Standaryzacja współczynników demograficznych - E-SGH

Ćwiczenia cz.2.
Standaryzacja współczynników
demograficznych
Plan
• Dlaczego standaryzujemy współczynniki?
• Metody standaryzacji
• Przykłady standaryzacji bezpośredniej
• Dlaczego standaryzujemy?
Standaryzacja daje nam możliwość porównywania
poziomu zjawiska w dwóch populacjach (badanie
przekrojowe lub dot. zmian w czasie) przy
jednoczesnej kontroli różnic między populacjami ze
względu na inne cechy
• Najczęściej standaryzacja służy eliminacji różnic w
strukturze populacji według wieku
• Od surowych współczynników (crude rates) do
skorygowanych współczynników (adjusted rates)
Przykład
umieralność w dwóch krajach
Współczynniki zgonów /umieralności (np. na 100 tys. osób)
Młodzi
Starsi
Ogółem
Kraj A
4
12
10
Kraj B
6
18
9
Kraj A charakteryzuje się wyższą umieralnością dla całej populacji,
ale jest ona niższa dla poszczególnych grup wieku
Kraj A
Kraj B
Struktura wieku ludności
Młodzi
Starsi
25
75
75
25
ogółem
100
100
Metody standaryzacji
• Standaryzacja bezpośrednia (direct standardization)
• Standaryzacja pośrednia (indirect standardization)
• Techniki regresyjne (regresji)
o modele addytywne
o modele multiplikatywne
(więcej: Metody analizy demograficznej)
Standaryzacja bezpośrednia
• Wykorzystanie rzeczywistych cząstkowych
współczynników dla dwóch lub więcej populacji
(np. cząstkowe współczynniki zgonów, cząstkowe
współczynniki płodności)
• Populacja standardowa - jedna z analizowanych
populacji, w porównaniach międzynarodowych może
to być np. standardowa struktura europejska
(European standard population)
Standaryzacja bezpośrednia cd.
D
• Ogólne współczynniki mi
• Cxi: struktura wg wieku (X) i-tej
populacji
mi 
xi
x
Pi
Pxi
C xi 
Pi
• mxi: współczynniki wg wieku dla i-tej
Dxi
mxi 
populacji
Pxi
• Ogólne współczynniki mi
mi   C xi mxi 
x
D
x
Pi
xi
mi 
Ogólne współczynniki mi
D
xi
x
Pi
  C xi mxi
x
Standaryzacja bezpośrednia: współczynniki są „nałożone”
na strukturę populacji standardowej
mi (direct )   Cx• mxi
x
Standaryzacja bezpośrednia cd.
• Otrzymujemy standaryzowane współczynniki, które są
wielkościami TEORETYCZNYMI
• Uwaga! Jeśli między populacjami istnieją znaczne
różnice w strukturze wieku ludności, wtedy
standaryzacja bezpośrednia nie powinna być stosowana.
Standaryzacja – wykorzystanie indeksów
agregatowych wielkości stosunkowych
Cel: wyodrębnianie wpływu zmian struktury wieku i natężenia
rozpatrywanego procesu
Przykład : Analiza zmian ogólnego współczynnika płodności w
latach 2002-2012
formuły Laspeyresa i Paaschego: zapis wzorów według
notacji stosowanej na zajęciach ze Statystyki
Literatura:
1. J.Z.Holzer, Demografia, PWE, Warszawa 2003
(rozdział 3.4).
2. J. Kurkiewicz, 2010, Procesy demograficzne i
metody ich analizy. Uniwersytet Ekonomiczny
w Krakowie, Kraków (rozdział 5.3).
3. Caselli, G., J. Vallin, G. Wunsch, 2006,
Demography. Analysis and Synthesis. Elsevier
(rozdział 15)
Reklama 
Zapraszamy na wykład pt.
Metody analizy demograficznej