Etap rejonowy

POUFNE
28 stycznia 2016 r.
Pieczątka szkoły
Kod ucznia
(wypełnia uczeń)
Czas pracy
90 minut
Imię i nazwisko
(wypełnia komisja)
KONKURS CHEMICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
ROK SZKOLNY 2015/2016
Eliminacje rejonowe – II stopień
Informacje:
1. Wpisz trzycyfrowy kod ucznia. Nie wpisuj nazwiska!
2. Przeczytaj uważnie wszystkie polecenia i informacje
do zadań.
3. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut.
4. Przy każdym zadaniu została podana liczba punktów
możliwych do uzyskania.
5. W zadaniach zamkniętych wstaw znak „X”
we wskazanych miejscach.
6. Rozwiązania i odpowiedzi zadań otwartych czytelnie
zapisz w miejscu do tego przeznaczonym.
7. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać
łącznie 30 punktów.
8. Nie używaj korektora.
9. Pomyłki poprawiaj wyraźnym skreśleniem, a w
zadaniach zamkniętych – zakreśl kółkiem.
10. W trakcie obliczeń możesz korzystać wyłącznie z tablic
dostarczonych wraz z arkuszem zadań oraz z prostego
kalkulatora.
Powodzenia!
Nr zadania
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Punkty
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 3
……./ 2
……./ 4
Suma
……./ 30
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
Zadanie 1 (3 pkt)
W wyniku naturalnego rozpadu promieniotwórczego jądra atomowego powstaje jądro o innym
składzie, a zjawisku towarzyszy emisja promieniowania. Pojedynczy rozpad α prowadzi do emisji
cząstki złożonej z dwóch protonów i dwóch neutronów, a utworzone w jego wyniku nowe jądro
ma odpowiednio mniejszą liczbę atomową i liczbę masową.
W wyniku rozpadu β- emitowany jest elektron, który pochodzi z rozpadu neutronu, a liczba
atomowa pierwiastka wzrasta o 1.
Określ, czy poniższe zdania zawierają prawdziwe informacje (zaznacz P lub F).
A
Jądro atomu 3H może ulec rozpadowi α.
P
F
B
W wyniku dwóch rozpadów α i jednego rozpadu β- jądro atomu 238U powstaje P
jądro atomu 230Th.
Produkt rozpadu β- izotopu 14C jest głównym składnikiem powietrza.
P
F
C
F
Zadanie 2 (3 pkt)
Dane są wzory związków chemicznych o budowie cząsteczkowej lub jonowej, w których
występują wyłącznie atomy niemetali.
NH4Cl
H2S
C2H6
H3PO4
Wstaw w wykropkowane miejsca odpowiednie wzory związków w taki sposób, aby poniższy
tekst zawierał wyłącznie prawdziwe informacje.
……………………….. jest związkiem o budowie jonowej, a …………….………… i ……….………….….
zbudowane są z cząsteczek polarnych. Gazem o najmniejszej gęstości jest ………………………………. .
Wymienione substancje dobrze rozpuszczają się w wodzie, wyjątkiem jest ……………………………... .
Zadanie 3 (3 pkt)
Uzupełnij tabelkę:
substancja
masa
NaOH
80 g
liczba moli
CaSO4∙2H2O
łączna liczba wszystkich
atomów
0,5
8,428∙1025
butan
2
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
Zadanie 4 (3 pkt)
Siarczan(VI) magnezu to związek stosowany między innymi w lecznictwie i rolnictwie.
W przyrodzie występuje powszechnie jako heptahydrat MgSO4·7H2O (minerał epsomit, sól
gorzka, sól angielska).
Oblicz masę soli gorzkiej, którą należy odważyć, aby przygotować 50 gramów roztworu o
stężeniu 3%.
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………………………………………………………………………………..………………………………………
Zadanie 5 (3 pkt)
20 gramów wodorotlenku sodu wprowadzono do roztworu kwasu solnego, zawierającego
10 gramów chlorowodoru.
Wykonaj niezbędne obliczenia i określ, jaki odczyn wykazuje otrzymany roztwór.
Obliczenia:
Odpowiedź:
Odczyn roztworu po reakcji jest …………………………………………………………………………...
3
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
 Informacja do zadań 6-7.
Przeprowadzono doświadczenie, którego celem było otrzymanie i identyfikacja pewnego
gazowego węglowodoru. Zaobserwowano odbarwienie pomarańczowego roztworu w zlewce.
woda z fenoloftaleiną
węglik wapnia (6,4g)
Zadanie 6 (3 pkt)
a) Uzupełnij schematyczny rysunek (wpisz w ramkę nazwę lub wzór substancji użytej do
identyfikacji powstającego gazu).
b) Napisz, jaką inną zmianę w kolbie (oprócz wydzielania gazu) można zaobserwować
podczas doświadczenia.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c) Zapisz równanie reakcji chemicznej, biegnącej w zlewce.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7 (3 pkt)
Napisz równanie reakcji chemicznej, która zaszła w kolbie, a następnie oblicz masę
otrzymanego w tej reakcji gazu. Przyjmij, że węglik wapnia całkowicie przereagował.
Równanie reakcji: ……………………………………………………..………………………………………………………………..
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………………………………………………………………………………………………………………………..
4
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
 Informacja do zadań 8-9.
Do pięciu zlewek z wodą destylowaną (1 – 5) wprowadzono po 1 g różnych związków
chemicznych:
tlenek miedzi(II)
↓
węglan sodu
↓
1
tlenek potasu
↓
2
chlorek wapnia
↓
3
4
tlenek siarki(VI)
↓
5
Zadanie 8 (3 pkt)
Uzupełnij tabelkę; wpisz w wolne miejsca numery wszystkich pasujących zlewek.
Zlewki, w których otrzymano roztwory właściwe
Zlewki, w których otrzymano zawiesiny
Zlewki, w których otrzymano roztwory o odczynie kwasowym
Zadanie 9 (2 pkt)
Zmieszano parami zawartości niektórych zlewek, a opis zjawisk umieszczono w tabeli.
Uzupełnij tabelkę; wpisz w wolne miejsca numery pasujących zlewek.
obserwacja
Numery zlewek
Wydzielił się biały osad
i
Zaszła reakcja zobojętniania
i
Zadanie 10 (4 pkt)
W każdym z punktów I-IV zaznacz prawidłową odpowiedź A, B, C lub D.
I.
Do powstania kwaśnych opadów przyczyniają się:
A. tlenki azotu, węglowodory i tlenek węgla(II)
B. tlenek azotu(IV), tlenek siarki(IV), tlenek krzemu
C. tlenki azotu, siarki i węgla
D. metan, para wodna, tlenek krzemu
5
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
II. Aby otrzymać chlorek miedzi(II), należy przeprowadzić reakcję:
A. CuO z HCl
B. Cu z HCl
C. CuSO4 z NaCl
D. Cu2O z HCl
III. W przedstawionym poniżej schemacie reakcji:
Cl2
Fe
KOH
X
ogrzewanie
Y
Z
litery X, Y, Z oznaczają kolejno:
A. Chlorek żelaza(II), wodorotlenek żelaza(II), tlenek żelaza(II)
B. Chlorek żelaza(III), wodorotlenek żelaza(III), tlenek żelaza(III)
C. Chlorek żelaza(III), wodorotlenek żelaza(III), wodorotlenek żelaza(II)
D. Chlorek żelaza(II), wodorotlenek żelaza(II), wodorotlenek żelaza(III)
IV. Analizując przedstawione poniżej krzywe rozpuszczalności można stwierdzić, że:
A. nasycony roztwór KNO3 w temperaturze 20 °C ma stężenie 50%
B. nasycony roztwór NaNO3 w temperaturze 40 °C ma stężenie 60%
C. nasycony roztwór CuSO4 w temperaturze 60 °C ma stężenie 50%
D. nasycony roztwór NaNO3 w temperaturze 80 °C ma stężenie 60%
6
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
Brudnopis (nie podlega ocenie)
7
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
8
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
Tablica rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie
Aktywność chemiczna wybranych metali
9
Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2015/2016. Stopień rejonowy.
10