Nowenna do św. Jadwigi Królowej

Nowenna
do św. Jadwigi Królowej
Heroiczność cnót
w życiu św. Jadwigi Królowej
opracowanie tekstu
s. Anna Hyszko CHR
Wydawnictwo WAM
1
© Wydawnictwo WAM, 2009
Projekt okładki
Andrzej Sochacki
Korekta
Justyna Rygiel
Opracowanie komputerowe
Edycja
Imprimatur
Kuria Metropolitalna w Krakowie
Bp Jan Zając, wikariusz generalny
Ks. Kazimierz Moskała, wicekanclerz
Z dnia 15 V 2008 roku
Cenzor ks. dr Stanisław Szczepaniec
Nr 1285/2008
ISBN 978-83-7505-388-3
2
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków
tel. 012 62 93 200 • faks 012 42 95 003
e-mail: [email protected]
DZIAł HANDLOWY
tel. 012 62 93 254-256 • faks 012 43 03 210
e-mail: [email protected]
Zapraszamy do naszej
KSIĘGARNI INTERNETOWEJ
http://WydawnictwoWam.pl
tel. 012 62 93 260, 012 62 93 446–447
faks 012 62 93 261
Drukarnia Wydawnictwa WAM
ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków
wydawnictwowam.pl
Spis treści
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Ks. prof. dr hab. Stefan Koperek CR
1. dzień – cnota wiary . . . . . . . . . . . . 15
2. dzień – cnota nadziei . . . . . . . . . . . 23
3. dzień – cnota miłości . . . . . . . . . . . 31
4. dzień – cnota roztropności . . . . . . . 39
5. dzień – cnota sprawiedliwości . . . . 45
6. dzień – cnota męstwa . . . . . . . . . . . 51
7. dzień – cnota umiarkowania . . . . . 57
8. dzień – duch pokory . . . . . . . . . . . . 65
9. dzień – orędowniczka pokoju
i pojednania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
3
Wprowadzenie
Przygotowanie, modlitewne oczekiwanie
na Boże dary ma swe najgłębsze uzasadnienie w Biblii. To już na zawarcie przymierza synajskiego Pan Bóg kazał się
przygotować Izraelitom (zob. Wj 19, 14).
A Chrystus Pan po swoim Zmartwychwstaniu polecił na modlitwie oczekiwać
zesłania Ducha Świętego: „Oto Ja ześlę
na was obietnicę mojego Ojca. Wy zaś
pozostańcie w mieście, aż będziecie przyobleczeni w moc z wysoka” (Łk 24, 49).
I tak też uczynili Apostołowie; gdy „wrócili do Jeruzalem z góry zwanej Oliwną (...), weszli do sali na górze (...). Wszyscy oni trwali jednomyślnie na modlitwie
razem z niewiastami, z Maryją, Matką
Jezusa i z braćmi Jego” (Dz 1, 12–14).
I tak trwali przez dziewięć dni, odprawiając tę pierwszą, niezwykłą chrześcijańską nowennę aż „nadszedł wreszcie
5
6
dzień Pięćdziesiątnicy (...). I wszyscy
zostali napełnieni Duchem Świętym”
(Dz 2, 4). „Z tej modlitewnej refleksji nad
tym zbawczym wydarzeniem, jak zauważa Dyrektorium o pobożności ludowej
i liturgii, zrodziło się nabożeństwo nowenny przed Zesłaniem Ducha Świętego,
bardzo rozpowszechnione wśród chrześcijańskiego ludu” (DPL 155).
Kościół, naśladując to pierwsze apostolskie modlitewne przygotowanie, w swej
tradycji na różne sposoby, jak np. przez
posty, wigilie, czuwania, przygotowywał
wiernych do uroczystości, aby tym głębiej
przez wiarę i miłość mogli oni zanurzyć
się w uobecniającej się tajemnicy zbawienia i wyrazić wdzięczność, uwielbienie
Boga w Trójcy Świętej Jedynego za Jego
wielkie dary miłości i miłosierdzia. I tak
też pobożność ludu chrześcijańskiego
wprowadziła nowenny przed uroczystościami Pańskimi (np. nowenna przed
Bożym Narodzeniem czy nowenna do
Miłosierdzia Bożego), jak też przed uroczystościami maryjnymi (np. nowenna do
Niepokalanego Poczęcia) oraz przed liturgicznymi wspomnieniami świętych. Lud
chrześcijański odprawia różne nowenny,
wypraszając szczególne łaski, np. modląc
się o uzdrowienie za wstawiennictwem
danego sługi Bożego czy służebnicy. Często ten wyproszony cud toruje drogę do
ich beatyfikacji czy kanonizacji.
Te modlitewne nowenny należą do
form pobożności ludowej i mają swoje
miejsce i znaczenie w chrześcijańskim
życiu. „Nabożeństwa te zawsze mają odniesienie do Objawienia Bożego i nauki
Kościoła. Ich treścią jest rzeczywistość
łaski Bożej objawionej w Jezusie Chrystusie” (DPL 7). Te nabożeństwa mogą
mieć charakter wspólnotowy lub prywatny. Pobożność ludowa, jak uczył Jan
Paweł II, stanowi „prawdziwy skarb ludu
Bożego” (zob. DPL 9). Jedną z tych form
pobożności ludowej stanowi ta właśnie
nowenna ku czci św. Jadwigi Królowej.
Można ją odprawiać wspólnotowo przed
jej głównym świętem, tj. przed 8 czerwca, zarazem dniem jej kanonizacji, bądź
7
8
też przed 17 lipca, który to dzień przez
wieki był dniem jej wspomnienia, a jest
dniem jej odejścia do Domu Ojca. Można
też tę nowennę odprawiać indywidualnie
w różnych terminach w celu wyproszenia
jakiejś szczególnej łaski.
Jaki jest sens takiej formy pobożności? Zawsze ten istotny: uwielbienie Boga
w Trójcy Świętej Jedynego za Jego miłość,
miłosierdzie, za dar uświęcania człowieka. W tej zaś nowennie pragniemy wielbić Boga za życie i dzieło św. Jadwigi, za
wszelkie dobro, które Stwórca i Odkupiciel człowieka zesłał przez jej posługę na
ludzi w historii i zsyła dziś. „Jadwiga jest
w sercu Polski, a Polska na każdym etapie swoich dziejów musi stwierdzić, że
była i jest sobą w znacznej mierze przez
Jadwigę” (kard. Karol Wojtyła). Nowennę odprawiamy też i po to, aby przez pokorną, wytrwałą modlitwę przygotować
duszę, nasze wnętrze na przyjęcie daru
Bożej łaski, Bożych inspiracji; by wyciszyć się, aby móc lepiej dosłyszeć Boży
głos, Boże wezwanie; aby otworzyć ser-
ce na promienie Bożego słońca, światła,
daru Ducha Świętego przemieniającego
człowieka od wewnątrz.
Czas nowenny jest i po to, abyśmy
lepiej poznali naszą Świętą w konkrecie
jej czasów, jej epoki, żeby od niej uczyć
się tego, jak dziś być chrześcijaninem.
Jej życiowe ramy czasowe to najprzód
rok 1374 – rok urodzin na Węgrzech;
potem koronacja na króla Polski w dniu
16 X 1384; wkrótce ślub z Władysławem
Jagiełłą; po kilkunastu latach współrządów, po urodzeniu i śmierci oczekiwanej córeczki Bonifacji umiera i Jadwiga
w dniu 17 lipca 1399 roku. I ten stosunkowo krótki czas życia potrafiła tak bogato i pięknie przeżyć. Uczyniła tak wiele
dobrego, że mimo upływu wieków wciąż
jest w żywej pamięci Kościoła. W kalendarzu krakowskim w dniu jej śmierci
pojawił się wymowny zapis nieznanego
autora: „Była niestrudzoną szerzycielką
kultu Bożego, opiekunką Kościoła, służebnicą sprawiedliwości, uosobieniem
wszelkich cnót, pokorną i łaskawą mat-
9
10
ką sierot, według zaś powszechnej opinii
nie znano wówczas na całym obszarze
świata nikogo, kto by przychodząc z królewskiego rodu, był (w tym) do niej podobny”. Była otwarta na ludzką biedę,
cierpienie, zabiegała o kształcenie młodzieży, o ewangelizację, była fundatorką
wielu miejsc kultu, a w testamencie ofiarowała swoje klejnoty, złoto, kosztowności na uposażenie Studium Generalnego
w Krakowie, dzięki czemu mógł powstać
Wydział Teologiczny, a Studium Generalne przekształciło się w Uniwersytet.
Nic dziwnego, że jest ona m.in. patronką
Papieskiej Akademii Teologicznej, młodzieży, patronką wielu ruchów religijnych, szkół, drużyn harcerskich, a także
Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi Królowej Służebnic Chrystusa Obecnego,
Sodalicji św. Jadwigi, jak również wielu
parafii.
Święci to ludzie z krwi i kości, żyjący w konkretnej sytuacji, to nasi bracia
i siostry, tyle że dojrzalej traktujący swe
chrześcijaństwo. To są prawdziwi refor-
matorzy świata, którzy zmieniają go nie
przez pożogi wojenne, rewolucje, przemoc, ale przez wielką miłość. Takim reformatorem była św. Jadwiga. „Zachował
ją Bóg dla naszych czasów” – powiedział
Jan Paweł II w homilii kanonizacyjnej.
Trzeba nam zatem, odprawiając tę nowennę, uczyć się od niej, jak dziś miłować Boga, ludzi, ojczyznę, jak służyć
rozwojowi prawdziwej nauki, kultury, jak
ewangelizować współczesny świat. Również należy nam za jej przykładem szukać
wewnętrznej mocy, światła w modlitwie,
w kontemplacji Ukrzyżowanej Miłości,
w słowie Bożym i Eucharystii. Święci to
nie tylko historia, ale to żyjący w chwale,
stanowiący wspólnotę Bożego królestwa,
to ci, którzy przed tronem Bożym swoją
modlitwą wstawiają się za nami. W świętych „jaśnieje Boża chwała”, jak podkreśla prefacja o świętych. „W ich życiu” Bóg
ukazuje „nam wzór postępowania, przez
ich wstawiennictwo” udziela „nam pomocy, a we wspólnocie z nimi” daje „nam
obiecane dziedzictwo”.
11
12
Odprawiając nowennę, wypraszamy
przez wstawiennictwo św. Jadwigi tę
chrześcijańską dojrzałość, prosimy o jej
pomoc w dochowaniu wierności łasce
naszego chrzcielnego powołania, powołania do świętości, tj. do pięknego, radosnego, godnego życia, życia opromienionego miłością do Boga i ludzi. Święci to
naprawdę piękni ludzie, piękni w swoim
dojrzałym chrześcijaństwie, piękni Bożym pięknem, które wypełnia ich wnętrze, promieniuje, obdarza dobrem, dobrem, które trwa i owocuje. Trzeba nam
zatem w tej nowennie modlić się słowami
Jana Pawła II z jego kanonizacyjnej homilii: „Święta nasza królowo, Jadwigo,
ucz nas dzisiaj – na progu trzeciego tysiąclecia – tej mądrości i tej miłości, którą
uczyniłaś drogą swojej świętości. Zaprowadź nas, Jadwigo, przed wawelski krucyfiks, abyśmy jak ty poznali, co znaczy
miłować czynem i prawdą i co znaczy
być prawdziwie wolnym”. Modląc się zatem słowami tej nowenny, wypraszajmy
u Boga wszechmocnego, który jest Mi-
łością, przez wstawiennictwo św. Jadwigi ów wielki dar wolności, prawdziwej
wolności, wolności od zła, grzechu, nienawiści, wszelkiego rodzaju zniewolenia,
wolności, dzięki której możemy budować z Bożą łaską i za wstawiennictwem
św. Patronki dziś, w naszych czasach cywilizację prawdy, życia i miłości.
Stefan Koperek CR
13
1. dzień Nowenny
Cnota wiary
w życiu
Świętej Jadwigi Królowej
15
K: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W: Amen.
Wprowadzenie
Panie Jezu, w pierwszym dniu Nowenny
pragniemy rozważać cnotę wiary w życiu
św. Jadwigi Królowej i prosić Cię, przez jej
wstawiennictwo, o potrzebne nam łaski.
Modlitwa do Ducha Świętego
Duchu Święty, prosimy Cię, otwórz nasze
serca na działanie łaski. Uzdolnij nas do słuchania teraz słów Pisma Świętego, by serca
nasze otworzyły się na pogłębienie tajemnicy wiary.
Te k s t b i b l i j n y
(Ga 5, 6) Albowiem w Chrystusie Jezusie ani
obrzezanie, ani jego brak nie mają żadnego
znaczenia, tylko wiara, która działa przez
miłość.
(Jk 2, 26) Tak jak ciało bez ducha jest martwe,
tak też jest martwa wiara bez uczynków.
chwila ciszy
17
Rozważanie
Wiara jest cnotą teologalną, dzięki której
wierzymy w Boga i w to wszystko, co On
nam powiedział i objawił, a co Kościół
święty podaje nam do wierzenia, ponieważ Bóg jest samą prawdą. Przez wiarę
„człowiek z wolnej woli cały powierza
się Bogu” (KKK 1814).
18
W sercu św. Jadwigi Królowej było
głębokie doświadczenie wiary. W domu
rodzinnym, na dworze Andegawenów
uczyła się rozwiązywania spraw z Bogiem. Prawdopodobnie już jako dziecko
towarzyszyła ojcu w wyjazdach do węgierskiego sanktuarium Maria Nostra.
Doświadczenie modlitwy nie było jej
obce, kiedy przybyła do Krakowa. To zapewne dlatego tak często widywano ją na
modlitwie przy Czarnym Krzyżu. Można
było to zauważyć w jej gorliwości o kult
Boga i świętych pańskich. Dla ożywienia kultu Bożego w katedrze na Wawelu
ustanowiła Kolegium Psałterzystów, którzy we dnie i w nocy, w czasie wolnym
od nabożeństw katedralnych, recytowali
lub śpiewali psalmy. Stając się „matką
chrzestną” narodu litewskiego, nosiła
w sobie zatroskanie o nowo ochrzczonych, o ich formację, a także o formację
kapłanów, którzy mieli wiernym posługiwać. W akcie fundacyjnym kolegium na
Uniwersytecie Karola w Pradze królowa
Jadwiga napisała:
„... zastanawiając się i rozważając w myślach z wielką pilnością od czasu, kiedy za
sprawą Bożej Opatrzności stanęliśmy na
czele naszego królestwa, w jaki to sposób
w naszych ziemiach litewskich i w innych
z nimi sąsiadujących lud, który kroczył
wśród mroków wieczystej śmierci i dopiero co zaczął wstępować z ciemności
pogaństwa do światłości, to jest do Boga
prawdziwego, w większości już odrodzony zdrojem chrztu świętego, mógłby na
stałe utrzymać jedność z przeświętym
rzymskim i powszechnym Kościołem
i temuż okazywać pełne czci posłuszeństwo”. O jej szczerym zatroskaniu świadczą też słowa napisane do króla Wacława
19
w liście fundacyjnym: „Wśród spraw,
które w zatroskaniu naszym codziennie
i gorliwie rozważaliśmy, szczególnie to
zaprzątało nasz umysł, w jaki sposób
mogłoby się rozszerzyć godne najwyższej czci wyznanie zachodnie naszej
prawowiernej religii na rozległe obszary
świata i jak ludowi pogrążonemu w ciemnościach i w mrokach śmierci mogłoby
zajaśnieć przyjęte światło”. Wiara rodziła
w sercu św. Jadwigi zatroskanie, by Bóg
był poznawany i miłowany.
Św. Jadwigo, naucz nas postawy wiary
w świadectwie miłości Boga i w zatroskaniu o tę miłość u innych.
Wezwania do św. Jadwigi Królowej
20
– św. Jadwigo, wyznająca czynami wiarę
módl się za nami
– św. Jadwigo, rozpalająca nadzieją
– św. Jadwigo, ogarniająca miłością
– św. Jadwigo, dzieląca się roztropnymi
radami
– św. Jadwigo, zatroskana o sprawiedliwość
– św. Jadwigo, znosząca mężnie przeciwności
– św. Jadwigo, świadcząca o potrzebie umiaru
– św. Jadwigo, wnosząca pokój
– św. Jadwigo, pokorna Służebnico Boga.
Modlitwa końcowa
K: Boże, który św. Jadwigę Królową uczyniłeś gorliwą krzewicielką wiary, przez jej
wstawiennictwo udziel nam łaski, o którą
w tej nowennie prosimy.
Przez Chrystusa, Pana Naszego.
W: Amen.
Błogosławieństwo.
21