PARP: Portal Innowacji – Źródła sukcesu Regionalnych Systemów

PARP: Portal Innowacji – Źródła sukcesu Regionalnych Systemów

Newsy
Źródła sukcesu Regionalnych Systemów Innowacji na przykładzie Regionalnego Systemu
Innowacji Dolnej Austrii
Nadmierne
rozproszenie
i
rozdrobnienie
przedsięwzięć
wzmacniających
innowacyjność
gospodarki oraz brak hierarchizacji i
integracji działań proinnowacyjnych
powodują niespójność w tworzeniu
regionalnych systemów innowacji – to jedna z uwag formułowanych przez przedstawicieli
instytucji otoczenia innowacyjnego biznesu w trakcie spotkań
konsultacyjnych
przeprowadzonych przez ekspertów projektu „Skuteczne Otoczenie Innowacyjnego Biznesu”,
realizowanego na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Reprezentujący
instytucje proinnowacyjne są zdania, że regionalna polityka innowacyjna cechuje się słabą
koordynacją działań, co skutkuje rozproszeniem decyzji i działań podejmowanych w
regionach. Regionalne systemy innowacji są na początkowym etapie tworzenia. Rozwój ich
zdolności innowacyjnych wymaga silnego wsparcia, zarówno ze strony krajowej, jak
i regionalnej polityki.
Tymczasem u podstaw rozwoju innowacyjnej gospodarki w skali kraju leży potencjał, który
znajduje się wewnątrz regionów, w środowiskach lokalnych. (…) Podstawy wsparcia
innowacyjności gospodarki generują elastyczne układy sieciowe tworzące regionalne
systemy innowacji – piszą eksperci w raporcie pod redakcją Michała Klepki „W kierunku
regionalnych systemów innowacji – polskie i europejskie przykłady tworzenia struktur
sieciowych na poziomie regionów„. Nie można określić jednego uniwersalnego modelu
takiego systemu. To jest przede wszystkim elastyczny, regionalny socjoekonomiczny układ o
jak najszerszych powiązaniach, który jest w stanie wykorzystać lokalne zasoby i atrybuty
determinujące procesy produkcyjne, produkty oraz usługi stosownie do specyfiki
lokalnego/regionalnego rynku. Główną przesłanką budowy systemów jest nowe podejście do
strategii rozwoju gospodarczego, ukierunkowane na poszukiwanie bezpiecznych i trwałych
podstaw rozwoju wewnątrz regionów, przy szerokim wykorzystaniu zaangażowania
środowisk lokalnych. Kończą się czasy pojedynczych inwestorów będących dźwignią dla
całych regionów (…).
Podstawowymi problemami w procesie tworzenia regionalnych systemów innowacji jest
budowa konsensusu i rozszerzenie synergii. Pierwszy z elementów wymaga włączenia i
współdziałania różnych podmiotów publicznych i prywatnych o odmiennych celach i
interesach. Synergia jest produktem wspólnego działania, kontaktów i prób rozwiązywania
problemów. Środowisko/sieć spełnia funkcje inkubatora procesu innowacyjnego. W ramach
sieci innowacyjnych kluczową rolę w wytwarzaniu i rozpowszechnianiu nowych produktów
odgrywa komunikacja, koordynacja i kooperacja pomiędzy uczestnikami procesu
innowacyjnego. Obecnie – w ramach wspierania procesów sieciowych i systemów
innowacyjnych - główny nacisk kładzie sie na interakcje między podmiotami i instytucjami,
natomiast znaczenie drugoplanowe posiada infrastruktura będąca tylko środkiem do
osiągnięcia celu.
Dobrym przykładem sposobu kreowania regionalnego systemu innowacji jest Dolna Austria.
(…) Sukces Dolnej Austrii zależy tylko od zwiększenia siły konkurencyjności podmiotów
gospodarczych Dolnej Austrii – czytamy na stronie internetowej Regionalnego Systemu
Innowacji Dolnej Austrii http://www.ris-noe.at/engl/index.htm- I dlatego stworzyliśmy
Regionalną Strategię Innowacji, która obecnie pełni rolę filarów dla Regionalnego Systemu
Innowacji, w ramach którego koordynowane są z kolei wszelkie jednostkowe działania.
Proces budowania regionalnego systemu innowacji w Dolnej Austrii rozpoczął sie wraz ze
zdefiniowaniem potrzeby opracowania regionalnej strategii innowacji. Celem projektu RIS
było stworzenie systemu wsparcia dla innowacji – w ten sposób władze lokalne
odpowiedziały na formułowane wprost potrzeby środowiska naukowego, politycznego i
gospodarczego regionu. W tym celu w ramach projektu powołany został Komitet Sterujący,
którego przyjął rolę koordynatora procesu budowy systemu. Projekt RIS definiował
następujące główne cele:
wzmocnienie współpracy pomiędzy firmami i dostawcami technologii w obszarze
innowacji,
intensyfikacja działalności B+R,
wzmocnienie komercyjnego wykorzystania rezultatów działalności B+R,
promocja innowacji i budowanie świadomości proinnowacyjnej.
Jednocześnie zdefiniowany został cel długoterminowy strategii – utworzenie efektywnego
systemu wsparcia innowacji zdolnego do stworzenia z Dolnej Austrii wzorcowego regionu
Europy. Wraz z opracowaniem Regionalnej Strategii Innowacji Dolnej Austrii (RIS NÖ)
zdefiniowany został schemat budowania systemu wsparcia innowacji w regionie, który był
„mapą drogową” dla osiągnięcia zakładanego celu długoterminowego strategii. Strategia
koncentrowała uwagę na potrzebie stworzenia regionalnego systemu innowacji opartego na
pięciu filarach rozwoju regionu:
1. innowacje,
2. technologie,
3. współpraca,
4. internacjonalizacja,
5. mobilizacja firm start-up.
Tworzenie regionalnego systemu innowacji możliwe było poprzez realizacje szeregu projektów
o charakterze regionalnym, krajowym oraz międzyregionalnym. Zapleczem dla wszystkich
działań był utworzony Komitet Sterujący, czuwający nad zapewnieniem konsensusu
regionalnego pomiędzy aktorami uczestniczącymi w tworzeniu regionalnej strategii innowacji.
W ujęciu historycznym można wskazać na kilka inicjatyw, którym system innowacji zawdzięcza
swoje istnienie. Są to m.in.:
1. RIS+ NÖ – celem projektu było ukierunkowanie i reorientacja kompetencji oraz integracja
pojedynczych działań w kierunku realizacji celów zdefiniowanych w strategii rozwoju. W
konsekwencji każdemu z filarów strategii rozwoju przypisana została grupa niezależnych
inicjatyw wraz z mechanizmem koordynacji. W ramach projektu uruchomione zostało biuro
“Office for Technology” .
2. PEP (Partners Ensuring Progress) – projekt realizowany był wraz z trzema innymi
regionami UE: Schleswig-Holstein, Kent oraz South Sweden. Celem projektu było testowanie
nowych kanałów współpracy transregionalnej w celu podniesienia efektywności wykorzystania
istniejącej infrastruktury oraz wsparcia MSP w działaniach innowacyjnych. W efekcie realizacji
projektu powstał dokument PEP Management Guide , będący przewodnikiem dla osób
odpowiedzialnych za budowanie publicznej infrastruktury wsparcia innowacji. PEP
Management Guidezawiera zestaw konkretnych pomysłów i idei, pokazujących w jaki sposób
można organizować transfer doświadczeń pomiędzy kilkoma regionami oraz jak wspólnie
wykorzystywać infrastrukturę wsparcia innowacji. W bezpośrednim związku z realizacja
projektu pozostają cztery inicjatywy – produkty: Innovation Partner Consulting, Innovation
Check, Innovation Survey, Support Monitoring.
3. Sieć STRINNOP – (Strengthening the Regional Innovation Profile), celem sieci była
rozbudowa i wspieranie regionalnych profili innowacyjnych poprzez wykorzystywanie
doświadczeń i dobrych praktyk regionów uczestniczących w sieci. W konsekwencji działania
sieci pośrednio przyczyniły się do wzmocnienia regionalnych warunków rozwoju potencjału
innowacyjnego lokalnie zlokalizowanych przedsiębiorstw. Dodatkowym efektem uczestnictwa
w sieci STRINNOP była możliwość porównywania (benchmarkingu) regionu z pozostałymi
uczestnikami sieci.
4. Sieć CROBOBUCO (Innovating regions fostering CROss-BOrder BUsiness CO-operation
between EU and NAC regions)– celem sieci było stworzenie platformy współpracy
pomiędzyregionami dla wzmocnienia innowacyjności regionów partnerskich. Efektem pracy
sieci było opracowanie przewodnika dla instytucji Unii Europejskiej oraz władz regionalnych w
zakresie mechanizmów wymiany informacji oraz inicjowania mechanizmów współpracy
biznesowej pomiędzy regionami przygranicznymi.
5. PAXIS –"Mechanisms to facilitate the setting-up and development of innovative firms” –
projekt realizowany był przez pięć regionów Europy: Wiedeń, Kopenhagę, Edinburgh,
Hamburg i Veneto. Celem było stworzenie strategii wsparcia firm start-up oraz wzmocnienie
istniejących instrumentów stymulujących przedsiębiorczość na poziomie regionalnym.
Dolna Austria jest obecnie liderem europejskim we wdrażaniu regionalnej polityki innowacji,
co potwierdzają trzy prestiżowe nagrody:
The Award of Excellence for Innovative Regions - Komisji Europejskiej,
Award for Europe’s most innovative Region - Assembly of European Regions,
RegioStars Awards– za program “Innovation Assistant”.
Elżbieta Książek Dyrektor Poznańskiego Parku Naukowo – Technologicznego upatruje źródeł
sukcesu Regionalnego Systemu Innowacji Dolnej Austrii w kilku czynnikach, są to m.in.:
konsekwentna kontynuacja realizacji RIS przez ten sam zespół ludzi od 1997,
wsparcie polityczne realizowanej koncepcji przez ministerstwa i Komitet Sterujący RIS,
konsekwentna realizacja idei ciągłego sieciowania i prowadzenia dialogu w celu
uzyskania konsensusu dla podejmowanych działań,
angażowanie konkretnych środków finansowych na implementacje pomysłów zarówno
ze źródeł własnych jak i funduszy strukturalnych,
jasny podział zadań i odpowiedzialności pomiędzy aktorami funkcjonującymi w
systemie,
konsekwentne kierowanie działań na klienta czyli MŚP,
śmiałe eksperymentowanie i wyciąganie konkretnych wniosków z podejmowanych
inicjatyw.
Opracowanie: Robert Krupowicz w oparciu o raport W kierunku regionalnych systemów
innowacji – polskie i europejskie przykłady tworzenia struktur sieciowych na poziomie
regionów pod redakcją Michała Klepki.
Autor:
Robert Krupowicz