Kliknij aby zobaczyć jednolity tekst Szkolnego

Transkrypt

Kliknij aby zobaczyć jednolity tekst Szkolnego
SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
na rok 2015/2016 – 2016/2017
Luty 2016r.
1
Spis treści
I.
Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki
II.
Ogólne założenia i cele Szkolnego Programu Profilaktyki
III.
Diagnoza problemów
IV.
Struktura Programu
V.
Plan realizacji profilaktyki szkolnej
VI.
Oczekiwane efekty
VII.
Ewaluacja
VIII.
Załączniki
1. Procedury postępowania nauczycieli Zespołu Szkół nr 4 we Włocławku w trudnych
wychowawczo sytuacjach
2. Kwestionariusze ankiet: dla nauczycieli, dla rodziców oraz dla uczniów IV Liceum
Ogólnokształcącego i Gimnazjum Nr 7
3. Opracowania statystyczne w/w ankiet
4. Wnioski wypływające z w/w ankiet
2
I. Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r w sprawie zakresu
i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej,
edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii
3. Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. Nr 120 poz. 526, art. 3, 19 i 33).
4. Ustawa o systemie oświaty – tekst ujednolicony na dzień 21 grudnia 2015 (Dz. U. z 2015r.
poz. 2156 oraz 2016r. poz. 35, 64 i 195)
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkoły
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2014 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U.
2014 poz. 1993)
7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015r. w sprawie warunków
organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,
niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym
9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie
udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach, placówkach
10. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 i ost. zm. z 25 czerwca 2002 r. Dz. U. Nr 84,
poz. 763).
11. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 sierpnia 2015 r. w
sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1286).
12. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226).
3
13. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego
14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego
Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz.U. 2011 nr 24 poz. 128)
15. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 75,
poz. 468).
16. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10, poz. 55).
17. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2015 r. w
sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
18. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z dnia 20
września 2005 r., Nr 180, poz. 1493)
19. Ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. z dnia 13 lipca 2010 r., Nr 125, poz. 842)
20. Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkól z policją w sytuacjach
zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją
w szczególności
narkomanią, alkoholizmem i prostytucją (jeden z modułów Krajowego Programu
zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczością wśród Dzieci i Młodzieży
przyjętego przez Radę Ministrów 13 stycznia 2004r.)
21. Statut Zespołu Szkól nr 4 we Włocławku
22. Program Wychowawczy Szkoły.
4
II. Ogólne założenia i cele Szkolnego Programu Profilaktyki
Program ma na względzie dobro dzieci i młodzieży. Skierowany jest do całej społeczności
szkolnej; do ogółu dzieci i młodzieży. W kręgu oddziaływań znajdują się również rodzice,
nauczyciele oraz inni pracownicy szkoły.
Działalność profilaktyczna w szkole polega na realizowaniu zadań z zakresu profilaktyki
uniwersalnej, selektywnej i wskazującej:

profilaktyka uniwersalna – wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i
zdrowym stylu życia;

profilaktyka selektywna – wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację
rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu
podatni na podejmowanie zachowań ryzykownych;

profilaktyka wskazująca – wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy
używania środków i substancji lub występowania innych zachowań ryzykownych, które
nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia.
Podejmowane działania profilaktyczne mają szczególne znaczenie wśród młodych ludzi, u
których rozwija się ustalanie hierarchii wartości, kształtują się relacje z innymi ludźmi, buduje
poczucie pewności siebie.
Profilaktyka szkolna obejmuje eliminowanie czynników zachowań ryzykownych oraz
wzmacnianie działań chroniących przed niepożądanymi zachowaniami.
Przez czynniki ryzyka należy rozumieć indywidualne cechy i zachowania uczniów, cechy
środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, które wiążą się z wysokim
prawdopodobieństwem wystąpienia zachowań ryzykownych. Najczęściej występujące
czynniki ryzyka to:

spożywanie alkoholu,

palenie papierosów,

zażywanie środków psychoaktywnych,

zachowania agresywne,

wulgaryzmy,

cyberprzemoc,

wczesna inicjacja seksualna,

presja rówieśnicza.
5
Przez czynniki chroniące należy rozumieć indywidualne cechy i zachowania uczniów, cechy
środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, których występowanie
zwiększa jego odporność na występowanie zachowań ryzykownych. Czynniki chroniące
wyzwalane są poprzez:

budowanie silnej więzi emocjonalnej z rodzicami i rówieśnikami,

rozwijanie poczucia własnej wartości,

wykształcenie asertywnych postaw,

poszanowanie wartości i norm obowiązujących w społeczeństwie,

rozwijanie swoich zainteresowań, talentów i pasji, itp.
Cel główny działań profilaktycznych:

Ograniczanie czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących.
Cele szczegółówe:

przeciwdziałanie uzależnieniom,

promocja zdrowia,

kształtowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych wśród młodzieży,

uwrażliwienie młodych ludzi na problemy otaczającego środowiska,

wzmacnianie norm i wartości społecznych,

wzmacnianie poczucia własnej wartości u uczniów, wiary w siebie i własne możliwości,

motywowanie do dokonywania świadomych wyborów i ponoszenia odpowiedzialności
za podejmowane czyny i decyzje,

eliminowanie wulgaryzmów, propagowanie kultury języka, kultury zachowań,

przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia,

rozwijanie umiejętności wychowawczych rodziców,

uwrażliwienie nauczycieli i pracowników niepedagogicznych szkoły na problemy
zachowań ryzykownych.
Działania profilaktyczne są realizowane podczas:

godzin do dyspozycji wychowawcy,

zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego,

zajęć pozalekcyjnych ( wycieczki, koła zainteresowań), itp.,

uroczystości szkolnych,

apeli okolicznościowych i porządkowych,

spotkań w ramach pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
Działania te mogą przybierać formy:
6

pogadanek,

zajęć warsztatowych,

prelekcji,

rozmów indywidualnych,

projekcji filmów,

prezentacji materiałów oświatowo – edukacyjnych ( gazetki) itp.,

spektakli profilaktycznych,

programów profilaktycznych,

interaktywnych wykładów,

projektów edukacyjnych,

debat,

kampanii społecznych,

happeningów,

pikników edukacyjnych.
Osoby realizujące Szkolny Program profilaktyki:
Szkolny Program Profilaktyki realizuje cała społeczność szkolna, czyli rodzice, nauczyciele i
inni pracownicy szkoły:

dyrekcja,

pedagodzy,

wychowawcy zespołów klasowych,

wychowawca świetlicy,

nauczyciele,

pielęgniarka szkolna,

specjaliści,

rodzice,

pracownicy niepedagogiczni.
III. Diagnoza problemów
Obserwacja społeczności szkolnej i przeprowadzone badania ankietowe wśród:

nauczycieli Zespołu Szkół Nr 4,

rodziców uczniów IV Liceum Ogólnokształcącego i Gimnazjum Nr 7,

uczniów IV Liceum Ogólnokształcącego i Gimnazjum Nr 7
7
oraz:

analiza frekwencji uczniów,

rozmowy z rodzicami, uczniami, nauczycielami, dyrekcją i pracownikami szkoły,

Procedury postępowania nauczycieli Zespołu Szkół Nr 4 we Włocławku w trudnych
wychowawczo sytuacjach,

analiza dokumentów szkolnych (dzienniki szkolne, sprawozdania wychowawców klas,
dokumentacja pedagogów szkolnych), itp.,

obserwacja zachowań uczniów na lekcjach, podczas przerw, na wycieczkach i na
imprezach szkolnych,

analiza niepowodzeń szkolnych
umożliwiły nam dokonanie diagnozy problemów nurtujących nasze środowisko szkolne. W jej
wyniku otrzymaliśmy obiektywny obraz funkcjonowania szkoły w zakresie wychowania i
profilaktyki oraz występujących w tych obszarach potrzeb. Diagnoza wykazała, że głównymi
problemami w szkole, które zaliczamy do czynników ryzyka są:

wagary, brak motywacji do nauki i niskie potrzeby edukacyjne uczniów

brak dyscypliny, niska kultura osobista i kultura języka

palenie papierosów

sięganie po substancje psychoaktywne ( alkohol, narkotyki, dopalacze)

problem przemocy i agresji ( drobne bójki, zaczepki, dokuczania, agresja słowna,
cyberprzemoc, autoagresja, itp.)
Rodzice uczniów wskazują na niepokojące zachowania :

zaobserwowali u swoich dzieci: w liceum palenie papierosów, picie alkoholu, używanie
wulgaryzmów, w gimnazjum – używanie wulgaryzmów, nękanie, wyśmiewanie,
szarpanie, popychanie, bicie, wyzywanie, poniżanie,

do nagannych zachowań uczniów dochodzi najczęściej podczas przerwy, w toaletach
oraz w drodze do i ze szkoły.
Nauczyciele wskazują na następujące problemy w zachowaniu:

wyzwiska wulgarnymi słowami, palenie papierosów, wyśmiewania i poniżania
rówieśników oraz planowanie lub stosowanie bezpośrednio cyberprzemocy,

do nagannych zachowań uczniów dochodzi najczęściej w szkole na przerwie, w
szkolnej toalecie, w drodze ze i do szkoły.
Uczniowie Zespołu Szkół Nr 4 są zdania, że:
8

występuje wśród młodych ludzi: używanie wulgaryzmów, picie alkoholu i palenie
papierosów, poniżanie i wyśmiewanie, szarpanie, popychanie, bicie i presja seksualna
oraz planowanie lub bezpośrednia cyberprzemoc,

do nagannych zachowań uczniów dochodzi najczęściej na przerwie, w szkolnej toalecie,
w drodze do i ze szkoły, w szatni oraz na lekcji.
IV. Struktura Programu
Szkolny Program Profilaktyki jest skorelowany z podstawowymi dokumentami szkoły, które
określają zakres działań szkoły w sferach:

edukacyjnej,

wychowawczej,

opiekuńczej.
Uwzględnia on:

zadania szkoły,

potrzeby rozwojowe młodzieży,

specyfikę środowiska,

podatność młodych ludzi na zachowania ryzykowne,

obszary działań szkoły.
Biorąc pod uwagę powyższe, przy opracowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki
uwzględniono te same obszary działań szkoły, które uwzględniono w programie
wychowawczym szkoły:

obszar rozwoju intelektualnego,

obszar rozwoju emocjonalnego,

obszar rozwoju społecznego,

obszar rozwoju zdrowotnego.
V. Plan realizacji profilaktyki szkolnej
Obszar – rozwój intelektualny
Zadanie
Formy realizacji
Odpowiedzialni
- budzenie ciekawości
poznawczej oraz potrzeby
samodzielnego
poszukiwania wiedzy,
- przeprowadzanie diagnozy
uczniów klas I
- indywidualne rozmowy i
spotkania,
dyrekcja,
9
pedagodzy szkolni,
wszyscy
- motywowanie do wysiłku
intelektualnego i pomoc w
osiąganiu efektów,
- rozwijanie umiejętności
twórczego myślenia,
- kształtowanie
umiejętności akceptacji
siebie,
- kształtowanie
umiejętności korzystania ze
źródeł informacji,
- pomoc w odkrywaniu
własnych możliwości,
predyspozycji, talentów i
ich twórczym
wykorzystaniu,
- udział uczniów w
realizacji projektów
edukacyjnych.
- przeciwdziałanie
trudnościom edukacyjnym
młodzieży (diagnozowanie,
kierowanie do poradni
psychologiczno –
pedagogicznej,
organizowanie pomocy
psychologiczno –
pedagogicznej w szkole)
- organizacja i przygotowanie
uczniów do udziału w
szkolnych i pozaszkolnych
konkursach przedmiotowych
- rozszerzony program i
zwiększona liczba godzin z
przedmiotów ( matematyka,
język polski, język angielski,
- zajęcia nt. gospodarowania
czasem, rozpoznania stylów
uczenia się, zapoznanie uczniów
z technikami uczenia się
- przeprowadzanie próbnych
egzaminów gimnazjalnych i
maturalnych i opracowywanie
diagnoz i programów
naprawczych w zespołach
przedmiotowych
- kontrola frekwencji uczniów i
realizacja Programu Poprawy
Frekwencji
- wyłanianie uczniów z
trudnościami edukacyjnymi i
kierowanie ich do poradni
psychologiczno – pedagogicznej
- praca z uczniami mającymi
trudności dydaktyczne: zespoły
wyrównawcze, konsultacje
nauczycielskie
- zindywidualizowana praca z
uczniem zdolnym
- stosowanie aktywnych metod
nauczania
- wykorzystywanie na lekcji
środków audiowizualnych
- organizowanie kół
zainteresowań
nauczyciele,
wychowawcy,
Zadanie
Formy realizacji
Odpowiedzialni
- pomoc w samopoznaniu,
samoocenie,
- prowadzenie warsztatów,
pogadanek nt. emocji, uczuć,
stanów emocjonalnych,
dyrekcja,
wychowawcy,
pedagodzy,
pracownicy
poradni
psychologiczno pedagogicznej,
rodzice/
opiekunowie
prawni
Obszar - rozwój emocjonalny
10
- rozwijanie umiejętności
akceptacji siebie,
- kształtowanie
umiejętności trafnej oceny
własnych reakcji,
- pomoc w określaniu i
nazywaniu uczuć, stanów
emocjonalnych i radzeniu
sobie ze stresem,
- budzenie empatii,
- wdrażanie postaw
asertywnych,
- pomoc uczniom z
zaburzeniami zachowania
na tle emocjonalnym
(zajęcia
socjoterapeutyczne)
- uczenie radzenia sobie z
negatywnymi emocjami i
napięciami emocjonalnymi
- indywidualne rozmowy i
spotkania,
- uczenie postaw asertywnych,
- wdrażanie metod radzenia
sobie ze stresem, w tym
egzaminacyjnym,
- udzielanie wsparcia i pomocy
specjalistycznej uczniom z
problemami emocjonalnymi i
zaburzeniami zachowania –
- rozmowy z pedagogiem
szkolnym, rozmowy z
psychologiem w szkole,
- kierowanie do specjalistów
poradni psychologiczno pedagogicznej, psychiatry,
- prowadzenie zajęć
socjoterapeutycznych,
pielęgniarka
szkolna,
Zadania
Formy realizacji
Odpowiedzialni
- kształtowanie
umiejętności
komunikowania się
(werbalnego i
niewerbalnego),
- integrowanie zespołu
klasowego, tworzenie
pozytywnego klimatu
emocjonalnego w grupie,
- kształtowanie poczucia
przynależności do
wspólnoty klasowej i
szkolnej
- kształtowanie i
podtrzymywanie tradycji
szkoły
- kształtowanie
współodpowiedzialności za
grupę
- zajęcia integracyjne,
- indywidualne rozmowy i
spotkania,
- godziny do dyspozycji
wychowawcy,
- wycieczki klasowe,
- imprezy szkolne i klasowe,
- organizowanie pomocy
koleżeńskiej,
- kalendarz imprez i
uroczystości,
- spotkania z absolwentami,
którzy odnieśli sukces
- wybory samorządów
klasowych i samorządu
uczniowskiego,
- zaprzysiężenie i działalność
samorządu uczniowskiego,
- działalność parlamentu
uczniowskiego,
dyrekcja,
pedagodzy szkolni,
doradca zawodowy,
wszyscy
nauczyciele,
opiekunowie
samorządu
uczniowskiego,
pracownicy
poradni
psychologiczno –
pedagogicznej,
specjaliści,
rodzice/
opiekunowie
prawni
Obszar – rozwój społeczny
11
opiekun parlamentu
uczniowskiego,
zespół redakcyjny
gazetki szkolnej,
rada
rodziców,
rodzice/
opiekunowie
prawni,
- uświadamianie zagrożeń
płynących z braku
tolerancji,
- kształtowanie
przyjaznego klimatu w
szkole, klasie,
- budowanie prawidłowych
relacji rówieśniczych,
- kreowanie potrzeby
aktywnego udziału w życiu
szkoły
- kreowanie pożądanych
postaw wobec obowiązków
(zapoznanie uczniów klas I
i coroczne przypominanie
Statutu Szkoły, Programu
Wychowawczego szkoły,
Szkolnego Programu
Profilaktyki, Programu
Poprawy Frekwencji)
- kształtowanie postaw
obywatelskich i aktywności
społecznej,
- przygotowanie do
podejmowania i pełnienia
ról społecznych i
obywatelskich
- powiązanie tradycji
narodowych z rodzinnymi,
motywowanie do
poznawania dziejów
przodków,
- wdrażanie do
rozwiązywania problemów
o charakterze społecznym,
- rozwijanie i wspieranie
działalności
wolontarystycznej,
- kształtowanie
umiejętności trafnej oceny
zjawisk społecznych,
- wdrażanie do
samorządności,
- przygotowanie uczniów
do dokonywania
świadomych i trafnych
- organizowanie symulacji
wyborów samorządowych,
parlamentarnych, prezydenckich
zgodnych z aktualnie
przeprowadzanymi w kraju,
- uroczyste obchody świąt
państwowych, ważnych
wydarzeń historycznych,
religijnych,
- opieka nad miejscami pamięci
narodowej,
- konkursy, wystawy, gazetki
klasowe,
- organizacja szkolnych imprez
okolicznościowych,
- prowadzenie akcji
charytatywnych
- lekcje wos, historii, języka
polskiego, wychowania do życia
w rodzinie, wiedzy o kulturze,
- realizacja Wewnątrzszkolnego
Systemu Doradztwa
Zawodowego,
- wyjścia i wyjazdy do teatru,
kina, na wystawy sztuki
- zajęcia z pedagogiem szkolnym
- warsztaty ze specjalistami z
zewnątrz,
12
funkcjonariusze
policji i straży
miejskiej, kuratorzy
sądowi i społeczni,
wyborów edukacyjno –
zawodowych,
- rozwijanie poczucia
przynależności do
społeczności lokalnej,
ojczyzny, społeczności
europejskiej,
- kultywowanie tradycji ze
zwróceniem uwagi na to,
co ma znaczenie dla
przyszłości,
- pomoc w odnajdywaniu
przez uczniów swego
miejsca w świecie oraz
określenie jego relacji do
tradycji i współczesności,
- kształtowanie
umiejętności obserwacji i
oceny zjawisk
interpersonalnych we
własnej rodzinie,
- kształtowanie poczucia
odpowiedzialności za
podejmowane decyzje,
- przybliżanie zagadnień
życia płciowego człowieka,
Obszar – rozwój zdrowotny
Zadania
Formy realizacji
Odpowiedzialni
- rozwijanie postaw
prozdrowotnych u
uczniów,
- kształtowanie właściwych
nawyków higienicznych,
- promocja zdrowego stylu
życia,
- kształtowanie
umiejętności
samodzielnego
dokonywania właściwych
wyborów zachowań
chroniących zdrowie
własne i innych ludzi,
- godziny do dyspozycji
wychowawcy,
- indywidualne rozmowy i
spotkania,
- kampanie profilaktyczne,
edukacyjne, zdrowotne,
- organizacja Dnia Sportu,
- udział w programach
profilaktycznych
- systematyczna opieka
pielęgniarska i stomatologiczna,
- lekcje biologii, wychowanie do
życia w rodzinie
dyrekcja,
pedagodzy szkolni,
13
wychowawcy,
nauczyciele
przedmiotowi,
specjaliści
(dietetyk, lekarz
itp.),
pielęgniarka
szkolna,
realizatorzy
programów
profilaktycznych i
- przeciwdziałanie
zagrożeniom chorobami
cywilizacyjnymi
- profilaktyka uzależnień,
uświadamianie zagrożeń
związanych z nałogami i
uzależnieniami
(nikotynizm, alkoholizm,
narkomanii, inne
współczesne formy
uzależnienia np. od
komputera, telefonu itp.),
- pomoc w rozumieniu
zmian zachodzących w
organizmie w okresie
dojrzewania,
- propagowanie wśród
młodzieży wiedzy nt.
czynników chroniących
przed uzależnieniami,
- propagowanie aktywnego
spędzania wolnego czasu,
- popularyzacja
ekologicznego modelu
funkcjonowania we
współczesnym świecie –
uświadamianie zagrożeń
cywilizacyjnych i ukazanie
sposobów zapobiegania
degradacji środowiska
naturalnego.
- udział w konkursach,
- zajęcia warsztatowe,
- pogadanki,
- spotkania ze specjalistami
- filmy edukacyjne
prozdrowotnych,
Urząd Miasta
Włocławek,
sanepid, Polski
Czerwony Krzyż,
poradnia terapii
uzależnień,
rodzice/
opiekunowie
prawni
VI. Oczekiwane efekty.
Podejmowane działania profilaktyczne mają na celu osiągnięcie u poszczególnych odbiorców
następujących efektów:
- u rodziców:
 są świadomi zagrożeń czyhających na ich dzieci,
 dążą do poszerzania swojej wiedzy z zakresu profilaktyki,
 aktywnie włączają się w działalność profilaktyczną szkoły,
 wspierają swoje dzieci przy występowaniu u nich zachowań ryzykownych.
- u nauczycieli i pracownikó szkoły:
 wszyscy pracownicy znają Szkolny Program Profilaktyki,
14

wszyscy czynnie włączają się w realizację działań Szkolnego Programu Profilaktyki
podczas wykonywanych przez siebie czynności służbowych,
 nauczyciele dążą do promowania zdrowego stylu życia, eliminowania lub ograniczania
zachowań ryzykownych młodzieży,
 znają sposoby przeciwdziałania i radzenia sobie z występującymi nałogami,
 otwarci są na podejmowanie działań innowacyjnych,
 chętnie nawiązują kontakty ze specjalistami wspierającymi pracę szkoły w tym
zakresie.
- u uczniów:
 młodzież jest aktywna w poszerzaniu wiedzy dotyczącej zagrożeń chorobami
cywilzacyjnymi i uzależnieniami,
 chętnie uczestniczą w skierowanych do nich różnego rodzaju oddziaływaniach
profilaktycznych,
 są aktywni, zgłaszają pracownikom szkoły naganne, ryzykowne zachowania kolegów
na terenie szkoły,
 w szkole czują się bezpiecznie,
 młodzież otwarta jest na pomoc udzielaną im przez pracowników szkoły oraz
specjalistów zajmujących się problemami uzależnień i przemocy,
 posiadają wiedzą nt. miejsc i form szukania pomocy w przypadku wystąpienia u nich
zachowań ryzykownych.
VII.
Ewaluacja
Zagadnienia ujęte w przedstawionym planie realizacji profilaktyki szkolnej mogą podlegać
zmianom, tj. :
 mogą być poszerzane o zadania wynikające z bieżących potrzeb naszej społeczności,
 mogą być poszerzane o zadania wynikające z priorytetów pracy organu nadzorującego
pracę szkoły i Ministerstwo Edukacji Narodowej,
 wprowadzanie w wyniku diagnozy adekwatnych zadań dotyczących pojawiania się
nowych zachowń ryzykownych i podejmowanie w związku z tym działań związanych
z uruchamianiem czynników chroniących.
Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki Zespołu Szkół Nr 4 będzie przeprowadzana raz
do roku, po zakończeniu I semestru nauki, przez zespół zadaniowy do spraw ewaluacji
wyznaczony przez dyrektora szkoły.
Zespół ten odpowie na pytania:
 co zostało już zrealizowane i wdrożone?
 co należy dalej kontynuować?
 w czym upatrywać przyczyn niepowodzeń, jeżeli nie uzyskano zadawalających
efektów?
 jakie nowe działania wprowadzić do Szkolnego Programu Profilaktyki?
15
Zmiany w Programie Wychowawczym z uwzględnieniem zapisów Rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia
w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej
i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. poz. 1249) zatwierdzone i przyjęte
do realizacji przez radę pedagogiczną Zespołu Szkół Nr 4 dn. 25.02.2016r. oraz radę rodziców
dn. 26.02.2016r.
16
Załącznik 1.
Procedury postępowania nauczycieli
Zespołu Szkół Nr 4 we Włocławku
w trudnych wychowawczo sytuacjach
Opracowane przez:
mgr Marię Chałaczkiewicz
mgr Małgorzata Frąckiewicz
Włocławek 2014r.
17
Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach trudnych
wychowawczo.
Niejednokrotnie w szkole dochodzi do sytuacji bezpośrednio zagrażającej
bezpieczeństwu i zdrowiu uczniów, dlatego na nauczycielach i innych pracownikach szkoły
spoczywa obowiązek reagowania na wszelkie niepokojące zachowania u uczniów. Właściwa,
adekwatna do sytuacji reakcja oraz powiadomienie w razie potrzeby stosownych instytucji
mogą w istotnym stopniu zwiększyć skuteczność oddziaływań.
Bardzo ważne jest umiejętne przeprowadzenie interwencji z zachowaniem wszelkich
praw uczniów biorących udział w zdarzeniu.
Cele procedur:
1. usprawnienie i zwiększenie skuteczności oddziaływań wychowawczych szkoły w
sytuacjach trudnych,
2. wskazanie działań naprawczych (korekcyjnych, terapeutycznych),
3. zapobieganie powtarzaniu się zachowań niepożądanych poprzez wskazanie działań
profilaktycznych,
4. wypracowanie metod współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia.
18
1. Procedura postępowania nauczyciela lub innego pracownika szkoły w
przypadku stwierdzenia aktu przemocy i agresji ucznia (uczniów).
1.1 Procedura postępowania w przypadku popełnienia przez ucznia czynu o stosunkowo
niskiej szkodliwości ( np. celowe popchnięcie, kopnięcie, używanie wulgaryzmów, itp.)
1. Nauczyciel, w sytuacji agresywnego zachowania ucznia ( np. celowe popchnięcie,
kopnięcie, używanie wulgaryzmów, agresja słowna), zobowiązany jest do
natychmiastowej, doraźnej interwencji, polegającej na rozdzieleniu uczestników
zdarzenia
i przeprowadzeniu rozmowy mającej na celu ustalenie przyczyn i
okoliczności zdarzenia.
2. Przekazuje informację wychowawcy ucznia zachowującego się agresywnie.
Interwencja wychowawcy:
 przeprowadza rozmowę z uczniem, uświadamiając mu nieodpowiednie (niebezpieczne)
zachowanie oraz informuje rodziców o dalszych konsekwencji w przypadku braku
poprawy zachowania,
 nakłada karę regulaminową ( jeśli zachowanie to powtarzało się już wcześniej).
 przekazuje informację rodzicom ucznia o jego agresywnym zachowaniu, zwracając
uwagę na konieczność przeprowadzenie przez rodziców rozmowy z dzieckiem.
1.2 Procedura postępowania w przypadku czynu o dużej szkodliwości (np. stworzenie
zagrożenia dla życia i zdrowia siebie lub innych, uszkodzenie ciała, bójka, zastraszanie,
wymuszanie, itp.):
1. Nauczyciel w przypadku czynu o dużej szkodliwości np. stworzenie zagrożenia dla
życia i zdrowia siebie lub innych, bójki, itp. zobowiązany jest do natychmiastowej,
doraźnej
interwencji,
polegającej
na
rozdzieleniu
uczestników
zdarzenia
i przeprowadzeniu rozmowy mającej na celu ustalenie
przyczyn i okoliczności zdarzenia.
2. Udzielenie pomocy medycznej poszkodowanemu, poszkodowanym (jeśli jest taka
potrzeba), zaprowadzenie do pielęgniarki szkolnej.
3. Poinformowanie o zdarzeniu pedagoga i wychowawcę klasy.
Interwencja wychowawcy:
 rozmowa z uczniem, uczniami,
 poinformowanie o wydarzeniu rodziców sprawcy i wezwanie ich do szkoły
 skierowanie uczestników zdarzenia do pedagoga szkolnego w celu znalezienia
przyczyn takich zachowań,
 rozmowa wychowawcy, pedagoga szkolnego, rodzica i ucznia
 zastosowanie kary dla uczestników w porozumieniu z pedagogiem i dyrektorem.
 w klasach, gdzie wystąpił fakt bójki, pobicia czy innego aktu agresji wychowawca
przeprowadza lekcję lub rozmowę na temat dotyczący agresji np:
a. radzenia sobie z agresją,
19
b. dlaczego przyzwalamy na agresję – syndrom świadka.
Interwencja pedagoga szkolnego:
 ustalenie okoliczności zdarzenia – wysłuchanie stron
 udzielenie wsparcia i otoczenie opieką ofiary
 uświadomienie sprawcy konsekwencji prawnych i społecznych tego czynu
 w przypadku nieobecności wychowawcy wzywa do szkoły rodziców/prawnych
opiekunów sprawcy i ofiary zaistniałego zdarzenia
 przeprowadzenie rozmowy z rodzicami i uczniem/uczniami w obecności wychowawcy
 poinformowanie o zdarzeniu dyrektora szkoły
 w przypadku poważnego wykroczenia wezwanie policji do szkoły
 pedagog analizuje przyczyny zaburzonego zachowania ucznia, pomagając
rodzicom w doborze metod wychowawczych.
Interwencja dyrektora szkoły:
 uczestniczy w razie konieczności w rozmowie z rodzicami i uczniem
 przeprowadza z uczniem rozmowę dyscyplinująco – ostrzegawczą
 udziela nagany uczniowi.
W przypadku utrzymywania się nieprawidłowych relacji ucznia z rówieśnikami (pobicia,
zaczepiania, zastraszania, itp.), wychowawca/pedagog w porozumieniu z rodzicami dziecka
kieruje je na badania psychologiczno - pedagogiczne lub konsultację z psychologiem w celu
otrzymania dalszych wskazówek dotyczących pracy z uczniem oraz w razie potrzeby
zastosowanie odpowiedniej formy terapii.
W sytuacji, kiedy uczeń w dalszym ciągu stwarza zagrożenie dla innych uczniów, lub w
przypadku braku współpracy rodziców sprawcy i ucznia ze szkołą, pedagog szkolny w
porozumieniu z dyrektorem szkoły i wychowawcą ucznia kieruje wniosek do sądu
rejonowego (wydział rodzinny i nieletnich) o zastosowanie środka wychowawczego
zapobiegającego demoralizacji ucznia.
20
2. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia naruszenia
godności nauczyciela.
NAUCZYCIEL FUNCKJONARIUSZEM PUBLICZNYM
W związku z nowelizacją przepisów prawa oświatowego nauczyciel znalazł się pod specjalną
ochroną – uzyskał status funkcjonariusza publicznego.
Wykonywanie funkcji funkcjonariusza publicznego jest chronione przez kodeks karny.
Przestępstwa przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu są ścigane z urzędu a nie
z
oskarżenia prywatnego
Chodzi tu o przestępstwa takie jak :
- Naruszenie nietykalności cielesnej (art.. 222 kk)
- Czynna napaść na funkcjonariusza (art.. 223 kk)
- Znieważenie funkcjonariusza ( art.. 226 kk)
- Stosowanie groźby bezprawnej lub przemocy ( art.. 224 kk)
Przykładowe sytuacje, gdy zachowania ucznia względem nauczyciela mogą być traktowane
jako przestępstwo przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu:
Naruszenie nietykalności cielesnej (art. 222 kk)
... kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu
przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3
...
Ściganie następuje z urzędu .
Czynna napaść na funkcjonariusza (art.. 223 kk)
... kto działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami lub używając broni palnej, noża
lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza
się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną
podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10
...
Ściganie następuje z urzędu .
Znieważenie funkcjonariusza (art. 226 kk)
... kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybrana podczas lub
w związku z pełnieniem obowiązków służbowych podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do roku
…
Ściganie następuje z urzędu .
Stosowanie groźby bezprawnej lub przemocy (art. 224 kk § 2 , 3)
... kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego
lub osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności
służbowej
…. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest skutek określony art. 156 lub art. 157
sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
...
Ściganie następuje z urzędu .
21
Groźba karalna (art. 190 kk)
... kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej,
jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2
...
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Zmuszanie do określonego zachowania (art. 191 kk)
... kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby
do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności
do lat 3
...
Ściganie następuje z urzędu.
Zniesławienie (art. 212 kk)
... kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną
nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości które mogą poniżyć ją
w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu
lub rodzaju działalności, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
roku
...
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Zniewaga (art. 216 kk)
... kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność lecz publicznie
lub w zamiarze, aby zniewaga do tej osoby dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia
wolności
...
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217 kk)
... kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku
...
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
1. W przypadku, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie lub fakt wystąpienia naruszenia
godności nauczyciela, nauczyciel, który powziął takie podejrzenie, powinien zgłosić
powyższy fakt do dyrektora.
2. Pedagog, powiadamia rodziców ucznia o zachowaniu dziecka i wzywa ich do szkoły.
3. Rozmowa uczeń – rodzić – nauczyciel – dyrektor – pedagog w celu ustalenia przyczyny
takiego zachowania, sposobu naprawienia relacji z nauczycielem, uświadomienie
konieczności pracy nad zmianą zachowania się ucznia. Poinformowanie o
ewentualnych sankcjach.
4. Przeproszenie nauczyciela przez ucznia.
22
5. Zastosowanie kary regulaminowej – nagana wychowawcy ewentualnie nagana
dyrektora.
23
3. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel czy inny
pracownik szkoły zauważy, że uczeń pali papierosy i papierosy
elektroniczne.
1. Bezwzględne poinformowanie pedagoga przez wychowawcę, nauczyciela bądź innego
pracownika szkoły o fakcie palenia papierosów przez ucznia oraz wezwanie do szkoły
rodziców ucznia. Pedagodzy zobowiązani są prowadzić rejestr uczniów palących na
terenie szkoły.
2. Pedagog szkolny wpisuje nazwisko ucznia do rejestru.
3. W przypadku gdy uczniowi zostanie udowodniony fakt palenia papierosów po raz
drugi pedagog szkolny wysyła do rodziców ucznia zawiadomienie.
4. Na prośbę wychowawcy w wyniku zaistniałej potrzeby pedagog lub pielęgniarka
szkolna podejmują działania profilaktyczne (pogadanki, kierowanie na zajęcia do PTU,
zakwalifikowanie klas do działań profilaktycznych).
5. Pedagodzy na terenie szkoły aktywnie uczestniczą w przeprowadzaniu akcji
promujących zdrowy styl życia w celu minimalizowania problemu nałogu.
24
4. Procedura postępowania w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia
używania przez
psychoaktywnych.
ucznia
alkoholu
lub
innych
substancji
1. Nauczyciel niezwłocznie powiadamia o swoich spostrzeżeniach wychowawcę,
pedagoga, dyrektora szkoły,.
2. Wychowawca/pedagog odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów
bezpieczeństwa nie pozostawia go samego.
3. Wychowawca/pedagog zawiadamia Policję i rodziców o sytuacji i konieczności
stawienia się w szkole w celu osobistego odebrania dziecka ze szkoły.
4. W razie stwierdzenia stanu upojenia lub odurzenia do czasu przybycia rodziców,
wychowawca/pedagog zapewnia uczniowi niezbędną opiekę medyczną (pielęgniarkę
lub pogotowie).
5. Dyrektor/pedagog może wezwać odpowiednie służby policji, które na miejscu w
obecności rodziców przeprowadzają test na obecność środka psychoaktywnego u
ucznia.
6. Gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjścia do szkoły
dyrektor/pedagog szkoły wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub
upojenia.
7. Dyrektor szkoły lub pedagog wzywa policję, jeżeli zachowanie ucznia daje powody do
interwencji policji ( tzn. jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem zagraża życiu
lub zdrowiu innych osób.)
8. W wyznaczonym terminie wychowawca wraz z pedagogiem przeprowadza z uczniem i
jego rodzicami rozmowę dotycząca zaistniałej sytuacji. Zobowiązują ucznia do
zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś do szczególnego nadzoru nad
dzieckiem. W toku interwencji pedagog może zaproponować rodzicom skierowanie ich
wraz z dzieckiem do Poradni Terapii Uzależnień lub Poradni Psychologiczno –
Pedagogicznej.
9. Wychowawca nakłada na ucznia karę porządkową.
10. W sytuacji braku zainteresowania ze strony rodziców współpracą ze szkołą na rzecz
ich dziecka i brakiem poprawy ze strony ucznia, szkoła może pisemnie powiadomić o
zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub dzielnicowego.
25
5. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa,
że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk.
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo
żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz
kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących
podejrzenie, co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa
samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to
czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji.
2. O swoich spostrzeżeniach pedagog powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców ucznia
i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa.
3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi
substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły lub pedagog wzywa policję,
która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia w obecności pracownika
szkoły oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, pedagog, po odpowiednim zabezpieczeniu,
zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje
ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie pedagog
dokumentuje sporządzając notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
Uwaga: zgodnie z przepisami Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w Polsce karane jest:
 Posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych
 Wprowadzanie do obrotu środków odurzających
 Udzielanie, ułatwianie, umożliwianie innej osobie ich użycia oraz nakłanianie do
użycia
 Wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających
Każde z wymienionych zachowań jest czynem karalnym w rozumieniu przepisów ustawy o
postępowaniu w sprawach nieletnich, jeśli sprawcą jest uczeń, który ukończył 13 lat, a nie
ukończył 17 lat.
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17
lat należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny. Z przestępstwem mamy do czynienia jeżeli
któryś z wymienionych czynów popełni uczeń po ukończeniu 17 lat. W przypadku
popełnienia przestępstwa zawiadamia się prokuratora lub policję (art. 4 Upn i art. 304 Kpk).
26
6. Procedury postępowania w przypadku popełnienia czynu karalnego
na terenie szkoły.
CZYN KARALNY - sprawcą jest uczeń, który ukończył lat 13, ale nie ukończył lat 17
PRZESTĘPSTWO - sprawcą jest uczeń, który ukończył 17 rok życia (liczy się data urodzenia)
6.1 Postępowanie wobec ucznia-sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa.
Niezwłoczne powiadomienie o zaistniałym fakcie pedagoga szkolnego.
Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.
Przekazanie sprawcy (o ile jest na terenie szkoły i jest znany) pedagogowi.
Powiadomienie wychowawcy klasy oraz dyrektora.
Wezwanie do szkoły rodziców ucznia-sprawcy przez wychowawcę lub pedagoga.
Rozmowa na temat zdarzenia z rodzicami i uczniem. Zastosowanie wobec ucznia kar
regulaminowych przez wychowawcę lub dyrekcję.
6. Niezwłoczne powiadomienie policji, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie
ciała, itp.) lub sprawca jest uczniem innej szkoły i jego tożsamość nie jest znana.
7. Pisemne poinformowanie sądu rodzinnego w przypadku powtarzajacego się lub o
wysokim stopniu demoralizacji zachowania ucznia.
1.
2.
3.
4.
5.
6.2 Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego
1. Nauczyciel będący na miejscu zdarzenia zobowiązany jest do udzielenia pierwszej
pomocy (przedmedycznej) bądź zapewnienia jej przez wezwanie pielęgniarki szkolnej
w przypadku, gdy ofiara doznała obrażeń.
2. Niezwłocznie powiadamia wychowawcy, pedagoga, dyrektora.
3. Wychowawca, pedagog lub pielęgniarka szkolna powiadamia rodziców ucznia ofiary o konieczność przyjscia do szkoły.
4. Rozmowa z uczniem na temat okoliczności i przyczyn zdarzenia.
5. Poinformowanie rodziców o trybie załatwienia sprawy oraz sposobie ukarania
sprawcy/sprawców.
6. Udzielenie pomocy psychologicznej bądź zobowiązanie rodziców do udania się do
specjalisty.
7. Na prośbę lub żądanie rodziców lub w uzasadnionym przypadku wezwanie policji.
6.3 Procedury postępowanie w przypadku ujawnienia kradzieży na terenie szkoły.
27
Sytuacja, gdy uczeń zostanie złapany na „gorącym uczynku”
1. Powiadomienie wychowawcy, pedagoga dyrektora szkoły, prez osobę, która byłą
świadkiem kradzieży, przekazanie informacji o okolicznościach zdarzenia.
2. Powiadomienie przez pedagoga lub dyrektora policji, gdy sprawa jest poważna
(rozbój, uszkodzenie ciała itp.).
3. Zabezpieczenie dowodów przestępstwa.
4. Rozmowa ze sprawcą kradzieży, wezwanie rodziców do szkoły.
5. Zastosowanie wobec ucznia kary regulaminowej i w uzasadnionym przypadku
poinformowanie sądu rodzinnego.
Sytuacja, gdy został zgłoszony nauczycielowi fakt kradzieży
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Powiadomienie wychowawcy, pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły.
Ustalenie okoliczności zdarzenia.
Rozmowa z uczniem/uczniami posądzonymi o kradzież.
Powiadomienie rodziców ucznia i wezwanie ich do szkoły.
W zależności od sytuacji powiadomienie policji.
Zabezpieczenie dowodów przestępstwa.
W przypadku udowodnienia czynu zastosowanie kary regulaminowej
i w uzasadnionym przypadku poinformowanie sądu rodzinnego.
Postępowanie wobec ucznia, który stał się ofiarą
1.
2.
3.
4.
5.
Jeżeli uczeń doznał obrażeń ciała – udzielenie pierwszej pomocy, wezwanie lekarza.
Powiadomienie wychowawcy, pedagoga, dyrektora szkoły.
Powiadomienie rodziców ucznia.
Wezwanie policji, jeśli istnieje konieczność zabezpieczenia śladów przestępstwa.
Ustalenie okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia.
W każdym przypadku wychowawca przeprowadza rozmowy z uczniami , pogadanki na temat
kradzieży, przestępstwa. W razie potrzeby możliwe jest także zorganizowanie spotkania z
policjantem nt. odpowiedzialności karnej nieletnich.
28
7. Procedury postępowania nauczycieli
samookaleczenia u ucznia.
w sytuacji zauważenia śladów
1. Nauczyciel, który zauważył u ucznia ślady okaleczenia się informuje wychowawcę
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
klasy lub pedagoga.
Pedagog/wychowawca klasy rozmawia z uczniem na temat zaistniałego faktu,
a
w razie konieczności zaprowadza ucznia do gabinetu pielęgniarki w celu udzielenia
pomocy.
Pedagog/wychowawca klasy zawiadamia rodziców ucznia i wzywa ich do szkoły.
Przeprowadza z nimi i z dzieckiem rozmowę w tkakcie której informuje o konieczności
udzielenia uczniowi pomocy specjalistycznej (psycholog, psychiatra).
Rodzic podpisuje oświadczenie, że był poinformowany przez pedagoga, wychowawcę
o konieczności pomocy specjalistycznej.
Jeżeli stan ucznia zagrożą bezpośrednio życiu lub zdrowiu wzywamy pomoc
( psychologa, lekarza, pogotowie ratunkowe).
Jeśli rodzic nie widzi zagrożenia bądź odmawia wspólpracy (nie widzi potrzeby
pomocy specjalistycznej) pedagog może poinformowac sąd rodzinny o zistniałym
przypadku, jeśli stan i sytuacja ucznia budzi niepokój i obawy
Jeśli nie ma w danym dniu wychowawcy bądź pedagoga nauczyciel, który stwierdił
wystapienie przypadku samookalecznia ciała u ucznia zobowiązany jest do podjęcia
działań ( pkt.2) i poinformowania o fakcie dyrekcji szkoły.
O każdym przypadku samoouszkodzenia pedagodzy informują dyrekcję szkoły.
29
8. Procedury postępowanie w przypadku aktów wandalizmu.
1. Poinformowanie o zdarzeniu wychowawcy, pedagoga, kierownika administracji i
dyrektora szkoły.
2. Usunięcie powstałej szkody przez konserwatorów w celu zapewnienia bezpieczeństwa
pozostałym uczniom.
3. Interwencja wychowawcy klasy lub pedagoga:
 rozmowa z uczniem w celu rozpoznania przyczyn zachowania.
 wezwanie do szkoły rodziców ucznia,
 poinformowanie rodziców i uczniów o konsekwencjach wandalizmu (materialnych i
społecznych) .
 zastosowanie kary regulaminowej.
 ustalenie z kierownikiem administracji i z rodzicami ucznia sposobu naprawienia
wyrządzonych szkód lub uiszczenie opłaty za ich naprawę.
W przypadku , gdy brak jest sprawcy:

poinformowanie przez dyrektora szkoły lub pedagoga uczniów klasy, która mogła
dokonać aktu wandalizmu o konieczności ujawnienia sprawcy lub zobowiązanie do
pokrycia pełnego kosztu naprawy.
30
PODSTAWY PRAWNE STOSOWANYCH PROCEDUR NA TERENIE SZKOŁY:
1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.
U. z 1982 r. nr 35 poz. 228 z późniejszymi zmianami – tekst jednolity Dz. U. z
2002 r. nr 11 poz. 109) oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą
2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35 poz. 230 z późniejszymi
zmianami)
3. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r.
Nr 34 poz. 1998)
4. Zarządzenie nr 590/03 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003
r. w spawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania
demoralizacji i przestępczości nieletnich
5. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
poz. 2572 ze zmianami/
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r.
w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. nr 26 poz. 226)
7. Rozporządzenie MEN z kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach
8. Rozporządzenie MENiS z dn. 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.
31
Ponadto przy opracowaniu powyższych procedur korzystano z:
Procedur postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją, w sytuacjach
zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, opracowanych przez
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu oraz Komendę Główną Policji, Warszawa 2004.
Aneks
Demoralizacja (art. 4§1 u.p.n.) – „... to w szczególności naruszenie zasad współżycia
społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku
szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu
wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach
przestępczych....”
RODZAJE PRZEMOCY SZKOLNEJ
przemoc fizyczna:
- bicie,
- kopanie,
- opluwanie,
- szarpanie,
- popychanie
- niszczenie rzeczy,
- zamykanie w pomieszczeniu,
- wyłudzanie pieniędzy,
- okradanie,
przemoc słowna:
- przezywanie,
- wyśmiewanie,
- zastraszanie,
- plotkowanie
- ośmieszanie,
- groŜenie,
- obgadywanie,
- poniŜanie,
- szantaŜowanie,
przemoc bez słów i kontaktu fizycznego:
- miny,
- wrogie gesty,
- izolowanie,
- manipulowanie związkami,
CZYN KARALNY - sprawcą jest uczeń, który ukończył lat 13, ale nie ukończył lat 17
Czynem karalnym, w rozumieniu kodeksu karnego, jest zachowanie o znamionach
określonych w ustawie karnej.
32
Do czynów karalnych zalicza się:
przestępstwa, czyli czyny ścigane przez kodeks karny ( np. zabójstwo, spowodowanie
ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, rozbój, bójki z użyciem broni palnej lub innych
niebezpiecznych przedmiotów, gwałt, kradzież, kradzież z włamaniem, a także przestępstwa
przeciw bezpieczeństwu powszechnemu, takie jak spowodowanie pożaru, eksplozji materiałów
wybuchowych, rozprzestrzenienia substancji toksycznych, wzięcie zakładnika itp.)
wykroczenia – czyny zabronione, których konsekwencją są kary określone w kodeksie
wykroczeń, a wśród nich:
 wykroczenia przeciw porządkowi i spokojowi publicznemu ( zbiegowiska, krzyk, hałas,
wybryki zakłócające spoczynek nocny, wywołujące zgorszenie)
 zachowania o charakterze chuligańskim (np. umyślne godzenie w spokój i porządek
publiczny, umyślne uszkadzanie lub niszczenie mienia ).
Kategorie przestępstw z Kodeksu Karnego ścigane z urzędu:
1. Udział w bójce lub pobiciu.
2. Doprowadzenie małoletniego poniżej 15 lat do obcowania płciowego lub poddania się
innej czynności seksualnej.
3. Znęcanie się.
4. Wywieranie wpływu na świadka w celu skłonienia do cofnięcia skarg lub wpłynięcia
na złożone zeznania.
5. Podrabianie dokumentów.
6. Kradzież.
7. Kradzież z włamaniem.
8. Rozbój.
9. Przywłaszczenie.
10. Oszustwo.
CZYNY KARALNE NIELETNICH,
BĘDĄCE PRZESTĘPSTWAMI I WYKROCZENIAMI,
podkreśleniem zaznaczono czyny związane z przemocą
 nieumyślne spowodowanie śmierci art. 155 kk,
 spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub ciężkiego kalectwa art. 156 § 1
 nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowia lub ciężkiego kalectwa
art. 156 § 2 kk,
 spowodowanie innego naruszenia czynności organizmu art. 157 § 1 kk,
 naruszenie czynności organizmu do 7 dni (czyn ścigany z oskarŜenia prywatnego) art.
157 § 2 kk,
 nieumyślne spowodowanie naruszenia czynności organizmu art. 157 § 3 kk,
 udział w bójce lub pobiciu z narażeniem na bezpośrednie
 niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu art. 158 § 1 kk,
 udział w bójce lub pobiciu ze skutkiem śmiertelnym art. 158 § 3 kk,
 udział w bójce lub pobiciu przy użyciu broni lub innego niebezpiecznego
narzędzia art. 159 kk,
 sprowadzenie powszechnego niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia lub mienia w
postaci pożaru, rozprzestrzenienia się substancji trujących, duszących lub parząc art.
163 § 1 kk,
33

































nieumyślne sprowadzenie powszechnego niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia lub
mienia w postaci pożaru, rozprzestrzenienia się substancji trujących, duszących lub
parzących art. 163 § 2 kk,
spowodowanie śmierci poprzez sprowadzenie powszechnego niebezpieczeństwa dla
życia, zdrowia lub mienia w postaci pożaru, rozprzestrzenienia się substancji
trujących, duszących lub parzących art. 163 § 3 kk.
zgwałcenie (czyn ścigany na wniosek pokrzywdzonego) art. 197 § 1,2 kk,
zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z innymi osobami art. 197 §
3 kk,
obcowanie płciowe z osobą poniŜej 15 lat art. 200 § 1 kk,
prezentowanie lub udostępnianie treści pornograficznych osobom do 15 lat art. 200 §
2,3 kk,
rozpijanie małoletniego art. 208 kk,
znieważenie (czyn ścigany z oskarŜenia prywatnego) art. 216 § 1 kk,
naruszenie nietykalności cielesnej (czyn ścigany z oskarżenia prywatnego) art. 217 § 1
kk,
publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa i jego pochwała art. 255 § 1,3 kk,
nielegalne posiadanie broni palnej (w tym gazowej) i amunicji art. 263 § 1,2 kk,
podrabianie lub przerabianie dokumentu art. 270 § 1,3 kk,
używanie podrobionego dokumentu art. 270 § 1,2 kk,
kradzież lub przywłaszczenie dokumentu stwierdzającego toŜsamość art. 275 § 1 kk,
kradzież cudzej rzeczy o wartości powyŜej 250 PLN art. 278 § 1,3 kk,
kradzież rzeczy o wartości do 250 PLN (wykroczenie) art. 119 § 1 kw,
kradzież z włamaniem art. 279 § 1 kk,
rozbój, (inaczej rabunek) art. 280 § 1 kk,
rozbój przy użyciu broni palnej, innego niebezpiecznego przedmiotu lub środka
obezwładniającego art. 280 § 2 kk,
kradzież rozbójnicza art. 281 kk,
wymuszenie rozbójnicze (inaczej tzw. "haracz") art. 282 kk,
przywłaszczenie mienia o wartości powyŜej 250 PLN art. 284 § 1 kk,
przywłaszczenie mienia o wartości do 250 PLN (wykroczenie) art. 119 § 1 kw,
uszkodzenie rzeczy (czyn ścigany na wniosek pokrzywdzonego) art. 288 § 1,2 kk,
uszkodzenie rzeczy o wartości poniŜej 250 PLN
(czyn ścigany na wniosek pokrzywdzonego – wykroczenie art. 124 § 1 kw,
zakłócenie porządku publicznego (wykroczenie) art. 51 § 1 kw,zakłócenie
porządku publicznego w sposób chuligański (wykroczenie) art. 51 § 2 kw,
paserstwo umyślne art. 291 § 1,2 kk,
paserstwo nieumyślne art. 292 § 1,2 kk,
paserstwo przedmiotu o wartości do 250 PLN (wykroczenie) art. 122 kw,
nielegalne udzielanie lub nakłanianie do uŜywania środków odurzających art. 45 ust.
1,2
nielegalne udzielanie lub nakłanianie do uŜywania środków odurzających w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej (sprzedaŜ narkotyku) art. 46 ust. 1,2,3
nielegalne posiadanie środków odurzających art. 48 ust. 1,2,
Źródło: Kodeks Karny
34
Procedura postępowania w przypadku skreślenia ucznia z listy uczniów
IV Liceum Ogólnokształcącego im. K.K.Baczyńskiego w Zespole Szkół Nr 4
we Włocławku
Podstawą prawną jest:
1. Ustawa o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256 poz. 2572 z późniejszymi zmianami) art. 39
ust. 2, art. 41 ust. 1 pkt. 5, art. 43 ust. 1 i ust. 3, art. 60 ust. 1 pkt. 7
2. Kodeks postępowania administracyjnego art. 14 § 1 i § 2, art. 73, art. 74, art. 104, art. 107, art.
108
3. Statut Szkoły
Szkoła pełni nie tylko funkcję dydaktyczną, lecz również opiekuńczą i wychowawczą, skreślenie z
listy uczniów winno być stosowane tylko wyjątkowo, w szczególnych przypadkach, po
wykorzystaniu wszystkich możliwości oddziaływania wychowawczego na ucznia, w tym i pomocy
psychologiczno-pedagogicznej.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 21.07.1991r. (III CZP 84/92) skreślenie ucznia z listy
uczniów następuje w formie decyzji administracyjnej. W związku z tym przy podejmowaniu takiej
decyzji obowiązuje procedura zgodna z kodeksem postępowania administracyjnego.
1. Nauczyciel (członek Rady Pedagogicznej) przygotowuje wniosek o wszczęcie postępowania w
sprawie skreślenia z listy uczniów. Przygotowaną dokumentację wnioskodawca przekazuje
Dyrektorowi szkoły.
2. Dyrektor bada, czy dane wykroczenie zostało uwzględnione w Statucie Szkoły jako przypadek,
za który można ucznia skreślić z listy uczniów.
3. Dyrektor szkoły po zapoznaniu się z dokumentacją, przedstawia wniosek o skreślenie z listy
uczniów
do zaopiniowania samorządowi uczniowskiemu. Samorząd wyraża swoją
opinię na piśmie. Opinia ta nie jest jednak wiążąca dla Dyrektora, lecz bez niej decyzja jest
niezgodna z prawem.
4. Dyrektor zwołuje posiedzenie Rady Pedagogicznej. W protokole z posiedzenia powinny się
znaleźć wszystkie informacje, mające wpływ na podjęcie Uchwały o skreśleniu ucznia z listy
uczniów.
5. Rada Pedagogiczna powinna przedyskutować, czy:
1) wykorzystano wszystkie możliwości wychowawczego oddziaływania szkoły na ucznia,
2) uczeń był wcześniej karany karami regulaminowymi,
3) prowadzono z nim rozmowy ostrzegawcze,
4) udzielono mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej itp. 2
6. Rada Pedagogiczna podejmuje uchwałę dotyczącą skreślenia ucznia z listy uczniów. Uchwała
Rady musi zapaść zgodnie z regulaminem Rady przy zachowaniu quorum.
7. Dyrektor bada zgodność uchwały Rady Pedagogicznej z przepisami prawa oświatowego (art. 41
ust. 3 ustawy o systemie oświaty), po czym podejmuje na piśmie decyzję o skreśleniu ucznia z listy
uczniów.
8. Decyzja o skreśleniu powinna zawierać:
a) numer, oznaczenie organu wydającego decyzję, datę wydania,
35
b) oznaczenie strony, której decyzja dotyczy (ucznia),
c) podstawę prawną: art. 39 ust 2 Ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z
2004r. nr 256 poz. 2572 z późniejszymi zmianami), właściwy punkt, paragraf czy art. Statutu szkoły
oraz art. 104 Kpa,
d) treść decyzji (rozstrzygnięcie),
e) uzasadnienie decyzji: faktyczne (za jaki czyn uczeń zostaje skreślony, dowody w tej sprawie),
prawne (powołanie się na Statut Szkoły - dokładna treść zapisu w Statucie),
f) pouczenie o prawie do odwołania,
g) podpis z podaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej do wydania decyzji.
9. Uczniowi przysługuje prawo odwołania od decyzji Dyrektora do organu wskazanego w
pouczeniu zawartym
w decyzji (zgodnie z art.31 pkt.5 lit. b ustawy o systemie oświaty jest
nim kurator oświaty), za pośrednictwem Dyrektora szkoły, w ciągu 14 dni od daty skutecznego
doręczenia (nie zaś wydania) decyzji.
10. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu.
11. Jeżeli uczeń nie jest pełnoletni, decyzję odbierają i podpisują jego rodzice. Jeżeli nie ma
możliwości odbioru decyzji przez rodziców, pismo wysyłane jest pocztą - listem poleconym, za
potwierdzeniem odbioru.
12. Uczeń i jego rodzice mają prawo wglądu w dokumentację dotyczącą sprawy, w części
dotyczącej ich dziecka.
13. Jeżeli uczeń lub jego rodzice/opiekunowie wniosą odwołanie, Dyrektor szkoły w terminie 7 dni
ustosunkowuje się do niego, przeprowadza ponowną analizę sprawy, ewentualnie bada nowe fakty.
14. Jeśli Dyrektor przychyli się do odwołania, wydaje decyzję w sprawie na piśmie.
15. Jeśli Dyrektor podtrzymuje swoją decyzję, w terminie 7 dni jest obowiązany przesłać odwołanie
wraz z pełną dokumentacją sprawy do organu odwoławczego, który ponownie bada sprawę.
Decyzja wydana przez kuratora oświaty może być przez stronę zaskarżona do NSA.
16. W trakcie całego postępowania odwoławczego uczeń ma prawo chodzić do szkoły, do czasu
otrzymania ostatecznej decyzji, chyba, że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
17. Rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108 Kpa) nadaje się w przypadkach:
a) gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego,
b) dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami,
c) ze względu na ważny interes społeczny,
d) ze względu na wyjątkowy interes strony.
18. Od rygoru natychmiastowej wykonalności również służy odwołanie.
36
Dyrektor
Zespołu Szkół Nr 4
IV Liceum
Ogólnokształcące
we Włocławku
WNIOSEK O ROZPOCZĘCIE PROCEDURY SKREŚLENIA Z LISTY UCZNIÓW
Wnioskuję o rozpoczęcie procedury skreślenia uczennicy/ ucznia
……………………………………………………………………………………………………..
imię i nazwisko klasa
IV Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Nr 4 we Włocławku, w związku z przypadkiem
określonym w paragrafie …………… pkt. …………. Statutu Szkoły.
Swoje stanowisko uzasadniam tym, że
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………… ……
Informacja o podejmowanych działaniach wychowawczych:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Załączniki (np. opinia wychowawcy, nauczyciela, poradni psychologiczno-pedagogicznej, notatka
służbowa ze zdarzenia)
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………
data
….…………………………
podpis osoby zgłaszającej wniosek
37
Załącznik 2.
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI
Ankieta, o wypełnienie której Cię prosimy, służyć będzie Szkolnemu Programowi Profilaktyki. Jest ona
całkowicie anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi.
1. Jaka jest Pani/Pana płeć?
 mężczyzna
 kobieta
2. Gdzie najczęściej Pani/Pana zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
 w szkole na lekcji
 w szkole na przerwie
 w szkolnej toalecie
 w szatni
 na boisku szkolnym
 na wycieczkach
 w drodze do lub ze szkoły
3. Czy na terenie szkoły był/a Pan/i świadkiem następujących zachowań?
CZĘSTO
palenie papierosów
picie alkoholu
zażywanie narkotyków, dopalaczy
wyłudzanie pieniędzy
wyzwisk wulgarnymi słowami
szarpania, popychania, bicia
wyśmiewania, poniżania
planowania lub bezpośrednio cyberprzemocy? (wyzwiska
lub groźby za pośrednictwem portali internetowych)
RZADKO
NIGDY
4. Jakie środki zaradcze stosuje Pan/i w przypadku zaobserwowania negatywnych zachowań
uczniów?
TAK
NIE
Rozmowa indywidualna z uczniem
Rozmowa w obecności pedagoga/dyrektora
Wezwanie rodziców do szkoły
Poruszenie problemu na godzinie wychowawczej
Stosowanie kar przewidzianych w Statucie Szkoły/ WSO
5. Do kogo zgłasza się Pan/i o pomoc w przypadku negatywnych zachowań uczniów
 radzę sobie sam/a
 rodziców ucznia
 pedagoga szkolnego
 wychowawcy
 innego nauczyciela
 dyrekcji
38
 inne osoby (jakie?) ...............................
6. Czy otrzymuje Pan/i odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
 tak
 nie
 inne (jakie?) ................................
7. Czy Pani/Pana zdaniem nauczyciele poświęcają odpowiednio dużo czasu zagadnieniom
dotyczącym profilaktyki?
 tak
 tak, większość
 tylko niektórzy
 nie
 nie
mam zdania
8. Czy wie Pan/i jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji,
uzależnień) podejmowane są w szkole?
 tak (jakie?) ...................................................................................................................
..........................................................................................................................................
 nie
 nie wiem
9. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, w której Pan/i uczy?
 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie ze stresem
 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia oraz sposobach
przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
 promowanie zdrowego stylu życia
 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
13. Czy został/a Pan/i zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? □ tak □ nie
14. Czy sam/a podejmuje Pan/i działania profilaktyczne?
 tak (jakie?) …………………………………………………..
 nie
16. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Pani/Pana zdaniem
prowadzone w szkole?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.............................................................
39
ANKIETA DLA RODZICÓW
Ankieta, o wypełnienie której Państwa prosimy, służyć będzie Szkolnemu Programowi Profilaktyki. Jest
ona całkowicie anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi.
10. Jakiej płci jest Pani/Pana dziecko?
 chłopiec
11. Czy Pani/Pana dziecko czuje się w szkole bezpiecznie?
 nie wiem
 dziewczyna
 tak
 nie
12. Czy w szkole do której uczęszcza Pani/Pana dziecko w wystarczający sposób propagowana jest
wiedza na temat:
TAK
NIE
NIE WIEM
Zagrożeń i uzależnień na które może być narażony
uczeń (alkohol, papierosy, narkotyki)
Alternatywnych sposobów spędzania wolnego
czasu
Kultury słowa, eliminowania wulgaryzmów w
każdej przestrzeni publicznej
Zagrożeń związanych z korzystaniem z komputera,
Internetu, telefonu komórkowego
Odpowiedniego funkcjonowania w grupie
rówieśniczej oraz poczucia własnej wartości
13. Czy Pani/Pana dziecko kiedykolwiek było ofiarą przemocy w szkole?
 tak (jakiego rodzaju?) ...................................
 nie
 nie wiem
14. Gdzie najczęściej Pani/Pana zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
 w szkole na lekcji
 w szkole na przerwie
 w szkolnej toalecie
 w szatni
 na boisku szkolnym
 na wycieczkach
 w drodze do lub ze szkoły
15. Czy na terenie szkoły Pani/Pana dziecko było świadkiem następujących zachowań?
TAK
NIE
NIE WIEM
palenie papierosów
picie alkoholu
zażywanie narkotyków, dopalaczy
wyłudzanie pieniędzy
wyzwisk wulgarnymi słowami
szarpania, popychania, bicia
wyśmiewania, poniżania
planowania
lub
bezpośrednio
cyberprzemocy?
(wyzwiska lub groźby za pośrednictwem portali
40
internetowych)
16. Czy według Pani/Pana opinii i obserwacji syn/córka
TAK
NIE
NIE WIEM
pije alkohol
pali papierosy
zażywa narkotyki, dopalacze
stosuje przemoc wobec innych
używa wulgaryzmów
17. Do kogo zwraca się Pani/Pana dziecko w razie problemów w szkole?
 pedagoga szkolnego
 wychowawczy
 innego nauczyciela
 dyrekcji
 inne osoby (jakie?) ...............................
18. Do kogo zwraca się Pani/Pan w razie problemów wychowawczych?
 pedagoga szkolnego
 wychowawcy
 innego nauczyciela
 dyrekcja szkoły
 inne osoby, instytucje (jakie?) ...........................................................
19. Czy Pani/Pan oraz syn/córka otrzymujecie odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
 tak
 nie
 inne (jakie?) ................................
20. Czy wie Pani/Pan jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji,
uzależnień) podejmowane są w szkole?
 tak (jakie?) ...................................................................................................................
..........................................................................................................................................
 nie
 nie wiem
21. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, do której uczęszcza Pani/Pana
dziecko?
 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie ze stresem
 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia oraz sposobach
przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
 promowanie zdrowego stylu życia
 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
22. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Pani/Pana zdaniem
41
prowadzone w szkole?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.............................................................
14. Czy został/a Pan/Pani zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? □ tak
□ nie
15. Czy zadania profilaktyczne są realizowane w klasie, do której uczęszcza Pani/Pana dziecko?
□ tak
□ nie
□ nie wiem
42
ANKIETA DLA UCZNIÓW
Ankieta, o wypełnienie której Cię prosimy, służyć będzie Szkolnemu Programowi Profilaktyki. Jest ona
całkowicie anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi.
23. Jaka jest Twoja płeć?
 chłopak
 dziewczyna
24. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie?  tak
 nie
25. Czy kiedykolwiek byłeś/aś ofiarą przemocy w szkole?
 tak (jakiego rodzaju?) ...................................
 nie
26. Gdzie najczęściej Twoim zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
 w szkole na lekcji
 w szkole na przerwie
 w szkolnej toalecie
 w szatni
 na boisku szkolnym
 na wycieczkach
 w drodze do lub ze szkoły
27. Czy na terenie szkoły byłeś/aś świadkiem następujących zachowań?
TAK
palenie papierosów
picie alkoholu
zażywanie narkotyków, dopalaczy
wyłudzanie pieniędzy
wyzwisk wulgarnymi słowami
szarpania, popychania, bicia
wyśmiewania, poniżania
planowania lub bezpośrednio cyberprzemocy? (wyzwiska lub groźby
za pośrednictwem portali internetowych)
Presji seksualnej (poklepywanie, dotykanie w miejsca intymne,
dowcipy,
filmy
o
treści
erotycznej
i
inne
………………………………………………………………)
NIE
28. Czy zdarza ci się:
CZĘSTO
RZADKO
NIGDY
RAZ
(spróbowałem/am)
pić alkohol
palić papierosy
zażywać narkotyki, dopalacze
stosować przemoc wobec innych
używać wulgaryzmów
Jeśli
tak
napisz
w
jakich
miejscach
i
okolicznościach
……………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
……………………
43
7. Wskaż przyczynę sięgania przez młodzież po środki odurzające.
- ciekawość
-lepsza zabawa
- odrzucenie
- problemy rodzinne
- kłopoty
- stres
- namowa kolegów
- problemy w szkole
- samotność
29. Do kogo zwracasz się w razie problemów w szkole?
 rodziców
 pedagoga szkolnego
 wychowawcy
 innego nauczyciela
 dyrekcji
 inne osoby (jakie?) ...............................
30. Do kogo zwracasz się w razie problemów z rodzicami?
 pedagoga szkolnego
 wychowawcy
 innego nauczyciela
 dyrekcja szkoły
 inne osoby, instytucje (jakie?) ...........................................................
31. Czy otrzymujesz odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
 tak
 nie
 inne (jakie?) ................................
32. Czy wiesz jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji,
uzależnień) podejmowane są w szkole?
 tak (jakie?) ...................................................................................................................
..........................................................................................................................................
 nie
 nie wiem
33. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, do której uczęszczasz?
 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie ze stresem
 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia oraz sposobach
przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
 promowanie zdrowego stylu życia
 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
13. Czy zostałeś/aś zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? □ tak
□ nie
44
14. Czy w Twojej klasie przeprowadzone zostały zajęcia profilaktyczne?
□ tak (jakie?) ………………………………………………………
□ nie
□ nie wiem
15. Jeśli tak to czy były one:
 nudne
 interesujące
 potrzebne
 niepotrzebne
 nie mam zdania
16. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Twoim zdaniem prowadzone
w szkole?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.............................................................
45
Załącznik 3.
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI
Ankieta, o wypełnienie której Cię prosimy, służyć będzie Szkolnemu Programowi Profilaktyki. Jest ona
całkowicie anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi.
34. Jaka jest Pani/Pana płeć?
6 mężczyzn
33 kobiety
suma 39
35. Gdzie najczęściej Pani/Pana zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
4 w szkole na lekcji
28 w szkole na przerwie
16 w szkolnej toalecie
7 w szatni
3 na boisku szkolnym
9 na wycieczkach
14 w drodze do lub ze szkoły
1 brak odpowiedzi
36. Czy na terenie szkoły był/a Pan/i świadkiem następujących zachowań?
CZĘSTO
palenie papierosów
17
picie alkoholu
zażywanie narkotyków, dopalaczy
wyłudzanie pieniędzy
2
wyzwisk wulgarnymi słowami
20
szarpania, popychania, bicia
13
wyśmiewania, poniżania
14
planowania lub bezpośrednio cyberprzemocy? (wyzwiska 14
lub groźby za pośrednictwem portali internetowych)
RZADKO
16
5
2
2
17
22
19
8
37. Jakie środki zaradcze stosuje Pan/i w przypadku zaobserwowania negatywnych
uczniów?
TAK
Rozmowa indywidualna z uczniem
39
Rozmowa w obecności pedagoga/dyrektora
37
Wezwanie rodziców do szkoły
36
Poruszenie problemu na godzinie wychowawczej
30
Stosowanie kar przewidzianych w Statucie Szkoły/ WSO
36
38. Do kogo zgłasza się Pan/i o pomoc w przypadku negatywnych zachowań uczniów
25 radzę sobie sam/a
25 rodziców ucznia
32 pedagoga szkolnego
27 wychowawcy
7 innego nauczyciela
16 dyrekcji
1 inne osoby (jakie?) ...............................
46
NIGDY
4
29
33
29
2
2
3
10
zachowań
NIE
0
1
2
5
1
- psycholog PPP,
- pedagog PPP,
- specjaliści 2
39. Czy otrzymuje Pan/i odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
28 tak
2 nie
nie zawsze 11
40. Czy Pani/Pana zdaniem nauczyciele poświęcają odpowiednio dużo czasu zagadnieniom
dotyczącym profilaktyki?
3 tak
14 tak, większość
16 tylko niektórzy
5 nie
1 nie
mam zdania
41. Czy wie Pan/i jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji,
uzależnień) podejmowane są w szkole?
34 tak (jakie?) ...................................................................................................................
- pogadanki 16
- działania wychowawców, pedagogów mające na celu współpracę z nauczycielami
- spotkania ze specjalistami 12
- obecność funkcjonariuszy Policji i Straży Miejskiej przed szkołą
- rady pedagogiczne szkoleniowe
- zajęcia/programy profilaktyczne (w tym szkolne) 9
- godziny wychowawcze 3
- rozmowy z uczniami 2
- prelekcje 5
- filmy poglądowe 2
- spotkania z psychologiem i pedagogiem PPP 3
- rozmowa z uczniami w obecności pedagoga 3
- akcje profilaktyczne 3
- wykłady o przemocy w internecie
- zajęcia/spotkania/rozmowy z pedagogiem 7
- gazetki szkolne
- tematyka godzin wychowawczych 2
- ograniczanie zachowań ryzykownych
- debaty 2
- lekcje WDZ
- teatrzyki profilaktyczne wystawiane przez młodzież
- doradca zawodowy
- pielęgniarka szkolna 1
- apele 2
- szkolenia
- rozmowy indywidualne
0 nie
5 nie wiem
42. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, w której Pan/i uczy?
 33 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
 24 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
47

22 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie ze
stresem
 33 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia oraz sposobach
przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
 21 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
 31 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
 35 promowanie zdrowego stylu życia
 17 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
10. Czy został/a Pan/i zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? 32 tak
5 nie
2 nie pamiętam
11. Czy sam/a podejmuje Pan/i działania profilaktyczne?
30 tak (jakie?) …………………………………………………..
- rozmowy 6
- programy profilaktyczne 2
- kierowane do specjalistów 1
- przeciwdziałanie agresji 1
- przeciwdziałanie uzależnieniom 1
- wspólne działania z pedagogiem 1
- tematyka na zajęciach 1
- godziny wychowawcze 5
- zajęcia z przedmioty Wiedza Obywatelska 2
- zdrowy tryb życia 2
- pogadanki 2
- Prezentacje multimedialne 1
- wszystkie lub większość z pkt.9 4
- bardzo dużo 1
8 nie
1 brak odpowiedzi
12. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Pani/Pana zdaniem
prowadzone w szkole?
48
- filmy edukacyjne z zakresu profilaktyki
- surowsze kary za przewinienia uczniów
- spotkania z osobami uzależnionymi „Historia uzależnień”
- wzmacnianie poczucia wartości uczniów
- jest ich już odpowiednio dużo w naszej szkole 2
- są już urozmaicone wieloaspektowe
- więcej zajęć na godzinach wychowawczych z pedagogiem
- więcej spotkań ze specjalistami: psycholog, pedagog lekarze, policja, dietetk, pielęgniarka ….
19
- wszystkie w/w 1
-SPP
- sumienne przestrzeganie procedur Statutu Szkoły 2
- apele tematyczne
- zatrudnienie psychologa i ochraniarza
- na każdej godzinie wychowawczej dokonać krótkiego podsumowania zachowywania się
uczniów przez przewodniczącego
- zorganizować konkursy międzyklasowe
- zorganizować spotkanie z kuratorem uczniów
- na apelach przedstawiać uczniów najgorszych i najlepszych
49
ANKIETA DLA RODZICÓW G7
Ankieta, o wypełnienie której Państwa prosimy, służyć będzie Szkolnemu Programowi Profilaktyki. Jest
ona całkowicie anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi.
1. Jakiej płci jest Pani/Pana dziecko?
suma 75
42 chłopiec
2. Czy Pani/Pana dziecko czuje się w szkole bezpiecznie?
11 nie wiem
32 dziewczyna
62 tak
0 nie
3. Czy w szkole do której uczęszcza Pani/Pana dziecko w wystarczający sposób propagowana jest
wiedza na temat:
TAK
NIE
NIE WIEM
Zagrożeń i uzależnień na które może być narażony
39
8
25
uczeń (alkohol, papierosy, narkotyki)
Alternatywnych sposobów spędzania wolnego
28
11
30
czasu
Kultury słowa, eliminowania wulgaryzmów w
36
9
22
każdej przestrzeni publicznej
Zagrożeń związanych z korzystaniem z komputera,
35
12
24
Internetu, telefonu komórkowego
Odpowiedniego funkcjonowania w grupie
35
5
19
rówieśniczej oraz poczucia własnej wartości
4. Czy Pani/Pana dziecko kiedykolwiek było ofiarą przemocy w szkole?
4 tak (jakiego rodzaju
- nękane przez rówieśników,
- wyśmiewane przez kolegów
63 nie
6 nie wiem
5. Gdzie najczęściej Pani/Pana zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
3 w szkole na lekcji
39 w szkole na przerwie
30 w szkolnej toalecie
28 w szatni
15 na boisku szkolnym
4 na wycieczkach
28 w drodze do lub ze szkoły
6. Czy na terenie szkoły Pani/Pana dziecko było świadkiem następujących zachowań?
TAK
NIE
NIE WIEM
palenie papierosów
20
23
29
picie alkoholu
6
31
31
zażywanie narkotyków, dopalaczy
5
30
30
wyłudzanie pieniędzy
3
27
35
wyzwisk wulgarnymi słowami
31
11
23
szarpania, popychania, bicia
30
20
19
wyśmiewania, poniżania
23
15
28
50
planowania
lub
bezpośrednio
cyberprzemocy?
(wyzwiska lub groźby za pośrednictwem portali
internetowych)
4
23
34
7. Czy według Pani/Pana opinii i obserwacji syn/córka
TAK
pije alkohol
pali papierosy
zażywa narkotyki, dopalacze
stosuje przemoc wobec innych
używa wulgaryzmów
NIE
0
3
0
1
10
71
71
73
69
50
NIE WIEM
1
0
0
4
13
8. Do kogo zwraca się Pani/Pana dziecko w razie problemów w szkole?
13 pedagoga szkolnego
50 wychowawczy
3 innego nauczyciela
0 dyrekcji
15 inne osoby (jakie?)
- syn rozmawia ze mną, nigdy nie mówił mi, że zwraca się do innych osób 1
- rodziców 12
- siostry
- żadne z powyższych
9. Do kogo zwraca się Pani/Pan w razie problemów wychowawczych?
19 pedagoga szkolnego
60 wychowawcy
2 innego nauczyciela
0 dyrekcja szkoły
4 inne osoby, instytucje (jakie?)
- rodzice 3
- nie ma potrzeby
10. Czy Pani/Pan oraz syn/córka otrzymujecie odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
59 tak
7 nie
0 inne (jakie?)
11. Czy wie Pani/Pan jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji,
uzależnień) podejmowane są w szkole?
10 tak (jakie?)
- przez wychowawcę lub pedagoga
- pogadanki na lekcjach
- prezentacje, filmy, widowiska teatralne
65 nie
51
12. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, do której uczęszcza Pani/Pana
dziecko?
19 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
8 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
8 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie ze stresem
13 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia oraz sposobach
przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
6 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
22 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
11 promowanie zdrowego stylu życia
8 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
13. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Pani/Pana zdaniem
prowadzone w szkole?
- uzależnienia od alkoholu i narkotyków, papierosów i dopalaczy. Antykoncepcja w tym
zabezpieczanie przed chorobami
- rozmowy, informacje, broszury
- punkt 3 z poprzedniego pytania
- rozmowa z uczniami prowadzona przez osoby z odpowiednim przygotowaniem
- więcej tłumaczyć na lekcjach trudnych tematów
- udział w akcjach ogólnopolskich, programach
- kultura i bezpieczeństwo 2
- poczucie własnej wartości.
14. Czy został/a Pan/Pani zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? 34 tak
27 nie
15. Czy zadania profilaktyczne są realizowane w klasie, do której uczęszcza Pani/Pana dziecko?
23 tak
2 nie
45 nie wiem
52
ANKIETA DLA RODZICÓW LO
Ankieta, o wypełnienie której Państwa prosimy, służyć będzie Szkolnemu Programowi Profilaktyki. Jest
ona całkowicie anonimowa. Prosimy o szczere odpowiedzi.
1. Jakiej płci jest Pani/Pana dziecko?
suma 48
9 chłopiec
39 dziewczyna
2. Czy Pani/Pana dziecko czuje się w szkole bezpiecznie?
42 tak
0 nie
2 nie wiem
3. Czy w szkole do której uczęszcza Pani/Pana dziecko w wystarczający sposób propagowana jest
wiedza na temat:
TAK
NIE
NIE WIEM
Zagrożeń i uzależnień na które może być narażony
26
4
16
uczeń (alkohol, papierosy, narkotyki)
Alternatywnych sposobów spędzania wolnego
25
2
16
czasu
Kultury słowa, eliminowania wulgaryzmów w
25
4
14
każdej przestrzeni publicznej
Zagrożeń związanych z korzystaniem z komputera,
30
1
10
Internetu, telefonu komórkowego
Odpowiedniego funkcjonowania w grupie
24
2
10
rówieśniczej oraz poczucia własnej wartości
4. Czy Pani/Pana dziecko kiedykolwiek było ofiarą przemocy w szkole?
2 tak (jakiego rodzaju
- było szykanowane, wyzywane i popychane
- wyśmiewane
43 nie
3 nie wiem
5. Gdzie najczęściej Pani/Pana zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
1 w szkole na lekcji
16 w szkole na przerwie
14 w szkolnej toalecie
9 w szatni
1 na boisku szkolnym
5 na wycieczkach
16 w drodze do lub ze szkoły
6. Czy na terenie szkoły Pani/Pana dziecko było świadkiem następujących zachowań?
TAK
NIE
NIE WIEM
palenie papierosów
13
11
23
picie alkoholu
1
17
27
zażywanie narkotyków, dopalaczy
2
19
24
wyłudzanie pieniędzy
0
19
24
wyzwisk wulgarnymi słowami
9
11
24
szarpania, popychania, bicia
7
12
25
wyśmiewania, poniżania
6
12
26
planowania
lub
bezpośrednio
cyberprzemocy?
0
14
27
53
(wyzwiska lub groźby za pośrednictwem portali
internetowych)
7. Czy według Pani/Pana opinii i obserwacji syn/córka
TAK
pije alkohol
pali papierosy
zażywa narkotyki, dopalacze
stosuje przemoc wobec innych
używa wulgaryzmów
NIE
3
3
0
0
3
42
40
44
41
39
NIE WIEM
2
4
2
5
5
8. Do kogo zwraca się Pani/Pana dziecko w razie problemów w szkole?
12 pedagoga szkolnego
37 wychowawczy
1 innego nauczyciela
0 dyrekcji
6 inne osoby (jakie?)
- mamy 1
- rodziców 5
9. Do kogo zwraca się Pani/Pan w razie problemów wychowawczych?
11 pedagoga szkolnego
40 wychowawcy
1 innego nauczyciela
2 dyrekcja szkoły
3 inne osoby, instytucje (jakie?)
- do psychologa, PPP
- rodzice 2
10. Czy Pani/Pan oraz syn/córka otrzymujecie odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
42 tak
0 nie
0 inne (jakie?)
11. Czy wie Pani/Pan jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji,
uzależnień) podejmowane są w szkole?
4 tak (jakie?)
- programy profilaktyczne, apele,
- pogadanki, spotkania z policją,
- rozmowy,
- prelekcje
38 nie
12. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, do której uczęszcza Pani/Pana
54
dziecko?
10 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
13 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
9 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie ze stresem
11 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia oraz sposobach
przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
11 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
15 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
12 promowanie zdrowego stylu życia
8 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
13. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Pani/Pana zdaniem
prowadzone w szkole?
- na lekcjach wychowawczych,
- dotyczące przemocy,
- profilaktyka wykorzystywania czasu wolnego,
- nie wiem.
14. Czy został/a Pan/Pani zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? 25 tak
14 nie
(nie byłam na pierwszym spotkaniu)
15. Czy zadania profilaktyczne są realizowane w klasie, do której uczęszcza Pani/Pana dziecko?
24 tak
0 nie
19 nie wiem
55
ANKIETA DLA UCZNIÓW
Uczestnicy: uczniowie LO 150 uczniów
1. Jaka jest Twoja płeć? 50 chłopak
2. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie?
100 dziewczyna
125 tak
25 nie
3.Czy kiedykolwiek byłeś/aś ofiarą przemocy w szkole?
17 tak ( dręczenie, bicie wyzwiska, przemoc psychiczna, kradzież )
131 nie
4. Gdzie najczęściej Twoim zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
28 w szkole na lekcji
85 w szkole na przerwie
60 w szkolnej toalecie
38 w szatni
23 na boisku szkolnym
16 na wycieczkach
51 w drodze do lub ze szkoły
5. Czy na terenie szkoły byłeś/aś świadkiem następujących zachowań?
TAK
palenie papierosów
picie alkoholu
zażywanie narkotyków, dopalaczy
wyłudzanie pieniędzy
wyzwisk wulgarnymi słowami
szarpania, popychania, bicia
wyśmiewania, poniżania
planowania lub bezpośrednio cyberprzemocy? (wyzwiska lub groźby
za pośrednictwem portali internetowych)
Presji seksualnej (poklepywanie, dotykanie w miejsca intymne,
dowcipy,
filmy
o
treści
erotycznej
i
inne
………………………………………………………………)
NIE
108
48
22
33
107
94
100
41
41
91
125
114
37
52
44
106
48
99
6. Czy zdarza ci się:
CZĘSTO
RZADKO
NIGDY
RAZ
(spróbowałem/am)
pić alkohol
30
26
6
7
palić papierosy
zażywać narkotyki, dopalacze
stosować przemoc wobec innych
56
75
25
9
23
34
78
126
110
12
19
7
8
używać wulgaryzmów
44
69
30
4
Jeśli tak napisz w jakich miejscach i okolicznościach:
poza szkoła, na imprezach, na spotkaniach rodzinnych, dobry powód, w
sklepie za szkołą, w parku, w domu
7. Wskaż przyczynę sięgania przez młodzież po środki odurzające.
106 ciekawość
91 lepsza zabawa
47 odrzucenie
66 problemy rodzinne
51 kłopoty
65 stres
93 namowa kolegów
59 problemy w szkole
57 samotność
8. Do kogo zwracasz się w razie problemów w szkole?
79 rodziców
15 pedagoga szkolnego
10 wychowawcy
6 innego nauczyciela
5 dyrekcji
51 inne osoby (jakie?) do nikogo, do kolegi/koleżanki, przyjaciel,
przyjaciółka, brat, siostra, babcia, sam sobie radzę
9. Do kogo zwracasz się w razie problemów z rodzicami?
23 pedagoga szkolnego
27 wychowawcy
3 innego nauczyciela
57
2 dyrekcja szkoły
58 inne osoby, instytucje (jakie?) rodzeństwo, przyjaciel, chłopak,
brat, do nikogo
10. Czy otrzymujesz odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
112tak
28nie
odp. , sam sobie radzę,
4 inne (jakie?) nie potrzebuję pomocy, brak
11 Czy wiesz jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy,
agresji, uzależnień) podejmowane są w szkole?
20 tak (jakie?) zajęcia profilaktyczne, rozmowy
32 nie
98 nie wiem
12 Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, do której
uczęszczasz?
43 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
42 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w
szkole
36 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz
radzenia sobie ze stresem
40 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują
uzależnienia oraz sposobach przeciwdziałania nim i radzenia sobie z
nałogami
36 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
67przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
36 promowanie zdrowego stylu życia
29 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
13. Czy zostałeś/aś zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki? 67 tak
69 nie
14. Czy w Twojej klasie przeprowadzone zostały zajęcia profilaktyczne?
54
74
tak (jakie?)alkohol, dopalacze, uzależnienia , doradztwo zaw.
nie wiem
15. Jeśli tak to czy były one:
17 nudne
23 interesujące
16 potrzebne
7 niepotrzebne
58
73 nie mam zdania
29 nie
16. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Twoim zdaniem prowadzone
w szkole?
Zajęcia integrujące, nt. uzależnień, spotkania z ciekawymi ludźmi,
sposoby radzenia sobie z konfliktami, happeningi dot. profilaktyki,
wzmacnianie wiary w siebie, nt. narkotyków, dopalaczy, spotkania z
policją, edukacja teatralna, warcaby i inne gry, zagrożenia na imprezach,
grupowe spotkania problemowe
59
Podsumowanie ankiety dla uczniów- gimnazjum
Uczestnicy: gimnazjum 159 uczniów
Płeć?
 72 chłopak
 87 dziewczyna
43. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie?

125 tak
32 nie

44. Czy kiedykolwiek byłeś/aś ofiarą przemocy w szkole?
 32 tak (przemoc psychiczna, fizyczna )
 123 nie
45. Gdzie najczęściej Twoim zdaniem dochodzi do nagannych zachowań uczniów?
58
97
64
41
35
20
33
w szkole na lekcji
w szkole na przerwie
w szkolnej toalecie
w szatni
na boisku szkolnym
na wycieczkach
w drodze do lub ze szkoły
46. Czy na terenie szkoły byłeś/aś świadkiem następujących zachowań?
TAK
palenie papierosów
picie alkoholu
zażywanie narkotyków, dopalaczy
wyłudzanie pieniędzy
wyzwisk wulgarnymi słowami
szarpania, popychania, bicia
wyśmiewania, poniżania
planowania lub bezpośrednio cyberprzemocy? (wyzwiska lub
groźby za pośrednictwem portali internetowych)
presji seksualnej (poklepywanie, dotykanie w miejsca intymne,
dowcipy, filmy o treści erotycznej
inne ………………………………………………………………)
60
NIE
131
32
35
23
131
105
117
42
28
127
124
136
28
54
42
117
27
132
3
156
47. Czy zdarza ci się:
CZĘSTO
RZADKO
NIGDY
RAZ
11
15
4
18
55
25
13
4
24
65
93
109
135
110
31
28
15
9
6
3
pić alkohol
palić papierosy
zażywać narkotyki, dopalacze
stosować przemoc wobec innych
używać wulgaryzmów
5a) Jeśli tak napisz w jakich miejscach i okolicznościach:







gdy jestem zdenerwowany,
gdy się pokłócę,
gdy mnie poniżali,
na w-f,
poza szkołą,
na imprezach,
na spotkaniach rodzinnych
6. Wskaż przyczynę sięgania przez młodzież po środki odurzające.
100 ciekawość
99 namowa kolegów
83 problemy rodzinne
82 lepsza zabawa
72 stres
67 problemy w szkole
57 kłopoty
56 odrzucenie
54 samotność
7. Do kogo zwracasz się w razie problemów w szkole?
90 rodziców
22 pedagoga szkolnego
33 wychowawcy
5 innego nauczyciela
2 dyrekcji
51 innej osoby: (jakiej?) rodzina, przyjaciele, koledzy,
nikogo
11. Do kogo zwracasz się w razie problemów z rodzicami?
61
pielęgniarki, do
31
22
3
0
72
pedagoga szkolnego
wychowawcy
innego nauczyciela
dyrekcja szkoły
innej osoby, instytucje (jakie?) przyjaciel, do nikogo
12. Czy otrzymujesz odpowiednią pomoc, gdy zachodzi taka potrzeba?
 111 tak
 35 nie
 6 inne (jakie?)
13. Czy wiesz jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki (w zakresie przemocy, agresji, uzależnień)
podejmowane są w szkole?



27 tak (jakie?) zajęcia profilaktyczne, nagana
29 nie
100 nie wiem
14. Które z działań profilaktycznych podejmowane są w szkole, do której uczęszczasz?








52 eliminowanie lub ograniczanie zachowań agresywnych
34 kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole
41 kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia
sobie ze stresem
45 dostarczanie wiedzy o spustoszeniach, jakie dokonują uzależnienia
oraz sposobach przeciwdziałania nim i radzenia sobie z nałogami
41 wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów
76 przygotowanie młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia
67 promowanie zdrowego stylu życia
39 propagowanie właściwego wykorzystywania czasu wolnego
15. Czy zostałeś/aś zapoznany/a ze Szkolnym Programem Profilaktyki?
 83 tak
 67 nie
13. Czy w Twojej klasie przeprowadzone zostały zajęcia profilaktyczne?

34 tak
(jakie?)rozmowa z dyr., dopalacze, używki, o emocjach, czytanie programu
profilaktyki


29 nie
69 nie wiem
62
14. Jeśli tak, to były one:





19 nudne
22 interesujące
28 potrzebne
10 niepotrzebne
71 nie mam zdania
15. Jakiego rodzaju dodatkowe działania profilaktyczne powinny być Twoim zdaniem prowadzone w
szkole?





zajęcia grupowe z pedagogiem, psychologiem nt. uzależnień, przemocy
psychicznej ,
sposoby radzenia sobie z konfliktami,
wzmacnianie poczucia własnej wartości,
asertywności,
spotkania nt. skutków prawnych wchodzenia w konflikt z prawem.
63
Załącznik 4.
Wnioski z ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli.
1. Przebadano 39 nauczycieli ZS4, w tym 32 kobiety i 6 mężczyzn.
2. Wg nauczycieli do nagannych zachowań uczniów najczęściej dochodzi w szkole na przerwie,
w szkolnej toalecie i w drodze do lub ze szkoły. Co wpływa na powyższy stan? Jakie
przedsięwziąć środki zaradcze? Zwiększenie intensywności kontroli przez nauczycieli podczas
pełnienia dyżurów w czasie przerw.
3. Najczęściej nauczyciele na terenie szkoły byli świadkami następujących zachowań: wyzwisk
wulgarnymi słowami, palenia papierosów, wyśmiewania i poniżania uczniów oraz planowania
lub stosowania bezpośrednio cyberprzemocy. Najrzadziej lub prawie nigdy nie spotkali się z
problemem zażywania narkotyków i dopalaczy w szkole oraz wyłudzania pieniędzy i picia
alkoholu.
4. Środki zaradcze zastosowane przez nauczycieli to rozmowy indywidualne z uczniem,
rozmowy w obecności pedagoga oraz wyzwanie rodziców do szkoły i stosowanie kar
przewidzianych w Statucie i w WSO.
5. Nauczyciele w przypadku negatywnych zachowań uczniów radzą sobie poprzez: zgłaszanie
problemu do pedagoga szkolnego, do wychowawcy oraz radzą sobie sami.
6. W większości nauczyciele deklarują, że otrzymują pomoc w trudnych przypadkach – 28.
7. Nauczyciele wykazali krytycyzm stwierdzając w większości, że tylko niektórzy z nich
poświęcają dużo czasu problemom profilaktyki.
8. Prawie wszyscy wiedzą jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki podejmowane są w
szkole.
9. Najbardziej zauważalne przez nauczycieli działania profilaktyczne podejmowane na terenie
szkoły to: promowanie zdrowego stylu życia, eliminowanie lub ograniczanie zachowań
agresywnych, sposobach przeciwdziałania i radzenia sobie z nałogami.
10. Ze Szkolnym Programem Profilaktyki zapoznało się 32 nauczycieli! A reszta? Bez
znajomości SPP nie można realizować Programu Wychowawczego Szkoły, gdyż jest on jego
częścią składową. Dokumenty szkoły umieszczone są na stronie internetowej szkoły oraz w
zgromadzone w czytelni szkolnej. Ponadto każdy program zatwierdzany jest przez Radę
Pedagogiczną.
11. Nie wszyscy nauczyciele podejmują działania profilaktyczne w szkole.
12. Nauczyciele wskazują dodatkowe działania profilaktyczne, jakie powinny być
wprowadzone w szkole. Najczęściej wskazują na organizowanie spotkań ze specjalistami –
prawie połowa nauczycieli. Niektórzy uważają, że jest ich odpowiednio dużo, są urozmaicone
i wieloaspektowe.
64
Wnioski z ankiet przeprowadzonych wśród rodziców.
1. Przebadano rodziców 48 uczniów LO i 75 uczniów G7.
2. W gimnazjum czuje się bezpiecznie 62 uczniów G i 42 LO.
3. Rodzice uważają, że w szkole w wystarczający sposób propagowana jest wiedza na temat
profilaktyki w większości zaproponowanych w ankiecie obszarach. Najmniej wg nich
propagowana jest wiedza w obszarze Lo odpowiedniego funkcjonowania w grupie
rówieśniczej oraz poczucia własnej wartości, a w G7 odnośnie alternatywnych sposobów
spędzania czasu wolnego.
4. Na pytanie dotyczące represjonowania dziecka w szkole odpowiedzi rodziców wskazują na
duże poczucie bezpieczeństwa swoich dzieci zapewnione im w szkole, G 63 wśród badanych,
w LO 43.
5. Zdaniem rodziców do nagannych zachowań uczniów na terenie szkoły najczęściej
dochodzi na przerwie (G 39, LO 16), w G w szkolnej toalecie 30, w drodze do lub ze szkoły
zarówno w G jak i w LO.
6. Wg rodziców ich dziecko było na terenie szkoły świadkiem nagannych zachowań:
Przemocy słownej, fizycznej i psychicznej w G, a w LO świadkiem palenia papierosów.
7. Rodzice uważają, że ich dzieci nie zażywają narkotyków i dopalaczy, nie piją alkoholu i
nie palą papierosów zarówno w LO jak i w G.
8. W sytuacjach problemowych w szkole uczniowie najczęściej zgłaszają się do
wychowawców i do pedagoga szkolnego. Uczniowie G również zgłaszają problemy swoim
rodzicom.
9. W razie problemów wychowawczych z dzieckiem rodzice zwracają się o pomoc do
wychowawcy i do pedagoga szkolnego.
10. Rodzice deklarują, że ich dzieci otrzymują w szkole odpowiednią pomoc. G 59, LO 42.
11. W większości rodzice nie wiedzą jakie formy pomocy uczniom i profilaktyki
podejmowane są w szkole – LO 38. G – 65.
12. Mimo wcześnijszej odpowiedzi rodzice znają działania profilaktyczne podejmowane w
szkole. Najczęściej wg nich są to LO przygotowanie młodzieży do dalszej drogi kształcenia i
kształtowanie zasad poprawnej komunikacji personalnej w szkole. W G przygotowanie
młodzieży do wyboru dalszej drogi kształcenia i eliminowanie lub ograniczanie zachowań
agresywnych.
13. Rodzice wskazują dodatkowe działania profilaktyczne, które powinny być prowadzone w
szkole, tj.: LO na lekcjach wychowawczych, G kultura i bezpieczeństwo.
14. Rodzice deklarują, że w większości zostali zapoznani z SPP – zarówno LO jak i G
15. Z ankiet wynika, że rodzice LO widzą działania profilaktyczne prowadzone w klasie
swojego dziecka – 24. Natomiast w G rodzice w większości nie posiadają takiej wiedzy – 45.
65
Wnioski ankiet przeprowadzonych wśród uczniów.
1. Uczniowie w zdecydowanej większości czują się w szkole bezpiecznie i nigdy nie byli
ofiarą przemocy.
2. Do nagannych zachowań uczniów dochodzi na przerwie oraz w szkolnej toalecie. Na
terenie szkoły zaobserwowano zjawiska: palenie papierosów, wyzywania , wyśmiewania ,
poniżania, bicia oraz szarpania.
3. Najczęściej zdarza się młodym ludziom używać wulgaryzmów, pić alkohol oraz palić
papierosy w sytuacji zdenerwowania, kłótni, bycia poniżanym, na lekcji w-f, imprezach , w
tym rodzinnych, w sklepie za szkołą oraz w parku.
4. W razie problemów w szkole zarówno gimnazjaliści jak i licealiści zgłaszają się po pomoc
do rodziców, następnie bliskiej osoby- przyjaciela, rodziny, w dalszej kolejności do
wychowawcy i pedagoga szkolnego.
5. W przypadku problemów z rodzicami młodzież szuka pomocy u bliskiej osoby rozumianej
jako przyjaciel, kolega, bądź radzą sobie sami. Pozostali zgłaszają się do pedagoga lub
wychowawcy.
6. W zdecydowanej większości licealiści deklarują otrzymywanie pomocy w razie
problemów, czego nie podzielają ich młodsi koledzy.
7. Większość badanych nie wie jakie formy pomocy podejmowane są w szkole.
8. Niemal połowa badanych deklaruje, że nie została zapoznana ze SPP.
9. W większości uczniowie nie wiedzą czy w ich klasie zostały przeprowadzone zajęcia
profilaktyczne. Jeśli miały one miejsce, młodzież ma do nich neutralny stosunek, deklarując
stwierdzenie ,,nie mam zdania”.
10. Jako przyczynę sięgania po środki odurzające młodzi ludzie wskazują: ciekawość, lepszą
zabawę, namowę kolegów( gimnazjaliści- problemy rodzinne).
11. Uczniowie dostrzegają działania profilaktyczne podejmowane w szkole, jednak zgłaszają
zapotrzebowanie na zajęcia integrujące, nt. uzależnień, oraz sposobów radzenia sobie z
konfliktami.
66