studia I stopnia - Instytut Geografii Uniwersytetu Gdańskiego

Transkrypt

WYDZIAŁ OCEANOGRAFII I GEOGRAFII
INSTYTUT GEOGRAFII
KIERUNEK: GEOGRAFIA
STUDIA I STOPNIA
TRYB STACJONARNY
PROGRAM STUDIÓW
TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA
PROGRAM OBOWIĄZUJE OD ROKU AKAD. 2011/2012
Geografia − studia stacjonarne I stopnia
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Wstęp do geografii
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek:
Wydział Oceanografii i Geografii
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwa specjalności: −
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Radosław Wróblewski (wykład), mgr Dawid Weisbrodt
(ćwiczenia)
Liczba godzin zajęć: 30, w tym:
wykładów − 20 godzin
ćwiczeń audytoryjnych − 10 godzin
Liczba punktów ECTS: 4
Rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia
Rok i semestr studiów: I, 1
Status przedmiotu: obligatoryjny
Język wykładowy: polski
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z wykorzystaniem prezentacji
multimedialnej; dyskusja moderowana
Ćwiczenia - praca w grupie; dyskusja
moderowana, dyskusja efektywna
Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
Wykład – egzamin pisemny: test z zadaniami róŜnego typu
Ćwiczenia – zaliczenie (uzyskanie oceny pozytywnej z
prac graficznych i kolokwiów), obecność na zajęciach
Określenie wymagań wstępnych
Wiedza z zakresu: znajomość mapy fizycznej Polski w skali 1:1 250 000 i środowiska przyrodniczego, rozwoju
poznania świata na przestrzeni dziejów
Umiejętności: wyobraźnia przestrzenna, umiejętność myślenia syntetycznego, umiejętności graficznego
przedstawiania treści mapy, czytanie mapy topograficznej i fizycznej
ZałoŜenia i cele przedmiotu:
Zapoznanie z najwaŜniejszymi poglądami i odkryciami decydującymi o rozwoju nauk geograficznych na
przestrzeni dziejów; praktyczne zastosowanie wiedzy o środowisku geograficznym.
Treści programowe:
Wykład – przedmiot i zakres geografii; geografia nauk o środowisku geograficznym pojmowanym jako
środowisko Ŝycia człowieka; geneza i zarys rozwoju myśli geograficznej; polska myśl geograficzna i jej twórcy;
struktura wiedzy geograficznej – geografia ogólna i regionalna, specjalistyczne obszary geografii ogólnej;
związek geografii z innymi naukami; funkcje geografii – poznawcze, wychowawcze, praktyczne, ośrodki
geograficzne w Polsce – najwaŜniejsze nurty i osiągnięcia badawcze; naukowe czasopisma geograficzne
Ćwiczenia – regionalizacja fizycznogeograficzna Polski; pisownia nazw geograficznych; zasady pisania prac
naukowych i ich prezentacji; zapoznanie się z elementami środowiska przyrodniczego i działalności
gospodarczej człowieka w Trójmieście.
Umiejętności i kompetencje:
Odkrywanie w studentach pasji poznawczych poprzez przykłady badaczy i odkrywców na przestrzeni dziejów;
wskazanie praktycznego zastosowania wiedzy z zakresu nauk geograficznych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Długosz Z., 2002, Historia odkryć geograficznych i poznanie Ziemi, PWN, Warszawa
− Galon R., 1989, Geografia jako nauka. Przedmiot, rozwój i metody w zarysie, UMK, Toruń
− Kondracki J., 2001, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
− Gelb M.J., 2002, Myśleć jak geniusz, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań
− Staszewski J., 1966, Historia nauki o Ziemi w zarysie, PWN, Warszawa
2
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Podstawy geografii fizycznej
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Mirosława Malinowska (wykład), mgr Piotr
Ogonowski, mgr Zuzanna Krajewska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z zastosowaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny;
multimedialnej;
Ćwiczenia – zaliczenie; obecność na zajęciach, zaliczenie
Ćwiczenia
ćwiczenia
na
materiale wszystkich ćwiczeń i kolokwiów wejściowych;
przygotowanym przez prowadzącego
Określenie wymagań wstępnych:
Wiedza z zakresu: geografii fizycznej na poziomie szkoły średniej (liceum)
Umiejętności: logicznego wiązania informacji dotyczących procesów zachodzących w obrębie poszczególnych
komponentów, składających się na pojęcie środowiska przyrodniczego.
Utrwalenie i poszerzenie wiedzy z zakresu geografii fizycznej.
Treści programowe:
Wykład - miejsce Ziemi we wszechświecie, kształt i rozmiary Ziemi, procesy zachodzące w atmosferze
ziemskiej, hydrosfera, procesy kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi, pedosfera i biosfera. Interakcje
pomiędzy poszczególnymi komponentami środowiska przyrodniczego. Ziemia jako system.
Ćwiczenia - rozwiązywanie zadań z zakresu geografii fizycznej (podziałki, obliczenia czasu i odległości),
podstawowe pojęcia fizycznogeograficzne, fizyczne właściwości globu – ukształtowanie powierzchni
kontynentów, procesy endogeniczne i egzogeniczne, mapa fizyczna świata z podziałem na kontynenty, strefy
klimatyczne na świecie, zagadnienia związane z obszarem nadbałtyckim, zagroŜenia środowiska.
Umiejętność wymienienia i zdefiniowania komponentów środowiska przyrodniczego, umiejętność podania
definicji podstawowych pojęć z zakresu meteorologii i klimatologii, hydrologii, geologii i geomorfologii,
gleboznawstwa i biogeografii; umiejętność wyjaśnienia powiązań pomiędzy poszczególnymi komponentami
środowiska przyrodniczego; umiejętność rozwiązywania zadań z geografii fizycznej obejmujących: przeliczanie
skal, czasu, kata padania promieni słonecznych, spadku terenu, deniwelacji, określania współrzędnych
geograficznych. Umiejętność oceny skutków oddziaływania na środowisko działalności człowieka.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Flis, J., Wstęp do geografii fizycznej. Wyd Szk. i Ped., Warszawa 1985, 1988,
− Kalesnik S., 1975, Podstawy geografii fizycznej, PWN, Warszawa,
− Atlas geograficzny świata, PPWK lub Demart (dowolne wydanie)
Uzupełniającej:
− Kostrzewski, A., Wielka encyklopedia geografii świata t: I i II (Słownik pojęć geograficznych). Wyd. Kurpisz. 2001.
3
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Astronomiczne podstawy geografii
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osób prowadzących: prof. UG dr hab. Stanisław Fedorowicz (wykład i ćwiczenia)
ćwiczeń laboratoryjnych − 10 godzin
Metody dydaktyczne:
Wykład – ustne przekazanie, wspomagane
foliami oraz prezentacjami multimedialnymi
Wykład – egzamin pisemny; test złoŜony z 10 pytań
opisowych
Ćwiczenia – zaliczenie; kolokwium pisemne złoŜone z 5
zadań tekstowych
Ćwiczenia – rozwiązywanie zadań tekstowych z
wykorzystaniem tablic astronomicznych i
trygonometrycznych
Wiedza z zakresu: matematyki (trygonometria), fizyki (grawimetria), geografii (astronomia)
Umiejętności: posługiwanie się kalkulatorem z funkcjami trygonometrycznymi, tablice matematyczne (odczyt
wartości funkcji trygonometrycznych)
Nabycie umiejętności posługiwania się wiedzą z zakresu astronomii do określenia relacji między Ziemią jako
planetą a zjawiskami zachodzącymi w atmosferze hydrosferze i litosferze. Umiejscawianie tych zjawisk na
powierzchni Ziemi.
Treści programowe:
Wykład - układy współrzędnych sferycznych stosowane w astronomii i geografii. Elementarne zjawiska na
sferze niebieskiej. Wpływ atmosfery ziemskiej na obserwacje ciał niebieskich. Ruch roczny Słońca. Czas –
skale czasowe uŜywane w astronomii. Instrumenty astronomiczne. Wyznaczanie szerokości i długości
geograficzne oraz czasu i azymutu z obserwacji astronomicznych. Wykorzystanie sztucznych satelitów Ziemi.
Prawa ruchu planet. Układ słoneczny. Słońce i jego oddziaływanie na Ziemię.
Ćwiczenia - zamiana miary stopniowej na czasową i odwrotnie; trójkąt sferyczny – zastosowanie do obliczania
odległości na kuli ziemskiej; obrotowa mapa nieba – zastosowanie w odtwarzaniu wyglądu nieba w wybranym
dniu i godzinie; astronomiczny problem czasu – obliczanie czasu strefowego; zjawiska astronomiczne w
zadaniach: wysokości Słońca, długość dnia – ćwiczenia terenowe.
Student posługuje się wiedzą z zakresu astronomii do określenia relacji między Ziemią jako planetą, a
zjawiskami zachodzącymi w atmosferze hydrosferze i litosferze. Potrafi wyznaczać szerokość i długość
geograficzną oraz czas i azymut z obserwacji astronomicznych, obliczać odległości na kuli ziemskiej, określać
wysokość Słońca nad horyzontem i obliczać długość dnia w róŜnych porach roku.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Mietelski J., 1995, Astronomia w geografii, PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
− Pańków M, 2001, Wstęp do ćwiczeń z astronomicznych podstaw geografii. Skrypt przeznaczony dla studentów
geografii I roku studiów dziennych i zaocznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
− Opolski J.,1980, Astronomiczne podstawy geografii, PWN, Warszawa
4
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Matematyka
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Aleksandra Nowel (wykład), dr Aleksandra Nowel, dr
Ewa Tyszkowska, mgr Iwona Karolkiewicz (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład: wykłady z prezentacjami
Wykład: zaliczenie w formie pisemnej
multimedialnymi
Ćwiczenia: zaliczenie (ocenianie ciągłe)
Ćwiczenia: praktyczne zastosowanie metod
matematycznych do rozwiązywania zadań
Wiedza z zakresu: znajomość zasad arytmetyki zgodnie z programem matematyki w szkole średniej
Umiejętności: posługiwanie się kalkulatorem z zaawansowanymi funkcjami.
Umiejętność rozwiązywania zagadnień formułowanych w postaci opisu algebraicznego; znajomość opisu
matematycznego zagadnień z zakresu nauk geograficznych; abstrakcyjnego rozumienia problemów z zakresu
nauk geograficznych.
Treści programowe:
Logarytmy, liczba e, funkcja wykładnicza, pochodna (tylko wielomiany), ekstrema (dla wielomianów); całka (dla
wielomianów), wartość średnia; Macierze, wyznaczniki, układy równań liniowych, zapis macierzowy; równania
prostej, płaszczyzny, krzywych i powierzchni; róŜne układy współrzędnych; rachunek skalarny, wektorowy i
mieszany.
Umiejętność rozwiązywania zagadnień formułowanych w postaci opisu algebraicznego; znajomość opisu
matematycznego zagadnień z zakresu geografii.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
Dacewicz G., śakowski W., 1979, Matematyka. Cz. I. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa;
Kołodziej W., śakowski W., 1993, Matematyka: cz. II. Wydawnictwo Naukowe-Techniczne. Warszawa;
Krysicki W., Włodarski L, 1996. Analiza matematyczna w zadaniach. PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Dobrowolska K., Dyczka W., Jakuszenkow H., 1996, Matematyka dla studentów studiów technicznych. HELPMATH,
Łódź;
− Gewert M., Skoczylas Z., 2000, Matematyka dla studentów politechnik: Elementy analizy wektorowej. Teoria,
przykłady, zadania. Oficyna Wydawnicza ew. Wrocław;
5
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Ekonomia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej: prof. dr hab. Zdzisław Kordel
Metody dydaktyczne:
wykład z wykorzystaniem prezentacji
Wykład – zaliczenie: prezentacja ustna i test pisemny
multimedialnej; prelekcja, dyskusja moderowana
Wiedza z zakresu: wiedza ogólna na poziomie szkoły średniej
Umiejętności: tworzenia prezentacji ustnych, poszukiwania wymaganych informacji
Przedstawienie podstawowych pojęć mikro i makroekonomicznych, zrozumienie mechanizmów rynkowych
oraz zjawisk makroekonomicznych w gospodarce, zdobycie umiejętności interpretacji gospodarczych i
politycznych informacji prasowych i telewizyjnych, zrozumienie przyczyn, efektów oraz szans gospodarczych i
społecznych integracji europejskiej.
Treści programowe:
Podstawowe pojęcia ekonomii: zasoby, potrzeby, rzadkość, krzywa moŜliwości produkcyjnych, elementy
gospodarki, własność, zasady racjonalnego zachowania się;
Rynek: uczestnicy rynku, konsument, przedsiębiorstwo, popyt, podaŜ, cena równowagi rynkowej, elastyczność
cenowa – wybory konsumentów, koszty produkcji a cena – wybory przedsiębiorców;
Rynek pracy: zatrudnienie, bezrobocie, typy bezrobocia i ich przyczyny;
BudŜet państwa, dochody i wydatki budŜetu, polityka fiskalna, pieniądz, funkcje pieniądza, popyt i podaŜ
pieniądza, inflacja;
System bankowy: funkcje banków, system kredytowy, podstawy polityki monetarnej;
Mierniki gospodarki: PKB, dochód narodowy, pojęcie wzrostu gospodarczego, determinanty wzrostu, cykl
koniunkturalny;
Szkoły ekonomii: klasyczna, keynesowska, rola państwa w gospodarce;
Handel międzynarodowy, import, eksport, kurs walutowy, bilans płatniczy;
Elementy gospodarczej integracji UE, wzajemne relacje gospodarcze krajów w dobie globalizacji.
Rozumienia podstawowych procesów ekonomicznych, stosowania narzędzi sterowania procesami
ekonomicznymi, opisu i interpretacji zjawisk ekonomicznych, wykorzystania praw ekonomii w rozwiązywaniu
realnych problemów gospodarczych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
Milewski R., Kwiatkowski E., 2005, Podstawy ekonomii, PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
−
−
−
Kamerschen D. R., McKenzie R. B., Nardinelli C., 1991, Ekonomia, Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność”,
Gdańsk;
Begg D., Dornbusch R., Fischer S., 2007, Mikroekonomia, PWE, Warszawa;
Begg D., Dornbusch R., Fischer S., 2007, Makroekonomia, PWE, Warszawa.
6
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Socjologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej: dr Lesław Michałowski
Metody dydaktyczne:
wykład
z
wykorzystaniem
prezentacji Wykład – zaliczenie pisemne;
multimedialnej
Brak wymagań wstępnych na poziomie akademickim
Zapoznanie studentów w szerokim zakresie z wiedzą socjologiczną, w węŜszym zakresie z tymi jej tematami,
które są istotne z punktu widzenia nauk geograficznych.
Treści programowe:
Wstęp do socjologii; socjologia – podstawy wiedzy; makrosocjologia, mikrosocjologia; socjologia kultury;
podstawy socjologicznego rozumienia kultury; kultura masowa i kultura popularna; kultura wizualna; socjologia
przestrzeni; przestrzeń w dyskursie socjologicznym; środowisko naturalne; wytwarzanie i definiowanie
przestrzeni; socjologiczne kategorie społeczno-przestrzenne; przestrzenie codzienności; społeczne funkcje
przedmiotów; mieszkanie; praca; miasto i architektura; czytanie architektury i miasta; miejska ekonomia
symboliczna; miasto ponowoczesne i przestrzeń publiczna.
Umiejętność posługiwania się podstawowymi pojęciami socjologicznymi i antropologicznymi; analizowania
procesów społecznych w kontekście porównawczym; wykorzystywania metod analizy zjawisk społecznych i
kulturowych w oparciu o bazowe pojęcia i modele.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Giddens A., Socjologia, PWN, Warszawa 2004.
− Golka M., Socjologia kultury, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2007.
− Jałowiecki B., Szczepański M. S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej,
− Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2002.
− Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
Uzupełniającej:
− Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Wyd. UJ, Kraków 2005.
− Bourdieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Wyd.Nauk. SCHOLAR, Warszawa 2005.
− Eliade M., Sacrum i profanum, Wyd. KR, Warszawa 1996.
− Giddens A., Stanowienie społeczeństwa, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003.
− Goffman E., Człowiek w teatrze Ŝycia codziennego, Wyd. KR, Warszawa 2000.
− Hall E., Ukryty wymiar, MUZA SA, Warszawa 1997.
− Macnaghten P., Urry J. (2005), Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie, Wydawnictwo
Naukowe SCOLAR, Warszawa 2005.
7
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Kartografia i topografia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osób prowadzących:
dr Pavel Neytchev (wykład i ćwiczenia), mgr Sylwia Rudyk (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład – egzamin pisemny: test złoŜony z zadań
multimedialnej.
otwartych
Ćwiczenia - klasyczne i symulacyjne; praca
Ćwiczenia – zaliczenie: obecność na zajęciach, realizacje
indywidualna i w grupie – metoda projektów.
projektów, kolokwium pisemne złoŜone z zadań otwartych.
Wiedza z zakresu: matematyki na poziomie licealnym (działania algebraiczne na liczbach, geometria, funkcje
trygonometryczne, układy współrzędnych na płaszczyźnie) oraz geografii na poziomie licealnym (teorie
powstawania planety Ziemi i ukształtowanie jej skorupy, formy terenowe, mapy, poziomice, skale, układ
współrzędnych geograficznych).
Umiejętności: rozwiązywanie układów równań, rozpoznawanie form terenowych, posługiwanie się mapą.
ZałoŜenia i cele przedmiotu: Zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie kartografii
matematycznej, kartometrii, mapoznawstwa i topografii, a takŜe wiedzy w zakresie metod przedstawiania
zjawisk fizycznych i społeczno-gospodarczych na mapach. Podczas zajęć studenci uczą się zasad tworzenia i
wykorzystania map ogólnogeograficznych i tematycznych, stosując kartograficzne metody badań przestrzeni
geograficznej.
Treści programowe:
Wykład - Kartografia i jej zadania, kształt i wymiary Ziemi, układy współrzędnych, ortodroma i loksodroma,
skale i podziałki. Odwzorowania kartograficzne, teorie zniekształceń, podział odwzorowań kartograficznych.
Ogólny opis siatek stosowanych do map duŜych skal. Treść map, klasyfikacja map, mapa analogowa, mapa
numeryczna. Metody przedstawiania rzeźby, obiektów punktowych, liniowych i powierzchniowych.
Generalizacja kartograficzna. Wpływ podziałki na treść mapy. Geograficzne przedstawianie danych
statystycznych. Klasyfikacja map topograficznych, podział na arkusze. Międzynarodowa mapa Świata. Mapy i
atlasy tematyczne. Atlasy narodowe i regionalne. Topografia i jej zadania. Pomiary odległości, kątów
poziomych i kątów pionowych. Instrumenty geodezyjne. Triangulacja. Niwelacja. Redakcja i sporządzanie map
topograficznych i tematycznych. Systemy nawigacji satelitarnej (np. GPS).
Ćwiczenia - Praktyczne zastosowanie wiedzy zdobytej na wykładach wybiórczo z poszczególnych tematów:
skale i podziałki, odwzorowania kartograficzne, metody przedstawiania rzeźby na mapach, układy
współrzędnych na mapach przeglądowych i topograficznych, kartometria, metody przedstawiania zjawisk na
mapach tematycznych, generalizacja kartograficzna.
Opanowanie treści programowej z zakresu kartografii i topografii, umiejętność wykorzystywania odpowiednich
kartograficznych metod prezentacji elementów środowiska geograficznego i zjawisk
społecznogospodarczych, wszechstronna umiejętność czytania map oraz wybór i wykorzystanie dostępnych źródeł
informacji geograficznej, w tym ze źródeł elektronicznych, celem zredagowania wskazanej mapy, umiejętność
dokonywania pomiarów na mapach klasycznych i posługiwania się mapami i atlasami elektronicznymi.
8
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Kartografia i topografia
Kod ECTS:
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
−
Pasławski J. (red.), 2010, Wprowadzenie do kartografii i topografii, Wydawnictwo Nowa Era Redakcja
Kartograficzna, Wrocław;
Pelczar M., Szeliga J., Ziółkowski J.,1991, Zarys kartografii i topografii, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego,
Gdańsk;
Ratajski L., 1989, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, PPWK, Warszawa-Wrocław.
Saliszczew K.,1998, Kartografia ogólna, PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
−
−
−
Churski Z., Galon R.,1996, Siatki Kartograficzne, Wydawnictwo UMK, Toruń;
Dzikiewicz B., 1971, Topografia, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej;
Berlant A., Pasławski J. (red.), 2001, Metody kartograficzne a moŜliwości systemów komputerowych, Uniwersytet
Warszawski, Warszawa.
9
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Technologie informacyjne
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Roman Cieśliński, dr Andrzej Wyszkowski, mgr Alicja
Olszewska
Metody dydaktyczne:
Ćwiczenia z zadaniem zastępczym, praca w zaliczenie; wykonanie prezentacji multimedialnej, kolokwia
grupie, praca indywidualna na stanowiskach pisemne, obecność na zajęciach
komputerowych
Wiedza z zakresu: podstawowe wiadomości z zakresu informatyki
Umiejętności: posługiwanie się komputerem i sprzętem peryferyjnym
ZałoŜenia i cele przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego posługiwania się sprzętem i oprogramowaniem
komputerowym w dalszym toku studiów; nabycie umiejętności posługiwania się edytorami tekstów i arkuszami
kalkulacyjnymi, programami prezentacji i oprogramowania graficznego.
Treści programowe:
Podstawowe skróty klawiaturowe, edycja i formatowanie tekstu, tworzenie wielopoziomowej struktury
dokumentu. Podstawy obliczeń i tworzenia cyfrowych baz danych w arkuszach kalkulacyjnych. Tworzenie
wykresów i rycin, przygotowanie prezentacji multimedialnej z wykorzystaniem: MS Word, MS Excel, MS
Access, Grapher, MS Power Point, Corel DRAW, Open Office, darmowe programy antywirusowe. Stosowanie
technologii OCR. Wykreślanie i edycja map z wykorzystaniem programu Surfer. Skanowanie, drukowanie,
cyfrowa obróbka zdjęć i rysunków. Kompresja, dekompresja, dzielenie i scalanie plików. Praca w sieci.
Student powinien nabyć umiejętność samodzielnego przygotowania profesjonalnej prezentacji multimedialnej,
złoŜonego, wielopoziomowego dokumentu tekstowego oraz sprawnego posługiwania się (w zakresie
podstawowym) arkuszem kalkulacyjnym w zakresie niezbędnym do dalszego studiowania (w tym
przygotowania prac semestralnych oraz pracy licencjackiej).
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
−
−
Elektroniczne podręczniki MS Office (Word, Excel, Access, Power Point)
Elektroniczny podręcznik Abbyy Finereader,
Elektroniczny podręcznik Corel Draw,
Elektroniczny podręcznik Grapher,
Elektroniczny podręcznik Surfer
10
Rok I
Semestr 1
Nazwa przedmiotu: Zasady ergonomii
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej: dr Waldemar Nowicki
Metody dydaktyczne:
wykłady
ilustrowane
prezentacjami Wykład – zaliczenie
multimedialnymi
(PowerPoint),
materiałami
poglądowymi i filmami.
Zapoznanie słuchaczy z ergonomią jako dyscypliną naukową mającą na celu zwiększenie produktywności,
bezpieczeństwa i wygody człowieka przez jak najlepsze dopasowanie narzędzi pracy, zadań i warunków
środowiska do potrzeb i moŜliwości człowieka. Zaznajomienie z metodami i technikami ergonomii potrzebnymi
przy organizacji badań, nauki. Definicje ergonomii, zadania ergonomii warunków pracy, organizacja stanowiska pracy, optymalne metody pracy, fizjologia procesu pracy, postawa przy pracy, pomiary
antropometryczne, przykład wykorzystania badań ergonomicznych przy projektowaniu stanowiska pracy.
Treści programowe:
Podstawowe pojęcia i definicje ergonomii (Polskiego i Międzynarodowego Towarzystwa Ergonomicznego).
Elementy składowe ergonomii (nauki społeczne, nauki medyczne, nauki techniczne). Rodzaje ergonomii:
koncepcyjna, korekcyjna, wyrobu, warunków pracy. Zadania ergonomii warunków pracy, organizacja stanowiska pracy, optymalne metody pracy. Korzyści z wysokiej jakości ergonomicznej urządzeń technicznych oraz
straty powodowane niską jakością nieergonomicznych urządzeń i warunków pracy. Fizjologia procesu pracy,
postawa przy pracy, pomiary antropometryczne. Przykłady wykorzystania badań ergonomicznych przy
projektowaniu stanowiska pracy. Organizacja stanowiska pracy z komputerem. ZagroŜenia zdrowotne na
stanowisku komputerowym. Ocena uciąŜliwości psychofizycznej pracy (wydatek energetyczny, obciąŜenie
statyczne, monotypowość ruchów, monotonia pracy, obciąŜenie psychiczne). Czynniki szkodliwe w miejscu
pracy (hałas, wibracja, oświetlenie, mikroklimat, zapylenie, promieniowanie jonizujące, promieniowanie
elektromagnetyczne). Znaczenie ergonomii w ocenie ryzyka zawodowego. Obowiązujące akty prawne.
Praktyczne wykorzystanie wiedzy o ergonomii w miejscu pracy oraz w Ŝyciu codziennym. Umiejętność
organizacji ergonomicznego środowiska pracy (oceny zaleŜności pomiędzy pracownikiem - stanowiskiem
pracy- środowiskiem). Ocena wymagań ergonomicznych stawianych stanowisku pracy - wyposaŜenie i jego
rozmieszczenie (warunki: świetlne, akustyczne i mikroklimatyczne).
Wykaz literatury
Podstawowej
−
−
−
−
−
Rączkowski B., 2008, BHP w praktyce, ODDK Gdańsk
Nauka o pracy – bezpieczeństwo, higiena, ergonomia, 2000, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa
Ujma-Wąsowicz K., 2005, Ergonomia w architekturze, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice
Kania J., 1980, Metody ergonomiczne, PWE, Warszawa
Kamieńska-śyła M., 2000, Ergonomia stanowiska komputerowego, Uczelniane Wyd. Nauk.-dydaktyczne, Kraków
Uzupełniającej:
− Aktualne akty prawne dotyczące pracy w Uczelniach WyŜszych,
− Kodeks Pracy, wg aktualnego stanu prawnego,
11
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Geologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Małgorzata Witak (wykład), mgr Małgorzata
Leśniewska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład tradycyjny, prezentacje
Wykład – egzamin pisemny;
multimedialne, animacje
Ćwiczenia – zaliczenie na podstawie średniej
Ćwiczenia - praca z okazami minerałów i
arytmetycznej z 2 kolokwiów przeprowadzonych z w
skał oraz mapami geologicznymi
semestrze tj. z mineralogii i petrografii.
Wykład - przekazanie wiedzy z zakresu budowy wnętrza Ziemi i skorupy ziemskiej oraz przebiegu procesów
geologicznych.
Ćwiczenia - zdobycie umiejętności makroskopowego rozpoznawania minerałów i skał, poznanie
klasyfikacji skał i minerałów, umiejętność czytania map geologicznych.
Treści programowe:
Wykład - Ziemia jako planeta, fizyczne i chemiczne własności kuli ziemskiej. Typy skorupy ziemskiej i ich
charakterystyka. Plutonizm – procesy zachodzące w ognisku magmowym, dyferencjacja, etapy krystalizacji,
rodzaje intruzji plutonicznych. Wulkanizm – typy erupcji, budowa wulkanu, produkty i skutki wulkanizmu.
Diastrofizm – przyczyny, rodzaje i skutki trzęsień Ziemi. Teoria tektoniki płyt, współczesne i dawne płyty
litosferyczne skorupy ziemskiej. Ruchy górotwórcze i ich wpływ na zmiany środowiska w historii Ziemi.
Metamorfizm – czynniki i typy, przykłady. Rodzaje, przyczyny i skutki wietrzenia mechanicznego i
chemicznego. Powierzchniowe i podziemne formy krasowe i ich geneza. Powierzchniowe ruchy masowe.
Procesy eoliczne – formy erozyjne, akumulacyjne i charakter transportu. Geologiczna działalność lodowców –
procesy związane z pokrywą śniegową, rodzaje lodowców i ich charakterystyka, erozja i akumulacja lodowców
i wód fluwioglacjalnych, zlodowacenia w historii Ziemi. Procesy limniczne – klasyfikacje jezior, geneza i
charakterystyka węgli. Geologiczna działalność wód płynących – rodzaje rzek, erozyjna i akumulacyjna
działalność rzek, transport rzeczny, delty i estuaria. Procesy związane ze środowiskiem morskim – ruchy wody
morskiej i ich przyczyny, erozja, transport i akumulacja morska, typy wybrzeŜy. Wpływ działalności człowieka
na współczesne procesy geologiczne. Podstawy stratygrafii – zasady stratygraficzne. Geochronologia, chronolito- i biostratygrafia. Tabela stratygraficzna. Cykle sedymentacyjno-diastroficzne (kaledoński, waryscyjski,
alpejski) i ich skutki.
Ćwiczenia – Podstawy mineralogii – proces krystalizacji, cechy chemiczne i fizyczne minerałów i ich geneza.
Przegląd najwaŜniejszych minerałów i ich występowanie w Polsce.
Podstawy petrografii – klasyfikacje skał magmowych, osadowych, metamorficznych. Przegląd podstawowych
skał z uwzględnieniem składu mineralnego, struktury i tekstury oraz występowania w Polsce. Podstawowe
definicje z zakresu tektoniki, mapy planisekcyjne.
12
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Geologia
Kod ECTS:
Umiejętność powiązania procesów endogenicznych i egzogenicznych z rzeźbą Ziemi.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
−
−
KsiąŜkiewicz M., 1979. Geologia dynamiczna. Wyd. Geologiczne, Warszawa
Jaroszewski W. (red.) 1986. Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. Wyd. Geol., Warszawa
Mizerski W., 2002. Geologia dynamiczna dla geografów. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa
Mizerski W., 2005. Geologia Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa
Mizerski W., Orłowski S. 2005. Geologia historyczna dla geografów. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
− Allen P.A., 2000. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa
− Foster R.J. 1992. Physical geology. Wyd. Columbus. Toronto-London-Sydney.
− Jaroszewski W. (red.) 1985. Słownik geologii dynamicznej. Wyd. Geol., Warszawa
13
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Historia rozwoju horyzontu geograficznego
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących:
prof. UG dr hab. Jan Wendt (wykład), mgr Bogusław Gosz (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład klasyczny, wykład z
wykorzystaniem prezentacji multimedialnej;
Ćwiczenia – zaliczenie (prezentacja posteru, dyskusja
moderowana, kolokwium)
dyskusja moderowana
moderowana; prezentacja przygotowanych
posterów, analiza wybranych biogramów,
wnioskowanie na podstawie zebranej faktografii
Wiedza z zakresu: wiedza ogólna z zakresu geografii i historii na poziomie szkoły średniej
Umiejętności: myślenia, logicznego wnioskowania na podstawie poznanej faktografii, wyszukiwania informacji,
analizowania faktografii, zapamiętania podstawowej faktografii z zakresu historii odkryć geograficznych
Wskazanie na ciągłość procesów poznawczych, zapoznanie studentów z podstawową faktografią historii
geograficznego poznania Ziemi, rozwoju badań geograficznych, odkryć i badań poszczególnych kontynentów,
zarysu rozwoju nauk geograficznych w Polsce oraz w ośrodku gdańskim.
Treści programowe:
Wykład - historia geografii a geografia historyczna. Horyzont geograficzny w staroŜytnym Egipcie i na Bliskim
Wschodzie. Geografia świata według Greków i Fenicjan. Geografia Rzymu i państw sąsiednich. Świat islamu i
jego odkrycia geograficzne. Wyprawy Wikingów. Henryk śeglarz.
Rok 1492 r. Wielkie podróŜe i odkrycia: Magellan, Vespucci, Cabrall i inni. James Cook i jego wyprawy.
Livingstone, Stanley i Rogoziński - badania wnętrza Afryki. Humboldt i Domeyko – odkrycia w Amerykach.
Polacy w Azji: Czekanowski, Czerski, Dybowski, Piłsudski i Zuber. Australia i Oceania – Paweł Edmund
Strzelecki. Badania Arktyki i Antarktydy. Rozwój badań geograficznych w Polsce. Szkoły geografii, ośrodki
badawcze. Geografia w ośrodku gdańskim.
Ćwiczenia - znaczenie odkryć geograficznych dla rozwoju gospodarki. Motywacje kupców, podróŜników i
odkrywców. Nowe szlaki transportu lądowego i morskiego. Europocentryzm w odkryciach geograficznych.
Konsekwencje odkryć geograficznych dla ludności Europy i krajów „odkrytych”. Aztekowie, Inkowie,
niewolnictwo, proces kolonizacji. Podbój Indii i Chin. Podział kolonialny świata i jego negatywne i pozytywne
następstwa. Wybrana ekspedycja/wyprawa badawcza, w tym: przyczyny wyprawy, przebieg, trasa, dokonane
odkrycia, następstwa dla ludności autochtonicznej, znaczenie ekonomiczne lub polityczne. Opracowanie
biogramu wybranego polskiego podróŜnika, odkrywcy, badacza.
Student wykazuje znajomość historycznego rozwoju danej dziedziny wiedzy; umiejętność czytania ze
zrozumieniem literatury fachowej w j. ojczystym; poprawnego wnioskowania na podstawie danych z róŜnych
źródeł; krytycznego opracowania wybranego problemu w zakresie geografii w formie pisemnego referatu w
języku ojczystym. Wykorzystuje język naukowy w podejmowanych dyskursach ze specjalistami w geografii.
14
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Historia rozwoju horyzontu geograficznego
Kod ECTS:
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Babicz J., Walczak W., 1970, Zarys historii odkryć geograficznych, PWN, Warszawa.
− Długosz Z., 2001, Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi, WN PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Baker J.H.L., 1959, Odkrycia i wyprawy geograficzne, Warszawa.
− Gentil da Silva J., 1987, Morskie dzieje Portugalczyków, Wyd. Morskie, Gdańsk.
− Nowakowski S., 1965, Historia rozwoju horyzontu geograficznego, PWN, Warszawa.
− Piskozub A., 1994, Opływanie Ziemi, Wyd. UG, Gdańsk.
− Skrok Z., 1990, Odkrywcy oceanów, Wyd. Morskie, Gdańsk.
− Słabczyński W., 1995, Polscy podróŜnicy i odkrywcy, PWN, Warszawa.
15
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Geofizyka i geochemia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej: prof. UG dr hab. Stanisław Fedorowicz (wykład), dr Janusz Dworniczak,
mgr Małgorzata Kinder (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - ustne przekazanie, wspomagane foliami
oraz prezentacjami multimedialnymi
Ćwiczenia - praca w grupach i indywidualna,
ćwiczenia laboratoryjne, film, ekspozycja, pokaz
Wykład – zaliczenie pisemne; test 10 pytań z zakresu
wiedzy przekazanej na wykładzie
Ćwiczenia – zaliczenie; średnia z 3 pozytywnych ocen
uzyskanych w trakcie zajęć (kolokwium, stworzenie i
realizacja projektu, wykonanie prezentacji multimedialnej),
obecność na zajęciach
Wiedza z zakresu: promieniotwórczości, podstawowych zasad fizyki i chemii
Umiejętności: syntezy informacji pochodzących z wielu źródeł.
Prezentacja treści z podstaw fizyki litosfery: grawimetrii, geomagnetyzmu, sejsmologii, geodynamiki oraz
geochemii ma na celu wskazanie fizycznych podstaw procesów częściowo poznanych w szkole średniej.
Celem przedmiotu równieŜ jest poznanie zasad promieniotwórczości i moŜliwości ich wykorzystania w
badaniach przyrodniczych.
Treści programowe:
Wykład - elementy kinematyki i dynamiki. Zasady zachowania energii i masy. Ewolucja materii we
Wszechświecie. Historia powstania Wszechświata. Powstanie Ziemi. Słońce - źródło energii. Budowa wnętrza
Ziemi. Atmosfera Ziemi. Pierwiastki promieniotwórcze w środowisku Ziemi. Elementy fizyki jądrowej.
Przemiany jądrowej. Promieniotwórczość naturalna. Promieniotwórczość sztuczna. Datowanie skał, minerałów
i osadów. Metody oparte na akumulacji nuklidów radiogenicznych. Metody oparte na zaniku pierwiastka
promieniotwórczego. Metody dozymetryczne oparte na pomiarze dawki promieniowania jądrowego (TL, OSL,
ESR).Badania izotopów stabilnych. Migracje pierwiastków chemicznych w wodzie i atmosferze. Pole
grawitacyjne. Pole geomagnetyczne. Własności magnetyczne minerałów i skał. Pole elektromagnetyczne.
Drgania i fale. Podstawowe zjawiska i prawa falowe. Teoria elastyczności w badaniu ośrodków skalnych.
Badania fizyczne mikrostruktury minerałów i skał. Dynamika płynów.
Elementy termodynamiki
fenomenologicznej. Pierwsza zasada termodynamiki. Wykorzystanie praw i zasad geofizyki w astronomii.
Ruchy ciał niebieskich w układzie topocentrycznym. Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi. Zjawiska związane z
układem Ziemia − Słońce i Ziemia − KsięŜyc.
Ćwiczenia - przygotowanie i omawianie przykładów związanych z konkretnym wykorzystaniem tematyki
geofizycznej i geochemicznej w rozwiązywaniu problemów róŜnych kierunków geografii fizycznej.
Opanowanie treści programowych, umiejętność przeprowadzenia doświadczenia fizycznego i chemicznego
oraz powiązania tych zagadnień z procesami i zjawiskami związanymi z Ziemią i występującymi na Ziemi,
umiejętność oceny i wyciągania wniosków w oparciu o najnowsze pozycje literatury światowej i krajowej.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
Fedorowicz S., 2008, Geofizyka i geochemia. Skrypt dla studentów kierunku geografii. Wyd. UG, Gdańsk
16
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Geofizyka i geochemia
Kod ECTS:
Wykaz literatury
Uzupełniającej:
−
−
−
−
Bajkiewicz - Grabowska E., Mikulski Z., 2006, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa.
Macioszyk A., 1987, Hydrogeochemia, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Mietelski J., 2001, Astronomia w geografii, wydanie IV, PWN, Warszawa
Mortimer Z., 2004, Zarys fizyki Ziemi, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków
17
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej: dr Wojciech Portalski (wykład i ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład – wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny – test złoŜony z zadań
multimedialnej, dyskusja moderowana
wielokrotnego wyboru
Ćwiczenia –praca w grupie, metoda przypadków, Ćwiczenia – zaliczenie; obecność na zajęciach, stworzenie
referat, dyskusja moderowana.
projektu, wykonanie prezentacji multimedialnej
Wiedza z zakresu: szkoły średniej
Umiejętności: wykorzystanie programów komputerowych: WORD, Excel, Corel DRAW, wybór odpowiednich
źródeł informacji, analiza przyczyn i skutków.
Przyswojenie wiedzy geograficznej o świecie i Polsce ujętej w postaci informacji o podstawowych procesach,
strukturach przestrzennych i zaleŜnościach w systemie gospodarka-społeczeństwo – środowisko, systemowe i
dynamiczne postrzeganie regionów, obszarów i miast oraz problemów społeczno-gospodarczych i
politycznych; nauczenie zasad kształtujących przestrzenne struktury i procesy o treści społecznogospodarczej.
Treści programowe:
Wykład − charakterystyka geografii społeczno-ekonomicznej. Podstawowe pojęcia: miejsce, rozmieszczenie,
relacje przestrzenne, struktury i procesy, Współczesne kierunki badawcze. Źródła informacji w geografii
społeczno-ekonomicznej. Nomenklatura jednostek terytorialnych dla potrzeb statystyki. Europejska
Klasyfikacja Działalności. Metody przedstawiania wyników badań. Rodzaje środowisk i ich charakterystyka.
Powiązania człowiek – środowisko. Degradacja środowiska. Ochrona środowiska. Rozmieszczenie i migracje
ludności. Cechy demograficzne i społeczno ekonomiczne - zróŜnicowanie w czasie i przestrzeni. Procesy
urbanizacji. Pojecie geografii rolnictwa i rozmieszczenie głównych obszarów rolniczych świata. Rola i funkcje
przemysłu. Lokalizacja przemysłu. Typy genetyczne okręgów przemysłowych. Surowce-kryteria klasyfikacji i
rola w rozwoju gospodarczym. Energetyka i przemysł przetwórczy. Istota turystyki i podstawowe pojęcia. Rola
handlu międzynarodowego w rozwoju gospodarczym wybranych państw.
Ćwiczenia - mierniki i wskaźniki stosowane w procedurze oceny wielkości i natęŜenia zjawisk społecznoekonomicznych. Graficzne i kartograficzne metody prezentacji zjawisk społeczno-ekonomicznych.
Rozmieszczenie duŜych miast na świecie. Charakterystyka geograficzno-ekonomiczna wybranych surowców.
Student potrafi przedstawić historyczny rozwój kierunków badawczych i ich charakterystykę, opanował
terminologię wykorzystywana w opisie procesów i zjawisk e przestrzeni społeczno-ekonomicznej, zna kryteria i
metody delimitacji jednostek terytorialnych dla potrzeb statystyki, opanował kryteria i metody klasyfikacji
działalności gospodarczej człowieka, potrafi ukazać związki w relacjach człowiek-środowisko, na przykładzie
wybranych populacji przedstawić dynamikę liczby i zmiany w rozmieszczeniu ludności, ukazać zmiany w
strukturze demograficznej i społeczno-ekonomicznej, potrafi przedstawić uwarunkowania rozwoju rolnictwa,
zna teorie i czynniki lokalizacji produkcji rolnej, rejonizację produkcji rolnej. Potrafi scharakteryzować
tradycyjne i nowoczesne gałęzie przemysłu i ukazać ich rolę we współczesnej gospodarce krajów o róŜnym
18
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej
Kod ECTS:
poziomie rozwoju.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Domański R.,1995, Zasady geografii społeczno-ekonomicznej. PWN, Warszawa – Poznań.
− Wrona J., Rek J. (red.), 2006, Podstawy geografii ekonomicznej, PWE, Warszawa
Uzupełniającej:
−
−
−
−
Fierla (red.), 2004, Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa.
Fierla I. (red.), 2007, Geografia ekonomiczna Unii Europejskiej, PWE, Warszawa.
Kuciński K. (red.), 2006, Energia w czasach kryzysu, Difin, Warszawa .
Rogacki H., 2007, Geografia społeczno-gospodarcza Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
19
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Statystyka w geografii
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
prof. UG dr hab. Mirosław Miętus (wykład), dr Michał Marosz, dr inŜ. Grzegorz Masik (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład – wykład klasyczny
Wykład – egzamin pisemny; test złoŜony z zadań
Ćwiczenia - praktyczne zastosowanie metod otwartych
matematycznych do rozwiązywania zadań
Ćwiczenia – zaliczenie; kolokwia pisemne okresowe i
kolokwium końcowe złoŜone z zadań otwartych
Wiedza z zakresu: znajomość zasad arytmetyki zgodnie z programem matematyki w szkole średniej
Umiejętności: posługiwanie się kalkulatorem z zaawansowanymi funkcjami, podstawowa umiejętność
korzystania z arkuszy kalkulacyjnych takich jak np. Excel.
Posługiwanie się metodami statystycznymi w geografii, umiejętność doboru metod statystycznych w
zaleŜności od rodzaju danych, umiejętność interpretowania danych i wyników testów statystycznych.
Treści programowe:
Wykład - zdarzenia losowe. Prawdopodobieństwo, prawdopodobieństwo warunkowe. Zmienna losowa, funkcje
zmiennej losowej, parametry rozkładu zmiennej losowej. Rozkłady prawdopodobieństwa. Twierdzenia
graniczne. Populacja generalna, próba, statystyka. Teoria estymacji. Test statystyczny. Testowanie
parametrów. Testy nieparametryczne. Analiza regresji i korelacji. Analiza wieloczynnikowa
Ćwiczenia - analiza jednej zmiennej – poziom, dyspersja, skośność; analiza współbieŜności dwóch procesów
– korelacja i regresja.
Student wykazuje znajomość statystyki na poziomie pozwalającym opisywanie zjawisk przyrodniczych, stosuje
na poziomie podstawowym metody matematyczne i statystyczne do opisu zjawisk i analizy danych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Ignatczyk W., Chromińska M., 1999, Statystyka. Teoria i zastosowanie, Wyd. WSB, Poznań;
− JaŜdŜewska I., 2003, Statystyka dla geografów, Wyd. UŁ, Łódź;
− Wieczorkowska G., Kochański P., Eljaszuk M., 2005. Statystyka. Wprowadzenie do analizy danych sondaŜowych i
eksperymentalnych. Wyd. Scholar, Warszawa;
Uzupełniającej:
− Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., 2001, Metody badawcze w naukach społecznych, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań;
− Górniak J., Wachnicki J., 2008, Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS for Windows, SPSS, Kraków;
− Makać W., Urbanek-Krzysztofiak D., 2004, Metody opisu statystycznego, Wyd. UG, Gdańsk;
20
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Teledetekcja
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
prof. UG dr hab. Jacek Urbański (wykład), mgr inŜ. Agnieszka Wochna (ćwiczenia), mgr Lucyna KrylaStraszewska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład Ćwiczenia – laboratorium komputerowe
Wykład – zaliczenie. Zaliczenie wykładów na podstawie
sumarycznego wyniku z dwóch testów. Jedno zaliczenie
poprawkowe.
Ćwiczenia – zaliczenie. Suma ocen z testów praktycznych.
Jedno zaliczenie poprawkowe.
Zdobywanie wiedzy teoretycznej i praktycznych umiejętności w zakresie wykorzystania technik analitycznych i
cyfrowych w analizie obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych celem dokonywania zdalnego badania
środowiska geograficznego,
Treści programowe:
Wykład – fizyczne podstawy teledetekcji. Obraz cyfrowy i jego wizualizacja. Dane lotnicze i satelitarne.
Zastosowania teledetekcji. Interpretacja pojedyńczych zdjęć. Podstawowe metody analizy obrazu stosowane
w teledetekcji. Układy współrzędnych. Georeferencja i rektyfikacja. Podstawowe pojęcia fotogrametrii.
Interpretacja zdjęć lotniczych i satelitarnych. Zdjęcia wielospektralne – analiza sygnatur spektralnych.
Klasyfikacja nienadzorowana i nadzorowana.
Ćwiczenia – wykorzystanie programu MultiSpec. Wizualizacja zdjęć satelitarnych. Interpretacja zdjęć
multispektralnych. Przeprowdzanie georeferencji zdjęć lotniczych. Wykonywanie korekcji atmosferycznej i
przeprowadzanie operacji algebry map na zdjęciach satelitarnych. Obliczanie indeksu NDVI. Klasyfikacja
nienadzorowana (ISODATA) i nadzorowana (metoda największego prawdopodobieństwa).
Umiejętnoścć pozyskiwania informacji ze zdjęć lotniczych. Wykorzystanie dostępnych zdjęć satelitarnych
(Modis, Landsat) do pozyskiwania informacji o środowisku. Przeprowadzanie klasyfikacji pokrycia terenu za
pomocą metody nienadzorowanej i nadzorowanej oraz weryfikacja wyników za pomocą numerycznej mapy
pokrycia terenu Corine. Praca w programach do analizy obrazu satelitarnego.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
Uzupełniającej:
− Adamczyk, Będkowski, Metody cyfrowe w teledetekcji,2007, SGGW
21
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Topografia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): prof. UG dr hab. Jacek Urbański, mgr inŜ. Agnieszka
Wochna
ćwiczeń terenowych − 24 godzin
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne:
Ćwiczenia terenowe
zaliczenie;
Zaliczenie obejmuje test teoretyczny i rozliczenie z
wykonanych ćwiczeń terenowych
Przedmiot zapoznaje z podstawowym współczesnym sprzętem geodezyjnym, uczy wykonywania
podstawowych pomiarów oraz ich opracowania ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia mapy sytuacyjnowysokościowej.
Treści programowe:
Niwelacja geometryczna. Tworzenie profili za pomocą niwelacji geometrycznej. Pomiar odległości i kątów za
pomocą tachimetru elektronicznego. Przeprowadzanie tyczenia. Poligonizacja – zakładanie osnowy poziomej.
Tworzenie mapy sytuacyjno-wysokościowej w układzie współrzędnych prostokątnych. Praca z GPS. Podstawy
opracowywania map za pomocą programów komputerowych.
Zdobycie umiejętności pracy z niwelatorem i tachimetrem elektronicznym (total station). Poznanie terminologii
geodezyjnej. Zapoznanie się z podstawowymi metodami miernictwa geodezyjnego w terenie.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
Uzupełniającej:
Urbański J., 2008, GIS w badaniach przyrodniczych, Wyd. UG, Gdańsk
Ghilani C.D., Wolf P.R., 2008, Elementary Surveing, Pearson Education
22
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Geografia ekonomiczna
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): mgr Renata Anisiewicz, mgr Konrad Kondratowicz
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne: metody badań terenowych Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
− obserwacja, inwentaryzacja, kartowanie, zaliczenie; zestawienie materiału zgromadzonego w czasie
badań terenowych; napisanie sprawozdania
ankieta, wywiad
Wiedza z zakresu: podstawy geografii ekonomicznej.
Umiejętności: czytanie map.
Nauka stosowania metod badań terenowych w prowadzeniu pracy naukowej.
Treści programowe:
Obserwacje terenowe zjawisk i procesów w przestrzeni społeczno-ekonomicznej, wykonanie badań
terenowych, np. inwentaryzacji, kartowania, ankiet, wywiadów.
Umiejętność doboru metod badań terenowych do prowadzonych prac naukowych
Wykaz literatury
Podstawowej:.
− Runge J., 2006, Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia
badawcze, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Uzupełniającej:
− Berezowski S., 1980, Metody badań w geografii ekonomicznej, WSiP, Warszawa.
23
Rok I
Semestr 2
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe regionalne − WybrzeŜa i pojezierza
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Katarzyna Jereczek-Korzeniewska, dr Wojciech
Maślanka, dr Kamil Nowiński, mgr Karolina Czarnecka, mgr Stanisław Rzyski, mgr Dawid Weisbrodt
(6 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne: praca w
prezentacja; dyskusja moderowana
grupie; Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
zaliczenie; (grupowe przygotowanie i zaprezentowanie
posteru, uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium)
Wiedza z zakresu: podstaw geografii fizycznej (geologii, hydrologii, klimatologii, gleboznawstwa) i podstaw
geografii ekonomicznej
Umiejętności: umiejętność czytania map topograficznych, geologicznych, hydrologicznych itp., umiejętność
pozyskiwania informacji z róŜnych źródeł
zaznajomienie z obszarami polskiego wybrzeŜa Morza Bałtyckiego oraz pojezierzy młodoglacjalnych
północnej Polski obejmujące pełen zakres komponentów środowiska geograficznego – zróŜnicowanie budowy
geologicznej i rzeźby, klimatu, stosunków hydrograficznych, pokrywy glebowej i roślinnej, a takŜe elementów
związanych z gospodarką człowieka (przemysł, rolnictwo, turystyka); problemy ochrony przyrody w pasie
nadmorskim i pojeziernym.
Treści programowe:
Typy wybrzeŜy morskich Bałtyku; powstawanie i budowa barier piaszczystych południowego Bałtyku; metody
ochrony brzegów morskich; typy wydm; klimat PobrzeŜa Południowobałtyckiego; energia wiatrowa i jej
wykorzystanie w Polsce; rzeki przymorskie; jeziora przybrzeŜne; jeziora Pojezierza Pomorskiego; źródła i
mokradła w północnej Polsce; pokrywa glebowa i główne zbiorowiska roślinne północnej Polski; dziedzictwo
kulturowe polskiego wybrzeŜa; Kaszubi – historia i kultura, polskie porty morskie; walory turystyczne regionu
nadmorskiego; parki narodowe i rezerwaty przyrody w pasie nadmorskim i pojeziernym.
Umiejętności i kompetencje: synteza informacji pochodzących z wielu źródeł, prezentacja informacji w sposób
zwięzły i klarowny; wiedza z zakresu geologii, geomorfologii, cech klimatu, warunków hydrologicznych i
uwarunkowań społeczno-kulturowych północnej Polski.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
Augustowski B. (red.), 1984, PobrzeŜe Pomorskie, GTN, Gdańsk.
Rotnicki K. (red.), 2001, Przemiany środowiska geograficznego nizin nadmorskich południowego Bałtyku w
vistulianie i holocenie, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Uzupełniającej:
−
Tobolski K., Mocek A., Dzięciołowski W., 1997, Gleby Słowińskiego Parku Narodowego, Wydawnictwo Homini,
Poznań.
24
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Geografia ekonomiczna
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Wojciech Portalski (wykład i ćwiczenia)
Rok i semestr studiów: II, 3
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny – test złoŜony z zadań
wielokrotnego wyboru
Ćwiczenia - praca w grupie; metoda przypadków; Ćwiczenia – zaliczenie; obecność na zajęciach, referat,
metoda projektów dyskusja moderowana, opracowanie projektu, wykonanie prezentacji
wielokrotna, efektywna
multimedialnej
Wiedza z zakresu: struktury środowiska przyrodniczego, geograficznego i społeczno-technicznego interakcji
pomiędzy komponentami wymienionych środowisk; warunków i czynników kształtujących strukturę
przestrzenną ludności, osadnictwa, rolnictwa, przemysłu i usług; przestrzennego zróŜnicowania struktury
społeczno-gospodarczej świata, Polski i wybranych regionów
Umiejętności: syntezy informacji pochodzących z wielu źródeł; identyfikacji interakcji w systemie przyroda –
człowiek.
Poznanie przestrzennego zróŜnicowania struktury społeczno-gospodarczej w róŜnych skalach przestrzennych
globalna, regionalna, lokalna) znajomość obszarów problemowych w Polsce i wybranych krajach; znajomość
warunków i czynników rozwoju społeczno-gospodarczego i ich zmienna rola w czasie i przestrzeni.
Rozumienie mechanizmów ich wpływu na przestrzenne zróŜnicowanie procesów rozwoju; umiejętność
określenia wpływu bieŜących procesów rozwoju w skali globalnej na procesy kontynentalne i regionalne i
lokalne.
Treści programowe:
Wykład - Geografia ekonomiczna jako nauka. Środowisko geograficzne jako podstawa działalności człowieka
Polityczna mapa świata. Regiony – rodzaje i metody delimitacji. ZróŜnicowanie poziomu rozwoju
gospodarczego - czynniki róŜnicujące poziom rozwoju gospodarczego krajów i regionów, następstwa
zróŜnicowania poziomu rozwoju gospodarczego krajów i regionów, mierniki poziomu rozwoju gospodarczego,
typologia krajów i regionów według poziomu rozwoju gospodarczego. Wzrost zaludnienia i jego elementy.
Nierównomierne tempo wzrostu liczby ludności w czasie i przestrzeni. Nierównomierne rozmieszczenie
ludności. Migracje ludności i ich rola w kształtowaniu struktur demograficznych. System osadniczy i procesy
urbanizacji. Czynniki przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne w rozwoju rolnictwa. Formy uŜytkowania ziemi.
Sposoby gospodarowania w rolnictwie – zróŜnicowanie w czasie i przestrzeni. Rozmieszczenie i produkcja
głównych roślin uprawnych. Produkcja zwierzęca. Problemy wyŜywienia ludności świata. Przemysł –
mechanizmy przemian i ich przestrzenne konsekwencje. Produkcja i zuŜycie energii elektrycznej –
zróŜnicowanie w czasie i przestrzeni. Dynamika przestrzennych układów gospodarki.
Ćwiczenia - Zmiany na mapie politycznej świata po II wojnie światowej. Organizacje międzynarodowe i ich rola
w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego świata. Metody badań koncentracji przestrzennej.
Struktura przestrzenna gospodarki i metody jej pomiaru. Struktura gałęziowo-branŜowa- zróŜnicowanie w
czasie i przestrzeni. Reguła wielkości i kolejności osiedli. Dynamika i zmiany w rozmieszczeniu wydobycia
wybranych surowców. Dynamika i zmiany w strukturze przestrzennej produkcji wybranych wyrobów
przemysłowych. Dynamika i zmiany w rozmieszczeniu produkcji wybranych płodów rolnych. Wskaźniki
rozwoju funkcji turystycznej. Struktura towarowa i geograficzna handlu międzynarodowego.
25
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Geografia ekonomiczna
Kod ECTS:
Student potrafi przedstawić metodologiczną charakterystykę geografii ekonomicznej, ukazać rolę środowiska
geograficznego w gospodarowaniu człowieka, wskazać zmiany na mapie politycznej świata po II wojnie
światowej, podać przykłady róŜnych rodzajów regionów, wykorzystując mierniki i wskaźniki pokazać
zróŜnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego krajów i regionów, przedstawić charakterystyczne cechy w
rozwoju liczby i rozmieszczeniu ludności w skali globalnej, kontynentalnej regionalnej i lokalnej. Ukazać rolę
rolnictwa w gospodarce, uwarunkowania rozwoju rolnictwa, rozmieszczenie produkcji rolnej, omówić kryteria i
metody typologii rolnictwa. Przemysły zawansowanych technologii i ich zachowania geograficzne.
Scharakteryzować bilans energetyczny świata i wybranych regionów.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Fierla (red.),2007, Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa
− Kuciński K., 2005, Geografia ekonomiczna - zarys teoretyczny, SGH, Warszawa
Uzupełniającej:
−
−
−
−
Fierla I.(red.), 2004, Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa .
Fierla I. (red.), 2007, Geografia ekonomiczna Unii Europejskiej, PWE, Warszawa.
Rogacki H., 2007, Geografia społeczno-gospodarcza Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Kuciński K. (red.), 2006, Energia w czasach kryzysu, Difin, Warszawa
26
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Geografia społeczna
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
prof. UG dr hab. Iwona Sagan (wykład), mgr Stanisław Rzyski (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład – konwersatoryjny z wykorzystaniem
Wykład – egzamin pisemny/test złoŜony z zadań otwartych
prezentacji multimedialnej
Ćwiczenia – zaliczenie - prezentacja multimedialna, esej
Ćwiczenia – realizowany w zespołach
badawczych „projekt miejski” polegający na
opisie wybranego miejsca w kontekście
społecznym
Wiedza z zakresu: podstawowych pojęć i koncepcji geografii społeczno-ekonomicznej oraz rozwoju myśli
geograficznej i metod badawczych.
Umiejętności: wykazuje umiejętność czytania ze zrozumieniem literatury fachowej w języku ojczystym i
angielskim oraz komunikowania się na podstawowym poziomie; wykazuje umiejętność krytycznego myślenia.
Zapoznanie z podstawowymi pojęciami i koncepcjami geografii społecznej i geografii ludności; nauczenie
interpretacji oraz rozumienia problemów i zagadnień społecznych w kontekście przestrzennym; metod badań
społecznych i demograficznych; umiejętności identyfikowania związków przyczynowo-skutkowych procesów
społecznych.
Treści programowe:
Wykład – relacja człowiek-środowisko w róŜnych perspektywach badawczych; historyczne korzenie: prace
Vidal de la Blache; regiony społeczne i kulturowe; Szkoła Chicagowska: ekologia miejska, modele struktur
społeczno-przestrzennych, obserwacja uczestnicząca, teoria obszarów społecznych, ekologia czynnikowa;
podejścia behawioralne: percepcja i waloryzacja przestrzeni, mapy wyobraŜeniowe, mapy mentalne, postawy i
zachowania wobec zagroŜeń środowiskowych; analizy społeczno-demograficzno-przestrzenne: ruch
naturalny, strukturalne zróŜnicowanie ludności, ruchy migracyjne; geografia dobrobytu i radykalna; geografia
humanistyczna: koncepcja miejsca
Ćwiczenia – koncepcja miejsca; kontekst historyczny a miejsce; grupy społeczne i ich miejsca w przestrzeni
zurbanizowanej; społeczne wytwarzanie miejsc; miejsca w przestrzeni społecznej Trójmiasta; metodyka
prowadzenia badań społecznych; metodyka pisania eseju; metodyka prezentacji wyników badań społecznych.
Wiedza z zakresu treści programowych, podstawowych metod i technik w zakresie badań społecznoprzestrzennych; umiejętności analizowania i interpretowania struktur społeczno-przestrzennych, doskonalenie
umiejętności poprawnego wnioskowania na podstawie danych z róŜnych źródeł i krytycznego opracowania
badanego problemu społeczno-przestrzennego.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
Jagielski A., 1978. Geografia ludności. PWN, Warszawa.
Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Wydawnictwo Naukowe
SCHOLAR, Warszawa
27
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Geografia społeczna
−
−
Kod ECTS:
Tuan Yi-Fu, 1987, Przestrzeń i miejsce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
Walmsey D., Lewis G., 1997, Geografia człowieka. Podejście behawioralne, PWN, Warszawa
Wykaz literatury
Uzupełniającej:
−
−
−
−
−
−
Eyles J., 1985, Współczesny rozwój geografii społecznej, Przegląd Geograficzny, IGiPZ PAN, PWN, Warszawa,
t.56, z.1-2
Hall E.T., 2005, Ukryty wymiar. MUZA, Warszawa;
Libura H., 1990. Percepcja przestrzeni miejskiej. Seria: Rozwój regionalny, rozwój lokalny, samorząd terytorialny,
Instytut Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Rykiel Z. (red.), 1991. Studia z geografii społecznej. Dokumentacja geograficzna, IGiPZ PAN, Ossolineum,
Warszawa, z.3-4
Węcławowicz G., 2003. Geografia społeczna miast. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa;
Załęcki J., 2003, Przestrzeń społeczna Gdańska w świadomości jego mieszkańców. Studium socjologiczne.
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańska
28
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Geomorfologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
dr Piotr Paweł Woźniak (wykład), dr Janusz Dworniczak, mgr Karolina Czarnecka, mgr Małgorzata Kinder
(ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Ćwiczenia - praca indywidualna; dyskusja
moderowana; praca w grupach
Wykład – egzamin (egzamin pisemny: test z zadaniami
róŜnego typu);
Ćwiczenia – zaliczenie (uzyskanie oceny pozytywnej ze
wszystkich prac graficznych oraz z kolokwium, aktywny
udział w konwersatorium), obecność na zajęciach
Wiedza z zakresu: podstaw geografii fizycznej, geologii dynamicznej i topografii
Umiejętności: umiejętność czytania map topograficznych i geologicznych, umiejętności kreślarskie,
umiejętność obsługi programów graficznych
Poznanie ogólnych praw rządzących genezą i ewolucją form rzeźby powierzchni Ziemi, a zwłaszcza obszaru
Polski i Pomorza.
Treści programowe:
Wykład – miejsce geomorfologii wśród innych nauk o Ziemi; główne nurty badań w geomorfologii; grupy metod
badawczych stosowanych w geomorfologii; podstawy stratygrafii czwartorzędu; źródła informacji w
geomorfologii; czynniki endogeniczne i egzogeniczne w powstawaniu i kształtowaniu form powierzchni Ziemi;
wietrzenie; ruchy masowe; rzeźba wulkaniczna; procesy i formy denudacyjne, eoliczne, fluwialne, krasowe,
sufozyjne, glacjalne oraz w strefie brzegowej mórz; uwarunkowania powstawania i dynamiki lodowców; rzeźba
i osady peryglacjalne; osady i formy akumulacji jeziornej i torfowiskowej; rozwój stoku i rzeźby fluwialnodenudacyjnej; wpływ człowieka na rzeźbę i procesy geomorfologiczne; współczesne przemiany rzeźby Polski;
skutki działania procesów rzeźbotwórczych dla środowiska geograficznego i człowieka
Ćwiczenia – analiza morfologiczna mapy topograficznej; zaleŜność rzeźby terenu od budowy geologicznej;
procesy wietrzenia, erozji i denudacji; redakcja przekroju geologicznego i szkicu geomorfologicznego;
stratygrafia czwartorzędu; procesy i formy glacjalne.
Rozpoznawanie podstawowych form i procesów geomorfologicznych, określanie warunków i czynników
odpowiedzialnych za powstawanie określonych typów rzeźby, wskazywanie kierunków ewolucji rzeźby.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Klimaszewski M., 1978, Geomorfologia, PWN, Warszawa;
− Lindner L. (red.), 1992, Czwartorzęd. Osady. Metody badań. Stratygrafia, Wyd. PAE, Warszawa;
− Migoń P., 2006, Geomorfologia, PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Galon R., 1979, Formy powierzchni ziemi: zarys geomorfologii, WSiP, Warszawa;
− Galon R., Klimaszewski M. (red.), 1972, Geomorfologia Polski, PWN, Warszawa;
− Jania J., 1993, Glacjologia, PWN, Warszawa
− Rychling A. (red.), 1993, Metody szczegółowych badań geografii fizycznej, PWN, Warszawa.
29
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Hydrologia i oceanografia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: prof. UG dr hab. ElŜbieta Bajkiewicz-Grabowska (wykład),
dr Dariusz Borowiak, dr Roman Cieśliński, dr Joanna Fac-Beneda, dr Ewa Woźniak, dr Katarzyna JereczekKorzeniewska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład Wykład – egzamin ustny;
Ćwiczenia - praca indywidualna i w grupie; Ćwiczenia – ocenianie ciągłe, zaliczenie końcowe
metoda przypadków; dyskusja moderowana, pisemne w formie testu złoŜonego z zadań zamkniętych
wielokrotna, efektywna, mapa mentalna
wyboru wielokrotnego oraz uzupełniania luk
Wiedza z zakresu: geografii fizycznej, matematyki i statystyki na poziomie pozwalającym na opisywanie
obiegu wody.
Umiejętności: synteza informacji pochodzących z wielu źródeł
Poznanie przyczyn i uwarunkowań krąŜenia wody w przyrodzie, przestrzenne zróŜnicowanie obiektów
hydrosfery i ich charakterystyka, opanowanie umiejętności wykonywania opracowań hydrograficznych,
wykonywania podstawowych pomiarów oraz pozyskiwania informacji hydrologicznej.
Treści programowe:
Wykład - przedmiot i zakres badań hydrologii. Geograficzne aspekty hydrologii. Hydrosfera i jej struktura.
Przyrodnicze właściwości wody. Cykl krąŜenia wody. Terytorialne jednostki hydrograficzne. Struktura systemu
sieci rzecznej. Pomiary hydrologiczne. Hydrologiczne i limnologiczne cechy jezior. Warunki występowania wód
podziemnych. Pojęcie bilansu wodnego i jego elementy. Ustroje hydrologiczne rzek. Wybrane zagadnienia z
oceanografii.
Ćwiczenia - Jednostki hydrograficzne i zasady ich wydzielania. Elementy charakterystyki hydrograficznej
zlewni (parametry morfometryczne i fizycznogeograficzne zlewni, parametry sieci wodnej, struktura
hydrograficzna zlewni). Charakterystyka odpływu rzecznego − zmienność stanów wody (przepływu), miary
odpływu, wielkość i struktura odpływu, ustroje wodne rzek. Bilans wodny zlewni kontrolowanej. Wybrane
elementy charakterystyki limnologicznej − morfometria niecek jeziornych, termika wód jeziornych. Wody
podziemne i ich charakterystyka. Treść mapy hydrograficznej – interpretacja i umiejętność pozyskiwania
informacji.
Stosowanie metod matematycznych i statystycznych do opisu obiegu wody, stosowanie podstawowych
technik stosowanych w hydrologii do rozpoznawania, prognozowania i wyjaśniania zjawisk związanych z
krąŜeniem i retencją wód; wskazywanie moŜliwości zaistnienia zjawisk ekstremalnych w środowisku wodnym i
oceny ich wpływu na działalność człowieka, wykorzystanie języka naukowego w dyskusji, poprawne
wnioskowanie, umiejętność wykorzystania dostępnych źródeł, umiejętność czytania ze zrozumieniem literatury
z hydrologii, znajomość podstawowego słownictwa hydrologicznego, znajomość podstawowych kategorii
pojęciowych i terminologii fachowej z zakresu hydrologii w języku polskim i angielskim.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski Z., 2002, Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej, PWN, Warszawa
− Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., 2006, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa
30
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Hydrologia i oceanografia
Kod ECTS:
−
Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H. (red.), 1989, Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych, PWN,
Warszawa.
− Mikulski Z., 1965, Zarys hydrografii Polski, PWN, Warszawa
− Dynowska I., Tlałka A., 1982, Hydrografia, PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
− Choiński A., 2007, Limnologia fizyczna Polski, Wyd. UAM, Poznań.
− Drwal J., Gołębiewski R., Lange W., 1975, Dorzecze Borucinki jako przykład zlewni reprezentatywnej Pojezierza
Kaszubskiego, Zesz.Nauk.Wydz.BiNOZ UG, Geografia 3.
− Dynowska L, 1971, Typy reŜimów rzecznych w Polsce, Prace InstGeogr. UJ, z.50.
− Wilgat T., 1984, Ochrona zasobów wodnych Polski, Prace Wydziału Nauk o Ziemi i Nauk Górniczych, Monografie,
t.2, Lubelskie Towarzystwo naukowe, PWN, Warszawa - Łódź.
31
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Meteorologia i klimatologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Janusz Filipiak (wykład); dr Mirosława Malinowska, dr Andrzej Wyszkowski
(ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny
multimedialnej
Ćwiczenia – zaliczenie (obecność na zajęciach, zaliczenie
Ćwiczenia - praca indywidualna; praca w grupie; ćwiczeń graficznych, zaliczenie kolokwiów)
ćwiczenia przedmiotowe; metody eksponujące
Wiedza z zakresu: podstawowych wiadomości o atmosferze z lekcji geografii i fizyki gazów z lekcji fizyki w
zakresie programu szkoły średniej.
Umiejętności: podstawowa wiedza z matematyki, statystyki i kartografii.
Wykład: zdobycie podstawowej wiedzy o atmosferze i przebiegających w niej procesach. Rozpoznawanie i
interpretowanie zjawisk i procesów meteorologicznych w powiązaniu ze stanem środowiska przyrodniczego.
Określanie wpływu warunków pogodowych na środowisko geograficzne, gospodarkę i zdrowie człowieka.
Ćwiczenia: poznanie podstawowych źródeł informacji w meteorologii i klimatologii. Poznanie głównych zasad i
celów obserwacji meteorologicznych. Umiejętność wstępnego opracowania danych meteorologicznych oraz
analizy klimatologicznych szeregów czasowych. Przygotowanie do własnych badań terenowych.
Treści programowe:
Wykład - Przedmiot badań meteorologii i klimatologii. Atmosfera (budowa i właściwości, struktura pionowa,
antropogeniczne zmiany składu powietrza). Promieniowanie Słońca, Ziemi i atmosfery (Słońce jako źródło
promieniowania, prawa promieniowania, widmo promieniowania, stała słoneczna, ekstynkcja promieniowania
w atmosferze, efekt cieplarniany, bilans radiacyjny). Nieradiacyjne drogi przekazywania ciepła, bilans cieplny
powierzchni Ziemi. Woda w atmosferze (parowanie - wilgotność powietrza - proces kondensacji - mgły,
chmury - opady). Istota przemiany adiabatycznej, procesy adiabatyczne, krzywa stanu, krzywa stratyfikacji,
temperatura potencjalna, typy termicznej równowagi pionowej atmosfery, inwersje temperatury. Cyrkulacja
atmosfery (układy baryczne, rozkład ciśnienia na kuli ziemskiej, ruch powietrza, siły działające w atmosferze:
gradientu ciśnienia, grawitacji, Coriolisa i odśrodkowa, wiatr geostroficzny, gradientowy i geotryptyczny, siła
tarcia, warstwa tarcia i atmosfera swobodna, spirala Ekmana, baryczne prawo wiatru, ogólna cyrkulacja
atmosfery, cyrkulacje regionalne i lokalne). Meteorologia synoptyczna (masy powietrza, fronty atmosferyczne,
charakterystyka pogody w układach barycznych i frontowych). Pojęcie systemu klimatycznego, procesy
klimatotwórcze i czynniki klimatotwórcze: astronomiczne, geograficzne, cyrkulacyjne. Cechy klimatu
lokalnego. Strefowość i astrefowość klimatu. Podstawowe układy telekoneksyjne na Ziemi. Klasyfikacje
klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu Polski. Zmiany klimatu Ziemi i ich przyczyny. Modele klimatyczne,
scenariusze zmian, działalność IPCC.
Ćwiczenia - organizacja sieci obserwacji meteorologicznych w Polsce. Elementy meteorologiczne - metodyka
obserwacji, przyrządy pomiarowe, wstępne opracowanie wyników obserwacji. Podstawowe źródła danych w
klimatologii. Podstawowe statystyczne i graficzne metody opracowań klimatologicznych.
32
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Meteorologia i klimatologia
Kod ECTS:
Student wymienia i definiuje podstawowe pojęcia z zakresu meteorologii i klimatologii, wyjaśnia mechanizmy
procesów i zjawisk zachodzących w atmosferze, potrafi ogólnie interpretować przyczyny bieŜącej sytuacji
pogodowej, potrafi zdefiniować komponenty i interakcje zachodzące pomiędzy komponentami systemu
klimatycznego w róŜnych skalach przestrzennych i czasowych, wyjaśnia podstawowe przyczyny
współczesnych zmian i zmienności klimatu, zna teoretyczne podstawy metodyki pomiarów podstawowych
elementów meteorologicznych, potrafi dokonać wstępnego opracowania i analizy wyników pomiarów
meteorologicznych za pomocą metod statystycznych i graficznych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Crowe P.R., 1987, Problemy klimatologii ogólnej, PWN, Warszawa
− KoŜuchowski K., 1998, Atmosfera, klimat, ekoklimat, PWN, Warszawa
− KoŜuchowski K. (red.), 2005, Meteorologia i klimatologia, PWN, Warszawa
− Malinowska M. (red.), 2010, Przewodnik do ćwiczeń z meteorologii i klimatologii, Wydawnictwo UG, Gdańsk.
− Rettalack B.J., 1991, Podstawy meteorologii, IMGW, Warszawa.
− Woś A., 1999, Klimat Polski, PWN, Warszawa.
− Woś A., 2001, Meteorologia dla geografów, PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M., 2000, Meteorologia i klimatologia. Pomiary,
obserwacje, opracowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź.
− Lockwood J.C., 1984, Procesy klimatotwórcze, PWN, Warszawa.
− Lorenc H., 2005, Atlas klimatu Polski, IMGW, Warszawa.
− Niedźwiedź T. (red.), 2003, Słownik Meteorologiczny, IMGW, Warszawa.
− Wyszkowski A., 2008, Przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii i klimatologii, Wyd. UG, Gdańsk.
33
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Geografia społeczna
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Maja Grabkowska, dr Antoni Korowicki, dr Magdalena
Szmytkowska, mgr Stanisław Rzyski, mgr Klaudia Nowicka
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne: kwestionariusz, metoda Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
sytuacyjna
Zaliczenie: prezentacja multimedialna wyników badań
terenowych realizowanych w grupach oraz esej
Wiedza z zakresu: geografii społecznej zgodnie z programem studiów
Umiejętności: obserwacji zjawisk społecznych, dyskusji, przekonywania osób trzecich do wzięcia udziału w
badaniu sondaŜowym.
Posługiwanie się metodami stosowanymi w geografii społecznej, w tym nabycie umiejętności przeprowadzenia
badania sondaŜowego techniką wywiadu standaryzowanego lub ankiety audytoryjnej, interpretacja wyników
badań terenowych oraz ich prezentacja.
Treści programowe:
Analiza struktur społecznych i przestrzennych w mieście, podejście behawioralne, metody ilościowe i
jakościowe w badaniach społecznych.
Nabycie umiejętności pracy w zespole i stosownego podziału zadań badawczych; umiejętność przejrzystego
opisu rezultatów badań z wykorzystaniem znajomości zasad kartografii społ.-ekon., umiejętność autorskiej
interpretacji wyników badań.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
Babbie E., 2007, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa;
Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., 2001, Metody badawcze w naukach społecznych, Wyd. Zysk i Ska, Poznań;
− Wilmsley D., Lewis G., 1997, Geografia człowieka. Podejścia behawioralne, PWN, Warszawa;
Uzupełniającej:
−
−
−
Lynch K., 1960, The Image of the City, MIT Press, Cambridge;
Szreder M., 2004, Metody i techniki sondaŜowych badań opinii, PWE, Warszawa;
Oppenheim A. N., 2004, Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań;
34
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Geograficzne systemy informacyjne
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
dr Jarosław Czochański (wykład), mgr Bartosz Pępek, mgr Barbara Korwel-Lejkowska (ćwiczenia)
ćwiczeń laboratoryjnych − 30 godzin (15+15)
Liczba punktów ECTS: 4 (2+2)
Rok i semestr studiów: II, 3 i 4
Metody dydaktyczne:
Wykład – zaliczenie pisemne;
multimedialnych oraz wykorzystaniem programu Ćwiczenia – praktyczne zaliczenie umiejętności
GIS - MapInfo
posługiwania się programami komputerowymi GIS,
Ćwiczenia - praktyczne zajęcia w pracowni
wykonanie map cyfrowych i baz danych
komputerowej z wykorzystaniem programów GIS
– MapInfo i ArcGIS
Wiedza z zakresu: wybranych elementów matematyki (działania algebraiczne na liczbach, geometria, układy
współrzędnych na płaszczyźnie), geografii na poziomie licealnym (formy terenowe ukształtowania powierzchni
Ziemi, mapy kartograficzne i tematyczne, poziomice, skale, układ współrzędnych geograficznych)
Umiejętności: posługiwanie się mapą, podstawowa znajomość uŜytkowania komputera PC, programów Office
oraz środowiska Windows.
Nabycie umiejętności pracy w środowisku programów GIS, umiejętność wykonywania map oraz baz danych
cyfrowych, bieŜąca pomoc w realizowaniu map do prac licencjackich
Treści programowe:
Wykład - postaci danych w GIS - dane graficzne i ich atrybuty, cechy danych, model wektorowy i rastrowy
danych, topologia danych, cechy funkcjonalne GIS, pozyskiwanie i źródła danych dla GIS, zasady
wprowadzania danych, budowy baz i konstrukcji map cyfrowych (wizualizacja baz danych), GPS – Global
Positioning System, programy i rynek GIS, zastosowanie GIS w badaniach geograficznych, źródła informacji
geograficznej,
Ćwiczenia - pojęcie i koncepcja GIS, Zapoznanie z programem MapInfo, Edycja danych – Tworzenie zbiorów,
wektoryzacja, edycja danych tabelarycznych, wykorzystanie innych baz danych w róŜnych formatach, Analiza
danych – zapytania proste, zapytania SQL, język zapytań, wizualizacja danych – analiza danych w postaci
map tematycznych, wykresy, przygotowanie mapy do wydruku, Funkcjonalności MapInfo - Eksport map,
podstawowe aplikacje MapBasic, konwersja danych
Nabycie podstawowej wiedzy teoretycznej z zakresu projektowania i uŜytkowania GIS; nabycie umiejętności
posługiwania się oprogramowaniem GIS – Mapinfo w stopniu zaawansowanym:
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
Urbański J., 2008, GIS w badaniach przyrodniczych, Wyd. UG, Gdańsk
35
Rok II
Semestr 3
Nazwa przedmiotu: Język obcy
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: lektorzy Studium Języków Obcych UG
lektorat − 120 godzin (60+60)
Rodzaj studiów: niestacjonarne, I stopnia
Rok i semestr studiów: II, 3-4
Język wykładowy: obcy/ polski
Metody dydaktyczne:
ćwiczenia z wykorzystaniem metod
ocenianie ciągłe (ustne i pisemne kolokwia);
aktywizujących, aktywność w grupach,
egzamin końcowy sprawdzający kompetencje językowe
współpraca, gry dydaktyczne
Rozwijanie umiejętności językowych (mówienia, pisania, rozumienia i czytania) umoŜliwiających posługiwanie
się językiem ogólnym i specjalistycznym na poziomie B2 (ESOKJ)
Treści programowe:
ZaleŜne od zaawansowania językowego studenta
Umiejętności językowe (mówienie, pisanie, rozumienie i czytanie) umoŜliwiające posługiwanie się językiem
ogólnym i specjalistycznym na poziomie B2 (ESOKJ)
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
− ZaleŜny od języka oraz stopnia zaawansowania studenta
36
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Geografia polityczna
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: prof. dr hab. Jan Wendt (wykład), mgr Krzysztof Kopeć (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład klasyczny; wykład z
wykorzystaniem prezentacji multimedialnej,
Ćwiczenia – zaliczenie (prezentacja posteru, dyskusja
dyskusja moderowana.
moderowana, kolokwium)
Ćwiczenia - praca w grupie; prezentacja posteru;
przygotowanie i/lub prezentacja referatu;
dyskusja moderowana; wnioskowanie
dedukcyjne.
Wiedza z zakresu: podstaw ekonomii, geografii ekonomicznej, podstaw historii XX wieku i początku XXI wieku,
przemian politycznych i gospodarczych przełomu XX/XXI wieku
Umiejętności: myślenia, opanowania podstaw faktografii z zakresu wykładanego przedmiotu, analizy
faktografii, budowy hipotez, znajomość metody kartograficznej.
Celem przedmiotu geografii politycznej jest zapoznanie studentów z zakresem badań geografii politycznej i
wybranych elementów geopolityki oraz metod badawczych tych dziedzin. Analiza i ocena przemian
politycznych współczesnego świata w aspekcie geograficznym. Wskazanie przyczyn zmian na współczesnej
mapie świata, zarysu badań geografii elektoralnej oraz ekopolityki globalnej. Wielowymiarowa analiza państwa
z punktu widzenia jego terytorium, granic, lokalizacji stolicy oraz struktury ludności. Podziału politycznego
świata, w tym mórz i oceanów. Zapoznanie z działaniem ekonomicznych i politycznych organizacji
międzynarodowych. Wskazanie podstawowych problemów globalnego świata i globalizacji. Efektem
kształcenia powinno być rozumienie współcześnie zachodzących przemian politycznych na świecie, ich
genezy i uwarunkowań; identyfikowania regionów konfliktowych i skutków globalizacji.
Treści programowe:
Wykład - Przedmiot i metody badań geografii w politycznej, geostrategii i geopolityce. Geografia polityczna i
geopolityka w Polsce – Nałkowski, Romer, Umiastowski, Barbag, Rościszewski. Główne koncepcje w geografii
politycznej i geopolityce. Państwo i jego atrybutu przestrzenne – lokalizacja stolicy, kształt i wielkość państwa,
granice państwa. Kształtowanie się granic Polski w XX w. Polska w organizacjach międzynarodowych. Polska
polityka zagraniczna w ramach NATO i UE. Zmiany na mapie politycznej świata w XX w. Proces dekolonizacji.
Nowe państwa w Europie po 1990r. Organizacje międzynarodowe na świecie (ONZ, WTO, NAFTA, OPEC) i w
Europie (UE, NATO, CEFTA, WNP, ZBiR). Proces rozwoju UE. Nowe kraje UE i NATO. ZróŜnicowanie
etniczne ludności świata. ZróŜnicowanie językowe, religijne, rasowe. Konflikt cywilizacji. Mniejszości
narodowe, etniczne i religijne w Polsce i Rumunii. Konflikty religijne, etniczne i ekonomiczne. Dostępność
zasobów naturalnych. Światowy terroryzm. Geografia elektoralna. Podstawowe pojęcia. Gerrymandaring.
Postawy i preferencje wyborcze. Geograficzne zróŜnicowanie elektoratu w Polsce. Geograficzne
uwarunkowania zróŜnicowania wyników wyborów parlamentarnych (sejm i senat) w Polsce. Proces
globalizacji. Problemy globalnego świata.
Ćwiczenia - Rola i znaczenie Polski w UE i NATO. Polityka zagraniczna Polski. Mniejszości (w tym narodowe i
etniczne) w Polsce. Czy Polacy są ksenofobami? Ocena przyczyn i skutków wybranego konfliktu. Proces
globalizacji we współczesnym świecie. Rola i znaczenie USA. Przestrzenne zróŜnicowanie elektoratu w
Polsce. Proces demokratyzacji i budowy społeczeństwa obywatelskiego.
37
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Geografia polityczna
Kod ECTS:
Student wykazuje znajomość historycznego rozwoju danej dziedziny wiedzy; umiejętność czytania ze
zrozumieniem literatury fachowej w j. ojczystym, poprawnego wnioskowania na podstawie danych z róŜnych
źródeł; krytycznego opracowania wybranego problemu w zakresie geografii politycznej w formie pisemnego
referatu w języku ojczystym. Wykorzystuje język naukowy w podejmowanych dyskursach ze specjalistami w
geografii politycznej;
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Baczwarow M., Suliborski A., 2002. Kompedium wiedzy o geografii politycznej i geopolityce, Warszawa.
− Otok S., 2003. Geografia polityczna, Warszawa.
− Rykiel Z., 2006. Podstawy geografii politycznej, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Brzeziński Z., 1998. Wielka szachownica, Warszawa.
− Cziomer E., Zyblikiewicz L.W., 2000. Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa-Kraków.
− Eberhardt P., 1996. Miedzy Rosją a Niemcami, Warszawa.
− Huntington S.P., 1997. Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa.
− Ilies A., Wendt J. (eds.), 2001. Political geography in Central and Eastern Europe, Oradea.
− Ilies A., Wendt J. (eds.), 2003. Europe between Milleniums. Political Geography Studies, Oradea.
− Wendt J., 2001. Geografia władzy w Polsce, Gdańsk.
− Wendt J., 2007. Wymiar przestrzenny struktur i aktywności społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, IGiPZ PAN,
Prace Geograficzne, nr 208, Warszawa.
38
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Kształtowanie i ochrona środowiska
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
dr Jarosław Czochański (wykład), dr Barbara BoŜętka, mgr Barbara Korwel-Lejkowska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykłady z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny test otwarty i wielokrotnego
multimedialnych;
praca
z
dokumentami wyboru;
administracyjnymi, dyskusje, wizyta studialna - Ćwiczenia – zaliczenie; kolokwia pisemne, realizacja
terenowa.
projektu
Ćwiczenia - dyskusje; opracowanie pisemne i
kartograficzne, omawianie i poznanie treści aktów
prawnych; prezentacje; wyjścia studialne w teren
Poznanie prawnych, organizacyjnych, naturalnych i funkcjonalnych uwarunkowań ochrony środowiska,
znajomość szczegółowa prawnych form ochrony przyrody i środowiska, poznanie zasad kształtowania i
uŜytkowania przestrzeni w warunkach zrównowaŜonego rozwoju; znajomość uwarunkowań funkcjonowania
środowiska naturalnego; poznanie zagroŜeń środowiska i narzędzi przeciwdziałania im oraz zasad rekultywacji
i rewaloryzacji zasobów środowiska.
Treści programowe:
Wykład - historia ochrony środowiska, akty i formy prawne ochrony środowiska, organy ochrony środowiska w
Polsce, europejska polityka w zakresie ochrony środowiska, moŜliwości i ograniczenia w uŜytkowaniu
zasobów środowiska, zagroŜenia i postaci degradacji zasobów środowiska, metody i moŜliwości
przeciwdziałania zagroŜeniom i degradacjom środowiska, polityka przestrzenna i ochrona środowiska w
planowaniu przestrzennym, stan środowiska w Polsce, rozwój zrównowaŜony; ochrona środowiska w woj.
pomorskim, stan i zagroŜenia środowiska w woj. pomorskim
Ćwiczenia - środowisko przyrodnicze jako system; problemy degradacji i ochrona poszczególnych sfer
środowiska geograficznego; oceny moŜliwości wykorzystania zasobów środowiska; kształtowanie warunków
Ŝycia człowieka; metody rekultywacji, rewaloryzacji, restytucji i ochrony zasobów środowiska; ocena
moŜliwości uŜytkowania terenu dla wybranych potrzeb społeczno-gospodarczych; zasady kształtowania
terenów (zielonych, otwartych, struktury ekologicznej).
Znajomość przepisów prawa i ich szczególnego stosowania w gospodarowaniu zasobami przestrzeni oraz
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - w zakresie ochrony środowiska; umiejętność opracowania
podstawowego zakresu informacji środowiskowych oraz dokonania syntezy i oceny stanu środowiska dla
potrzeb dokumentów planistycznych; umiejętność wykonywania analiz środowiskowych i ocen stanu oraz
zagroŜeń środowiska; umiejętność sporządzania analiz i rysunków (opracowania kartograficzne) w zakresie
ochrony przyrody, środowiska i planowania przestrzennego; umiejętność oceny wpływu propozycji
zagospodarowania przestrzennego oraz zapisów dokumentów planistycznych na stan zasobów środowiska
naturalnego.
39
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Kształtowanie i ochrona środowiska
Kod ECTS:
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
−
−
Bartkowski T., 1981, Kształtowanie i ochrona środowiska, PWN, Warszawa,
Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D., 2008, Ochrona środowiska przyrodniczego, Wyd. Nauk. PWN,
Warszawa,
Maciak F., Ochrona i rekultywacja środowiska, 2003, Wyd. SGGW, Warszawa,
Opracowanie ekofizjograficzne do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego,
Pomorskie Studia Regionalne, 2001, UMWP, Gdańsk,
śarska B., 2007, Ochrona krajobrazu, Wyd. SGGW, Warszawa,
Uzupełniającej:
−
−
−
Barnier M., Atlas wielkich zagroŜeń, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa
Sołowiej D., 1992, Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka, Wyd. Nauk. UAM, Poznań,
Studia przyrodniczo-krajobrazowe województwa pomorskiego, Pomorskie Studia Regionalne, 2006, UMWP,
Gdańsk,
40
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Gleboznawstwo i geografia gleb
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
dr Radosław Wróblewski (wykład), mgr Karolina Czarnecka (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
moderowana, praca indywidualna
Wykład – zaliczenie pisemne;
Ćwiczenia – zaliczenie (indywidualne wykonanie ćwiczenia
graficznego, grupowe przygotowanie prezentacji
multimedialnej, czynny udział w konwersatorium,
uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium), obecność na
zajęciach;
Umiejętność syntezy informacji pochodzących z wielu źródeł
ZałoŜenia i cele przedmiotu: znajomość procesów i czynników glebotwórczych oraz ich wpływu na
kształtowanie się gleb; znajomość metod analizy poszczególnych właściwości gleb, Ŝyzności i urodzajności
gleb; rozumienie znaczenia gleb dla środowiska przyrodniczego, rolnictwa; znajomość systematyki gleb Polski;
umiejętność rozpoznawania i opisywania głównych typów, podtypów i rodzajów gleb Polski, ich genezy,
budowy, właściwości, bonitacji, przydatności rolniczej i znaczenia gospodarczego; znajomość rozmieszczenia
gleb Polski i świata.
Treści programowe:
Wykład - charakterystyka procesów i czynników glebotwórczych oraz ich wpływ na kształtowanie się gleb.
Metody analizy poszczególnych właściwości gleb, Ŝyzność i urodzajność gleb. Badania terenowe i
laboratoryjne. Znaczenie gleb dla środowiska przyrodniczego, rolnictwa. Bonitacja gleb. Systematyka gleb
Polski. NajwaŜniejsze typy, podtypy i rodzaje gleb Polski, ich geneza, budowa, właściwości, bonitacja,
przydatność rolnicza i znaczenie gospodarcze. Rozmieszczenie gleb Polski i świata. Ochrona gleb,
potencjalne zagroŜenia.
Ćwiczenia - Pojęcie gleby i jej rola w środowisku. Proces glebotwórczy i jego kierunki (glebowe procesy
typologiczne) – proces brunatnienia, bielicowania, płowienia, rdzawienia, gromadzenia próchnicy, torfienia,
murszenia, glejowienia. Podział utworów glebowych i ich organoleptyczne rozpoznawanie. Określanie grup i
podgrup granulometrycznych (gatunków) gleb. Oznaczanie składu granulometrycznego utworów glebowych.
Morfologia gleb (poziomy genetyczne, warstwy, cechy morfologiczne).
Wiedza z zakresu: gleboznawstwa obejmująca znajomość głównych procesów i czynników wpływających na
rozwój i rozmieszczenie gleb Polski i świata;
Umiejętności: rozpoznawania podstawowych typów gleb, wykorzystywania terenowych i laboratoryjnych metod
badawczych;
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Bednarek R., Prusinkiewicz Z., 1999, Geografia gleb. PWN, Warszawa
− Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z., 2005, Badania ekologiczno- gleboznawcze. PWN,
Warszawa
− Dobrzański D., Zawadzki S. [red.] 1995, Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa
− Myślińska E., 2001, Laboratoryjne badania gruntów. PWN, Warszawa
41
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Gleboznawstwo i geografia gleb
Kod ECTS:
Wykaz literatury
Uzupełniającej:
− Kuźnicki F., Białousz S., Skłodowski P. 1979, Podstawy gleboznawstwa z elementami kartografii i ochrony gleb.PWN,
Warszawa
42
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Geomorfologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Radosław Wróblewski, dr Janusz Dworniczak, mgr
Karolina Czarnecka, mgr Małgorzata Kinder, mgr Dawid Weisbrodt
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne:
praca w grupie; demonstracja; ćwiczenia zaliczenie (na podstawie ocen: prac wykonanych w
klasyczne; dyskusja moderowana, wielokrotna
terenie, opracowania wyników, kolokwium)
Wiedza z zakresu: kursu podstawowego z geomorfologii i topografii
Umiejętności: orientacja w terenie, interpretacja map topograficznych, predyspozycje fizyczne potrzebne do
pracy w warunkach terenowych.
Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia terenowych badań geomorfologicznych
Treści programowe:
Planowanie prac terenowych; rozpoznanie i opis cech strukturalnych i teksturalnych osadów w warunkach
terenowych; identyfikacja i rejestracja procesów geomorfologicznych; rekonstrukcja rozwoju
paleogeograficznego badanego obszaru
Organizacja i prowadzenie terenowych badań geomorfologicznych oraz interpretacja i wykorzystywanie
uzyskanych wyników; tworzenie map, szkiców geomorfologicznych i przekrojów geologicznych;
rozpoznawanie podstawowych typów osadów
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Jaroszewski W., 1986, Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej, Wyd. Geologiczne, Warszawa
− Klimaszewski M., 1978, Geomorfologia, PWN, Warszawa
− Lindner L. (red.), 1992, Czwartorzęd. Osady. Metody badań. Stratygrafia, Wyd. PAE, Warszawa
− Migoń P., 2006, Geomorfologia, PWN, Warszawa
− Mycielska-Dowgiałło E., Rutkowski J. (red.), 1995, Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane metody,
interpretacja wyników. WGiSR UW, Warszawa
− Rychling A. (red.), 1993, Metody szczegółowych badań geografii fizycznej, PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
− zaleŜna od regionu, w którym wykonywane są ćwiczenia – opracowania opisujące rzeźbę i paleogeografię
wybranego obszaru
43
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Hydrologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Dariusz Borowiak, dr Joanna Fac-Beneda,
dr Wojciech Maślanka, dr Ewa Woźniak
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne:
praca w małych grupach; ćwiczenia symulacyjne, zaliczenie końcowe, stworzenie projektu – szkicu
pokaz/demonstracja, metody twórczego myślenia hydrograficznego
Wiedza z zakresu: podstawowego kursu hydrologii, zasad BHP
Umiejętności: orientacja w terenie, posługiwania się mapą topograficzną
Zapoznanie z metodami badawczymi i technikami pomiarowymi stosowanymi w hydrologii, nauka
praktycznego wykorzystania metod i technik, umiejętności wyboru odpowiednich metod i technik do badań
prowadzonych w róŜnych warunkach fizycznogeograficznych.
Treści programowe:
Metody pomiaru przepływu (odcinkowa, punktowa, wolumetryczna, przelewu), kartowanie hydrograficzne,
podstawowe badania limnologiczne i fizyczno – chemicznych, odczyt stanu z łaty wodowskazowej, obsługa
piezometru, limnigrafu i przenośnego sprzętu do oznaczeń fizyczno-chemicznych, rozpoznawanie obiektów na
podstawie roślin wskaźnikowych
Wiedza z hydrologii w zakresie umoŜliwiającym dostrzeganie związków i zaleŜności w obrębie hydrosfery.
Organizacja i prowadzenie terenowych badań hydrologicznych, w tym umiejętność: zbierania danych
empirycznych i stosowania technik pomiarowych właściwych dla hydrologii, krytycznej oceny i selekcji
pozyskanej w toku kartowania hydrograficznego informacji oraz dokonywania interpretacji uzyskanych
wyników. Umiejętność pracy w zespole i kierowania pracami niewielkiego zespołu. Umiejętność posługiwania
się fachowym słownictwem.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., 2002, Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej, PWN, Warszawa
− Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., 2006, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa
− Gutry-Korycka M., Werner-Więckowska H. (red.), 1989, Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych, PWN,
Warszawa
− Pociask-Karteczka J., 2003, Zlewnia – właściwości i procesy, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Uzupełniającej:
− Choiński A., 2007, Limnologia fizyczna Polski, Wyd. UAM, Poznań.
− Kłosowski S., Kłosowski G., 2001, Rośliny wodne i bagienne, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
44
Rok II
Semestr 4
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Meteorologia i klimatologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Janusz Filipiak, dr Michał Marosz,
dr Mirosława Malinowska, dr Andrzej Wyszkowski
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne:
praca w grupie; demonstracja; ćwiczenia
klasyczne; dyskusja moderowana
zaliczenie (obecność na zajęciach, praca w terenie,
wykonanie ćwiczeń na podstawie pomiarów grupowych,
kolokwium zaliczające)
Wiedza z zakresu: podstawowego kursu z meteorologii i klimatologii
Umiejętności: znajomość teoretycznych podstaw metodyki pomiarów podstawowych elementów
meteorologicznych, umiejętność dokonania wstępnego opracowania i analizy wyników pomiarów
meteorologicznych za pomocą metod statystycznych i graficznych, umiejętność pracy w zespole.
Nabycie przez studentów praktycznej umiejętności przeprowadzenia terenowych badań meteorologicznych,
obejmujących: zdefiniowanie celu i zakresu oraz metod badań, wyznaczenie liczby i lokalizacji punktów
pomiarowych, techniczne przygotowanie pomiarów i sprzętu, praktyczne opanowanie techniki wykonywania
pomiarów, przeprowadzenie badań terenowych, opracowanie wyników pomiarów.
Treści programowe:
Czynniki zmienności klimatu w skali lokalnej, zasady funkcjonowania ogródka meteorologicznego, metodyka
meteorologicznych badań terenowych, zasady działania, obsługa podstawowego meteorologicznego sprzętu
pomiarowego, opracowanie wyników pomiarów i ich interpretacja.
Umiejętności i kompetencje: znajomość obsługi podstawowych przyrządów meteorologicznych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Janiszewski F., 1988, Instrukcja dla stacji meteorologicznych, IMGW, Wyd. Geol., Warszawa
− Wyszkowski A., 2008, Przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii i klimatologii, Wyd. UG, Gdańsk.
Uzupełniającej:
− Kozłowska-Szczęsna T., BłaŜejczyk K., Krawczyk B., 1997, Bioklimatologia człowieka. Metody i ich zastosowanie w
badaniach bioklimatu Polski, IGiPZ PAN, Monografie 1, Warszawa
− Paszyński J., 1980, Metody sporządzania map topoklimatycznych, Dokumentacja Geograficzna, IGiPZ, zeszyt 3,
Warszawa.
− Romanowa E.N., 1977, Mikroklimatičeskaja izmienčivost osnownych elementov klimata, Gidrometeoizdat, Leningrad.
− RóŜdŜyński K., 1995 i 1996, Miernictwo meteorologiczne, IMGW, cz. I i II, Warszawa.
45
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Geografia fizyczna Polski
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Kamil Nowiński (wykład), dr Wojciech Maślanka (ćwiczenia)
Rok i semestr studiów: III, 5
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny (test złoŜony z pytań
otwartych);
Ćwiczenia – prezentacja zagadnienia przez Ćwiczenia – zaliczenie związane z obecnością na
prowadzącego, praca indywidualna, syntetyczna zajęciach i pozytywnym wynikiem kolokwiów
prezentacja środowisk geograficznych wybranych nawiązujących do omawianej na zajęciach tematyce
mezoregionów
Wiedza z zakresu: dyscyplin szczegółowych geografii fizycznej (geomorfologia, hydrografia z hydrologią,
meteorologia z klimatologią, biogeografia)
Umiejętności: wnioskowania i syntezy informacji pochodzących z wielu źródeł; identyfikacji interakcji pomiędzy
poszczególnymi elementami środowiska geograficznego
Poznanie specyfiki środowiska przyrodniczego Polski, omówienie przemian środowiska w przeszłości
geologicznej; poznanie zróŜnicowania regionalnego podstawowych komponentów środowiska przyrodniczego
Polski; identyfikacja powiązań i zaleŜności elementów środowiska przyrodniczego.
Treści programowe:
Wykład - główne elementy środowiska geograficznego Polski na tle Europy. Przemiany środowiska
przyrodniczego w przeszłości geologicznej. Jednostki geologiczne Polski i występowanie surowców
mineralnych. Współczesne procesy rzeźbotwórcze. ZróŜnicowanie przestrzenne klimatu. Zasoby wodne i
elementy hydrografii Polski. Gleby Polski i ich zaleŜność od czynników naturalnych i antropogenicznych.
Ogólna charakterystyka geobotaniczna szaty roślinnej Polski. Krajobrazy naturalne i regionalizacja
fizycznogeograficzna kraju, główne prowincje i podprowincje. Morze Bałtyckie: cechy morza śródlądowego,
fazy powstania i przemian Bałtyku.
Ćwiczenia - analiza zróŜnicowania cech ilościowych i jakościowych głównych komponentów środowiska
przyrodniczego na obszarze Polski; związki i zaleŜności między elementami środowiska przyrodniczego;
charakterystyka środowiska przyrodniczego Polski na przykładzie wybranej jednostki fizyczno-geograficznej
Podstawowa wiedza z zakresu geologii, geomorfologii, cech klimatu, warunków hydrologicznych i
geobotanicznych Polski; umiejętność oceny regionalnych i lokalnych uwarunkowań poszczególnych
komponentów środowiska przyrodniczego; umiejętność syntezy i wnioskowania na temat relacji pomiędzy
elementami środowiska geograficznego Polski.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Starkel L. (red.), 1999, Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
− Richling A, Ostaszewska K. (red.), 2006, Geografia fizyczna Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Kondracki J., 1988, Geografia fizyczna Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
− Kondracki J., 1994, Geografia Polski. Mezoregiony fizycznogeograficzne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
46
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Geografia fizyczna Polski
−
−
−
−
−
Kod ECTS:
Mizerski W., 2002: Geologia Polski dla geografów. PWN, Warszawa.
Woś A., 1999: Klimat Polski. PWN, Warszawa.
Mikulski Z., 1965: Zarys hydrografii Polski, Wyd. II, PWN, Warszawa.
Systematyka gleb Polski, 1989: Rocznik Gleboznawczy, t40, nr ¾, Warszawa.
Szafer W., Zarzycki K. (Red.), 1972: Szata roślinna Polski, PWN, Warszawa.
47
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Geografia regionalna świata (fizyczna)
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Wojciech Tylmann (wykład), mgr Karolina Czarnecka
(ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład − egzamin pisemny (test i część opisowa)
Ćwiczenia – zaliczenie (znajomość mapy fizycznej
Ćwiczenia - praca w grupie z wykorzystaniem
poszczególnych kontynentów, przygotowanie i
prezentacji multimedialnej; dyskusja
przedstawienie prezentacji multimedialnej), obecność na
moderowana, wielokrotna, efektywna
zajęciach
Wiedza z zakresu: kursów podstawowych z zakresu geografii fizycznej
Umiejętności: syntezy informacji pochodzących z wielu źródeł, łączenia wiedzy z róŜnych dziedzin geografii
fizycznej
Przedstawienie fizycznogeograficznych uwarunkowań róŜnorodności środowiska przyrodniczego
poszczególnych kontynentów; strefowa i astrefowa zmienność krajobrazów Ziemi
Treści programowe:
Wykład - rozwój geologiczny Ziemi; teorie rozwoju rzeźby w róŜnych strefach morfoklimatycznych, geologiczne
i klimatyczne uwarunkowania zmienności krajobrazów na poszczególnych kontynentach; krajobrazy
lodowcowe i polodowcowe strefy polarnej, subpolarnej i umiarkowanej; krajobrazy strefy peryglacjalnej;
krajobrazy obszarów suchych i półsuchych; krajobrazy krasowe; krajobrazy wulkaniczne
Ćwiczenia - charakterystyka kontynentów i regionów – cechy fizycznogeograficzne (historia geologiczna,
charakterystyka rzeźby, warunki klimatyczne, cechy wód powierzchniowych); mapa fizyczna poszczególnych
kontynentów
Umiejętność wykorzystywania wiedzy szczegółowej nabytej w trakcie kursów podstawowych z geografii
fizycznej do syntetyzowania wiedzy dotyczącej regionów geograficznych; znajomość fizycznogeograficznych
uwarunkowań zróŜnicowania krajobrazowego kontynentów
Wykaz literatury
Podstawowej:
Makowski J., 2004, Geografia fizyczna świata, PWN, Warszawa.
Mityk J., 1982, Geografia fizyczna części świata, PWN, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Mizerski W., 2004, Geologia regionalna kontynentów, PWN, Warszawa.
48
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Geografia osadnictwa
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Magdalena Szmytkowska (wykład), mgr Klaudia Nowicka (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny;
Ćwiczenia – zaliczenie na podstawie prezentacji
Ćwiczenia - prezentacje multimedialne, praca w multimedialnych oraz kolokwium
grupach
Wiedza z zakresu: podstawowych pojęć i koncepcji geografii osadnictwa i geografii miast, historycznego
rozwoju osadnictwa, wpływu czynników przyrodniczych, gospodarczych i społecznych na rozwój sieci
osadniczej, wpływu procesów globalizacji na kształtowanie jednostek osadniczych
Umiejętności: syntezy informacji pochodzących z wielu źródeł; analizowania zmian sieci osadniczych,
interpretacji fizjonomii miasta oraz wskazania funkcji miastotwórczych i funkcji wewnątrzmiejskich.
Znajomość podstawowych pojęć i koncepcji geografii osadnictwa i geografii miast; znajomość i rozumienie
wpływu czynników historycznych, przyrodniczych i społeczno-gospodarczych na kształtowanie sieci
osadniczych; rozumienie współczesnych procesów urbanizacyjnych, znajomość form znajomość osadnictwa
miejskiego, umiejętność analizy struktury przestrzennej miast, znajomość typów funkcjonalnych miast,
znajomość procesów metropolizacji.
Treści programowe:
Wykład - czynniki kształtujące osadnictwo (przyrodnicze, historyczne, ekonomiczne, społeczne), historyczny
rozwój form osiedli ludzkich, morfologia i typy osadnictwa wiejskiego, typy funkcjonalne miast, struktury
przestrzenne i społeczno-przestrzenne miast, procesy urbanizacyjne na świecie i w Polsce, koncepcje sieci
osadniczej, procesy metropolizacji, systemy osadnicze.
Ćwiczenia - typy morfogenetyczne wsi, rozłogi pól, baza ekonomiczna miast, klasyfikacja funkcjonalna miast,,
procesy urbanizacji, instrumenty polityki przestrzennej i planowania przestrzennego.
Samodzielność stosowania zdobytej wiedzy z geografii osadnictwa w praktyce; planowanie i realizacja
projektów zagospodarowania miejscowego; zdolność krytycznego myślenia i oceny przy projektach.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
Dziewoński K., 1990, Koncepcje i metody badawcze z dziedziny osadnictwa, Prace Geograficzne nr 154, IGIPZ
PAN, Warszawa
Liszewski S., Maik W., 2000, Wielka Encyklopedia Geografii Świata. Osadnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań
Maik W., 1992, Podstawy geografii miast, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
Uzupełniającej:
− Kiełczewska-Zaleska M., 1969, Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa
− Szymańska D., 2007, Urbanizacja na świecie, PWN, Warszawa
49
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Geoekologia
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Wojciech Staszek(wykład), mgr Barbara Korwel-Lejkowska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład – prezentacja multimedialna, dyskusja Wykład – egzamin pisemny;
moderowana
Ćwiczenia – zaliczenie; kolokwium pisemne, realizacja
Ćwiczenia – prezentacje, realizacja ćwiczenia projektu
(kilkuetapowy projekt)
Wiedza z zakresu: geografii fizycznej
Umiejętności: obsługa programu MapInfo i podstawowych programów pakietu Office (Word, Excel)
Zapoznanie ze strukturą i
funkcjonowaniem układów przyrodniczych,
elementami środowiska
przyrodniczego, cechami krajobrazu i jego miarami, analiza zaleŜności między elementami krajobrazu, ocena
potencjału środowiska przyrodniczego dla potrzeb zagospodarowania.
Treści programowe:
Wykład – metodologia ekologii krajobrazu, metody analizy krajobrazu – geokompleksów; metoda matryc,
płatów i korytarzy; struktura i funkcjonowanie układów przyrodniczych – geokomponenty; granice i ich rola w
funkcjonowaniu krajobrazu, związki między komponentami środowiska, miary i typy powiązań krajobrazu,
dynamika i ewolucja krajobrazu, wpływ człowieka na krajobraz, potencjał środowiska i waloryzacja krajobrazu
dla potrzeb gospodarki
Ćwiczenia – poznanie podstawowych pojęć z zakresu geoekologii oraz metod analizy struktury krajobrazu:
metoda geokompleksów, analiza kontrastowości krajobrazu i wybranych wskaźników (m.in. liczebności,
powierzchni, związku); model płatów, matryc i korytarzy.
Znajomość praw rządzących środowiskiem, znajomość terminologii, metod analizy struktury i funkcjonowania
układów przyrodniczych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
−
−
−
−
−
−
−
Kondracki J., 1976, Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, wyd.2, PWN, Warszawa
Malinowska E., Lewandowski W., Harasimiuk A. (red.), 2004, Geoekologia i ochrona krajobrazu –leksykon,
Uniwersytet Warszawski, Wyd. Przemysłowe Wema, Warszawa
Przewoźniak M., 1987, Podstawy geografii fizycznej kompleksowej, Wyd. UG, Gdańsk.
Richling A. (red.), 2007, Geograficzne badania środowiska przyrodniczego, PWN, Warszawa
Richling A., 1992, Kompleksowa geografia fizyczna, PWN, Warszawa.
Richling, Solon, 1998, Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa.
Richling A., Solon J., 1998, Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa
Uzupełniającej:
−
−
−
−
Cieszewska A., 1998, Model płatów i korytarzy i jego zastosowanie, Warszawa.
Bartkowski, 1986, Zastosowania geografii fizycznej, PWN, Warszawa.
Krzymowska – Kostrowicka A., 1997, Geoekologia turystyki i wypoczynku, PWN, Warszawa.
Pietrzak M., 1998, Syntezy krajobrazowe – załoŜenia, problemy, zastosowania, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań.
50
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Ochrona własności intelektualnej
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Maciej Barczewski
Metody dydaktyczne:
wykłady z prezentacjami multimedialnymi
zaliczenie w formie pisemnej
Znajomość podstawowej problematyki z zakresu prawa cywilnego i prawa własności intelektualnej;
podstawowe wiadomości o rodzajach, przedmiocie umów oraz konsekwencjach i zawarcia ze szczególnym
uwzględnieniem umów dotyczących własności intelektualnej.
Treści programowe:
Pojęcie własności intelektualnej, prawa autorskie i prawa pokrewne, podmiot i przedmiot praw autorskich,
prawa majątkowe i osobiste, podstawowe wiadomości o umowach, podstawowe wiadomości o prawach
pokrewnych.
Znajomość podstaw prawa autorskiego, świadomość reguł oraz moŜliwości i ograniczeń wykorzystywania
własności intelektualnej.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Błeszyński J., Błeszyńska-Wysocka J., 2001, Własność intelektualna, Wydawnictwo Park, Bielsko-Biała.
− Barta J., Markiewicz R., 2004, Prawo autorskie i prawa pokrewne, Wyd. Zakamycze, Kraków.
Uzupełniającej:
− Nowińska E., Romińska U., du Vall M., 2005, Prawo własności przemysłowej, LexisNexis, Warszawa.
− Ustawa z dnia 4 II 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych
− Ustawa prawo własności przemysłowej z dnia 30 VI 2000
51
Rok III
Semestr 5
Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe − Geografia osadnictwa
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): dr Maja Grabkowska, dr inŜ. Grzegorz Masik,
dr Magdalena Szmytkowska, mgr Klaudia Nowicka
(4 dni po 6 godz.)
Metody dydaktyczne: praca w grupie, praca nad Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
danymi i tekstem, zbieranie dokumentacji w Zaliczenie na podstawie opracowania pisemnego
terenie
Wiedza z zakresu: geografii osadnictwa, geografii społeczno-ekonomicznej
Umiejętności: gromadzenia i weryfikacji informacji z róŜnych źródeł, prawidłowego wykonywania tabel i rycin,
wykonywania dokumentacji fotograficznej, dokonywania inwentaryzacji w terenie
Badanie przemian funkcjonalnych i przestrzennych w wybranej gminie wiejskiej lub miejsko-wiejskiej
województwa pomorskiego po 1990 r., ocena zmian struktury gałęziowej lokalnych gospodarek, ocena
przemian demograficznych w strefie podmiejskiej aglomeracji gdańskiej.
Treści programowe:
Ruch naturalny mieszkańców, migracje, ruch rzeczywisty, hierarchia ośrodków w sieci osadniczej, rozwój
funkcji rolniczej, produkcyjnej, przemiany funkcji komunikacyjnej, handlowej, rozwój funkcji mieszkaniowej,
typy morfogenetyczne wsi, skuteczność działań samorządu w pozyskiwaniu środków na rzecz rozwoju gminy.
Umiejętność pracy w grupie oraz pisania opracowań zbiorowych o charakterze raportu lub studium,
umiejętność dokonania analizy zmian zagospodarowania przestrzennego, w tym szczególne uwzględniając
procesy suburbanizacji i rozwój sieci osadniczej.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Sagan I., Czepczyński M., Szmytkowska M., Masik G., Rzyski S., 2006. RównowaŜenie procesów suburbanizacji w
obszarze metropolitalnym Trójmiasta [w:] Studia nad obszarem metropolitalnym Trójmiasta. Pomorskie Studia
Regionalne, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk.
− Szymańska D., 2009. Geografia osadnictwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
− Jędrzejczyk D., 2001. Podstawy geografii ludności. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Lorens P. (red.), 2005. Problem suburbanizacji. Biblioteka Urbanisty 7, Urbanista, Warszawa.
− Skupowa J., Niesyt J., Masik G., 2005. Studium migracji w województwie pomorskim, ekspertyza wykonana dla
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego
− Szymańska D. (red.), 1998. Ruchliwość przestrzenna ludności w okresie przemian ustrojowych. Wyd. UMK, Toruń.
52
Rok III
Semestr 6
Nazwa przedmiotu:
Gospodarka przestrzenna z elementami planowania przestrzennego
Nazwa kierunku:
Geografia
Kod ECTS:
Nazwiska osób prowadzących: dr Maciej Tarkowski (wykład), mgr Konrad Kondratowicz (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład – wykład informacyjny
Ćwiczenia – metoda przypadków, klasyczna
metoda problemowa, dyskusja dydaktyczna,
metoda projektu
Wykład – egzamin pisemny (test złoŜony z zadań
zamkniętych jednokrotnego wyboru oraz uzupełniania luk);
Ćwiczenia – zaliczenie (kolokwium pisemne złoŜone z
zadań zamkniętych jednokrotnego wyboru oraz
uzupełniania luk; wykonanie prezentacji multimedialnej)
Wiedza z zakresu: podstawowych dyscyplin geografii na poziomie studiów I stopnia, wiedzy o społeczeństwie i
podstaw przedsiębiorczości na poziomie szkoły średniej
Umiejętności: na poziomie wymaganym egzaminem maturalnym
Znajomość podstaw gospodarowania w przestrzeni – prawidłowości zachowań przestrzennych ludności i
społeczeństw; znajomość podstaw gospodarowania przestrzenią – ustrojowe i prawne uwarunkowania
planowania przestrzennego; umiejętność wykorzystania podstawowych teorii gospodarki przestrzennej w
wyjaśnianiu mechanizmów kształtowania struktur przestrzennych; umiejętność identyfikacji i oceny stanu
komponentów warunkujących ład i równowagę przestrzenną.
Treści programowe:
Wykład - geneza i definicja gospodarki przestrzennej, polityka przestrzenna – rozwój zrównowaŜony i ład
przestrzenny; przedmiot i podmioty gospodarki przestrzennej; ekonomiczna wartość terenów – renta
gruntowa; korzyści skali i aglomeracji; odległość i koszty transportu; czynniki działalności gospodarczej; postęp
technologiczny a zmiany przestrzenne; system planowania przestrzennego w Polsce; rola gminy w
gospodarowaniu przestrzenią; rola powiatów i województw w gospodarowaniu przestrzenią
Ćwiczenia - lokalizacja działalności gospodarczej – przykłady; renta gruntowa – przykłady z rynku
mieszkaniowego; studia przypadku – ład i nieład przestrzenny; przestrzenny wymiar rozwoju
zrównowaŜonego; miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – przykłady; plan zagospodarowania
przestrzennego województwa – przykład województwa pomorskiego;
Analizowania, stawiania pytań, dokonywania syntezy, wyciągania wniosków, krytycznej oceny, komunikowania
się w grupie, samokształcenia, umiejętność wykorzystania podstawowych teorii gospodarki przestrzennej w
wyjaśnianiu mechanizmów kształtowania struktur przestrzennych; umiejętność identyfikacji i oceny stanu
komponentów warunkujących ład i równowagę przestrzenną
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Domański R., 2006, Gospodarka przestrzenna. Podstawy Teoretyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
− Gaczek W. M., 2003, Zarządzanie w gospodarce przestrzennej, Oficyna Wydawnicza BRANTA, Bydgoszcz-Poznań.
− Parysek J. J., 2006, Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Uzupełniającej:
− Diamond J., 2007, Upadek, Prószyński i S-ka, Warszawa.
− Landes D. S., 2007, Bogactwo i nędza narodów, MUZA S.A., Warszawa.
− Węcławowicz G., 2002, Przestrzeń i społeczeństwo współczesnej Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
53
Rok III
Semestr 6
Nazwa przedmiotu: Geografia ekonomiczna Polski
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwa specjalności: − Geografia społeczno-ekonomiczna
prof. UG dr hab. Tadeusz Palmowski (wykład), mgr Renata Anisiewicz (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - wykład informacyjny wsparty Wykład – egzamin pisemny (test uzupełnień);
prezentacją multimedialną
Ćwiczenia – zaliczenie (kolokwium pisemne złoŜone z
Ćwiczenia - metoda przypadków, klasyczna zadań zamkniętych jednokrotnego wyboru oraz
metoda problemowa, dyskusja dydaktyczna uzupełnień; wykonanie prezentacji multimedialnej)
moderowana
Wiedza z zakresu: geografii ekonomicznej Polski (poziom szkoły średniej) uzupełniona o informacje z
dotychczasowego toku studiów,
Umiejętności: przetwarzania, wykorzystania i interpretacji danych pochodzących z wielu źródeł, synteza
materiałów pozwalających wyjaśnianie podstawowych procesów społeczno-gospodarczych.
Znajomość podstaw procesu rozwoju społeczno-gospodarczego Polski – prawidłowości zachowań
przestrzennych ludności; znajomość racjonalnych podstaw gospodarowania przestrzenią kraju i dynamiki
zachodzących zmian, umiejętność wykorzystania podstawowych teorii społeczno-gospodarczych w
wyjaśnianiu mechanizmów kształtowania struktur przestrzennych Polski; umiejętność identyfikacji i oceny
stanu komponentów warunkujących równowagę przestrzenną, społeczna i gospodarczą kraju, przedstawienie
przyczyn dotychczasowego zróŜnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego.
Treści programowe:
Wykład - połoŜenie geograficzne Polski; uwarunkowania zróŜnicowania regionalnego poziomu rozwoju i
struktury gospodarki; rozwój i róŜne modele struktury przestrzennej Polski; struktura przestrzenna przemysłu
(energetyka, wydobycie i wykorzystanie podstawowych surowców energetycznych, hutnictwo, przemysł
elektromaszynowy, chemiczny, lekki, spoŜywczy, okręgi przemysłowe); ludność (rozmieszczenie, przyrost
naturalny, ruch wędrówkowy, struktura demograficzna, rozwój demograficzny, aktywność zawodowa, poziom
Ŝycia ludności); kolejne podziały administracyjne, województwa, powiaty, gminy; infrastruktura energetyczna
(sieci przesyłowe energii elektrycznej, gazociągi, naftociągi); infrastruktura transportowa (drogowa, kolejowa),
Ŝegluga, lotnictwo, łączność; pozytywy i problemy wynikające z transformacji społeczno-gospodarczej; rozwój
handlu zagranicznego Polski, struktura geograficzno-towarowa handlu zagranicznego; współpraca
transgraniczna; Polskie Obszary Morskie, morze terytorialne, wyłączna strefa ekonomiczna i jej znaczenie
gospodarcze.
Ćwiczenia - podziały administracyjne; przemiany demograficzne; zmiany społeczno-zawodowe; wskaźniki
poziomu Ŝycia ludności; migracje wewnętrzne i zagraniczne; regionalne systemy infrastruktury; okręgi
przemysłowe; nowe czynniki lokalizacji i działalności gospodarczej; sieci innowacji; specjalne strefy
ekonomiczne; kapitał zagraniczny w Polsce, regionalne ośrodki potencjału gospodarczego; wpływ gospodarki
na środowisko.
Analizowanie, stawianie pytań, dokonywania syntezy, wyciągania wniosków, krytyczna ocena, komunikowania
się w grupie, samokształcenia, umiejętność wykorzystania podstawowych teorii w wyjaśnianiu mechanizmów
kształtowania struktur społecznych, gospodarczych i przestrzennych; umiejętność identyfikacji związków
przyczynowo-skutkowych pomiędzy procesami rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce
54
Rok III
Semestr 6
Nazwa przedmiotu: Geografia ekonomiczna Polski
Kod ECTS:
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Fierla I. (red.), 2004, Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa.
− Rogacki H. (red.), 2007, Geografia społeczno-gospodarcza Polski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
− Bański J., 2007, Koncepcje rozwoju struktury przestrzennej w Polsce, Przegląd Geograficzny, t. 79, z.1
− Lijewski T, 1993, Zmiany przestrzennego zagospodarowania Polski w latach 1945-1989, Studia KPZK PAN, t. CI,
PWN, Warszawa.
− Zaktualizowana koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju, 2006, Studia Regionalne i Lokalne, Centrum
Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
− Węcławowicz G., Bański J., Degórski M., Komornicki T., Korcelli P., Śleszyński P., 2006, Przestrzenne
zagospodarowanie Polski na początku XXI wieku, Monografie 6, IGiPZ PAN, Warszawa.
− Polska przestrzeń. Raport o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju, 2007, Ministerstwo Budownictwa,
Warszawa.
− Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015, 2006, Warszawa.
Uzupełniającej:
− Węcławowicz G., 2003, Geografia społeczna miast, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
− Gawryszewski A., 2005, Ludność Polski w XX wieku, Monografie 5, IGiPZ PAN, Warszawa.
− Taylor Z., 2007, Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Monografie 7, IGiPZ PAN, Warszawa.
− Miszczuk A., 2003, Regionalizacja administracyjna III Rzeczypospolitej. Koncepcje teoretyczne a rzeczywistość,
Wyd. UMCS, Lublin.
− Eberhardt P., 2004, Polska i jej granice, Wyd. UMCS, Lublin.
− Roczniki statystyczne GUS.
− Atlasy gospodarcze Polski.
55
Rok III
Semestr 6
Nazwa przedmiotu: Geografia regionalna świata (ekonomiczna)
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: dr Małgorzata Pacuk (wykład),
mgr Łukasz Dopierała, mgr Joanna Kossowska (ćwiczenia)
Metody dydaktyczne:
Wykład - – wykład z wykorzystaniem prezentacji Wykład – egzamin pisemny (test jednokrotnego wyboru);
multimedialnej, dyskusja moderowana
Ćwiczenia – zaliczenie w formie ustnej, wykonanie
Ćwiczenia - praca w grupach, studium prezentacji multimedialnej
przypadku, dyskusja moderowana, wielokrotna
Wiedza z zakresu: wiedza ogólna z zakresu geografii fizycznej i ekonomicznej
Umiejętności: rozumienia współzaleŜności w systemie człowiek-gospodarka-środowisko, analizy przyczyn i
skutków, wyboru i oceny źródeł informacji
Znajomość przestrzennego zróŜnicowania współczesnych procesów społeczno-gospodarczych w skali
regionalnej, umiejętność wskazywania skutków i zagroŜeń zagospodarowania regionów, rozumienie procesów
integracji międzynarodowej
Treści programowe:
Wykład - – pojęcie i delimitacja regionu; Unia Europejska jako geograficzna całość w procesie rozwoju
terytorialnego, społecznego i gospodarczego; ogólna charakterystyka UE oraz geneza jej powstania;
przyrodnicze uwarunkowania rozwoju gospodarczego Europy; charakterystyka uwarunkowań rozwoju
poszczególnych działów gospodarki; regionalne zróŜnicowanie poziomu rozwoju społecznego i
gospodarczego; przebieg procesów demograficznych, bezrobocie i migracje; Wspólna Polityka Rolna;
wykorzystanie bazy surowcowej; przemysły zaawansowanych technologii; transport multimodalny; polityka
transportowa; regiony turystyczne; regiony innowacyjne i peryferyjne; geneza, cele i narzędzia polityki
regionalnej; potencjał i tempo rozwoju UE oraz udział ugrupowania w handlu i gospodarce światowej.
Ćwiczenia - charakterystyka przyrodnicza i społeczno-gospodarcza wybranych regionów ze szczególnym
uwzględnieniem zmian i procesów gospodarczych zachodzących w ostatnim dziesięcioleciu
Zdefiniowania podstawowych pojęć geografii regionalnej, zidentyfikowania uwarunkowań i przebiegu
procesów społeczno-gospodarczych w Europie, scharakteryzowania europejskich ugrupowań integracyjnych.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− Makowski J. (red.), 2006, Geografia regionalna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
− Makowski J. (red.), 2008, Geografia Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
− Fierla I. (red.), 2007, Geografia ekonomiczna Unii Europejskiej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
Uzupełniającej:
− Benko G., 1993, Geografia technopolii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
− Ciamaga L., Latoszek E., Michałowska-Gorywoda K., Oręziak L., Teichmann E., 1998, Unia Europejska. Podręcznik
akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
− Neider J., Marciniak-Neider D., 2005, Transport multimodalny w Europie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego,
Gdańsk
− Parzymies S. (red.), 1997, Europejskie struktury współpracy, Zarząd Obsługi Ministerstwa Spraw Zagranicznych,
Warszawa
− Pietrzyk I., 2003, Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, WN PWN, Warszawa
56
Rok III
Semestr 5 i 6
Seminaria i pracownie licencjackie
Nazwa przedmiotu: Pracownia licencjacka
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: prof. UG dr hab. Stanisław Fedorowicz, prof. UG. dr hab. Andrzej Rachocki,
dr Dariusz Borowiak, dr Magdalena Borowiak, dr Janusz Dworniczak, dr Janusz Filipiak, dr Michał Marosz,
dr Mirosława Malinowska, dr Magdalena Szmytkowska, dr Maciej Tarkowski, dr Wojciech Tylmann, dr Piotr
Paweł Woźniak, dr Radosław Wróblewski, mgr Aleksandra Cicharska, mgr Zuzanna Krajewska, mgr Piotr
Ogonowski
ćwiczeń laboratoryjnych − 45 godzin (15+30)
Rok i semestr studiów: III, 5 i 6
Metody dydaktyczne:
prezentacja multimedialna, pogadanka, dyskusja
moderowana, praca w grupie, studium
przypadku, projekt badawczy, praca indywidualna
Zaliczenie na podstawie: obecności i aktywnego
uczestnictwa w zajęciach, a takŜe na podstawie
cząstkowych ocen z poszczególnych etapów realizowanej
pracy licencjackiej (w tym prezentacji: zagadnień
teoretycznych dotyczących tematu pracy, zebranej bazy
danych statystycznych, sposobu opracowania graficznego,
autorskiej dokumentacji fotograficznej itp.)
Wiedza z zakresu: podstaw geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej, w tym znajomość struktury
środowiska geograficznego i interakcji pomiędzy jego komponentami oraz warunków i czynników
kształtujących jego przestrzenne zróŜnicowanie; wiedza na temat metodologii i technik badawczych
stosowanych w geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej; znajomość podstawowej literatury z zakresu
geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej.
Umiejętności: samodzielnej organizacji pracy indywidualnej, poszukiwania oraz syntezy informacji
pochodzących z wielu źródeł; interpretacji tekstów naukowych, wstępnego opracowania danych
statystycznych; pracy w komputerowych programach edytorskich i programach GIS.
Celem kursu jest zapoznanie studentów z metodyką tworzenia prac o charakterze monografii naukowej oraz
wsparcie techniczne w samodzielnym przygotowywaniu i redagowaniu przez studentów prac dyplomowych
(licencjackich).
Treści programowe:
Ćwiczenia −źródła danych w geografii fizycznej i społeczno-ekonomicznej; metody zbierania literatury i
materiałów źródłowych; analiza i interpretacja tekstów naukowych, danych statystycznych i materiałów
kartograficznych.
Zasady prawidłowej edycji tekstu naukowego (metody tworzenia tekstu o duŜej objętości, układ treści, zasady
wykonywania oraz zamieszczania rysunków i tabel w pracy, podpisy pod rysunkami i tabelami, numeracja
rozdziałów, rysunków, tabel, wzorów, załączników, zasady cytowania literatury w tekście i tworzenia spisu
bibliografii itp.)
Praca samodzielna studentów − zbieranie literatury przedmiotu w bibliotekach uczelnianych i publicznych,
kwerenda materiałów źródłowych w instytucjach publicznych i firmach prywatnych, prowadzenie badań
kameralnych i terenowych, samodzielna redakcja tekstu pracy dyplomowej (w tym wykonywanie map i
wykresów), przygotowywanie sprawozdań z poszczególnych etapów pracy w postaci prezentacji
multimedialnych.
57
Rok III
Semestr 5 i 6
Nazwa przedmiotu: Pracownia licencjacka
Kod ECTS:
Umiejętność przygotowania monografii naukowej w oparciu o metodologię i metodykę nauk geograficznych i
niektórych innych nauk o środowisku, a w szczególności: planowania i przeprowadzanie prostych zadań
badawczych pod okiem opiekuna (poprawnego formułowania celów i załoŜeń pracy, prawidłowego doboru
publikacji naukowych odpowiadających tematowi pracy dyplomowej; krytycznej analizy i selekcji materiałów
źródłowych, opracowania danych ilościowych i ich graficznej prezentacji w postaci wykresów i map,
formułowania wniosków). Umiejętność redakcji tekstu naukowego, a takŜe przygotowania i wygłaszania
prezentacji (referatów).
Wykaz literatury
Podstawowej:
− dostosowana do realizowanych przez studentów prac dyplomowych
− Apanowicz J., 2003, Metodologia nauk, Tow. Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń
− Berezowski S., 1986, Metody badań w geografii ekonomicznej, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
− JaŜdŜewska I., 2003, Statystyka dla geografów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Uzupełniającej:
− Bielec E., Bielec J., 2007, Podręcznik pisania prac, Wyd. EJB, Kraków,
− Boć J.,2004, Jak pisać pracę magisterską, Kolonia Limited, Wrocław,
− Oliver P., 1999, Jak pisać prace uniwersyteckie: poradnik dla studentów, Wydawnictwo Literackie, Kraków
− Plit F., 2007, Jak pisać prace licencjackie i magisterskie z geografii, Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.
− Urban S., Ładoński W., 2006, Jak napisać dobrą pracę magisterską, Wyd. Akad. Ekon. im O. Langego we
Wrocławiu, Wrocław.
− Weiner J., 1998, Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych. Przewodnik praktyczny, PWN,
Warszawa,
− Wymogi edytorskie prac magisterskich, 2008, http://geografia.univ.gda.pl/kat/kge/
58
Rok III
Semestr 5 i 6
Nazwa przedmiotu: Seminarium dyplomowe
Kod ECTS:
Nazwa kierunku:
Geografia
Nazwiska osób prowadzących: prof. UG dr hab. Andrzej Rachocki, dr hab. Mariusz Czepczyński,
dr Dariusz Borowiak, dr Magdalena Borowiak, dr Roman Cieśliński, dr Janusz Filipiak, dr Michał Marosz,
dr Mirosława Malinowska, dr Magdalena Szmytkowska, dr Piotr Paweł Woźniak
seminarium − 60 godzin (30+30)
Rok i semestr studiów: III, 5 i 6
Metody dydaktyczne: pogadanka, pokaz,
zagajenie, projekt badawczy, metody dyskusyjne
i twórczego myślenia, praca w grupie, studium
przypadku, prezentacja multimedialna, praca
indywidualna,
Zaliczenie na podstawie: obecności i aktywnego
uczestnictwa w zajęciach, ocen z realizacji określonych
przez opiekuna naukowego zadań (w tym: prawidłowo
przeprowadzonych badań terenowych i kameralnych,
systematycznej prezentacji postępów w realizacji pracy,
referowania końcowego) oraz złoŜonego manuskryptu
pracy licencjackiej.
Wiedza z zakresu: podstaw geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej, w tym znajomość struktury
środowiska geograficznego i interakcji pomiędzy jego komponentami oraz warunków i czynników
kształtujących jego przestrzenne zróŜnicowanie; wiedza na temat metodologii i technik badawczych
stosowanych w geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej; znajomość podstawowej literatury z zakresu
geografii fizycznej oraz społeczno-ekonomicznej.
Umiejętności: samodzielnej organizacji pracy indywidualnej, poszukiwania oraz syntezy informacji
pochodzących z wielu źródeł, czytania ze zrozumieniem literatury fachowej (w tym w jęz. angielskim),
prezentowania rezultatów badań naukowych (własnych oraz obcych) na forum publicznym.
Celem kursu jest przygotowanie studentów do samodzielnego pisania prac o charakterze naukowym oraz
prezentacji wyników tych prac, a takŜe wsparcie merytoryczne w przygotowywaniu i redagowaniu przez
studentów prac dyplomowych (licencjackich).
Treści programowe:
Seminarium − prezentacja specyfiki badań naukowych realizowanych w poszczególnych jednostkach
organizacyjnych Instytutu Geografii UG, zakresu merytorycznego prac dyplomowych z określonej dziedziny
geografii, w tym źródeł i moŜliwości pozyskania danych. Omówienie zasad: poszanowania autorstwa w
pracach naukowych, identyfikacji problemów badawczych, określania zakresu (merytorycznego, czasowego i
przestrzennego) i celów pracy (poznawczych, aplikacyjnych, metodologicznych), stawiania tez/hipotez
badawczych, postępowania badawczego i doboru właściwych metod badawczych, tworzenia struktury i układu
pracy.
Praca samodzielna studentów − opracowywanie i prezentacja na forum grupy referatów tematycznie
związanych z realizowaną pracą dyplomową. Przygotowywanie i prezentacja sprawozdań z bieŜących
postępów w realizacji pracy, w tym: koncepcji podejmowanej tematyki pracy dyplomowej, załoŜonych celów
badawczych, planu (układu) oraz konspektu pracy, moŜliwych do zastosowania metod badawczych, wyników
studiów literaturowych oraz wyników wykonanych badań terenowych/kameralnych, treści poszczególnych
rozdziałów pracy.
59
Rok III
Semestr 5 i 6
Nazwa przedmiotu: Seminarium dyplomowe
Kod ECTS:
Umiejętność poprawnego formułowania myśli i posługiwania się aparatem badawczym właściwym dla nauk
empirycznych; opisywania problemów badawczych; prowadzenia prostych zadań badawczych pod okiem
opiekuna (w tym: formułowania problemu naukowego, stawiania pytań badawczych, analizy i syntezy
uzyskanych wyników), prowadzenia dyskusji o charakterze naukowym; pisania opracowań o charakterze
naukowym.
Wykaz literatury
Podstawowej:
− dostosowana do realizowanych przez studentów prac dyplomowych
− Apanowicz J., 2003, Metodologia nauk, Tow. Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń
− Berezowski S., 1986, Metody badań w geografii ekonomicznej, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
− JaŜdŜewska I., 2003, Statystyka dla geografów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
− Wosik E. (red.), 2005, Raport o zasadach poszanowania autorstwa w pracach dyplomowych oraz doktorskich w
instytucjach akademickich i naukowych, Instytut Społeczeństwa Wiedzy / Fundacja Rektorów Polskich, Warszawa
Uzupełniającej:
− Bielec E., Bielec J., 2007, Podręcznik pisania prac, Wyd. EJB, Kraków,
− Boć J.,2004, Jak pisać pracę magisterską, Kolonia Limited, Wrocław,
− Oliver P., 1999, Jak pisać prace uniwersyteckie: poradnik dla studentów, Wydawnictwo Literackie, Kraków
− Plit F., 2007, Jak pisać prace licencjackie i magisterskie z geografii, Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.
− Urban S., Ładoński W., 2006, Jak napisać dobrą pracę magisterską, Wyd. Akad. Ekon. im O. Langego we
Wrocławiu, Wrocław.
− Weiner J., 1998, Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych. Przewodnik praktyczny, PWN,
Warszawa.
60

studia I stopnia - Instytut Geografii Uniwersytetu Gdańskiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia terenowe - hydrologia Blok

GEOGRAFIA Test pisemny wielozadaniowy rónicujący

Przedmioty rozszerzone: geografia, matematyka, język angielski

Geografia ekonomiczna

KARTA PRZEDMIOTU

językowo - europejski - I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Reja

Geografia

geografia turyzmu

Geografia

geografia, 30h