Fizyka klasa II

Transkrypt

Fizyka klasa II
Wymagania na poszczególne oceny
przy realizacji programu
i podręcznika „Świat fizyki” – klasa 2
I. Siły w przyrodzie
1
2
3
4
5
6
Temat lekcji
Wymagania konieczne
Wymagania podstawowe
Wymagania rozszerzone
Wymagania dopełniające
Lekcja organizacyjna
Rodzaje i skutki
oddziaływań
DOPUSZCZAJĄCY
DOSTATECZNY
DOBRY
BARDZO DOBRY
• podaje przykłady układów ciał
• podaje przykłady oddziaływań
wzajemnie oddziałujących,
grawitacyjnych, elektrostatycznych, magnetycznych i elektromagnetycznych
• podaje przykłady statycznych
i dynamicznych skutków oddziaływań
• oblicza wartość i określa zwrot
• oblicza wartość i określa zwrot
wypadkowej dwóch sił działająsiły równoważącej kilka sił działacych na ciało wzdłuż jednej prostej
jących na ciało wzdłuż jednej
o zwrotach zgodnych
prostej
i przeciwnych
• oblicza wartość i określa zwrot
wypadkowej kilku sił działających
na ciało wzdłuż jednej prostej o
zwrotach zgodnych
o przeciwnych
Pierwsza
• na prostych przykładach ciał
• analizuje zachowanie się ciał na • opisuje doświadczenie potwierzasada
spoczywających wskazuje siły
podstawie pierwszej zasady
dzające pierwszą zasadę
dynamiki Newtona. równoważące się
dynamiki
dynamiki
• rozpoznaje zjawisko bezwładności
• na przykładzie opisuje zjawisko
w podanych przykładach
bezwładności
Trzecia zasada
• objaśnia zasadę akcji i reakcji na • wskazuje doświadczalnie, że siły • na dowolnym przykładzie
dynamiki Newtona wskazanym przykładzie
wzajemnego oddziaływania
wskazuje siły wzajemnego odmają jednakowe wartości, ten
działywania, rysuje je i podaje
sam kierunek, przeciwne zwroty
cechy tych sił
i różne punkty przyłożenia
• opisuje zjawisko odrzutu
Siły sprężystości
• podaje przykłady występowania • wymienia siły działające na
sił sprężystości w otoczeniu
ciężarek wiszący na sprężynie
• wymienia różne rodzaje oddziaływania ciał
• rozpoznaje na przykładach
oddziaływania bezpośrednie
i „na odległość”
• potrafi pokazać na przykładach,
że oddziaływania są wzajemne
Wypadkowa sił
• podaje przykład dwóch sił równoważących się
działających na
ciało wzdłuż jednej • podaje przykład wypadkowej
prostej. Siły
dwóch sił zwróconych zgodnie i
równoważące się.
przeciwnie
• wskazuje siły wewnętrzne i
zewnętrzne w układzie ciał oddziałujących
• oblicza niepewność sumy
i różnicy wartości dwóch sił
zmierzonych z pewną dokładnością
• opisuje doświadczenie i przeprowadza rozumowanie z którego wynika, że siły akcji i reakcji
mają jednakową wartość
• wyjaśnia, że w skutek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają
się w nim siły dążące do
przywrócenia początkowych
rozmiarów i kształtów, czyli siły
sprężystości
7
8-9
• podaje przykłady świadczące o
• podaje przykłady, w których na
tym, że wartość siły oporu pociała poruszające się w powietrzu
wietrza wzrasta wraz ze wzrostem
działa siła oporu powietrza
szybkości ciała
• wymienia niektóre sposoby
zmniejszania i zwiększania tarcia • wykazuje doświadczalnie, że siły
tarcia występujące przy toczeniu
mają mniejsze wartości niż przy
przesuwaniu jednego ciała po
drugim
• podaje przykłady pożytecznych i
szkodliwych skutków działania sił
tarcia
Siły parcia cieczy • podaje przykłady parcia gazów i • podaje prawo Pascala
• wskazuje przyczyny występoi gazów na ścianki
cieczy na ściany zbiornika
wania ciśnienia hydrostatycznego
• podaje przykłady wykorzystania
zbiornika.
Ciśnienie hydroprawa Pascala w urządzeniach
• opisuje praktyczne skutki wystatyczne
hydraulicznych
stępowania ciśnienia hydro• wykorzystuje ciężar cieczy do
statycznego
uzasadnienia zależności ciśnienia • wskazuje, od czego zależy
cieczy na dnie zbiornika od
ciśnienie hydrostatyczne
wysokości słupa cieczy
Siła oporu powietrza. Siła
tarcia.
10-11
Siła wyporu
i jej wyznaczanie.
Prawo
Archimedesa
12-13
Druga zasada
dynamiki
• podaje przyczyny występowania
sił tarcia
• wykazuje doświadczalnie, że
wartość siły tarcia kinetycznego
nie zależy od pola powierzchni
styku ciał przesuwających się
względem siebie, a zależy od
rodzaju powierzchni ciał trących
o siebie i wartości siły
dociskającej te ciała do siebie
• wykorzystuje prawo Pascala
w zadaniach obliczeniowych
• wykorzystuje wzór na ciśnienie
hydrostatyczne w zadaniach
obliczeniowych
• objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca
samochodowego
• podaje wyniki obliczeń zaokrąglone do dwóch i trzech cyfr
znaczących
• wyznacza doświadczalnie wartość • podaje warunek pływania i to• podaje wzór na wartość siły
siły wyporu działającej na ciało
nięcia ciała zanurzonego w cieczy
wyporu i wykorzystuje go do
zanurzone w cieczy
wykonywania obliczeń
• podaje przykłady działania siły
• wyjaśnia pływanie i tonięcie ciał,
wyporu w powietrzu
wykorzystując zasady dynamiki
• opisuje ruch ciała pod działaniem • zapisuje wzorem drugą zasadę
stałej siły wypadkowej zwróconej
dynamiki i odczytuje ten zapis
tak samo jak prędkość
F
• stosuje wzór a =
do
m
rozwiązywania zadań
• oblicza każdą z wielkości we
wzorze F = m ⋅ a
• podaje wymiar 1 niutona
kg ⋅ m 

1N = 1 2 
s 

• rozwiązuje jakościowo problemy
dotyczące siły tarcia
• wyprowadza wzór na ciśnienie
słupa cieczy na dnie
cylindrycznego naczynia
p = ρ ⋅g ⋅h
• opisuje wykorzystanie
praktyczne naczyń połączonych
• przeprowadza rozumowanie
związane z wyznaczeniem
wartości siły wyporu
• wyprowadza wzór na wartość
siły wyporu działającej na
prostopadłościenny klocek
zanurzony w cieczy
• wyjaśnia pochodzenie siły nośnej i zasadę unoszenia się
samolotu
•oblicza drogi przebyte w ruchu
jednostajnie przyspieszonym w
kolejnych jednakowych
przedziałach czasu
• przez porównanie wzorów
F = m ⋅ a i Fc = m ⋅ g , uzasadnia, że współczynnik g to wartość
przyspieszenia, z jakim spadają
ciała
14
Jeszcze o siłach
działających w
• stosuje w prostych zadaniach
zasadę zachowania pędu
przyrodzie
15
16
• stosuje zasady dynamiki w
skomplikowanych problemach
jakościowych
Powtórzenie
wiadomości
Sprawdzian
II. Praca. Moc. Energia mechaniczna
17
Temat lekcji
Wymagania konieczne
Wymagania podstawowe
Praca
Mechaniczna
• podaje przykłady wykonania pracy • podaje warunki konieczne do
w sensie fizycznym
tego, by w sensie fizycznym była
• podaje jednostkę pracy (1 J)
wykonywana praca
• oblicza pracę ze wzoru
W = F ⋅s
18
Moc
• wyjaśnia, co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą
• podaje jednostkę mocy 1W
• podaje przykłady urządzeń
pracujących z różną mocą
• oblicza moc na podstawie wzoru
P=
W
t
Wymagania rozszerzone
Wymagania dopełniające
•
• sporządza wykres zależności
W(s) oraz F(s), odczytuje i oblicza
pracę na podstawie tych
wykresów
• wykonuje zadania wymagające
stosowania równocześnie wzorów
W = F ⋅s i F = m ⋅g
wyraża jednostkę pracy
kg ⋅ m 2 

1J = 1

s2 

• podaje ograniczenia stosowalności wzoru W = F ⋅ s
• oblicza każdą z wielkości we
wzorze W = F ⋅ s
• objaśnia sens fizyczny pojęcia
mocy
• oblicza każdą z wielkości ze
wzoru P =
W
t
• wykonuje zadania złożone,
W
,
t
W = F ⋅s i F = m ⋅g
stosując wzory P =
• podaje jednostki mocy i przelicza • oblicza moc na podstawie wykresu zależności W(t)
je
19
Energia w
przyrodzie.
Energia
Mechaniczna
• wyjaśnia, co to znaczy, że ciało
posiada energię mechaniczną
• podaje jednostkę energii 1J
20
Energia potencjalna
• podaje przykłady ciał posiadają• opisuje każdy z rodzajów energii
cych energię potencjalną
mechanicznej
ciężkości
• wymienia czynności, które należy
wykonać, by zmienić energię
potencjalną ciała
21
Energia kinetyczna • podaje przykłady ciał posiadających energię kinetyczną
• podaje przykłady zmiany energii
mechanicznej przez wykonanie
pracy
• wyjaśnia pojęcia układu ciał
• wyjaśnia i zapisuje związek
wzajemnie oddziałujących oraz sił
∆E = W z
wewnętrznych w układzie
i zewnętrznych spoza układu
• oblicza energię potencjalną
ciężkości ze wzoru
Ep = m ⋅ g ⋅ h
• oblicza energię potencjalną
względem dowolnie wybranego
poziomu zerowego
• wymienia czynności, które należy • oblicza energię kinetyczną ze
wykonać, by zmienić energię
m ⋅v 2
kinetyczną ciała
wzoru E k =
2
• oblicza każdą wielkość ze wzoru
Ep = m ⋅ g ⋅ h
• oblicz każdą wielkość ze wzoru
Ek =
m ⋅v 2
2
• za pomocą obliczeń udowadnia,
że ∆Ek = W siłi wypadkowej
22-23
Zasada
zachowania
• omawia przemiany energii
mechanicznej na podanym
• podaje przykłady przemiany
• stosuje zasadę zachowania
energii potencjalnej w kinetyczną i
energii mechanicznej do
• oblicza i objaśnia sprawność
urządzenia mechanicznego
24-25
26
27
energii
mechanicznej
Dźwignia jako
urządzenie
ułatwiające
wykonywanie
pracy.
Wyznaczanie
masy za pomocą
dźwigni dwustronnej.
Powtórzenie
wiadomości
Sprawdzian
przykładzie
• wskazuje w swoim otoczeniu
przykłady dźwigni dwustronnej i
wyjaśnia jej praktyczną
przydatność
na odwrót, posługując się zasadą
zachowania energii mechanicznej
• opisuje zasadę działania dźwigni
dwustronnej
• podaje warunek równowagi
dźwigni dwustronnej
• wyznacza doświadczalnie nieznaną masę za pomocą dźwigni
dwustronnej, linijki i ciała
o znanej masie
rozwiązywania zadań
obliczeniowych
• opisuje zasadę działania bloku
nieruchomego i kołowrotu
• oblicza każdą wielkość ze wzoru
F1 ⋅ r1 = F2 ⋅ r2
• na podstawie odpowiedniego
rozumowania wyjaśnia, w jaki
sposób maszyny proste ułatwiają
nam wykonywanie pracy
• oblicza niepewność pomiaru masy
metodą najmniej korzystnego
przypadku
III. Przemiany energii w zjawiskach cieplnych
28
29
Temat lekcji
Energia
wewnętrzna i jej
zmiany przez
wykonanie pracy
Wymagania konieczne
• podaje przykłady, w których na
skutek wykonania pracy wzrosła
energia wewnętrzna ciała
Cieplny przepływ
energii. Rola
izolacji cieplnej
• podaje przykłady przewodników i • opisuje przepływ ciepła (energii)
izolatorów oraz ich zastosowania
od ciała o wyższej temperaturze
do ciała o niższej temperaturze,
następujący przy zetknięciu tych
ciał
• opisuje rolę izolacji cieplnej
w życiu codziennym
Wymagania konieczne
Wymagania podstawowe
• objaśnia zjawisko konwekcji na
• podaje przykłady występowania
przykładzie
konwekcji w przyrodzie
30
Temat lekcji
Zjawisko konwekcji
31
Ciepło właściwe
Wymagania podstawowe
• wymienia składniki energii wewnętrznej
• opisuje związek średniej energii
kinetycznej cząsteczek z
temperaturą
• odczytuje z tabeli wartości ciepła • opisuje proporcjonalność ilości
właściwego
dostarczonego ciepła do masy
• analizuje znaczenie dla przyogrzewanego ciała i przyrostu
rody, dużej wartości ciepła
jego temperatury
właściwego wody
• oblicza ciepło właściwe na pod-
Q
stawie wzoru c w =
m ⋅ ∆T
Wymagania rozszerzone
Wymagania dopełniające
• wyjaśnia, dlaczego podczas
• podaje i objaśnia związek
ruchu z tarciem nie jest spełniona
E w śr ~ T
zasada zachowania energii
mechanicznej
• wyjaśnia, dlaczego przyrost
temperatury ciała świadczy o
wzroście jego energii wewnętrznej
• wykorzystując model budowy
• formułuje pierwszą zasadę
materii, objaśnia zjawisko
termodynamiki
przewodzenia ciepła
• wymienia sposoby zmiany energii
wewnętrznej ciała
Wymagania rozszerzone
• wyjaśnia zjawisko konwekcji
• opisuje znaczenie konwekcji
w prawidłowym oczyszczaniu
powietrza w mieszkaniach
Wymagania dopełniające
• uzasadnia, dlaczego w cieczach i
gazach przepływ energii odbywa
się głównie przez konwekcję
• na podstawie proporcjonalności Q • opisuje zasadę działania wymiennika ciepła i chłodnicy
~m, Q ~ ∆T definiuje ciepło
• opisuje zależności szybkości
właściwe substancji
przekazywania ciepła od różnicy
• oblicza każdą wielkość ze wzoru
temperatur stykających się ciał
Q = c ⋅ m ⋅ ∆T
w
• wyjaśnia sens fizyczny pojęcia
ciepła właściwego
• sporządza bilans cieplny dla wody
i oblicza szukaną wielkość
32
33
34
35
Przemiany energii • odczytuje z tabeli temperaturę
podczas topnienia. topnienia i ciepło topnienia
Wyznaczanie
ciepła topnienia
lodu.
Przemiany energii • opisuje zależność szybkości
podczas paparowania od temperatury
rowania i skra• odczytuje z tabeli temperaturę
plania.
wrzenia i ciepło parowania
• opisuje zjawisko topnienia (stałość temperatury, zmiany energii
wewnętrznej topniejących ciał)
• podaje przykład znaczenia
w przyrodzie dużej wartości ciepła
topnienia lodu
• opisuje proporcjonalność ilości
dostarczanego ciepła w temperaturze topnienia do masy ciała,
które chcemy stopić
• na podstawie proporcjonalności
• objaśnia, dlaczego podczas
Q~ m definiuje ciepło topnienia
topnienia i krzepnięcia tempesubstancji
ratura pozostaje stała, mimo
• oblicza każdą wielkość ze wzoru zmiany energii wewnętrznej
• doświadczalnie wyznacza ciepło
Q = m ⋅c
topnienia lodu
• wyjaśnia sens fizyczny pojęcia
• analizuje (energetycznie) zjawisko
parowania i wrzenia
• opisuje proporcjonalność ilości
dostarczanego ciepła do masy
cieczy zamienianej w parę
• podaje przykłady znaczenia
w przyrodzie dużej wartości ciepła
parowania wody
• opisuje zależność temperatury
• opisuje zasadę działania chłowrzenia od zewnętrznego cidziarki
śnienia
• opisuje zasadę działania silnika
• na podstawie proporcjonalności Q spalinowego czterosuwowego
~ m definiuje ciepło parowania
• oblicza każdą wielkość ze wzoru
ciepła topnienia
Q = m ⋅c
• wyjaśnia sens fizyczny pojęcia
ciepła parowania
Powtórzenie
wiadomości
Sprawdzian
IV. Drgania i fale sprężyste
36
37
38-39
Temat lekcji
Ruch drgający.
Wymagania konieczne
• wskazuje w otoczeniu przykłady
ciał wykonujących ruch drgający
• objaśnia, co to są drgania
gasnące
• podaje znaczenie pojęć: położenie równowagi, wychylenie,
amplituda, okres, częstotliwość
dla ruchu wahadła i ciężarka na
sprężynie
Wymagania podstawowe
• opisuje przemiany energii
w ruchu drgającym
Wymagania rozszerzone
Wymagania dopełniające
• odczytuje amplitudę i okres
• opisuje przykłady drgań tłumioz wykresu x(t ) dla drgającego ciała nych i wymuszonych
Wahadło. Wy• doświadczalnie wyznacza okres i • opisuje zjawisko izochronizmu
• wykorzystuje drugą zasadę
znaczanie okresu i
częstotliwość drgań wahadła i
wahadła
dynamiki do opisu ruchu wahadła
częstotliwości
ciężarka na sprężynie
drgań
Fale sprężyste.
• demonstruje falę poprzeczną
• demonstrując falę, posługuje się • opisuje mechanizm przekazy• uzasadnia, dlaczego fale poi podłużną
pojęciami długości fali, szybkości
wania drgań jednego punktu
dłużne mogą się rozchodzić w
• podaje różnice między tymi falami rozchodzenia się fali, kierunku
ośrodka do drugiego w przypadku ciałach stałych, cieczach i ga-
rozchodzenia się fali
• wykazuje w doświadczeniu, że
fala niesie energię i może
wykonać pracę
fali na napiętej linie i sprężynie
• stosuje wzory λ = v ⋅ T oraz
λ=
v
do obliczeń
f
40
Dźwięki i wielkości, • wytwarza dźwięki o małej
i dużej częstotliwości
które je opisują.
Badanie związku • wymienia, od jakich wielkości
fizycznych zależy wysokość
częstotliwości
i głośność dźwięku
drgań z wysokością dźwięku.
• wyjaśnia, jak zmienia się
Ultradźwięki
powietrze, gdy rozchodzi się fala
i infradźwięki.
akustyczna
• opisuje mechanizm wytwarzania
dźwięku w instrumentach
muzycznych
• podaje rząd wielkości szybkości
fali dźwiękowej w powietrzu
• opisuje doświadczalne badanie
związku częstotliwości drgań
źródła z wysokością dźwięku
41
Ultradźwięki
i infradźwięki
• wyjaśnia, co nazywamy ultradźwiękami i infradźwiękami
• podaje cechy fali dźwiękowej
(częstotliwość 16 Hz-20000 Hz,
fala podłużna, szybkość
w powietrzu)
• opisuje występowanie
w przyrodzie i zastosowania
infradźwięków i ultradźwięków
(np. w medycynie)
42
Powtórzenie
wiadomości
Sprawdzian
43
zach, a fale poprzeczne tylko w
ciałach stałych
• rysuje wykres obrazujący drgania
cząstek ośrodka, w którym
rozchodzą się dźwięki wysokie i
niskie, głośne i ciche