Techniczne wskazówki

Techniczne wskazówki
dotycz ce dostaw produktów betonowych do budowy dróg
Uwagi wst pne
Elementy konstrukcyjne betonowe do budowy dróg s
wyrobami wysokiej jako ci. S produkowane w
zaawansowanych zautomatyzowanychzak adach
produkcyjnych. Zarówno wyj ciowe materia y z betonu jak
równie" gotowe produkty podlegaj surowym wymogom
jako ciowym przynale"nych norm wzgl dnie wytycznym; ich
przetrzeganie jest na bie" co sprawdzane poprzez
instrumenty gwarancji jako ci, sk adaj cych si z
ewn trzzak adowej kontoli jako ci oraz kontroli
zewn trznego nadzoru.Niemiecki Instytut betonów i
elementów gotowych z betonu wydaje orzeczenie o jako ci
na zgodno z norm z zak adów nadzorowanych. Na miejscu
budowy obserwuje si jednak przypadkowo ró"nice w
punktach widzenia w ocenie produktów betonowych.
Nast puj ce punkty widzenia powinny pomóc przy fachowej
ocenie produktów do budowa dróg z betonu,co w takich
przypadkach pozwoli unikn ( nieporozumie) pomi dzy
producentem a stron odbiorcy. Zosta y one zestawione
przez robocz komisj d.s produktów do budowy dróg
Zwi zku Niemieckiego Przemys u Betonów i Elementów
Gotowych w Bonn i przedstawiaj obecny stan techniki
1 Zamówienie
1.1 Ogólne
Zamówienie musi zawiera( przewidziany adres dostawy,
odbiorc , gatunek towaru i termin dostawy. Nadawanie si
miejsca budowy do jazdy ci "arówkami z przyczep oraz
mo"liwo ( do przyj cia towaru - w danym wypadku za
pomoc urz dze) roz adunkowych, s warunkiem stawianym
przez przyjmuj cego zlecenie. Wydanie/dostawa towaru z
u"yciem "urawia samochodowego wymaga odpowiednich
uzgodnie).
1.2 Zapotrzebowanie
Zapotrzebowanie przy kamieniach albo p ytach na metr
kwadratowy uk adanej powierzchni uwzgl dnia równie" fug .
Odpowiednio do tego s dostarczane produkty tak, "e
zamawiana powierzchnia mo"e by( w ca o ci pokryta przy
zachowaniu wymiaru siatki.
1.3 Kostka brukowa
Ju" przy planowaniu nale"y uwzgl dnieni(, czy kostka ma
by( uk addana r cznie czy maszynowo. W szczególno ci
przy wyborze kamieni do maszynowego uk adania, nale"y
uwzgl dni( kamienie z dystansem o gr. od 1,5 do 2,5 mm.
Dystanse nie s jednak "adnym wystarczaj cym
zast pstwem dla fug.
2. Roz adunek
Przed wy adowaniem pojazdów pe nomocnik zleceniodawcy
bada prawid owo ( dostawy (ilo ( i gatunek towaru).
Odbiorcy, którzy odbieraj towar w asnym transportem
badaj przy za adunku w zak adzie zgodno ( adunku z
zamówieniem wzgl dnie zgodno ( z poleceniem odbioru
oraz dowód dostawy.
Te w rozdziale 3 wymienione Punkty widzenia nale"y
uwzgl dni( przy odebraniu dostawy. Istniej w tpliwo ( albo
niepewno ( wzgl dem jako ci, nie mo"na rozpoczyna( prac
uk adania zanim nie nast pi ich wyja nienie. Je li przy
odbiorze pakietów z kamieniami zostan stwierdzone braki
co do których zachodzi podejrzenie i daj ce ku temupowód,
nadzór dpowiedzialny za uk adanie ma albo na w asn
odpowiedzialno ( albo po bezzw ocznym kontakcie z
inwestorem rozstrzygn ( o odbiorze towaru a w przypadku
zwrotnego polecenia musi doprowadzi( to do
natychmiastowego poinformowania dostawcy. Je"eli
nast puje wydanie towaru trac cego
ównowag /przechylnego na samochodzie wywrotce, to ilo (
po amanego towaru wynosi do 3% dostarczonego towaru i
technicznie jest nie do unikni cia (przy wy adunku z pomoc
"urawia dopuszcza si uszkodzenia a" do 1,5%).
3. Punkty widzenia do oceny produktów z betonu do budowy
dróg przed uk adaniem
3.1 Powierzchnia górna
Na powierzchni górnej produktów do budowy dróg mog
wyst pi( pory (na przyk ad pory wynikaj ce z produkcji po
wibrowaniu); nie s powodem "adnych wnioskowa) na
brakuj c nieprzemakalno ( albo wytrzyma o ( produktów i
nie wp ywaj na ich warto ( u"ytkow , je li produkty
odpowiadaj normom.
Chropowata powierzchnia podwy"sza przyczepno (,hamuje
niebezpiecze)stwo po lizgu i mo"e tak"e z betonowego
technicznego punktu by( bardziej wskazana ni" bardzo
g adka powierzchnia.
Wymyta powierzchnia (beton p uczkowy) powinny
oddzia ywa( naturalnie; wi c uzale"nione od produkcji
ró"ne struktury wymycia nie s "adn wad i s dla warto ci
u"ytkowej bez znaczenia, je li produkty odpowiadaj
normom. Na powierzchni górnej mog przypadkowo
wyst pi( w kszta cie kropek br zowawe przebarwienia ;
pochodz one z cz ci organicznych znajduj cych si w
kruszywach i z punktu technologi betonów nie budz
zastrze"e) i znikaj po jakim czasie pod wp ywem
warunków atmosferycznych.
3.2 Wykwity wapienne1)
Przypadkowo mog wyst pi( wykwity wapienne; s one
technicznie nie do unikni cia. G ównie powstaj one przy
szczególnych warunkach pogodowych, którym beton
podlega g ównie w swoim m odym wieku i maj
odpowiednio ró"ny wymiar. Z tego powodu w a ciwo ci
jako ciowe produktów do budowy dróg pozostaj
nienanaruszone. Nie wp ywa to na warto ( u"ytkow
produktów, po pierwsze pod wp ywem normalnych
warunków pogodowych (mi kka deszczówka rozpuszcza
w glan wapnia) a po drugie normalne zanieczyszczenia
oraz mechaniczne obci "enie produktów ruchem
samochodowym pozwalaj wykwitom wapiennym znikn (.
3.3 Mikro rysy
Mikro rysy na powierzchni mog wyst powa( w
szczególnych przypadkach; nie s widoczne go ym okiem
gdy produkt jest suchy, lecz tylko wtedy widoczne, kiedy
powierzchnia mokra jest prawie sucha. Takie mikro rysy nie
wp ywaj na warto ( u"ytkow , o ile w a ciwo ci produktów
zgodne s z obowi zuj cymi normami.
3.4 Uskok/odst p powstaj cy przy produkcji kraw "nika
Uwarunkowane procesem produkcyjnym przy kraw "nikach
ze mig poni"ej jej dolnego biegu mog powstawa(
obcasy/odst py, które po osadzeniu kraw "nika, znajduje si
na tyle nisko, i" jest on ju" niewidoczny. Uskok/odst p jest
technicznie nie do unikni cia i dla warto ci u"ytkowej
kraw "ników bez znaczenia.
nieodpowiedniego pod o"a oraz sposobu zabudowy.
Zale"nie od produktu stosuje si szeroko ( fug odpowiednio
do kamiennego systemu i do danych producenta.
3.5 Wytwarzanie fazy w kostce brukowej
Zale"nie od rodzaju kostki brukowej rozró"nia si kostk bez
fazy, z faz oraz cz ciow faz . Wyst puj kostki brukowe
które zasadniczo wykonywane s tylko bez fazy, jednak
tak"e takie, które s w jednym i tym samym formacie
zarówno bez fazy jak tak"e z faz biegn c dooko a, jak
równie" jest kostka brukowa tego samego formatu z
kraw dziami ostrymi i cz ciowo sfazowanymi. Szczególne
"yczenia odbiorcy wzgl dem fazy prz kostce brukowej z
przewi zaniem mog wywiera( wp yw ju" na wybór rodzaju
kostki.
4.2 Odchylenia od kolorów
Wykonywane wed ug ró"nych procesów produkcyjnych,
wzgl dnie wed ug tych samych procesów produkcyjnych,
jednak wykonywane o ró"nym czasie, w przeciwnym razie
jednakowe produkty (na przyk ad kraw "niki ikraw "niki
ukowei albo przy kostce: kostka zwyk a, kostka
zaka)czaj ca kliny do uków) mog pojawi( si ma e ró"nice
w odcieniach, które powstaj z powodu ró"no ci procesów
produkcyjnych wzgl dnie ich wykonania w ró"nym czasie
jak równie" przez wachania si w kolorystyce u"ytych
surowców naturalnych i technicznie s one nie do
unikni cia.
Ró"nice s dla warto ci u"ytkowej bez znaczenia, gdy"
ró"nice w odcieniach z regu y przy normalnym u"ywaniem
produktów i przy normalnych warunkach pogodowych si
wyrównuj .
4. Punkty widzenia dotycz ce wygl du produktów
betonowych do budowy dróg po ich u o"eniu
4.1 Od upywania si kraw dzi
Kostka brukowa, p yty chodnikowe, korytka ciekowe i
kraw "niki, które zosta y zbyt ciasno po o"one lub te" ich
podbudowa (warstwa no na i pod o"e) nie posiadaj
odpowiedniej no no ci, podczas wibrowania b d ich
kraw dzie nara"one na uszkodzenia, którym równie" nie
jest w stanie si oprze( beton wysokiej klasy.
Nast pstwem tego s od upywanie si kraw dzi; nie
stanowi to o "adnym wybrakowaniu produktu, lecz o braku
Zrzeszenie Niemckiego Przemys u Betonowego i
Betonowych Elementów Gotowych
Bonn sierpie) 1990
1)
wykwity sk adaj si z wapna, które powstaje przy
wi zaniu cementu jako wodorotlenek wapnia i tworz na
powierzchni górnej betonu z kwasem w glowym powietrza
ci "ko rozpuszczalny tlenek wapnia.
Techniczne wskazówki 2
dotycz ce dostaw produktów z betonu do budowy dróg
Uwagi wst pne
Warunkiem do optymalnego korzystania z produktów
betonowych do budowy dróg jest ich fachowe wbudowanie.
Braki w podbudowie i warstwie no nej albo b dy w
u o"eniu - wzgl dnie b dy w zabudowaniu mog prowadzi(
ich uszkodze), nawet wtedy kiedy produkty posiadaj
nienagann jako ( Nast puj ce wskazówki powinny
przyczynia( si do unikni cia takich b dów.
Zosta y one zestawione przez robocz komisj d.s
produktów do budowy dróg Zwi zku Niemieckiego
Przemys u Betonów i Elementów Gotowych w Bonn i
przedstawiaj obecny stan techniki.
1 planowanie
1.1 Wskazówki ogólne.
1.1.1 Betonowa kostka brukowa
Ju" podczas planowania nale"y uwzgl dni(, czy kostka
b dzie uk adana r cznie czy te" maszynowo.
W szczególno ci przy maszynowym uk adaniu nale"y
dokona( wyboru kostki z wypustem dystansowym o gr. od
1,5 do 2,5 mm. Wypustki dystansowe nie s jednak
wystarczaj cym zamiennikiem dla fug. Powierzchnie
wybrukowane powinny by( zaopatrzone w odwodnienie
liniowe. Przy powierzchniach punktowo odwadnianych
powinna kostka znajduj ca si w pobli"u wlotu, zosta(
u o"ona w suchej zaprawie. Powierzchnie pod bruk nie
mog by( planowane ze zbyt du"ymi nieckami
(niebezpiecze)stwo od upania si kraw dzi). Kostki
prostok tnej nie nale"y uk ada( wed ug wzoru "rybia o ("
albo wzór "szachownicy" w tych miejscach gdzie wyst puje
du"e obci "enie ruchem samochodów ci "arowych.
Wykonywanie krzywizn, zakr tów w chodnikach i drogach
dla rowerów powinno by( wykonane wed ug wzoru
„przewi zanie Odenwald". Nadto kostka b dzie uk adana w
w skich torach z ró"n szeroko ci fug, przy czym
szeroko ( toru musi by( dostosowana do promienia zakr tu.
Zapotrzebowanie przy kamieniach albo p ytach na metr
kwadratowy uk adanej powierzchni uwzgl dnia równie" fug .
Odpowiednio do tego s dostarczane produkty tak, "e
zamawiana powierzchnia mo"e by( w ca o ci pokryta przy
zachowaniu wymiaru siatki.
1.1.2 Kraw "niki i p yty nieckowate
Kraw "niki musz by( zawsze uk adane w betonie z
wykonanym na ca ej ich d ugo ci filarem grzbietowym oraz
z zachowaniem wystarczaj cych fug.
Fugi kraw "nika zostaj z regu y otwarte.
Je li jednak graniczny chodnik pod kostk lub platerowany,
wykonywany b dzie z wykorzystaniem o"a z piasku, to aby
zapobiec odp ywaniu piasku, musz zosta( fugi
uszczelnione na odwrocie kraw "ników w wysoko ci
pod o"a z piasku. P yty nieckowate uk ada si w betonie z
wystarczaj co szerokimi fugami. Fugi nale"y ca kowicie
wype ni( zapraw wapienn . Dodatkowo fugi powstaj ce
podczas rozsze"ania si , nale"y uwzgl dni( w planowaniu.
Do trwa ego odwodnienia jezdni wzgl dnie chodnika nale"y
uwzgl dni( wystarczaj c ró"nic wysoko ci mi dzy brukiem
ulicznym i korytkami nieckowatymi wzgl dnie mi dzy
pow ok chodnika i kraw "nikiem.
1.2 Wskazówki szczególne
1.2.1 Powierzchnie brukowe stosowane w przemy le
Miejscowy nacisk wskutek dzia ania ci "arów kó mo"e w
miejscach przemys owych szczególnie mocno obci "anych,
by( nawet dwukrotnie wy"szy anie"eli przy normalnej drodze
( obci "enie punktowe). Dlatego szczegónie tutaj nale"y
przestrzega( dostatecznych szeroko ci fug, u"ycia kamieni
o odpowiedniej grubo ci jak równie" podj cie rodków
celem unikni cia tworzenia si kolein
(np. zastosowanie odpowiedniego materia u na podbudow ).
1.2.2 Powierzchnie brukowe zadaszone
Zadaszone powierzchnie brukowe, które nie s wystawione
na dzia ania pogodowe, wymagaj szczególnego planowanie
i technicznych rodków w wykonaniu, na przyk ad w
uwzgl dnieniu rodzaju podbudowy, pod o"a, materia ów na
fugi i odwodnienia.
1.2.3 Szczególne obci "enia komunikacyjne
Szczególne obci "enia komunikacyjne(na przyk ad przy
mocno obci "onych przystankach autobusowych) wymagaj
u"ycia kamieni z dogodnym bocznym zachowaniem, dobrze
zg szczon podbudow i odpowiednia warstw no n .
Zaleca si uk adanie kostki betonowej na przyk ad na
w a ciwej mieszance grysowej albo w suchej zaprawie
w czaj c w to odpowiednie wype nienie fug.
2 Wykonanie
2.1 Ogólne
W uzupe nieniu do przepisów wykonawczych VOB nale"y
przestrzega( przepisów „Techniczne Wskazówki Dotycz ce
Dostaw Produktów Betonowych do Budowy Dróg" “ BDB,
Wersja sierpie) 1990, instrukcja „ Wzmacnianie powierzchni
brukowych i ok adzin z p yt“ Spó ki Badawczej
Drogownictwa i Komunikacji, Wydanie1990, jak równie"
wskazówek dotycz cych dostaw i zabudowy producenta.
2.2 Przyj cie dostawy
Bezpo rednio po przybycia produktów betonowych na
miejscu budowy nale"y przynajmniej na podstawie faktury i
przez ogl dziny starannie zbada(, czy dostawa odpowiada
zamówieniu. Istniej w tpliwo ( albo niepewno ( wzgl dem
jako ci, nie mo"na rozpoczyna( prac uk adania zanim nie
nast pi ich wyja nienie. Je li przy odbiorze pakietów z
kamieniami zostan rozpoznane braki co do których
zachodzi podejrzenie i daj ce ku temu powód, ma nadzór
odpowiedzialny za uk adanie albo na w asn
odpowiedzialno ci albo po bezzw ocznym kontakcie z
inwestorem rozstrzygn ( o odbiorze towaru a w przypadku
zwrotnego polecenia musi prowadzi( to do
natychmiastowego poinformowania dostawcy
2.3 Uk adanie bruku betonowego
Na pocz tku prac uk adania musi by( stwierdzone, "e
podbudowa (warstwa no na i warstwa dolna) jest
wystarczaj co no na, wzgl dnie "e warstwa no na zosta a
wystarczaj co obliczona i zag szczana. Spoiste i zamulone
piaski jak równie" drobniejsze piaski anie"eli 0/2mm
stosownie do normy DIN 4226, jak równie" nie
sklasyfikowane albo przygrube piaski amane -grysy mieszanki s jako materia na pod o"e i podsypk dla
nawierzchni betonowej nieodpowiednie. Aby unikn (
rozleg ych odchyle) w odcieniach (tak"e przy szarych
cementowych kostkach), nale"y zawsze uk ada( kostk na
przemian z kilku paczek na raz. Kostka musi by(
dopasowana do Systemu Kostki oraz u o"ona z
wystarczaj co szerokimi fugami, przy czym poprzecznie do
kierunku uk adania z uwzgl dnieniem wymiaru siatki/rastru.
By utrzyma( prostolinijny przebieg fug, musi by(
sznurowanie; przy ró"nicach nale"y na bie" co
pozycjonowa( kraw dJ kostki. Mi dzy kostk i wszystkimi
przyleg ymi elementami konstrukcyjnymi nale"y wyznaczy(
fugi. Je"eli brzeg kostki brukowej musi by( dopasowany
przez doci cie albo prze upanie, to miejsca te gdzie maj
zosta( u o"one doci te kostki nale"y odpowiednio
zaopatrzy( w kostki przelotowe/zast pcze. Wibratory musz
by( wed ug wskaza) producenta nadawa( si do danego
charakteru pracy. ; w danym wypadku nale"y wyposa"y(
wibratory w p yt nak adan i oprzyrz dowanie po lizgowe.
Wibratory walcowe nie mog by( stosowane. Powierzchnia
kostki brukowej oraz p yta wibratora musi by( przed
wibrowaniem oczyszczona. Przy kostce kolorowej oraz
kostce ze struktur , nie mo"na wibrowa( powierzchni kiedy
jest ona mokra. Proces wibrowania nale"y zako)czy( w
momencie kiedy powierzchnia brukowana osi gn a swoj
stabilno (, albo je li pojawi y si
lady po wibrowaniu.
Przy granicz cych ze sob powierzchniach o ró"nym k cie
nachylenia nie mo"na wibrowa( ich kraw dzi.
To dotyczy w szczególno ci np. granic pomi dzy u o"on
kostk na podsypce piaskowej a p ytami nieckowatymi
u o"onymi na betonie. Po zafugowaniu piaskiem, nale"y
reszt piasku pozostawi( na powierzchni kostki. Je li w
miar up ywu czasu fugi si opró"ni nale"y ponownie je
zapiaskowa(. Dopiero kiedy powierzchnia brukowana
podczas normalnego u"ywania wystarczaj co w fugach si
zaklinuje, mo"na bez szkody dla powierzchni u"y( maszyn
czyszcz cych.
3 S u"ba zimowa/od nie"anie
Beton w swoim m odym wieku nie posiada jeszcze pe nej
odporno ci na rozmra"anie sol .
Dlatego te", je li w ci gu pierwszych trzech miesi cy po
u o"eniu pojawi si nieg i lizgawica, nale"y go usun ( przy
pomocy rodków neutralnych.
W takich warunkach obowi zuj instrukcje s u"by zimowej. 1)
4 Zazielenianie
Do wype nienia fug przy kostce trawnikowej nale"y
zawezwa( wykwalifikowan firm celem zastosowania do
wysiewu w a ciwego substratu.
Zrzeszenie Niemckiego Przemys u Betonowego i
Betonowych Elementów Gotowych Bonn
Sierpie) 1990
1)
instrukcja dla s u"by utrzymania ruchu na ulicach.
- Cz (: Zimowa s u"ba poza miejscowo ciami
zabudowanymi
- Cz (: Gminna s u"ba zimowa