docUwagi PIIT do POPC wersja 3_0 _final 06112013 1500_x
download 
Reklamacja Transkrypt
Uwagi PIIT do POPC wersja 3_0 _final 06112013 1500_x
Warszawa, 6 listopada 2013 Uwagi Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] do projektu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020 (wersja 3.0 z dnia 2 października 2013) Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] przedstawia uwagi do projektu Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa w wersji 3.0 z dnia 2 października 2013. Uwagi nasze podzieliliśmy na dwa rodzaje – natury generalnej sygnalizujące potrzebę weryfikacji projektu w szerokim zakresie, oraz uwagi szczegółowe dotyczące bardzo konkretnych zapisów w projekcie. Chcemy podkreślić, że w uwagach szczegółowych przedstawiliśmy m.in. propozycje zmian wskaźników rezultatu, ale nie mając potwierdzenia, że propozycje zostaną przyjęte nie przesłaliśmy wraz z nimi propozycji wskaźników produktu. Mamy jednak nadzieję, że przy przyjęciu zmian przez nas zaproponowanych uzupełnienie będzie bardzo proste i łatwe. Pozostajemy do dyspozycji do współpracy w takim działaniu. Chcemy także podkreślić, że bez znajomości finalnych i zatwierdzonych przez Radę Ministrów dokumentów Narodowy Plan Szerokopasmowy oraz Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa jest nam ciężko przygotować potencjalne kryteria. Przykładem niech będzie stosowanie chmury obliczeniowej w administracji publicznej, które jest zapisane w PZIP. PIIT w uwagach szczegółowych proponuje zastosowanie wskaźnika rezultatu wprost odnoszącego się do zapisów projektu PZIP, wszak nie wiemy jak te zapisy będę wyglądały ostatecznie. 1 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwagi generalne. Uwaga generalna 1. Preferencje w osi II dla projektów obejmujących JST PIIT rekomenduje wprowadzenie w osi II preferencji dla tych projektów administracji centralnej, które będą swoim zasięgiem obejmowały także jednostki samorządu terytorialnego. W szczególności takie, w których będą przekazywane środki do JST na techniczną realizację zadań z zakresu administracji publicznej. Uwaga generalna 2. Podział środków PIIT uważa, że opis osi III jest niewspółmiernie ogólny w porównaniu do alokacji funduszy przeznaczonych na jego realizację. Projektodawcy pozwolili sobie na przywołanie niezwykle szerokich wskaźników rezultatu, których związek przyczynowo-skutkowy z działaniami jest iluzoryczny. Z wyjątkiem celu szczegółowego 6 - który jest konkretny, zaś alokacja środków jest naszym zdaniem prawidłowa – wszystkie pozostałe cele i wskaźniki wymagają uszczegółowienia. Proponujemy też ograniczenie całej osi o co najmniej jedną trzecią, do 80 milionów euro (w tym 15 milionów euro bez zmian na cel szczegółowy 6) i przeniesienie pozostałych środków do osi II. 2 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwagi szczegółowe Uwaga szczegółowa 1. Oś priorytetowa I. Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Strona: 16 Cel szczegółowy 1: Ograniczenie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopasmowego internetu o wysokich przepustowościach. Uwaga: Projekt zakłada wsparcie sieci dostępowej o symetrycznej, wysokiej przepustowości (str. 16): „Wsparcie kierowane będzie na rozwiązania, które zapewnią na wysokim poziomie transmisję danych w obu kierunkach (pobieranie i wysyłanie pakietów).” Nie jest jasne, czy oznacza do wymóg zapewnienia symetrycznego przesyłu pakietów danych, do których odnoszą się parametry 30 Mbps i 100 Mbps. Wymóg zapewnienia symetrycznego przesyłu lub premiowania takiego sposobu przesyłu nie powinien być stosowany. Proponujemy zachować wymóg wysokiej przepustowości wyłącznie dla pobierania treści i wykreślenie cytowanego powyżej zdania. Uzasadnienie: PIIT uważa, że taki zapis jest wskazany w przypadku sieci szkieletowych, natomiast dla sieci dostępowych, w których pobieranie informacji odbywa się na zdecydowanie większą skalę niż udostępnianie treści zapis taki nie ma racji bytu. Obecnie dostępowe usługi symetryczne (równy upload i download) są oferowane wyłącznie klientom biznesowym niebędącym konsumentami, bowiem są przeznaczone do świadczenia zaawansowanych usług wspierających funkcjonowanie biznesu tej grupy klientów. Takie usługi dostępowe służą często do realizacji sieci VPN (wirtualnych sieci prywatnych) lub stanowią tzw. łącza dzierżawione. Realizacja symetrycznych usług dostępowych wiąże się również często ze zwiększeniem kosztów ich dostarczania. Dla zwykłych konsumentów dostarczane są usługi asymetryczne, które charakteryzują się wyższym parametrem download od upload. Wynika to z faktu, iż przeciętny konsument znacznie więcej odbiera danych poprzez to łącze szerokopasmowe niż wysyła. W związku z tym utartą praktyką na rynku jest oferowanie dostępowych łączy asymetrycznych dla konsumentów (taką praktykę stosują wszyscy operatorzy na rynku), natomiast usługi symetryczne oferowane są jedynie klientom biznesowym. Taki wymóg zapewnienia symetrycznego przesyłu nie wynika też z założeń Agendy Cyfrowej, i nie był też stosowanyw dotychczasowej sprawozdawczości z realizacji jej celów. Postulujemy więc rezygnację z takiego wymogu, gdyż w przeciwnym wypadku dojdzie do podwyższenia potrzebnych nakładów dla realizacji celów Agendy. Proponujemy zachować wymóg wysokiej przepustowości wyłącznie dla pobierania treści i wykreślenie cytowanego powyżej zdania. 3 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczegółowa 2. Wskaźniki rezultatu dla celu szczegółowego Część dokumentu: Oś priorytetowa I. Powszechny dostęp do szybkiego internetu Strona: 17; Tabela 3. Zestawienie specyficznych dla programu wskaźników rezultatu dla celu szczegółowego 1 Uwaga: W tabeli wprowadzono wskaźnik rezultatu „Gospodarstwa domowe w zasięgu dostępu do internetu o przepustowości co najmniej 30 Mb/s (EAC)”. Wskaźnik jest nieprecyzyjny. Nie jest jasne jakie kryteria będą stosowane aby dane gospodarstwo znalazło uznane za znajdujące się w zasięgu sieci. Uzasadnienie: Wymaga wyjaśnienia w jakiej sytuacji zostanie uznane, że dane gospodarstwo domowe znajduje się w zasięgu sieci tzn. czy aby takie gospodarstwo zostało zaliczone powinno być do lokalu/budynku doprowadzona sieć, czy do granicy działki albo do ulicy, na której znajduje się dany budynek. Nie jest jasne czy finansowanie obejmie realizację przyłącza abonenckiego. Dla przykładu na rynku fińskim w projekcie zatwierdzonym decyzją KE State aid N 62/2010 Finland z 6.05.2010 r założono, że każde gospodarstwo domowe będzie w zasięgu 2 km od subsydiowanej infrastruktury, ponieważ uważa się, że taka odległość pozwala na to aby końcowy użytkownik wybrał operatora i zapłacił za przyłączenie. W określonych sytuacjach, jeśli odległość końcowego użytkownika będzie większa niż 2 km dopuszczalne jest częściowe subsydiowanie takiego przyłączenia. 4 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczegółowa 3. Wskaźniki rezultatu dla celu szczegółowego 1 Projekt zakłada osiągnięcie wyłącznie jednego wskaźnika rezultatu, a mianowicie określonego procentu gospodarstw domowych w zasięgu dostępu do Internetu (patrz uwaga szczegółowa 2). Proponujemy rozszerzenie listy wskaźników o placówki edukacyjne oraz placówki o szczególnym znaczeniu dla rozwoju społeczeństwa, biblioteki. Naszą propozycję uzasadniamy m.in. tym, że ta propozycja została już zapisana w projekcie (str.17), choć nie znalazło odbicia na liście wskaźników. Niech będzie dodatkowym argumentem na rzecz takiego poszerzenia listy wskaźników rezultatu, że w projekcie pilotażowym Cyfrowa Szkoła realizowanym przez MEN przy współpracy MAiC w osi „e-szkoła” aż jedna trzecia szkół podstawowych (ponad cztery tysiące jednostek!) była wykluczona z aplikowania do programu, ponieważ nie spełniała kryterium sieci dostępowej o przepustowości… 5 Mb/s! To oznacza, że sytuacja w szkolnictwie jest bardzo zła! Lp 2 3 5 Częstotliwość raportowania 100% szkół Moni toring MEN i MAiC 1 rok 2012 100% szkół j.w. 1 rok 2012 100% szpitali Moni toring MZ i MAiC 1 rok Jednostka pomiaru Kategoria regionu Szkoły podstawowe i gimnazja z dostępem do Internetu co najmniej 30 Mb/s Szkoły specjalne i ponadgimnazjalne z dostępem do Internetu co najmniej 30 Mb/s Szpitale z dostępem do Internetu co najmniej 30 Mb/s % j.w 2012 % j.w. % j.w. 1 Wartość bazowa Źródło danych Wskaźnik rezultatu Rok bazowy Wartość docelowa Jak w projekcie 3.0 Uzasadnienie sposobu pomiaru: Uznajemy, że 100% szkół i szpitali w ramach programu PO PC w tej perspektywie finansowej powinno otrzymać dostęp do szerokopasmowego Internetu o przepustowości co najmniej 30Mb/s, a co więcej powinien on nastąpić wcześniej niż dla gospodarstw domowych. Osiągnięcie celu dla szkół będzie miało bowiem charakter stymulujący dla osób fizycznych by także sięgnąć po Internet! Odpowiednie zmiany muszą być także wprowadzone do tabel ze wskaźnikami produktu (str. 18-19). 5 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczegółowa 4. Cele niemierzalne Niedopuszczalne jest zdaniem PIIT stwierdzenie w projekcie (str. 21), że „projekty powinny odnosić się do konkretnych nieinformatycznych celów (w miarę możliwości – mierzalnych), jakie dzięki nim zostaną osiągnięte”. Propozycja: zmienić zdanie na „projekty powinny odnosić się do konkretnych i mierzalnych nieinformatycznych celów, jakie dzięki nim zostaną osiągnięte” Uważamy, że nie można ustanawiać celów niemierzalnych! Jest to całkowicie niezgodne z regułami sztuki zarządzania projektami! Z sarkazmem można by stwierdzić, że zdanie jakie zostało zamieszczone w projekcie w zamyśle projektodawcy brzmiało „projekty (w miarę możliwości sensowne) powinny odnosić się do (w miarę możliwości) konkretnych nieinformatycznych celów (w miarę możliwości – mierzalnych), jakie dzięki nim zostaną (w miarę możliwości) osiągnięte”… Uwaga szczegółowa 5. Wskaźniki rezultatu dla celu szczegółowego 2 (bezpieczeństwo i dostępność) Propozycja: Ze względu wskazny cel (poprawienie dostępności i jakości e-usług publicznych), zapisy w projekcie („poprawę funkcjonalności i e-dojrzałości istniejących usług”, str. 21), a także ze względu na już istniejące zapisy Krajowych Ram Interoperacyjności i uchwałę Rady Ministrów z 25 czerwca 2013 dot. bezpieczeństwa cyberprzestrzeni proponujemy uzupełnienie odpowiednio wskaźników rezultatu i wskaźników produktu Lp Wskaźnik rezultatu Jednostka pomiaru Kategoria regionu 1 4 Rok bazowy Wartość docelowa Źródło danych Częstotliwość raportowania Jak w projekcie 3.0 Jak w projekcie 3.0 2 3 Wartość bazowa Wdrożenie systemu zarządzania bezpieczeństwe m informacji potwierdzone audytem Wdrożenie dostępności systemów dla osób niepełnosprawn ych zgodnie z wymaganiami WCAG oraz innymi ustawami % j.w 2012 100% MAiC 1 rok j.w 2012 100% MAiC 1 rok jednostek % jednostek 6 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uzasadnienie szczegółowe: Propozycja wskaźników rezultatu nr 3 i nr 4 odnosi się wprost do zapisów par. 20 i par. 19 rozporządzenia Krajowe Ramy Interoperacyjności. Warto jednak wskazać, że bez realizacji tych założeń praktycznie nie ma możliwości dalszego rozwijania systemów e-usług! Obydwa punkty odnoszą się podstawowych wymagań dotyczących infrastruktury teleinformatycznej, które niekiedy bywają pomijane w projektowaniu i utrzymaniu usług e-administracji. Warto nadmienić, że obydwa wskaźniki realizują założenia Europejskiej Agendy Cyfrowej, na każdym poziomie! Uwaga: zapis wskaźnika nr 4 dla celu szczegółowego 2 jest niesprzeczny z zapisami dotyczącymi celu szczegółowego 4. W tym ostatnim przypadku poprawa dostępności zgodnie z zapisami WCAG została zawężona wyłącznie do dostępności informacji publicznej, natomiast w propozycji PIIT jest to szersza interpretacja i dotyczy wszelkich systemów realizujących zadania publiczne zgodnie z ustawą o informatyzacji! Po uwzględnieniu uwagi odpowiednio muszą być zmodyfikowane wskaźniki produktu (str 27 i następne) Uwaga szczegółowa 6. Wskaźniki rezultatu dla celu szczegółowego 3 (tworzenie i wykorzystanie wspólnych zasobów; także: wykorzystanie chmury obliczeniowej) PIIT generalnie zgadza się z opinią, wyrażoną na str. 22, że „Efektywność instytucji publicznych jest bardzo trudna do zmierzenia”, co jednak nie oznacza braku możliwości takiego pomiaru oraz braku dążenia do takiego pomiaru. Chcemy zaproponować wprowadzenie wskaźnika rezultatu premiującego projekty korzystające ze wspólnych zasobów, bazujące na oprogramowaniu dostępnym i uruchamianym w chmurze obliczeniowej (prywatnej i publicznej). Taki wskaźnik rezultatu, który obniża koszty poszczególnych projektów resortowych, usuwa bolączkę silosowości i premiuje interoperacyjność jest jednocześnie rzeczywistym pomiarem poprawy efektywności instytucji publicznych. Propozycja: Lp Wskaźnik rezultatu Jednostka pomiaru Kategoria regionu 1 4 Rok bazowy Wartość docelowa Źródło danych Częstotliwość raportowania Jak w projekcie 3.0 Jak w projekcie 3.0 2 3 Wartość bazowa Wykorzystanie elektronicznych usług wspólnych (IaaS, PaaS, SaaS) w modelu chmurowym Wykorzystanie centrów usług wspólnych Liczba usług wykorzyst ywanych j.w 2012 MAiC 1 rok Liczba usług wykorzyst ywanych j.w 2012 MAiC 1 rok Uzasadnienie: Projekt wykorzystujący usługi wspólne dla wielu jednostek powinien mieć preferencje, przy czym należy wykluczyć takie projekty, które dają tylko potencjał (brzmienie wymówki: tworzymy 7 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 system, do który potencjalnie mogą wykorzystywać inne jednostki, a to że nie wykorzystują to nie nasza wina…), ale są wykorzystywane w sposób rzeczywisty, fizyczny. Typowymi usługami – do odzwierciedlenia we wskaźnikach produktu - mogą być systemy BIP, wskazane we wskaźnikach 1 i 2 systemy ESP i EZD (np. udostępniane w chmurze!), systemy ERP, systemy kadrowo-płacowe, systemy zarządzania zasobami ludzkimi itd. Mogą to być także systemy backupowe, archiwizacyjne, testowe itd. itp. Oszczędności na zakupach, wdrożeniu i administracji – są oczywiste. Po uwzględnieniu uwagi odpowiednio muszą być zmodyfikowane wskaźniki produktu (str 28 i następne) Uwaga szczegółowa 7. Wskaźniki rezultatu dla celu szczegółowego 3 (podnoszenie efektywności urzędów poprzez cyfrową realizację zadań wynikających z innych ustaw) Proponujemy uzupełnić listę wskaźników rezultatu w sposób premiujący wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych do realizacji zapisów innych ustaw. Nie jest to jednoznaczne z wprowadzeniem nowych e-usług dostępnych drogą elektroniczną! Lp Wskaźnik rezultatu Jednostka pomiaru 1 Wartość bazowa Rok bazowy Wartość docelowa Źródło danych Częstotliwość raportowania MAiC 1 rok Jak w projekcie 3.0 Jak w projekcie 3.0 Jak w uwadze szczegółowej 6 2 3 4 Kategoria regionu Wsparcie teleinformatycz ne usług jednostek administracji wynikających z realizacji innych ustaw Liczba usług j.w 2012 Uzasadnienie: Narzędzia teleinformatyczne pozwalają usprawnić wiele zadań administracji, które do tej pory były wypełniane w inny sposób. Zastosowanie takich nowych i nowatorskich rozwiązań może przynieść zdecydowane efekty finansowe, jakościowe, a nawet polityczne. Przykłady: • • Realizacja zobowiązań urzędów wynikająca z ustawy o języku migowym z 28 lipca 2011 (art. 9 mówiący, że organ administracji publicznej jest zobowiązany do udostępnienia usługi pozwalającej na komunikowanie się). Wczoraj oznaczało to konieczność wynajęcia tłumacza języka migowego, dzisiaj można wykorzystać model telekonferencji z udziałem tłumacza dostępnego on-line. Dla ustalenia uwagi: osób, które są beneficjentami umowy jest w Polsce do 200 tysięcy, tłumaczy jest nieco więcej niż stu. Realizacja zobowiązań zapewnienia możliwości kontynuacji nauki dzieciom przewlekle chorym – dzisiaj wymaga to fizycznego wysłania nauczyciela, natomiast może być zrealizowane w znacznej części drogą elektroniczną 8 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 • Rehabilitacja osób na rencie może być realizowana nie tylko z zapewnieniem fizycznej obecności takiej osoby i spotkanie z fizjoterapeutą, ale także z wykorzystaniem środków technicznych typu komputer/konsola, zadany zestaw ćwiczeń. Wszystkie powyższe przykłady dotyczą systemów teleinformatycznych, które bądź już dzisiaj istnieją (tłumacz języka migowego on-line), bądź też są rozwijane i wdrażane pilotażowo (rehabilitacja online) przez polskie firmy i ośrodki uniwersyteckie!!! Przedstawiony tutaj wskaźnik rezultatu ma zachęcić do wdrażania takich nowych usług! Jako jednostkę pomiaru proponujemy liczbę usług rozumianą jako iloczyn liczby dostępnych usług i liczby jednostek wykorzystujących te usługi. Uwaga szczegółowa 8. Wskaźniki rezultatu dla celu szczegółowego 4 Proponujemy całkowite wykreślenie obecnej propozycji, która wydaje się być niewspółmiernie ogólnym wskaźnikiem do wydatkowania kwot liczonych w milionach euro! W to miejsce proponujemy następujące zapisy (zgodne z opisem na str 25 i następnej) Lp 1 2 3 Wskaźnik rezultatu Otwarte, profesjonalne i niedyskryminują ce udostępnienie informacji publicznej gotowej do dalszego wykorzystania Digitalizacja zasobów kultury Liczba miejsc pracy stworzonych u beneficjentów tworzących usługi i aplikacje wykorzystujące e-usługi publiczne i informacje sektora publiczego Jednostka pomiaru Kategoria regionu Liczba jednostek Cała Polska szt szt Wartość bazowa Rok bazowy Źródło danych Częstotliwość raportowania 2012 MAiC 1 rok j.w. 2012 1 rok j.w 2012 MKi DN MAiC Wartość docelowa Uzasadnienie: Wskaźnik 1. Na stronie 25 są opisane (zgrubnie) kryteria profesjonalnego udostępnienia informacji sektora publicznego. Ponieważ dla wielu instytucji takie przygotowanie w taki sposób danych będzie stanowiło wyzwanie stąd konieczność wprowadzenia wskaźnika, który by nakazywał odpowiednie przygotowanie. PIIT chciało zwrócić uwagę przede wszystkim na konieczność 9 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 • • • • Udostępnienia API Wykorzystanie cyfrowej tożsamości obywatela zapewnianej przez kartę pl.ID i referencyjnych rejestrów państwowych Zapewnienia bezpieczeństwa systemów Zapewnienie przez udostępniającego odpowiedniego poziomu SLA (Service Level Agreement) Te trzy ostatnie nie są wymienione na str. 25 Wskaźnik 3. Jak pisze projektodawca (str. 23) „KE określiła zasoby informacyjne sektora publicznego jako <<kopalnię złota>>”, stąd propozycja PIIT aby policzyć górników pracujących w tej kopalni. Taki wskaźnik pozwoli na realistyczną ocenę projektów oraz praktyczną weryfikację stwierdzeń dotyczących potencjału drzemiącego w zasobach publicznych. Dodatkowym wskaźnikiem powinno być ile spośród takich miejsc pracy powstało w gospodarce, a ile w ośrodkach akademickich czy NGO. Uwaga szczegółowa 9. Opis celu szczegółowego 2 (str. 24) Jest: „W ramach projektów realizowane będą również szkolenia stanowiskowe podnoszące kompetencje urzędników obsługujących usługi świadczone drogą elektroniczną.” Propozycja: „W ramach projektów realizowane będą również szkolenia stanowiskowe podnoszące kompetencje urzędników obsługujących usługi świadczone drogą elektroniczną, w szczególności dotyczące bezpieczeństwa teleinformatycznego” Uzasadnienie: problem bezpieczeństwa podniesiony w Uchwale Rady Ministrów z 25 czerwca 2013 powinien mieć także swój wymiar w tym programie Uwaga szczegółowa 10. Opis celu szczegółowego 4 (str. 25) Proponujemy poszerzenie listy czynników zwiększających podaż ISP o następujące: • • • • Wykorzystanie elektronicznej tożsamości obywatela udostępnianej przez kartę pl.ID Zapewnienie elektronicznego dostępu on-line do referencyjnych rejestrów państwowych Zapewnienie bezpieczeństwa systemów udostępniających ISP Zapewnienie przez udostępniającego odpowiedniego poziomu SLA (Service Level Agreement) Uzasadnienie: uznajemy wszystkie za niezwykle istotne dla sukcesu przedsięwzięcia. Ostatnie zaś (SLA) jest gwarantem okresu trwałości projektów wykorzystujących informacje sektora publicznego. 10 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczegółowa 11. Wskaźniki produktów (str. 27 i następne) PIIT ma nadzieję na uzupełnienie listy wskaźników produktu po uwzględnieniu naszych propozycji dotyczących zmian wskaźników rezultatu. Poniżej chcielibyśmy tylko zasygnalizować zmiany w obecnym zapisie Wskaźnik produktu dla celu szczegółowego 3 W opisie celu szczegółowego jest zapis wskazujący na stworzenie rekomendacji cyfrowego urzędu: Wspierane projekty będą realizować katalog rekomendacji cyfrowego urzędu opracowany przez ministra właściwego ds. informatyzacji. Na podstawie tego katalogu urzędy administracji przeprowadzą analizę wykazującą m.in. stopień zaawansowania stosowanych systemów teleinformatycznych oraz poziom współpracy między nimi. W ramach systemu wdrażania stworzone zostaną warunki dla wymiany między beneficjentami dobrych praktyk (informacji o rozwiązaniach sprawdzonych w innych urzędach). W ramach celu szczegółowego 3 będzie wspierane również podnoszenie kompetencji pracowników IT w celu usprawnienia procesów informatyzacji państwa. Natomiast we wskaźniku produktu jedynie Liczba urzędów, które wdrożyły katalog rekomendacji dotyczących awansu cyfrowego PIIT nie ma pewności czy zapis wskaźnika produktu obejmuje cały katalog rekomendacji czy jedynie proces podnoszenia kompetencji pracowników IT. Jeśli to pierwsze – wymagana jest zmiana zapisu wskaźnika produktu. Jeśli to drugie – wpisywanie katalogu rekomendacji cyfrowego urzędu jest, naszym zdaniem, zbędne. Dodatkowy wskaźnik produktu dla celu szczegółowego 3 Liczba urzędów, które przeszły audyt interoperacyjności, zgodnie z zapisem Krajowych Ram Interoperacyjności. Uzasadnienie: Nakaz wprowadzenia Ram Interoperacyjności w krajach członkowskich Unii Europejskiej znajduje się w Action Plan, dokumencie wykonawczym do Europejskiej Agendy Cyfrowej. Polska jako jedna z pierwszych przygotowała rozporządzenie Krajowe Ramy Interoperacyjności, w których zapisane są warunki interoperacyjności. PIIT uważa, że w każdym projekcie finansowanym z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa powinien być zapis o zapewnieniu finansowania i następnie przejściu audytu wypełniania kryteriów interoperacyjności zapisanych w KRI, w tym także wypełniania kryteriów bezpieczeństwa oraz kryteriów dostępności. 11 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Wskaźnik produktu 6 dla celu szczegółowego 4 Aktualny opis nie oddaje jakości usług! Jest: Liczba produktów i usług cyfrowych (tj. aplikacji/witryn www) opartych na ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego i e-usług publicznych Co oznacza, że nieznana jest liczba użytkowników tych nowych usług. Usługa, z której codziennie korzysta milion osób, jak i usługa, z której nikt (sic!) nie korzysta są w tym wskaźniku warte tyle samo! Propozycja: Liczba unikalnych użytkowników produktów i usług cyfrowych (tj. aplikacji/witryn www) opartych na ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego i e-usług publicznych Uzasadnienie: dzięki takiemu wskaźnikowi będzie można szybko rozróżnić usługi udane z sukcesem rynkowym (niezależnie od tego czy są dostępne za darmo czy odpłatnie) od usług i produktów, które są porażką Uwaga szczegółowa 12. Wskaźnik rezultatu celu szczegółowego 5 PIIT uważa, że wskaźniki rezultatu są oparte na bardzo słabym związku przyczyno-skutkowym z zakresem działań i nie mogą być zaakceptowane w proponowanej formie. Jedyne dopuszczalne wskaźniki rezultatu to odnoszące się do pomiaru zmiany w grupie docelowej! Proponujemy modyfikację polegającą na: • • pomiarze odsetka osób korzystających z Internetu dla klientów realizowanych programów w tej osi, oraz odsetka osób prezentujących średni lub wysoki poziom umiejętności internetowych dla klientów programów realizowanych w ramach tej osi, a nie dla całej populacji!!! Uzasadnienie: Celem działania musi być osiągnięcie zmiany stanu i w taki sposób powinien być zrobiony pomiar. Doświadczenia lat ubiegłych – w szczególności dotyczące szkoleń aktywności zawodowej – pokazały, że liczyła się liczba szkoleń, a nie efekt jaki mieli szkoleni. Nie wolno dopuścić do powtórzenia się takiej sytuacji. Chcieliśmy zwrócić także uwagę, że WSZYSTKIE wskaźniki produktu (bez wyjątku!!) są ukształtowane ilościowo, a nie jakościowo! Również one będą wymagały zmiany! 12 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczegółowa 13. Wskaźnik rezultatu celu szczegółowego 6 Podobnie jak w uwadze 11 uważamy, że wskaźnik rezultatu jest mało związany z działaniem. W związku z powyższym proponujemy wykreślenie obecnego wskaźnika i zastąpienie go następującymi wskaźnikami: Lp 1 2 3 Wskaźnik rezultatu Liczba osób która dokonała publikacji naukowych oraz otwartych przewodów doktorskich osób biorących w działaniach Liczba osób pracujących w założonych firmach startupach Jednostka pomiaru Kategoria regionu Wartość bazowa Rok bazowy % osób Cała Polska 2012 MNiS W 1 rok % osób j.w. 2012 MAiC MG 1 rok Liczba osób nagrodzonych w międzynarodowyc h konkursach informatycznych % osób j.w 2012 MAiC Wartość docelowa Źródło danych Częstotliwość raportowania Uzasadnienie: dzięki powyższym wskaźnikom rezultatu otrzymujemy informację ile osób wybrało drogę naukową rozwoju kariery (wskaźnik 1), drogę gospodarczą (wskaźnik 2) oraz czy działania dotyczące konkursów na polu krajowym mają rzeczywisty wymiar międzynarodowy (wskaźnik 3). Jednocześnie takie wskaźniki wymuszają profesjonalizację działań w ramach celu szczegółowego 6. Uwaga szczegółowa 14. Opis celu szczegółowego 5 (str. 32 i następne) PIIT uważa, że w grupie beneficjentów powinny znaleźć się także przedsiębiorstwa, zarówno w punkcie 1 jak i 2. Będzie to wymagało zmiany zapisu Pomocy Publicznej na „potencjalnie tak”. Uzasadnienie: Przedsiębiorstwa są bardzo aktywne na niwie e-integracji i e-aktywizacji, co widać po ostatnich wspólnych działaniach Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, np. w działaniach Lidera Informatyzacji czy poprzez podpisywanie porozumień, gdzie wiodącą stroną jest firma komercyjna (np. sieć kablowa). Pozbawianie przedsiębiorstw możliwości rozwoju takich projektów odbyło by się ze szkodą dla ostatecznego beneficjenta, jakim jest obywatel. 13 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczególowa 15. Wskaźniki produktu do celu szczegółowego 5 PIIT uważa, że żaden (podkreślamy: żaden!) z przedstawionych wskaźników produktu nie dotyczy pomiaru jakości podjętych działań!!! Naszym zdaniem należy tak dobrać wskaźniki produktu by uzyskać wskaźniki rezultatu jak opisane w uwadze 11. Uwaga szczegółowa 16. Opis celu szczegółowego 6 Proponujemy wykreślenie zapisu: Poszczególne edycje konkursów będą obejmowały wybrane obszary istotnych kwestii społecznych (np. bezpieczeństwo, ochrona danych osobowych, dostępność dla niepełnosprawnych, starzenie się społeczeństwa, zmiany klimatu, zmniejszanie zużycia energii, poprawa efektywności transportu, wykorzystanie dóbr kultury) i/lub adresowane do wybranej grupy (np. dzieci, osoby starsze, niepełnosprawni), tak by uwzględnić aktualne zapotrzebowanie rynkowe na produkty/usługi w konkretnej dziedzinie lub grupie docelowej. Laureaci otrzymają m.in.: wsparcie finansowe, wsparcie doradcze (np. z zakresu wzmacniania kompetencji koniecznych do samodzielnej realizacji innowacyjnych projektów informatycznych), coaching oraz możliwość udziału w warsztatach, seminariach, stażach, czy też wizytach studyjnych. Tak kompleksowe podejście spowoduje efekt synergii – łączenie osób z różnych środowisk o podobnym wysokim poziomie kompetencji cyfrowych oraz wykorzystanie ich potencjału do zachęcenia szerszej grupy odbiorców do podnoszenia kompetencji cyfrowych w swoich środowiskach. Uzasadnienie: Nie powinno się na tym etapie określać szczegółowo czego mają dotyczyć konkursy oraz w jaki sposób będą wspomagani ich laureaci. Co więcej, nastawienie na nagradzanie laureatów może skutkować wysypem konkursów niskiej jakości organizowanych wyłącznie w celu późniejszego nagrodzenia laureatów. Propozycja PIIT: Organizowane konkursy powinny realizować rozłącznie lub łącznie następujące cele: • • • Praktyczne uczestnictwo w konkursie studentów, którzy zamierzają kontynuować karierę naukową Przedstawienie w konkursie projektów mających potencjał gospodarczy Eliminacje w konkursie międzynarodowym o szerokim zasięgu (preferencje dla konkursów ogólnoświatowych) Istnieje możliwość poszerzenia konkursów o uczniów szkół licealnych, gdzie celem będzie wyselekcjonowanie najlepszych kandydatów na studia z zakresu TIK. Nie mogą to być jednak konkursy dedykowane tej grupie młodzieży (przedmaturalne klasy). Preferencje powinny otrzymać konkursy angażujące największą liczbę uczelni i studentów. 14 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uzasadnienie: Propozycja jest zgodna z uwagą szczegółową 12 dotyczącą wskaźników rezultatu, a jednocześnie nie zamyka drogi organizatorom różnych konkursów. Proponujemy utrzymać możliwie szeroki zakres grupy beneficjentów. Uwaga szczegółowa 17. Wskaźniki produktu dla celu szczegółowego 6 PIIT proponuje przeniesienie ciężaru wsparcia z uzdolnionych programistów na konkursy i ich organizatorów. Uważamy, że jest to propozycja prostsza logistycznie, łatwiejsza w realizacji i monitorowaniu. Dlatego też proponujemy zmianę wskaźników produktu oraz usunięcie kategorii regionu (przyjęcie całej Polski jako regionu) Jest: Liczba wspartych studentów/zespołów programistów Propozycja: Liczba studentów biorących udział w konkursach Uwaga szczegółowa 18. Część dokumentu: Oś priorytetowa I. Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Strona 18: Opis planowanego zastosowania dużych projektów Uwaga: W ramach osi I nie zaplanowano realizacji projektów dużych. Jednak właściwe byłoby dopuszczenie projektów o zasięgu większym niż np. gminny. Uzasadnienie: Realia ekonomiczne polskiego rynku, na którym okres zwrotu z inwestycji w białych plamach wynosi od 8-15 lat, skłaniają do wniosku, iż długi okres zwrotu z inwestycji nie będzie atrakcyjny dla przedsiębiorców, a niskie przychody mogą spowodować brak możliwości dochowania wymogu trwałości inwestycji (3-5 lat) w zależności od wielkości przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania, w szczególności projekty inwestycyjne sieci dostępowych, można zauważyć, że nie powinny być dzielone na małe lokalne przedsięwzięcia, które stają się jeszcze bardziej nieefektywne. Ponadto wątpliwe byłoby wypełnienie wymogu hurtowego dostępu do infrastruktury budowanej ze wsparciem funduszy UE, który wynika z wytycznych szerokopasmowych, a także jest jednym z warunków określonych w projekcie Rozporządzenia KE uznające niektóre rodzaje pomocy państwa za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 TFUE. Właściwe, więc byłoby koncentrowanie się na projektach o większym zasięgu terytorialnym, który pozwoli uzyskać efekt skali działalności. Duże przedsiębiorstwa lub konsorcja mniejszych podmiotów, łatwiej będą mogły pogodzić wymóg dostępu hurtowego z rozsądnym okresem zwrotu z inwestycji. 15 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Większa skala projektów pozwoli na efektywniejszą alokację środków pomocowych, zmniejszy koszt jednostkowy inwestycji i tym samym pozwoli zapewnić dostęp do nowoczesnej sieci większej liczbie klientów. Uwaga szczegółowa 19. Część dokumentu: Wkład programu w realizację Strategii Europa 2020 oraz w osiągnięcie spójności gospodarczo-społecznej i terytorialne. Strona: 13-14; Tabela 2: Matryca logiczna strategii inwestycyjnej POPC Uwaga: Przydział środków na Oś I realizującą priorytet inwestycyjny 2.1. „Poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, rozwój sieci o wysokiej przepustowości i wspieranie przyjęcia nowych technologii i sieci w gospodarce cyfrowej” powinien być większy niż 872 620 000 euro. Przyjęte założenia do wyliczenia potrzebnych kwot dla spełnienia celu Agendy Cyfrowej tj. zapewnienia dostępu do internetu o przepustowości co najmniej 30 Mb/s dla 100% gospodarstw domowych do roku 2020 mogą okazać się zbyt optymistyczne, co w rezultacie nie pozwoli na jego zrealizowanie. Uzasadnienie: Alokacja środków realizującą priorytet inwestycyjny 2.1. „Poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, rozwój sieci o wysokiej przepustowości i wspieranie przyjęcia nowych technologii i sieci w gospodarce cyfrowej” została ustalona w oparciu o wyliczenia zawarte w Narodowym Planie Szerokopasmowym(NPS). Zgodnie z nimi na stworzenie infrastruktury szerokopasmowego Internetu umożliwiającej osiągniecie przez Polskę celów EAC, potrzebne jest zrealizowanie inwestycji o koszcie całkowitym wynoszącym 17,5 mld PLN (tj. ponad 4,13 mld euro). Przedstawiony w NPS podział źródeł finansowania wskazuje na konieczność zagwarantowania w ramach POPC na ten cel kwoty ok. 900 mln euro. Pozostałe część środków ma natomiast pochodzić przede wszystkim z programów operacyjnych obecnej perspektywy finansowej, w ramach dokończenia obecnie realizowanych inwestycji, jak również z budżetu środków prywatnych sektora komercyjnego. Należy jednak zwrócić uwagę na założenia jakie zostały przyjęte do tych wyliczeń m.in.: • • wyliczenia dla objęcia nową siecią światłowodową dostępową dotyczą 70 % gospodarstw domowych i nie obejmują realizacji światłowodowego przyłącza i instalacji, dopłaty mają dotyczyć tylko segmentu magistralnego Sieć nie jest prowadzona do oddalonych, pojedynczych budynków jednorodzinnych lub niewielkich ich skupisk. Po pierwsze, więc przyjęte założenia mogą wskazywać, że cel zapewnienia 100% penetracji nie został uwzględniony. Po drugie, koszty realizacji przyłączy na obszarach wiejskich mogą być bardzo wysokie i znacząco wpływać na możliwość realnego zapewnienia dostępu do Internetu. Zatem powyższe założenia mogą powodować, iż nie wszystkie koszty potrzebne dla osiągnięcia ww. celu Agendy zostały uwzględnione. 16 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06 Uwaga szczegółowa 20. Część dokumentu: Oś priorytetowa I. Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Strona: 17; Opis kierunkowych zasad wyboru projektów Uwaga: Opis kierunkowych zasad wyboru projektów powinien być poprzedzony wytycznymi jak dana sieć będzie udostępniana na potrzeby innych użytkowników hurtowych. Opis osi nie zawiera informacji o obowiązkach jakim będą podlegać przedsiębiorcy korzystający z programu. Powinny być dodane informacje przynajmniej o obowiązku zapewnienia otwartego dostępu do wybudowanej sieci, łącznie ze zdefiniowaniem zakresu tego „otwartego dostępu” i sposobie kształtowania opłat za udostępnienie tej infrastruktury jak i parametrów technicznych jej funkcjonowania. Wydaje się, też zasadne wskazanie i zdefiniowanie roli Urzędu Komunikacji Elektronicznej w tym procesie oraz stworzenia spójnej dla całego kraju oferty hurtowej dostępu do usług do której przestrzegania zobowiązane byłyby wszystkie podmioty, niezależnie od wielkości realizowanego projektu. Uzasadnienie: Wytyczne UE w sprawie stosowania reguł pomocy państwa w odniesieniu do szybkiej budowy/rozbudowy sieci szerokopasmowych wprowadzają pewne zasady co do obowiązków jakim powinny podlegać sieci wybudowane ze wsparciem ze środków publicznych aby zminimalizować zaburzenia konkurencji wynikające z wykorzystania pomocy państwa. Z aktualnych doświadczeń w realizacji projektów wynika brak jasności co do zakresu obowiązków, zwłaszcza w zakresie otwartego dostępu i sposobu ustalania cen, jakim powinny podlegać te sieci, co może ograniczyć zakres inwestycji prywatnych oraz prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu rynk Precyzyjne zdefinowanie obowiązków już na etapie konkursowym umożliwi podmiotom starającym się o realizację projektu na poprawne skalkulowanie jego kosztów (np. uwzględnienie kosztów świadczenia usług hurtowych) a działającym na danym obszarze podmiotom stworzy możliwość przygotowania się do korzystania z danej sieci już na wstępnym etapie jej projektowania i budowania. Spójność zasad dostępu w skali całego kraju Przyspieszy to proces wykorzystania realizowanych inwestycji. Zgodnie z postanowieniami Wytycznych rola Regulatora (w Polsce UKE) ma istotne znaczenie w tym procesie. „Biorąc pod uwagę złożoność analizy porównawczej cen za dostęp hurtowy, zachęca się państwa członkowskie do upoważnienia krajowych organów regulacyjnych do udzielania organom przyznającym pomoc porad w powyższych sprawach oraz do zapewnienia krajowym organom regulacyjnym niezbędnych zasobów personalnych. Szczegółowy opis projektu związanego z przyznaniem pomocy należy przesłać do krajowego organu regulacyjnego przynajmniej 2 miesiące przed zgłoszeniem, aby organ ten miał dostateczną ilość czasu na przedstawienie opinii. W przypadkach, w których krajowy organ regulacyjny uzyskał takie kompetencje, organ przyznający pomoc powinien zasięgnąć porady krajowego organu regulacyjnegow sprawie określania cen za dostęp hurtowy oraz warunków jego zapewniania.” 17 Uwagi PIIT do projektu POPC 2014-2020, 2013-11-06
