Rozdział I - Urząd Gminy Leśna Podlaska

1
I.
Formalnoprawne i merytoryczne i uzasadnienie opracowania oraz
zasady budowy strategii
I.1. Przesłanki i podstawy prawne opracowania Strategii
Nowy ustrój Polski, mając za sobą zupełnie odmienne działania w zakresie gospodarki czy
polityki społecznej, poza sprawami gospodarczymi, ekonomicznymi czy politycznymi, musiał
zmierzyć się z nowymi dotkliwymi problemami społecznymi, jak ogromne bezrobocie,
nasilające się ubóstwo, bezdomność, co w dużym stopniu prowadziło do intensyfikacji
zjawisk patologicznych. Doraźna pomoc okazała się niewystarczająca i niezaspokajająca
potrzeb społeczeństwa. Opracowanie nowych, odpowiadających warunkom społecznoekonomicznym, mechanizmów działań ośrodków pomocy społecznych, stało się podstawą do
dalszego rozwoju i kształtowania kierunków polityki społecznej.
Wstąpienie w 2004 r. do struktur Unii Europejskiej, przypieczętowało i przede wszystkim
dostarczyło narzędzia prawno-finansowe do realizacji polityki spójności w zakresie
gospodarki, polityki społecznej i terytorialnej wspólnoty.
Polska jako państwo członkowskie, jest zobligowana do działań wspierających i
koordynujących szeroko pojętą politykę społeczną. Powstałe dokumenty1 o charakterze
ogólnonarodowym, regionalnym i lokalnym potwierdzają gotowość i odpowiedzialność
władzy centralnej i samorządów terytorialnych w zakresie spójnej polityki na rzecz
rozwiązywania problemów społecznych i poprawy struktur formalno-prawnych w tej
dziedzinie.
1
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007 – 2013 (NSRO), Narodowa Strategia Spójności (NSS),
Narodowa Strategia Rozwoju, Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego, Powiatowa Strategia Rozwoju,
Gminna Strategia Rozwoju Lokalnego oraz projekt poddany konsultacjom społecznym Gminnej Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008 – 2013
2
Obecnie pomoc osobom potrzebującym świadczona jest w oparciu o zasady określone m.in.
w ustawie o pomocy społecznej:
•
zadaniem pomocy społecznej jest udzielenie osobom i rodzinom odpowiednich do
okoliczności rodzajów, form i rozmiarów wsparcia dla usamodzielnienia się oraz
integracji ze środowiskiem;
•
pomoc społeczna organizowana jest przez organy administracji rządowej i
samorządowej przy partnerskiej współpracy z organizacjami społecznymi i
pozarządowymi, Kościołem
•
Katolickim, innymi kościołami i związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi
i prawnymi;
•
jednym z wymogów udzielenia pomocy, oprócz formalnoprawnych, jest obowiązek
współdziałania osób i rodzin korzystających z pomocy przy rozwiązywaniu ich
trudnej sytuacji życiowej.
Podstawą do opracowania Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
(SRPS), jest art.17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z
2008r. Nr 115, poz. 728 ) - do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy:
opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze
szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup
szczególnego ryzyka.
1.1. Powiązanie z krajowymi aktami prawnymi
Działania zawarte w Strategii są spójne z postanowieniami innych aktów prawnych, a w
szczególności:
1) ustawy z dnia 29 maja 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
(Dz.U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 i Nr 96, poz. 874);
2) ustawy z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. z 2004 r. Nr 69,
poz. 624);
3) ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2004 r. Nr 29, poz. 257);
3
4) ustawy z 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 75, poz.
468 z późn. zm.);
5) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy (Dz.U. 1997 r. Nr 25, poz. 128 z późn. zm.);
6) ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.);
7) ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z
2005 r. Nr 180, poz. 1493).
1.2. Zgodność ze Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 – 2020
Założenia i cele niniejszej Strategii wpisują się w priorytety zawarte w Strategii Rozwoju
Województwa Lubelskiego na lata 2006 – 2020; opracowanej na zlecenie Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego oraz Ministerstwa Nauki i Informatyzacji.
1.3. Zgodność z Narodowym Programem Zdrowia na lata 2007 - 2015
Działania przedstawione w Strategii są zgodne z zawartymi w Programie, głównie z:
1. celem strategicznym nr 2 celów dotyczących ryzyka i działania w zakresie promocji
zdrowia: Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód
zdrowotnych spowodowanych alkoholem oraz celem strategicznym nr 4: Zwiększenie
aktywności fizycznej ludności.
2. celem strategicznym nr 8 dotyczącym celów zdrowotnych: Zmniejszenie różnic
społecznych i terytorialnych w stanie zdrowia populacji.
3. celem strategicznym nr 8 dotyczącym wybranych populacji: Wspieranie rozwoju i
zdrowia fizycznego i psychospołecznego oraz zapobieganie najczęstszym problemom
zdrowotnym i społecznym dzieci i młodzieży, celem nr 9: Tworzenie warunków do
zdrowego i aktywnego życia osób starszych i celem nr 10: Tworzenie warunków dla
aktywnego życia osób niepełnosprawnych.
4
1.4. Zgodność z Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych na lata 2006-2010
Opracowany na podstawie art. 3 ust. 3 pkt 1ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 29, poz. 257); szczególnie zaś z art. art. 1, 2, 4¹.
1.5. Zgodność z Krajowym Programem Zabezpieczenie Społeczne i Integracja Społeczna
na lata 2008– 2010
Na szczycie UE w Lizbonie ustalono, iż działania prowadzone w sferze polityki społecznej
zostaną podporządkowane metodzie otwartej koordynacji. W ramach tego mechanizmu
podstawowe cele dla wszystkich krajów są uzgadniane wspólnie a następnie przekładane na
strategie poszczególnych państw. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej zadania
zmierzające do rozwiązań systemowych przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu
powinny być opracowane i realizowane wspólnie z partnerami społecznymi: organizacjami
pozarządowymi i samorządami terytorialnymi. Przyjęta w Nicei Europejska Agenda
Społeczna wyznacza główne cele w odniesieniu do zwalczania wykluczenia społecznego i
ubóstwa; zakłada znaczne ograniczenie tych zjawisk do roku 2010. Niniejsza Strategia
zawiera podejście systemowe do problemu wykluczenia społecznego. Strategia jest spójna z
celami strategicznymi oraz sposobami ich osiągnięcia zawartymi w Krajowym Programie
Zabezpieczenie Społeczne i Integracja Społeczna na lata 2008-2010 – Priorytet 3 – dostęp do
wysokiej jakości usług społecznych.
1.6. Zgodność z założeniami Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 – 2013
Strategia jest spójna z celami strategicznymi oraz sposobami ich osiągnięcia zawartymi w
Narodowym Planie Rozwoju na lata 2007-2013: podniesienie jakości życia obywateli w
Polsce.
Strategia zakłada realizację działań, które wpisują się w zakres Programów Operacyjnych
na lata 2007 – 2013.
5
1.7. Zgodność z prawem wspólnotowym
Prawo wspólnotowe (acquis communautaire) nie ingeruje w systemowe rozwiązania w
zakresie pomocy społecznej obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Funkcjonuje jednak polityka społeczna Unii koordynująca narodowe polityki społeczne w
zakresie koniecznym z punktu widzenia funkcjonowania wspólnoty.
1.8. Zgodność ze strategiami europejskimi
Jednym z wiodących celów Unii Europejskiej jest wyrównywanie poziomu rozwoju krajów i
regionów. Polska wyraziła wolę pełnego uczestnictwa w polityce społeczno – gospodarczej
Unii. Oznacza to między innymi korzystanie z funduszy unijnych. Są to między innymi:
Europejski Fundusz Społeczny (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr
1784/1999/WE), jest głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w
ramach:
Europejskiej Strategii Zatrudnienia; zawarte w filarze Równość Szans: aktywne
formy przeciwdziałania bezrobociu, wykluczeniu społecznemu, promowanie równych szans
kobiet i mężczyzn na rynku pracy, aktywizacja zawodowa kobiet oraz rozwój powszechnego
kształcenia.
Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL; zawarte zwłaszcza w działaniach:
Promowanie rynku pracy otwartego dla wszystkich poprzez ułatwianie wchodzenia i
powrotu na rynek pracy osobom, które doświadczają dyskryminacji,
Wzmocnienie krajowej strategii gospodarki społecznej poprzez podnoszenie jakości
zatrudnienia w sektorze usług oraz rozwój zatrudnienia socjalnego,
Godzenie Życia rodzinnego i zawodowego oraz ponowna integracja zawodowa kobiet
i mężczyzn poprzez rozwój i promocję elastycznych form zatrudnienia i organizacji pracy
oraz działań towarzyszących.
Założenia i cele niniejszej strategii są spójne ze strategią polityki społecznej Unii
Europejskiej, wpisują się w priorytety i zadania w ramach określonych celów, tym samym
umożliwiają korzystanie z funduszy unijnych w ramach Narodowej Strategii Integracji
Społecznej dla Polski – programu, którego celem jest pomoc w procesie włączania się
6
Polski w realizację drugiego z celów Strategii Lizbońskiej UE stawiającego na modernizację
europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi oraz zwalczanie wykluczenia
społecznego. Konkretne działania mają przyczynić się do:
•
dostosowania edukacji i szkolenia do wymogów życia i pracy w opartym na wiedzy
społeczeństwie,
•
rozwijania aktywnej polityki zatrudnienia przyczyniającej się do tworzenia większej
liczby miejsc pracy,
•
modernizacji systemu ochrony socjalnej, w tym systemów emerytalnych i ochrony
zdrowia, m.in. w celu zapewnienia ich finansowej stabilności oraz odpowiedniej
koordynacji z celami polityki edukacyjnej i polityki zatrudnienia,
•
wspierania integracji społecznej, aby uniknąć pojawienia się trwale zmarginalizowanej
i/lub wykluczonej klasy ludzi niezdolnych do funkcjonowania w społeczeństwie.
Konkretyzacja Strategii Lizbońskiej w obszarze integracji społecznej – Cele Nicejskie –
obejmuje cztery podstawowe działania:
1.
Zapewnienie dostępu do pracy, zasobów, praw, dóbr i usług dla wszystkich.
2.
Zapobieganie ryzyku wykluczenia.
3.
Pomoc najbardziej narażonym (wspieranie najsłabszych).
4.
Mobilizacja wszystkich aktorów/organizacji ze sfery polityki, gospodarki oraz życia
społecznego.
I.2. Ramy czasowe i terytorialne strategii
Proces tworzenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych został
rozpoczęty 20 lutego 2007 roku, a zakończony 14 listopada 2008 roku.
Niniejsza Strategia opracowana została na lata 2008 – 2013.
Strategia jest dokumentem obowiązującym na terenie Gminy Leśna Podlaska.
7
I.3. Budowa Strategii
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest wyrazem systemowego myślenia,
wyznaczającego cele i działania do zrealizowania w określonym czasie.
1. Jest łącznikiem integracji lokalnej, regionalnej, narodowej i europejskiej, pełniąc funkcje
polityczne (poziom zgodności n wszystkich szczeblach kierunków rozwoju społecznego),
rozwojowe (wsparcie ze strony kraju i UE) i promocyjne (sposoby osiągania lepszego
poziomu i jakości życia).
2. Jest mechanizmem poprawy życia społecznego i spełnia funkcję inspirującą
(uwzględnienie poglądów i potrzeb lokalnych społeczności), kreatywną (wypracowanie
uzgodnionej wizji rozwoju danej społeczności) oraz integracyjną (jednoczy działania
różnych podmiotów w realizacji wizji).
3. Jest mechanizmem usprawniającym i racjonalizującym działania, tym samym spełniając
funkcję poznawczą (umożliwia zebranie i analizę danych oraz zdefiniowanie najważniejszych
problemów) i instrumentalną (optymalizacja zasobów lokalnych i wydatków publicznych).
Strategia jest wyrazem woli mieszkańców w kształtowaniu określonego wspólnie stanu,
planowania, poparta znajomością lokalnych uwarunkowań.
Istotą strategii jest realistyczne, a jednocześnie kreatywne, innowacyjne spojrzenie na
faktyczną sytuację społeczną. Strategia zawiera cele i ich rozwinięcia, będące podstawą do
formułowania działań, określających terminy realizacji i zasady finansowania poszczególnych
zadań. Naczelnym zadaniem strategii jest sformułowanie wizji rozwoju społecznego , której
urzeczywistnienie stanowi o realizacji misji. Nie mniej ważnym zadaniem jest budowanie
porozumienia wokół tej misji, oraz wynikających z niej celów strategicznych; daje to
gwarancję wdrożenia oraz realizacji strategii. Wizja oparta jest na realnych przesłankach,
sformułowana w sposób jasny i czytelny dla przeciętnego mieszkańca i wypracowana przez
mieszkańców podczas warsztatów partycypacyjnych z udziałem lokalnej społeczności.
8
I.4. Partycypacja Strategii
Tworzenie Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych odbywało się w trakcie
czterech spotkań warsztatowych z mieszkańcami Gminy Leśna Podlaska oraz poprzez proces
ankietyzacji społeczności gminy. Podczas warsztatów, których celem było wypracowanie
dokumentu, sformułowane zostały następujące pytania:
1. Jak jest obecnie? – analiza i raport o społecznym stanie gminy
2. Jak powinno być? – określenie wizji, misji, celów strategicznych
3. Jak to zrobić? – opracowanie celów operacyjnych, zdań i działań, harmonogramu
działań i budżetu oraz metod współpracy i promocji.
Informacja dotycząca pierwszego spotkania miała formę dwojaką: zostały bowiem
zamieszczone ogłoszenia (w formie papierowej na terenie gminy oraz elektronicznej, jako
ogłoszenie na stronie internetowej gminy) oraz wysłane imienne zaproszenia do lokalnych
liderów (lista zaproszeń w załączeniu Strategii). Kolejne terminy spotkań, uzgodnione z
uczestnikami pierwszych warsztatów były w formie ogłoszeń papierowych na terenie gminy,
zaś osoby obecne podczas warsztatów powiadamiane były telefonicznie.
I.5. Przebieg procesu budowania Strategii
Strategia zbudowana została w oparciu o poniższy schemat przedstawiający etapy budowana
Strategii, zakres działań i celów podczas spotkań z uczestnikami warsztatów. Realizatorami i
uczestnikami warsztatów byli: Zespół Zadaniowy, mieszkańcy gminy Leśna Podlaska w tym
liderzy oraz moderator, Konsultant Regionalny PPWOW i przedstawiciele jednostek
organizacyjnych. Partycypacja Strategii jest również wynikiem udziału Gminy Leśna
Podlaska w Poakcesyjnym Programie Wsparcia Obszarów Wiejskich – Program Integracji
Społecznej.
Barbara Kuc
Jadwiga
Zabłocka Juszczuk
Jolanta
Golanko
Dyrektor ds. gimnazjum ZPO w
Leśnej Podlaskiej
Przewodnicząca Samodzielnego
Koła Gospodyń Wiejskich w
Nosowie
Dyrektor ZPO w Leśnej
Podlaskiej
X
Grupa nieformalna
Biznes
Sołectwo
Ewa Kulińska
Parafia katolicka w Leśnej
Podlaskiej, przeor zakonu ojców
Paulinów
Przewodnicząca Rady Gminy,
Prezes Stowarzyszenia „Otwarta
Wieś” w Starej Bordziłówce
Inna
Sytuacja rodzin
wielodzietnych
Sytuacja osób
niepełnosprawnych i ich
rodzin
Sytuacja
osób samotnie
wychowujących dzieci
Sytuacja osób starszych i
ich rodzin
o. Dominik
Partyka
Sytuacja osób długotrwale chorych
Sytuacja osób z
problemem przemocy i
ich rodzin
Sytuacja rodzin z
problemem alkoholowym
Parafia prawosławna w Nosowie
Młodzieżowa Grupa nieformalna
TESLA
Pracownik Urzędu Gminy,
Koordynator Gminy Programu
Integracji Społecznej
GOPS, PKPS
Sytuacja materialna
rodzin
Agnieszka
Kozik
Ks. Jarosław
Ogurek
Anna
Bąkowska
Samorząd terytorialny
Gminny Ośrodek Kultury
Sytuacja dzieci i
młodzieży szkolnej
Agnieszka
Potykanowicz
Przemysław
Kąkol
Organizacja
pozarządowa
Sytuacja organizacji pozarządowych
Obszar doświadczeń
h
partycypacyjnyc
warsztatach
Obecność na
19.05.2008
Sektor
04.062008
Sekretarz UG Leśna Podl.,
Prezes Stowarzyszenia GLKS-T
AGROSPORT
działań
Miejsce pracy/ prowadzonych
04.07.2008
Paweł
Kazimierski
Imię nazwisko
Tabela 1. Zespół liderów społeczności lokalnej
9
.09.2008
Problematyka uzaleznień
od środków
psychoaktywnych (w tym
narkotyków)
Sytuacja mieszkaniowa
Sławomir
Anklewicz
Alicja Siwek
Anna Rucińska
Bożena
Abramowicz
Roman
Łukaszewicz
Urszula
Andrusiuk
Aneta
Mirończuk
Przedstawiciel Centrum
Kształcenia na Odległość na
Wsiach w Witulinie
Przedstawiciel ZSRCKU
Przedstawiciel grupy
nieformalnej Koła Gospodyń
Wiejskich w Osnówce
Przedstawiciel grupy
nieformalnej Koła Gospodyń
Wiejskich w Witulinie
Przedstawiciel Ochotniczej
Straży Pożarnej w Leśnej
Podlaskiej, pracownik UG
Kierownik Gminnej Biblioteki
Publicznej
Kierownik Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej
Pracownik GOPS
X
10
11
W celu uspołecznienia Strategii została przeprowadzona ankieta wśród społeczności gminnej.
Ankieta stanowi załącznik nr 2 niniejszego dokumentu.
Badania przy pomocy sondażu diagnostycznego zostały przeprowadzone w przeciągu 2
miesięcy. Kwestionariusz ankiety składał się z 21 pytań zarówno otwartych, zamkniętych jak
i półotwartych, przy czym 7 pierwszych pytań, to tzw. metryczka - dotycząca aspektów
społeczno-demograficznych badanych. W celu dokładnego poznania sytuacji rozdano 320
egzemplarzy kwestionariusza, z czego 191 zostało wypełnionych. Adresatami ankiety byli
mieszkańcy gminy, w tym uczniowie gimnazjum w Leśnej Podlaskiej, liderzy społeczni,
sołtysi, OSP, osoby starsze, przedstawiciele rodzin, pracownicy jednostek administracji
samorządowej.
Metodą sondażu diagnostycznego objęte były również osoby pozostające na utrzymaniu
członka rodziny, utrzymujące się z emerytury lub renty korzystające ze świadczeń OPS, jak
też pozostające bez pracy z prawem do zasiłku dla bezrobotnych. Ankiety były anonimowe,
wypełniane indywidualnie często „na miejscu” tzn. np. w Urzędzie Gminy, Gimnazjum,
szkole. Ankiety wypełniano dobrowolnie.
Wyniki ankiety zawarto w analizie stanu zaspokojenia potrzeb społecznych, problemów i
proponowanych rozwiązań.
I.6. Metodologia prac nad Strategią
Przyjęta metodyka opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie
Leśna Podlaska oparta została na partycypacyjnym modelu budowy planów strategicznych,
gwarantującym udział mieszkańców projektowaniu strategii, w pełni oddającym oczekiwania
mieszkańców gminy Leśna Podlaska, współtworzących niniejszy dokument jak i krajowych
oraz unijnych instytucji wspomagających rozwój lokalny w Polsce. Metodyka uwzględniała
tworzenie planów rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem polityki społecznej gminy.
Wypracowane zostało sześć obszarów: pomoc społeczna, zdrowie i sport, edukacja i rynek
pracy, kultura, bezpieczeństwo publiczne, społeczeństwo obywatelskie i integracja społeczna.
12
6.1. Organizacja procesu
Do prac nad strategią zaproszeni zostali mieszkańcy gminy, w tym przedstawiciele
instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i społecznych z terenu gminy. Spośród
chętnych uczestników powołany został Zarządzeniem Wójta nr 7/2008 z dnia 3 marca 2008
r. Zespół Zadaniowy, celem m.in. praca nad dokumentem Strategii. Członkowie tego zespołu
to
przedstawiciele:
instytucji,
organizacji
pozarządowych,
grup
nieformalnych,
przedstawiciele kościoła katolickiego, prawosławnego oraz radni.
Lista członków Zespołu Zadaniowego którzy czynnie włączyli się do pracy nad Strategią
Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Leśna Podlaska:
1. Paweł Kazimierski – Przewodniczący – sekretarz Urzędu Gminy, Stowarzyszenie GLKS-T
Agrosport w Leśnej Podlaskiej,
2. Agnieszka Potykanowicz – Zastępca Przewodniczącego – Gminny Ośrodek Kultury w
Leśnej Podlaskiej,
3. Ewa Kulińska – Przewodnicząca Rady Gminy, organizacja pozarządowa ”Otwarta Wieś”,
4. Barbara Kuc – przewodnicząca SKGW w Nosowie,
5. Ks. Jarosław Ogurek – proboszcz parafii prawosławnej w Nosowie,
6. O. Dominik Partyka - proboszcz parafii katolickiej w Leśnej Podlaskiej, Przeor Zakonu
Paulinów w Leśnej Podlaskiej,
7. Jadwiga Zabłocka- Juszczuk (w zast. Jolanta Golanko)– dyr Zespołu Placówek
Oświatowych w Leśnej Podlaskiej,
8. Agnieszka Kozik – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Leśnej Podlaskiej,
9. Roman Łukaszewicz – przedstawiciel OSP,
10. Przemysław Kąkol – grupa nieformalna TESLA,
11. Aneta Mirończuk – przedstawicielka grupy nieformalnej w Ossówce,
12. Urszula Andrusiuk – przewodnicząca grupy nieformalnej w Witulinie.
W spotkaniach warsztatowych uczestniczyli także zaproszeni goście (zgodnie z
załącznikiem do Strategii) oraz chętni mieszkańcy gminy Leśna Podlaska, przedstawiciele
jednostek organizacyjnych i organizacji pozarządowych.
Warsztaty A, B, C prowadził Moderator - Warsztat D, prowadziła Konsultant Regionalny
- jako przedstawiciele Programu Integracji Społecznej realizowanego w ramach
Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich.
13
6.2. WARSZTAT A - Analiza sytuacji społeczno-gospodarczej gminy
Podczas Warsztatu A, przeprowadzona została analiza struktury społeczno-gospodarczej
gminy w ujęciu dynamicznym (lata 2004-2008) oraz porównawczym ( w stosunku do powiatu
bialskiego i województwa lubelskiego), w oparciu o dane statystyczne oraz opinie środowisk
społecznych i przedstawicieli instytucji społecznych.
Kolejnym ważnym elementem prac nad opracowaniem Strategii była analiza zasobów
wewnętrznych polityki społecznej Gminy (silne i słabe strony polityki społecznej) oraz
analiza otoczenia zewnętrznego pod kątem szans i zagrożeń dla dalszego rozwoju polityki
społecznej w Gminie. W tym celu przeprowadzono analizę SWOT, która stała się podstawą
do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych problemów i zagadnień strategicznych.
W otoczeniu zewnętrznym zidentyfikowano i uszczegółowiono trendy polityczne,
ekonomiczne, społeczne, technologiczne, ekologiczne i prawne, rozumiane jako szanse, ale
także zagrożenia.
Dokonana została również analiza doświadczeń w rozwiązywaniu problemów społecznych i
zagadnienie dotychczasowej współpracy instytucji i organizacji społecznych na rzecz rozwoju
społeczności lokalnej.
6.3. WARSZTAT B - Analiza problemów społecznych oraz zasobów społecznych w
gminie
Zasadniczą
rolą
uczestników
warsztatów,
w
tym
Zespołu
Zadaniowego,
było
zidentyfikowanie obszarów priorytetowych polityki społecznej w Gminie Leśna Podlaska,
czyli takich obszarów, które odzwierciedlają zasadnicze pola działań w jej zakresie. Wybór
obszarów priorytetowych był wynikiem analizy bieżącej sytuacji społecznej w Gminie,
analizy otoczenia zewnętrznego oraz wymogów ustawowych. W efekcie zidentyfikowano i
przeanalizowano pod kątem zagadnień strategicznych sześć obszarów priorytetowych polityki
społecznej w gminie:
1. pomoc społeczna,
2. zdrowie i sport,
3. edukacja i rynek pracy,
4. kultura,
5. bezpieczeństwo publiczne,
14
6. społeczeństwo obywatelskie i integracja społeczna.
Ponadto oceniony został poziom integracji społecznej wśród mieszkańców gminy i
sformułowane zasoby społeczne w gminie.
6.4. WARSZTAT C - Określenie założeń strategii w oparciu o partycypację
społeczną i zasady rozwoju społecznego
Zasady rozwoju społecznego analizowane przez uczestników warsztatów pozwoliły na
sformułowanie założeń strategii w oparciu o współpracę samorządu z mieszkańcami.
Kluczowym elementem niniejszej strategii jest oczywiście Wizja – naczelny cel polityki
społecznej gminy, wokół którego powinny koncentrować się działania różnych lokalnych
instytucji publicznych, środowisk i organizacji społecznych. Członkowie zostali zapoznani
lub zaproponowali swoje propozycje wizji, które stały się podstawą dla jej końcowej wersji,
w pełni oddającej aspiracje mieszkańców i służącej długofalowemu rozwojowi społecznemu
Gminy.
Podczas spotkania określony został też sposób zarządzania realizacją strategii. Proces
wdrażania to “przejście” od planowania strategicznego do zarządzania strategicznego, czyli
realizacja zapisów Strategii. Zespół Zadaniowy określił dla niniejszej strategii wskazówki
wdrożeniowe, czyli elementy, które powinny zostać spełnione, aby jej realizacja odbywała się
efektywnie. Rekomendacje te – zawarte w końcowej części Strategii – dotyczą trzech
poziomów:
•
organizacyjnego – zarządzanie strategią,
•
merytorycznego – ocena i przegląd zapisów strategii,
•
społecznego – promocja i pozyskiwanie partnerów.
6.5. WARSZTAT D – Budowa koncepcji projektów stymulujących zrównoważony
rozwój społeczny
Kolejną rolą uczestników warsztatów było sformułowanie i wypracowanie planów
operacyjnych dla zidentyfikowanych sześciu obszarów priorytetowych polityki społecznej w
Gminie Leśna Podlaska. Cele i plany opracowywano wg. poniższego schematu:
•
cele strategiczne (odpowiadające na pytanie: co chcemy osiągnąć?)
•
cele operacyjne (w jaki sposób to osiągnąć?)
15
•
zadania (co zrobimy?)
Zarysy projektów które pojawiły się podczas spotkania zostały poddane publicznej debacie na
temat propozycji rozwiązań przedstawionych problemów oraz stworzony został ranking
projektów w oparciu o zasady rozwoju społecznego oraz ich wybór.
Efektem prac zgodnie z powyższymi założeniami jest Część III niniejszej Strategii.
Wypracowane cele i działania będą podlegać aktualizacji w miarę zaistniałych potrzeb.
Projekty budowane były w oparciu o 6 obszarów priorytetowych. Uczestnicy warsztatów
zgodnie z doświadczeniem i preferencjami zostali powołani do konkretnych zdefiniowanych
obszarów. (zgodnie z listą ze str. 5 niniejszej Strategii)
6.7. Proces wdrażania
Po zakończeniu zajęć warsztatowych, ustalony został skład Zespołu Wdrożeniowego, zasady
działania Zespołu, zasady monitoringu oraz opracowano procedury ewaluacji. Skład Zespołu
Wdrożeniowego powoła Wójt Gminy Zarządzeniem, po uchwaleniu niniejszego dokumentu
przez Radę Gminy Leśna Podlaska.