Stan obecny

Krajowy System Monitorowania Działań
w zakresie Zrównoważonego
Gospodarowania Energią (ZGE): stan obecny
i perspektywy rozwoju
.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej, Warszawa, 14 marca 2013 r.
mgr Ewa Winkowska, MBA, Zastępca Dyrektora, Dział Odnawialnych Źródeł Energii
dr inż.. Arkadiusz Węglarz, Dyrektor, Dział Zrównoważonego Rozwoju
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Agenda
 Stan obecny procesu
gospodarowania energią w
gminach – wyniki badań KAPE S.A.
 Fundamenty nowego systemu założenia Optymalnego Planowania
Energetycznego
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
2
Krajowy System Monitorowania Działań
w zakresie Zrównoważonego Gospodarowania Energią (ZGE):
stan obecny i perspektywy rozwoju
BADANIA
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
3
Gospodarowanie energią w polskich gminach
jest realizowane w różnym stopniu
Gospodarowanie energią w
polskich gminach odbywa się
przeważnie bez powiązań z
planowaniem energetycznym
Firmy przygotowujące „Założenia
do planu zaopatrzenia…” na
zlecenie gmin często wykorzystują
wszędzie ten sam szablon i nie
uwzględniają planów JST odnośnie
działań modernizacyjnych
Brak celów sporządzania i
wdrażania „Założeń do planu
zaopatrzenia gminy w ciepło,
energię elektryczną i paliwa
gazowe
W zależności od poziomu
świadomości różny jest zakres
planowania
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Podstawowe cele działań w
zakresie gospodarowania
energią:
zmniejszenie kosztów
ogrzewania i energii
elektrycznej
zwiększenie dochodów
gminy
redukcja niskiej emisji
zmniejszenie emisji CO2
pobudzenie rozwoju
gospodarczego
realizacja wytycznych
programów ochrony
środowiska
4
Brak motywacji dla gmin do sporządzania
planów energetycznych
Brak obowiązku realizacji
przedsięwzięć wymienionych w
„Założeniach do planu zaopatrzenia w
ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe”
Brak systemu monitorowania
realizowanych przedsięwzięć ani
raportowania efektów prowadzonych
działań proefektywnościowych na
poziom wojewódzkim
i krajowym.
Brak powiązania pomiędzy zasadami
rozdziału środków na inwestycje a
polityką / strategią energetyczną w
regionie.
Brak obowiązku posiadania planu
energetycznego przez gminę jako
warunku otrzymania środków na
inwestycje „energetyczne”.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
praktyczne
wykorzystanie
przez gminy
„Założeń do planu
zaopatrzenia…” jest
niewielkie lub
żadne
5
Krajowy System Monitorowania Działań
w zakresie Zrównoważonego Gospodarowania Energią (ZGE):
stan obecny i perspektywy rozwoju
Optymalne Planowanie
Energetyczne: założenia
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
6
Optymalne planowanie energetyczne
(OPE) – definicja
OPE to zestaw działań jednostki samorządu
terytorialnego (JST) prowadzących do
minimalizacji oddziaływania na środowisko z
procesów wytwarzania i zużycia energii na
obszarze jednostki samorządu terytorialnego
przy określonych celach rozwoju JST
(i w zadanym terminie), z zapewnieniem
bezpieczeństwa energetycznego na obszarze
JST .
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
7
Wstępny model optymalnego planowania
energetycznego (OPE) na obszarze JST
1
(G, P, W) – zasoby j.s.t.
5
4
(P)
Powiat: Inwentaryzacja zasobów (GIS,
(W)
OŹE),
Prognoza
potrzeb
(pozwolenia
na
2
6
budowę)
Województwo: Alokacja środków RPO
Inwestycje celu publicznego ponadlokalne energetyka
7
Strategia i Program regionalny
Budżet Państwa
3
Gmina (G):
Bezpieczeństwo energetyczne
Inwentaryzacja zasobów
Identyfikacja potrzeb
Wybór optymalnej opcji
Kraj: Cele OPE: PEP 2030, KPD EE, KPD OŹE, KPZK 2030
Możliwości poprawy efektywności energetycznej i stosowania OŹE w RP
Prognozy ekonomiczne i demograficzne, otoczenie prawne, wsparcie oraz
finansowanie inwestycji proefektywnościowych i proekologicznych
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
8
Krajowy System Monitorowania Działań

Rząd (MG)

Województwo
Obejmuje wszystkie poziomy
administracji
Ministerstwo Gospodarki
odpowiedzialne za
gromadzenie informacji
•
Powiat
Gmina
Ministerstwo Gospodarki przygotuje
internetową bazę danych, w której
poszczególne jednostki samorządu
będą wpisywały informacje na temat
działań mających wpływ na zmianę
poziomu zużycia i sposobu
wytwarzania oraz dostarczania
energii w obszarze obiektów
będących ich własnością i instytucji
im podległych.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
9
Powszechna Inwentaryzacja na potrzeby
uruchomienia Systemu
Lista działań inwentaryzacyjnych



Dotyczy wszystkich
obiektów należących do
JST
Obejmuje planowane i
realizowane działania
wpływające na zmianę
zużycia energii
Ze względu na wysokie
koszty inwentaryzacja
może być przedmiotem
finansowania przez NFOŚ
w ramach specjalnego
programu
1.
2.
Nazwa gminy,
Nazwa przedsięwzięcia przynoszącego zmianę zużycia
energii pierwotnej,
3. Wielkość zmiany energii pierwotnej w toe spowodowana
zrealizowaniem przedsięwzięcia,
4. Wartość zmiany wielkości emisji CO2 spowodowana
zmianą wielkości zużycia energii pierwotnej w wyniki
realizacji planowanego przedsięwzięcia,
5. Paliwo stosowane do wyprodukowania energii, o której
mowa powyżej,
6. Wpływ przedsięwzięcia na bezpieczeństwo energetyczne
gminy w skali od 1 (bez związku) do 5 (bardzo duży),
7. Zwiększenie udziału OŹE w bilansie energetycznym gminy
8. Sposób oszacowania zmiany zużycia energii pierwotnej:
audyt energetyczny/oszacowanie na podstawie bazy
standardowych przedsięwzięć,
9. Przewidywana data zakończenia przedsięwzięcia
przynoszącego zmianę zużycia energii pierwotnej,
10. Status przedsięwzięcia włączone/nie włączone do planu
gospodarowania energią/ zrealizowane.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
10
Poziom powiatu, województwa i kraju
Administracja samorządowa


Poziom powiatu:
•
Taka sama inwentaryzacja jak w
przypadku gminy w odniesieniu do
majątku będącego własnością
starostwa lub instytucji i firm mu
podległych.
Poziom wojewódzki – zasoby
samorządowe
•
Taka sama inwentaryzacja jak w
przypadku gminy w odniesieniu do
majątku będącego własnością
marszałka województwa lub instytucji
i firm mu podległych.
•
Marszałek województwa posiada
możliwość sumarycznego
podsumowania bilansu zmiany
zużycia energii pierwotnej na
poziomie województwa.
Administracja rządowa


Poziom wojewódzki - zasoby budżetu
Państwa
•
Taka sama inwentaryzacja jak w przypadku
gminy w odniesieniu do majątku będącego
własnością wojewody lub instytucji i firm
mu podległych.
Poziom Krajowy
•
Ministerstwo Gospodarki określa na
podstawie informacji z bazy danych
poziom netto zmiany zużycia
nieodnawialnej energii pierwotnej dodając
do tego informacje o działaniach w tym
zakresie realizowanych przez Instytucje
centralne. Na postawie tych informacji
sporządzany jest bilans potencjału zmiany
zużycia energii pierwotnej.
Inwentaryzacja na każdym poziomie
•
powinna być aktualizowana przy każdej
zmianie statusu przedsięwzięcia lub raz do
roku w terminie do 31 marca.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
11
Plan Zrównoważonego Gospodarowania
Energią (PZGE)



Gmina sporządza PZGE
wykorzystując procedurę
optymalizacji wielokryterialnej;
Kryteria obowiązkowe:

Minimum zużycia
nieodnawialnej energii
pierwotnej

Minimum emisji CO2 z
procesów zużycia energii

Maksimum
bezpieczeństwa
energetycznego gminy
Pozostałe kryteria oraz poziom
wag im opowiadający określają
gminy na podstawie
dokumentów planistycznych
Jako warunki ograniczające
przyjmuje się wielkość nakładów
finansowych jakie może ponieść
JST na inwestycje uwzględnione
w PZGE.
Po sporządzeniu Planu
Zrównoważonego
Gospodarowania Energią w
danej gminie, powiecie
województwie, informacje o
przedsięwzięciach, które
weszły do planu wprowadzane
są do tej samej bazy danych,
gdzie wpisywano
inwentaryzację
Realizacja Planów Zrównoważonego
Gospodarowania Realizacja
realizowana jest w procesie
zarządzania energią.
Odpowiednie wartości pól w bazie
danych powinny być
zaktualizowane (zmiana
zużycia energii pierwotnej w
toe, zmiana emisji CO2,,
wpływ przedsięwzięcia na
bezpieczeństwo energetyczne
gminy, i inne).
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
12
Wykorzystanie bazy danych PZGE



Na postawie danych z bazy danych województwa tworzą
Wojewódzkie Plany Zrównoważonego Gospodarowania Energią,
tak aby zrealizować cele strategiczne województwa i uaktywnić
przedsięwzięcia gmin i powiatów poprzez zaproponowanie
mechanizmów wsparcia na poziomie wojewódzkim. np. WFOŚiGW
lub RPO.
Ministerstwo Gospodarki wykorzystując bazę danych tworzy Krajowy
plan zrównoważonego gospodarowania energią proponując w nim
różne mechanizmy pozwalające na zrealizowanie polityki energetycznej
Polski.
Dane z inwentaryzacji budynków posłużą do oceny potencjału wzrostu
efektywności energetycznej w budynkach.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
13
Jednolite wskaźniki oraz standaryzacja
przedsięwzięć


Aby można było analizować efekty
podjętych działań na poziomie
wojewódzkim i krajowym
jednostkowe wskaźniki emisji CO2
ze zużycia określonych paliw
powinny być przyjmować we
wszystkich gmin takie same
wartości.
Wartości te określane są na
podstawie corocznych raportów
przygotowywanych przez Krajowy
Ośrodek Inwentaryzacji Emisji CO2.

Ministerstwo Gospodarki
przygotuje listę standardowych
przedsięwzięć przynoszących
zmianę zużycia nie odnawialnej
energii pierwotnej wraz z
oszacowaniem jednostkowego
poziomu tej zmiany. Przykładowe
przedsięwzięcia:
•
Budowa elektrociepłowni na
biogaz o mocy 2 MW - zmiana
zużycia nie odnawialnej energii
wynosi: – 390 toe/rok.
•
Termomodernizacja szkoły zmiana zużycia nieodnawialnej
energii pierwotnej wynosi: -150
kWh/rok/m2 pow. użytkowej
rocznie
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
14
Krajowy Systemu Monitorowania Działań
w zakresie ZGE – schemat działania
INWENTARYZACJA
PZGE
ZARZĄDZANIE
ENERGIĄ
REALIZACJA PZGE
BAZA
DANYCH
MONITORING
EFEKTÓW
REALIZACJI PZGE
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
15
Korzyści planowania energetycznego
zgodnie z zaproponowanym modelem
Optymalne Planowanie Energetyczne (OPE) jest narzędziem zrównoważonego rozwoju
jednostki samorządu terytorialnego.
Pozwala na powiązanie planowania energetycznego z planowaniem strategicznym na
każdym poziomie JST.
Agregacja wyników na kolejnych obszarach terytorialnych (powiat, województwo) a
także wyniki Planów Zrównoważonego Gospodarowania Energią w odniesieniu do
zasobów budżetu państwa, obejmują wkład całego sektora publicznego do realizacji
polityki efektywności energetycznej kraju.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
16
Laboratorium przemysłowe
Polsko Japońskiego Centrum Efektywności Energetycznej
Dziękujemy za uwagę
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
www.kape.gov.pl
ul. Nowowiejska 21/25
tel. 22 825 86 92
fax. 22 825 78 74
e-mail: [email protected]
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
17