lubliniec
Głuchołazy
(zakup z GZP)
Razem
b)
sieci cieplnej
[km}
99,8
25,9
3,9
13,9
12,6
11,9
1,0
Liczba przył czy
Produkcja [tys. GJ] Stosowane paliwo
798
195
26
109
89
56
7
1 997
390
59
274
230
136
63
miał w glowy, gaz
miał w glowy
miał w glowy
miał w glowy
miał w glowy
miał w glowy
miał w glowy
2,9
22
49
miał w glowy
172
1 302
3 198
Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. obsługuje obecnie obiekty
ciepłownicze na terenie 18 gmin Opolszczyzny. Oprócz poni ej
wymienionych systemów ciepłowniczych dostawa ciepła jest równie
realizowana ze 121 kotłowni lokalnych, usytuowanych poza technicznoekonomiczn mo liwo ci zasilania z systemu lub w miejscowo ciach,
w których nie ma scentralizowanych systemów ciepłowniczych. Energetyka
Cieplna Opolszczyzny prowadzi intensywne działania proekologiczne maj ce
na celu redukcj emisji zanieczyszcze do powietrza jak i oszcz dno
energii. Potwierdzeniem stawianej tezy jest realizowany program „Eliminacji
niskiej emisji” polegaj cy na zast powaniu starych kotłowni w glowych
nowoczesnymi
w złami
ciepłowniczymi,
wysokosprawnymi
kotami
84
gazowymi, w glowymi i olejowymi. Obecnie ECO realizuje program
„Kompleksowych modernizacji instalacji cieplnych w obiektach u yteczno ci
publicznej”. Program ma na celu optymalizacj zu ycia energii – kosztów
funkcjonowania.
W planach ECO znajduj si zadania z nasypuj cych dziedzin:
- eliminacja niskiej emisji,
- optymalizacja wykorzystania energii chemicznej paliwa,
- produkcj energii cieplnej w skojarzeniu,
- minimalizowanie strat przesyłu,
- energetyczne wykorzystanie odpadów,
- wykorzystywanie energii pochodz cej ze ródeł odnawialnych,
D.
- oszcz dno
energii w procesie wytwarzanie – przesył – odbiór,
- dalsze doci
anie systemów ciepłowniczych.
Energia odnawialna
Do odnawialnych ródeł energii zalicza si : energi wody, energi wiatru,
energi powstał z przetwarzania biomasy, wody geotermalne, energi
słoneczn . Najbardziej preferowane powinny by
energia wodna
i energia uzyskana z biomasy i biogazu. Pozostałe, tj. energia wiatru i Sło ca
ze wzgl du na wysokie nakłady inwestycyjne w stosunku do uzyskanej
energii s aktualnie inwestycjami nieopłacalnymi.
Województwo opolskie posiada du y potencjał energetyczny odnawialnych
ródeł. Do instalacji maj cych znaczenie w gospodarce energetycznej
województwa nale :
- około 40 kotłowni wykorzystuj cych biopaliwa o ł cznej mocy
zainstalowanej 26,2 MW, co stanowi 0,56% ł cznego zapotrzebowania na
ciepło dla województwa,
- 22 elektrownie wodne o ł cznej mocy 18,82 MW, co stanowi 2,5%
ł cznego zapotrzebowania na energi
elektryczn
dla obszaru
województwa opolskiego.
Odnawialne
ródła energii w bilansie energetycznym województwa
zaspokajaj jedynie niewielk cz
potrzeb energetycznych, pomimo
istnienia znacz cych ich zasobów. Roczna produkcja energii ze ródeł
odnawialnych w 2002 r. wyniosla ok. 58,6 MWh. Procentowy poziom
wykorzystania odnawialnych ródeł energii w odniesieniu do energii
wprowadzonej do sieci Z.E. Opole S.A. w 2002 r. wyniósł 1,05%.
Obszar województwa opolskiego charakteryzuje si wyst powaniem wielu
cieków
wodnych
o
zró nicowanym
wykorzystaniu
potencjału
energetycznego. Najwi ksze wykorzystanie potencjału energetycznego
85
wyst puje na rzece Nysa Kłodzka dla której moc zainstalowanych
generatorów wynosi 14,2 MW , na rzece Mała Panew (2,13 MW) oraz na
Odrze (1,85 MW).
Na obszarze województwa, na bazie nowych instalacji stale wzrasta udział
energii pochodz cej z biopaliw w bilansie paliwowym energetyki odnawialnej.
Najwi ksze nadzieje na wykorzystanie, jako odnawialne ródło energii,
zwi zane s
z wykorzystaniem: słomy, drewna, specjalnych upraw
energetycznych, biogazu, biopaliw płynnych.
Technologie oparte na wykorzystaniu energii słonecznej w postaci
koncentruj cych
kolektorów
słonecznych
jak
równie
ogniw
fotowoltanicznych na obszarze województwa opolskiego, ze wzgl du na
wysokie koszty inwestycyjne w najbli szej perspektywie nie s brane pod
uwag jako istotny element w bilansie energetycznym.
Wykorzystanie posiadanego potencjału energetycznego odnawialnych ródeł
na obszarze województwa opolskiego jest ograniczone mo liwo ciami
technicznymi, urbanistycznymi, demograficznymi, ekonomicznymi itp.,
a szczególnie barier psychologiczn w społecze stwie i w sferach
decyzyjnych. Dlatego tylko nieznaczna cz
tego potencjału mo e mie
praktyczne znaczenie.
Porównanie potencjału technicznego i ekonomicznego odnawialnych ródeł
energii z obecnym stanem ich wykorzystania wskazuje, e sektor ten b dzie
si dynamicznie rozwijał w najbli szym czasie. Jest to jednak uzale nione od
polityki władz zarówno na poziomie centralnym, jak i samorz dowym.
Rozwój odnawialnych ródeł energii stwarza szans szczególnie dla
lokalnych społeczno ci na utrzymanie niezale no ci energetycznej, rozwoju
regionalnego i nowych miejsc pracy, a tak e na proekologiczn
modernizacj , dywersyfikacj i decentralizacj sektora energetycznego
województwa.
86
2.
A.
B.
C.
WYNIKI ANALIZY SWOT
Silne strony:
•
dobrze rozwini ta sie energetyczna wysokich napi
•
zasoby energetyczne Elektrowni „Opole” S.A.
•
du e rezerwy energetyczne, gazownicze i ciepłownicze,
•
potencjał energetyczny biomasy: lasów i pól, z oczyszczalni cieków
i wysypisk,
•
korzystne warunki hydrologiczne i hydrauliczne dla realizacji małej
energetyki wodnej,
•
wysoko wykwalifikowana kadra pracownicza,
•
wysoki poziom techniczny i organizacyjny.
,
Słabe strony:
•
słabo rozwini ta sie niskiego napi cia,
•
brak dost pno ci gazu sieciowego w znacznej cz
•
niski potencjał geotermalny i wiatrowy,
•
znikomy stopie wytwarzania energii ze ródeł odnawialnych,
•
monokultura w gla,
•
ograniczone mo liwo ci inwestycyjne.
ci województwa,
Szanse:
•
mo liwo
•
wprowadzenie paliw gazowych w sektorze elektroenergetycznym oraz
ciepłowniczym,
•
stopniowa eliminacja wysokoemisyjnych paliw stałych,
eksportu energii elektrycznej,
87
D.
•
dobra współpraca na poziomie władz samorz dowych i instytucji
energetycznych,
•
zaostrzenie wymaga ekologicznych,
•
mo liwo pozyskania rodków zewn trznych na wykorzystanie ródeł
energii odnawialnej.
Zagro enia:
•
wspólny rynek energetyczny,
•
problemy z pozyskiwaniem terenów pod budow sieci energetycznych,
•
brak wolnego rynku w zakresie mediów energetycznych,
•
mały przyrost odbiorców w miejscowo ciach gazyfikowanych,
•
brak rodków na gazyfikacj nowych miejscowo ci,
•
wyst puj ce kl ski ywiołowe,
•
zagro enia wynikaj ce z monokultury w glowej.
88
3.
CELE STRATEGICZNE
A.
Zapewnienie bezpiecze stwa energetycznego.
1.
Pełna dost pno
2.
Poprawa pewno ci zasilania I jako ci dostaw energii.
B.
Zapewnienie strategicznych rezerw paliw.
C.
Racjonalizacja zu ycia energii.
1.
Wdra anie idei oszcz dno ci
konsumentów energii.
2.
Zmniejszenie zu ycia energii w procesach produkcyjnych, rolnictwie
i bytowaniu człowieka.
D.
Optymalizacja wytwarzania energii.
1.
Produkcja energii w układach skojarzonych.
E.
1.
Wspieranie ekologicznych systemów ogrzewania.
2.
Szersze wprowadzanie paliw gazowych w sektorze elektroenergetycznym
i ciepłowniczym.
do mediów technicznych.
energii
i
podnoszenie
wiadomo ci
3.
Likwidacja nieekonomicznych i nieekologicznych ródeł energii.
4.
Wykorzystanie istniej cych zasobów
energetycznego spalania paliw.
F.
Wzrost poziomu wykorzystania odnawialnych ródeł energii.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wykorzystanie istniej
Pompy ciepła.
G.
Optymalizacja
energetycznej.
1.
Zrównowa ony rozwój infrastruktury energetycznej.
2.
Zarz dzanie energi i rodowiskiem.
3.
Koordynacja
rozwoju
infrastruktury
energetycznej
z
planami
zagospodarowania przestrzennego (wojewódzkim, powiatowym i gminnym).
ciepła
odpadowego
ze
ródeł
cych zasobów energii z biopaliw.
cych zasobów energii wodnej.
cych zasobów energii wiatrowej.
cych zasobów energii słonecznej.
cych zasobów energii geotermalnej.
funkcjonowania
i
wykorzystania
infrastruktury
89
4. CELE OPERACYJNE
Cel strategiczny A
Zapewnienie bezpiecze stwa energetycznego
1.
Pełna dost pno
do mediów technicznych.
Podstawowym czynnikiem warunkuj cym rozwój województwa opolskiego
jest zapewnienie pełnej dost pno ci do mediów technicznych poprzez
modernizacj i rozbudow sieci: energetycznych, gazowych i ciepłowniczych.
a)
W zakresie systemu elektroenergetycznego nale y przewidzie rozbudow
i modernizacj krajowego systemu elektroenergetycznego zintegrowanego
z systemem zachodnioeuropejskim UCPTE, b d cego w eksploatacji
Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. oraz rozbudow i modernizacj
systemu energetycznego całego województwa opolskiego b d cego
w eksploatacji Zakładu Energetyczny Opole S.A. i Zakładu Energetycznego
Cz stochowa S.A.
Przede wszystkim dotyczy to b dzie:
-
rozbudowy stacji systemowej 400/110kV Dobrze ,
tworzenia jednolitego systemu energetycznego 400 kV poprzez
przebudow linii 220 kV na 400 kV,
budowy i modernizacji istniej cych linii napowietrznych wysokiego
napi cia 110 kV,
budowy, rozbudowy i modernizacji Głównych Punktów Zasilania, tzw.
GPZ-tów pracuj cych na napi ciu: 110/ N kV.
b)
W zakresie systemu gazowniczego nale y przewidzie
rozbudow
i modernizacj
gazoci gów przesyłowych wysokiego ci nienia wraz
ze stacjami redukcyjno-pomiarowymi I stopnia ze wzgl du na zadania
o znaczeniu regionalnym i lokalnym, zgazyfikowanie pozostałych miast
w województwie opolskim, nie korzystaj cych do tej pory z gazu ziemnego
a tak e gazyfikacj wszystkich gmin wiejskich celem uzyskania jednakowych
standardów zaopatrzenia w gaz na całym obszarze województwa opolskiego.
c)
W zakresie zaopatrzenia w ciepło nale y przewidzie kompleksow
modernizacj systemów ciepłowniczych, a zwłaszcza lokalnych kotłowni.
90
2.
Poprawa pewno ci zasilania i jako ci dostaw energii.
Poprawa pewno ci zasilania, niezawodno ci i jako ci dostaw energii
elektrycznej dla istniej cych odbiorców województwa opolskiego polega
b dzie na likwidacji wyeksploatowanych systemów rednich i niskich napi
w szczególno ci na obszarach wiejskich, nie zapewniaj cych ci głej dostawy
energii dla potrzeb produkcyjnych i komunalnych.
Najskuteczniejszym rodkiem pozwalaj cym na likwidacj nadmiernych
spadków napi cia, jest zwi kszenie nasycenia, w szczególno ci obszarów
wiejskich w stacje transformatorowe SN/nn oraz modernizacja istniej cych
sieci napowietrznych SN i nn. Istnieje potrzeba wybudowania w najbli szym
czasie 109 szt. stacji transformatorowych SN/nn, co pozwoli zlikwidowa
nadmierne spadki napi cia i przył czy nowych odbiorców, bez obawy
pogorszenia jako ci dostawy energii elektrycznej odbiorcom istniej cym.
Zmniejszanie awaryjno ci sieci niskiego napi cia b dzie realizowane
sukcesywnie m.in. poprzez stosowanie przy remontach i modernizacji sieci
tylko przewodów izolowanych.
Cel strategiczny B
Zapewnienie strategicznych rezerw paliw.
Konieczno zapewnienia stało ci dostaw wszelkich rodzajów energii do odbiorców
(mieszka ców Województwa Opolskiego, przemysłu), powoduje d enie do
stworzenia rezerw paliw.
Cel strategiczny C
Racjonalizacja zu ycia energii.
1.
Wdra anie idei oszcz dno ci energii i podnoszenie
konsumentów energii.
wiadomo ci
Nale y propagowa idee oszcz dno ci energii – dostosowania produkcji,
zu ycia do realnych potrzeb odbiorców. Działanie takie ma na celu obni enie
emisji zanieczyszcze do rodowiska, jak równie obni enie kosztów
funkcjonowania odbiorców. Działania te dotycz zarówno oszcz dno ci
energii cieplnej, energii chemicznej jak i energii elektrycznej.
91
2.
Zmniejszenie zu ycia energii w procesach produkcyjnych, rolnictwie
i bytowaniu człowieka.
Najwa niejszym instrumentem wdra ania racjonalnego zu ycia energii,
b dzie:
-
zmniejszenie strat energii, zwłaszcza cieplnej w systemach przesyłowych,
poprawa parametrów energetycznych budynków oraz podnoszenie
sprawno ci wytwarzania energii,
-
ograniczenie energochłonno ci
przy wykorzystaniu
prewencji i obci e ekonomicznych wytwórcy,
-
wdra anie pozwole zintegrowanych i mechanizmu najlepszych dost pnych
technologii (BAT) w wybranych bran ach i sektorach gospodarki,
promuj cych energooszcz dno ,
-
wprowadzenie wska ników energochłonno ci produkcji do systemu
statystyki publicznej, monitoringu rodowiska, regionalnych i lokalnych
programów ochrony rodowiska,
-
utworzenie bazy danych o najlepszych dost pnych technikach dla
przemysłu i usług oraz zu ycia energii w procesach produkcyjnych.
mechanizmów
Cel strategiczny D
Optymalizacja wytwarzania energii.
1.
Produkcja energii w układach skojarzonych.
Stosowane technologie skojarzonego wytwarzania s korzystne zarówno
z ekonomicznego, jak i ekologicznego punktu widzenia. Mo na je
zastosowa wsz dzie tam, gdzie równocze nie wyst puje zapotrzebowanie
na ciepło i energi
elektryczn , a inwestowanie w du y układ
elektrociepłowni nie jest mo liwe lub wr cz nieopłacalne. Zatem małe układy
skojarzone instalowane s przede wszystkim tam, gdzie przez du liczb
godzin w roku wyst puje znaczne zapotrzebowanie na ciepło grzejne
i energi elektryczn .
Dzi ki wykorzystaniu odpadowego ciepła, które w konwencjonalnym
sposobie produkcji energii elektrycznej jest bezpowrotnie tracone,
kogeneracja jest wydajniejsz metod przemiany paliw w u yteczne formy
energii. Dlatego skojarzone wytwarzanie ciepła i energii cieszy si
w ostatnich latach coraz wi kszym zainteresowaniem zarówno w Europie, jak
i w wiecie.
92
Obok du ych elektrociepłowni zawodowych i przemysłowych nale y
zastosowa małe układy skojarzone (50 kW – 3 MW). Pozwalaj one na
zastosowanie skojarzonego wytwarzania w małych urz dzeniach wsz dzie
tam, gdzie wyst puje niewielkie zapotrzebowanie na moc ciepln
i elektryczn np. w grupach obiektów (małe osiedle mieszkaniowe). Małe
układy skojarzone zasilane s głównie gazem, czasem paliwem olejowym,
wi c ich stosowanie korzystnie wpływa na struktur
zu ycia paliw
w systemach energetycznych poszczególnych pa stw. Wynikaj z tego
dodatkowe zalety: łatwo pozyskania i transportu paliwa o du ej warto ci
opałowej, prostota prowadzenia procesu spalania, brak odpadów stałych
i obni ona emisja szkodliwych substancji do otoczenia.
Istotne przesuni cie dolnej granicy dla układów skojarzonych sprawia, e
prawie w ka dej oczyszczalni cieków oraz na wysypisku mog by
budowane układy kogeneracyjne.
Cel strategiczny E
1.
Wspieranie ekologicznych systemów ogrzewania
Pod poj ciem systemów ogrzewania nale y rozumie wszelkie systemy
zaopatrzenia i gospodarowania energi ciepln . Szczególn uwag nale y
zwróci
na modernizacj
i dostosowanie istniej cych systemów
ciepłowniczych do wymaga ochrony rodowiska.
Przedsi wzi cia w tym zakresie powinny obejmowa :
•
zastosowanie paliw ekologicznych (gaz ziemny, ropa naftowa) oraz
biomasy, neutralnej z punktu widzenia bilansu CO2,
•
eliminacj niskiej emisji w centrach miast poprzez likwidacj kotłowni
lokalnych i budow w ich miejsce w pełni zautomatyzowanych w złów
cieplnych,
•
modernizacj kotłowni lokalnych i rejonowych poprzez przebudow na
zasilanie gazem ziemnym, olejem opałowym lub biomas ,
•
rozbudow i modernizacj systemu sieci i w złów cieplnych,
•
modernizacj centralnych ródeł ciepła przez zastosowanie systemu
sterowania produkcj w zale no ci od rzeczywistych potrzeb systemu
ciepłowniczego,
•
eliminacj
istniej cych ogrzewa
indywidualnych opartych na
niskosprawnym spalaniu w gla (indywidualne ogrzewania eta owe
i ogrzewania piecami kaflowymi),
•
racjonalizacj wykorzystanie energii w obiektach odbiorczych.
93
2.
Szersze
wprowadzanie
paliw
elektroenergetycznym i ciepłowniczym.
gazowych
w
sektorze
Szersze wprowadzanie paliw gazowych w sektorze elektroenergetycznym
oraz ciepłowniczym spowoduje stopniow eliminacj wysokoemisyjnych paliw
stałych. Przebiegaj ce przez teren województwa opolskiego gazoci gi
wysokiego ci nienia oraz istniej ce rezerwy w sieciach dystrybucyjnych gazu
ziemnego wysokometanowego, stanowi
ródło gazu dla przyszłych
odbiorców.
Nale y wspiera wszelkie działania maj ce na celu:
• aktywizacj gospodarcz rejonów, gdzie na wskutek upadło ci du ych
zakładów istniej warunki dostawy gazu dla nowych odbiorców,
• popraw ochrony
gazem ziemnym,
rodowiska poprzez dostosowanie kotłów do opalania
• popraw standardu ycia mieszka ców poprzez gazyfikacj nowych
rejonów (z uwzgl dnieniem terenów wiejskich) przy współpracy
i wsparciu finansowym Urz dów Miast i Gmin.
3.
Likwidacja nieekonomicznych i nieekologicznych ródeł energii.
Ilo i stan techniczny konwencjonalnych kotłowni domowych i zakładowych
jest głównym ródłem zanieczyszczenia rodowiska. Nale y stworzy program
likwidacji lokalnych kotłowni oraz modernizacji na ródła ekologiczne a tak e
zwi zane z tym podł czanie ogrzewanych przez nie budynków do miejskich
sieci cieplnych wraz z wymian wyeksploatowanych kotłów opalanych w glem
na kotły gazowe lub olejowe.
4.
Wykorzystanie istniej cych zasobów ciepła odpadowego ze
energetycznego spalania paliw.
ródeł
Istniej mo liwo ci wykorzystania istniej cych zasobów ciepła odpadowego ze
ródeł energetycznego spalania paliw. Na obszarze województwa opolskiego
realizowanie takiego zadania odbywa si mo e poprzez wykorzystanie dla
potrzeb ciepłowniczych regionu ciepła odpadowego z Elektrowni Opole
a tak e elektrowni Blachownia w K dzierzynie –Ko lu.
Cel strategiczny F
Wzrost poziomu wykorzystania odnawialnych ródeł energii.
Odnawialne ródła energii mog przyczyni si do zwi kszenia bezpiecze stwa
energetycznego województwa opolskiego, a zwłaszcza do poprawy zaopatrzenia
w energi na terenach o słabo rozwini tej infrastrukturze energetycznej jak równie
stanowi istotny udział w bilansie energetycznym województwa. Potencjalnie
najwi kszym odbiorc energii ze ródeł odnawialnych mo e by rolnictwo, a tak e
mieszkalnictwo i komunikacja. Szczególnie dla regionów, dotkni tych bezrobociem,
94
odnawialne ródła energii stwarzaj
nowych miejsc pracy.
Najwa niejszymi celami w
w województwie opolskim s :
-
1.
nowe mo liwo ci, w zakresie powstawania
zakresie
wykorzystania
energii
odnawialnej
wzrost wykorzystania energii odnawialnej w bilansie energetycznym
województwa,
promocja i popularyzacja zagadnie zwi zanych z wykorzystaniem energii
odnawialnej
optymalne lokalizowanie nowych obiektów i urz dze do produkcji energii
odnawialnej.
wsparcie projektów w zakresie budowy urz dze i instalacji do produkcji
i transportu energii odnawialnej,
promowanie i popularyzacja modelowych rozwi za w zakresie wykorzystania
energii ze
ródeł odnawialnych, w tym rozwi za
technologicznych,
administracyjnych i finansowych,
prowadzenie analiz przyrodniczo-krajobrazowych przy lokalizacji obiektów
i urz dze do produkcji energii, w szczególno ci energetyki wiatrowej i wodnej,
okre lenie potencjału technicznego i ekonomicznego energii odnawialnej
Wykorzystanie istniej cych zasobów energii z biopaliw.
Biopaliwem nazywamy paliwo o okre lonych parametrach z surowca
ro linnego lub zwierz cego uzyskanego jako odpad lub celowy produkt, b d
w procesie biologicznej degradacji biomasy lub w procesie rozkładu
termicznego biomasy z niedomiarem tlenu.
Bliskoznacznym poj ciem jest biomasa, cz sto niesłusznie u ywana
zamiennie z biopaliwem. Biomasa jest bowiem surowcem do uzyskania
biopaliwa, w pewnych przypadkach jest rzeczywi cie biopaliwem ( np.
słoma).Rozwa aj c mo liwo
energetycznego wykorzystania biopaliw
nale y je podzieli na: stałe, płynne i gazowe ( biogaz).
Biopaliwa mog
by u ywane na cele energetyczne w procesach
bezpo redniego spalania biopaliw stałych (drewna i odpadów drzewnych,
słomy, upraw specjalnych ro lin energetycznych, osadów ciekowych),
gazowych w postaci biogazu lub przetwarzana na paliwa ciekłe (olej,
alkohol).
Technologie, takie jak biogazowanie, spalanie słomy, mieci, wykorzystanie
gazu wysypiskowego, produkcja etanolu na cele energetyczne s
rozpowszechnione w małym stopniu. Ich ł czny potencjał energetyczny
szacowany na około 2% ł cznego zapotrzebowania energetycznego kraju
i w przybli eniu jest równy potencjałowi drewna opałowego.
Nale y wspiera działania maj ce na celu wykorzystanie energii z biopaliw
do celów energetycznych, ze wzgl du na korzy ci ekologiczne, gospodarcze
i ekonomiczne:
•
znaczna redukcja zanieczyszcze powietrza,
95
•
•
•
•
•
•
a)
zmniejszone koszty działania systemu grzewczego,
łatwiejsza obsługa kotłowni i sieci ciepłowniczej,
wykorzystanie odnawialnego ródła energii,
aktywizacja ekonomiczna lokalnej społeczno ci wiejskiej,
decentralizacja sektora energetycznego,
niezale no energetyczna w skali regionu.
Słoma
Na obszarze województwa opolskiego produkuje si rocznie znaczne ilo ci
słomy (głównie zbo owej i rzepakowej) oraz siana. Słoma jest cz ciowo
wykorzystywana jako ciółka i pasza w hodowli zwierz t oraz do nawo enia
pól. Znaczna cz
nadwy ek wypalana jest na polach, co powoduje
powa ne zagro enia dla rodowiska i zdrowia mieszka ców.
Nadwy ki słomy mog by wykorzystane dla celów energetycznych,
przynosz c dodatkowe dochody lub oszcz dno ci gospodarstwom rolnym.
Koszt 1 GJ energii cieplnej wyprodukowanego ze słomy mo e by nawet do
20% mniejszy od kosztu 1 GJ z w gla kamiennego. Po uwzgl dnieniu
zmniejszenia kosztów ekologicznych zwi zanych z emisj ró nica ta mo e
by jeszcze wi ksza. Spalaj c 12 – 15 kg drewna na dob mo na ogrza
100 – 125 m2 powierzchni mieszkalnej (rozpalaj c ogie tylko raz dziennie).
Zwrot kosztów inwestycji w odpowiedni piec waha si od 2 – 4 lat.
Obecnie słoma na cele energetyczne wykorzystywana jest w niewielkim
stopniu.
b)
Drewno
Na obszarze województwa opolskiego lasy stanowi 26,2 % ogólnej jego
powierzchni i zajmuj około 253 tys. ha. Szacuje si , e w lasach na
obszarze województwa pozostaje bardzo du a ilo
odpadów drzewnych
maj cych istotny wpływ na wytworzenie energii odnawialnej.
Odpady drewna mo na pozyskiwa w wyniku prowadzonej gospodarki le nej,
z zakładów przeróbki drewna oraz uprawy ro lin energetycznych.
c)
Uprawa specjalnych ro lin energetycznych
Uprawa specjalnych ro lin energetycznych – szybko rosn cych ro lin
drzewiastych, głównie z gatunku wierzby (Salix vinimalis) – daje mo liwo
wykorzystania mało urodzajnych lub ska onych gleb pod upraw , co stwarza
mo liwo ci wdra ania alternatywnej produkcji rolnej. Zalet
upraw
energetycznych jest jednorodno
dostarczanego materiału, a ostatecznie
uzyskanego w ten sposób biopaliwa.
d)
Biogaz
Potencjał energetyczny w biogazie odnosi si głównie do składowisk
odpadów komunalnych i oczyszczalni cieków sanitarnych ( komunalnych).
96
Biogaz pozyskiwany w procesie fermentacji metanowej dzielimy na trzy
podstawowe kategorie, w zale no ci od miejsca pochodzenia materiału
wsadowego do fermentacji:
–
–
–
biogaz z oczyszczalni cieków pozyskiwany z fermentacji osadu
ciekowego stanowi cego produkt ko cowy po biologicznym
oczyszczaniu cieków,
biogaz wysypiskowy pozyskiwany z fermentacji miejskich odpadków
organicznych na wysypisku mieci,
biogaz rolniczy pozyskiwany z fermentacji odpadów rolniczych takich jak:
gnojowica, obornik, odpadki gospodarcze, odpadki poprodukcyjne
z przemysłu spo ywczego.
Na wielu czynnych składowiskach odpadów w województwie opolskim nie ma
pełnej kontroli emisji gazu wysypiskowego, który dostaj c si do rodowiska
powoduje m.in. wiele zagro e . Wypuszczanie gazu wysypiskowego
bezpo rednio do atmosfery, bez spalenia w pochodni lub innego sposobu
utylizacji, jest dzi – w wietle obowi zuj cych umów mi dzynarodowych
i przepisów obowi zuj cych w Unii Europejskiej – niedopuszczalne.
Wskazanym jest, aby przy prywatyzacji istniej cych składowisk jak
i modernizacji, zamykaniu i budowie nowych wprowadzi wymóg odzysku
i spo ytkowania energetycznego gazu składowiskowego.
Biogaz równie mo na pozyskiwa z gnojowicy. Gospodarstwa hodowlane
produkuj du e ilo ci odchodów zwierz cych. Tradycyjnie s one u ywane
jako nawóz lub niekiedy składowane na wysypiskach. Obydwie metody mog
powodowa problemy ekologiczne zwi zane z zanieczyszczeniem rzek i wód
podziemnych, emisje odorów oraz inne zagro enia zdrowia. Jedn
z ekologiczne dopuszczalnych form utylizacji tych odpadów jest fermentacja
beztlenowa.
Termiczne metody utylizacji odpadów s sposobem na zmniejszenie masy
i obj to ci odpadów, przekształcenia niepalnych składników w posta
nadaj c si do składowania i ewentualnie wykorzystania, konwersj
odpadów organicznych w produkty energetyczne lub spalenia zawartych
w odpadach składników palnych (z wykorzystaniem wydzielonego ciepła),
likwidacj zawartych w odpadach organizmów chorobotwórczych.
Nale y kontynuowa prace nad wykorzystaniem energetycznym biogazu
produkowanego z wysypisk komunalnych oraz z osadu w oczyszczalniach
poprzez budow skojarzonych układów do produkcji ciepła i energii
elektrycznej.
Przemysł cementowy Opolszczyzny, jest w stanie zagospodarowa całkowit
ilo
przetworzonych odpadów komunalnych powstaj cych na terenie
województwa, dlatego nale y prowadzi działania maj ce na celu stworzenie
odpowiedniego systemu gospodarki odpadami. Wykorzystanie odpadów
komunalnych w przemy le cementowym jest tym bardziej korzystne, e
w przeciwie stwie do spalarni przy spalaniu w piecu obrotowym nie powstaj
adne odpady ( u le i popioły), które wymagaj składowania, poniewa
produkty spalania zostaj w procesie wypalania klinkieru wbudowane w jego
struktur , tak samo jak popioły ze spalania w gla, który stanowi podstawowe
paliwo do produkcji klinkieru.
97
Alternatywnym wykorzystaniem energii zawartej w odpadach komunalnych
mo e by produkcja energii cieplnej i elektrycznej w układach termicznego
przetwarzania odpadów.
Biogaz mo e by równie wykorzystywany do produkcji paliw płynnych (np.
metanolu) lub w ogniwach paliwowych. Po odpowiednim spr eniu biogaz
mo e słu y jako paliwo do nap du pojazdów (np. autobusów miejskich).
W
ostatnich
latach
powstało
szereg
dokumentów
politycznych
i strategicznych tworz cych dogodny klimat dla rozwoju energetyki
odnawialnej, w tym energetycznego wykorzystania gazu wysypiskowego,
biogazu rolniczego oraz osadów ciekowych. Czynnikami, które obecnie
decyduj o nieco bardziej pozytywnym nastawieniu centralnych władz
ustawodawczych s przede wszystkim korzy ci ekologiczne, społeczne
i ekonomiczne zwi zane z wykorzystaniem energii ze ródeł odnawialnych.
Nowa wola polityczna wynika przede wszystkim z faktu, e wykorzystanie
biogazu pozwala na lepsz ochron atmosfery przed niekontrolowanymi
emisjami metanu, jednego z najgro niejszych gazów cieplarnianych. Nowe
podej cie do sprawy utylizacji jest powi zane tak e z podpisaniem przez
Polsk umów mi dzynarodowych w zakresie ochrony atmosfery (Ramowa
Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu wraz
z Protokołem z Kioto, Konwencja o transporcie zanieczyszcze powietrza na
du e odległo ci); a tak e prawodawstwem Unii Europejskiej, w którym
problematyka ochrony rodowiska, w tym redukcja zanieczyszcze powietrza,
ma kluczowe znaczenie.
W przypadku wykorzystania biogazu z fermentacji beztlenowej biomasy
zielonej lub gnojowicy na wi kszych farmach produkcji zwierz cej dodatkow
motywacj jest potrzeba ochrony wód gruntowych i wód powierzchniowych
przed nadmiernym dopływem materii ska onej bakteriologicznie. Potrzeba,
w miejsce bezpiecznej dla rodowiska utylizacji, wprowadzi energetyczne
wykorzystanie tych surowców i odpadów, które jest opłacalne.
e)
Biopaliwa płynne
Do produkcji biopaliw płynnych stosuje si nasiona ro lin oleistych i ro lin
o du ej zawarto ci skrobi. Paliwa płynne mo na otrzyma poprzez konwersje
w nast puj cych procesach: hydrolizy, fermentacji, estryfikacji, pirolizy.
Potencjał techniczny biopaliw płynnych otrzymanych z konwersji biomasy,
takich jak benzyna z dodatkiem etanolu jak i paliwo otrzymywane z tłuszczów
ro linnych lub zwierz cych, szacuje si na12 do17 PJ/rok w skali kraju.
Obecnie zgodnie z polskimi normami, etanol mo e stanowi jedynie 5%
dodatku do paliwa tradycyjnego. Do produkcji alkoholu etylowego mo na
stosowa : zbo e, ziemniaki, buraki, melas . Produkcja bioetanolu
(odwodnionego alkoholu etylowego pochodzenia ro linnego) na poziomie
około 110 mln litrów (w skali kraju) prawie w cało ci wykorzystywana jest do
celów przemysłowych jako dodatek do paliw. W przypadku oleju nap dowego
biokomponentem do paliw s estry metylowe uzyskane z oleju rzepakowego.
Na obszarze województwa opolskiego wyst puj bardzo du e ilo ci upraw
rzepaku i jest rzecz oczywist , e Opolszczyzna jako ,, zagł bie rzepakowe’’
98
b dzie atrakcyjnym miejscem lokalizacji biorafinerii oleju rzepakowego i e na
tym terenie powstan pierwsze kompleksy agro –energetyczne.
W stanie obecnym nie wyst puj tego typu instalacje, cho prace nad nimi
trwaj ( Brzeg na bazie Zakładów Tłuszczowych, K dzierzyn –Ko le na bazie
Petrochemii Blachownia lub Zakładów Azotowych i Elektrowni Blachownia,
Namysłów na bazie Gminnego Centrum Dostaw i Biolektrociepłowni).
Produkcja jednej biorafinerii mo e oscylowa w przedziale 30 – 50 ty . ton
biokomponentu, co przy redniej wielko ci i trzech zakładach wymienionych
wy ej daje 120 ty . ton.
Dla tego poziomu produkcji wymagana jest dodatkowa ilo około 360 ty . ton
ziarna rzepakowego z powierzchni około 130 ty . ha. Te ilo ci wskazuj , e
uruchomienie w województwie opolskim produkcji biokomponentów do paliw
olejowych b dzie miało du y wpływ na stan rolnictwa opolskiego oraz
zaskutkuje pojawieniem si du ej ilo ci biomasy do energetycznej utylizacji –
około 630 ty . ton, co odpowiada energetycznie około 480 ty . ton w gla
energetycznego.
2.
Wykorzystanie istniej cych zasobów energii wodnej.
Potencjalnym ródłem energii wodnej na obszarze województwa opolskiego
s rzeki o najwi kszym przepływie z istniej cymi stopniami wodnymi
( zabudow hydrotechniczn – jazy, luzy). Najwi ksze wykorzystanie
potencjału energetycznego wyst puje na rzekach: Nysie Kłodzkiej, Odrze
i Małej Panwi. Na lata 2003 – 2006 planuje si budow 18 małych elektrowni
wodnych. Wykorzystanie małej energetyki wodnej zapewni znaczne
ograniczenie strat przesyłu energii elektrycznej.
Bardzo istotnym elementem rozwoju elektrowni wodnych b dzie
wykorzystanie istniej cych stopni wodnych, których jak si szacuje jest około
pi tnastu. Mo liwo ci wykorzystania wy ej wymienionych stopni wodnych
powinny zosta opisane w wykonywanych przez Gminy „Projektach zało e ”
zgodnie z zapisami „Prawa energetycznego”.
3.
Wykorzystanie istniej cych zasobów energii wiatrowej.
Przy obecnych warunkach ekonomicznych i technicznych, za teren przydatny
do wykorzystania energii wiatru uznaje si taki, dla którego rednia roczna
pr dko
wiatru jest nie mniejsza ni 6,0 m/s. Efektywno
wykorzystania
energii wiatru ro nie wraz ze redni pr dko ci wiatru i wtedy du e turbiny
wiatrowe mog
efektywnie produkowa
znaczniejsze ilo ci energii
elektrycznej.
Na obszarze województwa opolskiego rednie pr dko ci wiatru wynosz 2,5 –
3,0 m/s. Jest to pr dko zbyt mała dla uzyskania ekonomicznej efektywno ci
instalacji wiatrowych dla potrzeb energetycznych.
Najlepsz lokalizacj dla tego typu inwestycji jest teren powiatu nyskiego
( rednie pr dko ci wiatru 3,0 – 4,0 m/s), prudnickiego oraz głubczyckiego
( 3,0–3,5 m/s). Na tym obszarze mo na spodziewa si warunków wiatrowych
wystarczaj cych dla siłowni wiatrowych. Aby to udokumentowa , nale y
wykona specjalistyczne pomiary i obliczenia dla kilku miejsc. Obecnie
99
pomiary takie wykonuje si za po rednictwem masztów o wysoko ci 50m
z trzema poziomami pomiarów, ci gle przez okres 12 miesi cy. O du ym
prawdopodobie stwie dobrych warunków wiatrowych w wy ej wymienionych
powiatach wiadczy mo e fakt budowy licznych siłowni wiatrowych
w Czechach po stronie południowej Sudetów w obszarze przygranicznym.
Pomimo braku dla terenu województwa opolskiego gotowych map wiatru
przydatnych dla wskazania potencjalnych obszarów rozwoju energetyki
wiatrowej, powoli obserwuje si zainteresowanie inwestorów instalacjami
wiatrowymi.
4.
Wykorzystanie istniej cych zasobów energii słonecznej.
Mo liwo
wykorzystania promieniowania słonecznego w zakresie, który
b dzie miał znacz cy wpływ na bilans energetyczny województwa opolskiego
wydaje si bardzo ograniczona.
Warunki meteorologiczne w Polsce, w tym na obszarze województwa
opolskiego charakteryzuj si bardzo nierównym rozkładem promieniowania
słonecznego letniego.
W Polsce, w tym równie na obszar województwa opolskiego dociera rocznie
rednio ok. 1000 kWh/ m2 energii słonecznej, przy rednim nasłonecznieniu
ok. 1500 h. G sto promieniowania słonecznego na terenie województwa
opolskiego wynosi ok. 1000 – 1150 kWh/ m2. W polskich warunkach,
w praktyce, z 1 m2 powierzchni kolektora mo na uzyska od 300 do 500 kWh
energii rocznie, co stanowi równowarto 70 do 100 kg w gla.
Rolnictwo dysponuje znacznymi powierzchniami budynków gospodarczych, na
których mo na instalowa kolektory słoneczne o powierzchni od 100 do 500
m2 (indywidualnie).
Energia promieniowania słonecznego mo e by zamieniana na energi
elektryczn za pomoc ogniw fotowoltanicznych lub na ciepło w kolektorach
słonecznych ( przejmowane przez po redni czynnik grzewczy lub za pomoc
biernych systemów grzewczych ogrzewaj c powietrze wentyluj ce).
Charakter rozkładu g sto ci strumienia energii promieniowania, jego struktura
wskazuj na pewne ograniczenia w mo liwo ciach jego wykorzystania,
zwłaszcza w okresie zimowym. Stosowane s kolektory słoneczne (cieczowe
i powietrzne). Kolektory powietrzne maj
najcz ciej zastosowanie
w rolnictwie do suszenia płodów rolnych. Kolektory cieczowe znajduj
zastosowanie przede wszystkim do podgrzewania wody w mieszkaniach,
domkach kempingowych, letniskowych obiektach sportowych i rekreacyjnych,
w budynkach inwentarskich, paszarniach, a tak e do podgrzewania wody
w zbiornikach, basenach oraz wody technologicznej w małych zakładach
przemysłowych. Ogniwa fotowoltaiczne, w których dokonuje si konwersji
promieniowania słonecznego na energi elektryczn praktycznie nie s
u ytkowane.
Energia słoneczna kumulowana przez kolektory powinna mie zastosowanie
w rolnictwie do suszenia ziarna zbó , zielonek, nasion, warzyw, tytoniu,
chmielu, ziół i innych produktów rolniczych, do podgrzewania wody
technologicznej na potrzeby gospodarstw domowych i ogrzewania
pomieszcze produkcyjnych i mieszkalnych, a tak e w budownictwie oraz
cz ciowo w przemy le do ogrzewania pomieszcze
mieszkalnych
100
i przemysłowych, podgrzewania wody technologicznej oraz na potrzeby
gospodarstw domowych.
Obecnie na terenie województwa opolskiego s
nieliczne instalacje
wykorzystuj ce energi promieniowania słonecznego , nie maj ce znaczenia
w gospodarce energetycznej, tak wojewódzkiej jak i w skali lokalnej. Mo na je
traktowa jako obiekty referencyjne dla przyszłych instalacji.
5.
Wykorzystanie istniej cych zasobów energii geotermalnej.
Bogactwem naturalnym wykorzystywanym w niewielkim stopniu jest energia
geotermiczna zawarta w wodach, parach wodnych i otaczaj cych je skałach.
Zasoby energii geotermalnej s odnawialne, tzn. przy wła ciwie prowadzonej
eksploatacji, nie nara aj cej zło a na wychłodzenie nast puje regeneracja
zasobów energii cieplnej, a woda geotermalna, b d ca jedynie no nikiem
ciepła, po jego oddaniu w wymienniku ciepła zostaje zatłoczona powrotnie do
warstwy wodono nej. Ma to miejsce w systemie dwururowym, tzw. dublecie,
gdzie jeden z otworów jest otworem jest otworem wydobywczym, a drugi
chłonnym. Dzi ki temu eksploatacja energii geotermalnej nie poci ga za sob
negatywnych skutków dla rodowiska naturalnego, nie narusza stosunków
wodnych panuj cych w zło ach. Innym sposobem wykorzystania energii
geotermalnej jest eksploatacja jednootworowa, poprzez otworowy wymiennik
ciepła. W tym systemie no nikiem ciepła jest równie woda, ale nie z warstwy
wodono nej, lecz zatłoczona do otworu z powierzchni. Ten system umo liwia
wykorzystanie tzw. otworów suchych (nie przewiercaj cych warstw o dobrych
wła ciwo ciach filtracyjnych).
Obszar województwa opolskiego przykryty jest zespołem skał kenozoicznych
o mi szo ci od 0 do ok. 200 m. Wyst powanie wód geotermalnych zwi zane
jest kompleksem skał podkenozoicznych, a parametry wód s uzale nione od
cech budowy geologicznej wyró nianych na danym obszarze jednostek.
Nale y podkre li , i koszty zwi zane z wdro eniem instalacji opartych na
zło ach geotermalnych (szczególnie koszty wierce gł bokich) s bardzo
wysokie. Nie wyklucza to jednak mo liwo ci podejmowania kroków w tym
kierunku przez niezale ne podmioty gospodarcze oraz działa indywidualnych
wła cicieli gruntów i nieruchomo ci w kierunku wykorzystania energii
zmagazynowanej w ziemi na niskich gł boko ciach. Działania takie powinny
by wspierane przez gmin ze wzgl du na korzy ci dla rodowiska
naturalnego oraz wdra anie post powych technologii, które w przyszło ci
b d odgrywały coraz wi ksz rol .
6.
Pompy ciepła.
Pompy ciepła s urz dzeniami, które czerpi energi ciepln ze ródła
o temperaturze zbyt niskiej do bezpo redniego wykorzystania, a nast pnie
transformuj j do postaci wysokotemperaturowej nadaj cej si do odbioru na
cele u ytkowe. Grzejnik o temp. powierzchni na poziomie 50 – 90 0C
otrzymuje ciepło z otoczenia, które ma temp. 30 0C, 20 0C, 0 0C, – 5 0C.
Procesy transformacji i wymiany ciepła realizowane s
w obiegu
termodynamicznym w którym uczestniczy czynnik o specyficznych
wła ciwo ciach. Najbardziej rozpowszechnione pompy ciepła spr arkowe,
101
z nap dem elektrycznym, pracuj na tej samej zasadzie co urz dzenia
chłodnicze, z tym , e obieg termodynamiczny odbywa si w zakresie
wy szych temperatur. Odmiennie ni w urz dzeniach chłodniczych, ciepło
skraplania czynnika w pompach ciepła nie jest bezcelowo rozpraszane, lecz
u ytecznie zagospodarowane.
Efektywno pompy ciepła maleje wraz ze wzrostem temperatury odbiornika
i wraz ze spadkiem temperatury ródła. Pozyskiwanie energii cieplnej z gruntu
wymaga wykonania wymiennika, zazwyczaj poziomego, który umieszcza si
na gł boko ci 1,2 –2 m. Czynnik niezamarzaj cy (roztwór wodny glikolu)
cyrkuluj c przez wymiennik ciepła odbiera z gruntu w warunkach jesiennych
30 – 40 W mocy cieplnej w przeliczeniu na 1 mb ruroci gu a w warunkach
zimowych 20 – 30 W.
Spr arkowe pompy ciepła stanowi alternatyw dla konwencjonalnych metod
wytwarzania energii cieplnej, szczególnie dla ogrzewa indywidualnych na
obszarach o rozproszonej zabudowie.
W obecnych strukturach cenowych trudno jest uzyskanie zadawalaj cych
efektów ekonomicznych gdy generalne koszty wyposa enia w pomp ciepła
w porównaniu do zastosowania równowa nego kotła konwencjonalnego s
kilkukrotnie wy sze. Obecnie na terenie województwa opolskiego s nieliczne
instalacje wykorzystuj ce energi pozyskiwan z pomp cieplnych. Nie maj
one znaczenia w gospodarce energetycznej, tak wojewódzkiej jak i w skali
lokalnej. Mo na je traktowa jako obiekty referencyjne dla przyszłych
instalacji.
Cel strategiczny G
Optymalizacja funkcjonowania i wykorzystania infrastruktury energetycznej.
1. Zrównowa ony rozwój infrastruktury energetycznej.
Zrównowa ony rozwój infrastruktury energetycznej zwi zany b dzie z efektywnym
wykorzystaniem energii, zarówno po stronie wytwarzania i dystrybucji energii, jak
i po stronie u ytkowania energii, a tak e racjonalnym wykorzystaniem
odnawialnych ródeł energii.
2. Zarz dzanie energi i rodowiskiem.
Istnieje potrzeba stworzenia i wdro enia systemu zarz dzania energi
i rodowiska oraz programu zmniejszenia zu ycia energii a tak e opracowanie
i realizacja programu poprawy jako ci powietrza.
3. Koordynacja
rozwoju
infrastruktury
energetycznej
z
planami
zagospodarowania przestrzennego (wojewódzkim, powiatowym i gminnym).
Istnieje pilna potrzeba zintensyfikowania i koordynowania prac nad opracowaniem
planów energetycznych gmin z uwzgl dnieniem lokalnych ródeł energii. Plany te
powinny by skorelowane z planami zagospodarowania przestrzennego, studiami
uwarunkowa oraz programami ochrony rodowiska.
102
VIII. PODSUMOWANIE
Przygotowana „Strategia Rozwoju Infrastruktury Województwa Opolskiego
na lata 2004-2008”, b dzie stanowi element umo liwiaj cy aktywizacj wszystkich
rodowisk do rozwoju.
Strategia wskazuje poprzez swoje cele strategiczne i operacyjne po dane
obszary zmian, które zagwarantuj ogólnopoj ty rozwój społeczno-gospodarczy
województwa opolskiego.
Usankcjonowanie pod wzgl dem formalno-prawnym Strategii Rozwoju
Infrastruktury stanowi b dzie dla zainteresowanych samorz dów wszystkich
szczebli,
podmiotów
gospodarczych
oraz
osób
fizycznych
gwarancj
i bezpiecze stwo w staraniu si o rodki pomocowe np. z funduszy strukturalnych.
Niniejszy dokument stanowi wi c swoist umow społeczn i zobowi zanie, tak ze
strony Samorz du Województwa jak i rz du do wywi zania si z przyj tych zapisów.
Dwa zasadnicze cele dla których została opracowana Strategia czyli
stymulowanie rozwoju społeczno gospodarczego i umiej tne wykorzystanie funduszy
strukturalnych, pozostan jednak tylko martwym zapisem, tak długo, jak długo nie
nast pi zainteresowanie samorz dów lokalnych, podmiotów gospodarczych i osób
fizycznych.
„Strategia Rozwoju Infrastruktury Województwa Opolskiego na lata 20042008”, stanowi jednolity materiał, co pozwala pewnie i bezpiecznie rozpocz proces
monta u finansowego przedsi wzi
maj cych swoje odzwierciedlenie w strategii
bez ryzyka utraty ewentualnych rodków pomocowych, których przyznanie
uwarunkowane jest po pierwsze istnieniem Strategii, a po drugie konkretnym
zapisem zadania.
„Strategia Rozwoju Infrastruktury Województwa Opolskiego na lata 20042008” jest dokumentem strategicznym o charakterze otwartym. Ci gle zmieniaj ca
si sytuacja zewn trzna i wewn trzna powoduje, e zapis Strategii nie stanowi
dokumentu zamkni tego. Zapis Strategii b dzie podlegał okresowemu korygowaniu,
uzupełnianiu b d zmianom w zale no ci od zaistniałych okoliczno ci.
Realizacja Strategii b dzie na bie co monitowana a wnioski wynikaj cego
z tego procesu b d wprowadzone do poszczególnych programów wojewódzkich.
103
IX.
SPIS MATERIAŁÓW RÓDŁOWYCH
Opracowano na podstawie:
1.
„Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata 2000 – 2015”, Opole
2000,
2.
„Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego”, Biuro
Planowania Przestrzennego UMWO, Opole 2002,
3.
,, Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Opolskim ‘’ – Zakład Ochrony
rodowiska Instytutu Mineralnych Materiałów Budowlanych w Opolu, Opole
2003,
4.
,, Program ochrony rodowiska województwa opolskiego na lata 2003 – 2006
z uwzgl dnieniem perspektywy na lata 2007-2010 ‘’ – Zarz d Województwa
Opolskiego, Opole 2003,
5.
„Kompleksowy Program Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi W Regionie
Polski Południowej” – Instytut Gospodarki Odpadami w Katowicach,
Katowice 2001,
6.
„Zało enia rozwoju infrastruktury komunalnej w zakresie gospodarki
odpadami stałymi w Województwie Opolskim” – Instytut Mineralnych
Materiałów Budowlanych, Opole 2001,
7.
„Zało enia infrastruktury komunalnej w zakresie zaopatrzenia w wod oraz
odprowadzania i oczyszczania cieków w Województwie Opolskim” – Biuro
Projektów „PROMEL” Sp. z o.o., Opole 2001,
8.
„Przedstawienie koncepcji rozwoju energetyki w Województwie Opolskim” –
Regionalna Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o., Opole 2000,
9.
„Studium systemów transportowych i komunikacyjnych Województwa
Opolskiego” – Zespół Doradców Gospodarczych „TOR” Sp. z o.o., Opole
2001,
10.
„Studium przystosowania rzeki Odry do Europejskiego Systemu Dróg
Wodnych” – Navicentrum Sp. z o.o. Wrocław, Wrocław 1994,
11.
„Studium wykonalno ci budowy lokalnych (lokalnego) centrów logistycznych
na terenie województwa opolskiego” – Instytut Logistyki i Magazynowania,
Pozna 2003,
104
12.
„Studium wykonalno ci oraz koncepcja dotycz ca planów niezb dnych
modernizacji i inwestycji na lotnisku cywilnym w Polskiej nowej Wsi" –
Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna 2003
13.
„Plan rozwoju na lata 2003-2006” – Zakład Energetyczny, Opole 2003,
14.
„Projekt planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego
zapotrzebowania na paliwo gazowe dla Górno l skiej Spółki Gazownictwa
w Zabrzu Sp. z o.o. na lata 2003-2005”, Zabrze 2003,
15.
,, Główne kierunki rozwoju dróg Województwa Opolskiego’’ – UMWO, Opole
2003,
16.
„Studium rozwoju systemów energetycznych w województwie opolskim do
roku 2015” – Energoprojekt Katowice S.A., 2003 r.
17.
Dane dostarczone przez:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Elektrowni „Opole” S.A.,
Zakład Energetyczny Opole S.A.,
Zakład Gazowniczy Opole,
Energetyk Ciepln Opolszczyzny,
Zarz d Dróg Wojewódzkich w Opolu,
Generaln Dyrekcj Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Opolu,
Komend Wojewódzk Policji w Opolu,
Instytut Rozwoju i Promocji Kolei,
Telekomunikacj Polsk S.A.,
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.,
PKP Cargo S.A.,
Regionalny Zarz d Gospodarki Wodnej w Gliwicach,
Opolskie Przedsi biorstwo Komunikacji Samochodowej S.A.,
Przedsi biorstwo
Pa stwowej
Komunikacji
Samochodowej
w Głubczycach,
Przedsi biorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Brzegu,
Przedsi biorstwo
Pa stwowej
Komunikacji
Samochodowej
w Kluczborku,
Przedsi biorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Namysłowie,
Przedsi biorstwo Komunikacji Samochodowej w Strzelcach Opolskich
S.A.,
Przedsi biorstwo Komunikacji Samochodowej w Prudniku,
Przedsi biorstwo
Pa stwowej
Komunikacji
Samochodowej
w K dzierzynie -Ko lu,
Przedsi biorstwo Komunikacji Samochodowej w Nysie Sp. z o.o.,
Biuro Planowania
Przestrzennego
Urz du
Marszałkowskiego
Województwa Opolskiego,
Departament
Polityki
Regionalnej
Urz du
Marszałkowskiego
Województwa Opolskiego.
105
X.
ZESPOŁY ROBOCZE
A.
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ:
•
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Oddział w Opolu,
•
Zarz d Dróg Wojewódzkich w Opolu,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Brzegu,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Kluczborku,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w K dzierzynie-Ko lu,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Krapkowicach,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Namysłowie,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Nysie,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Ole nie,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Opolu,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Prudniku,
•
Zarz d Dróg Powiatowych w Strzelcach Opolskich,
•
Miejski Zarz d Dróg w Opolu,
•
Komenda Wojewódzka Policji Wydział Ruchu Drogowego,
•
Wojewódzki O rodek Ruchu Drogowego w Opolu,
•
Opolski Zakład Przewozów Regionalnych PKP,
•
Zakład Linii Kolejowej PKP,
•
PKP Zakład Przewozów Towarowych Cargo S.A.,
•
Regionalny Zarz d Gospodarki wodnej,
•
Aeroklub Opolski,
•
Politechnika Opolska – Wydział Budownictwa,
•
Urz d Marszałkowski – Biuro Planowania Przestrzennego,
•
Komisja Polityki Regionalnej i Współpracy z Zagranic
Sejmiku
Województwa Opolskiego,
•
PROKOM – Pracownia Projektowa.
106
B.
C.
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ:
•
Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu,
•
Politechnika Opolska – Wydział Budownictwa,
•
Uniwersytet Opolski – Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi,
•
Aquaserv – Biuro Ochrony rodowiska S.A. Oddział w Opolu,
•
TRIAS OPOLSKI – Wodoci gi i Kanalizacja Sp. z o.o.,
•
Biuro Planowania Przestrzennego UMWO,
•
Wojewoda Opolski,
•
Urz d Miasta Opola,
•
Urz d Miasta Ujazd,
•
Urz d Miasta Wołczyn,
•
Urz d Miasta Krapkowice,
•
Urz d Miasta Głubczyce,
•
Urz d Gminy Łambinowice,
•
Urz d Gminy Rudniki,
•
Urz d Gminy Cisek,
•
Urz d Gminy Prószków,
•
Urz d Gminy Domaszowice,
•
Urz d Gminy Lubrza,
•
Urz d Gminy Lubsza,
PODSTRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY ENERGETYCZNEJ:
• Zakład Energetyczny Opole S.A.,
• Zakład Gazowniczy w Opolu,
• Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A.,
• Elektrownia „Opole” S.A.,
• Płd. Koncern Energetyczny „Blachownia” w K dzierzynie – Ko lu,
• Regionalna Agencja Poszanowania Energetyki,
• Politechnika Opolska – Wydział Elektrotechniki i Automatyki,
• Urz d Marszałkowski – Biuro Planowania Przestrzennego,
107
• Starostwo Powiatowe w Brzegu,
• Starostwo Powiatowe w Głubczycach,
• Starostwo Powiatowe w K dzierzynie - Ko lu,
• Starostwo Powiatowe w Kluczborku,
• Starostwo Powiatowe w Krapkowicach,
• Starostwo Powiatowe w Namysłowie,
• Starostwo Powiatowe w Nysie,
• Starostwo Powiatowe w Ole nie,
• Starostwo Powiatowe w Opolu,
• Starostwo Powiatowe w Prudniku,
• Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich,
• Urz d Miasta Opola,
• Urz d Gminy Cisek.
108
XI.
A
(drogi)
A
(kolej)
A4
B
B1
b.d.
biol.
C
C
C–E
chem.
CIM
D
dm3/d
dł.
E
E
F
G
GJ
GP
GPZ
GZWP
ha
hm3
iglic.
kablow.
km
km/h
kN
kW
kV
m
2
m
m3
Mg
mm
m.
mech.
MJ
MW
MWh
MW t
MVA
napow.
ok.
P
OBJA NIENIA
–
autostrada,
–
przejazd u ytku publicznego z rogatkami lub przejazd u ytku publicznego bez rogatek,
na którym ruch na drodze kierowany jest sygnałami nadawanymi przez pracowników
kolejowych,
autostrada A4,
przejazd u ytku publicznego z samoczynn sygnalizacj wietln i półrogatkami,
przy stacji znajduje si bocznica, lub bocznice kolejowe,
brak danych,
biologiczne,
przejazd u ytku publicznego z samoczynn sygnalizacj
wietln lub uruchamian
przez pracowników kolei,
linia/odcinek obj ta(y) „Umow Europejsk o Wa niejszych Mi dzynarodowych Liniach
Transportu Kombinowanego i Obiektach Towarzysz cych” (Umowa AGTC),
linia/odcinek obj ta(y) zarówno umow AGC jak i AGTC,
chemiczne,
odprawa przesyłek wagonowych w komunikacji mi dzynarodowej,
przejazd u ytku publicznego bez rogatek i półrogatek i bez samoczynnej sygnalizacji
wietlnej,
decymetry sze cienne na dob
długo ,
przej cia u ytku publicznego,
linia/odcinek obj ta(y) „Umow Europejsk o Głównych Mi dzynarodowych Liniach
Kolejowych” (Umowa AGC),
przejazdy i przej cia u ytku niepublicznego,
droga główna,
gigad ul,
droga główna przyspieszona,
Główny Punkt Zasilania,
Główny Zbiornik Wód Podziemnych,
hektar,
hektolitry sze cienne,
iglicowy,
kablowy,
kilometr,
kilometr na godzin ,
kilonewton
kilowaty,
kilovolt,
metr,
metr kwadratowy,
metr sze cienny,
megagram,
milimetr,
miejscowo ,
mechaniczne,
megad ul,
megawaty,
megawatogodziny,
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
megavoltoampery,
napowietrzna,
około,
przewozy tylko pasa erskie, przewozy towarowe zawieszone,
109
P/T
Pa
podw.
przelew
.
ROZ
S.A.
SUW
szt.
T
–
–
–
linia otwarta dla przewozów pasa erskich i towarowych,
stacje poło one na liniach kolejowych o znaczeniu pa stwowym,
podwy szone,
–
przelewowy,
–
ruch poci gów zawieszony, ale stan linii uniemo liwia jego przywrócenie bez
zasadniczej naprawy b d odbudowy linii,
spółka akcyjna,
Stacja Uzdatniania Wody,
sztuk,
przewozy tylko towarowe, przewozy pasa erskie zawieszone lub linia przeznaczona
wył cznie dla przewozów towarowych,
zasada dost pu stron trzecich do sieci elektroenergetycznej polega na umo liwieniu
ka demu odbiorcy ko cowemu na rynku energii swobodnego wyboru dostawcy energii
(wytwórcy lub po rednika w handlu energi ), który zaoferuje mu najkorzystniejsz cen
oraz warunki dostawy. Operator sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej zobowi zany jest
do wykonania usługi przesłania energii mi dzy dostawc i odbiorc energii, je eli
pozwalaj na to warunki techniczne i ekonomiczne. Zasad t ogranicza si tylko do
energii wytwarzanej w kraju,
maksymalna pr dko
z jak na danym odcinku linii kolejowej mog porusza si
pojazdy szynowe,
Wysokie Napi cia – powy ej 30 kV – 110 kV
rednie Napi cia – 1 kV – 30 kV
Niskie Napi cia – do 1 kV
odnosi si do linii energetycznych oraz stacji transformatorowych przekładaj cych
napi cia jednego rodzaju na inny,
ładownia otwarta dla odprawy przesyłek wagonowych na podstawie umowy,
ładownia otwarta dla odprawy przesyłek wagonowych na podstawie umowy w okresie
przewozów jesiennych,
zasuwany,
całkowite zawieszenie przewozów lub ruchu poci gów, jednak stan techniczny linii
umo liwia jeszcze ich przywrócenie,
Zakłady Cementowo Wapiennicze,
Zakład Energetyczny.
–
–
–
–
–
TPA
Vl
WN,
N,
NN
Wu
Wukb
zasuw.
ZAW
ZCW
ZE
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
110

strategia rozwoju infrastruktury województwa opolskiego na lata

Transkrypt

Podobne dokumenty

MOP M³yński Staw - Samorząd Województwa Opolskiego

Opis projektu - Mapa Dotacji

Plik do pobrania

xiv wojewódzki konkurs przyrodniczy dla uczniów

Uchwała Nr VI/31/15 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 19 marca

Spotkanie informacyjne na temat programów

Wyniki konkursu - Samorząd Województwa Opolskiego

Nie masz pracy? Masz pomysł na biznes?

Program () - Narodowe Centrum Kultury