ZARZĄDZANIE SIECIAMI TELEKOMUNIKACYJNYMI

Transkrypt

ZARZĄDZANIE SIECIAMI TELEKOMUNIKACYJNYMI
Wykład jest przygotowany dla II semestru
kierunku Elektronika i Telekomunikacja.
Studia II stopnia
Dr inŜ. Małgorzata Langer
ZARZĄDZANIE SIECIAMI
TELEKOMUNIKACYJNYMI
Prezentacja multimedialna
współfinansowana przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
w projekcie
„Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń
– zintegrowany rozwój Politechniki Łódzkiej –
zarządzanie Uczelnią,
nowoczesna oferta edukacyjna
i wzmacniania zdolności do zatrudniania
osób niepełnosprawnych”
Zadanie nr 30 – Dostosowanie kierunku Elektronika i Telekomunikacja
do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy
90-924 Łódź, ul. śeromskiego 116,
tel. 042 631 28 83
www.kapitalludzki.p.lodz.pl
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PrzeŜywalność
PrzeŜywalność sieci
sieci telekomunikacyjnych
telekomunikacyjnych
•
•
Sieć przeŜywalna, to taka, która jest zdolna do świadczenia usług
nawet po wystąpieniu awarii katastrofalnych
W sieci telekomunikacyjnej łączność z pogotowiem ratunkowym, straŜą
poŜarną, policją, itd. Musi być nieprzerwanie zapewniona w kaŜdym miejscu
i czasie, nawet po energetycznej awarii katastrofalnej
•
Z drugiej strony, sieci nigdy nie osiągają 100% dostępności
•
NiezaleŜnie od stopnia integracji informatyki i telekomunikacji, sieci
obsługują coraz liczniejsze grupy uŜytkowników. Awaria głównego traktu
światłowodu moŜe dotknąć miliony łączy
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
2
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Sieć
Sieć przeŜywalna
przeŜywalna
•
•
•
Sieci projektowane w XX wieku po wystąpieniu awarii katastrofalnej
zachowywały się w sposób nieprzewidywalny
Sieć przeŜywalna musi być tak zaprojektowana, aby działała nadal i
zapewniała określoną jakość usług mimo degradacji systemu w stosunku
do stanu przed awarii; nie moŜe nastąpić całkowity upadek systemu
Aby to było moŜliwe, sieć powinna przede wszystkim:
- posiadać odpowiednią topologię
- posiadać odpowiednią architekturę
- umoŜliwiać interwencję człowieka z dowolnie wybranego miejsca systemu
- posiadać zasoby rezerwowe
- rekonfigurować się w sposób automatyczny
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
3
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zjawiska
Zjawiska wpływające
wpływające na
na przeŜywalność
przeŜywalność systemów
systemów ii sieci
sieci
•
Ze względu na źródło wszystkie awarie moŜna podzielić na:
- spowodowane przyczynami fizycznymi
Zjawisko fizyczne jest zjawiskiem naturalnym a awaria nim spowodowana
jest USZKODZENIEM. W wyniku przejścia przez ciąg wewnętrznych
stanów błędnych, system ulegnie awarii, jeŜeli jego stan widziany
z zewnątrz stanie się niezgodny ze specyfikacją.
- spowodowane przez człowieka
Awarie mogą być spowodowane przez działania niezamierzone oraz
w wyniku działań celowych, wrogich
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
4
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Awarie
Awarie spowodowane
spowodowane przez
przez człowieka
człowieka
•
Działania niezamierzone
- mogą dać skutek podobny do skutku zjawisk fizycznych (np. przypadkowe
uszkodzenie wtyku, zwarcie lub rozłączenie, itp.)
- mogą być specyficzne, manifestujące nieprawidłowe działanie sprzętu
i/lub oprogramowania lub poczynania operatora
Mają dwie przyczyny:
- BŁĘDY PROJEKTOWE – niekompletna, niejednoznaczna, błędna
specyfikacja, źle przetłumaczone instrukcje itp.
- moŜna je ograniczyć przed rozpoczęciem eksploatacji systemu
- BŁĘDY OPERATORSKIE – wprowadzenie do systemu instrukcji
nieadekwatnych do jego aktualnego stanu – nie moŜna im zapobiec, ale
moŜna zmniejszyć zasięg oddziaływania ich skutków
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
5
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Awarie
Awarie spowodowane
spowodowane przez
przez człowieka
człowieka
•
Działania zamierzone – awarie są skutkiem niszczenia losowego lub
celowego
•
ZagroŜenia losowe (nie wrogie)
- awarie i wypadki
- działania bezpośrednio związane z katastrofami naturalnymi
ZagroŜenia izolowane
- sabotaŜ (w tym sabotaŜ komputerowy)
- akcie terrorystyczne
Wojna konwencjonalna
- zakłócenia pracy satelitów telekomunikacyjnych
- niszczenie sieci naziemnych
•
•
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
6
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Klasyfikacja
Klasyfikacja uszkodzeń
uszkodzeń ii awarii
awarii
•
Uszkodzenia trwałe (np. zwarcia lub rozwarcia obwodów) powodują
pojawienie się stałych stanów logicznych, innych niŜ oczekiwane. Mogą być
spowodowane np. starzeniem się elementów.
•
Uszkodzenia przemijające – zazwyczaj spowodowane chwilową zmianą
warunków (zasilania, temperatury, wilgotności…). Pojawiają się i znikają
losowo, mogą prowadzić do awarii.
•
Uszkodzenia katastrofalne – powodują awarie katastrofalne, czyli trwały
upadek systemu. System nie jest zdolny do samodzielnej obsługi awarii
(detekcji, lokalizacji, próby odizolowania, itp.)
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
7
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Miejsce
Miejsce ii zasięg
zasięg oddziaływania
oddziaływania awarii
awarii
•
AWARIE LOKALNE (pojedyncze) – awaria wpływa na jedną zmienną
logiczną i nie rozprzestrzenia się
•
AWARIE ROZPROSZONE (wielokrotne, ale obejmujące tylko część sieci) –
awaria rozprzestrzenia się na przynajmniej kilka zmiennych logicznych
•
AWARIE CAŁKOWITE (obejmujące całą sieć) – jest to awaria rozproszona,
która powstała w wyniku uszkodzenia katastrofalnego i objęła cały system
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
8
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
FTDS
FTDS (fault-tolerant
(fault-tolerant distributed
distributed systems)
systems)
•
W systemach rozproszonych, odpornych na uszkodzenia, wyróŜnia się inne
trzy kategorie awarii:
- BIZANTYJSKA: łącze, w którym wystąpiła awaria bizantyjska zniekształca
transmitowane wiadomości losowo w dowolny sposób; uszkodzony
procesor działa nadal, ale błędnie, przy czym błędy te rozprzestrzeniają się
w systemie rozproszonym
- GWAŁTOWNA: uszkodzone łącze lub procesor zawiesza nagle swoje
działanie
- NIEROZPRZESTRZENIAJĄCA SIĘ (FAIL – STOP FAILURE) – po
uszkodzeniu łącze, lub procesor zawiesza swoje działanie, ale tak, aby inne
elementy systemu mogły wykryć, Ŝe nastąpiło uszkodzenie
•
NaleŜy pamiętać, Ŝe wprowadzenie zaburzenia w postaci jednej lub kilku
nieprawidłowych wartości zmiennych logicznych do procesu przetwarzania
moŜe przynieść symptomy awarii oddalone w przestrzeni i/lub czasie.
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
9
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Metody
Metody wykrywania
wykrywania uszkodzeń
uszkodzeń
•
•
•
•
Testowanie wstępne – przed rozpoczęciem normalnego uŜytkowania
systemu
Testowanie okresowe elementów rezerwowych – w celu sprawdzenia czy
są one w stanie gotowości przejęcia funkcji elementów aktualnie
pracujących w przypadku ich uszkodzenia
Testowanie na bieŜąco – w trakcie normalnego działania systemu
- sprzętowe
- programowe
Testowanie po wystąpieniu awarii (off-line) – podobne do testowania
wstepnego, ale z ostrymi ograniczeniami czasowymi
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
10
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wiarygodność
Wiarygodność
•
Jest to wieloaspektowa pewność świadczenia usług przez system
w sposób, który da się ocenić
•
Metody zapobiegania osłabieniu wiarygodności:
- zapobieganie uszkodzeniom
- uodpornienie na uszkodzenia
•
Metody naprawiania skutków osłabienia wiarygodności (walidacji):
- usuwanie uszkodzeń
- prognozowanie uszkodzeń
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
11
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Atrybuty
Atrybuty wiarygodności
wiarygodności
•
UmoŜliwiają ilościowe określenie i pomiar jakości usług świadczonych
przez wiarygodny system
•
Dostępność – gotowość do uŜycia
•
Niezawodność – ciągłość świadczenia usług
•
Bezpieczeństwo zewnętrzne – gwarancje, Ŝe system nie doprowadzi do
sytuacji katastrofalnych dla środowiska
•
Bezpieczeństwo wewnętrzne – gwarancje przed nieautoryzowanym
dostępem do informacji wewnątrz systemu
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
12
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Odtwarzanie
Odtwarzanie funkcjonalności
funkcjonalności sieci
sieci odpornej
odpornej na
na uszkodzenia
uszkodzenia
•
•
W pierwszej kolejności po identyfikacji oraz lokalizacji miejsca i zasięgu
uszkodzenia, SIEĆ ODPORNA NA USZKODZENIA dokonuje próby
odizolowania uszkodzonych elementów poprzez rekonfigurację, po czym
następuje wznowienie jej pracy
Trzy moŜliwości wznowienia:
- przywrócenie pełnej zdatności sieci (full recovery) – powrót systemu do
zbioru stanów, w jakich znajdował się przed awarią
- przywrócenie zdatności z częściową degradacją (graceful degradation)
– system zostaje wprowadzony do stanów bezawaryjnych, ale ze
zredukowanym zbiorem funkcji. W ramach tego zredukowanego zbioru sieć
pracuje poprawnie
- bezpieczny upadek (safe shut-down) – graniczny przypadek
maksymalnej degradacji. Zbiór funkcji zostaje zmniejszony poniŜej
minimalnych wymagań operacyjnych, ALE SIEĆ ZOSTAJE
ZABEZPIECZONA PRZED CAŁKOWITYM ZNISZCZENIEM SPRZĘTU,
OPROGRAMOWANIA I DANYCH
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
13
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Odtwarzanie
Odtwarzanie usług
usług w
w sieci
sieci przeŜywalnej
przeŜywalnej
•
WyróŜnikiem przeŜywalności jest przetrwanie awarii katastrofalnych
Przed awarią wydajność sieci wynosiła 100%
Po awarii w chwili t0 wydajność systemu spadła do Ma[%]
W wyniku działań odtworzeniowych w przedziale czasu (t1-t0) następuje
wzrost wydajności do stanu M0 (zwykle < 100%)
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
14
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Schemat
Schemat odtwarzania
odtwarzania usług
usług
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
15
Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
SIECI WIARYGODNE
Sieci przeŜywalne
Samonaprawialne
Responsywne
Systemy responsywne – wyróŜnia się systemy pracujące w czasie
rzeczywistym, o silnej wiarygodności i z silnym uwarunkowaniem czasowym
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 8
16
KONIEC CZĘŚCI PIERWSZEJ
Prezentacja multimedialna
współfinansowana przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
w projekcie
Dr inŜ. Małgorzata Langer
ZARZĄDZANIE SIECIAMI
TELEKOMUNIKACYJNYMI
„Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń
– zintegrowany rozwój Politechniki Łódzkiej –
zarządzanie Uczelnią,
nowoczesna oferta edukacyjna
i wzmacniania zdolności do zatrudniania
osób niepełnosprawnych”
Zadanie nr 30 – Dostosowanie kierunku Elektronika i Telekomunikacja
do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy
90-924 Łódź, ul. śeromskiego 116,
tel. 042 631 28 83
www.kapitalludzki.p.lodz.pl