Zebranie zespołu koordynacyjnego NUKAT

PROTOKÓŁ Z ZEBRANIA ZESPOŁU KOORDYNACYJNEGO NUKAT,
BIBLIOTEKA UNIWERSYTECKA W WARSZAWIE, 9.03.2006 R.
W dniu 9 marca 2006 odbyło się zebranie Zespołu Koordynacyjnego NUKAT. Wzięli w nim udział
członkowie poprzedniego Zespołu ZK NUKAT i aktualnego - powołanego według nowego regulaminu.
Zgodnie z nowym regulaminem, powoływany na 3-letnią kadencję ZK NUKAT tworzą przedstawiciele 16
najaktywniej współpracujących w NUKAT bibliotek, kierownik Centrum NUKAT, dyrektor BUW lub osoba
przez niego upoważniona, dyrektor Biblioteki Narodowej lub osoba przez niego upoważniona oraz
przedstawiciel ICM UW.
Uczestnicy spotkania:
członkowie nowego zespołu:
Maria Burchard (Centrum NUKAT BUW),
Małgorzata Dobosz (Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu),
Maria Garczyńska – w zastępstwie Ewy Dobrzyńskiej-Lankosz (Biblioteka Główna AGH w Krakowie),
Elżbieta Górska (Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy),
Grażyna Jaśkowiak (Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego),
Sebastian Kawczyński (ICM UW),
Ewa Kobierska-Maciuszko (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie)
Joanna Kwaśniewska-Powroźnik (Biblioteka Uniwersytecka KUL)
Teresa Łagodzińska-Małyszko (Biblioteka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego),
Jadwiga Łukaszewicz – w zastępstwie Grażyny Piotrowicz (Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego),
Jadwiga Sadowska (Biblioteka Narodowa),
Teresa Malik (Biblioteka Jagiellońska),
Danuta Rebech (Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie),
Maria Rydz (Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie),
Wojciech Sachwanowicz (Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu),
Jolanta Sobielga (Biblioteka Główna Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach),
Henryk Suchojad (Biblioteka Główna Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach),
Maria Wrocławska (Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego),
Dorota Tkaczyk (Biblioteka Główna UMCS)
oraz
Tomasz Makowski, Joanna Pasztaleniec–Jarzyńska (Biblioteka Narodowa),
Władysław Szczęch (Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie),
Małgorzata Waga (Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego),
Błażej Feret (Biblioteka Politechniki Łódzkiej),
Andrzej Padziński (Biblioteka Główna Akademii Rolniczej w Lublinie).
Spotkanie przebiegało według następującego porządku:
1.
2.
3.
4.
Informacja o współpracy z OCLC.
Dyskusja nad sprawozdaniem.
Wybór przewodniczącego i wiceprzewodniczącego.
Wolne wnioski i dyskusja.
1. Informację o OCLC i WorldCat przedstawiła A. Kasprzyk, asystent naukowy Centrum NUKAT, pilotująca
z ramienia Centrum przedsięwzięcie, referując kolejne etapy współpracy zakończone bezpłatnym
udostępnieniem OCLC rekordów bibliograficznych dla polskiej produkcji wydawniczej z katalogu NUKAT do
prezentacji w katalogu WorldCat. Biblioteki współkatalogujące w NUKAT otrzymały z OCLC loginy i hasła
dostępu do katalogu WorldCat. Ze statystyk dotyczących wykorzystania dostępu do WorldCata
prowadzonych przez OCLC wynika, że do końca lutego w mniejszym lub większym zakresie z przeglądania
go skorzystało 25 bibliotek. E. Kobierska-Maciuszko podkreśliła względy prestiżowe wynikające ze
współpracy z OCLC; może być to najlepsze miejsce dla prezentacji polskich rekordów na świecie.
A. Kasprzyk wskazała na konieczność zorganizowania akcji promocyjnej tych lokalizacji.
2. Uczestnicy zebrania mieli okazję wcześniejszego zapoznania się ze sprawozdaniem Centrum NUKAT.
W tej części spotkania M. Burchard zreferowała jego główne zagadnienia:
- wyniki pracy i widoczny przyrost zawartości katalogu – o 50%, niemal każdego rodzaju rekordów,
- zmiany w instrukcji katalogowania MARC21, jako wynik współpracy z Biblioteką Narodową,
- kontynuowanie melioracji bazy,
- uaktywnienie linków do rekordów bibliograficznych w katalogach lokalnych, w celu zapewnienia
spójnej i pełnej informacji o poszukiwanych dokumentach, miejscu ich przechowywania oraz
warunkach udostępniania,
- reorganizacja pracy w Centrum NUKAT mająca na celu usprawnienie kontroli wpływu rekordów do
NUKAT,
- wprowadzenie do stosowania w NUKAT nowych języków haseł przedmiotowych (MeSH, JHP BN),
- ogólne podsumowanie udziału bibliotek w katalogu centralnym (31 bibliotek aktywnych, 8- śladowy
udział we współkatalogowaniu).
Podczas dyskusji uczestnicy spotkania wskazywali na różne przyczyny, wpływające się na wyniki pracy
bibliotek współkatalogujących: specyfika systemu informatycznego i stosowanych lokalnie rozwiązań
organizacyjnych (M. Waga, W. Sachwanowicz), doświadczenie zawodowe zespołu katalogerów
i bibliotekarza systemowego, reorganizacja pracy w bibliotekach (Maria Wrocławska). Zwrócono uwagę na
konieczność poszerzenia liczby licencji limitującej otwieranie jednoczesnych sesji w NUKAT.
Jadwiga Sadowska wskazała na potrzebę obsługi UKD przez system, jak w przypadku innych języków
wyszukiwawczych. Maria Burchard poinformowała, że symbole UKD są indeksowane w katalogu
centralnym, ale nie wprowadza ich żadna inna biblioteka poza BN. Zasady stosowania w NUKAT symbolu
UKD muszą być najpierw rozstrzygnięte w gronie zainteresowanych bibliotek, a dopiero potem można
rozważać sposób obsługi tego symbolu w NUKAT z uwzględnieniem możliwości oprogramowania.
T. Makowski i J. Pasztaleniec-Jarzyńska z Biblioteki Narodowej podsumowali dotychczasową współpracę
z NUKAT. J. Pasztaleniec-Jarzyńska wymieniła kolejne etapy współpracy:
1) wspólne zasady dotyczące formatu katalogowania oraz wspólne zasady zatwierdzania rekordów
2) przeniesienie języka haseł przedmiotowych do NUKAT.
J. Sadowska wskazała na specyfikę pracy Biblioteki Narodowej i jej podstawowe zadanie – prowadzenie
bibliografii narodowej; konieczność terminowego i bezbłędnego jej uzupełniania, a także fakt, że
w pierwszym półroczu 72% pobranych rekordów bibliograficznych wymagało poprawek. Spowodowało to
takie spowolnienie pracy „Przewodnika Bibliograficznego”, że BN zdecydowała się ograniczyć współpracę
w zakresie opisów bibliograficznych, natomiast w pełni współpracuje w zakresie haseł wzorcowych.
J. Sadowska podkreśliła, że opisy katalogu centralnego sporządzane przez kilkadziesiąt bibliotek w kraju
nie mogą być podstawą dla bieżącej drukowanej bibliografii narodowej, dla której jakość i autorytatywność,
a także terminowość opisów jest sprawą podstawową. W tej sytuacji w roku 2006 BN będzie w dalszym
ciągu współpracowała z NUKAT w ograniczonym zakresie w odniesieniu do dokumentów wchodzących do
bibliografii narodowej.
W odpowiedzi M. Burchard stwierdziła, że w katalogu NUKAT znajduje się centralna informacja
o dokumentach przechowywanych w poszczególnych bibliotekach. Powstaje ona na etapie kopiowania
z NUKAT-u gotowych rekordów do katalogu lokalnego, co jest powiązane z dopisaniem do rekordu
w NUKAT symbolu biblioteki. Jeśli biblioteka, która figuruje na liście bibliotek współpracujących z NUKATem kataloguje swoje zbiory bezpośrednio do katalogu lokalnego z pominięciem bazy NUKAT, przyczynia
się do tego, że centralna informacja oferowana użytkownikom w NUKAT jest nieprawdziwa. T. Makowski
stwierdził, że Biblioteka Narodowa wyraża chęć uczestniczenia w katalogu centralnym, jednak jeszcze raz
podkreślił konieczność położenia głównego nacisku na prowadzeniu bibliografii narodowej. Bronił podjętej
w listopadzie 2005 r. decyzji J. Pasztaleniec-Jarzyńskiej, ówczesnego zastępcy dyrektora BN ds.
naukowych, o ograniczeniu współpracy z NUKAT w zakresie opisów bibliograficznych.
W dyskusji członkowie Zespołu zwracali uwagę, że inne są wymagania stawiane rekordom
przygotowywanym do Przewodnika Bibliograficznego, a inne są kryteria poprawności rekordów w katalogu
centralnym. Stąd fakt, że 72% rekordów pobranych z katalogu centralnego przez Bibliotekę Narodową do
Przewodnika Bibliograficznego wymagało modyfikacji, nie oznacza, że taki procent rekordów
niepoprawnych jest w katalogu centralnym.
3. Kolejnym punktem zebrania był wybór przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Spośród trojga
kandydatów w głosowaniu tajnym na przewodniczącą ZK NUKAT wybrano E. Górską,
wiceprzewodniczącym został W. Sachwanowicz.
W głosowaniu uczestniczyli tylko członkowie nowego ZK.
4. W ostatniej części spotkania jako ważną potrzebę zgłoszono konieczność opracowania kolejnych
formatów, apelując o uaktywnienie się zespołów do pracy nad formatami; aktualnie trwają prace nad
formatem rekordu bibliograficznego dokumentów kartograficznych, dokumentów życia społecznego,
starych druków. E. Kobierska-Maciuszko zachęciła do podjęcia dyskusji środowiskowej nad tworzonymi
dokumentami, a także nad formą ich opracowywania. W. Sachwanowicz zwrócił uwagę nad występującym
w Polsce - odwrotnym do światowego - trendzie dążenia do uszczegółowiania i rozbudowywania opisów
bibliograficznych.
Generalnie współpraca z katalogiem centralnym NUKAT ocenione została przez członków ZK NUKAT jako
korzystna. Wskazano tu m. in. na :
- przyspieszenie katalogowania i możliwość likwidacji zaległości (E. Górska)
- kontakt ze światowymi standardami katalogowania (M. Rydz)
- możliwość prowadzenia kontroli wpływu egzemplarza obowiązkowego (W. Sachwanowicz)
Obecni na spotkaniu członkowie starego Zespołu Koordynacyjnego podziękowali za możliwość
uczestniczenia w dotychczasowych pracach ZK NUKAT z okresu projektowania katalogu centralnego
i pierwszych lat działania.
Protokół przygotowała: Katarzyna Jackowska