Standardy dekontaminacji instrumentów okulistycznych

Standardy dekontaminacji instrumentów okulistycznych

Standardy dekontaminacji
instrumentów okulistycznych
Elżbieta Kutrowska
Oko człowieka
Budowa oka
Przykłady zabiegów okulistycznych
• Korygowanie wad wzroku - laserowa operacja
wzroku, abrazja rogówki,
• Operacja na mięśniach odpowiedzialnych za
poruszanie gałki ocznej (leczenie zeza),
• Fakoemulsyfikacja w leczeniu zaćmy,
• Trabekulektomia w leczeniu jaskry,
• Witrektomia - operacja ciała szklistego,
• Nacięcie woreczka łzowego.
Instrumenty do operacji oka
• Są to instrumenty mikrochirurgiczne, z których
większość ma elementy rurowe o bardzo małym
przekroju (kapilary)
• Sprężyny, śrubki, zawiasy
• Zamki różnego typu
• Instrumenty z przesuwanym trzonkiem albo
przesuwanym zamkiem rurkowym
• Instrumenty chwytne
• Nożyczki
• Kaniule
Cechy charakterystyczne narzędzi
Imadło
Długość od 7,5 do 12 cm
Sprężyna
Nożyczki
Nożyczki do tęczówki
Nóż diamentowy z przesuwanym zamkiem rurowym
Pęsety
Końcówka pęsety
Wewnątrzgałkowe kleszczyki do ciał obcych Rapazzo
Iniektor
Iniektor
Pęseta rogówkowa
Rozwórki
Klamra Bishop
Tendon Tucker
Jameson Muscle Forceps
Miernik
kątowy
Punch
Kaniula do irygacji
Kaniula do hydrosekcji
Czopery i haczyki
Kategoria ryzyka wg Spauldinga
• Kategoria A – wyroby wysokiego ryzyka naruszające ciągłość tkanek i kontaktujące się
z gałka oczną i błoną śluzową
• Wymagają sterylizacji !!!
Ustawa o wyrobach medycznych
(Dz.U. 2010 nr 107 poz. 679)
• inwazyjny wyrób medyczny – wyrób medyczny
lub wyposażenie wyrobu medycznego, który
jest wprowadzany (…) w całości lub części, do
wnętrza ludzkiego ciała przez otwory ciała
albo przez jego powierzchnię;
Wymagania normatywne
• Producent instrumentów jest zobligowany do
podania szczegółowych informacji o
reprocesowaniu –
• PN-EN ISO 17664:2004
Sterylizacja wyrobów medycznych.
Informacje dostarczane przez wytwórcę
odnoszące się do procesu ponownej
sterylizacji wyrobów medycznych
Wymagania prawne
•
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2011 roku w
sprawie wymagań zasadniczych oraz procedur oceny zgodności
wyrobów medycznych (Dz.U.2011.16.74), załącznik 1 – wytwórca
wyrobu medycznego jest zobowiązany dostarczyć instrukcję w
zakresie jego bezpiecznego i właściwego używania, warunków
przechowywania i posługiwania się wyrobem medycznym, oraz
szczególnych zaleceń eksploatacyjnych.
• W przypadku wyrobów medycznych do wielokrotnego użytku,
wytwórca zobowiązany jest dostarczyć informacje o odpowiednich
procesach pozwalających na ponowne użycie obejmujących
czyszczenie, dezynfekcję, pakowanie oraz zalecaną metodę
ponownej sterylizacji i zasady montażu końcowego. Ponadto
powinien poinformować użytkownika o ograniczeniach związanych z
kolejnym użyciem wyrobu.
Instrukcje
producentów/dystrybutorów
• Chusteczki Cleanisept-Wipes, to doskonała
alternatywa dla dotychczas stosowanego w
okulistyce koncentratu Pantasept. Łatwe w
stosowaniu, umożliwiają szybką dezynfekcję
wszystkich dostępnych na rynku gonioskopów
i innych soczewek diagnostycznych, jak
również pryzmatów w tonometrach
aplanacyjnych.
Instrukcje
producentów/dystrybutorów
Instrukcja do czoperów i haczyków
• Natychmiast po zabiegu wykonać płukanie pod
bieżącą wodą, delikatnie osuszyć używając
materiałów bezpyłowych
Instrukcja dekontaminacji kleszczyków do ciał
obcych
• Delikatnie płukać w wodzie destylowanej,
wysuszyć, zabezpieczyć ostre końce, zapakować i
sterylizować w autoklawie 3 min, 134°C
Procedury /instrukcje szpitalne
• Powinny być zgodne z prawem, normami i
pisemnymi zaleceniami producenta
• Żądaj instrukcji producenta i sprawdzaj
zgodność z ryzykiem związanym ze
stosowaniem narzędzi
• Dostosuj proces dekontaminacji do
zagrożenia związanego z użyciem narzędzi
Wytyczne WFHSS
Warunki ogólne prawidłowej dekontaminacji
• Wyszkolony personel z doświadczeniem i
specjalistycznymi kwalifikacjami
• Odpowiedni układ pomieszczeń ze strefą
brudną i czystą.
• System zarządzania jakością
• Instrukcje producenta i/lub wewnętrzne
instrukcje
Postępowanie bezpośrednio po zabiegu
w miejscu użycia - standard WFHSS
• Usunąć wydzieliny, krew, pozostałości po soczewkach,
pozostałości po lekach, poprzez płukanie w kierunku
przepływu bezpośrednio po użyciu.
• Sprawdzić uszkodzenia instrumentów (mikroskop)
• Demontaż (jeśli konieczne)
• Uważnie umieścić w systemie transportu
• Zawsze podnosić i nosić kontenery transportowe w
poziomie
• Zapewnić transport bez wstrząsów – upewnić się, że
nie ma nierównych powierzchni
Ochrona instrumentów –
standard WFHSS
• Systemy specjalnych uchwytów służących do transportu,
reprocesowania, przechowywania i używania instrumentów.
• Kontenery sterylizacyjne dostosowane do narzędzi
okulistycznych
• Perforowane, przylepne taśmy i maty silikonowe
• Uchwyty silikonowe lub sprężynowe
• Silikonowe narożniki wewnętrzne boczne w celu ochrony przed
uderzeniami
• Płaskie tacki z siatki z pokrywką
• Specjalne pojemniki na małe elementy (haczyki rogówkowe,
wiertła)
• Ochronne osłony transportowe na delikatne instrumenty
Dekontaminacjastandard WFHSS
• Organizacyjny rozdział od instrumentów z
innych działów
• Używać odpowiednich środków myjącodezynfekujących do procesów manualnych i
maszynowych
• Nie mieszać z narzędziami innych specjalności
- ryzyko zablokowania osadami
• Nie używać materiałów pylących, włóknistych
– lignina, gaza, papier i włóknina niskiej jakości
Wyposażenie stanowiska mycia
manualnego – obróbka wstępna
• Odrębne stanowisko mycia
• Pistolet z końcówkami dopasowanymi do średnicy
kaniul i narzędzi zawierających kapilary
• Demineralizowana woda do mycia i płukania
• Detergenty zgodne z instrukcją producenta
• Maty silikonowe wyścielające zlewozmywak
• Szczotki o cienkim włosiu
• Suszenie sprężonym, czystym powietrzem
medycznym
• Mikroskop lub lampa ze soczewką
Maszynowe procesy dekontaminacji
•
•
•
•
Zalecane jako metoda podstawowa
Walidacja procesu mycia i dezynfekcji
Oddzielne myjnie lub procesy
Wózki wyposażone w końcówki do podłączenia i
zamocowania instrumentów
• Czyszczenie myjni, rurek i końcówek do podłączenia
narzędzi przed każdym załadunkiem – płukanie pustej
myjni
• Jeżeli wsad do myjni jest mieszany z innymi narzędziami
– dopilnować, aby nie zawierały zanieczyszczeń (bardzo
dokładne wstępne czyszczenie i płukanie)
Detergenty
• Zalecane są preparaty alkaliczne o pH roztworu użytkowego
> 10
• Są bezpieczne dla instrumentów z powłoką wykonaną z:
• Tworzyw sztucznych -poliacetal (POM) lub politereftalanu
butylenu (PBT), teflon (PTFE)
• Silikonu
• Z powłoką mosiężną
• Z powłoką zawierającą w składzie tytan, stal nierdzewną z
numerami materiałów 1.4301, 1.4404, 1.4024, 1.4310,
1.4034 i 1.4401
• Tylko w przypadku kolorowych powłok z anodowanego
aluminium odnotowano zanikanie kolorów
Maszynowa
dekontaminacja narzędzi
okulistycznych
Bezpośrednio
po użyciu
Usunąć tkanki, krew, śluz natychmiast
po użyciu
Płukanie
Wstępne płukanie pod bieżącą wodą
Wstępne
czyszczenie
Wstępne czyszczenie w roztworze
myjącym lub myjąco-dezynfekcyjnym,
szczotką, powierzchnie zewnętrzne i
trudnodostępne minimum 5 razy
Powtórne
płukanie
Kontrola
Powrót do
początku
procesu
Przygotowanie
wsadu do myjni
Płukanie pod bieżącą wodą przez minimum 10 s,
płucz wewnętrzne kanały przez minimum 10 s,
użyć strzykawki lub pistoletu z odpowiednimi
końcówkami
Sprawdź czystość
narzędzi
BRUDNE
CZYSTE
Umieść narzędzia na
niepylącej białej
bibule – łatwiej
zauważysz
zanieczyszczenia
Zamocuj narzędzia w uchwytach,
narzędzia kanałowe podłącz do dysz
płuczących (użyj specjalnego wózka
wsadowego), nie łącz narzędzi
okulistycznych z innymi
Wybór
procesu
Dezynfekcja
Mycie z użyciem detergentów
alkalicznych o pH > 10 (jeśli producent
dopuszcza), program dla mikronarzędzi
z wielokrotnym płukaniem wodą
demineralizowaną
Dezynfekcja termiczna 90ᵒC, 5 min
Kontrola
Sprawdź czystość narzędzi przedmuchując
czystym sprężonym powietrzem, nie
używaj środków konserwujących i smarów
Pakowanie
Kolejne kroki technologiczne – kontrola,
testy funkcjonowania, pakowanie
Nie używać
smarów i śr.
konserwujących
sterylizacja
Dokumentacja
i zwalnianie
Sterylizacja z użyciem programu z
frakcjonowaną próżnią wstępną dla
narzędzi mikrochirurgicznych
Sprawdzenie dokumentacji
wszystkich etapów dekontaminacji
i zwalnianie w przypadku
zgodności
Kompletna
dokumentacja
Specjalistyczny wózek wsadowy do narzędzi okulistycznych
Podłączenie i zamocowanie instrumentów
Wsad do myjni-dezynfektora
Manualna dekontaminacja narzędzi
okulistycznych i innych zawierających
wąskie światło i trudnodostępne
powierzchnie
Bezpośrednio
po użyciu
Usunąć tkanki, krew, śluz natychmiast
po zabiegu
Płukanie
Wstępne płukanie pod bieżącą wodą
Wstępne
czyszczenie
Zanurzyć w roztworze myjącym lub
myjąco-dezynfekcyjnym, potem czyścić
szczotką powierzchnie zewnętrzne i
trudnodostępne minimum 5 razy
Powtórne
płukanie
Kontrola
Powrót do
początku
procesu
Płukanie pod bieżącą wodą przez minimum 10 s,
płucz wewnętrzne kanały przez minimum 10 s,
użyć strzykawki lub pistoletu z odpowiednimi
końcówkami
Sprawdź czystość
narzędzi
BRUDNE
CZYSTE
Umieść narzędzia na
niepylącej białej
bibule – łatwiej
zauważysz
zanieczyszczenia
Osuszanie ( aby zapobiec rozcieńczaniu
środka. dezynfekcyjnego)
Dezynfekcja przez zanurzenie i
wypełnienie kanalików
Przestrzegaj
parametrów
Ostatnie
płukanie
Suszenie
Płukanie bieżącą wodą
demineralizowaną przez min. 10 s,
czystość mikrobiologiczna wody
min. jak woda pitna
Suszenie sterylnym, filtrowanym
sprężonym powietrzem lub czystym,
wolnym od drobnoustrojów
Przekazanie do strefy czystej
Kompletna
dokumentacja
procesu
Kolejne kroki technologiczne –
kontrola, testy funcjonowania,
pakowanie, sterylizacja
Zmienić
rękawice
na czyste
Skuteczność czyszczenia
• Narzędzia można uznać za czyste wtedy, gdy są
wizualnie czyste,
• Kontrola laboratoryjna wykazuje
zanieczyszczenia poniżej 100 μg białka,
zalecenia niemieckie maks. 50 μg białka
• Nie zawierają pozostałości detergentów,
leków, środków dezynfekujących,
zanieczyszczeń pochodzących z wody do
mycia, płukania i wytwarzania pary
Ocena czystości narzędzi
• Pod mikroskopem lub lampą z soczewką o
dużym powiększeniu
• Wnętrza kanałów sprawdzać w czasie mycia
przepłukując 3% nadtlenkiem wodoru,
• Nie używać nadtlenku wodoru do narzędzi z
aluminium anodowanego i niektórych stopów
tytanu
Woda do płukania w procesach
manualnych
• Używać świeżej wody demineralizowanej lub
destylowanej
• Woda stojąca w kanistrach nie spełnia
wymogu czystości mikrobiologicznej
• Można zastąpić ją wodą sterylną z apteki
• Nie używać soli fizjologicznej do
płukania narzędzi !!!
Inspekcja wzrokowa załadunku
Lupa podświetlana,
powiększenie x15
Lupa stołowa, powiększenie x3
Lupa stereoskopowa, regulacja
powiększenia
Skutki niewłaściwej wody do mycia,
płukania i wytwarzania pary
Instrument do wymiany – korozja
powierzchni
Uszkodzone ostrze noża diamentowego i
zanieczyszczenia na styku z uchwytem
Imadło – zanieczyszczenia, korozja,
zmiany barwne
Nożyczki Vanesa – korozja, zmiany
barwne (krzemiany w wodzie)
Przykłady nieskutecznego czyszczenia
Głowica do fakoemulsyfikacji
Miejsca narażenia na pozostawienie zanieczyszczeń
Zanieczyszczenia na uchwycie pęsety
Korozja na nożyczkach Castroviejo
Opakowania i materiały pomocnicze
• Opakowania powinny być niepylące
• Nie zawijać narzędzi w ligninę, kompresy
gazowe i włókninowe
• Włókna i pyłki zanieczyszczają narzędzia,
zatykają światło narzędzi kanałowych
• Stosować osłonki i uchwyty niepylące,
silikonowe, metalowe
Kompletowanie pakietów
• Nie łączyć w jednym pakiecie instrumentów i
materiałów opatrunkowych
• Używać perforowane tace z matą silikonową
(jeżyk) lub specjalnymi uchwytami
Mata silikonowa typu „jeżyk” i listwy stabilizujące
narzędzia na macie
Mata silikonowa
Przylepne paski silikonowe (jeżyki)
Uchwyty z twardego tworzywa i metalowe sprężyny
stabilizujące nie sprawdzają się podczas mycia maszynowego
Uchwyty do narzędzi
silikonowe sprawdzają się w
myciu maszynowym,
sterylizacji i transporcie
Osłonki silikonowe na narzędzia
Zabezpieczenie narzędzi torebkami
papierowo-foliowymi
Sterylizacja
• Bezwzględnie należy stosować procesy z
frakcjonowaną próżnią wstępną dla narzędzi
mikrochirurgicznych, aby zapewnić
prawidłową penetrację pary
• Zakaz stosowania cykli flash
• Wyeliminować sterylizatory grawitacyjne i
kasetowe
Sterylizator kasetowy: Procesy dla narzędzi
nieopakowanych
Typ N
Typ S
Proces typu S dla narzędzi opakowanych
Podsumowanie
• Reprocesowanie instrumentów okulistycznych
jest trudne z powodu złożonej konstrukcji, składu
materiałowego i podatności na uszkodzenia
• Procesy dekontaminacji wymagają walidacji
• Powinny być prowadzone w centralnych
sterylizatorniach a nie w gabinetach
• Najtrudniejsze instrumenty powinny być
zastępowane wyrobami jednorazowego użycia
• W kosztach zabiegu należy uwzględnić
konieczność częstej wymiany narzędzi
Dziękuję