Hurtownia danych o procesach jako źródło wiedzy w

HURTOWNIA DANYCH O PROCESACH JAKO RÓDŁO WIEDZY W SYSTEMACH
BUSINESS PROCESS INTELLIGENCE
JERZY GOŁUCHOWSKI
KRZYSZTOF KANIA
Akademia Ekonomiczna w Katowicach
Streszczenie.
W artykule przedstawiono zagadnienia zwizane z budow hurtowni danych o
procesach oraz systemów analizy procesów. Podejcie to integruje technologi hurtowni danych oraz paradygmat procesowy. Powstała w ten sposób klasa systemów
okrelanych jako Business Process Intelligence otwiera nowe moliwoci w zakresie
analizy procesów oraz odkrywania wiedzy o zachowaniu obiektów. W artykule zaprezentowano cele i metody analizy procesów oraz przykład wykorzystania hurtowni
danych o procesach w praktyce bankowej.
Summary
The paper addresses issues related to a new approach in building Data Warehouses based on deeper integration of business intelligence and process paradigm.
This approach called Business Process Intelligence enhances the scope of classical
Data Warehouses and BI systems and opens new possibilities in analysing processes
and discovering knowledge about behaviours of objects. In the paper we present
goals and methods of analysing processes based on Process Data Warehouse. We
also present a short example of using Process Data Warehouse in banking environment.
Key words: business process intelligence, process data warehouse, document
processing, workflow analysis, process analysis.
1. Wprowadzenie
W praktyce gospodarczej istnieje potrzeba analizy procesów gospodarczych. Okazuje siĊ Īe
do realizacji tych zadaĔ, w przypadku duĪej iloĞci danych nie wystarcza ani intuicja ani systemy
klasy workflow. Stąd zrodziła siĊ potrzeba gromadzenia wiedzy o przebiegu procesów w hurtowniach danych, a dziĊki temu ich analizy z pomocą systemów Business Process Intelligence (BPI)
[Casati 2001]. Hurtownie danych (HD) gromadzące wiedzĊ analityczną o procesach nazywa siĊ
hurtowniami danych o procesach lub hurtowniami procesów.
Analiza procesów (Process Mining) jest bardzo czĊsto utoĪsamiana z analizą procesów workflow (Workflow Mining - WM). ħródłem tego utoĪsamiania jest fakt, Īe obecnie przepływ prac
(Workflow) jest powszechnie przyjĊtym modelem opisywania procesów. Analiza procesów wykracza jednakĪe poza analizĊ modeli workflow. Podejmowana w kontekĞcie BPI umoĪliwia stosując - narzĊdzia Data Mining m.in. generowanie drzew klasyfikacyjnych i grupowanie procesów np.
według czasu ich trwania. Celem pogłĊbionej analizy procesów jest wydobycie informacji o procesach (w róĪnych aspektach) na podstawie informacji, którą moĪna zgromadziü wykorzystując
m.in. logi procesów.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr4, 2005
43
Zagadnienie wykorzystania hurtowni danych jako Ĩródła wiedzy o przebiegu procesów zakoĔczonych i aktualnie realizowanych jest przedmiotem badaĔ od stosunkowo krótkiego okresu
czasu. Mimo to, z dotychczasowych badaĔ wynika jasno, Īe hurtownia danych o procesach staje
siĊ efektywnym narzĊdziem analizy, dziĊki temu, Īe upraszcza i przyspiesza realizacjĊ zapytaĔ
analitycznych. Problematyce tej poĞwiĊcono m.in. artykuły: [List 2000], [Casati 2001], [Casati
2002], [Zadora 2004]. Brak jest jak dotychczas opisu praktycznych rozwiązaĔ w tej dziedzinie.
Wynika to niewątpliwie z nowoĞci problematyki.
W artykule zaprezentowano podejĞcie do modelowania i analizy procesów z wykorzystaniem
systemów Business Process Intelligence, opartych na hurtowniach danych o procesach (hurtowniach procesów). Systemy te stanowią nową klasĊ aplikacji zarządzania wiedzą. Celem artykułu
jest przedstawienie problemów praktycznego wykorzystania koncepcji hurtowni danych oraz wykazanie jej uĪytecznoĞci w zastosowaniach gospodarczych. PosłuĪono siĊ w tym celu przykładem
wspomagania analizy procesów wykorzystującej dane zgromadzone w hurtowni danych. Zagadnienie przedstawiono w oparciu o doĞwiadczenia uzyskane w realizacji systemu BI w ING BSK,
którego zadaniem była analiza pracy w toku opracowywania zeskanowanych dokumentów. Wybrane zagadnienia budowy systemu omówiono we wczeĞniejszych publikacjach, (zob. [Gołuchowski 2004], [Billewicz 2004]).
2. Hurtownia danych o procesach jako nowy rodzaj hurtowni danych
Technologia HD oferuje efektywny dostĊp do duĪego zbioru danych oraz do narzĊdzi pozwalających na ich analizĊ wielowymiarową. Zazwyczaj są to dane historyczne pochodzące z systemów transakcyjnych. Zawierają w postaci surowej (dane historyczne) lub zagregowanej (dane
analityczne) wiedzĊ o zmianach obiektów bĊdących podmiotem, przedmiotem, miejscem dokonania transakcji itp.
Idea hurtowni danych pojawiła siĊ jako koncepcja integracji rozproszonych danych, pochodzących z róĪnych Ĩródeł. JednakĪe trudnoĞci realizacji doprowadziły do koniecznoĞci „specjalizacji” hurtowni danych. Oprócz centralnych hurtowni danych tworzy siĊ takĪe tematyczne hurtownie danych. Obecnie specjalizacja technologii hurtowni danych idzie jeszcze dalej. Oprócz
hurtowni danych wyróĪnia siĊ hurtownie dokumentów i hurtownie procesów.
Koncepcja hurtowni danych opracowana przez Inmona zakłada analizĊ historii obiektów.
Obiektami takimi w wielowymiarowej analizie tej historii są produkty, towary, klienci, sektory
rynku, charakteryzowane w przestrzeni wielu ustalonych cech. KaĪdy z tych obiektów analizy
charakteryzowany jest oczywiĞcie w specyficznej dla siebie przestrzeni cech i ich wartoĞci. MoĪna
powiedzieü innymi słowy, Īe model hurtowni danych opiera siĊ na podejĞciu reistycznym, przyjmującym iĪ istnieją rzeczy, tzn. obiekty, które posiadają ustalone właĞciwoĞci o okreĞlonych lecz
zmiennych wartoĞciach, a przedmiotem zainteresowania analityka i decydenta są zmiany ich wartoĞci w rozpatrywanej przestrzeni.
W działalnoĞci gospodarczej niezbĊdne są analizy nie tylko ewolucji (rozwoju) obiektów, ale
takĪe analizy ewolucji procesów gospodarczych (zob. szerzej [Kania 2004]). Potencjalne korzyĞci
płynące z uĪycia systemów informatycznych opartych na hurtowni danych pojawiają siĊ zwłaszcza
wtedy, gdy mogą byü wykorzystywane do analizy i przeprojektowywania procesów biznesowych
organizacji zmierzających do osiągniĊcia strategicznych celów organizacji. Dane o procesach mogą
byü gromadzone w wyspecjalizowanym repozytorium wiedzy o historii procesów, jakim jest hurtownia danych o procesach.
44
Jerzy Gołuchowski, Krzysztof Kania
Hurtownia danych o procesach jako ródło wiedzy w systemach Business Process Intelligence
Hurtownia danych o procesach lub inaczej hurtownia procesów (HDP) jest analityczną bazą
danych, której przeznaczeniem jest analizowanie i ulepszanie procesów biznesowych organizacji
w sposób ciągły. HDP jest zatem takim rodzajem hurtowni danych, której zadaniem jest gromadzenie i udostĊpnianie danych o procesach bĊdących przedmiotem zainteresowania analityków i decydentów w organizacji. Dane te mogą pochodziü z tzw. dzienników wykonania procesów (process
execution logs).
Analizowane elementy rzeczywistoĞci opisuje siĊ w hurtowni w postaci faktów, ujmujących
to co zdarzyło siĊ oraz wymiarów, tj. perspektyw, według których fakty te są póĨniej analizowane.
HDP moĪe zawieraü nastĊpujące rodzaje faktów (por. [Zadora 2004]):
• uruchomione procesy (process instance executions),
• wykonane usługi (service execution),
• działania (behaviors) - fragmenty procesu wyodrĊbnione ze wzglĊdu na okreĞlony kontekst lub poziom istotnoĞci.
Analiza faktów odbywa siĊ w nastĊpujących wymiarach:
• procesów i grup procesów - analiza koncentruje siĊ na faktach zawartych w ramach okreĞlonej definicji procesu lub zbioru definicji procesów,
• usług i grup usług - analiza koncentruje siĊ na faktach zawartych w ramach okreĞlonej definicji usługi lub zbioru definicji usług,
• wĊzłów roboczych - analiza koncentruje siĊ na faktach zawartych w ramach okreĞlonej definicji wĊzła lub zbioru definicji wĊzłów,
• jednostek danych - analiza koncentruje siĊ na okreĞlonym zbiorze danych procesu,
• zasobów - analiza koncentruje siĊ na procesach rozpoczĊtych przez ludzi lub pozostałe
zasoby systemu oraz na wĊzłach roboczych związanych z tymi czynnikami inicjującymi,
• czasu - analiza koncentruje siĊ na faktach wystĊpujących w okreĞlonym przedziale czasu
(np. roku kalendarzowym, podatkowym itp.),
• działaĔ (behaviors) – hurtownia procesów wykorzystuje zdefiniowane typy działaĔ.
Procesy gospodarcze (biznesowe) mogą przebiegaü albo według okreĞlonych wzorców (workflow), albo teĪ mogą byü realizowane bez wczeĞniej ustalonych reguł, jeĞli takie procedury dla
danego typu procesu nie zostały opracowane lub istniejące procedury nie mogą byü zastosowane.
3. Systemy analizy procesów biznesowych
Systemy klasy analizy procesów biznesowych (Business Intelligence - BI), stanowiące uĪyteczne narzĊdziem analizy ewolucji obiektów w hurtowniach danych, mogą byü teĪ uĪytecznym
narzĊdziem analizy procesów gospodarczych. Systemy te zbudowane w oparciu o hurtownie danych o procesach (hurtownie procesów) okreĞla siĊ takĪe odrĊbną nazwą Business Process Intelligence (BPI). Mogą one wspomagaü realizacje wielu zadaĔ.
Wiele procesów realizowanych w firmie nie ma gotowego wzorca zapisanego w postaci workflow. Analiza takich procesów biznesowych wymaga wiĊkszego udziału pracowników wiedzy niĪ
analiza tradycyjnych ustrukturalizowanych workflow. Wynika to z koniecznoĞci rozwaĪenia wiĊkszej iloĞü czynnoĞci nieokreĞlonych, niezaplanowanych – okreĞlanych jako wraĪliwych na wiedzĊ
(knowledge-sensitive).
Niektóre procesy gospodarcze są trudne do zdefiniowania a priori. Mogą jednak posiadaü
ukrytą strukturĊ, którą da siĊ odkryü poprzez analizĊ historii przebiegów procesów, zdarzeĔ i wykorzystanych reguł. Wykryta struktura moĪe posłuĪyü jako definicja nowego wzorca procesu biz-
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr4, 2005
45
nesowego. Celem analizy moĪe byü zatem przede wszystkim zrozumienie co tak naprawdĊ dzieje
siĊ w ramach procesu, którego struktury nie znamy [MAW03].
Nieco inaczej zdefiniowano główny cel analizy procesów w [Zapf03]. Główne zadanie analizy procesów formułuje siĊ jako projektowanie nowych procesów – głównie procesów ad hoc - w
oparciu o wiedzĊ o procesach z przeszłoĞci ujĊtą w zbiór wzorców (por. rysunek 1).
Projektowanie
procesów sterowane
wzorcami
wzorce
wzorce
wzorce
Miary
wzorzec
Informacja o
procesach
Rys. 1.: Schemat postpowania przy projektowaniu opartym o wzorce
ródło: [Zapf03]
W literaturze przedmiotu została wprowadzona zasada tzw. substytucyjnoĞci procesu [Tautz
2001]. Polega ona na tym, Īe informacja o wykonywanym procesie i czynnoĞciach, które uĪytkownik wykonuje moĪe posłuĪyü do okreĞlenia kontekstu pracy uĪytkownika i poprzez to umoĪliwiü pozyskiwanie z otoczenia uĪytkownika wiedzy potrzebnej uĪytkownikowi do (lepszego)
wykonania zadania.
4. Rodzaje pogłbionej analizy procesów
W analizie procesów mówi siĊ o analizie wewnĊtrznej i zewnĊtrznej.
Analiza wewntrzna dotyczy tego, co odbywa siĊ w ramach zdefiniowanego procesu i słuĪy
generalnie odpowiedzi na pytanie: „Co siĊ moĪe wydarzyü w trakcie realizacji?”. W tym przypadku chodzi o zrozumienie co faktycznie dzieje siĊ w organizacji, gdy zlecane jest wykonanie okreĞlonego procesu (np. jakie zasoby zostaną wykorzystane, kto bĊdzie włączony w realizacjĊ, miĊdzy kim nastąpi wymiana efektów, usług i wiadomoĞci). Analiza ta dotyczy zwykle jednego procesu i to zarówno w sensie jednego przebiegu jak i jednego wzorca, i obejmuje: odkrywanie struktury procesów, odkrywanie powiązaĔ miĊdzy uczestnikami procesu na podstawie zapisów zdarzeĔ
o procesach.
Analiza zewntrzna dotyczy przejawów realizacji procesów w organizacji. Analiza ta dotyczy wielu – najlepiej wszystkich – procesów zachodzących w organizacji. Poprzez tĊ analizĊ
moĪna okreĞliü stopieĔ wykorzystania zasobów, zaangaĪowanie poszczególnych osób, globalne
efekty realizacji procesów, koszty itp. Analiza ta ma na celu odpowiedzi np. na pytania, jakie były
procesy, ile razy zaszły, jacy byli klienci tych procesów itp.
KorzyĞci z wprowadzenia systemu analizy procesów moĪna rozpatrywaü w kategoriach pozyskania wiedzy uĪytecznej na potrzeby:
• realizacji działaĔ operacyjnych,
• budowania kultury organizacji.
Na podstawie uzyskanych wzorców działaĔ moĪna prowadziü bieĪącą optymalizacjĊ procesów. W dalszym etapie moĪliwa jest takĪe budowa systemu ekspertowego stosującego reguły
oparte o wzorce działaĔ, nadzorującego poprawnoĞü poszczególnych przebiegów. Elementy wie-
46
Jerzy Gołuchowski, Krzysztof Kania
Hurtownia danych o procesach jako ródło wiedzy w systemach Business Process Intelligence
dzy, jakie moĪna pozyskaü z analizy procesów naleĪą do kategorii wiedzy know-who i know-how i
dotyczą:
• informacji o umiejĊtnoĞciach pracowników oraz ich grup,
• zasobów krytycznych w organizacji i oĞrodków wiedzy – osób posiadających wiedzĊ istotną dla wykonania okreĞlonego typu procesu,
• kolejnoĞci wykonywanych działaĔ oraz okresów czasu, w których są one podejmowane (zarówno w sensie kalendarzowym, jak i w sensie czasu, który upłynął od wykonania poprzednich działaĔ),
• moĪliwoĞci katalogowania kolejnych pojawiających siĊ przypadków,
• modelowania zachowaĔ w trakcie realizacji konkretnych zadaĔ,
• znajdowania wzorców procesów zachodzących w organizacji,
• wykrywania nieprawidłowoĞci w wykonywaniu zadaĔ i przyczynach niewykonania zadaĔ
lub ich opóĨnieniach.
Analiza przebiegów w dłuĪszym okresie czasu moĪe mieü wpływ na zmianĊ kultury funkcjonowania całej organizacji miĊdzy innymi poprzez:
• odkrywanie i identyfikacjĊ wzorców zachowaĔ poszczególnych sprawców i powielanie w
organizacji wzorców pozytywnych oraz eliminowanie uznanych za negatywne,
• właĞciwe organizowanie procesów ad hoc koniecznych do podjĊcia w reakcji na sytuacje
niespodziewane poprzez analizĊ przypadków podobnych,
• ustalanie przyczyn niepowodzeĔ planów i eliminacjĊ tych czynników,
• optymalizacjĊ dostĊpów do zasobów organizacji,
• usprawnienie systemów monitorowania wykonywania procesów oraz wykrywania przyczyn
nieprawidłowoĞci w trakcie ich realizacji,
• wspomagania uczenia siĊ organizacji i szybszego dostosowania do wykonywania róĪnorodnych zadaĔ itp.
PogłĊbiona analiza procesów wspiera siĊ na odpowiednio dobranych metodach.
5. Metody analizy procesów
W zewnĊtrznej analizie procesów moĪemy traktowaü procesy identycznie jak obiekty, a do
ich analizy uĪywaü tych samych metod, które są wykorzystywane w analizie obiektów. NaleĪą do
nich metody klasyfikacji, grupowania, taksonomii itd.
Hurtownia procesów powinna umoĪliwiü tworzenie taksonomii procesów. TaksonomiĊ uzyskuje siĊ wykorzystując kryteria okreĞlające pojedyncze kategorie, które nastĊpnie bĊdą stosuje siĊ
do danych o procesach podobnie jak szablony w analizie działaĔ. Taksonomie operują na wartoĞciach jakoĞciowych. Przykładem takiej kategorii jest wynik o wartoĞciach: sukces, poraĪka
lub czas trwania o wartoĞciach: szybki, dopuszczalny, wolny, bardzo wolny.
Podobnie jak w analizie działaĔ hurtownia procesów powinna pozwoliü na ustalanie korelacji
pomiĊdzy wartoĞciami róĪnych taksonomii. W efekcie uĪytkownik otrzymuje wyniki na wysokim
poziomie abstrakcji i dziĊki temu łatwe do interpretacji. Analiza podobieĔstwa procesów nie
zastĊpuje analizy działaĔ dlatego, Īe w odróĪnieniu od niej doprowadza do nie zawsze oczekiwanego podziału przestrzeni procesów.
W analizie wewnĊtrznej powstaje jednak zasadnicza trudnoĞü. O ile w analizie zewnĊtrznej
wszystkie cechy procesu są niezaleĪne od czasu i zrzutowane na jeden punkt czasowy (proces
trwał tyle i tyle, miał okreĞlony efekt, itd. i czas powstania tych atrybutów nie jest istotny ani ich
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr4, 2005
47
kolejnoĞü), o tyle przy analizie wewnĊtrznej proces jakby nabywa pewnych cech w trakcie trwania
i co waĪne istotny jest czas i kolejnoĞü ich nabywania. Ponadto na analizĊ ma teĪ wpływ iloĞü
cech, która w przypadku szczegółowego opisu jest bardzo duĪa.
Oprócz dostarczania wiedzy o procesach zakoĔczonych, hurtownia procesów umoĪliwia takĪe
Ğledzenie przebiegu procesów aktywnych, tzn. uruchomionych i znajdujących siĊ w trakcie wykonywania. Jest to moĪliwe jeĞli mamy do czynienia z hurtownią typu real-time, tzn. taką, której zasilanie odbywa siĊ w czasie rzeczywistym. Monitorowanie jest realizowane w przestrzeni wielowymiarowej. Przykładowo, w oparciu o zbiór predefiniowanych wymiarów moĪna stworzyü raporty
na temat iloĞci uruchomionych procesów, powiązaĔ z wĊzłami i usługami oraz aktualnego czasu
trwania lub kosztu procesu, grupy aktywnych procesów oraz działaĔ.
Monitorowanie moĪe polegaü nie tylko na udzielaniu odpowiedzi na zapytania uĪytkownika.
Hurtownia procesów powinna posiadaü moĪliwoĞü automatycznego sygnalizowania przekroczenia
dopuszczalnych wartoĞci zadanych parametrów w postaci zbioru alarmów.
Podobnie, jak w przypadku działaĔ czy taksonomii, alarmy pozwalają uĪytkownikowi okreĞlaü semantykĊ informacji przetwarzanych przez hurtowniĊ. W konsekwencji pozwalają na dalszą
analizĊ procesów biznesowych odbywającą siĊ na wysokim poziomie uogólnienia. Alarmy podobnie jak taksonomie, są definiowane przy wykorzystaniu znaczenia okreĞlanego przez działania.
Definiuje siĊ je jako pary elementów: nazwa i skojarzone z nią działanie. Podczas aktualizacji
danych dotyczących działającego procesu, system wykrywa zmianĊ parametrów definiujących
zadane działanie i zapisuje ten fakt w odrĊbnej tabeli. Zapisy te mogą byü nastĊpnie przeszukiwane w celu odczytania numeru i rodzaju alarmu.
Zadanie monitorowania procesów aktywnych jest istotne dla hurtowni gromadzących dane w
trybie real-time. W zastosowaniach gospodarczych taka potrzeba moĪe wystąpiü w e-biznesie, np.
w przypadku procesów sprzedaĪy realizowanych przez firmĊ wirtualną.
6. Zastosowanie analizy procesów w praktyce bankowej
UĪytecznoĞü zastosowania pogłĊbionej analizy procesów w oparciu o hurtowniĊ danych o
procesach przedstawiono na przykładzie zadania zrealizowanego na potrzeby ING BSK. CharakterystykĊ problemu i szczegółowy opis zastosowanego rozwiązania przedstawiono w pracach.
Obecnie po krótkim przypomnieniu problemu wskaĪemy na potencjalne korzyĞci rozbudowy hurtowni danych o obiektach o dane o procesach realizowanych w analizowanym obszarze.
Oddziały banku przyjmują dokumenty elektroniczne lub digitalizują (skanują) dokumenty tradycyjne (np. faktury, przelewy, opłaty ZUS, dokumenty podatkowe itp.). Przez proces przetwarzania dokumentów w ING BSK rozumie siĊ ogół działaĔ związanych z: przyjĊciem dokumentu w
oddziale, przetransportowaniem go do centrum skanowania, zeskanowaniem dokumentu,weryfikacją zapisów na dokumencie (minimum: typ dokumentu, nadawca, odbiorca, kwota,
podpisy, stan Ğrodków) oraz przekazaniem informacji do elektronicznego systemu rozliczeĔ miĊdzybankowych.
Proces ten jest wykonywany codziennie i jest ĞciĞle limitowany czasowo tzn. musi zostaü
ukoĔczony przed okreĞlonym momentem czasu. Najtrudniejszym zadaniem w całym procesie jest
weryfikacja dokumentu. W zadaniu tym uczestniczy wiele osób wspomaganych przez system
komputerowy. PoprawnoĞü podprocesu weryfikacji oraz jego czas zaleĪą przede wszystkim od
umiejĊtnoĞci, kompetencji i sprawnoĞci osób bezpoĞrednio weryfikujących dokumenty.
48
Jerzy Gołuchowski, Krzysztof Kania
Hurtownia danych o procesach jako ródło wiedzy w systemach Business Process Intelligence
W stosunku do systemu analizy tego procesu sformułowano dwa zadania z zakresu analizy
zewnĊtrznej i dwa z zakresu analizy wewnĊtrznej (w sensie opisanym w punkcie 4):
1.
przedstawienie analitycznej informacji o przebiegach procesu z przeszłoĞci w tym:
a. analiza wydajnoĞci pracowników,
b.analiza popełnionych błĊdów weryfikacji,
2. prognozowanie i planowanie warunków optymalnego przebiegu procesu w okreĞlonym momencie przyszłoĞci,
3. monitorowanie realizacji bieĪącego procesu, a w tym:
a. okreĞlanie aktualnego stanu procesu (iloĞü przetworzonych dokumentów),
b.okreĞlenie iloĞü dokumentów oczekujących na weryfikacjĊ.
4. okreĞlenie kompetencji poszczególnych osób uczestniczących w weryfikacji dokumentów celem znalezienia optymalnego modelu zatrudnienia i rozłoĪenia pracy.
Zadania 1-2 są wspomagane przez klasyczną hurtowniĊ danych i związane z nią moduły analizy i prognozy (por. Billewicz 2004). Zadanie trzecie jest czĊĞciowo wspomagane przez dedykowaną aplikacjĊ, natomiast pełna realizacja zadania trzeciego oraz zadania czwartego wymaga
pozyskania bardzo szczegółowych danych o realizowanych procesach. Przykładowo okreĞlenie
kompetencji pracowników obejmuje takie umiejĊtnoĞci jak:
• szybkoĞü obsługi klawiatury numerycznej i alfanumerycznej,
• szybkoĞü weryfikacji podpisów,
• iloĞü popełnianych błĊdów,
• moĪliwoĞü utrzymania stałego tempa pracy,
• iloĞü i długoĞü przerw w pracy.
Ponadto poĪądane jest bieĪące Ğledzenie natĊĪenia prac w celu dokładnego prognozowania
zakoĔczenia przetwarzania dokumentów w danym dniu. Jako cel dodatkowy wskazano dokładne
okreĞlenie iloĞci pracy wykonywanej przez poszczególnych pracowników.
Wykonanie tych zadaĔ w ramach klasycznego systemu BI jest sprawą trudną i pracochłonną,
poniewaĪ do Ğledzenia pracy pracowników konieczna jest rejestracja kaĪdego naciĞniĊcia klawisza
klawiatury, a agregacja tak drobiazgowo rejestrowanych faktów odbywaü siĊ powinna według
zadaĔ realizowanych przez pracowników. Wygodniejsze wydaje siĊ podejĞcie oparte o wykorzystanie hurtowni danych o procesach zasilanej szczegółowymi informacjami pochodzącymi z poszczególnych stanowisk pracy. Jest ona w trakcie realizacji.
7. Uwagi kocowe
W artykule przedstawiliĞmy przesłanki tworzenia hurtowni danych o procesach stanowiącej
podstawĊ analizy procesów. Budowa takiej hurtowni pozwala wesprzeü realizowane dotychczas
analizy procesów w sposób intuicyjny oraz podjąü nowe analizy, które bez szczegółowych danych
analitycznych nie były w ogóle moĪliwe.
HDP dostarcza wiele cennej wiedzy, którą trudno byłoby uzyskaü inaczej. Wzmacnia takĪe
intuicjĊ i pozwala zweryfikowaü wiele hipotez, które moĪna sformułowaü w oparciu o doĞwiadczenie. Stanowi zatem niewątpliwie nowy krok w analizie procesów biznesowych.
PogłĊbiona analiza procesów w oparciu o hurtowniĊ procesów realizowana w ramach systemów BPI wykracza poza dotychczasowe analizy procesów realizowanych w ramach systemów
workflow. JednakĪe pełne wykorzystanie rysujących siĊ moĪliwoĞci inteligentnej analizy proce-
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr4, 2005
49
sów dostarczającej pogłĊbionej wiedzy o procesach wymaga jeszcze wielu prac badawczych i
aplikacyjnych.
Bibliografia
1.
Billewicz A. Gołuchowski J., Kania K. (2004): Architektura wielowarstwowego hybrydowego systemu Business Intelligence, Prace Naukowe AE Wrocław.
2. Casati F. (2002) Intelligent Process Data Warehouse for HPPM 5.0
http://www.hpl.hp.com/techreports/2002
3. Casati F., Umesh D., Ming-Chien S., Bonifati A. (2001): Warehousing Workflow Data: Challenges and Opportunities. Proc of the 27th VLDB Conference, Roma.
4. Gołuchowski J., Kania K. (2004): Wspomaganie prognozowania z ograniczeniami kalendarzowymi w systemie Business Intelligence, materiały konferencji ATR w Bydgoszczy.
5. Kania K. (2003): Analiza procesów w systemach Business Intelligence, Instytut BadaĔ Systemowych Polskiej Akademii Nauk, Seria: Badania systemowe, tom 33, Warszawa.
6. Kania K. (2004): Temporalne bazy danych w systemach informatycznych zarządzania, Wydawnictwo AE w Katowicach.
7. List B., Schieler J., Tjoa A. M., Quirchmayr G.: Multidimensional Business Process Analysis
with the Process Warehouse. In: W. Abramowicz and J. Zurada (eds.): Knowledge Discovery
for Business Information Systems, Kluwer Academic Puhlishers 2000
8. Medeiros A., van der Aalst W., Weijters A. (2003): Workflow mining: current status and
future directions, ODBASE 2003, LNCS 2888, Springer-Verlag, Berlin.
9. Tautz C. (2001): Traditional Process Representations are Ill-Suited for Knowledge-Intensive
Processes, Proceedings of the Workshop Program at the Fourth International Conference on
Case-Based Reasoning, Vancouver, Canada.
10. Zadora P. (2004): Hurtownie danych w organizacji inteligentnej. W: T. PorĊbska-Miąc, H.
Sroka: Systemy Wspomagania Organizacji SWO’2004, Akademia Ekonomiczna, Katowice.
Jerzy Gołuchowski, Krzysztof Kania
Akademia Ekonomiczna w Katowicach
goluch | [email protected]