PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY BRODNICA
Transkrypt
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY BRODNICA
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY BRODNICA Brodnica, sierpień 2004r. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO...................................4 II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY BRODNICA ............5 1. Położenie, powierzchnia, ludność ...............................................................................................................5 2. Środowisko przyrodnicze..............................................................................................................................5 3. Turystyka .........................................................................................................................................................6 4. Zagospodarowanie przestrzenne .................................................................................................................7 4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego...........................................................................7 4.2. Infrastruktura techniczna......................................................................................................................8 4.2.1. Komunikacja...................................................................................................................................8 4.2.2. Zaopatrzenie w wodę ....................................................................................................................8 4.2.3. Gospodarka ściekowa ...................................................................................................................9 4.2.4. Energetyka ....................................................................................................................................10 4.2.5. Infrastruktura gazownicza ..........................................................................................................10 4.2.6. Gospodarka odpadami................................................................................................................10 4.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego ..........................................................................................10 4.4. Zagospodarowanie przestrzenne - identyfikacja problemów .......................................................12 5. Gospodarka...................................................................................................................................................13 5.1. Charakterystyka ogólna .......................................................................................................................13 5.2. Struktura podstawowych branż na terenie gminy...........................................................................14 5.3. Gospodarka - identyfikacja problemów ...........................................................................................14 6. Sfera społeczna.............................................................................................................................................15 6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna gminy......................................................................................15 6.2. Rynek pracy...........................................................................................................................................15 6.3. Grupy społeczne wymagające wsparcia............................................................................................16 6.4. Organizacje pozarządowe i społeczne..............................................................................................16 6.5. Sfera społeczna - identyfikacja problemów .....................................................................................16 III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE BRODNICA ............................... 17 IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW............................................................................. 18 Budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków ...................18 Budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w wodę i poboru wody .............................18 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii .................................................................................19 Gospodarka odpadami .....................................................................................................................19 Przeciwdziałanie powodziom..........................................................................................................19 Budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym – zadanie Gminy..................................................................................................................................................19 Budowa lub rozbudowa infrastruktury lokalnej ...........................................................................20 Budowa lub modernizacja lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej ...........................................20 2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje.........................................................................20 V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY/POWIATU/WOJEWÓDZTWA.............................................................. 21 Ochrona Środowiska.........................................................................................................................21 Gospodarka odpadami .....................................................................................................................24 Ścieki....................................................................................................................................................25 Edukacja..............................................................................................................................................25 Turystyka.............................................................................................................................................25 VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY BRODNICA ................................................................................................................27 VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004–2006 I NA LATA 2007-2013 W UKŁADZIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO ........................................................................40 VIII. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU .................................................................44 1. Koordynator realizacji zadań Planu Rozwoju Lokalnego......................................................................44 2. Monitoring Planu Rozwoju Lokalnego.....................................................................................................44 3. Ocena Planu Rozwoju Lokalnego .............................................................................................................45 4. Karta ewaluacyjna projektu.........................................................................................................................46 IX. Public Relations PLANU ROZWOJU LOKALNEGO .......................................................47 3 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica w zakresie przedmiotowym obejmuje zadania finansowane w całości lub części z budżetu gminy oraz zadania innych jednostek samorządu terytorialnego realizowane na terenie gminy. Natomiast jego zakres czasowy dotyczy zadań inwestycyjnych planowanych do realizacji na lata 2004-2006 oraz których rozpoczęcie realizacji i/lub zakończenie planowane jest na lata 2007-2013. Plan porządkuje proces inwestycyjny w Gminie Brodnica, optymalizuje zakres rzeczowy potrzeb inwestycyjnych w stosunku do możliwości finansowych, wskazuje planowane źródła finansowania inwestycji oraz ułatwia komunikację społeczną władz gminy ze społecznością lokalną uczestniczącą w planowaniu rozwoju Gminy. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica obejmuje zadania infrastruktury publicznej stymulujące lokalną inicjatywę, inwestycje i mobilność zawodową społeczności lokalnej. Plan zakłada realizację następujących celów szczegółowych: wsparcie lokalnych centrów ekonomicznych i społecznych, wykorzystanie potencjału turystycznego, sportowego, kulturowego i przyrodniczego, zwiększenie możliwości zatrudnienia, edukacji i ochrony zdrowia, tworzenie przyjaznych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, zwiększenie atrakcyjności Gminy dla inwestorów lokalnych i zewnętrznych, poprawę jakości środowiska przyrodniczego, wzrost zatrudnienia poza rolnictwem, tworzenie warunków do dywersyfikacji działalności gospodarczej. Socjologiczną miarą powodzenia realizacji projektów zawartych w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica będzie wzrost partycypacji mieszkańców w działaniach podejmowanych w gminie na rzecz rozwoju społeczno - gospodarczego. 4 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY BRODNICA1 1. Położenie, powierzchnia, ludność Gmina Brodnica położona jest około 35 km na południe od Poznania w centralnej części województwa wielkopolskiego, na północnym obrzeżu powiatu śremskiego. Zajmuje powierzchnię 95,9 km², co stanowi 0,32% powierzchni województwa. Przez Gminę przebiega droga wojewódzka relacji Śrem – Czempiń. Gmina Brodnica sąsiaduje z czterema gminami województwa wielkopolskiego: Czempiniem, Śremem, Kórnikiem i Mosiną. Gminę Brodnica zamieszkują 4780 osoby. System osadniczy Gminy tworzy 25 miejscowości, wśród których 14 to wsie sołeckie. Jednostki osadnicze rozmieszczone są równomiernie, pomimo skoncentrowanych, w północno – wschodniej części Gminy, kompleksów leśnych ograniczających rozwój osadnictwa. Brodnica to gmina o charakterze rolniczym. Świadczy o tym nie tylko liczba mieszkańców zatrudnionych w rolnictwie, ale również struktura wykorzystania gruntów, gdzie 68,7% zajmują użytki rolne. Rolnictwo w Gminie Brodnica posiada bardzo korzystną strukturę wielkościową gospodarstw rolnych. 2. Środowisko przyrodnicze Gmina Brodnica leży na Pojezierzu Leszczyńskim i Równinie Kościańskiej. Północno – wschodnia część Gminy położona jest w Kotlinie Śremskiej, co nieco urozmaica nizinny krajobraz. Południowo – zachodni obszar Gminy jest częścią bezjeziornej wysoczyzny morenowej poprzecinanej dolinami rzek Kanału Szymanowo – Grzybno oraz Rowu Piotrowskiego. Północno – wschodnia część Gminy stanowi część Kotliny Śremskiej. Wzdłuż wschodniej granicy Gminy rzeka Warta zmienia swój bieg, wcinając się w morenową powierzchnię na głębokość nawet kilkunastu metrów. Urozmaiceniem tej rzeźby jest ciąg ozów, zwany „Żabnowskie Góry”. Około ¾ powierzchni Gminy zajmują gleby pseudobielicowe i gleby brunatne wyługowane charakteryzujące się zaawansowanym stanem ich przemycia w wyniku procesów glebotwórczych, co wypływa na znaczne ich zubożenie. Dlatego też prawie wszystkie gleby na terenie Gminy Brodnica wymagają stosowania wysoko zaawansowanej agrotechniki i racjonalnego zasilania nawozami organicznymi i mineralnymi. Jednak za gleby dobre do 1 Opracowana na podstawie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Brodnica, ewidencji komputerowych funkcjonujących w Urzędzie Gminy oraz zajęć warsztatowych przeprowadzonych na terenie gminy - w zakresie niezbędnym do planowania zadań inwestycyjnych. 5 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 produkcji rolnej można przyjąć prawie 60% gruntów ornych (około 80% powierzchni stanowią gleby klasy II, III i IV). Głównymi ciekami na terenie Gminy Brodnica są Kanał Szymanowo – Grzybno, Kanał Piotrowo – Iłówiec i rzeka Warta, której przebieg wyznacza jednocześnie wschodnią granicę Gminy. Gmina Brodnica charakteryzuje się dość wysokim stopniem zalesienia (około 23,3% powierzchni Gminy) w porównaniu z okolicznymi gminami. Wyraźna koncentracja kompleksów leśnych występuje w północno – wschodniej części Gminy. Występowanie tak dużej ilości terenów zielonych, bardzo atrakcyjnych pod względem drzewostanu i krajobrazu oraz konieczność ich ochrony doprowadziło do wydzielenia Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Celem szczególnej ochrony północno – wschodniego obszaru Brodnicy, na który nachodzi południowa część Parku Rogalińskiego jest jedno z największych w Europie skupisk wielowiekowych dębów szypułkowych, rosnących w dolinie Warty oraz licznych starorzeczy i unikatowej rzeźby terenu, powstałej w wyniku działania wód płynących. Na obszarach rozciągających się wzdłuż cieków wodnych, a w szczególności na terenach nadwarciańskich dominują turzyce wysokie i niskie, mozgi trzcinowate, wiechliny łąkowe, śmiałki darniowe oraz kosówki wełniste. Powierzchnia terenów zielonych wzbogacona jest dodatkowo przez 10 parków podworskich, z których wiele ma powyżej 100 lat. Klimat panujący w Gminie Brodnica i okolicy jest umiarkowany o przewadze wpływów oceanicznych związanych z cyrkulacją mas powietrza napływających znad północnego Atlantyku i Morza Śródziemnego. Wiosna i lato są ciepłe, a zima krótka i łagodna. Charakterystyczny jest długi okres wegetacji - około 220 dni w roku. Pod względem ilości opadów jest to obszar bardzo ubogi. Średnie roczne sumy opadów wahają się zaledwie między 478 mm a 636 mm. 3. Turystyka W Gminie Brodnica szczególnie atrakcyjna turystycznie oraz pod względem walorów przyrodniczo – krajobrazowych jest północno – wschodnia część Gminy. Obszar o znacznej koncentracji kompleksów leśnych wraz z Rogalińskim Parkiem Krajobrazowym i skupiskami wielowiekowych dębów szypułkowych, rosnących w dolinie Warty oraz licznych starorzeczy i unikatowej rzeźby terenu, powstałej w wyniku działania wód płynących. Na terenie Gminy zlokalizowanych jest około 60 obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz liczne dwory i parki. Wśród atrakcji turystycznych ważne miejsce zajmuje pomnik i 6 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Muzeum Józefa Wybickiego w Manieczkach oraz uroczystości organizowane przez Oddział Wielkopolski Stowarzyszenia Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego. W ostatnich latach intensywnie rozwija się Centrum Hipiki Antoniego Chłapowskiego, które jako obiekt turystyczny stanowi niecodzienną atrakcję dla miłośników jazdy konnej. Przez obszar Gminy wytyczone są liczne ścieżki rowerowe i piesze. 4. Zagospodarowanie przestrzenne 4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego dla rozwoju gospodarki rolnej wymagają: dostosowania produkcji rolniczej do warunków środowiska, zasobności i produktywności gleb ograniczenia produkcji rolniczej ze względu na zanieczyszczenie środowiska, głównie w sąsiedztwie dróg o dużym natężeniu ruchu i z tym związanym skażeniem gleb lub zmianę rodzaju upraw, ograniczenia negatywnych skutków oddziaływania rolnictwa na środowisko np. poprzez nadmierne nawożenie i stosowanie środków ochrony roślin, ochrony gleb przed degradacją, neutralizację chemicznych zanieczyszczeń, ekologicznego zagospodarowania nieużytków, przeciwdziałania degradacji związanej z procesami erozyjnymi, przeciwdziałania procesom obniżania poziomu wód gruntowych. Uwarunkowania środowiskowe dla rozwoju funkcji osadnictwa, a szczególnie intensywnej zabudowy dotyczą: ochrony terenów otwartych i dążenia do tworzenia ekologicznego systemu tych terenów, wypełnionych zielenią dla zabezpieczenia ich funkcji biologicznej, rozwoju zieleni i gospodarki zielenią włączając wszystkie tereny biologicznie czynne w celu zabezpieczenia optymalnych warunków jej egzystencji i rozwoju, zapewnienia warunków do zachowania szczególnie cennych zasobów środowiska, kształtowania układów przestrzennych w sposób minimalizujący ujemne skutki oddziaływania na środowisko, w tym na jakość powietrza. 7 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 4.2. Infrastruktura techniczna 4.2.1. Komunikacja Główny szlak komunikacyjny w Gminie stanowi przebiegająca przez południową część Gminy droga wojewódzka nr 310 Śrem – Czempiń. Łączy ona drogę krajową nr 5 Poznań – Wrocław z drogami wojewódzkimi: nr 434 Kostrzyn Wlkp. – Gostyń – Rawicz oraz nr 432 Leszno – Śrem. Układ tych szlaków komunikacyjnych zapewnia mieszkańcom Gminy dogodne połączenia drogowe z ważniejszymi ośrodkami miejskimi w okolicy w tym głównie z miastem powiatowym Śrem i stolicą regionu Poznaniem. Sieć dziesięciu dróg powiatowych przebiegających przez teren Gminy zapewnia połączenia z sąsiednimi gminami oraz służy komunikacji wewnątrz Gminy. Wśród dróg powiatowych kluczowe znaczenie ma droga nr 32 603 Mosina – Brodnica – Grabianowo, która dzięki połączeniu z drogą wojewódzką nr 430 zapewnia najdogodniejsze połączenie Gminy Brodnica z Poznaniem. Układ komunikacyjny uzupełnia stosunkowo gęsta sieć dróg gminnych (o bardzo zróżnicowanej jakości) umożliwiających dojazd do każdej miejscowości. Komunikacja zbiorowa oparta jest głównie o sieć połączeń PKS. Przez Gminę nie przebiega żadna czynna linia kolejowa przewozów osobowych. Układ komunikacyjny Gminy Brodnica nie przystaje do wzrastających potrzeb przewozowych i stanowi istotną barierę w rozwoju gminy. Stan techniczny dróg ulega systematycznej degradacji mimo prowadzonych (w miarę możliwości finansowych gminy) prac remontowo-modernizacyjnych. Największym mankamentem dróg jest brak ciągłości standardu i niezgodność z normami. Ponadto problemem jest ruch tranzytowy (na drogach powiatowych) przebiegający w terenie zabudowanym oraz występowanie barier architektonicznych utrudniających dostęp osobom niepełnosprawnym do wielu instytucji na terenie Gminy. 4.2.2. Zaopatrzenie w wodę Gmina Brodnica charakteryzuje się stosunkowo bogatymi zasobami wodnymi. Wody gruntowe występują w większości poza zasięgiem kapilarnego podsiąkania. Wody podziemne, które stanowią część głównego, regionalnego zbiornika, na zasobach którego bazuje ujęcie wody dla miasta Poznania w Mosinie, są również źródłem zaopatrzenia w wodę części mieszkańców gminy Brodnica, szczególnie przez ujęcie w Piotrowie. 8 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Jakość ujmowanych wód zalicza się do klasy II, tj. wody średniej jakości, naturalne i słabo zanieczyszczone antropogeniczne, nadające się do picia po przeprowadzeniu prostych zabiegów uzdatniających. Gmina zwodociągowana jest w 90%. Daje się jednak zauważyć wyraźne uzależnienie Gminy od gmin sąsiadujących z nią. Pięć miejscowości, w których zamieszkuje blisko 43% mieszkańców Gminy, zasilane są w wodę ze źródeł znajdujących się poza granicami Brodnicy – w gminach Czempiń, Mosina, Śrem. Na terenie Gminy znajduje się jedno duże ujęcie wody pitnej w Piotrowie i dwa małe ujęcia w miejscowości Tworzykowo i Jaszkowo, które zaspokajają (i to nie w pełni) potrzeby mieszkańców tych miejscowości. Ze względu na niską jakość wody pitnej oraz dużą awaryjność największego wodociągu zasilanego ze ujęcia w Piotrowie wymagana jest modernizacja istniejących stacji wodociągowych oraz wymiana starej sieci wodociągowej wykonanej z materiałów nie zgodnych z obowiązującymi normami (rury azbestowe). Konieczne jest również dokończenie wodociągowania Gminy oraz rozbudowa sieci wodociągowej związana ze znacznym rozwojem przestrzennym Gminy. Istotną sprawą jest ochrona wód podziemnych, podniesienie jakości wody pitnej i ograniczenie kosztów jej produkcji i dostawy oraz zagospodarowanie stref ochronnych dla ujęć wody. 4.2.3. Gospodarka ściekowa W Gminie Brodnica jest nieuregulowana gospodarka wodno – ściekowa, co znacznie obniża atrakcyjność inwestycyjną gminy, stanowi zagrożenie dla środowiska przyrodniczego oraz obniża znacznie standard życia mieszkańców. Działania inwestycyjne regulujące gospodarkę ściekową uznano za najważniejsze dla dalszego rozwoju gminy oraz ze względu na ochronę ujęcia wód podziemnych. Na terenie Gminy z kanalizacji korzystają następujące miejscowości: Brodnica, Manieczki, Chaławy, Iłowiec, Grabianowo oraz w niewielkim zakresie Jaszkowo. Pozostałe miejscowości nie posiadają kanalizacji sanitarnej, a ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i okresowo wywożone. W Gminie Brodnica zostały zlikwidowane oczyszczalnie ścieków, a w ich miejsce powstały kolektory i przepompownie. Z uwagi na gęstą sieć cieków wodnych oraz znaczne zasoby wód podziemnych gospodarka ściekowa w Gminie Brodnica wymaga pilnego uporządkowania. Docelowo planowana jest 9 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 likwidacja oczyszczalni w Manieczkach, Chaławach i Iłowcu, a na ich miejsce zbudowanie kolektorów i przepompowni ścieków łączących system kanalizacyjny Gminy Brodnica z oczyszczalniami ścieków w Śremie i Czempiniu. 4.2.4. Energetyka Funkcjonująca na terenie Gminy sieć energetyczna zapewnia dostawę energii elektrycznej na potrzeby mieszkańców. Rozkład przestrzenny sieci jest dość nietypowy, gdyż cały obszar Gminy obsługiwany jest przez cztery Główne Punkty Zasilające. Prąd, z którego korzystają mieszkańcy, pobierany jest z ogólnokrajowej sieci wysokiego napięcia. Wszystkie gospodarstwa zlokalizowane na terenie Gminy wyposażone są w sieć energetyczną. Dla zapewnienia właściwych standardów zaopatrzenia w energię elektryczną niezbędna jest reelektryfikacja niektórych miejscowości i budowa stacji transformatorowych średniego napięcia. 4.2.5. Infrastruktura gazownicza Gmina jest zgazyfikowana zaledwie w kilku procentach. Poza doprowadzeniem gazu do miejscowości Manieczki od strony miasta Śrem, gmina nie posiada sieci gazowej. Koncepcja gazyfikacji Gminy przewiduje doprowadzenie gazu do kolejnych miejscowości o potencjalnie największej liczbie odbiorców oraz podłączenie pozostałych odbiorców do sieci budowanej na terenie gminy Śrem. 4.2.6. Gospodarka odpadami Odpady komunalne powstające na terenie Gminy Brodnica składowane są, na podstawie umowy, na wysypiskach gmin Śrem i Czempiń. Zorganizowanym wywozem odpadów zajmują się firmy prywatne oraz przedsiębiorstwo komunalne. Prowadzona jest także selektywna zbiórka odpadów pozwalająca na powtórne ich wykorzystanie (pojemniki typu PET na opakowania). Na terenie Gminy występują również „dzikie” wysypiska śmieci. 4.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego Gmina Brodnica jest obszarem o dość bogatej tradycji i kulturze. Brodnica była siedzibą rodziny Brodnickich, Chłapowskich, Szołdrskich i Mańkowskich. 10 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 O bogatym dziedzictwie kulturalnym świadczą liczne dwory wraz z parkami, których wiek nierzadko sięga ponad 100 lat (np. w Brodnicy i Piotrowie). Do szczególnie atrakcyjnych można zaliczyć kaplicę w kształcie rotundy, wybudowaną w 1786 roku. W Gminie szczególnie kultywuje się pamięć znanego Polaka generała Józefa Wybickiego, którego muzeum znajduje się w Manieczkach oraz Jana Henryka Dąbrowskiego. Około sześćdziesiąt obiektów zabytkowych znajdujących się na terenie Gminy zostało wpisane do rejestru zabytków. Są to m.in. Zespół folwarczny w miejscowości Boreczek, Zespół Kościoła Parafii p.w. Św. Katarzyny w Brodnicy, Zespół dworsko – folwarczny w Brodnicy, Zespół dworski w Chaławach, Zespół dworca kolejowego w Grabianowie, Zespół dworca kolejowego w Manieczkach, Zespół dworsko – folwarczny w Piotrowie. Na terenie Gminy Brodnica rozpoznano 367 stanowisk archeologicznych i wszystkie podlegają ochronie konserwatorskiej. Na stanowiskach tych zarejestrowano 11 cmentarzysk, 78 osad, 160 punktów osadniczych, około 400 śladów osadniczych z różnych okresów pradziejów, dwa skarby i 1 grodzisko. Wytyczne konserwatorskie w zdecydowanej większości wypadków (z wyjątkiem grodziska) nie zakazują prowadzenia inwestycji w strefie stanowisk archeologicznych. Jednak należy się liczyć z wymogiem prowadzenia nadzoru konserwatorskiego. W Gminie Brodnica szczególnej ochronie podlega stanowisko wpisane do rejestru zabytków – osada neolityczna w Chaławach. Wiele obiektów wymaga modernizacji i renowacji. 11 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 4.4. Zagospodarowanie przestrzenne - identyfikacja problemów Komunikacja - ruch tranzytowy na terenie zabudowy mieszkaniowej, - stan dróg niezgodny z normami technicznymi (np. nawierzchnia, łuki), - ograniczona dostępność komunikacyjna dla wielu miejscowości w gminie, - występowanie barier architektonicznych (brak podjazdów, wysokie krawężniki). Zaopatrzenie w wodę - brak pełnego zwodociągowania Gminy, - zużycie infrastruktury podziemnej, - sieć wykonana z materiałów niezgodnych z obowiązującymi normami (azbest). Gospodarka ściekowa - brak kanalizacji sanitarnej Gospodarka odpadami - nielegalne wysypiska śmieci. na znacznym obszarze gminy, - brak docelowej oczyszczalni ścieków, - uzależnienie od oczyszczalni w sąsiednich gminach, - degradacja środowiska przyrodniczego, a w szczególności wód powierzchniowych i gruntowych, - niska atrakcyjność inwestycyjna gminy. 12 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 5. Gospodarka 5.1. Charakterystyka ogólna Usytuowanie Gminy Brodnica w bliskim sąsiedztwie Poznania jest czynnikiem aktywizującym rozwój gospodarczy Gminy. Jednak znaczne zatłoczenie drogi dojazdowej do Poznania skutecznie ogranicza efektywne wykorzystanie bliskości stolicy regionu. Ponadto bezpośrednie sąsiedztwo gmin lepiej wyposażonych w infrastrukturę techniczną powoduje przyciąganie do nich ludzi i firm. Przez co położenie Gminy Brodnica stanowi również barierę rozwojową. Rolnictwo tradycyjnie odgrywa wiodącą rolę w gospodarce Gminy. Wyraża się to wysokim udziałem rolnictwa w produkcji i dochodach mieszkańców oraz zatrudnieniu. Blisko 69% powierzchni Gminy to użytki rolne. W ostatnich latach znacznie wzrosła powierzchnia gospodarstw indywidualnych, głownie w zakresie gruntów ornych. Rolnictwo w Gminie Brodnica posiada bardzo korzystną strukturę wielkościową. Większość lasów i gruntów leśnych położonych na terenie Gminy Brodnica jest własnością Skarbu Państwa. W ostatnich latach nieznacznie wzrósł odsetek lasów będących w rękach prywatnych właścicieli. Strategia rozwoju Gminy Brodnica zakłada, że: rolnictwo ekologiczne będzie głównym kierunkiem rozwoju gminy i dominujące znaczenie będzie miało zatrudnienie w rolnictwie, umocni się funkcja turystyczna, kultywująca w sposób ponadprzeciętny pamięć przodków i ich osiągnięcia oraz kulturę i charakter regionu, utrzyma się i rozwinie zróżnicowana pod względem liczby mieszkańców sieć osadnicza, utrzyma się (niestety) znaczne uzależnienie od sąsiednich gmin w zakresie infrastruktury technicznej, utrzyma się niewielkie zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, zwłaszcza dużych, w stosunku do ogólnej liczby pracujących, utrzyma się (mimo dodatniego salda migracji) stosunkowo niewielka liczba mieszkańców, co znacznie obniża potencjał ekonomiczny Gminy, utrzyma się zjawisko ukrytego bezrobocia na wsi (14-18%), zmieniać się będzie struktura zatrudnienia - ze wzrostem udziału zatrudnienia w sferze usług i drobnej przedsiębiorczości, utrzyma się średni poziom bezrobocia i nastąpi spadek aktywności społecznej, utrzyma się zapotrzebowanie na pracę, zwłaszcza wśród kobiet i ludzi młodych oraz dobrze wykształconych. 13 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 5.2. Struktura podstawowych branż na terenie gminy Ogółem w Gminie Brodnica działa ok. 300 podmiotów gospodarczych i prawie wszystkie (96%) to własność prywatna. Najliczniej reprezentowany jest handel oraz zakłady świadczące usługi naprawcze, a następnie zakłady zajmujące się obsługą nieruchomości i firm. Kolejne miejsce zajmują przedsiębiorstwa transportowe oraz zajmujące się składowaniem i łącznością. Działalność gospodarcza w Gminie Brodnica charakteryzuje się dużą dynamiką zmian (duża liczba rejestracji i wyrejestrowywania firm), szczególnie w branży handlowej, budownictwie i robotach drogowych oraz znacznym wzrostem liczby firm związanych z usługami dla ludności. Do głównych pracodawców w gminie należą: Kombinat Rolno – Przemysłowy Manieczki Sp. z o.o., Gallus – zakład jajczarsko – drobiarski w Manieczkach, Zakład Przemysłu Spożywczego w Manieczkach, BJ Meble – zakład produkcji meblarskiej w Manieczkach, Trampak – przedsiębiorstwo produkcyjno – usługowo – handlowe (konfekcjonowanie płodów rolnych) w Żabnie, PNOS – Przedsiębiorstwo Nasiennictwa Ogrodnictwa i Szkółkarstwa, Stacja Hodowlano – Nasienna w Iłowcu, Centrum Hipiki w Jaszkowie, IRWIN Manieczki, WOLAR w Szołdrach. 5.3. Gospodarka - identyfikacja problemów Gospodarka - brak dużych inwestorów zewnętrznych i lokalnych, - mała integracja i kooperacja wewnętrzna i zewnętrzna sektora MSP, - brak przedsiębiorstw „wysokiej techniki”, - wysokie koszty własne i niska rentowność firm, - zróżnicowane zaawansowanie technologiczne firm, - niski poziom usług doradczych dla firm, - niski stopień informatyzacji, - brak infrastruktury teletechnicznej. 14 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 6. Sfera społeczna 6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna gminy Gminę Brodnica zamieszkuje 4780 mieszkańców. Najwięcej w Manieczkach i Brodnicy .W skład Gminy wchodzi 25 miejscowości, w tym 14 wsi. Struktura ludności według wieku przedstawia się następująco: przedprodukcyjny (do 18 lat) - 1290, co stanowi 27% ogółu mieszkańców, produkcyjny (od 18 do 65 lat) - 3039, co stanowi 64% ogółu mieszkańców, poprodukcyjny (powyżej 65 lat) - 451, co stanowi 9% ogółu mieszkańców. Stosunkowo wysoki jest odsetek ludzi młodych, a także potencjał nastolatków, którzy wkrótce zasilą grupę produkcyjną. Analiza danych demograficznych Gminy Brodnica wskazuje, że liczba ludności Gminy będzie w najbliższych latach dość znacznie się zwiększała (ze względu na wysoki przyrost naturalny, jak również na dodatnie saldo migracji) oraz zgodnie z ogólnokrajowymi tendencjami będą następowały zmiany w strukturze wieku ludności i będzie następował wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym. Cechą charakterystyczną, wyróżniającą Gminę, jest wyraźnie niska wartość wskaźnika określającego zależność pomiędzy liczbą ludności w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada tylko 70 osób w wieku nieprodukcyjnym. W gminie funkcjonuje optymalna sieć szkół stwarzająca dogodne warunki edukacji dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjum. Istotną rolę w systemie edukacji Gminy Brodnica pełni Liceum Ogólnokształcące i Liceum Ogrodnicze w Grzybnie, Technikum Rolnicze, Technikum Ogrodnicze oraz Zasadnicza Szkoła Ogrodnicza usytuowane również w Grzybnie oraz Policealne Studium Zawodowe (kierunek: obsługa ruchu turystycznego). Baza szkolna Gminy Brodnica została wyremontowana i zmodernizowana. Braki dotyczą infrastruktury sportowo-rekreacyjnej. Społeczeństwo Gminy Brodnica ma duże poczucie bezpieczeństwa, a gmina charakteryzuje się jednym z najniższym wskaźników przestępczości w powiecie śremskim. 6.2. Rynek pracy Gmina Brodnica ma stosunkowo niski wskaźnik bezrobocia. Największy procentowy udział wśród bezrobotnych mają najmłodsze roczniki osób w wieku produkcyjnym. Przeważają w tej grupie absolwenci szkół zasadniczych zawodowych, policealnych i średnich zawodowych. 15 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Rynek pracy mieszkańców Gminy Brodnica jest dość rozległy ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo i dobry dojazd do Poznania. 6.3. Grupy społeczne wymagające wsparcia Wiele grup społecznych w Gminie Brodnica znajduje się obecnie w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej, co skutkuje również znacznym pogorszeniem się warunków życia, szczególnie dzieci i osób starszych. Wsparcia wymagają osoby długotrwale bezrobotne i ich rodziny, bezrobotni absolwenci szkół (do 25 lat), byli pracownicy PGR-ów, kobiety powracające na rynek pracy, osoby podejmujące pracę poza rolnictwem oraz osoby starsze i niepełnosprawne. 6.4. Organizacje pozarządowe i społeczne Na terenie Gminy Brodnica działają organizacje pozarządowe oraz organizacje skupiające przedsiębiorców. Aktywność społeczna mieszkańców Gminy Brodnica widoczna jest poprzez działalność w ramach następujących organizacji pozarządowych: Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne Gminy Brodnica, Wielkopolski Oddział Stowarzyszenia Miłośników Tradycji „Mazurka Dąbrowskiego”, koła gospodyń wiejskich, kluby seniora. 6.5. Sfera społeczna - identyfikacja problemów Sfera społeczna - niski poziom wykształcenia mieszkańców gminy, - wysokie bezrobocie wśród ludzi młodych, - niski poziom znajomości języków obcych, - wysokie bezrobocie wśród kobiet, - brak ofert pracy dla osób niepełnosprawnych, - mała liczba ofert pracy, - mała mobilność mieszkańców gminy, - brak szans zatrudnienia poza rolnictwem. 16 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE BRODNICA Zadania inwestycyjne prowadzące do poprawy sytuacji w Gminie Brodnica podzielono na następujące grupy: zmiany w strukturze gospodarczej gminy, zmiany w sposobie użytkowania terenu, rozwój systemu komunikacji i infrastruktury, poprawa stanu środowiska naturalnego, poprawa stanu środowiska kulturowego, poprawa warunków i jakości życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania. Zgłoszone przez zespół powołany do opracowania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica zadania inwestycyjne poddane zostały weryfikacji. Przyjęto następujące zasadnicze kryteria porządkowania zadań: kontynuacja i stopień zaawansowania inwestycji, konieczność realizacji zadania wynikająca z podjętych zobowiązań prawnych i instytucjonalnych, konieczność realizacji zadania, którego nie podjęcie stwarza stan zagrożenia publicznego, komplementarność, powiązanie zadania z innymi zadaniami inwestycyjnymi w gminie, gminach sąsiednich lub powiecie, możliwość pozyskania znaczących środków z funduszy zewnętrznych, realizacja zasady zrównoważonego rozwoju gminy, efektywność ekonomiczna, poszanowanie zasad ochrony środowiska. Po uporządkowaniu pozostało 25 zadań inwestycyjnych, których realizacja możliwa jest w latach 2004 -2006 i 2007-2013. Poniżej zamieszczona jest uporządkowana lista zadań według przyjętej hierarchii ważności. 17 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW Lp. 1 Typ projektu 2 Nazwa planowanego działania 3 Określenie kryterium Czas realizacji działania kolejności działania 4 5 Oczekiwane rezultaty 6 Nakłady do poniesienia w złotych 7 Budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków 1. Budowa kanalizacji deszczowej w Brodnicy Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Szołdry – Grzybno – Iłówiec Jaszkowo 2004-2004 3. Likwidacja oczyszczalni ścieków w Brodnicy i rekultywacja terenu 2007-2008 4. Budowa sieci kanalizacji deszczowej w Manieczkach 2007-2013 2. 5. Budowa kanalizacji Żabno – Brodniczka - Esterpole 2004-2005 2008-2013 Rezultaty bezpośrednie, to o o o zmniejszenie zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych i podziemnych oraz do gleb, zwiększenie redukcji zanieczyszczeń, obniżenie kosztów i oszczędność czasu dla mieszkańców korzystających z wywozu ścieków, Zapobieżenie: o różnego rodzaju chorobom, o zanieczyszczeniu nieruchomości i innych struktur, które mogłyby nastąpić w razie wylewu szamba (lub powodzi), 50 000 4 044 734 W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu Korzyści pośrednie: o o o zmiany wartości rynkowej nieruchomości i cen ziemi, zwiększenie atrakcyjności terenów dla rozwoju turystyki, podwyższenie lub utrzymanie poziomu dochodów z działalności (gospodarczej, np. turystycznej) Budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia w wodę i poboru wody 6. Budowa wodociągu we wsi Iłówiec Wielki - Sucharzewo 2004-2006 o dostęp do lepszej jakości wody pitnej 1 337 044 18 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 7. 8. Budowa wodociągu Żurawiec - Górka 2004-2006 Modernizacja sieci wodociągowej (wymiana rur azbestowych) Iłówiec, Brodnica, Manieczki, Grzybno, Chaławy o o 2010-2012 o i wody przeznaczonej do celów gospodarczych, pozytywny wpływ na zdrowie, pozytywny wpływ na środowisko przyrodnicze zwiększenie atrakcyjności terenów dla rozwoju turystyki, 200 000 W zależności od realizowanego projektu Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii 9. Budowa urządzeń do spalania biomasy w miejscowości Grabianowo 2005-2005 o o o o zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, poprawa jakości powietrza, pozytywny wpływ na środowisko przyrodnicze, obniżenie kosztów. W zależności od realizowanego projektu zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń, oszczędność kosztów i czasu dla lokalnej ludności, oszczędność materiałów i surowców, poprawa warunków ekologicznych i zdrowotnych ludności dzięki zabezpieczeniu miejsca składowania odpadów. W zależności od realizowanego projektu regulacja biegu rzeki, poprawa bezpieczeństwa mieszkańców W zależności od realizowanego projektu Gospodarka odpadami o o 10. Budowa Zakładu Przerobu i Utylizacji Odpadów w miejscowości Ogieniowo 2004-2006 o o Przeciwdziałanie powodziom 11. Budowa zbiornika retencyjnego w Brodnicy 2013-2013 o o Budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym – zadanie Gminy 12. Budowa drogi Górka – Żurawiec 2007-2010 13. Modernizacja dróg gminnych w Brodnicy i Chaławach 2007-2013 o o o zmniejszenie emisji spalin do powietrza, przedłużenie żywotności aut, skrócenie czasu przejazdu, W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu 19 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 14. Budowa dróg gminnych w miejscowości Manieczki oraz Jaszkowo Tworzykowo 2008-2013 15. Budowa drogi w miejscowości Iłówiec Wielki 2009-2010 16. Budowa dróg na osiedlu w Żabnie, Brodnicy, Szołdrach 2009-2013 17. Modernizacja drogi w miejscowości Sulejewo (od drogi 603 do Sulejewa) 2010-2010 18. Modernizacja dróg osiedlowych należacych do gminy w Brodnicy i Manieczkach 2011-2013 19. Modernizacja drogi w miejscowości Ogieniowo 2013-2013 o o o o wzrost dostępności do lepszych jakościowo dróg, oszczędność kosztów przejazdu, obniżenie kosztów utrzymania dróg, podniesienie atrakcyjności terenów przyległych. W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu wzrost liczby uczniów bezpiecznie pobierających naukę, otoczenie służące lepszej edukacji większa liczba dzieci stale korzystających placów zabaw, zagospodarowanie czasu wolnego, edukacja sportowa W zależności od realizowanego projektu Budowa lub rozbudowa infrastruktury lokalnej 20. Budowa i modernizacja chodników w miejscowościach: Brodnica, Iłówiec, Manieczki, Chaławy, Grabianowo, Szołdry 2007-2010 o o o 21. Budowa ścieżki rowerowej Żabno - Żabinko 2006-2013 o o W zależności od realizowanego projektu Budowa lub modernizacja lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej 22. Budowa Ekologicznego Parku Rozrywki i Kultury w Chaławach 2004-2006 o 23. Budowa systemu informacji kulturalnej i turystycznej 2007-2013 o o nowe oferty w zakresie kultury i turystyki, nowe miejsca pracy, napływ turystów 30 000 W zależności od realizowanego projektu Kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje 24. Budowa sieci gazowej na terenie gminy 2007-2013 25. Elektryfikacja osiedla domków jednorodzinnych w Szołdrach 2007-2013 o poprawa jakości życia mieszkańców. W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu 20 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY/POWIATU/WOJEWÓDZTWA Ochrona Środowiska Spora ilość realizowanych zadań w Gminie Brodnica ma bezpośredni, bądź pośredni wpływ na ochronę środowiska, który wynika z faktu, iż gmina leży na terenach dorzecza rzeki Warty. Realizacja zadań w dziedzinie ochrony środowiska odbywać się będzie zgodnie z wymogami UE, w szczególności zgodnie z art. 1 i 12 Rozporządzenia Rady 1260/1999 z 21 czerwca 1999 r. ustalającego ogólne zasady dotyczące funduszy strukturalnych, które stanowi, że realizacja celów Traktatu powinna przyczynić się m.in. do ochrony i poprawienia stanu środowiska oraz, że działania finansowane przez Fundusze Strukturalne oraz ze środków EBI lub innego instrumentu finansowego Wspólnoty powinny być zgodne z zapisami Traktatu, z instrumentami realizowanymi na tej podstawie oraz z politykami i działaniami Wspólnoty uwzględniającymi przepisy dotyczące ochrony środowiska. Dodatkowo wszystkie prowadzone działania w zakresie programowania ochrony środowiska i realizacji polityki ekologicznej będą zgodne z Ustawą Prawo Ochrony Środowiska z 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001 Nr 62 poz. 627), Ustawą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U. 2001, Nr 115, poz.1229), Ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001 Nr 62, poz.628) i innymi ustawami w zakresie ochrony środowiska. Rzeka Warta o powierzchni dorzecza 55,1 tys. km2 jest jedynym głównym dopływem rzeki Odry, której całkowita powierzchnia dorzecza wynosi 118,9 tys. km2, a na terenie Polski 106,1 tys. km2. Przy około 50% udziale powierzchni dorzecza Warty w dorzeczu Odry, rzeka Warta w bardzo znaczący sposób oddziaływuje na zagrożenia powodziowe, jakość wód i warunki żeglugowe rzeki Odry w dolnym jej biegu. Potencjał powodziowy dorzecza Warty i wynikające z tego zjawiska powodziowe na dolnej Warcie mają istotny wpływ na zagrożenie powodziowe w dolinie dolnej Odry, w tym na rozległych i nisko położonych terenach w dolinie Alte Oder po stronie niemieckiej. Na jakość wód dolnej Odry bardzo duży wpływ ma ładunek zanieczyszczeń jaki prowadzi rzeka Warta z jej głównymi dopływami jak Ner, Prosna i Noteć pochodzących z takich aglomeracji miejskich i przemysłowych jak Łódź, Poznań, Częstochowa, Gorzów, Konin, Kalisz, Sieradz, Piła. 21 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Ujściowy odcinek rzeki Warty wraz z jej głównym dopływem prawostronnym rzeką Notecią oraz Kanałem Bydgoskim i ujściowym odcinkiem rzeki Brdy to droga wodna Wisła - Odra, która jest drugą po Odrzańskiej Drodze Wodnej pod względem ważności droga wodną w kraju. Jest to jedyne połączenie wschodnie i zachodnie - europejskiego systemu dróg wodnych i rzek Wisły oraz Odry na terenie Polski. W świetle treści powyższej syntezy przedsięwzięcia w dorzeczu Warty zostały włączone do Programu dla Odry - 20062 i stanowią integralna jego część. Aktualnie rzeka Warta z jej głównymi dopływami w powiązaniu z istniejącą infrastrukturą stanowi część wielkiego majątku narodowego dorzecza Odry. Majątek ten ulega systematycznej dekapitalizacji z uwagi na szczególnie dotkliwy w ostatnich latach brak środków na jego utrzymanie. Podstawową infrastrukturę dorzecza Warty tworzą: drogi wodne z portami i stoczniami, pozostałe rzeki i kanały, zbiorniki retencyjne, systemy ochrony przeciwpowodziowej, obiekty hydrotechniczne, zabudowa regulacyjna rzek i kanałów, systemy melioracyjne i pozostałe budowle wodne. Rzeka Warta charakteryzuje się dużą zmiennością odpływu średniego rocznego i dużą rozpiętością przepływów między minimalnym i maksymalnym. Stosunek przepływu największego wynosi ok. 200, co kwalifikuje Wartę do rzek o znacznym zagrożeniu powodziowym, Niezależnie od zmienności odpływów w poszczególnych latach Warta charakteryzuje się nieregularnością przepływów w ciągu roku, nasileniem w miesiącach wiosennych i długotrwałym i dochodzącymi do 5-ciu miesięcy okresami niżówkowymi. Charakteryzując przepływy powodziowe Warty należy zaznaczyć, że na ponad 150 lat obserwacji - 145 razy przepływy przekraczały stan alarmowy. Szkodliwe zaś przepływy powodziowe wystąpiły 45 razy, a więc raz na 4 lata. Uwzględniając występujące w zlewni rzeki Warty warunki topograficzne, hydrologiczne, a także uwarunkowania ekonomiczne, gospodarka wodą regionu wielkopolski winna polegać na magazynowaniu wód w zbiornikach wodnych w układzie możliwie przestrzennym, a więc wszędzie tam gdzie pozwalają na to ww. warunki. Dotyczy to budowy w jednakowym stopniu zbiorników małych i dużych. Współpraca tych zbiorników zlokalizowanych w zlewniach małych, średnich i dużych rzek pozwoli na uzyskanie maksymalnych efektów w zwiększeniu zasobów wodnych, jak i w ochronie przeciwpowodziowej. Równie istotne znaczenie dla poprawy ochrony przed powodzią ma utrzymanie w odpowiednim stanie rzek i kanałów. W celu doprowadzenia do wymaganych parametrów 2 „Program dla Odry 2006 Dorzecze Warty”, Poznań 20 października 2000r. 22 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 gwarantujących bezpieczne przeprowadzenie wód wezbraniowych, bez szkód dla gospodarstw i gruntów należy zrealizować szereg inwestycji polegających na modernizacji i regulacji rzek. Zakres pilnych, niezbędnych inwestycji w zakresie – regulacji i odbudowy rzek zebrano w Tabeli nr 4 opracowania, wskazując pod numerem 92, co następuje: Lp. Nazwa odcinka rzeki gmina Długość odcinka w km 1 2 92 Kanał Szymanowo-Grzybno w km 5+415 -11+850, Grzybno, Żabno, gm. Brodnica , pow. Śrem 3 6,40 Rodzaj robót regulacja odbudowa 4 - 5 6,40 Koszt w poz. 1998 cena w mln. zł. 6 0,20 Uwagi 7 Na jakość wód rzeki Warty decydujący wpływ mają bezpośrednie zrzuty ścieków z miast i zakładów przemysłowych położonych wzdłuż jej biegu oraz ładunki zanieczyszczeń wprowadzanych wraz z wodami dopływów. Stan czystości pogarszają również zanieczyszczenia obszarowe, trafiające do wód wraz spływami powierzchniowymi. Rodzaj i ilość zanieczyszczeń trafiających do rzeki Warty zależy głównie od 23 dopływów. Za pośrednictwem tych rzek wprowadzony został do rzeki Warty w roku 1998 ładunek zanieczyszczeń w postaci zawiesiny ogólnej w ilości ok. 67 tys. mg/r, fosforu og. ok. 2,5 tys. mg/r, azotu og. ok. 24 tys. mg/r. Rzeka Warta wpływa już na teren Wielkopolski zanieczyszczona. Uchodzące do niej rzeki: Ner, Kiełbaska, Rgilewka i Prosna wnoszą największa ilość zanieczyszczeń. Przyczyna złej jakości wód jest ciągle zbyt mała ilość oczyszczalni ścieków, a już istniejące posiadają starą technologię i w małym stopniu redukują zanieczyszczenia. Bezpośrednie podłączenia na obszarach nieskanalizowanych, niewłaściwa działalność agrotechniczna na obszarach o charakterze rolniczym i niska świadomość ekologiczna wielu użytkowników gruntów jest również przyczyna degradacji wód. Przywrócenie wodom Warty jakości zapewniającej możliwość jej wykorzystania do celów komunalnych i gospodarczych wymaga uporządkowania gospodarki wodnościekowej, w tym również modernizacji istniejących oczyszczalni. Dla osiągnięcia tego celu i uzyskania widocznej poprawy obecnego stanu należy ograniczyć odprowadzanie ładunków zanieczyszczeń przez miasta i zakłady przemysłowe znajdujące się na terenie całej zlewni. 23 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Gospodarka odpadami Jeśli chodzi o zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku określa ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do zadań własnych gminy (art. 3.1.). Do zadań gminy należy m.in. zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie oraz tworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności (art. 3.2.): 1. Tworzenie warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na swoim terenie lub zapewnienie wykonania tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych. 2. Zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji, własnych lub z innymi gminami: • instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych, • stacji zlewnych, • instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części. 3. Zapobieganie zanieczyszczeniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu urządzeniach ustawionych na chodniku. 4. Organizowanie selektywnej zbiórki, segregację oraz magazynowanie odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami. 5. Zapewnienie zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorstwami podejmującymi działalność w tym zakresie. 6. Prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania i opracowywania planu sieci kanalizacyjnej. 7. Prowadzenie ewidencji przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontrolowania częstości i sposobów usuwania komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowywania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. 24 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Narzędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w gminie są: gminny oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GFOŚiGW i WFOŚiGW). Służą one do finansowania przedsięwzięć z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym także nowoczesnemu gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Ścieki Sporą część projektów ujętych w Planie Rozwoju Lokalnego zajmują projekty dotyczące budowy i modernizacji stacji uzdatniania wody oraz projekty mające na celu budowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy, to gmina ustala kierunki rozwoju sieci wodno-kanalizacyjnej. Dyrektywa Rady 98/83/WE z 03.11.1998r. dotycząca jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a mająca na celu ochronę zdrowia ludzkiego poprzez określenie wskaźników wody przydatnej do spożycia została wcielona do naszego prawodawstwa poprzez ustawę – Prawo wodne z 18.07.2001r. i ustawę o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i o zbiorowym odprowadzaniu ścieków z 7.06.2001r., oraz wielu aktów wykonawczych tych ustaw. Cele określone przez wyżej wymienione akty zostaną osiągnięte poprzez realizację projektów mających na celu budowę sieci kanalizacyjnych i wodociągowych w Gminie. Edukacja Z kolei inwestycje dotyczące modernizacji budynków szkolnych i boisk sportowych mają na celu rozwój dzieci i młodzieży poprzez stworzenie im godnych warunków do zdobywania wiedzy. Turystyka W latach 90-tych zanotowano wzrost zainteresowania Polską jako celem podróży turystycznych i biznesowych, co zaowocowało ponad 5-krotnym wzrostem liczby cudzoziemców odwiedzających Polskę. W roku 2001 granice Polski przekroczyło 61,4 milionów cudzoziemców. Szacuje się, że w 2000 roku w Polsce przemysł związany z turystyką i podróżami przyczynił się do wytworzenia 2,2% PKB (3,8 mld USD). Według wstępnych oszacowań Instytutu Turystyki 25 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 udział gospodarki turystycznej w PKB w 2001 roku wyniósł 4,6% (a wpływy3 z turystyki osiągnęły poziom 33,5 mld zł). Rozwój bazy turystycznej jest także istotnym elementem w planach Gminy tym bardziej, że na jej terenie znajduje się Park Rogaliński oraz wiele naturalnych zbiorników i cieków wodnych. 3 wpływy – wydatki cudzoziemców w Polsce + wydatki mieszkańców Polski na wyjazdy krajowe 26 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY BRODNICA4 1. KANALIZACJA SANITARNA Planowane produkty: długość wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej w metrach Lp. Nazwa planowanego zadania 2004 1. 216 Budowa kanalizacji deszczowej w Brodnicy Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Szołdry – Grzybno – Iłówiec - Jaszkowo Budowa sieci kanalizacji deszczowej w Manieczkach 2. 3. 4. Budowa kanalizacji Żabno – Brodniczka - Esterpole Gmina razem: 916 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 216 14340 1132 14340 15 256 bd bd bd bd 15 472 Planowane rezultaty: • Liczba gospodarstw domowych/budynków podłączonych do sieci kanalizacji sanitarnej (szt.) • Długość sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy (m) • Powierzchnia terenów inwestycyjnych z dostępem do sieci kanalizacyjnej (ha) Planowane oddziaływanie: 4 • Ilość ścieków odprowadzonych/oczyszczonych ( w okresie 1 roku) m³/miesiąc x 12 • Ilość osób korzystających z kanalizacji sanitarnej – osoby. UWAGA, w przypadku braku danych nie było możliwe określenie oczekiwanych wskaźników – element ten będzie wymagał uzupełnienia przy kolejnym monitoringu Planu Rozwoju Lokalnego. 27 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 2. OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW Planowane produkty Liczba zmodernizowanych oczyszczalni ścieków Lp. Nazwa planowanego zadania Likwidacja oczyszczalni i rekultywacja terenu Gmina razem: 1. ścieków 2004 w 2005 2006 Brodnicy 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1 1 1 1 Planowane rezultaty: • Wielkość przekazanych ścieków w wyniku likwidacji oczyszczalni - m³/dobę • Przywrócone tereny użytkowe – ha lub m2 Planowane oddziaływania: • Ilość ścieków odprowadzonych/oczyszczonych w nowej oczyszczalni (w okresie 1 roku) 28 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 3. WODOCIĄGI Planowane produkty długość zmodernizowanej sieci wodociągowej w metrach Lp. Nazwa planowanego zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem Modernizacja sieci wodociągowej (wymiana rur 1. azbestowych) Iłówiec, Brodnica, Manieczki, bd bd Bd bd Grzybno, Chaławy, Szołdry, Gmina razem: Planowane rezultaty: • Liczba gospodarstw domowych/budynków obsługiwanych przez stację wodociągową (szt.) • Powierzchnia terenów inwestycyjnych objęta działaniem stacji wodociągowej (ha) • Powierzchnia terenów inwestycyjnych z dostępem do sieci wodociągowej (ha) Planowane oddziaływanie: • Liczba wody konsumowanej (w okresie 1 roku) - m³/miesiąc x 12 • Liczba osób korzystających z sieci wodociągowej - osoby 29 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 4. WODOCIĄGI Planowane produkty – Długość wybudowanej sieci wodociągowej w metrach Lp. Nazwa planowanego zadania 2004 2005 2006 1. 200 1150 1150 2500 776 3492 3492 7 760 976 4642 4642 10260 Budowa wodociągu Żurawiec - Górka Budowa wodociągu we wsi Iłówiec Wielki Sucharzewo Gmina razem: 2. 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem Planowane rezultaty: • Liczba gospodarstw domowych/budynków obsługiwanych przez stację wodociągową (szt.) • Powierzchnia terenów inwestycyjnych objęta działaniem stacji wodociągowej (ha) • Powierzchnia terenów inwestycyjnych z dostępem do sieci wodociągowej (ha) Planowane oddziaływanie: • Liczba wody konsumowanej (w okresie 1 roku) - m³/miesiąc x 12 • Liczba osób korzystających z sieci wodociągowej - osoby 30 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 5. WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII – BUDOWA I MODERNIZACJA URZĄDZEŃ Planowane produkty – Liczba projektów w zakresie OZE Lp. Nazwa planowanego zadania Budowa urządzeń do spalania miejscowości Grabianowo Gmina razem: 1. 2004 biomasy 2005 w 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1 1 1 1 Planowane rezultaty: Liczba utworzonych miejsc pracy w wyniku realizacji projektu, Energia uzyskiwana z biomasy Planowane oddziaływanie: Liczba przedsiębiorstw kooperujących w okresie 2 lat Liczba utworzonych i utrzymanych miejsc pracy w okresie 2 lat 31 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 7. GOSPODARKA ODPADAMI Planowane produkty – Lp. Nazwa planowanego zadania 2004 2005 Liczba zmodernizowanych składowisk odpadów 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Budowa Zakładu Przerobu i Utylizacji Odpadów w miejscowości Ogieniowo Gmina razem: 1. Razem 1 1 1 1 Planowane rezultaty: • Liczba gospodarstw domowych obsługiwanych przez składowisko odpadów • Powierzchnia terenów inwestycyjnych objęta działaniem składowiska śmieci • Ilości odpadów poddawanych segregacji Planowane oddziaływanie: • Ilość odpadów odbieranych na składowiskach odpadów • Ilość odpadów poddawanych segregacji (w okresie 1 roku) • Liczba zlikwidowanych nielegalnych wysypisk śmieci (w okresie 2 lat) 32 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 8. CHODNIKI ZMODERNIZOWANE Planowane produkty – Lp. Nazwa planowanego zadania 2004 2005 Długość zmodernizowanych chodników w metrach 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Budowa i modernizacja chodników w miejscowościach: Brodnica, Iłówiec, Manieczki, Chaławy, Grabianowo, Szołdry Gmina razem: 1. Razem bd bd bd bd Planowane rezultaty: • ilość mieszkańców korzystających z chodnika (osoby), Planowane oddziaływanie: • poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i ruchu drogowego (liczba zdarzeń drogowych). 33 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 6. DROGI – Zadania realizowane przez Gminę Planowane produkty – długość wybudowanej/zmodernizowanej drogi gminnej w km Lp. Nazwa planowanego zadania 1. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Budowa drogi Górka – Żurawiec Modernizacja dróg gminnych w Brodnicy i Chaławach Budowa dróg gminnych w miejscowości Manieczki oraz Jaszkowo - Tworzykowo Budowa drogi w miejscowości Iłówiec Wielki Budowa dróg na osiedlu w Żabnie, Brodnicy, Szołdrach Modernizacja drogi w miejscowości Sulejewo (od drogi 603 do Sulejewa) Modernizacja dróg osiedlowych należących do gminy w Brodnicy i Manieczkach Modernizacja drogi w miejscowości Ogieniowo 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Gmina razem: 2010 2011 2012 2013 bd bd bd bd bd bd bd bd bd Bd bd Razem bd bd bd bd bd bd bd bd Planowane rezultaty: • Nośność zmodernizowanych dróg kN/oś • Średni czas przejazdu pomiędzy dwoma punktami, które połączyła droga ( w minutach) • Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu (ha) Planowanie oddziaływania: 34 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 • Liczba pojazdów korzystających z drogi (w okresie 1 roku) w (szt.) • Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w obszarze oddziaływania (szt.), • Liczba pracujących w obszarze oddziaływania (osoby) 35 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 7. INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA Planowane produkty – Długość wybudowanej ścieżki rowerowej w metrach Lp. Nazwa planowanego zadania 1. 2004 Budowa ścieżki rowerowej Żabno – Żabinko Gmina razem: 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem bd bd bd bd Planowane rezultaty: • Liczba nowych ofert programowych w zakresie kultury i turystyki (szt.), • Liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektów turystycznych i kulturalnych (szt.), • Liczba osób korzystających z nowej lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej (osoby). Planowane oddziaływanie: • Liczba nowych miejsc pracy (w okresie 2 lat) (szt.), • Liczba nowych przedsiębiorstw (w okresie 2 lat) (szt.), • Liczba turystów na obszarze zdefiniowanym przez beneficjenta (po roku) (osoby). 36 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 8. INFRASTRUKTURA KULTURALNA Planowane produkty – Lp. Nazwa planowanego zadania 2004 Liczba obiektów zmodernizowanych na cele kulturalne i turystyczne 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem Budowa Ekologicznego Parku Rozrywki i Kultury w Chaławach Budowa systemu informacji kulturalnej i turystycznej Gmina razem: 1. 2. 1 1 1 1 1 1 2 Planowane rezultaty: • Liczba uczestników imprez/wydarzeń kulturalnych w obiektach zabytkowych i infrastruktury kulturalnej (osoby), • Liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych w obiektach infrastruktury kulturalnej (szt.), • Liczba nowych ofert programowych w zakresie kultury i turystyki (szt.), Planowane oddziaływanie: • Liczba uczestników imprez i wydarzeń kulturalnych (po 2 latach) (osoby), • Liczba korzystających z nowych ofert programowych w zakresie kultury i turystyki (osoby), • Liczba imprez i wydarzeń kulturalnych (po 2 latach) (szt.), • Liczba stałych miejsc pracy w obszarze kultury i turystyki (po 2 latach) (szt.), • Liczba nowych przedsiębiorstw w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji (szt.) 37 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 9. KOMPLEKSOWE UZBROJENIE TERENU POD INWESTYCJE Planowane produkty – Lp. Nazwa planowanego zadania 1. Długość sieci gazowej w metrach / długość sieci elektrycznej w metrach 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem Budowa sieci gazowej na terenie gminy Elektryfikacja osiedla domków jednorodzinnych w Szołdrach Gmina razem: 2. bd bd bd bd bd bd Planowane rezultaty: Długość sieci gazowej w metrach, Długość sieci elektrycznej w metrach Planowane oddziaływanie: Ilość gospodarstw podłączonych do sieci gazowej – szt. Ilość gospodarstw podłączonych do sieci elektrycznej – szt. 38 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 10. PRZECIWDZIAłANIE POWODZIOM Planowane produkty – Lp. Nazwa planowanego zadania 1. 2004 2005 Liczba wybudowanych zbiorników małej retencji 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Budowa zbiornika retencyjnego w Brodnicy Gmina razem: Razem 1 1 1 1 Planowane rezultaty: • Powierzchnia terenu zabezpieczona przed powodzią (ha), • Liczba miejscowości zabezpieczonych przed powodzią (szt.), Planowane oddziaływanie: • Liczba nowych miejsc pracy (w okresie 2 lat) (szt.), • Liczba nowych przedsiębiorstw na terenach inwestycyjnych ( w okresie 2 lat) (szt.). 39 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004–2006 I NA LATA 2007-2013 W UKŁADZIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO - budżet gminy, - budżet państwa, - środki prywatne, - środki Unii Europejskiej, - inne. Nazwa zadania Źródła finansowania Źródła finansowania inwestycji i planowane wartości Źródła finansowania w poszczególnych latach realizacji inwestycji 1 2 3 4 Budowa kanalizacji deszczowej w Brodnicy Agencja Nieruchomości 50 000 Rolnych i gmina Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Szołdry -Grzybno– Iłówiec Jaszkowo Fundusze Strukturalne i 4 044 734 środki własne Budowa wodociągu we wsi Iłówiec Wielki - Sucharzewo Fundusze Strukturalne i 1 337 044 środki własne Budowa Ekologicznego Parku Fundusze Strukturalne Rozrywki i Kultury w (SPO Działanie: Chaławach Odnowa wsi) i środki 30 000 własne Budżet gminy Budżet państwa Środki prywatne Środki Unii Europejskiej (Fundusze Strukturalne) 5 000 Urząd Marszałkowski NFOŚiGW WFOŚiGW Agencja Nieruchomości Rolnych Inne JST 45 000 1 011 184 758 388 227 5163 334 261 250 696 752 087 6 000 SAPARD 24 000 40 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 5 6 7 8 9 Budowa wodociągu Żurawiec - Górka Fundusze Strukturalne i 200 000 środki własne Budowa Zakładu Przerobu i Utylizacji inwestycja prywatna Odpadów w miejscowości Ogieniewo Budowa urządzeń do spalania biomasy w inwestycja prywatna miejscowości Grabianowo 50 000 37 500 112 500 Likwidacja oczyszczalni ścieków w Brodnicy i W zależności od rekultywacja terenu realizowanego projektu Budowa i modernizacja chodników w miejscowościach: Brodnica, Iłówiec, Manieczki, Chaławy, W zależności od Grabianowo, Szołdry realizowanego projektu Budowa drogi Górka – Żurawiec W zależności od realizowanego projektu 10 Budowa sieci gazowej na terenie gminy W zależności od realizowanego projektu 11 Modernizacja dróg gminnych w Brodnicy i Chaławach 12 Budowa sieci kanalizacji deszczowej w Manieczkach 13 W zależności od realizowanego projektu W zależności od realizowanego projektu 41 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Elektryfikacja osiedla domków jednorodzinnych w W zależności od Szołdrach realizowanego projektu Budowa systemu informacji kulturalnej i turystycznej W zależności od realizowanego projektu Budowa kanalizacji Żabno – Brodniczka Esterpole W zależności od realizowanego projektu Budowa dróg gminnych w miejscowości Manieczki oraz Jaszkowo W zależności od Tworzykowo realizowanego projektu Budowa drogi w miejscowości Iłówiec Wielki W zależności od realizowanego projektu Budowa ścieżki rowerowej Żabno Żabinko W zależności od realizowanego projektu Budowa dróg na osiedlu w Żabnie, Brodnicy, Szołdrach W zależności od realizowanego projektu Modernizacja drogi w miejscowości Sulejewo (od drogi 603 do W zależności od Sulejewa) realizowanego projektu Modernizacja sieci wodociągowej (wymiana rur azbestowych) Iłówiec, Brodnica, Manieczki, W zależności od Grzybno, Chaławy, realizowanego projektu 42 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Szołdry, 23 24 25 Modernizacja dróg osiedlowych należacych do gminy w Brodnicy i W zależności od Manieczkach realizowanego projektu Budowa zbiornika retencyjnego w Brodnicy W zależności od realizowanego projektu Modernizacja drogi w miejscowości Ogieniewo W zależności od realizowanego projektu Razem 5 661 778 1 406 445 Budżet gminy 1 046 583 Budżet państwa 0 Środki prywatne 3 163 750 0 0 Środki Unii Europejskiej Urząd SAPARD (Fundusze Marszałkowski Strukturalne) 0 NFOŚiGW WFOŚiGW 45 000 Agencja Nieruchomości Rolnych 0 Inne JST Powyższe zestawienie wskazuje źródła finansowania inwestycji zapisanych w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica, informując, iż kwotę wydatków w wysokości 3 163 750 zaplanowano na lata 2004 – 2013 z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej, 1 406 445 z budżetu Gminy Brodnica i 1 046 583 z budżetu państwa (uczestniczącego finansowo w wydatkowaniu środków z Funduszy Strukturalnych, w proporcji 75% - UE, 25% - Polska). 43 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 VIII. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU 1. Koordynator realizacji zadań Planu Rozwoju Lokalnego Urząd Gminy w Brodnicy w sprawie wdrażania Planu - w zakresie zadań własnych w nim ujętych - zajął stanowisko podmiotu realizującego wykonanie Planu Rozwoju Lokalnego. Natomiast w przypadku dróg powiatowych znajdujących się na terenie gminy pozostanie jedynie podmiotem koordynującym i nadzorującym ogólne wykonanie planu. Nie jest bowiem w stanie nadzorować wdrażania poszczególnych projektów z osobna ani odpowiadać za ich finansowanie. 2. Monitoring Planu Rozwoju Lokalnego W realizacji Planu Rozwoju Lokalnego ważna jest kontrola przebiegu realizacji poszczególnych zadań zgodnie z przyjętym harmonogramem. Istotna jest także ocena uzyskanych efektów społecznych i gospodarczych, a także zmian w środowisku przyrodniczym. Zadanie to, mające charakter permanentny, nazywa się monitoringiem Planu Rozwoju Lokalnego. Realizacja Planu Rozwoju Lokalnego przynieść powinna pozytywne zmiany (efekty) zakładane na etapie opracowania. Może jednak się zdarzyć, i tego nie należy wykluczać, że pojawią się podczas realizacji niezamierzone i nieoczekiwane zmiany niekorzystne, których nie dało się przewidzieć lub, które wystąpiły w wyniku określonego ukształtowania się warunków realizacji Planu, zwłaszcza warunków zewnętrznych. Do takich zaliczyć można opóźnienia z rozliczeniami przyznanych grantów, czy też opóźnienia z wdrażaniem funduszy strukturalnych. Monitoring Planu Rozwoju Lokalnego będzie miał, zatem dwie funkcje: sprawdzającą i korygującą. Funkcja sprawdzająca polegać będzie na systematycznym, najlepiej corocznie, zestawieniu wykonanych przedsięwzięć w relacji do zapisanych w planie. Wskazać tutaj należy zadania wykonane i niewykonane, a także podać przyczyny opóźnień i innych odchyleń od zapisów, w przypadku zadań rzeczowych jak i organizacyjno – finansowych. Funkcja korygująca to wprowadzenie do zapisów Planu Rozwoju Lokalnego zmian wynikających z przesunięć realizacji poszczególnych zadań wynikających z istotnych okoliczności, których nie dało się przewidzieć w fazie tworzenia opracowania lub, co do których przyjęto niewłaściwe założenia. 44 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 Tak prowadzony monitoring Planu Rozwoju Lokalnego umożliwi: o bieżącą ocenę realizacji zadań, a także zakładanych rezultatów i oddziaływania założonego w opracowaniu, o prognozowanie ewentualnych zmian w warunkach realizacji dokumentu, o dokonanie bieżących korekt i poprawek, o podjęcie działań zabezpieczających i naprawczych, o informowanie społeczności lokalnej o uzyskanych wynikach. Podstawowe wskaźniki dla monitoringu znajdują się w rozdziale VI niniejszego opracowania, gdzie opisano oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego. 3. Ocena Planu Rozwoju Lokalnego Ocena ex-ante została przygotowana przez konsultantów Instytutu Rozwoju Inicjatyw Europejskich5, którzy na zlecenie władz gminy, wspólnie z powołanym zespołem zadaniowym wypracowali podczas zajęć warsztatowych listę zadań stanowiących podstawę do niniejszego opracowania. Wyłoniona lista zadań, po konsultacjach została uporządkowana i zhierarchizowana zgodnie z sugestiami członków zespołu. Ważnym kryterium była zarówno możliwość dofinansowania poszczególnych zadań z funduszy strukturalnych, jak i zdolność kredytowa gminy celem zaciągania zobowiązań w poszczególnych latach realizacji Planu Rozwoju Lokalnego. Możliwości finansowe realizacji zadań objętych opracowaniem zostały sprawdzone poprzez szczegółową analizę finansową z wykonania budżetu za lata 2000-2003 i prognozy budżetu na rok 2004. W dokumencie, który jest załącznikiem do Planu Rozwoju Lokalnego ujęto szczegółowo wpływy do budżetu Gminy, jak też jej rozchody, co pozwoliło wypracować pogląd na sposób realizacji budżetu w latach następnych. Ocena Planu w trakcie jego realizacji powinna być dokonywana równolegle z monitoringiem. Zapisy z monitoringu i oceny powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w formie notatki, jako dokumentacja do Planu Rozwoju Lokalnego. Przykładową kartę monitoringową projektu zamieszczono w dalszej części. 5 Instytut Rozwoju Inicjatyw Europejskich Spółka z o.o. w Poznaniu, ul. Nowowiejskiego 20/8; www.irie.pl 45 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 4. Karta ewaluacyjna projektu Zadanie Koordynator Termin realizacji zadania Karta realizacji projektu Lp. Planowane działania Opis i planowany termin Podjęte działania Efekty Przyczyny odchyleń Opis i termin Opis w Ocena podjętych aspekcie PRL koordynatora działań Propozycje działań Propozycje koordynatora 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 46 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brodnica na lata 2004-2006 i 2007-2013 IX. Public Relations PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Za informowanie społeczności lokalnej o Planie Rozwoju Lokalnego jest odpowiedzialny osobiście Wójt Gminy Brodnica. Ogólne informacje o Planie Rozwoju Lokalnego będą dostępne na stronach internetowych Gminy, w postaci wyciągu z opracowania, który poruszać będzie najistotniejsze jego elementy. Opracowanie dokumentu miało charakter uspołeczniony, w którym uczestniczyli wybrani przedstawiciele z pośród mieszkańców gminy. Społeczność lokalna będzie informowana o roli jaką odgrywa Plan Rozwoju Lokalnego przy ubieganiu się o środki unijne na dofinansowanie projektów realizowanych na terenie Gminy. 47