Monitoring zawodow II półrocze 2014
Transkrypt
Monitoring zawodow II półrocze 2014
RAPORT Z MONITORINGU ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ZŁOTOWSKIM ZA II PÓŁROCZE 2014 Marzec 2015 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Spis treści: Wstęp……………………………………………………………………………….... .3 1. Analiza bezrobocia i ofert pracy wg rodzaju działalności ………..………………….. 5 2. Analiza rynku pracy wg zawodów …………………………………………………… 9 3. Analiza ofert pracy wg zawodów ...…………………………………………………. 18 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych ………………..………………... 20 4.1.Zawody deficytowe …….………………………………………………….... 21 4.2.Zawody nadwyżkowe ………………..…………………………………....… 23 4.3.Zawody w równowadze ………………………...…………………………… 26 Wnioski …………………………………………………………………………….. 27 2 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim WSTĘP Powiatowy Urząd Pracy w Złotowie, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, opracował raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim za II półrocze 2014 r. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych definiowany jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych1. Monitoring można wykorzystać przy stawianiu prognoz dotyczących zmieniającego się popytu na pracę. Prognozy te jednak mogą mieć jedynie charakter krótkookresowy z uwagi na dużą dynamikę następujących zmian na rynku pracy, szczególnie w układzie lokalnym. W ramach monitoringu określa się popyt i podaż na poszczególnych rynkach zawodowo-terytorialnych. Źródłem informacji jest zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy. Zgodnie z zaleceniami metodycznymi, raporty z monitoringu opracowywane są co pół roku, na poziomie powiatu, województwa i kraju przez publiczne służby zatrudnienia. Głównym celem monitoringu jest ukazanie podstawowych parametrów, charakteryzujących rynek pracy badanego obszaru powiatu złotowskiego, które stanowić mogą podstawę doprecyzowania sposobów ograniczania nie dopasowań, występujących na lokalnym rynku pracy. W ramach monitoringu określa się rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz wykazujących równowagę na lokalnym rynku pracy. Zawodem deficytowym określono zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Z zawodem nadwyżkowym mamy do czynienia wówczas, gdy na rynku pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie w stosunku do liczby poszukujących zatrudnienia w tym zawodzie. Natomiast zawód w równowadze to zawód, na który występuje na danym rynku bardzo zbliżone zapotrzebowanie w stosunku do liczby osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 1 Zalecenia metodyczne Warszawa 2003., s. 6. do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, 3 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Analiza dotycząca zawodów deficytowych i nadwyżkowych sporządzana jest zgodnie z ujednoliconymi dla całego kraju „Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych” opracowanymi w 2003 r. przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Podstawą sporządzania analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest klasyfikacja zawodów i specjalności, wprowadzona do powszechnego użycia rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 08.12.2004r. (Dz. U. Nr 265, poz. 2644), które zostało zmienione rozporządzeniem z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakres jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644) oraz zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) z dnia 24 grudnia 2007r. (Dz. U. Nr 88, poz. 439, z późn. zm.). Podstawowym źródłem informacji niniejszego opracowania są raporty i wskaźniki wygenerowane z aplikacji MZ – Monitoring Zawodów, zamieszczone na stronie internetowej www.mz.praca.gov.pl sporządzone na podstawie danych statystycznych zawartych w: - Załączniku nr 3 do sprawozdania MPiPS – „Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności, - Załączniku nr 2 do sprawozdania MPiPS – „Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Zgromadzone informacje opierają się na danych sprawozdawczych za okres od 01.07.2014 r. do 31.12.2014r. 4 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 1. ANALIZA BEZROBOCIA I OFERT PRACY WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI Na koniec drugiego półrocza 2014 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie zarejestrowane 3.935 osoby bezrobotne, w tym 2.194 kobiety, co stanowi 55,8 % ogółu zarejestrowanych. Stopa bezrobocia, według danych GUS w powiecie złotowskim, wynosiła wówczas 15,1 %. Wykres 1. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie na dzień 31.12.2014 r. 44% 56% męźczyźni kobiety Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania MPiPS-01 za okres 01.07.2014-31.12.2014. W przypadku kobiet zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie, bez względu na miejsce zamieszkania, dodatkową barierą w podjęciu pracy jest kwestia opieki nad dziećmi, względnie innym członkiem rodziny oraz niski poziom wykształcenia, a także mało rozwinięta sieć komunikacji publicznej lub całkowity jej brak. Wykres 2. Stopa bezrobocia w powiecie złotowskim, województwie wielkopolskim oraz kraju w okresie od lipca do 31 grudnia 2014 r. 16 14 12 15 11,9 14,6 11,7 14 11,5 14,4 14,6 11,3 11,4 15,1 11,5 10 8 8,2 8,1 6 7,9 7,7 7,7 7,8 Powiat Złotowski Województwo Wielkopolskie Kraj 4 2 0 07.2014 08.2014 09.2014 10.2014 11.2014 12.2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS. 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Analizując poziom stopy bezrobocia w okresie badawczym, czyli II półroczu 2014 roku odnotowano sukcesywne spadki stopy bezrobocia w powiecie złotowskim. Największy spadek zarejestrowano w miesiącach: maju i wrześniu 2014 r. , kiedy to stopa bezrobocia wynosiła odpowiednio 15,1% i 14,0%. Analizując liczbę zarejestrowanych osób poprzednio pracujących oraz liczbę ofert pracy wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie wg rodzaju działalności, należy stwierdzić, iż w II półroczu 2014 r. zgłoszono 1106 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Najwięcej miejsc zatrudnienia zgłoszono w następujących branżach: Przetwórstwo przemysłowe (298), Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (206), Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenie społeczne (142), Budownictwo (105), Opieka zdrowotna i pomoc społeczna (51), Transport i gospodarka magazynowa (45), Działalność profesjonalna naukowa i techniczna (50), Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (42), Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (44), Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (27), Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (11). 6 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Tabela 1. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie złotowskim – stan w końcu II półrocza 2014 r. Lp. Sekcja PKD 1 Przetwórstwo przemysłowe 2 Handel hurtowy i detaliczny: naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Bezrobotni zarejestrowani stan na koniec II półrocza 2014 r. Oferty pracy stan w końcu II półrocza 2014 r. 795 14 4 545 3 Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo 590 4 4 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne 325 0 5 Budownictwo 286 1 6 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 168 6 7 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 83 0 8 Transport i gospodarka magazynowa 95 3 9 Edukacja 54 0 10 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 74 11 11 Pozostała działalność usługowa 38 0 12 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 36 3 13 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 21 0 14 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 20 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 za okres 01.07.2014-31.12.2014. 7 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Porównując liczbę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie na koniec II półrocza 2014 r. z liczbą zgłoszonych ofert pracy, największą różnicę zauważamy w przypadku bezrobotnych zarejestrowanych w sektorze przetwórstwo przemysłowe – gdzie według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. na 795 zarejestrowanych osób bezrobotnych odnotowano zaledwie 14 ofert pracy, natomiast w ciągu całego II półrocza 2014 r. zgłoszono łącznie 298 ofert pracy w tym sektorze. Z wyżej przedstawionego tabelarycznego zestawienia wynika, iż znaczna liczba bezrobotnych, wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, występuje również w sekcjach: - Handel hurtowy i detaliczny: naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (545 osób, tj.13,9% ogółu bezrobotnych), - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (590 osób, tj. 15,0% ogółu bezrobotnych), - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne (325 osób, tj. 8,3% ogółu bezrobotnych), - Budownictwo (286 osób, tj. 7,3% ogółu bezrobotnych). Wykres 3. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy wg PKD w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 r. 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 3935 3404 1106 46 Bezrobotni poprzednio pracujący zarejestrowani w II półroczu 2014 Bezrobotni poprzednio pracujący stan w koocu II półrocza 2014 Oferty pracy Oferty pracy stan w zgłoszone koocu II półrocza w II półroczu 2014 2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 za okres 01.07.2014-31.12.2014. Bez zmian pozostaje fakt, iż niemal we wszystkich sektorach ekonomicznych w omawianym półroczu liczba osób bezrobotnych znacząco przewyższała liczbę zgłaszanych ofert pracy. 8 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Liczba ofert pracy wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie w końcu II półrocza 2014 r. była niższa od poprzedniego półrocza o 151 (w I półroczu 2014- 1257 ofert). W omawianym okresie wpłynęło 1106 ofert pracy, a zarejestrowanych było 3.935 osób w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie na koniec grudnia 2014 r. 2. ANALIZA RYNKU PRACY WEDŁUG ZAWODÓW Niniejsza analiza dotyczy grupy bezrobotnych osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie ze względu na posiadany zawód – kwalifikacje zawodowe, potwierdzone świadectwem szkolnym, innym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe lub stażem pracy w danym zawodzie. Wśród bezrobotnych z terenu powiatu złotowskiego, zarejestrowanych na koniec II półrocza 2014 r., najliczniejszą grupę stanowią osoby bez zawodu. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 26,7 %. W grupie tej 56,5 % bezrobotnych stanowią kobiety, 7,9 % to absolwenci, a 18 % osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Tabela 2. Struktura grup zawodowych na koniec grudnia 2014 r. Liczba bezrobotnych wg stanu na koniec grudnia 2014 r. Grupy zawodowe Ogółem Kobiety Bez zawodu 1.052 594 Posiadający zawód (specjalności) 2.883 1.600 Ogółem 3.935 2.194 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. 9 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Wykres 4. Procentowy udział grup zawodowych na koniec grudnia 2014 r. 27% bez zawodu posiadający zawód 73% Osoby bez zawodu to grupa obejmująca przede wszystkim osoby z wykształceniem niepełnym podstawowym, podstawowym, gimnazjalnym oraz średnim ogólnokształcącym, nieposiadające żadnych udokumentowanych kwalifikacji zawodowych (świadectw, dyplomów, certyfikatów). Osoby posiadające zawód to grupa osób posiadająca kwalifikacje zawodowe, potwierdzone świadectwem szkolnym, innym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe lub stażem pracy w danym zawodzie. 10 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Tabela 3. Bezrobotni według zawodów w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 r. w tym Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Kobiety absolwenci zarejestrowani pow.12 m-cy razem kobiety razem kobiety 1. 000000 Bez zawodu 1052 594 83 42 190 119 2. 522301 Sprzedawca 317 296 7 7 125 119 3. 932911 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 131 79 5 2 37 31 4. 331403 Technik ekonomista 129 119 3 2 37 35 5. 722204 Ślusarz 95 3 1 0 19 1 6. 512001 Kucharz 87 78 1 0 34 33 7. 753105 Krawiec 75 75 2 2 33 33 8. 711202 Murarz 72 0 2 0 17 0 9. 752208 Stolarz meblowy 37 3 0 0 9 1 10. 834103 Mechanik- operator pojazdów i maszyn rolniczych 54 0 2 0 14 0 11. 512002 Kucharz małej gastronomi 38 35 2 2 10 10 12. 314207 Technik rolnik 32 28 0 0 9 9 13. 723105 34 0 0 0 12 0 14. 322002 Mechanik samochodów osobowych Technik żywienia i gospodarstwa domowego 42 37 3 2 10 9 15. 311504 Technik mechanik 35 4 0 0 10 1 16. 515303 Robotnik gospodarczy 38 18 1 0 13 11 17. 314205 Technik ogrodnik 25 17 1 1 9 5 11 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 18. 325511 Technik ochrony środowiska 21 19 1 1 6 6 19. 613003 Rolnik 35 28 0 0 14 13 20. 713102 Malarz 18 3 0 0 4 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Jak wynika z powyższej analizy najwięcej osób zarejestrowanych było w grupie osób bez zawodu to jest 1.052 osób. Grupę tę stanowiły w dużej mierze kobiety w liczbie 594 osoby, to jest 56,5 % osób bez kwalifikacji oraz 15,1 % ogólnej liczby osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie w końcu grudnia 2014 r. Wykres 5. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych w II półroczu 2014 r. i I półroczu 2014 r. 1200 1000 800 1052 liczba bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych ogółem 600 594 400 599 998 liczba bezrobotnych kobiet bez kwalifikacji zawodowych 200 0 II półrocze 2014r. I półrocze 2014 r. Osoby bez zawodu to grupa obejmująca przede wszystkim osoby z wykształceniem niepełnym podstawowym, podstawowym oraz średnim ogólnokształcącym, nie posiadające żadnych udokumentowanych kwalifikacji zawodowych (świadectw, dyplomów, certyfikatów) oraz nieposiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. Spośród osób pozostających w ewidencji tut. Urzędu w końcu analizowanego okresu, posiadających zawód największą populację stanowili sprzedawcy – 317 osób. Wśród nich 93,4 % stanowiły kobiety, a 39,4 % to osoby zarejestrowane dłużej niż rok. Główną przyczyną tak dużego bezrobocia w tej grupie jest wiek oraz brak doświadczenia zawodowego. Osobom młodym i przedsiębiorczym, posiadającym umiejętności obsługi kasy fiskalnej, terminalu do kart płatniczych lub komputera znacznie łatwiej uzyskać zatrudnienie w zawodzie sprzedawcy niż osobom starszym mającym wymagane kwalifikacje, jednak nie 12 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim posiadającym często tego rodzaju umiejętności. Jednocześnie jest to grupa, która charakteryzuje się najwyższą fluktuacją spośród wszystkich zawodów. Istotną tego przyczyną, jak informują pracodawcy jest również niedostosowanie posiadanych umiejętności zawodowych osób podejmujących pracę w tym zawodzie do oczekiwań i potrzeb pracodawców, a także brak odpowiednich predyspozycji do zawodu sprzedawcy. Drugą, co do wielkości grupę stanowili bezrobotni zarejestrowani w zawodzie jako robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Było ich 131 osób, tj. 3,3 % ogółu bezrobotnych, Wśród nich było 37 osób zarejestrowanych dłużej niż 12 m-cy. W zawodzie tym odnotowano w badanym okresie 79 kobiet. Przyczyną bezrobocia wśród osób z tej grupy zawodowej jest głównie ograniczona liczba ofert pracy oraz ograniczenia zdrowotne osób z tego rodzaju kwalifikacjami zawodowymi. Trzecią, co do wielkości populację stanowili bezrobotni technicy ekonomiści – 129 osoby. Struktura tej populacji przedstawia się następująco: 92,2 % stanowiły kobiety, 28,7 % stanowiły osoby zarejestrowane powyżej 12 m-cy oraz 2,3 % absolwenci. Ta grupa charakteryzuje się dużą liczebnością, z uwagi na to, iż na terenie miasta Złotowa znajdują się szkoły ponadgimnazjalne kształcące w szeroko rozumianych zawodach administracyjno – biurowych. Jednocześnie z uwagi na rosnące wymagania pracodawców w zakresie posiadanych umiejętności, wzrasta również konieczność podnoszenia kwalifikacji zawodowych w tym zawodzie i część absolwentów podejmuje dalszą naukę na studiach niestacjonarnych. Jednak wzrost kwalifikacji zawodowych nie wpływa na zapotrzebowanie na kadry, jeśli nie są tworzone nowe miejsca pracy, a jedynie na fluktuację osób bezrobotnych. Osoby posiadające kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie bardzo często posiadają tylko przygotowanie teoretyczne, natomiast brakuje im wystarczających umiejętności i doświadczenia, by pracować zawodowo w realnym, praktycznym miejscu pracy. W wielu przypadkach absolwenci z powodu braku doświadczenia zawodowego nie mogą znaleźć satysfakcjonującego zatrudnienia, a pracodawcy pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Z drugiej strony ludzie posiadający wieloletnie doświadczenie mają również problem z podjęciem zatrudnienia, ponieważ ich uprawnienia i kwalifikacje z upływem czasu stają się nieaktualne. Kolejnymi licznymi grupami zawodowymi są również bezrobotni posiadający zawód ślusarz – 95 osób oraz kucharz – 85 osób. Podstawowymi przyczynami bezrobocia w tych grupach zawodowych są ograniczone liczby miejsc pracy. Osoby z tego rodzaju 13 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim kwalifikacjami zawodowymi często trafiają do rejestru osób bezrobotnych z uwagi na wiek oraz pogarszający się stan zdrowia. Podsumowując w/w dane można stwierdzić, że w powiecie złotowskim w stosunku do analogicznego okresu w 2013 r. utrzymuje się ta sama grupa zawodów nadwyżkowych „sprzedawca”, „robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym” i „technik ekonomista”. Na koniec II półrocza 2014 r. nastąpił spadek liczby bezrobotnych w zawodzie „sprzedawcy” o 43 osoby oraz o 12 osób w zawodzie „robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym” w porównaniu do końca 2013 r. W zawodzie, „technik ekonomista” – nastąpił spadek liczby bezrobotnych o 13 osób. Spośród dominujących grup zawodowych duża część osób bezrobotnych to osoby długotrwale bezrobotne, szczególnie w przypadku osób bez kwalifikacji zawodowych. Biorąc pod uwagę dane dotyczące liczby osób bezrobotnych ze względu na posiadane kwalifikacje zawodowe należy zaznaczyć również, że istotną barierą uniemożliwiającą osobom bezrobotnym podjęcie pracy jest problem związany z dojazdem do pracy oraz kosztami. Najbardziej jednak istotnym problemem jest brak kwalifikacji zawodowych, doświadczenia zawodowego oraz zbyt długa przerwa w zatrudnieniu, a w szczególności ta sytuacja dotyczy głównie kobiet, które stanowią zdecydowaną większość wśród osób bezrobotnych. Tabela 4. Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Absolwenci Kobiety razem kobiety 1. 000000 Bez zawodu 996 489 172 93 2. 522301 Sprzedawca 220 199 7 6 3. 331403 Technik ekonomista 109 95 7 5 5. 932911 112 53 8 4 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 14 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 6. 722204 7 711202 8. 9. Ślusarz 94 5 2 0 Murarz 63 0 3 0 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 67 0 17 0 512001 Kucharz 58 48 1 0 10. 834103 Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 49 0 3 0 11. 752208 Stolarz meblowy 33 2 1 0 12. 753105 Krawiec 41 41 2 2 13. 512002 Kucharz małej gastronomii 36 23 2 2 14. 752205 Stolarz 30 0 6 0 15. 931301 41 0 0 0 16. 311504 33 4 1 0 10 3 0 0 Robotnik budowlany Technik mechanik 17. 932990 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 18. 722314 Tokarz w metalu 20 2 0 0 19. 751204 Piekarz 30 0 1 0 20. 314416 Technik technologii żywnościprzetwórstwo zbożowe 20 10 0 0 21. 515303 Robotnik gospodarczy 30 10 1 0 15 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 22. 821206 Monter sprzętu oświetleniowego i lamp elektrycznych 23. 753402 Tapicer 7 1 0 0 24. 723105 Mechanik samochodów osobowych samochodowych 30 0 0 0 25. 751201 Cukiernik 27 12 2 1 26. 751105 Rzeźnik-wędliniarz 14 0 2 0 27. 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 34 29 4 3 28. 325511 Technik ochrony środowiska 20 15 1 1 29. 514101 Fryzjer 19 19 3 3 30. 314207 Technik rolnik 26 16 1 1 31. 713101 Malarz-tapeciarz 17 0 0 0 32. 921402 Pomocniczy robotnik szklarniowy 19 8 1 0 33. 613003 Rolnik 23 17 1 1 34. 741101 Elektromonter instalacji elektrycznych 20 0 0 0 35. 263304 Politolog 9 5 2 1 36. 311512 Technik mechanizacji rolnictwa 13 2 0 0 17 16 0 0 16 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 37. 314205 Technik ogrodnik 15 9 0 0 38. 263102 Ekonomista 11 7 4 2 39. 522305 Technik handlowiec 11 7 0 0 40. 753303 Szwaczka 16 16 0 0 41. 314490 Pozostali technicy technologii żywności 7 6 0 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Analizując napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 r. największą dynamikę zauważyć można w zawodach: sprzedawca, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczy, technik ekonomista oraz ślusarz. Wynika to z dużej liczby osób posiadających dane kwalifikacje zawodowe oraz nieporównywalnie niskiej w stosunku do niej liczby ofert pracy. Odnosząc się do wyżej wymienionych wniosków można stwierdzić, że w II połowie 2014 r. najliczniej reprezentowane zawody wśród osób bezrobotnych to sprzedawca, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczy, technik ekonomista, podobnie jak w roku poprzednim. Niezmiennie najliczniejszą grupę osób bezrobotnych stanowią osoby bez kwalifikacji zawodowych. 17 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 3. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW W II połowie 2014 r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie wpłynęło 1106 ofert pracy. Na jedną ofertę przypadało blisko 6 osób bezrobotnych. Liczba ofert w II półroczu 2014 r. spadła o 151 w stosunku do I półrocza 2014 r. (1257). Wynika to m.in. z oferowanych ofert subsydiowanych realizowanych przy pośrednictwie. PUP. W I półroczu 2014 odnotowano 704 ofert subsydiowanych, natomiast w drugim półroczu 413 ofert. Wynika to m.in. z sezonowości niektórych prac w ramach robót publicznych wykonywanych przy współpracy z samorządami lokalnymi, a także z realizacji środków Funduszu Pracy będących do dyspozycji PUP w ciągu roku. W II półroczu 2014 r. mniejsza liczba ofert pracy wynikała także z trudnej sytuacji na lokalnym rynku pracy, a tym samym z niewielkiego zapotrzebowania kadrowego i jego nasycenia. Dane całościowe w zakresie ofert pracy, nie odzwierciedlają faktycznej, ogólnej liczby ofert pracy w powiecie złotowskim. Wynika to z faktu, iż wielu pracodawców nie zgłasza każdego wolnego miejsca zatrudnienia do Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie. Sporo ofert nie trafia do statystyk tut. Urzędu, szczególnie te, które dotyczą stanowisk pracy wymagających wysokiej wiedzy, umiejętności i doświadczenia. Często też pracodawcy nie są zainteresowani zatrudnianiem osób bezrobotnych lub o małym doświadczeniu zawodowym. Obraz rynku pracy jest więc związany z aktywnością podmiotów gospodarczych współpracujących z pośrednikami pracy Powiatowego Urzędu Pracy. Zgłaszają one oferty pracy w formie ofert subsydiowanych lub niesubsydiowanych miejsc, ofert odbywania stażu, robót publicznych czy też prac interwencyjnych. Ponadto zgłaszanie ofert pracy ogranicza możliwość otrzymania dodatku aktywizacyjnego przez osoby bezrobotne pobierające zasiłek, które samodzielnie uzyskają zatrudnienie. 18 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Tabela 5. Oferty pracy według zawodów w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 r. (w tabeli zamieszczono zawody, w których liczba ofert pracy była większa od 20) Oferty pracy zgłoszone Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu 1. 515303 Robotnik gospodarczy 113 2. 522301 Sprzedawca 91 3. 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 78 4. 722204 Ślusarz 40 5. 932911 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 39 6. 752205 Stolarz 38 7. 931301 8. 432103 Magazynier 24 9. 512001 Kucharz 21 10. 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 20 w II półroczu 2014 r. Robotnik budowlany 32 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Z analizy zgłoszonych ofert pracy w II połowie 2014 r. wynika, że największe zapotrzebowanie na złotowskim rynku pracy występowało w zawodach: robotnik gospodarczy, pozostali pracownicy obsługi biurowej, sprzedawca, ślusarz oraz robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Na uwagę zasługuje fakt, iż najczęściej poszukiwane profesje są adresowane do zawodów najbardziej liczebnych pod względem zarejestrowanych bezrobotnych. W wielu przypadkach pracodawcy składając ofertę pracy nie do końca precyzują wymagań, co powoduje trudności w doborze kandydata na oferowane 19 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim stanowisko. Przewaga rodzaju wymienionych wcześniej ofert pracy wynikała z charakteru lokalnego rynku pracy oraz przedsięwzięć lokalnych przedsiębiorców i samorządów. Biorąc pod uwagę ilość zgłaszanych w II półroczu 2014 r. ofert pracy, Powiatowy Urząd Pracy w Złotowie dużą wagę przykładał do aktywizacji osób bezrobotnych poprzez zachęcanie do podejmowania własnej działalności gospodarczej, a tym samym w przyszłości generowania nowych miejsc pracy. Działania Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie skierowane były w głównej mierze na promowanie przedsiębiorczości oraz pomoc finansową dla osób zainteresowanych samozatrudnieniem poprzez udzielanie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej. Ponadto PUP wychodząc oczekiwaniom przedsiębiorców udzielał refundacji na doposażenie lub wyposażenie stanowiska pracy dla zatrudnionej osoby bezrobotnej. 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych opisuje rzeczywistość lokalnego rynku pracy, koncentrując się przede wszystkim na różnych aspektach jego nierównowagi. Pozwala na formułowanie ocen i wniosków dla systemu kształcenia zawodowego, szkolenia bezrobotnych, poradnictwa zawodowego i służyć ma pełniejszemu dopasowaniu popytu na pracę i podaży pracy. Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzono w oparciu o wskaźniki zawarte w Zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych dokonano zestawiając ze sobą dane dotyczące napływu osób do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy i ofert pracy zgłoszonych przez pracodawców, w tym stażu, przygotowania zawodowego i zatrudnienia niesubsydiowanego nie skutkującego trwałym zatrudnieniem w naszym powiecie. Jednym z podstawowych mierników do prowadzenia monitoringu popytu i podaży na rynku jest tzw. wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów. Wskaźnik ten określa udział średniej liczby ofert pracy zgłoszonych w ciągu miesiąca przez pracodawców do Urzędu Pracy w średniej liczbie osób zarejestrowanych w ciągu tego miesiąca jako bezrobotne. 20 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Zgodnie z wytycznymi opublikowanymi w Zaleceniach metodycznych przyjęto, że zawody o wskaźniku intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów (W) : a) W < 0,9 to zawody nadwyżkowe, b) 0,9 ≤ W ≤ 1,1 to zawody zrównoważone (wykazujące równowagę na rynku pracy) c) W > 1,1 to zawody deficytowe. 4.1. Zawody deficytowe Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Tabela 6. Zawody deficytowe w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 r. Lp. Nazwa zawodu kod zaw. Średnia miesięczna liczba ofert zgłoszonych w II półroczu 2014 r. O 1. Technik administracji 334306 k I Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w II półroczu 2014 r. B Ik Średnia miesięczna deficytu podaży siły roboczej N k I B k I O k I Wskaźnik intensywności deficytu w II półroczu 2014 r. W k n, I O Ik B Ik 1,83 1 -0,83 1,83 18,83 5 -13,83 3,77 3 0,17 - 2,83 17,64 2. Robotnik gospodarczy 515303 3. Kopacz 931202 4. Brukarz 711601 1 0,33 -0,67 3,03 5. Pomocniczy robotnik przy uprawie roślin i hodowli zwierząt 921301 0,83 0,17 -0,66 4,88 21 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 6. Kierownik budowy 132301 0,67 0,33 -0,34 2,03 7. Nauczyciel języka angielskiego w szkole podstawowej 234104 0,5 0,17 -0,33 2,94 8. Pracownik kancelaryjny 411003 1,33 0,17 -1,16 7,82 9. Sekretarka 412001 1 0,5 -0,5 2 10. Pracownik obsługi telefonicznej 422201 2 0,17 -1,83 11,76 11. Magazynier 432103 4 3 -1 1,33 12. Sprzedawca w branży spożywczej 522304 2,17 1,5 -0,67 1,45 13. Doradca klienta 524902 0,67 0,5 -0,17 1,34 14. Spawacz metodą MAG 721204 1,33 0,33 -1 4,03 15. Stolarz 752205 6,33 5 -1,33 1,27 16. Kierowca samochodu 833203 3,33 1 -2,33 3,33 17. Kierowca operator wózków jezdniowych 834401 1,83 1,16 -0,67 1,58 18. Pomocniczy robotnik przy uprawie roślin i hodowli zwierząt 921301 0,83 0,17 -0,66 4,88 22 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 19. Kopacz 931202 3 0,17 -2,83 17,65 20. Meliorant 931203 0,67 0,17 -0,5 3,94 21. Robotnik drogowy 931205 2 0,5 -1,5 4 22. Pomoc Kuchenna 941201 1,67 1,33 -0,34 1,26 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Do zawodów deficytowych o wskaźniku intensywności równym MAX zaliczamy takie zawody, w których były zgłaszane oferty pracy, ale średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych z takimi kwalifikacjami wynosi 0, a co za tym idzie, łatwiej jest znaleźć odpowiednie zatrudnienie. Zgodnie z wytycznymi MPiPS Departamentu Rynku Pracy zawartymi w piśmie z dnia 3 lutego 2015 roku znak pisma DRP.VII.4002.1.4/AM zawody o wskaźniku MAX nie zostały ujęte w niniejszym sprawozdaniu, stąd też liczba zawodów deficytowych w powiecie złotowskim wyniosła 22. Jak wynika z analizy danych przedstawionych w tabeli, zawodami deficytowymi o wysokim wskaźniku intensywności nadwyżki / deficytu zawodów w II półroczu 2014 r. w powiecie złotowskim były przede wszystkim: - robotnik pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt, - pracownik kancelaryjny, - pracownik obsługi telefonicznej, - kopacz, - meliorant, - pomoc kuchenna. 23 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 4.2. Zawody nadwyżkowe Zawody nadwyżkowe to zawody, w których liczba zarejestrowanych bezrobotnych jest większa niż zapotrzebowanie na rynku pracy (wskaźnik intensywności nadwyżki jest mniejszy od 0,9). Tabela 7. Zawody nadwyżkowe w II połowie 2014 r. Lp. Nazwa zawodu kod zaw. Średnia miesięczna liczba ofert zgłoszonych w II półroczu 2014 r. O Ik Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w II półroczu 2014 r. Średnia miesięczna nadwyżki podaży siły roboczej N Ik BIk B Ik OIk Wskaźnik intensywności nadwyżki w II półroczu 2013 r. Wnk, I O Ik B Ik 1. Technik budownictwa 311204 0,17 2,33 2,16 0,07 2. Technik informatyk 351203 0,33 1,67 1,34 0,20 3. Kucharz 512001 3,50 9,67 6,17 0,36 4. Kucharz małej gastronomii 512002 0,17 6 5,83 0,03 5. Kelner 513101 0,83 2,67 1,84 0,31 6. Fryzjer 514101 1 3,17 2,17 0,31 7. Sprzedawca 522301 15,16 36,66 21,5 0,41 8. Ogrodnik 611303 0,17 1 0,83 0,17 9. Ogrodnik terenów zieleni 611306 0,33 1,83 1,5 0,18 10. Betoniarzzbrojarz 711402 0,17 1,17 1 0,15 11. Robotnik Leśny 621002 0,33 1,83 1,5 0,18 24 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 12. Ślusarz 722204 6,67 15,67 9 0,42 13. Murarz 711202 0,5 10,5 10 0,05 14. Elektromonter instalacji elektrycznych 741101 0,83 3,33 2,5 0,25 15. Tokarz w metalu 722314 0,33 3,33 3 0,10 16. Mechanik pojazdów samochodowych 723103 2,5 11,17 8,67 0,22 17. Pakowacz 932101 0,33 3,33 3 0,10 18. Sprzątaczka biurowa 911207 1,17 2,17 1 0,54 19. Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 932911 6,5 18,66 12,16 0,35 20. Stolarz meblowy 752208 1 5,5 4,5 0,18 21. Cukiernik 751201 0,5 4,5 4 0,11 22. Robotnik budowlany 931301 5,33 6,83 1,5 0,78 23. Pomocniczy robotnik szklarniowy 921402 0,5 3,17 2,67 0,16 24. Nauczyciel przedszkola 234201 0,5 1,66 1,16 0,30 25. Specjalista do spraw marketingu i handlu 243106 0,33 1 0,67 0,33 26. Technik rolnik 314207 0,17 4,33 4,16 0,04 25 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim 27. Technik leśnik 314301 0,17 1 0,83 0,17 28. Technik prac biurowych 411004 0,5 2,17 1,67 0,23 29. Kasjer handlowy 523002 0,33 1,33 1 0,25 30. Malarz tapeciarz 713101 0,17 2,83 2,66 0,06 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z zał. Nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 za II półrocze 2014 r. Do zawodów nadwyżkowych w powiecie złotowskim w II półroczu 2014 roku należy zaliczyć m.in. następujące zawody: Technik budownictwa, Kucharz, Sprzedawca, Ślusarz, Murarz, Mechanik pojazdów samochodowych, Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, Robotnik budowlany, Stolarz meblowy, 4.3. Zawód w równowadze. Przez zawód zrównoważony należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody zrównoważone to takie, gdzie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów zawiera się w przedziale od 0,9 do 1,1. Do grupy tej zaliczono wszystkie zawody, których relacja między liczbą zgłoszonych ofert pracy a liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie była niewielka. W II połowie 2013 r. można do nich zaliczyć: - Fizjoterapeuta, - Nauczyciel przedszkola, 26 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim - Specjalista ds. rachunkowości, - Księgowy, - Asystent ds. księgowości, - Sprzedawca w branży przemysłowej. - Ogrodnik, - Szwaczka, - Krojczy, - Kierowca samochodu dostawczego Wnioski. „Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych” II półrocza 2014 roku, pokazał że sytuacja na rynku pracy w powiecie złotowskim nadal jest trudna i bardzo złożona. Analiza ilościowa pokazana w niniejszym opracowaniu nie jest w stanie w pełni ukazać problematyki rynku pracy powiatu złotowskiego. Podstawą do opracowania niniejszego raportu są dane pochodzące z rejestrów i sprawozdań Powiatowego Urzędu Pracy w Złotowie, dotyczące bezrobotnych oraz ofert pracy. Uwarunkowania niezależne od Urzędu Pracy uniemożliwiają pełną analizę faktycznie nie pracujących osób czy też nie zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku ofert pracy. Pracodawcy nie są zobowiązani do przedkładania ofert pracy Powiatowemu Urzędowi Pracy, co utrudnia ocenę ilości ofert pojawiających się na rynku pracy w powiecie złotowskim. Mimo ryzyka występującego niedoszacowania wyników, monitoring stanowi jednak istotne źródło wiedzy na temat lokalnego rynku pracy, zasobów posiadanych przez bezrobotnych i potrzeb zgłaszanych przez pracodawców. Biorąc pod uwagę lokalny rynek pracy powiatu złotowskiego istnieje duża potrzeba monitorowania zmian w sferze zatrudnienia, szczególnie ze względu na jego specyficzny charakter i niski wskaźnik rozwoju, co prowadzi do pogłębienia się bezrobocia długotrwałego, a co za tym idzie zubożenia lokalnego społeczeństwa i poszerzania szarej strefy. Ciągła obserwacja zmieniających się trendów pozwala pomóc bezrobotnym poprzez wskazanie im dalszej drogi rozwoju zawodowego i dostosowania potrzeb do wymagań lokalnych pracodawców. 27 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie złotowskim Wnioski wypływające z przeprowadzonej analizy wskazują na to, że: bezrobocie w powiecie złotowskim dotyka w głównej mierze kobiet, które stanowią 56% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, wśród zarejestrowanych bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowią: osoby bez zawodu, sprzedawcy, robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym i technicy ekonomiści, w II półroczu 2014 r. pozyskano 1106 ofert pracy, zawody deficytowe to m.in.: robotnik pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt, pracownik kancelaryjny, pracownik obsługi telefonicznej, kopacz, meliorant, pomoc kuchenna. zawody nadwyżkowe to m.in.: technik budownictwa, kucharz, sprzedawca, ślusarz, murarz, mechanik pojazdów samochodowych, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, robotnik budowlany zawody w równowadze to m.in.: logistyk, terapeuta zajęciowy, zaopatrzeniowiec, operator maszyn do obróbki skrawaniem, asystent do spraw księgowości, fizjoterapeuta. Procesy zachodzące w życiu społecznym i gospodarczym powodują zmiany na rynku pracy, które wymuszają na społeczeństwie zmianę podejścia do pracy. Nowa sytuacja wymaga od pracowników elastyczności zawodowej, aktywności edukacyjnej, gotowości do przekwalifikowania się i mobilności. Bezdyskusyjne jest to, że pracodawcy poszukują pracowników wszechstronnie wykształconych, posiadających wiedzę i doświadczenie w różnych dziedzinach. Pracownik pracujący na danym stanowisku wykonuje dzisiaj bardzo często czynności, które wykonywać mogłoby kilku różnych pracowników. Przyczyną takiej sytuacji są głównie względy ekonomiczne oraz nowe metody zarządzania zasobami ludzkimi. Dyrektor Powiatowego /-/ Urzędu Pracy Łucja Greczyło Opracowanie: Marek Dereszkiewicz Złotów, marzec 2015 r. 28