Typowa więźba jest zbudowana z wiązarów

Transkrypt

Typowa więźba jest zbudowana z wiązarów
Typowa więźba jest zbudowana z wiązarów - drewnianych
elementów konstrukcyjnych połączonych w trójkąt.
"Najczęściej stosowane są następujące rodzaje więźby:
krokwiowa, krokwiowo-jętkowa oraz płatwiowo kleszczowa. Wybór zależy od konstrukcji, wielkości i
przeznaczenia budynku. Więźba krokwiowa jest
najprostsza. Stosuje się ją, gdy rozpiętość między
zewnętrznymi ścianami nośnymi domu nie przekracza 7
Dach o konstrukcji
metrów" - mówi Krzysztof Kalita, ekspert marki Braas.
krokwiowej
Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi,
połączonych ze sobą w kalenicy. Mają one długość 4,5 - 6,0
m i są rozstawione w odstępach od 80 do 120 cm. Ich dolne końce mogą być mocowane w
różny sposób - jednak zawsze liczy się dobre wykonanie, ponieważ od solidności połączeń
zależy stabilność i bezpieczeństwo dachu.
Więźba krokwiowo-jętkowa stosowana jest tam, gdzie
rozpiętość między ścianami zewnętrznymi jest większa niż
7 metrów. "Przy większym domu stosowanie więźb
krokwiowych przestaje być ekonomiczne - dla zapewnienia
odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby należałoby
bowiem stosować krokwie o bardzo dużych przekrojach.
Zamiast tego projektuje się więźby, w których każda para
krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości
poziomym elementem zwanym jętką. Dzięki takiemu
Dach o konstrukcji jętkowej
rozwiązaniu można wykonywać dachy o rozpiętości nawet
11 metrów, o przekroju krokwi podobnym do dachów o konstrukcji krokwiowej" - radzi
Mariusz Piszczek, ekspert RuppCeramika. W więźbach krokwiowo-jętkowych (podobnie jak
w krokwiowych) wszystkie obciążenia przekazywane są na ściany
W przypadku domów, gdzie rozpiętość dachu przekracza
11 metrów, stosuje się więźbę płatwiowo-kleszczową.
Konstrukcja tego typu różni się bardzo zarówno od
krokwiowej jak i krokwiowo-jętkowej. Krokwie posiadają
dodatkowe podparcie mniej więcej w połowie rozpiętości,
składające się z płatwi i słupów. Całość konstrukcji więźby
dachowej usztywniają poziomo kleszcze - podwójne belki
wiążące końce słupów z opartymi na nich krokwiami.
W dachach o konstrukcji płatwiowo-krokwiowej większe
obciążenia przekazywane są na strop ostatniej kondygnacji,
Dach o konstrukcji płatwiowo- a nie na ściany zewnętrzne. Takie rozwiązanie konstrukcji
więźby dachowej wpływa korzystnie na stabilność
kleszczowej
i wytrzymałość dachu, ale wymaga zaprojektowania
odpowiednio wytrzymałego stropu.
JAKA WIĘŹBA DACHOWA
Konstrukcja dachu, na którym układamy pokrycie dachowe popularnie nazywane jest więźbą
dachową. Przekroje poszczególnych elementów więźby dachowej dobiera się na podstawie
obliczeń statyczno-wytrzymałościowych. Wyniki tych obliczeń uzależnione są od
następujących parametrów:
Odległość między ścianami zewnętrznymi
Kąt nachylenia pokrycia dachowego
Rodzaj zastosowanego pokrycia
Strefy wiatrowej, w której usytuowany ma być budynek
Strefy śniegowej, w której usytuowany ma być budynek
Elementy więźby dachowej powinny być odpowiednio wysuszone (najlepiej w specjalnie
przygotowanej suszarni - ich wilgotność nie powinna przekraczać 20%) oraz zabezpieczone
przed działaniem czynników biologicznych oraz ognia. Najskuteczniejsza jest impregnacja
próżniowo-ciśnieniowa wykonywana metodą przemysłową przez wyspecjalizowane firmy,
natomiast na małych budowach stosuje się impregnację powierzchniową polegającą na
malowaniu, natrysku lub krótkotrwałej kąpieli elementów w roztworze z impregnatem.
Konstrukcje więźby dachowej wykonywane są przez cieśli. Obecnie nie stosują oni
klasycznych złączy ciesielskich tylko wykonują połączenia poszczególnych elementów przy
użyciu śrub, gwoździ i metalowych łączników. Najczęściej stosowane są następujące rodzaje
więźby: więźba krokwiowa, więźba krokwiowo-jętkowa, więźba krokwiowo-kleszczowa.
Więźba krokwiowa - jest to najprostsza konstrukcja dachowa stosowana, gdy rozpiętość
między zewnętrznymi ścianami nośnymi nie przekracza 7,0 m.
Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi, połączonych ze sobą w kalenicy o
długości 4,5 - 6,0 m, rozstawionych w odstępach od 80 do 120 cm.
Ich dolne końce mogą być mocowane do poziomej belki ściągowej stanowiącej jednocześnie
konstrukcję nośną stropu do murłat ułożonych na stropie lub na wierzchu ścian kolankowych.
Przy tego typu konstrukcji dachowej zarówno mocowanie krokwi do murłat, jak i murłat do
konstrukcji budynku musi być bardzo solidnie wykonane ponieważ od solidności tych
połączeń zależy stabilność i bezpieczeństwo dachu.
Dach o konstrukcji krokwiowej - krokwie oparte na murłatach
Więźba krokwiowo-jętkowa stosowana jest tam, gdzie rozpiętość między ścianami
zewnętrznymi jest większa niż 7,0 m, stosowanie więźb krokwiowych przestaje być
ekonomiczne dlatego że dla zapewnienia odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby
należało by stosować krokwie o bardzo dużych przekrojach. Zamiast tego projektuje się
więźby, w których każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości
poziomym elementem zwanym jętką. Dzięki takiemu rozwiązaniu można wykonywać dachy
o rozpiętości nawet 11,0 m o prze-kroju krokwi podobnym do dachów o konstrukcji
krokwiowej. W więźbach krokwiowo-jętkowych podobnie jak w krokwiowych wszystkie
obciążenia przekazywane są na ściany zewnętrzne budynku.
Dach o konstrukcji jętkowej
Więźba płatwiowo-kleszczowa
Taką konstrukcję stosuje się wtedy, gdy rozpiętość dachu przekracza 11,0 m. Konstrukcja
tego typu różni się bardzo zarówno od krokwiowej jak i krokwiowo-jetkowej:
- podpory dla krokwi nie tworzą tylko murłaty ale dodatkowokrokwie podparte są mniej
więcej w połowie rozpiętości na płatwiach górnych płatwie podparte są słupkami stojącymi
na płatwiach stopowych lub bezpośrednio na stropie. Taka cała konstrukcja podpierająca
krokwie, składająca się z płatwi i słupów nosi nazwę ściany stolcowej całość konstrukcji
więźby dachowej usztywniają poziomo kleszcze - podwójne belki wiążące końce słupów z
opartymi na nich krokwiami. Kleszcze montuje się co trzecią lub czwartą parę krokwi i takie
wiązary noszą nazwę wiązarów głównych, w odróżnieniu od pośrednich, w których krokwie
jedynie opierają się na płatwiach. W dachach o konstrukcji płatwiowo-jętkowej większe
obciążenia przekazywane są na strop ostatniej kondygnacji niż na ściany zewnętrzne.
Takie rozwiązanie konstrukcji więźby dachowej wpływa korzystnie na stabilność i
wytrzymałość dachu, ale wymaga zaprojektowania odpowiednio wytrzymałego stropu.
Dach o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej
RODZAJE DACHÓW
Dachy strome nazywane też wysokimi różnią się nie tylko wielkością, ale przede wszystkim
kształtem oraz rodzajem i kolorem pokrycia.
Moda na różne rodzaje dachów stromych zmienia się w czasie, jednak niektóre z nich,
zwłaszcza te o najprostszych kształtach przetrwały niezmienione do naszych czasów i
występują one na nowo budowanych budynkach. Najbardziej typowe dla Polski dachy
przedstawiamy poniżej.
Dach dwuspadowy
Dach kopertowy
Dach w kształcie litery L
Loggia dachowa
Lukarna
Lukarna pochylona
Lukarna półokrągła
Dach naczółkowy
Dach namiotowy
Dach z oknem
połaciowym
Wykusz spiczasty
Jeżeli inwestor zamierza budować dom według projektu indywidualnego, może swoje
propozycje co do kształtu dachu i rodzaju jego pokrycia przedstawić architektowi. Jeżeli
natomiast inwestor wybiera projekt gotowy, to określony jest w nim przez autora projektu
kształt dachu oraz rodzaj pokrycia dachowego. Dokonując wyboru rodzaju kształtu dachu
warto pamiętać, że dach o skomplikowanym kształcie:
kosztuje więcej niż prosty dach o tej samej powierzchni
to zazwyczaj problemy z wykonaniem prawidłowej wentylacji docieplenia
to większa ilość miejsc "trudnych", w których mogą wystąpić nieszczelności
to problemy z prawidłowym odprowadzeniem wody opadowej
Wybierając dach warto także wziąć pod uwagę, że wykonanie lukarny jest zawsze droższe od
okna połaciowego, oraz że okna zamontowane w lukarnach (o tej samej powierzchni co okna
połaciowe) gorzej doświetlają wnętrze.
DREWNO NA KONSTRUKCJĘ WIĘŹBY DACHOWEJ
Drewno stosowane obecnie do budowy konstrukcji więźby dachowej powinno być nie tylko
odpowiednio wysuszone, ale także zabezpieczone przed działaniem czynników
biologicznych, ognia oraz wilgoci.
Najbardziej skuteczną metodą zabezpieczenia drewna jest tylko przemysłowa impregnacja
próżniowo-ciśnieniowa zapewniająca jego trwałe zabezpieczenie. Impregnaty do drewna
mogą być rozpuszczalnikowe, olejowe, solne, lub żywiczne. Do zabezpieczenia konstrukcji
więźby dachowej przed wilgocią, owadami, grzybami oraz ogniem używa się przede
wszystkim impregnatów solnych, które zmniejszają palność drewna. Nie powodują
powstawania toksycznych oparów. Sprzedawane są w postaci koncentratów lub w proszku,
które należy rozcieńczać wodą. Ponieważ są bezbarwne dodaje się do nich barwnik
umożliwiający sprawdzenie, które elementy zostały zabezpieczone i jak głęboko impregnat
wnikną w zabezpieczane drewno. Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być
odpowiednio wysuszone - o wilgotności poniżej 20%, oraz oczyszczone z kory i zabrudzeń,
które uniemożliwiałyby wnikanie impregnatu. Na elementy konstrukcyjne więźb dachowych
powinno stosować się drewno suszone przemysłowo w specjalnych suszarniach. Ponieważ
tylko w ten sposób możemy uzyskać wymaganą wilgotność, oraz doprowadzić do wyginięcia
obecnych w nim zarodników grzybów oraz larw owadów.
Rozróżniamy kilka metod impregnacji:
metoda powierzchniowa - zapewnia niewielką głębokość penetracji środka impregnującego,
bo zaledwie 2-4 mm.
impregnacja przez malowanie lub smarowanie - nanoszenie impregnatu przy pomocy
pędzla, wałka lub szczotki. Zabieg należy przeprowadzać wielokrotnie zachowując
odpowiednio długie przerwy między kolejnymi malowaniami. W ten sposób można
zabezpieczać elementy już wbudowane.
impregnacja natryskowa - stosowana przy zabezpieczaniu dużych powierzchni oraz miejsc
trudno dostępnych. Przy stosowaniu tej metody zużywamy znacznie więcej impregnatu i
powodujemy powstawanie dużej ilości oparów.
impregnacja przez kąpiel krótkotrwałą - polega ona na zanurzeniu impregnowanych
elementów w impregnacie. Zaletą tego typu impregnacji jest dokładność pokrycia
impregnatem całej powierzchni elementów. Elementy konstrukcji więźby dachowej powinny
być poddawane kąpieli przez okres od 30min do 2 godzin
impregnacja próżniowo-ciśnieniową - impregnacja taka zapewnia przesycenie impregnatem
całego elementu, co znacznie zwiększa jego trwałość. Impregnacją tego typu zajmują się
wyspecjalizowane firmy dysponujące odpowiedniej wielkości zbiornikami ciśnieniowymi autoklawami. Ten typ impregnacji zalecany jest do nowo wznoszonych konstrukcji.
PRZEKRÓJ PIONOWY I POZIOMY DLA KONSTRUKCJI WIĄZAROWEJ
pokrycie dachu
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
30 mm łaty
50 mm kontrłaty
1 mm
folia dachowa
24 mm deskowanie pełne
160 mm krokwie drewniane
wewnątrz
20 mm pustka powietrzna
140 mm wełna szklana
50 mm ruszt drewniany
50 mm wełna szklana
0,18 mm paroizolacja
24 mm ruszt z desek
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
24 mm ruszt z desek
200 mm konstrukcja wiązara
140 mm wełna szklana
+50 mm wełna szklana
0,18 mm paroizolacja
24 mm ruszt z desek
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
tynk akrylowy
+ podkład gruntujący
warstwa podkładowa
5 mm
+ siatka
płyty styropianowe
50 mm
twarde
5 mm
zaprawa klejąca
płyta wiórowa V100 E1
16 mm
+ podkład gruntujący
120 mm szkielet drewniany
wewnątrz
120 mm wełna szklana
0,18 mm paroizolacja
płyta wiórowa V20 E1
16 mm malowana farbą
emulsyjną
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
3-5 mm
24 mm deskowanie
200 mm jętki
50 mm wełna szklana
+140 mm wełna szklana
0,18 mm paroizolacja
24 mm ruszt z desek
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
deskowanie z desek
deski dystansowe
120 mm konstrukcja wiązara
20 mm
płyta gipsowo-akrtonowa
płyta wiórowa V20 E1
16 mm
malowana farbą emulsyjną
szkielet drewniany (60 mm szkielet
120 mm
drewniany dla ściany nośnej)
wewnątrz
70 mm pustka powietrzna
50 mm wełna szklana
płyta wiórowa V20 E1
16 mm
malowana farbą emulsyjną
12,5 mm płyta gipsowo kartonowa GKF
10 mm
10 mm pokrycie podłogi
50 mm wylewka betonowa
0,18 mm izolacja p-wilgociowa
płyty styropianowe
80 mm
30+50 mm
0,18 mm izolacja p-wilgociowa
180 mm płyta żelbetowa
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
24 mm deskowanie
240 mm belki stropowe
wewnątrz
140 mm wełna szklana
+140 mm wełna szklana
0,18 mm paroizolacja
24 mm ruszt z desek
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
10 mm pokrycie podłogi
50 mm wylewka betonowa
0,18 mm izolacja p-wilgociowa
60 mm styropian 2x30 mm
18 mm płyta wiórowa V20E1
240 mm belki stropowe
wewnątrz
50 mm wełna szklana
0,18 mm paroizolacja
24 mm ruszt z desek
12,5 mm płyta gipsowo-kartonowa
ściana szczytowa (zewnętrzna) wykonana w
dwóch wariantach:
50 mm styropian + tynk akrylowy lub 20 mm
deskowanie + docieplenie
wentylacja
wolna przestrzeń
zakotwienne kątowniki i łączniki
ŁP
Schemat dachu o konstrukcji płatwiowo - kleszczowej :
dach bez ścianki kolankowej
dach ze ścianką kolankową
podparcie konstrukcji stropu
strop
płatew stropowa
murłata
płatew
słup
miecz
kleszcze
krokiew
ścianka kolankowa : I , II i III węzły konstrukcyjne ulegające rozluźnieniu
Często spotykanymi oknami są tak zwane "wole oczka" z wbudowanym oknem w ścianie
frontowej (pionowej lub prostopadłej do połaci dachu). Przykrywa się je daszkiem walcowym
lub stożkowym - układanym na narzynanych lub giętych po uprzednim namoczeniu łatach
(stary sposób). Do tego celu można też użyć giętych kształtowników metalowych.
Stosunek 1do 5
Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby - www.lechbud.org