B. Cwaliński

Temat: Odżywiajmy się zdrowo
Cele:
poznanie zasad właściwego odżywiania się,
poznanie pokarmów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego,
analiza piramidy żywienia.
Metody pracy:
gra dydaktyczna,
dyskusja.
Formy pracy:
indywidualna,
grupowa.
Środki dydaktyczne:
arkusze papieru,
flamastry,
karty pracy ucznia.
Przebieg zajęć
1. Nauczyciel przedstawia uczniom zasady racjonalnego odżywiania się:
prawidłowy dobór produktów spożywczych,
spożywanie zdrowej i świeżej żywności,
prawidłowe planowanie kolejnych posiłków,
higieniczne warunki przyrządzania i spożywania posiłków.
Następnie prezentujemy uczniom piramidę żywieniową:
Piramida żywieniowa to optymalny model odżywiania, który można stosować przez całe życie.
Obrazuje, jakie produkty należy jadać codziennie, jakie kilka razy w tygodniu, a jakie kilka razy
w miesiącu.
Wierzchołek to słodycze i czerwone mięso - możemy je jadać najwyżej kilka razy w miesiącu
w porcjach nie większych niż 50-60g. Gdy zjadamy za dużo tłuszczów z nich pochodzących grozi
nam zawał serca lub udar mózgu. Nie należy jednak całkowicie rezygnować z ich jedzenia, gdyż
zawierają doskonale przyswajalne przez nasz organizm żelazo hemowe. Równie dobre żelazo (ale
niehemowe, bo z produktów roślinnych nie zwierzęcych) zawierają np. cykoria, pory, sery,
śmietana i drożdże piwne. Po nie powinni sięgać zwłaszcza wegetarianie. Z kolei białko - oprócz
mięsa, mleka, jaj i ryb, ma też groch, fasola, soczewica i soja.
Nabiał należy jadać codziennie. Mleko i jego przetwory to najważniejsze źródło wapnia
w naszej diecie oraz pełnowartościowego białka i witaminy B2. Niedobór dwóch pierwszych
w organizmie przyczynia się do odwapnienia kości i osteoporozy. Witamina B12 jest natomiast
niezbędna dla sprawności naszego układu nerwowego i odpornościowego.
Ryby, drób, jaja są od góry kolejnym poziomem piramidy. Należy je jadać kilka razy
w tygodniu po ok. 60-90g, jaja 2 razy tygodniowo. Znajdziemy w nich cenną witaminę D, która jest
niezbędna do budowy mocnych i zdrowych kości i zębów. Wraz z nią łatwiej wchłania się
w naszym organizmie wapń. Jedz zatem pełnowartościowe - śledzie, sardynki, makrele, łososia
i tuńczyka, które bogate są w kwasy omega-3. Aby dłużej zachować sprawność umysłową jedz też
pokarmy niskowęglowodanowe, wysokobiałkowe i niskotłuszczowe, czyli np. chude mięso indyka
i kurczaka.
Tłuszcze roślinne możesz jadać codziennie w ilości 2 łyżek. Są one bogate w nienasycone
kwasy tłuszczowe, które nie podnoszą stężenia cholesterolu we krwi. Zamiast masła używaj więc
margaryny lub masła roślinnego; zamiast smażonych dań jedz potrawy duszone, pieczone lub
gotowane. Do smażenia używaj oleju rzepakowego, zaś do sałatek oliwy z pestek winogron, oliwy
z oliwek, oleju słonecznikowego lub sojowego.
Owoce i warzywa można jadać codziennie i to przy każdy posiłku (czyli 5 porcji), po 500-800g.
To one są najbogatszym naturalnym źródłem witamin i składników mineralnych, bez których nie
moglibyśmy prawidłowo funkcjonować. Ponadto chronią nas przed chorobami układu krążenia,
mają dużo antyoksydantów i błonnika, a do tego są mało kaloryczne.
Produkty zbożowe jadaj codziennie po kilka porcji. Mogą to być 2 kromki ciemnego pieczywa,
pół szklanki ryżu lub makaronu pełne ziarno czy też 3/4 szklanki płatków śniadaniowych. Ważne
dla naszego organizmu są produkty o niskim stopniu przetworzenia, czyli np. grube kasze, ciemne
pieczywo, niełuskany ciemny ryż, płatki owsiane czy też kukurydziane. Są one doskonałym
źródłem błonnika, witamin i minerałów. Regulują pracę układu pokarmowego i niwelują zaparcia.
2. Uczniowie pracują w czteroosobowych grupach. Każda grupa przygotowuje jadłospis na
jeden dzień. (Na karcie pracy. Śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolację).
Następnie przedstawiciele grup prezentują opracowane jadłospisy. Wszyscy uczniowie
analizują, czy posiłki przedstawiane przez poszczególne grupy są zgodne z zasadami
racjonalnego żywienia.
3. Kolejnym krokiem jest wypisanie przez grupy produktów pochodzenia roślinnego
i zwierzęcego. Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują swoje prace.
4. Uczniowie odgrywają scenki: Jak się czujemy, gdy jesteśmy głodni oraz jak się czujemy,
gdy jesteśmy najedzeni.
5. Praca domowa: zastanów się, czy to, co lubisz jeść, jest zdrowe.
Bogusław Cwaliński