Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersytetu

Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersytetu

BIBLIOTEKA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
SPRAWOZDANIE ROCZNE
2011
Gdańsk 2012
Spis treści:
GŁÓWNE DOKONANIA ............................................................................................................................. 3
1.1 Najważniejsze wydarzenia i trendy ............................................................................................................... 3
1.2 Budżet ........................................................................................................................................................... 4
1.3 Współpraca.................................................................................................................................................... 4
1.3.1 Rada Biblioteczna .................................................................................................................................. 4
1.3.2 Porozumienie o Współpracy Bibliotek Wdrażających i Użytkujących VTLS ....................................... 4
1.3.3 Współpraca w Trójmieście i województwie pomorskim ....................................................................... 5
1.3.4 NUKAT .................................................................................................................................................. 5
1.3.5 Inne ........................................................................................................................................................ 5
2.
EFEKTY DZIAŁALNOŚCI .......................................................................................................................... 6
2.1 Czytelnicy, wypożyczenia. ............................................................................................................................ 6
2.2 Działalność informacyjna .............................................................................................................................. 6
2.2.1 Usługi informacyjne ............................................................................................................................... 6
2.2.2 Szkolenia ................................................................................................................................................ 7
2.2.3 Wystawy i prezentacje ........................................................................................................................... 8
2.2.4 Konferencje ............................................................................................................................................ 8
2.3 Zbiory ............................................................................................................................................................ 9
2.3.2 Opracowanie alfabetyczne ................................................................................................................... 11
2.3.4 Gospodarka zasobami bibliotecznymi .................................................................................................. 12
3. BIBLIOTEKI SPECJALISTYCZNE ............................................................................................................ 13
4. KOMPUTERYZACJA ................................................................................................................................. 14
5. STATYSTYKA BIBLIOTECZNA............................................................................................................... 15
5.1 Udostępnianie .............................................................................................................................................. 15
5.3.1 Gromadzenie ........................................................................................................................................ 16
5.3.2 Opracowanie zbiorów .......................................................................................................................... 18
5.4 Inne dane ..................................................................................................................................................... 18
6.
PRACOWNICY BIBLIOTEKI.................................................................................................................... 20
6.1. Pracownicy zatrudnieni w Bibliotece ......................................................................................................... 20
6.2. Struktura wykształcenia ............................................................................................................................. 20
6.3. Absencja ..................................................................................................................................................... 20
6.4 Konferencje. Dokształcanie ........................................................................................................................ 20
6.5 Publikacje, referaty ..................................................................................................................................... 21
6.6 Nagrody i odznaczenia ................................................................................................................................ 22
7.
SPRAWY ADMINISTRACYJNE ............................................................................................................... 23
7.1 Powierzchnia ............................................................................................................................................... 23
7.2 Inwestycje i remonty .................................................................................................................................. 23
8.
PLANY ........................................................................................................................................................ 24
1.
2
1.
GŁÓWNE DOKONANIA
1.1 Najważniejsze wydarzenia i trendy
Rok 2011 był dla BUG ważny z wielu powodów, wśród których na szczególne
podkreślenie zasługują:
Pełne wdrożenie Modułu Gromadzenia Virtua
Od 1 stycznia 2011 r. praca Oddziału Gromadzenia Druków Zwartych BUG jest
zautomatyzowana i zintegrowana z pracą pozostałych skomputeryzowanych
wcześniej oddziałów BUG.
Przemieszczenie księgozbioru Biblioteki Biologicznej do Biblioteki
Głównej
Wdrożenie procedury przetargu publicznego na zakup książek
Umożliwienie dostępu do ponad 1.800.000 e-książek
W ciągu 40 lat istnienia Biblioteka UG zgromadziła ponad 900.000 woluminów –
zakup bazy elektronicznej zawierającej 1.800.000 tytułów pokazuje, w jakim
kierunku dokonują się główne zmiany w funkcjonowaniu bibliotek.
Współpraca z użytkownikami BUG
Rozszerzono godziny otwarcia wypożyczalni w Bibliotece Prawnej, zrównując je z
godzinami otwarcia czytelni. W Bibliotece Ekonomicznej uruchomiono wypożyczalnię
w niedziele.
3
1.2 Budżet
Realizacja statutowych zadań Biblioteki możliwa była dzięki kwocie przyznanej
w ramach ogólnego budżetu Uczelni w wysokości 1.600.000 zł oraz kwocie 1.518.930
zł przeznaczonej przez wydziały UG na wydatki związane z prenumeratą czasopism
zagranicznych drukowanych. Środki wypracowane przez Bibliotekę to kwota ok.
250.000 zł (mniejsza niż w roku 2010 o ok. 20.000 zł). Natomiast łączna wartość
nabytków, które pochodziły ze źródeł nieodpłatnych: darów, egzemplarza
obowiązkowego i wymiany wyniosła 1.217.921 zł, w tym: dary – 258.250 zł,
egzemplarz obowiązkowy – 906.195 zł, wymiana – 53.476 zł.
1.3 Współpraca
1.3.1 Rada Biblioteczna
Odbyło się jedno posiedzenie Rady Bibliotecznej, na którym m.in.:
przedstawiono efekty nowatorskich przedsięwzięć w BUG (Bibliografia
Publikacji Pracowników, Doktorantów i Studentów UG, Pomorska Biblioteka
Cyfrowa, Moduł Gromadzenia Systemu Virtua),
ustalono limity na zakup książek zagranicznych,
omówiono prenumeratę czasopism zagranicznych i baz elektronicznych.
Członkom RB zaprezentowano także nową stronę www BUG. Dyrektor Biblioteki UG
przedstawiła zebranym sytuację związaną z małą liczbą bibliotekarzy dyplomowanych
w BUG oraz wymagania, które należy spełnić, by móc ubiegać się o stanowisko
bibliotekarza dyplomowanego.
1.3.2 Porozumienie o Współpracy Bibliotek Wdrażających i Użytkujących VTLS
W dniach 15-16 czerwca 2011 r. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego
odbyło się 4. Spotkanie Polskiej Grupy Użytkowników VTLS Virtua. W spotkaniu
uczestniczyło ponad 50 osób z polskich bibliotek oraz 2 osoby z firmy VTLS Inc.
Wśród szerokiej problematyki związanej z oprogramowaniem VTLS Virtua omówiono
istotne zmiany dotyczące interfejsu CHAMO (zakupionego przez BUG w 2010 r.).
Nowe, ostatnio wdrożone przez VTLS Inc. funkcje, postulowane wcześniej przez
polskich użytkowników VTLS, pozwolą wdrożyć ten produkt w 2012 r. Omówiono
wdrożenie modułu gromadzenia VTLS Virtua w BUG.
W dn. 25 listopada 2011 r. odbyło się Spotkanie Rady Dyrektorów Bibliotek
Wdrażających i Użytkujących VTLS. Ewa Chrzan przedstawiła sprawozdanie z
działalności Zespołu Koordynacyjnego w 2011 r. Z uwagi na organizację EMEA
Users’ Group Meeting w BUW w dn. 4-7 września 2012 r. zgromadzeni dyrektorzy
zdecydowali, by w 2012 r. ZK pracował w dotychczasowym składzie (kolejne wybory
odbędą się w trakcie tego spotkania). Do dyrektora BUG skierowano prośbę o
zorganizowanie w 2012 r. warsztatów dotyczących stosowania modułu gromadzenia
VTLS Virtua.
4
Ewa Chrzan i Maria Ziemlańska uczestniczyły w 25. EMEA Users’ Group Meeting,
które odbyło się w dn. 7-9 września 2011 r. w Goeteborgu (Szwecja). Przedstawiony
tam raport z wdrożenia w BUG modułu gromadzenia spotkał się z dużym
zainteresowaniem i uznaniem.
1.3.3 Współpraca w Trójmieście i województwie pomorskim
1.3.3.3 Pomorska Biblioteka Cyfrowa
W styczniu 2010 r. uruchomiono portal PBC (www.pbc.gda.pl/dlibra).
W 2011 r. w grupie bibliotek tworzących zasób PBC Biblioteka UG była w dalszym
ciągu na 1. miejscu pod względem liczby opublikowanych dokumentów.
W grudniu 2010 r. BUG rozpoczęła współpracę z Biblioteką Gdańską PAN i Biblioteką
UW, dotyczącą digitalizacji zasobu „Gazety Gdańskiej”. W ciągu roku 2011
zdigitalizowano całość zasobu, posiadanego przez wymienione biblioteki: ok. 5.200
numerów gazety z lat: 1909 – 1939 (78.000 skanów). Zasób ten cieszy się bardzo
dużym zainteresowaniem czytelników, zarówno z kraju, jak i z zagranicy i należy do
najczęściej czytanych dokumentów.
W ciągu 2011 r. portal PBC odwiedziło 833.859 osób (ponad 3-krotny wzrost w
stosunku do 2010 r.). Kolekcję przygotowaną przez BUG czytało ponad 130.000
osób. Największym zainteresowaniem cieszyły się czasopisma, gazety i dokumenty
dotyczące historii Trójmiasta i regionu oraz materiały dydaktyczne.
Prezentację „Był sobie Gdańsk: życie miasta oraz mieszkańców w zbiorach
cyfrowych”, opartą na zasobie PBC, zaprezentowano w czasie IX Bałtyckiego
Festiwalu Nauki.
1.3.4 NUKAT
Od czerwca 2002 r. BUG czynnie uczestniczy w tworzeniu zasobu NUKAT.
Dobrze układająca się współpraca umożliwia katalogującym w BUG opracowywanie
retrospektywne zbiorów.
W 2011 r. zespół NUKAT wprowadził więcej automatycznych narzędzi do
kontroli wprowadzanych rekordów.
We wrześniu 2011 r. bibliotekarze BUG brali udział w zorganizowanym przez
zespół NUKAT szkoleniu dot. nowych funkcji oprogramowania Virtua. Przygotowano
też i udostępniono bibliotekom współpracującym instrukcje opracowania
dokumentów ikonograficznych w formacie MARC 21.
Najważniejszym zadaniem realizowanym wspólnie z NUKAT jest trwający od
2009 r. projekt „Autostrada Informacji Cyfrowej”.
1.3.5 Inne
W 2011 r. Biblioteka Główna UG kontynuowała współpracę z bibliotekami
tworzącymi bazę SYMPONet (informacje o materiałach konferencyjnych,
przedkonferencyjnych i pokonferencyjnych) – przekazano 500 nowych opisów, 95
opisów zmodyfikowano.
5
2.
EFEKTY DZIAŁALNOŚCI
2.1 Czytelnicy, wypożyczenia.
W systemie biblioteczno-informacyjnym UG najbardziej odwiedzaną placówką
jest Biblioteka Główna. Zrealizowano tu najwięcej wypożyczeń, zarówno na miejscu,
jak i na zewnątrz.
Dobre warunki pracy w Bibliotece Głównej (560 miejsc dla czytelników, 104
komputery z dostępem do Internetu, sieć Eduroam w całym budynku) i właściwie
dobrany księgozbiór oraz łatwy dostęp do usług informacyjnych, świadczonych przez
wysoko wykwalifikowanych bibliotekarzy powodują, że utrzymuje się wysoki poziom
odwiedzin.
Księgozbiór zgromadzony w Bibliotece Głównej w „wolnym dostępie” liczy
ponad 500.000 woluminów.
Liczba zarejestrowanych użytkowników Biblioteki UG wzrosła o 1.191 osób w
stosunku do 2010 r. i wynosiła 40.389 osób. Aktywnych użytkowników w 2011 r.
było 20.6691 (o 1.827 osób więcej niż w 2010 r.).
Wypożyczalnia międzybiblioteczna sprowadziła 1.117 wol. (w tym 65 wol. z
zagranicy) i wysłała do innych bibliotek 1.100 wol. (w tym 17 wol. za granicę)
Współpracowano z 307 bibliotekami (w tym z 31 zagranicznymi).
2.2 Działalność informacyjna
2.2.1 Usługi informacyjne
We wszystkich placówkach BUG:
udzielono 125.386 (o 12.398 informacji mniej niż w 2010 r.), w tym:
61.443 informacji katalogowych,
7.891 informacji bibliograficznych,
55.395 informacji rzeczowych,
zrealizowano 634 kwerendy.
Spadek liczby udzielanych informacji katalogowych i bibliograficznych pokazuje,
że serwisy udostępniane czytelnikom przez Bibliotekę (katalog online, strona www,
przewodnik po Bibliotece i szkolenie online) są dobrze przygotowane, coraz lepiej
dopasowane do potrzeb użytkowników, którzy właśnie tam znajdują potrzebne
informacje.
SERWISY ELEKTRONICZNE
W 2010 r. w Oddziale Informacji Naukowej rozpoczęto tworzenie bibliografii
rejestrującej dorobek naukowy pracowników, doktorantów i studentów UG. W 2011
r. do Bibliografii Publikacji Pracowników, Doktorantów i Studentów UG wprowadzono
6.356 rekordów.
1
aktywny użytkownik: wypożyczył przynajmniej 1 wol. w 2011 r.
6
INNE:
W 2011 r. odnotowano:
580.621 wejść na stronę http://katalog.bg.ug.gda.pl/
658.099 wejść na stronę http://www.bg.ug.edu.pl/
48.844 użytkowników serwisu http://szkolenia.bg.ug.gda.pl/
11.259 wejść na stronę http://przewodnik.bg.ug.edu.pl/
We wszystkich agendach BUG czytelnicy mają dostęp do 204 komputerów z
dostępem do Internetu.
Przygotowano kolejne wydanie informatorów o BUG:
Katalogi BUG
Plan sytuacyjny Biblioteki Głównej UG (wersja polska i angielska)
Czytelnie i Wypożyczalnie BUG
2.2.2 Szkolenia
Kontynuowano szkolenie biblioteczne online. Do końca 2011 r. test kontrolny
zaliczyło 5.978 studentów. 80 studentów z programu Erasmus przeszkolono
tradycyjnie.
W Bibliotece Głównej i bibliotekach specjalistycznych kontynuowano szkolenia
i zajęcia z przysposobienia informacyjno-bibliograficznego dla studentów wyższych lat
(427 osób). Szkolenia prowadzone były z użyciem nowoczesnego sprzętu,
umożliwiającego prezentację katalogu online i dostępnych baz danych – zwiększa to
znacząco ich wartość informacyjną i poznawczą.
Kontynuowano szkolenia dla użytkowników czasopism i baz danych online –
odbywały się one zarówno w BG, Bibliotece Ekonomicznej, jak i na wydziałach UG.
Ogółem przeszkolono 517 osób.
Przeprowadzono lekcje biblioteczne dla 522 osób – uczniów szkół średnich.
Ważnym aspektem działalności informacyjnej jest pozyskiwanie dostępów
testowych do pojawiających się na rynku nowych baz danych. Pracownicy i studenci
są informowani o możliwości testowania i zachęcani do korzystania i wyrażania opinii
o przydatności danej bazy. Następnie prowadzona jest analiza wyników testowania,
służąca do podejmowania decyzji o ewentualnym zakupie bazy.
Dużym zainteresowaniem cieszą się wciąż wycieczki po Bibliotece Głównej:
budynek odwiedziło 163 grupy zorganizowanych (2.228 osób).
7
2.2.3 Wystawy i prezentacje
Ogółem w BUG zorganizowano 11 wystaw tematycznych.
Najciekawsze wystawy zorganizowane w BG UG:
Maria Skłodowska-Curie - kobieta nowoczesna
Futbol w książkach
Wybierz mnie- wystawa promująca czytelnictwo
Inwazja - subiektywny portret śmieci
Rok Czesława Miłosza
Nagroda literacka Nike 2011
Świat teatru i poezji Karola Wojtyły
Najciekawsze wystawy zorganizowane przez biblioteki specjalistyczne:
Biblioteka Humanistyczna
Literacka Nagroda Nobla 2011- Thomas Tranströmer-poeta ludzkiej
podświadomości
Biblioteka Matematyczno-Fizyczna
Rok 2011 rokiem Marii Skłodowskiej-Curie.
Michael Kasha
Niezwykłe życie i genialna matematyka
Biblioteka Prawna
Prawa człowieka. Wczoraj-dziś-jutro”
W ramach IX Bałtyckiego Festiwalu Nauki przygotowano następujące imprezy:
„Biblioteka XXI wieku” (zwiedzanie Biblioteki Głównej UG) - 380 osób (31
grup)
„Wybierz mnie” (wystawa promująca czytelnictwo) - 417 osób (32 grupy)
„Sztuka przywracania życia” (pokaz efektów konserwacji książek) – 270 osób
(9 grup)
„Był sobie Gdańsk- życie miasta i mieszkańców w zbiorach cyfrowych” (pokaz)
- 80 osób
„Apla, bukram, preszpan- sekrety introligatorni ” (pokaz) -110 osób
„Własna zakładka nie lada gratka” (warsztaty) - 40 osób
„Wymyślam, kreślę, czaruję - własną okładkę projektuję” (warsztaty) - 135
osób
2.2.4 Konferencje
W konferencjach uczestniczyło 5 osób (w tym 2 – w konferencji zagranicznej). W
warsztatach i szkoleniach brało udział 46 osób.
8
Jedna osoba przebywała w Bibliotece Uniwersytetu w Tromsǿ – w ramach Funduszu
Stypendialnego i Szkoleniowego.
2.3 Zbiory
2.3.1 Gromadzenie i uzupełnianie
(zob. tab. 3 – 8)
2.3.1.1 Druki zwarte
Do Biblioteki wpłynęło 28.695 wol. druków zwartych: 7.591 wol. pochodziło z
zakupu i stanowiło ponad 26 % ogólnego wpływu książek.
Pozostałe woluminy, podobnie jak w latach poprzednich, to egzemplarz obowiązkowy
(18.626 wol.), dary (1.440 wol.) oraz książki pochodzące z wymiany i innych źródeł
(1038 wol.). Do księgozbioru wprowadzono 21.538 nowych tytułów – o 4.501 wol.
więcej niż w 2010 r.
Średnia cena książki krajowej zakupionej przez Bibliotekę wyniosła ok. 48,00 zł.
Książki zagraniczne kupowano głównie na zamówienie pracowników naukowych.
Zakup wydawnictw zagranicznych stanowił ok. 3% ogólnego wpływu druków
zwartych. Wartość zamówionych książek wyniosła 255.332,- zł.
Średnia cena książki zagranicznej zakupionej przez Bibliotekę wyniosła ok. 286,00
zł.
Biblioteka UG w 2011 r. umożliwiła dostęp do 1.874.319 e-książek (w 2010 r. był
dostęp do 51.082 e-książek).
Książki dostępne były ze strony http://www.bg.univ.gda.pl
Najliczniejsze kolekcje to:
Academic Complete:
Academic Research eBooks Library
71.212 pozycji
1.790.000 pozycji
W ramach licencji narodowej oferowano dostęp do książek wydawnictwa Springer:
13.077 pozycji.
Egzemplarz obowiązkowy w dalszym ciągu był głównym źródłem wpływu druków
zwartych polskich i stanowił prawie 65% ogólnego wpływu książek. Do księgozbioru
włączono 18.623 wol.
Średnia cena książki włączonej do zbiorów Biblioteki z egzemplarza
obowiązkowego wyniosła 37,- zł.
Dary stanowiły ok. 5 % ogólnego wpływu druków zwartych.
Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego w roku 2011 prowadziła wymianę publikacji z
250 kontrahentami (105 krajowych, 145 zagranicznych). Dokumenty uzyskane tą
drogą stanowiły ok. 5 % wpływu.
9
Wpływ książek w 2011 r. zwiększył się o 5.578 wol. Był to zauważalny – aż 24% wzrost w stosunku do roku 2010. Na tak zadowalający wynik wpłynęły następujące
czynniki:
wdrożenie modułu gromadzenia VIRTUA,
wzmocnienie kadrowe (1 osoba) zespołu wprowadzającego do zbiorów książki
z e.o.,
przeprowadzony w lutym 2010 roku przetarg na dostawę książek usprawnił
zakup książek krajowych i zagranicznych - zamówienia składano u jednego
dostawcy.
W związku z wdrożeniem modułu gromadzenia VIRTUA Oddział Gromadzenia
Druków Zwartych przejął część czynności przynależnych do Oddziału Opracowania
Druków Zwartych. Pracownicy Oddział Gromadzenia Druków Zwartych:
skopiowali z NUKAT 21.643 rekordów,
utworzyli 7.002 skróconych opisów bibliograficznych,
utworzyli 31.068 rekordów egzemplarza.
W wyniku zmiany organizacji pracy „droga książki” od momentu otrzymania do
momentu dotarcia do czytelnika uległa skróceniu.
W 2011 po raz pierwszy przeprowadzono przetarg na dostawę książek krajowych i
zagranicznych do biblioteki i jednostek organizacyjnych UG. Zostały wyłonione firmy:
Książnica Polska z Olsztyna - na dostawę książek krajowych (rabat 25%),
ABE Marketing Warszawa - na dostawę książek zagranicznych (rabat 17,6%).
W roku 2011 przeprowadzono drugi przetarg na dostawę książek krajowych dla
wszystkich jednostek organizacyjnych UG. Wyłoniono firmę AZYMUT z Warszawy,
która zaproponowała najkorzystniejszą ofertę (34% rabatu).
2.3.1.2 Druki ciągłe
W r. 2011 Biblioteka na bieżąco gromadziła 6.175 tytułów czasopism w wersji
drukowanej.
Dostawcami czasopism zagranicznych była wyłoniona w drodze przetargu firma ABE
Marketing.
BUG oferowała dostęp do baz dostępnych dzięki licencji narodowej (EBSCO, Nature,
Science, Science Direct, Springer Link, Web of Science).
Zakupiono też dostęp do 43 polskich i zagranicznych (58.887 tytułów czasopism)
serwisów.
Łączna wartość baz zakupionych przez BUG w 2011 r. wynosiła 251.759,86 zł.
Usługa VPN (zdalny dostęp do prenumerowanych baz danych):
1.184 konta użytkowników,
42.901 wygenerowanych sesji (82% wzrost w stosunku do 2010 r.).
10
2.3.1.3 Zbiory specjalne
W 2011 r. zgromadzono 1.824 jednostek ewidencyjnych2 - o 1.651 mniej, niż
w r. 2010. Podstawowym źródłem wpływu był egzemplarz obowiązkowy, mniejszy
niż w 2010 r. był wpływ darów (zob. tab. 8).
Wśród nowych nabytków na szczególną uwagę zasługują dzieła o charakterze
zabytkowym: stare druki oraz cenne mapy, atlasy i grafiki (z XVI – XIX w.)
2.3.2 Opracowanie alfabetyczne
(zob. tab. 9 – 13)
2.3.2.1 Druki zwarte
W 2011 r. dokonano reorganizacji pracy w Oddziale Opracowania Druków
Zwartych – był to wynik wdrożenia modułu gromadzenia Virtua w Oddziale
Gromadzenia Druków Zwartych.
W związku z wprowadzonymi zmianami opracowanie bieżących nabytków uległo
znacznemu przyśpieszeniu.
Poza opracowywaniem bieżących nabytków kontynuowano prace nad
konwersją do katalogu online zbiorów retrospektywnych z Biblioteki Głównej,
Biblioteki Biologicznej, Prawnej, Historii Kultury, Brytyjskiej i Humanistycznej. Możliwe
to było dzięki temu, że ok. 65% opisów katalogowych dla nowych książek
kopiowanych było z bazy NUKAT.
Kontynuowano dodawanie linków (pole 856) do rekordów bibliograficznych w
NUKAT dla pozycji zdigitalizowanych i umieszczonych w Pomorskiej Bibliotece
Cyfrowej (zmodyfikowano 251 rekordów bibliograficznych).
2.3.2.2 Druki ciągłe
Na bieżąco opracowywano nowe wpływy. Kontynuowano opracowywanie
czasopism monograficznych. Do BG przejęto i opracowano w katalogu online
czasopisma z Biblioteki Biologicznej i Czytelni Oceanograficznej (440 tytułów).
Stale prowadzone są prace, związane ze zmianami w klasyfikacji dokumentów (z
druków zwartych na ciągłe i odwrotnie).
2.3.2.3 Zbiory specjalne
W 2011 roku dopisano do stanu inwentarza 3.213 jedn. zbiorów specjalnych. Zbiory
katalogowano w systemie tradycyjnym (na kartach katalogowych) i w systemie
Virtua: w formacie MARC 21 katalogowano książki z XIX w., stare druki, dokumenty
kartograficzne, elektroniczne, dźwiękowe3 i filmowe, normy i dokumenty życia
społecznego (teatralia). Ogółem wprowadzono do katalogu online 2.774 opisów
zbiorów specjalnych.
2
jednostki ewidencyjne: mapy, wolumeny, plansze, teki, dokumenty, utwory, płyty CD, kasety audio, kasety video, płyty DVD,
płyty CD-ROM
3
płyty CD i kasety audio
11
2.3.4 Gospodarka zasobami bibliotecznymi
Kontynuowano selekcję zbiorów oraz prace nad dokumentacją całości zasobu
egzemplarza obowiązkowego. Odpisano ze stanu majątkowego Biblioteki 6.046 wol.
druków zwartych i 1.808 wol. druków ciągłych.
Przeprowadzono inwentaryzację druków zwartych w byłej Bibliotece Instytutu
Filologii Romańskiej i w byłej Bibliotece Kolegium Kształcenia Nauczycieli Języków
Obcych. Skontrum objęło ok. 30.000 pozycji inwentarzowych. Zasób włączono do
zbiorów Biblioteki Humanistycznej UG.
Przygotowano ofertę dubletów w ramach wymiany międzybibliotecznej,
oferując innym bibliotekom 2.080 tytułów druków zwartych i 1.137 wol. druków
ciągłych.
Druki pochodzące z egzemplarza obowiązkowego, a pozostające poza profilem
gromadzenia Biblioteki: 6.115 wol. druków zwartych i 1.176 wol. czasopism,
przekazano – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Kultury – innym bibliotekom
naukowym w Trójmieście.
W ramach konserwacji zbiorów Introligatornia oprawiła 5.502 wol. czasopism i
gazet oraz 5.725 wol. książek ze zbiorów BUG.
12
3. BIBLIOTEKI SPECJALISTYCZNE
W strukturze BUG działały w 2011 r. biblioteki specjalistyczne:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Biblioteka
Biblioteka
Biblioteka
Biblioteka
Biblioteka
Biblioteka
Biblioteka
Biblioteka
Biologiczna (z Czytelnią Oceanograficzną)
Chemiczna
Ekonomiczna
Humanistyczna
Matematyczno-Fizyczna - Czytelnia
Prawna
Historii Kultury
Brytyjska
Biblioteki specjalistyczne usytuowane są w bezpośrednim sąsiedztwie wydziałów UG.
Z uwagi na rozproszenie terytorialne UG i znaczną odległość części budynków
dydaktycznych od BG, są one bardzo ważnymi placówkami, dzięki którym studenci i
pracownicy naukowi mają łatwy dostęp do specjalistycznych książek i czasopism.
Biblioteki specjalistyczne są w większości bibliotekami tradycyjnymi – z zamkniętymi
magazynami, które realizują zamówienia na podstawie rewersów online. W
czytelniach znajduje się podstawowy księgozbiór, dobrany we współpracy z
nauczycielami akademickimi. Wszędzie są komputery z dostępem do Internetu,
służące czytelnikom przede wszystkim do korzystania z baz danych i czasopism
elektronicznych.
W miarę rozbudowy kampusu Oliwa i oddawania do użytku kolejnych obiektów dla
wydziałów, biblioteki specjalistyczne ulegają likwidacji, a ich księgozbiory
przenoszone są do BG. W 2011 r. przemieszczono do BG znaczną część księgozbioru
Biblioteki Biologicznej UG (książki i czasopisma). W Gdańsku pozostała czytelnia dla
Wydziału Biotechnologii.
W 2011 r. w bibliotekach specjalistycznych udostępniono 581.442 woluminów
książek, czasopism i zbiorów specjalnych, co stanowi ok. 46% całości udostępnionych
w BUG zasobów. Pracownicy bibliotek specjalistycznych są stale szkoleni w zakresie
kopiowania opisów bibliograficznych dla starych zbiorów z bazy NUKAT do katalogu
online. Ich praca istotnie zwiększa zawartość katalogu online – jest to ważne, gdyż
studenci niechętnie korzystają z katalogów kartkowych.
W 2011 r. w bibliotekach specjalistycznych wprowadzono do katalogu online 4.189
opisów bibliograficznych i 20.722 opisów egzemplarza.
Księgozbiór Biblioteki Brytyjskiej: 10.638 książek, 4 tytuły czasopism i 5.018 wol.
zbiorów audiowizualnych,
służy szerokiej publiczności czytelniczej z terenu
Trójmiasta i okolic. W 2011 r. odwiedziło ją 8.908 osób (w 2010 r.: 9.133 osoby),
którym udostępniono 22.143 wol./jednostki.
13
4. KOMPUTERYZACJA
Prace na rzecz Biblioteki wykonywane były przez 2 informatyków zatrudnionych w
BUG, 2 specjalistów ds. sprzętu audiowizualnego oraz trzyosobowy (2 ½ etatu)
zespół informatyków - pracowników Ośrodka Informatycznego UG.
Najważniejsze wykonane prace:
wdrożenie modułu gromadzenia Virtua,
prace melioracyjne w katalogu online BUG – na bazie danych z NUKAT,
współpraca z administratorami bazy NUKAT,
informatyczny nadzór nad katalogiem BUG,
stała współpraca ze wszystkimi oddziałami BUG,
przygotowanie i wydruk inwentarza,
współpraca z biurem VTLS - zgłaszanie problemów, uczestnictwo w ich
rozwiązywaniu.
Kontynuowano standardowe prace związane z informatyzacją BUG, w tym:
generowanie statystyk i raportów z bazy wg życzeń bibliotekarzy,
weryfikowanie i zarządzanie uprawnieniami bibliotekarzy pracujących w systemie
VTLS Virtua,
modyfikowanie parametrów OPAC (w portalu internetowym Chameleon i kliencie
Virtua).
Stale monitorowany był poziom bezpieczeństwa sprzętu i oprogramowania.
Rozwijana była współpraca z Ośrodkiem Informatycznym UG – szczególnie w
zakresie tworzenia koncepcji współpracy i wymiany danych pomiędzy różnymi
usługami na UG.
Ważnym elementem była współpraca z firmą VTLS Inc. (aktywne wykorzystywanie
serwisów: hotline, Integrated Management (IM) database, głosowanie dot.
enhancements), TASK i bibliotekami zrzeszonymi w Porozumieniu o Współpracy
Bibliotek Wdrażających i Użytkujących VTLS (kontakty za pomocą list dyskusyjnych:
Virtua-test i PGU-Virtua).
Informatycy z OIN wspomagali informatycznie pracowników zajmujących się
digitalizacją zbiorów w ramach Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej i stworzyli sieciową
bazę ewidencji środków trwałych dla BUG.
14
5. STATYSTYKA BIBLIOTECZNA
Na prezentowanie danych – dotyczących udostępniania - ma wpływ organizacja dostępu do zbiorów i
sposób liczenia czytelników odwiedzających Bibliotekę Główną UG. Przy poszczególnych danych,
wymagających komentarza, podano stosowne wyjaśnienia.
5.1 Udostępnianie
Tabela 1
stan bazy
czytelników4
udostępniono
(na miejscu i na
zewnątrz)
2011
2010
OBSŁUGA CZYTELNIKÓW
40.389
39.198
2009
2008
36.859
35.478
1.268.365 wol.
1.223.433
wol.
1.299.029 wol.
1.210.291
wol.
transakcje
w wypożyczenia: 183.575 wol.
wypożyczalniach prolongaty:
64.070 wol.
zwroty:
190.496 wol.
WYPOŻYCZENIA
MIĘDZYBIBLIOTECZNE
z innych bibliotek
1.127 wol.
do innych bibliotek
1.100 wol.
-
-
-
1.053 wol.
1.109 wol.
1.047 wol.
1.200 wol.
1.111 wol.
1.229 wol.
5.978 osób5
6.889
8.428 osób
9.218 osób
423 osoby6
106 osób
54 osoby
341 osób
517 osób
513 osób
547 osób
(w tym 509
studentów)
207 osób
(w tym 178
studentów)
SZKOLENIA
dla studentów I
roku
dla
studentów
III/IV roku
dla użytkowników
czasopism i baz
danych online
Tabela 2
ILOŚĆ
MIEJSC
SALE
Biblioteka Główna –
Oddział Udostępniania i Oddział
Inf. Naukowej
Oddział Zb. Specjalnych w BG
Biblioteka Biologiczna
Biblioteka Chemiczna
Biblioteka Ekonomiczna
Biblioteka Historii Kultury
Biblioteka Humanistyczna
Biblioteka Matematyczno-Fizyczna
Biblioteka Prawna
RAZEM
7
531
2
2
1
5
1
2
1
3
23
29
51
20
207
23
91
30
103
1.085
UDOSTĘPNIONO NA
ZEWNĄTRZ7 (wol.)
149.065
UDOSTĘPNIONO NA
MIEJSCU8 (wol.)
528.786
6.020
6.921
14.577
45.694
234
13.778
145
17.231
247.645
2.386
18.949
10.253
271.802
2.607
45.406
7.262
127.249
1.020,720
Razem udostępniono 1.268.365 wol. (wzrost o 44.932 wol. w stosunku do r. 2010)
4
5
6
7
8
stan na 31 grudnia 2011 r.
szkolenie online, zakończone testem
163 osoby – w BG UG, 260 osób – w Bibliotece Ekonomicznej UG
w poszczególnych bibliotekach specjalistycznych są różne okresy wypożyczania książek, co ma wpływ na prezentowane dane
książki z czytelni, magazynów, czasopisma i zbiory specjalne
15
POMORSKA BIBLIOTEKA CYFROWA
Tabela 3
Wykonane
skany
224.161
Publikacje
umieszczone
w PBC
Opisy
katalogowe w
formacie Dublin
Core
3.168
4.94010
Odwiedziny
ogółem9
251.030
zasób
BUG
31.685
5.3 Zbiory
5.3.1 Gromadzenie
(stan na dzień 31.12.2011 r.)
Tabela 4
Wyszczególnienie
Książki
Czasopisma
Zbiory Specjalne
Razem
stan inwentarzowy
989.157
315.187
167.936
1.472.280 wol./jedn.
W ciągu 2011 roku zgromadzono:
Tabela 5
Wyszczególnienie
Książki
Czasopisma
Zbiory Specjalne
Książki przejęte13
Razem
Bilans
Wpływy (wol./jedn.)
Ubytki (wol.)
11
28.695
6.82712
7.502
1.808
1.824
7.342
45.363
8.635
36.728 wol./jedn.
dotyczy całego portalu PBC
I. miejsce wśród partnerów PBC
11
z materiałówką (158 wol.)
12
z materiałówką (781 wol.)
13
z Biblioteki Instytutu Historii
9
10
16
ŹRÓDŁA GROMADZENIA DRUKÓW ZWARTYCH
Tabela 6
Rodzaj
wpływu
Zakup
Egz.
obowiązkowy
Dary
Wymiana
E-książki
Inne
Materiałówka
Razem
Liczba
tytułów
4.785
Druki zwarte
Liczba
Uwagi
wol.
(wol.)
7.591
krajowe: 6.700
zagraniczne: 891
15.344
18.626
917
1.440
404
629
88
21.538
251
Wartość
zgromadzonych
druków zwartych (zł)
577.832,38
-
694.449,74
krajowe: 783
zagraniczne: 657
krajowe: 468
zagraniczne: 161
87.418,50
23.883,79
26.424,41
15.968,35
krajowe: 187
zagraniczne: 64
158
28.695
8.809,85
1.434.787,02
-
ŹRÓDŁA GROMADZENIA DRUKÓW CIĄGŁYCH
Tabela 7
Wyszczególnienie
Prenumerata drukowana polska
Prenumerata drukowana
zagraniczna
Dary
Wymiana
Egz. obowiązkowy
Prenumerata wyd.
elektronicznych14
Razem
Ilość tytułów
491
589
Wartość (zł)
80.576,25
1.341.345,69
204
145
4.746
144.422,00
29.541,50
195.628,00
58.887
65.062
251.759,86
2.043.273,30
ŹRÓDŁA GROMADZENIA ZBIORÓW SPECJALNYCH
Tabela 8
Wyszczególnienie
Zakup
Dary
Egzemplarz obowiązkowy
Inne
Razem
14
Jednostki
ewidencyjne
Wartość (zł)
305
347
1.170
2
1.824
bazy i czasopisma zagraniczne
17
52.415,54
10.442,00
16.116,79
50,00
79.024,33
KOMPUTEROWE BAZY DANYCH
Tabela 9
czasopisma
książki
Bieżący dostęp do czasopism i książek w wersji elektronicznej
ilość tytułów
wartość
58.887
251.759,86 zł
1.874.319
26.424,41 zł
5.3.2 Opracowanie zbiorów
Tabela 10
Rekordy
bibliograficzne15
utworzone
Rekordy
egzemplarza
Rekordy
zasobu
12.819
60.781
1.240
Opracowanie przedmiotowe
(tytuły)
książki
czasopisma
zb. spec.
7.647
359
370
Rekordy KHW
utworzone
9.902
Opracowanie zbiorów odbywało się zarówno w działach merytorycznych, jak i w
Oddziale Udostępniania UG oraz w bibliotekach specjalistycznych.
Klasyfikacja dokumentów do „wolnego dostępu”: 21.373.
5.4 Inne dane
STAN KATALOGU ONLINE
(31.12.2011 r.)
Tabela 11
Rodzaj
rekordu
bibliograficzne
khw17
egzemplarza
zasobu
Ilość
426.92316
621.250
738.361
18.634
Katalog online wykazuje:
74,7 % książek (egzemplarze),
99 % czasopism (tytuły)
ze zbiorów Biblioteki UG.
15
W tym: czasopisma, dok. filmowe, dok. dźwiękowe, dok. kartograficzne, dok. elektroniczne, dokumenty życia społecznego,
normy, stare druki.
16
w tym: 15.902 dla wydawnictw ciągłych
17
hasła opisów katalogowych
18
W r. 2011:
18
 wydano 16 zł na zakup książek dla jednego użytkownika
biblioteki,
 średnia cena nowej książki włączonej do zbiorów wynosiła:
 48 zł - dla książek polskich (pochodzących z zakupu),
 286,50 zł - dla książek zagranicznych,
 37 zł - dla książki z egzemplarza obowiązkowego.
18
wszyscy pracownicy i studenci UG
19
6.
PRACOWNICY BIBLIOTEKI
6.1. Pracownicy zatrudnieni w Bibliotece
Pracownicy działalności podstawowej19:
w tym:
bibliotekarzy dyplomowanych
bibliotekarzy i pracowników bibliotecznych
181, 5 etatu
Pracownicy administracyjni:
Informatycy:
6,75 etatu
2 etaty
4 etaty
177,5 etatu
We wrześniu 2011 r. przeprowadzono okresowa ocenę pracowników BUG, nie
będących nauczycielami akademickimi.
6.2. Struktura wykształcenia
Tabela 14
WYKSZTAŁCENIE
wyższe (magisterskie)
wyższe (licencjat)
średnie
zasadnicze zawodowe
podstawowe
ILOŚĆ ETATÓW
151,25
5
31
2
1
6.3. Absencja
Ogółem dni absencji było:
w tym:
urlopy wychowawcze
zwolnienia lekarskie i inne urlopy20
6.829
993
5.836
6.4 Konferencje. Dokształcanie
Studia wyższe ukończyły 2 osoby.
Studia podyplomowe ukończyło 5 osób.
5 osób uczestniczyło w konferencjach, w warsztatach tematycznych uczestniczyło 46
osób.
19
20
bez introligatorów (6 etatów)
bez urlopów wypoczynkowych
20
6.5 Publikacje, referaty
6.5.1 Publikacje
Magdalena Hamerska:
1.Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego koncepcja i doświadczenia eksploatacji. Bibliotheca
Nostra, 2011, nr 2(24) s. 61-74.
2. Wpływ komputeryzacji na efektywność pracy w bibliotece oraz poziom obsługi czytelników :
przykład Biblioteki Uniwersytetu Gdańskiego. Przegląd Biblioteczny 2011, R. 79, z. 4, s. 505-517.
Antoni Kakareko:
„Gazeta Uniwersytecka”:
1. Helmolda i Arnolda kroniki słowiańskie. Gazeta Uniwersytecka, 2010-2011, nr 26-27 (119 120), grudzień 2010 - styczeń 2011, s. 32.
2. Modlitewniki z grodu nad Motłlawą. Gazeta Uniwersytecka, 2011, nr 1 (121), kwiecień, s.19.
3. Bedeker dawnych Żuław. Gazeta Uniwersytecka, 2011, nr 2 (122), maj, s. 22.
4. Kronikarski „klocek” o Toruniu. Gazeta Uniwersytecka, 2011 nr 3 (123), czerwiec, s. 18.
5. Szwedzkie perypetie króla Zygmuta. Gazeta Uniwersytecka, 2011, nr 4 (124), październik, s.
21.
6. Potop szwedzki w dziełach Pufendorfa. Gazeta Uniwersytecka, 2011, nr 5 (125), listopad, s.1920.
7. Pamiętnik obrońcy Jasnej Góry”. Gazeta Uniwersytecka, 2011, nr 6 (126), grudzień, s.19-20.
8. Uczelni potrzebne są związki zawodowe: NSZZ „Solidarność” UG wobec reformy i szkolnictwa
wyższego (Związki zawodowe). Gazeta Uniwersytecka. 2011, nr 1 (121) s. 21.
Rafał Kulczycki:
Wolny dostęp jako element nowoczesnego zarządzania, czyli co klientom(czytelnikom) daje
fundamentalna zmiana w firmie (bibliotece)? W: Biblioteka otwarta na zmiany: Ogólnopolska
Konferencja Naukowa, Olsztyn, 20-22 września 2010 r. : materiały konferencyjne / pod red. Danuty
Koniecznej. Olsztyn 2011 s.47-51.
Karol Sęk:
Związek strzelecki w tarnobrzeskiem. Tarnobrzeskie Zeszyty Historyczne. - 2010, nr 33, s. 5-48.
Katarzyna Wawrzynkowska:
Andrzej Wiśniewski, Katarzyna Wawrzynkowska. Kobiety w chemii. W: Kobiety w chemii : materiały
konferencyjne, Gdańsk, 7 czerwca 2011. Gdańsk : Centrum Edukacji Nauczycieli, 2011 s. 7-17.
Dominik Zieliński:
1. Białe złoto w wersji de luxe. CQ. 2011, nr 8, s. 60-63.
2. Zmierzch bogów. Art and Business. 2011, nr 9, s. 112-114. Rec. wystawy: Zmierzch bogów.
21
Ludwik II i jego czasy, Zamek Herrenchiemsee, Chiemsee, Niemcy.
3. Pochwała geniuszu. CQ. 2011, nr 6, s. 54-56.
4. L jak luksus. CQ. 2011, nr 7, s. [50]-54.
6.6 Nagrody i odznaczenia
16 pracowników zostało wyróżnionych Nagrodą Rektora.
22
7.
SPRAWY ADMINISTRACYJNE
7.1 Powierzchnia
Powierzchnia użytkowa BUG (w 13 obiektach) na dzień 31.12.2011 r. wynosiła
Biblioteka Główna UG:
9.366 m2
biblioteki specjalistyczne, magazyn składowy:
8.225 m2 21
17.591 m2
RAZEM:
7.2 Inwestycje i remonty
W Bibliotece Głównej dostawiono 30 regałów metalowych i 60 regałów
drewnianych.
W Bibliotece Ekonomicznej UG zakończono prace związane z izolacją
termowilgociową i termiczną.
W Bibliotece Prawnej zainstalowano 6 nowych regałów na książki, 1 regał na
czasopisma i 12 nowych szafek samoobsługowych dla czytelników (zakupiono ze
środków Wydziału PiA).
21
w Bibliotece Biologicznej przekazano na rzecz Wydziału magazyn o pow. 30 m2
23
8.
PLANY
1. Stałe doskonalenie form pracy z czytelnikami oraz przygotowywanie
nowoczesnych usług i źródeł informacji.
2. Zakup i instalacja nowego serwera, instalacja nowej wersji oprogramowania
Oracle i Virtua. Uruchomienie dostępu do katalogu online poprzez interfejs
użytkownika CHAMO.
3. Organizacja warsztatów dot. modułu gromadzenia Virtua dla bibliotekarzy z
polskich bibliotek stosujących oprogramowanie VTLS Virtua.
4. Kontynuacja koniecznych przemieszczeń księgozbiorów.
5. Dalsze intensywne opracowywanie zbiorów retrospektywnych.
6. Planowa i systematyczna selekcja zbiorów.
7. Poszerzenie oferty szkoleń z zakresu baz elektronicznych.
8. Kontynuacja tworzenia kolekcji dla Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej:
typowanie zbiorów, sporządzanie planów digitalizacji,
skanowanie i obróbka graficzna,
archiwizacja (płyty DVD, dyski twarde i serwer w TASKu),
udostępnianie na bazie oprogramowania dLibra.
9. Wdrożenie programu testowania nowych wersji oprogramowania Virtua we
wszystkich oddziałach BUG – przed podjęciem decyzji o migracji.
24