Bąk to zabawka wprawiana w ruch obrotowy dookoła własnej osi

Muzeum Zabawek i Zabawy
Bąk
06.05.2009.
Bąk to zabawka wprawiana w ruch obrotowy dookoła własnej osi. Urządzenie często jest wprawiane w
ruch za pomocą naciśnięcia tłoka wędrującego po osi ze śrubowym nacięciem. Wprawiana w ruch
obrotowy zabawka nie przewraca się, a jej oś, toczy się po powierzchni stożka w ruchu zwanym precesją"
(Wikipedia). Pierwsze znane współcześnie bąki pochodzą z Babilonii z III tysiąclecia p.n.e. Były wykonane z gliny,
ozdobione wizerunkami ludzkich postaci i zwierząt.
W Polsce bąki swoją największą popularność osiągnęły w średniowieczu. Wykonywane były z drewna i
posiadały różne kształty - stożka, kuli czy serduszka, każdy był zwężany u dołu, a rozszerzony ku górze.
Zabawa nimi polegała na podcinaniu bacikiem stojącego na ziemi bąka lub na wprowadzaniu go w ruch
wirowy przez włożenie w górny otwór patyczka. Nazywane były cygą, kręglicą, frygą, wartołką, i
warchołką. Również w renesansowej Polsce zabawka ta nie straciła na popularności. Pisał o niej Andrzej Kochanowski
(synowiec Jana): „Jaką po długich salach gra się bawią dzieci,/W długiem kole patrzając,/ Ta
biczmi pędzona, krzywem kołem polata". Z epoki oświecenia pochodzi rysunek bąk został doskonale
przedstawiony na rysunku Daniela Chodowieckiego „Zabawy dziecięce". Można na nim zauważyć
dwa rodzaje tej zabawki - kulę zakończoną szpicem umieszczonym na powierzchni ziemi oraz mniejszą w
kształcie stożka. Współczesne bąki nadal wzbudzają zainteresowanie wśród dzieci. Produkowane są z najróżniejszych
materiałów i przybierają różnorodne wzory, wzbogacane są również efektami dźwiękowymi i świetlnymi,
wprowadzane w ruch dają wiele radości i dobrej zabawy. http://www.arch.muzeumzabawek.eu
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 20:47