Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia

Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicz
Wpisany przez Joanna Patyk
Autorka wskazuje rozwiązania wielu problemów związanych z rozliczaniem podatkowym tych
osób.
W związku z coraz częstszymi wyjazdami podatników do pracy za granicą powstaje wiele
problemów związanych z dokonywaniem rozliczania rocznego podatku dochodowego od
dochodów uzyskiwanych poza terytorium RP.
Poniżej przedstawiam problemy związane ze składaniem rocznych zeznań podatkowych w
przypadku osób uzyskujących przychody z pracy za granicą, z zaznaczeniem różnic w
rozliczeniu rocznym osób, co do których znajduje zastosowanie metoda wyłączenia z
progresją i metoda proporcjonalnego odliczenia
.
Obie powyższe metody wynikają bądź z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
podpisanych przez polski rząd z rządem odpowiedniego państwa bądź, w razie braku umowy, z
art. 27 ust. 9 i ust. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(j.t. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej UPDOF.
Zasadą jest jednak to, iż podstawową metodą unikania podwójnego opodatkowania jest metoda
proporcjonalnego odliczenia. Metoda wyłączenia z progresją znajduje zastosowanie jedynie
wówczas, gdy wynika tak z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
1 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
Wybór właściwego formularza podatkowego
Podatnicy rozliczający się z dochodów mają do dyspozycji, co do zasady, dwa formularze
podatkowe:
- PIT-36 - zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku
podatkowym...;
- PIT 37 - zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku
podatkowym...
We wstępie obydwu zeznań znajduje się określenie, do jakich grup podatników są one
skierowane. I tak:
- formularz PIT-37 składają podatnicy uzyskujący przychody ze źródeł położonych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
z wymienionych enumeratywnie źródeł przychodów;
- formularz PIT-36 jest z kolei przeznaczony dla podatników, których dochody (przychody)
nie mieszczą się w katalogu wymienionym w PIT-37.
Z uwagi na to, iż PIT-37 dotyczy tylko i wyłącznie dochodów uzyskiwanych na terenie kraju,
2 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
podatnicy uzyskujący dochody z pracy za granicą są zobowiązani do złożenia zeznania
rocznego PIT-36.
Rozliczenie podatnika, który do uzyskanych za granicą przychodów stosuje metodę
odliczenia proporcjonalnego
Podatnicy, dla których właściwą metodą rozliczenia podatku zapłaconego za granicą jest
metoda proporcjonalnego odliczenia, są zobowiązani do:
- wpisania kwoty przychodu, kosztu uzyskania przychodów oraz dochodu w część D1 w
wierszu 8 (poz. formularza 79,80,81);
- wpisania - w przypadku gdy dochody z zagranicy uzyskał małżonek podatnika (w
sytuacji łącznego rozliczenia małżonków) - danych dotyczących przychodu, kosztów uzyskania
przychodów oraz dochodu w części D2, wiersz 8, poz. 122,123,124;
- wykazania podatku zapłaconego za granicą w części H w pozycji „Podatek zapłacony za
granicą - zgodnie z art. 27 ust 9 i 9a ustawy" - poz. 173,174.
Jednocześnie nie należy
wpisywać podatku wykazanego i zapłaconego za granicą w części D1 lub D2
w pozycji: „Należna zaliczka, w tym zaliczka pobrana przez płatnika";
-
wykazania podatku w kwocie przeliczonej na złote.
Podatek wpisany w poz. 173, 174 nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed
dokonaniem odliczenia, który proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.
Obliczenie tej kwoty następuje w poniższy sposób:
3 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
Etapy
Przykład
Dodanie dochodów uzyskanych za granicą do dochodów uzyskanych w Polsce
Dochód za granicą w przeliczeniu na PLN:
(podatek:
10.000,00
3.000,00
PLN PLN
);
Dochód w Polsce: 30.000,00 PLN
Łącznie: 40.000,00 PLN
Obliczenie podatku od łącznych dochodów
40.000 PLN x 19% = 7.600 PLN do zapłaty
Kwota podatku możliwa do odliczenia : pomnożenie dochodu uzyskanego za granicą przez podatek
4 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicz
Wpisany przez Joanna Patyk
10.000,00 PLN x 7.600 / 40.000,00 PLN1.900,00
=
PLN
W powyższym przykładzie do odliczenia pozostaje kwota podatku zapłaconego za granicą w
wysokości 1.900,00 PLN. Kwota zapłaconego podatku za granicą ponad powyższe wyliczenie
pozostaje nierozliczona, tj. 3.000,00 PLN - 1.900,00 PLN = 1.100,00 PLN.
Należy pamiętać o tym, iż w przypadku przekroczenia progów podatkowych wyliczenie podatku
zapłaconego za granicą, o który można pomniejszyć łączne dochody, będzie bardziej
skomplikowane - zasady wyliczenia podatku możliwego do odliczenia od podatku od łącznego
dochodu pozostają jednak bez zmian.
Rozliczenie podatnika, który do uzyskanych za granicą przychodów stosuje metodę
wyłączenia z progresją
Podatnicy, dla których właściwą metodą rozliczenia podatku zapłaconego za granicą jest
metoda wyłączenia z progresją, są zobowiązani do:
- wykazania dochodów uzyskanych za granicą w części H w pozycji „Dochody osiągnięte
za granicą, o które zwiększa się podstawa obliczenia podatku do ustalenia stopy procentowej" poz. 168,169. Jednocześnie dochodu uzyskanego za granicą rozliczanego metodą wyłączenia
5 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
z progresją nie wykazuje się w części D1 i D2;
- obliczenia podatku zgodnie z metodą wyłączenia z progresją (opisaną poniżej) i
wpisania tak obliczonego podatku do pozycji 171: „Obliczony podatek - zgodnie z art. 27 ust.
1-8 ustawy). Sposób obliczenia podatku został przedstawiony poniżej:
Etapy
Przykład
Dodanie dochodów uzyskanych za granicą do dochodów uzyskanych w Polsce
Dochód za granicą w przeliczeniu na PLN: 30.000,00
(podatek:
PLN 3.000,00 PLN
);
Dochód w Polsce: 30.000,00 PLN
Łącznie: 60.000,00 PLN
Obliczenie podatku od łącznych dochodów - wg skali podatkowej
6 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
7.866,25 PLN
- podatek wg skali od dochodów do 44.490 PLN;
15.510,00 PLN (różnica: 60.000,00 PLN - 44.490,00
4.653,00
PLN) PLN
x 30% =
Łącznie: 7.866,25 PLN + 4.653,00 PLN =
Ustalenie stopy procentowej
12.519,25 PLN
: kwotę podatku wg skali należy podzielić przez łączne dochody oraz pr
12.519,25 PLN / 60.000,00 PLN x 100 = 20,87 %(w zaokrągleniu do dwóch miejsc po przecinku)
Ustalenie podatku do zapłaty : dochody uzyskane w kraju podlegają przemnożeniu przez stopę proce
30.000,00 PLN x 20,87 % =
6.261,00 PLN
W powyższym przykładzie dochody przekroczyły pierwszy próg podatkowy. Jedynie bowiem
wówczas dochody uzyskane za granica mają wpływ na rozliczenie podatku w Polsce od
dochodów uzyskanych w kraju.
W przypadku łącznego rozliczania małżonków, do ustalenia stopy procentowej należy wziąć
pod uwagę obydwa łączne dochody, lecz w połowie ich wysokości (podobna zasada do
łącznego opodatkowania małżonków - dochody są dzielone przez dwa).
7 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
Rozliczenie podatnika, który oprócz przychodów uzyskanych za granicą nie uzyskuje
innych przychodów na terenie kraju
Podstawowe pytanie, które tutaj należy zadać, brzmi: czy w przypadku, gdy podatnik polski nie
uzyskuje na terenie kraju innych dochodów do opodatkowania jest on zobowiązany do złożenia
zeznania rocznego?
Problem jest praktyczny i różnie niestety interpretowany przez urzędy skarbowe. Wiele z
urzędów skarbowych stoi bowiem na stanowisku, że w takim przypadku nie trzeba składać
zeznania rocznego. Niektóre z nich uważają, iż należy jedynie pisemnie poinformować urząd
skarbowy o samym fakcie uzyskiwania dochodów za granicą. Jeszcze inne urzędy skarbowe
twierdzą, iż obowiązek wykazania dochodów uzyskanych za granicą powstaje jedynie wówczas,
gdy rozliczenie roczne składają obydwoje małżonkowie lub osoba samotnie wychowująca
dziecko.
Broszura informacyjna dołączona do zeznania PIT-36 również nie rozwiewa powyższych
wątpliwości, gdyż:
- w opisie do części D wskazuje miejsca wpisywania przychodów z zagranicy w
zależności od metody unikania podwójnego opodatkowania zastosowanej do danego
podatnika;
- w części H, opisując metodę wyłączenia z progresją, informuje, iż: „Poz. 168 i 169
wypełniają podatnicy, którzy w roku podatkowym
oprócz dochodów podlegających
opodatkowaniu
uzyskali dochody z
tytułu działalności wykonywanej za granicą..." co sugeruje, że w przypadku braku dochodów
8 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicze
Wpisany przez Joanna Patyk
uzyskanych na terytorium kraju nie wypełnia się zeznania.
Uważam, że w przypadku braku uzyskania dochodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
należy mimo wszystko złożyć zeznanie roczne wypełniając pozycje i Działy opisane powyżej
(punkty 2,3).
Dlaczego zalecane jest złożenie zeznania PIT-36 w przypadku uzyskiwania dochodów jedynie
za granicą? Poniżej przedstawiam argumenty uzasadniające moje stanowisko:
- podatnikiem jest osoba fizyczna podlegająca opodatkowaniu podatkiem dochodowym
(art. 7 ustawy - ordynacja podatkowa). Nie ulega wątpliwości, iż osoba wyjeżdżająca do pracy
za granicę jest nadal rezydentem polskim, gdyż miejsce zamieszkania (ośrodek interesów
życiowych) znajduje się nadal w Polsce.
W takim przypadku, zgodnie z art. 3 ust. 1
UPDOF osoba ta ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, tj. podlega obowiązkowi
podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia
źródeł przychodów;
- zgodnie z art. 45 ust. 1 UPDOF podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym
zeznanie o wysokości dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym.
Przepis ten, oprócz sytuacji, gdy roczne zeznanie składa płatnik na wniosek podatnika, nie
zawiera innych wyjątków;
- pomimo wątpliwości dotyczących zapisów broszury zeznanie podatkowe nie różnicuje
sytuacji podatników
w zależności od
tego, czy uzyskują dochody wyłącznie poza granicami kraju czy też zarówno w kraju, jak i poza
nim;
- sytuacja, w której podatnik będąc rezydentem kraju składał do tej pory zeznania
podatkowe, a obecnie nie jest ono złożone może powodować konieczność wyjaśniania w
urzędach skarbowych, dlaczego za dany rok podatkowy zeznanie roczne nie zostało złożone;
9 / 10
Podatnicy uzyskujący dochody za granicą a obowiązek złożenia rocznego zeznania podatkowego i rozlicz
Wpisany przez Joanna Patyk
- i ostatni argument - zgodnie z art. 55 kodeksu karnego skarbowego, w sytuacji gdy poda
tnik nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze
grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom
łącznie.
Z uwagi na powyższe uregulowania, pomimo wątpliwości oraz rozbieżnych stanowisk urzędów
skarbowych, w celu uniknięcia jakichkolwiek problemów mogących się pojawić w związku z
rozliczaniem podatku i dochodów - uważam, że zeznanie PIT-36 należy złożyć w każdym
przypadku uzyskania dochodu przez podatnika bez względu na źródło ich położenia.
10 / 10