Zanim pojawi się młodsze rodzeństwo

Zanim pojawi się młodsze rodzeństwo
Okres oczekiwania na nowego członka rodziny jest czasem radości, ale i licznych obaw. Emocje te
towarzyszą zarówno rodzicom, jak i starszemu rodzeństwu. To, czy pojawienie się drugiego dziecka będzie
szczęśliwym wydarzeniem w życiu starszej pociechy, czy powodem do rywalizacji i walki o uwagę rodziców, w
znacznej mierze zależy od postawy jego najbliższych.
Nie warto ukrywać faktu, że mama jest w ciąży. Dziecko będzie obserwowało różne zmiany w zachowaniu
rodziców, nie rozumiejąc ich przyczyn. Gdy mama bywa częściej zmęczona, nie bierze dziecka na ręce, zaczyna
odwiedzać lekarza a rodzina bardziej się o nią troszczy, dla starszego rodzeństwa może to być powód do niepokoju,
jeśli nie wyjaśnimy mu przyczyn tych zmian. Poprzez krótką informację możemy zmniejszyć jego niepokój i od
samego początku przygotowywać go na pojawienie się rodzeństwa.
Należy uczulić najbliższą rodzinę, aby w związku z ciążą nie mówiła do dziecka: „teraz mamusia i tatuś będą
mieli dla ciebie mniej czasu”. Bardzo łatwo można w ten sposób wytworzyć u dziecka przekonanie, że teraz będzie mu
gorzej. W związku z tym oczekiwanie na rodzeństwo będzie niespokojne, a relacja między rodzeństwem kształtowana
w kierunku rywalizacji. Okres ciąży powinien być czasem zwiększonej wrażliwości na potrzeby starszego
brata/siostry. 9 miesięcy daje rodzicom możliwość rozwijania samodzielności i dojrzałości emocjonalnej starszego
dziecka. Ułatwi to funkcjonowanie rodziny, gdy zwiększy się zakres obowiązków poszczególnych jej członków.
Podczas kolejnej ciąży zmęczona mama ma znacznie mniej czasu dla siebie. Zorganizowanie wolnej chwili
na odpoczynek nie powinno jednak odbywać się kosztem starszego dziecka. Lepiej poprosić najbliższych o pomoc w
obowiązkach domowych, zaangażować ich w zakupy czy sprzątnie niż „odsyłać” starszą pociechę. Mama musi
pamiętać, że po porodzie czasu będzie jeszcze mniej, szczególnie, że opieką nad noworodkiem zajmuje się głównie
matka. Niech więcej obowiązków domowych i tych związanych z opieką nad dzieckiem przejmie ojciec. Tato dzięki
temu będzie miał więcej możliwości do budowania mocnej relacji z dzieckiem.
Dziadkowie nie powinni na siłę zabiegać, aby starsze rodzeństwo było u nich przed i po porodzie. Uczyć się
funkcjonować w nowej sytuacji muszą nie tylko rodzice, ale i dzieci. Spróbujmy sobie wyobrazić, jak my czulibyśmy
się, gdyby kazano nam wyjechać z domu, bo bez nas byłoby łatwiej! Łatwo w ten sposób wywołać przekonanie, że
dziecko jest niepotrzebne, przeszkadza, utrudnia. Dziecko ponosi wtedy w największym zakresie konsekwencje nowej
sytuacji. Nie rodzice dostosowują swoje zachowanie do nowych potrzeb, ale zmieniają sytuację, nie uwzględniając
potrzeb dziecka.
Zaangażujcie swoje starsze dziecko w przygotowania: niech pojedzie z wami na zakupy związane z
przyjściem na świat nowego członka rodziny lub pomoże przemeblować pokój. Poczuje się wówczas ważne i
potrzebne. Budujcie w nim przekonanie, że ma wpływ na życie waszej rodziny. Robiąc wiele rzeczy wspólnie macie
okazje poświęcić „starszakowi” czas i uwagę, o które w najbliższym czasie będzie bardzo zabiegać.
Okres porodu jest trudny i pełen sprzecznych emocji - oczekiwania, radości, ale i niepokoju. Starsze dziecko
również odczuwa te napięcia. Czas kiedy mama jest w szpitalu może być wspaniałą okazją i sposobnością budowania
relacji między dzieckiem i tatą. Ojcowie potrafią wspaniale bawić się z dziećmi, są bardziej spontaniczni i swobodni
(może czasem kosztem zaangażowania w wykonywanie obowiązków domowych).
Pamiętajcie, jeśli zmienia się sytuacja w rodzinie, zmienia się zachowanie poszczególnych jej członków, tak
dorosłych, jak i dzieci. Jest to coś zupełnie naturalnego. Dorośli potrafią swoje zachowania zinterpretować i
kontrolować. Dziecko aż tak dobrze nie rozumie przyczyn swojego postępowania, a przez to jest mu trudniej je
kontrolować. Rodzic ma możliwość pomóc dziecku zrozumieć i opanować trudności.
psycholog – mgr Agata Pieniążek