Reprezentacje

Badania rynku
Próba „reprezentatywna”:
• Taka część zbiorowości szerszej, która jest
miniaturą owej zbiorowości.
• Problemy:
- może być reprezentatywna ze względu na
jedne i nie być reprezentatywna ze względu
na inne zmienne,
- zależy od stopnia dokładności.
Trzy znaczenia reprezentatywności:
• 1) jeśli w próbie występują wszystkie
wartości zmiennej (tzw. reprezentatywność
typologiczna),
• 2) jeśli rozkłady w próbie odpowiadają
rozkładom w populacji,
• 3) jeśli zależności w próbie odpowiadają
zależnościom w populacji.
Dobór celowy:
• Taki dobór reprezentantów populacji, aby
próba stanowiła „obraz” populacji.
W tym celu konieczna jest znajomość
wartości i rozkładów w populacji
urzędy statystyczne,
roczniki, itp.
Najczęściej jest to próba kwotowa.
Próba losowa:
• Jeśli wszystkie elementy mają jednakową
szansę
• Ogólniej: jeśli wszystkie elementy tej samej
kategorii mają jednakową szansę (tzw. II
zasada randomizacji)
Zalety losowania prostego:
• Można stosować wszędzie tam, gdzie brak
jest wiedzy o populacji
• Pozwala korygować błędną lub niedokładną
wiedzę o populacji
• Zapewnia reprezentatywność
Przykład tablicy liczb losowych:
l.p.
1
1
10480 15011 01536 02011 81647 91646 69179 14194 62590 36207
2
22368 46573 25595 85393 30995 89198 27982 53402 93965 34095
3
24130 48360 22527 97265 76393 64809 15179 24830 49340 32081
4
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Przykład losowania prostego:
•
•
•
•
Populacja liczy 1000 elementów – badamy 15.
Każdy element ma numer: 001,002, itd.
Wybieramy element startowy w tablicy losowej. Np. (1, 7).
Wybrane elementy do badań to:
691
141
625
362
223
465
255
853
309
891
279
534
939
340
241
Co zatem stosować?
• Zależy to od spełnienia tzw. prawa wielkich liczb.
• np. dzielenie 30-osobowej grupy na dwie
(kontrolną i eksperymentalną) raczej nie daje
pewności co do rozkładów i związków między
zmiennymi; nie daje też pewności podobieństwa
ze względu na więcej niż jedną badaną cechę
• A może losowanie warstwowe?
– Warunek: próby o liczności ok. 150 elementów
Inne techniki „słabo” losowe.
•
•
•
•
•
•
•
Losowanie grup problemowych
Losowanie kwotowe
Losowanie według wygody
„Przechwycenie po drodze”
Sędziowie kompetentni
„dolepianie” i losowanie sieciowe
Losowanie sekwencyjne.
Grupa problemowa (focus group):
• najlepiej 8-10 osób dobrze zorientowanych
w temacie
• dyskusja sterowana przez tzw. moderatora
• od 30 min do 1 godz.
Losowanie kwotowe (quota sampling):
Losowanie według zadanego profilu populacji
poprzez ankietowanie tak długo, aż zadany profil
uzyska się w próbie.
Bardzo popularne w sondażach telefonicznych.
Przy odpowiednim postępowaniu może być uważane
za w przybliżeniu losowe.
Niebezpieczeństwo wyborów tendencyjnych
Losowanie według wygody:
• Według wygody badającego: np. studenci
na uczelni są wygodni dla wykładowcy,
dealerzy i serwisanci dla firmy, itd.
• Wyników zasadniczo nie można rozciągać
na całą populację
Przechwycenie po drodze:
• Jest to nowoczesna odmiana wywiadów
przeprowadzanych wśród np. przechodniów.
• Wady: próba zasadniczo nie jest reprezentatywna
(np. chorzy, pracujący nocą, itd.)
• Można ją poprawić m. in. poprzez:
sterowanie ilością badań,
powtórne losowanie z wywiadów,
planowanie miejsc wywiadów
Metoda sędziów kompetentnych:
• Wywiady należy przeprowadzać wyłącznie
z tzw. osobami o dużej wiedzy
merytorycznej (kluczowymi informatorami)
Dolepianie i losowanie sieciowe:
• Stosowane wtedy, kiedy dana cecha
występuje rzadko.
Należy znaleźć pierwszą osobę o zadanej
cesze i dalej według założenia, że:
„indywidualności pociągają indywidualności”
Losowanie sekwencyjne:
• Polega na sukcesywnym dołączaniu
nowych jednostek do puli losowo
wybranych elementów, aż do spełnienia
wymagań (np. pewnego zakresu wartości,
struktury danych, rozkładu cech).
• Zalety: najczęściej znacznie niższy koszt
badań w porównaniu z próbą losową