1 Kazimierz Pek MIC Stanis aw Papczy ski o czci i na ladowaniu

1 Kazimierz Pek MIC Stanis aw Papczy ski o czci i na ladowaniu

Kazimierz Pek MIC
Stanisaw Papczyski o czci i naladowaniu Niepokalanej Matki Chrystusa
O. Stanis
aw Papczyski (+1701)1 pozostawi
na swej drodze wiary lady umi
owania Matki Chrystusa.
Wyróniaj si one przynajmniej dwoma szczegó
ami. Cechuje je wyjtkowe skupienie uwagi na misterium
Niepokalanego Poczcia Maryi oraz pragnienie praktykowania takiej pobonoci maryjnej, która polega na
naladowaniu Jej ycia. Daj temu wyraz pozostawione pisma i zrealizowane inicjatywy pasterskie o.
Papczyskiego.
Zdumienie z powodu Maryi
Pozostaje wci bez odpowiedzi pytanie: dlaczego akurat pocztek ycia Matki Jezusa wzbudzi
u o.
Stanis
awa a tak wielkie zainteresowanie? W zachowanych pismach nie sposób znale stosownego
wyt
umaczenia. Mona jedynie spotka wielokrotnie wyraane, czsto z zachwytem, przekonanie, e ycie
Matki Jezusa zacz
o si bez grzechu i e dla obrony tej prawdy warto odda nawet w
asne ycie.
Taki stan rzeczy nalea
oby z pewnoci t
umaczy duchem tamtej epoki. O tej sprawie dyskutowali
teologowie w wielu szko
ach i uniwersytetach. O. Papczyski (ur. 1631) uczy
si w szko
ach prowadzonych
przez jezuitów, pijarów i franciszkanów, mia
wic okazj zapozna si z ówczesn dyskusj, która nieraz
przeradza
a si w powane spory. Czy jednak mog
o to wp
yn na jego zainteresowanie yciem Maryi w chwili
Jej poczcia?
Nauka o niepokalanym poczciu Maryi mia
a ju w tym czasie swego rodzaju pozytywn wyk
adni w
nauczaniu Kocio
a. Midzy innymi w 1476 roku papie Sykstus IV zatwierdzi
dla celebracji formularz
mszalny i oficjum o niepokalanym poczciu Maryi. Natomiast kolejni papiee: Pawe
IV w 1617 roku i
Grzegorz XV w 1622 roku zabronili wyg
aszania publicznie i w pismach prywatnych opinii sprzecznych z nauk
o niepokalanym poczciu Matki Chrystusa. Gdyby na Soborze w Bazylei w 1439 roku nie pope
niono b
dów
kanoniczno-prawnych, dosz
oby te zapewne do og
oszenia dogmatu wiary w niepokalane poczcie Maryi w
brzmieniu zblionym do tego z 1854 roku. Z kolei Sobór w Trydencie, w 1546 roku, w dokumencie
powiconym teologii grzechu pierworodnego zastrzeg
, e by
a wolna od niego wita i niepokalana Dziewica
Maryja, Boa Rodzicielka.
Przysz
o zatem o. Papczyskiemu zabra g
os w sprawie niepokalanego poczcia Maryi w sytuacji, gdy
wród teologów i w nauczaniu Kocio
a wyraano stosunkowo du aprobat wobec tej prawdy wiary. Nie
oznacza to jednak, e nie zabrak
o i takich wypowiedzi, które nie uwzgldnia
y nauczania papieskiego.
Podtrzymujc odmienne stanowisko, powo
ywano si na wypowiedzi wielkich ówczesnych autorytetów
teologicznych, czyli w. Bernarda z Clairvaux czy nawet w. Tomasza z Akwinu, którzy nie podzielali
przekonania, e w chwili poczcia Matka Jezusa zosta
a zachowana od grzechu pierworodnego.
Wyjanianie pocztku ycia Maryi
O. Stanis
aw prawdopodobnie po raz pierwszy opublikowa
swój g
os w sprawie nauki o niepokalanym
poczciu Maryi w 1663 roku. By
ju wówczas od 9 lat w zakonie pijarów i rok po przyjciu sakramentu
1
wice. Ukaza si wówczas drukiem w Warszawie jego podrcznik retoryki pt. Wprowadzenie do retoryki.
Trzykrotnie wznawiany w cigu kolejnych szeciu lat, zawiera on kazanie o Maryi Dziewicy. Wanie ono
przykuwa uwag, gdy dotyczy misterium niepokalanego poczcia Maryi. W dedykacji zamieszczonej we
wstpie podrcznika znajduje si odniesienie do Maryi Niepokalanej, ale take do Dziewicy, Bogarodzicy.
Oznacza to zatem, e wówczas kady tytu maryjny by równie drogi.
Kazanie to autor umieci w tej czci opracowania, gdzie omawia pochwa jako okolicznociowy
rodzaj mowy (nieco dalej zaprezentowa wiczenia nagany, naladowania, porównywania i opisu). Zostao ono
wczeniej wygoszone do czonków sodalicji mariaskich (zaoonych przez jezuitów w 1563 roku, a
rozwijanych równie w Polsce od 1574 roku). Tytu kazania: Pochwaa Bogarodzicy nie sugeruje, e autor
powici sw uwag niepokalanemu poczciu Maryi. We wstpie o. Papczyski zaznacza, e pochwaa Maryi
winna ostatecznie zmierza do Jej czci. Wymienia zatem liczne motywy pochway Matki Boej, takie jak:
pochodzenie królewskie, Jej odwieczne stworzenie (“Córka Boa”), Jej dziaanie w Duchu Boym, Boe
wybranie, Jej wolno od pokus i duch oporu, wypenienie Boym natchnieniem, przykad pobonoci,
dziewictwo duchowe i cielesne, macierzystwo Boe, mstwo ducha w czasie dorastania Jezusa i pod Jego
krzyem, przykad wielu cnót.
Kaznodzieja zatem nie koncentruje si tylko na poczciu Maryi, a to, e bya wolna od jakiegokolwiek
grzechu, przyjmuje za oczywiste. Do tej sprawy wraca jednak w dalszej czci podrcznika, podajc swego
rodzaju uzasadnienie tej prawdy. Mianowicie stwierdza, e ze skutków naley wnioskowa o przyczynie:
“Dziewico, któ Ci przyzna zmaz pierworodn, Której myli ch zego adna nie zmazaa? Która wa
wstrtnego stara stop, a która, gdy rodzia, ból utraci siy. Duch Twój, moc mioci, nie mierci, wzywany.
Za zgod Suebnicy sam opuci ziemi. Twe ciao w swej caoci na zawsze zostanie. I ju wieci, uwielbione,
w uzyskanym niebie. Kar pierworodnego grzechu niezmazana, czy Ci kto za zmazan nim samym bra
moe?” (tum. D. Kwiatkowski).
Tumaczy to zatem, dlaczego o. Stanisaw uwzgldnia cae ycie Maryi, a nie tylko moment poczcia,
cho ten najbardziej przykuwa jego uwag. Wniosek wydawa si oczywisty: ycie Matki Jezusa i wydarzenia
temu towarzyszce s tak imponujce, tak bardzo odbiegaj od ycia innych chrzecijan, e mog stanowi
jedynie owoc szczególnych ask Boga. wiadcz one take o wyjtkowym przyjmowaniu przez Maryj dziaania
Ojca, Syna i Ducha witego. Skoro jednak nie mona wskaza jakiej chwili w yciu Maryi, która byaby
przeomowa, naley wnioskowa, e tak ask Bóg dotkn J ju w momencie poczcia.
Odkrywanie aski Chrystusa i Jego Ducha
Prawdopodobnie wspóczeni egzegeci nie zgodziliby si z niektórymi sposobami wyjaniania pewnych
czci Biblii przez o. Stanisawa, niemniej sposobu jego rozumowania nie mona zupenie odrzuci.
Najwaniejsze jest to, e w Biblii szuka on uzasadnienia prawdy wiary, poprawnej nauki o Maryi. Zwróci te
uwag na sowa (które wci wymagaj pogbionej refleksji) skierowane przez anioa do Maryi: “Raduj si,
pena aski” (k 1,26). Na przestrzeni trzech wieków o. Papczyski nalea do wskiego grona tych, którzy
dopatrywali si w tych sowach wyjtkowej prawdy o Maryi. Wskazuj one - jego zdaniem - na to, e Maryja nie
zostaa dotknita grzechem pierworodnym i jego skutkami. “Pena aski” stanowi niejako imi Maryi, a z uwagi
na Boe macierzystwo okazao si Jej przywilejem - wyjania o. Papczyski. Wspóczesna egzegeza biblijna
1
Opracowa : K. Pek
2
przyzna mu racj, gdy grecki termin keharitomene naleaoby tumaczy nie tyle jako “pena aski”, ile raczej
jako “przemieniona ask”, a zatem ju przemieniona tak ask, której aden czowiek dotd nie dowiadcza;
nie byo te do tej pory czowieka, do którego takie sowa by wypowiedziano. Mona zatem stwierdzi, e skoro
sowo Boe nie podaje wprost, od jakiego momentu Maryja doznaa takiego obdarowania, to mona susznie
wnioskowa, e stao si to z chwil Jej poczcia.
Po kilku latach od pierwszego wydania podrcznika retoryki o. Papczyskiego opublikowano cenn
prac polskiego teologa Dominika Kochanowskiego, franciszkanina, o niepokalanym poczciu Maryi. O.
Stanisaw, przygotowujc kolejne wydania swego podrcznika, zwróci uwag na to dzieo i równie stara si
powtórzy zawart w nim tez b. Dunsa Szkota. Ów redniowieczny franciszkanin dostrzeg, e aska Chrystusa
ma wymiar ponadczasowy. Tym samym udao mu si rozwiza wielowiekowy spór dotyczcy niezgodnoci
dwóch prawd: “kady czowiek jest grzesznikiem” i “Jezus Chrystus odkupi wszystkich ludzi”. W takim
kontekcie nauczanie o bezgrzesznoci Maryi wydawao si podwaa jedn ze wspomnianych tez. To wanie
b. Duns Szkot znalaz rozwizanie problemu, wskazujc, e take Maryja zostaa odkupiona od grzechu i na Jej
przykadzie mona dostrzec tym wiksz wielko Chrystusowego odkupienia, bo Chrystus zachowa J od
grzechu. B. Szkot dokona porównania tego przypadku z prac lekarza, który jest mdry, gdy potrafi wyleczy z
choroby, ale daleko doskonalszy, gdy potrafi przed ni ustrzec. Jego rozumowanie, powtarzane przez o.
Papczyskiego, znalazo si w papieskim dokumencie ogaszajcym dogmat wiary w 1854 roku, e “Najwitsza
Maryja Panna od pierwszej chwili swojego poczcia – moc szczególnej aski i przywileju wszechmogcego
Boga oraz ze wzgldu na przewidywane zasugi Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – zostaa
zachowana wolna od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawd przez Boga objawion” (tum. Z.
Wójtowicz).
W kolejnych, ujmujc rzecz chronologicznie, pismach, czyli w kazaniach z 1699 roku: “Modlitwa
Ukrzyowanego” i “Ukrzyowany Mówca” oraz w podrczniku ascetyki z 1675 roku “Mistyczna witynia
Boga”, o. Stanisaw Papczyski w kilku zdaniach odnosi si do Matki Chrystusa, wskazujc na Jej modlitw za
grzeszników. Nie nawizuje jednak do prawdy o poczciu Maryi. Podobnie jest z modlitw powicenia si
Bogu i Maryi, któr spisa 11 grudnia 1670 roku. Modlitwa ta zajmuje w jego yciu miejsce wyjtkowe, gdy
wyrazi on w niej równie pragnienie powoania wspólnoty zakonnej – “Towarzystwa Ksiy Marianów
Niepokalanego Poczcia”. Wyzna w niej te, e Maryja pocza si bez zmazy pierworodnej i e on tak bdzie
w to wierzy, jak bdzie uczy tego Koció, z gotowoci obrony tej prawdy nawet kosztem swego ycia. Ów
akt oddania zasuguje na uwag z tego jeszcze powodu, e dla o. Stanisawa wskazanie szczególnie bliskiej mu
prawdy wiary nie oznacza uznania jej za centraln w caym ordziu chrzecijaskim. Wida to choby na
przykadzie pewnej modlitwy: wpierw u o. Stanisawa jest ofiarowanie i powicenie si Ojcu
wszechmogcemu, Synowi i Duchowi witemu, a nastpnie - Bogarodzicy. W tej samej modlitwie wyznaje te,
e pragnienie zaoenia wspólnoty odczytuje jako wyraz dziaania aski Boej. Wida zatem wyranie, e jego
osobiste przekonania schodz na dalszy plan.
Podobnego stylu i mdroci o. Stanisawa da si dostrzec w “Wejrzeniu serca”, czyli w rozwaaniach
na niedziele i wita, które adresowa do zakonników. Medytacje te powstay w latach 1680-85. Pojawiy si
nich ogólne odniesienia do Maryi, szczególnie gdy przypadao wito ku Jej czci. Nie zabrako odniesie do
niepokalanego poczcia, ale miay on raczej charakter zwyczajnych aluzji. atwiej byo mu przekonywa
suchaczy do ufnoci we wstawiennictwo Matki Chrystusa: “Czegó Ona nie uzyska dla nas miertelnych od
3
Syna szczególnie tego dnia, w którym, za wyjtkowym przywilejem, zostaa wyjta od nieszczsnego losu
wszystkich miertelnych.
Bez zmazy pierworodnego grzechu poczta, bezmiarem aski zostaa obficie
ubogacona i wywyszona ponad wszystkie stworzenia” (tum. D. Kwiatkowski).
O. Papczyski we wskazanych pismach nie tylko da wyraz fascynacji witoci Maryi. W jednym
miejscu zwróci uwag na posuszestwo Matki Jezusa wzgldem Ducha witego, podsumowujc: “Jake
wielkim szczciem jest posiadanie Ducha witego; jeszcze wikszym, dziaanie wedug Ducha witego; a
najwikszym, dokona swych dni w Duchu witym” (tum. D. Kwiatkowski). Po raz kolejny zatem da wyraz
temu, e blisk mu prawd o poczciu Maryi bez grzechu postrzega w kontekcie caego misterium
chrzecijaskiego. Dlatego w danym momencie skupi uwag na Duchu Pana, którego prowadzeniu Maryja si
poddaa.
Wnioski pynce z nauczania o. Stanisawa rzucaj te wiato na jedno z wezwa, do którego
powtarzania zachca marianów:
Immaculata Virginis Conceptio sit nobis salus et protectio, czyli:
“Niepokalane Poczcie Maryi niech nam bdzie zbawieniem i obron”. adne wyjanienie i uzasadnienie
zaoyciela marianów odnonie do tego stwierdzenia nie zostao potomnym przekazane. Jednak na podstawie
zachowanych wypowiedzi naleaoby to wezwanie widzie jako wskazanie na Matk Chrystusa, której Bóg da
moliwo ycia bez grzechu. Przypominanie tego wielkiego dziea Boga miosiernego ma te wzbudzi w
kadym wypowiadajcym te sowa, e jego zbawienie i obrona ley w asce Chrystusa.
Przy okazji tego wezwania warto zauway równie to, e o. Papczyski mówi raczej o niepokalanym
poczciu Maryi ni o Niepokalanej. Oznacza to, e patrzy tak na ycie Maryi jak Ona, która daa temu wyraz w
Magnificat, woajc: “Wielkie rzeczy uczyni mi Wszechmocny” (k 1,49). W takim ujciu zwraca si uwag
nie tylko na wito Maryi, ale take, i nade wszystko, na moc i dziaanie Boga. Innymi sowy, widzi si dzieo,
jednoczenie wspominajc jego Twórc. Dlatego te stosowniejsze jest mówienie o misterium ni o tajemnicy
niepokalanego poczcia Maryi. Biblia posuguje si pojciem misterium w odniesieniu do dziejów zbawienia, by
wyrazi, i to, co byo ukryte, stao si jawne. Bóg, którego najpeniej objawi Jezus Chrystus, udziela si i chce
by poznany. Take zachowanie Maryi od grzechu pierworodnego i jego skutków wskazuje na Boga i Go
objawia.
Naladowanie ycia Maryi
W czasie, gdy o. Papczyski zwraca uwag na misterium niepokalanego poczcia Maryi i zachca do
naladowania Jej ycia, w Polsce du popularnoci cieszya si nauka o niewolnictwie maryjnym. Dziao si to
szczególnie za spraw króla Wadysawa IV i jezuitów, którzy t form pobonoci maryjnej przeszczepili z
Belgii. Znano j te w Hiszpanii i we Woszech. Na ten temat ukazay si w Polsce w 1632 roku ksiki
jezuitów: Franciszka Stanisawa Fenickiego i Jana Chomentowskiego.
Byy to opracowania na temat
uzasadnienia i znaczenia oddania si w niewol Maryi. Do tej formy maryjnoci nawie póniej w. Ludwik
Grignion de Monfort, a odkryte w XIX wieku jego opracowanie stanie si najpopularniejszym w czasach
najnowszych traktatem o oddaniu si w niewol Maryi.
Chocia o. Papczyski praktykowa odmawianie modlitwy powicenia si Maryi, to nie mona go
zaliczy do tak zwanych „niewolników maryjnych”. Nie tylko dlatego, e nie postrzega on swej relacji do
Maryi jako niewoli (w ogóle tak jej nie nazywa), ale równie dlatego, e w jego rozumieniu ycie wiary opiera
si na oddaniu i powiceniu si, i to nie tylko Maryi. Da temu wyraz we wspomnianym, bardzo osobistym
4
akcie ofiarowania w 1670 roku, ale równie w ten sposób uczy innych. Midzy innymi w adresowanej
zwaszcza do wieckich ksice “Mistyczna witynia” zachca do codziennego ofiarowania si Boemu
majestatowi, które koczyo si sowami: “Wszystko niech idzie na chwa Twoj, Najwitszej Dziewicy Maryi
i na cze wszystkich niebian oraz za zbawienie moje i blinich, o pomnoenie cnoty, wzrostu aski i zasugi”
(tum. R. Pitka). Przygldajc si jzykowi religijnemu w tej chociaby modlitwie o. Stanisawa, warto
zauway równie to, e dostrzega on znaczenie wspólnoty w codziennej drodze wiary. Choby modlitwa bya
jak najbardziej osobista, to - w jego ujciu - pozostanie ona zawsze dowiadczeniem wspólnoty zarówno z
Bogiem, Maryj, ze witymi, jak i z yjcymi wokó modlcego si czowieka.
Jeli zostay w tym miejscu wyeksponowane formy pobonoci maryjnej znane w czasach o.
Stanisawa, to tylko dlatego, by ukaza szczególny rys jego maryjnoci. Uwraliwiony na prawd o witym
poczciu Maryi, stara si on jednak uwzgldnia cae ycie Matki Pana. Praktykujc modlitw do Maryi, by
jednak przekonany o tym, e daleko waniejsze jest prowadzi ycie jak Ona. Da temu wyraz zwaszcza wtedy,
gdy przyszo stara si o papieskie zatwierdzenie zaoonej przez niego wspólnoty zakonnej. Ówczesne prawo
nie pozwalao na ukadanie dla wspólnot zakonnych nowych regu ycia, a jedynie na wykorzystanie ju
istniejcych. Gdy okazao si, e zgromadzenie marianów moe zosta zatwierdzone w oparciu o “Regu
dziesiciu cnót Najwitszej Maryi Panny”, o. Papczyski wyrazi z tego powodu rado, odpowiadao to
bowiem jego osobistemu przekonaniu. Regu t uoy pierwotnie b. Gabriel Nikolas, franciszkanin, dla sióstr
anuncjatek. I cho przyjo si tumaczy acisk nazw reguy jako regu dziesiciu cnót Maryi, to w
rzeczywistoci jej autor pisa o dziesiciu “upodobaniach”. Pragn wskaza na dziesi postaw Matki Jezusa, o
których wspomina Ewangelia, a które Bóg sobie upodoba. S to: czysto, roztropno, pokora, wiara,
modlitwa, posuszestwo, ubóstwo, cierpliwo, miosierdzie i przyjcie cierpienia. “Cnota” i “upodobanie”
mog odnosi si zasadniczo do tej samej rzeczywistoci, jednak o zwróceniu uwagi na rónic midzy nimi
decyduje punkt widzenia. W pierwszym przypadku dostrzega si osob i jej wyjtkowe postawy, w drugim widzi si t sam osob i jej czyny, ale patrzy si na ni wedug czyjego upodobania. Wane zatem jest nie
tylko to, by w Matce Jezusa widzie wzór ycia, ale take to, by w tym wzgldzie kierowa si tym, czego chce
Bóg, nie za wasnymi upodobaniami. Istotne wic pozostaje to, co o Maryi zostao powiedziane w Biblii.
Kademu z czonków wspólnoty zakonnej regua wyznaczaa jako form ycia naladowanie Maryi,
std niektórzy w skrócie nazywali j regu naladowania Boej Rodzicielki. Towarzyszy temu miao take
odmawianie stosownej modlitwy zwanej “Koronk dziesiciu cnót Maryi”, polegajcej na powtarzaniu
“Zdrowa Maryjo” i dodawaniu po sowach: “wita Maryjo” tych okrele, które s owymi upodobaniami.
KONIEC
W miare moznosci objetosciowych zostana wykorzystane ponizsze fragmenty
Panie Boe mój! Ofiaruj Twojemu Majestatowi jako poranny (lub wieczorn) dar: wszystkie zasugi Pana
naszego Jezusa Chrystusa, Najwitszej Dziewicy i wszystkich niebian oraz sprawiedliwych przebywajcych na
ziemia take dobre i obojtne uczynki wszystkich ludzi. A mianowicie,j ako wynagrodzenie za wszystkie razem
i za poszczególne dobra kiedykolwiek i w jakikolwiek sposób, a szczególnie tej nocy (lub tego dnia)udzielone
mnie i caemu rodzajowi ludzkiemu, jako oczyszczajce zadouczynienie za grzechy, winy i niedoskonaoci
moje oraz caego rodzaju ludzkiego popenione szczególnie tej nocy (lub tego dnia).O odwrócenie kar i plag, na
jakie przez nie zasuylimy oraz o oddalenie niebezpieczestw [zagraajcych] duszy i ciau. O poznanie i
wypenienie Twojej woli we wszystkim. O ukochanie Ciebie ponad wszystko, a bliniego mioci
porzdkowan. O odwrócenie utrudnie w tym wszystkim. Na intencj spraw duchowych i materialnych:
5
Twego witego Kocioa, Ojca witego, cesarza chrzecijaskiego, naszego króla i królestwa oraz wszystkich
królów i królestw chrzecijaskich. Na intencj spraw moich i moich rodziców, krewnych, powinowatych,
dobrodziejów, przyjació, nieprzyjació itd., a zwaszcza N.N.i tych, za których kiedykolwiek postanowiem,
obiecaem albo powinienem si modli, a Twój Majestat chce, ebym si modli, czy s oni ywi czy zmarli, a
nie ciesz si jeszcze Twoj chwa. O nawrócenie grzeszników i heretyków oraz owiecenie niewierzcych i
schizmatyków. I wreszcie na t intencj, na jak Twój Majestat chce, aby Mu ofiarowano, a ja jestem
obowizany ofiarowa. Ponadto wraz z tymi wszystkimi wymienionymi zasugami i uczynkami ofiaruj Twemu
Majestatowi moje serce, aby Ciebie jedynie kochao i nic oprócz Ciebie, [nic] jeli nie ze wzgldu na Ciebie;
dusz moj, by Ci suya; rozum, pami i wol, by Tobie byy poddane; moje usta, aby o Tobie mówiy; mój
jzyk, aby Ci bogosawi; wzrok, dotyk, smak, such, wch i wyobrani, aby nie daway przystpu nijakiemu
zu, nie poday ani nie zatrzymyway niczego nieuporzdkowanego. Wszystkie zmysy wewntrzne i
zewntrzne, wszystkie czci ciaa i duszy, wszystkie poruszenia, wszystkie caego mojego ycia, zwaszcza
tego dnia, dziea, myli, kroki, spojrzenia, rozmowy, pragnienia zamiary, strapienie, pociech, lk, poczucie
niebezpieczestwa, niepokój, rado, upadek, powstanie, pokus i jej przezwycienie, przeladowania,
krzywdy, zaszczyt, pogard, zniesawienie i dobr saw, dostatek i ubóstwo, trud, odpoczynek, zdrowie,
chorob itp., ycie i mier, sowem, siebie caego i wszystko, co moje. Spraw, Panie, abym cay by Twój, a
wcale nie swój, w kadym czasie, w kadej chwili, przez ca wieczno. To wszystko niech idzie na chwa
Twoj, Najwitszej Dziewicy Maryi i na cze wszystkich niebian oraz za zbawienie moje i blinich, o
pomnoenie cnoty, wzrostu aski i zasugi. Amen. (tum. R. Pitka), Tame20-21.
OBLATIO
W imi Pana Naszego Jezusa Chrystusa Ukrzyowanego. Amen.
i
Ja Stanisaw od Jezusa i Maryi Papczyski, wedug ciaa syn Tomasza z Podegrodzia Diecezji
Krakowskiej, majc lat czterdzieci, ofiaruj i powicam Bogu Ojcu Wszechmogcemu i Synowi, i
Duchowi witemu oraz Bogarodzicy zawsze Dziewicy Maryi bez zmazy pierworodnej pocztej,
moje serce, moj dusz, rozum, pami, wol, uczucia, cay umys, caego ducha, zmysy wewntrzne
i zewntrzne, i ciao moje, niczego zupenie sobie nie pozostawiajc, abym w taki sposób by odtd
cay Sug tego Wszechmogcego i Bogosawionej Dziewicy Maryi.
Przyrzekam Im przeto, e bd suy do koca mego ycia w czystoci i gorliwie w tym
Towarzystwie Ksiy Marianów Niepokalanego Poczcia (które chc z Boej aski zaoy) i e
dostosuj mój sposób ycia do jego praw, ustaw i obrzdów, i e nigdy ani nie spowoduj, ani nie
pozwol albo nie zgodz si i nawet nie porednio, aby one zostay w jaki sposób zniesione, albo
zmienione, ani by od nich udzielano dyspensy, chyba e z powanej i zgodnej z prawem koniecznoci.
Przyrzekam ponadto rozsdnie rozumiane posuszestwo Jego witobliwoci Namiestnikowi
Jezusa Chrystusa i jego delegowanej wadzy oraz wszystkim moim porednim i bezporednim
Przeoonym, i to, e nie bd posiada niczego jako wasno prywatna, ale e wszystko bd uwaa
jako wasno wspólna.
Wyznaj, e wierz w to, w cokolwiek wierzy wity Koció Rzymski, i co w przyszoci poda
do wierzenia, zwaszcza za wyznaj, e Najwitsza Boa Rodzicielka Maryja poczta zostaa bez
zmazy pierworodnej, i obiecuj, e bd szerzy i broni Jej czci nawet kosztem mego ycia. Tak mi
dopomó Bóg i ta wita Boa Ewangelia.
„Znalaza si brzemienn za spraw Ducha witego" (por. Mt 1,18). Najwitsza Maryja Panna z
Ducha witego pocza w onie Syna Boego. Jest to tajemnica, to aska, to artyku wiary. Susznie
wic powiedziano, e wanie pocznie z Ducha witego Ta, która bya pena aski, pena Ducha
witego. O gdyby mona powiedzie o twoich uczynkach, e pochodz z Ducha witego, e zostay
dokonane w Duchu witym! Naprawd jest wielkim szczciem posi Ducha witego, jeszcze
wikszym dziaa wedug Ducha witego, a najwikszym, dopeni swych dni w Duchu witym.
Có mam powiedzie, co pomyle o Tej, która nosi w swoim dziewiczym onie Syna pocztego z
Ducha witego? O najszczliwsza z Dziewic! O najbardziej bogosawiona sporód Matek! Z serca
winszuj Ci takiego wyrónienia, udzielonego Tobie jedynej z powszechnego chóru witych kobiet.
6
Spraw, abymy wedug Ducha witego yli i umierali.
(Inspectio cordis)
KALENDARIUM YCIA
OJCA STANISAWA OD JEZUSA I MARYI
PAPCZYSKIEGO
Dziecistwo i modo
1631 - 18 maja - przychodzi na wiat w Podegrodziu z rodziców: ojca Tomasza
Papki, matki Zofii z domu Tacikowska
1640-1654 – uczy si w Podegrodziu, w Nowym Sczu, w Jarosawiu, we Lwowie (dzisiaj Ukraina),
Podolicu (dzisiaj Sowacja) i Rawie Mazowieckiej; zaliczona szkoa rednia i dwa lata studiów
filozoficznych
Okres pijarski
1654 - 2 lipca - wstpuje do nowicjatu pijarów w Podolicu
1655 - studiuje teologi w Warszawie
1658-62 - naucza retoryki w Podolicu i w Rzeszowie
1661 - 12 marca - w Brzozowie k. Rzeszowa otrzymuje sakrament wice
z rk biskupa przemyskiego Stanisawa Tarnowskiego
1663-67 - w Warszawie jest nauczycielem, kaznodziej, spowiednikiem, moderatorem bractwa
Matki Boej askawej, prefektem w kolegium, dwukrotnie czasowym zastpc rektora w domu
zakonnym pijarów
Zaoyciel Zakonu Marianów
1670 - 11 grudnia - z rk wiceprowincjaa M. Krausa otrzymuje dyspens papiesk i odchodzi od
pijarów, jednoczenie w obecnoci tych samych osób dokonuje aktu Oblatio z zamiarem
zaoenia Zakonu Marianów od Niepokalanego Poczcia Najwitszej Maryi Panny
1671-73 - jest kapelanem u Karskich w Luboczy; tu przywdziewa biay habit
1673 - za rad o. Franciszka Wilgi, kameduy, i za zgod biskupa ordynariusza Stefana
Wierzbowskiego, o. Papczyski przybywa 30 wrzenia do Puszczy Korabiewskiej, gdzie
zostaje przeoonym wspólnoty pustelników; bp Jacek wicicki, archidiakon i oficja
warszawski, podczas wizytacji 24 padziernika zatwierdza dekretem pierwszy klasztor Zakonu
Marianów
1698 1 wrzenia - uzyskanie aprobaty Zakonu Marianów przez Stolic Apostolsk, które po
przyjciu „Reguy Dziesiciu Cnót NMP" i agregacj do zakonu Braci Mniejszych staje si
zakonem o lubach uroczystych
1701 - 17 wrzenia - o. S. Papczyski umiera w Górze Kalwarii
Proces beatyfikacyjny i sawa witoci
1705 - pierwsza biografia napisana przez o. Mansueto Leporiniego OFM pt. ywot Zaoyciela
1751 - o. Kazimierz Wyszyski, jako prokurator Zakonu, udaje si do Rzymu i tam podejmuje
pierwsze kroki zmierzajce do wszczcia procesu beatyfikacyjnego o. Papczyskiego;
przygotowuje te projekt interrogatoriów i artykuów procesu
1754 - o. Kazimierz Wyszyski pisze ywot czcigodnego Sugi Boego Ojca Stanisawa
7
Papczyskiego
1764 - w Rzeczypospolitej Sejm Koronacyjny króla Stanis
awa Augusta 20 grudnia przed
oy
„Wniesienie si ad Curiam Romanam o kanonizacj i beatyfikacy Stanis
awa Papczyskiego"
1767 - o. Jacek Wasilewski, prze
oony generalny, mianuje o. Ludwika Zapa
kowicza prokuratorem
do prowadzenia procesu
1767 - 10 czerwca - w Warszawie I sesja Poznaskiego Informacyjnego Procesu Beatyfikacyjnego o.
Stanisawa od Jezusa i Maryi Papczyskiego
1767 - przerwanie procesu wskutek uwizienia przez Moskali bpa J. Za
uskiego, przewodniczcego
trybuna
u
1768 - nominacja nowego przewodniczcego trybuna
u Antoniego Okckiego i kontynuacja procesu
1769 - zakoczenie procesu diecezjalnego i przes
anie akt do kongregacji rzymskiej
1772 - ze strony biskupów, wyszych prze
oonych zakonnych i wysokich rang urzdników w
Rzeczypospolitej wys
ano do Stolicy witej 13 Listów postulacyjnych z prob o beatyfikacj
o. Za
oyciela; nadto tego samego roku, take z Rzymu, wp
yn
o 6 podobnych listów
1772-1775 - opracowanie Informatio i Summarium oraz Animadversiones Fidei Promotoris
1775 - 15 lipca - Kongregacja Rytów wydaje dekret aprobujcy pisma o. Papczyskiego
1775 - ostatni dokument w toczcej si sprawie i przerwa w procesie beatyfikacyjnym
1952 - kontynuacja procesu i mianowanie postulatora przez Kapitu
Generaln Zgromadzenia Ksiy
Marianów
1992 - 13 czerwca - og
oszenie Aktu heroicznoci cnót Ojca Stanis
awa od Jezusa i Maryi
Papczyskiego
8