2009 - lato - Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych
Transkrypt
2009 - lato - Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych
Seminaria / Seminars 2009 Lp. Data Imię i Nazwisko Temat 1. 26.02.2009 Paweł Dąbkowski, mgr inż. Sterowanie iteracyjne z uczeniem bazujące na podejściu silnej stabilności praktycznej 2. 05.03.2009 Eric Rogers, prof. Rehabilitation Robotics: Iterative learning control algorithms with clinical trial results 3. 12.03.2009 Adam Goiński, mgr inż. Rekonstrukcja powierzchni w oparciu o stochastyczne algorytmy adaptacyjne 4. 19.03.2009 Jarosław Drapała, mgr inż. Identyfikacja dynamicznych systemów złożonych z wykorzystaniem sieci neuronowych 5. 27.03.2009 Andrzej Dzieliński, prof. dr hab. inż. Fractional order dynamic systems: some theory and selected applications 6. 02.04.2009 Nie ma seminarium/No seminar 03.04.2009 Seminarium ogólnopolskie =⇒ Nowoczesne sposoby integracji odnawialnych źródeł energii 7. 09.04.2009 Nie ma seminarium/No seminar ŚWIĘTA 8. 16.04.2009 9 23.04.2009 Krzysztof Patan, dr inż. Sztuczne sieci neuronowe w zadaniach modelowania i diagnostyki procesów technicznych 10. 30.04.2009 Lech Grzesiak, prof. dr hab. Sztuczne sieci neuronowe w sterowaniu przekształtnikowych zespołów do wytwarzania energii elektrycznej 11. 07.05.2009 12. 14.05.2009 Rafal Łopatka, mgr inż. Sterowanie optymalne z wykorzystaniem metod probabilistycznych przeszukiwania przestrzeni rozwiązań 13. 21.05.2009 Marek Kowal, dr inż. Segmentacja obrazów medycznych z wykorzystaniem klasteryzacji rozmytej 14. 28.05.2009 Marek Sawerwain, mgr inż. Kwantowe spacery (Blaski i cienie programowania uniwersalnych procesorów graficznych) 15. 04.06.2009 Olivier Bachelier, dr Two approaches to pole clustering 16. 11.06.2009 Nie ma seminarium/No seminar ŚWIĘTO 17. 15.06.2009 18. 18.06.2009 Dominik Kujawa, mgr inż. Złożoność obliczeniowa i konstrukcje efektywnych algorytmów identyfikacji metodami podprzestrzeni Paweł Dąbkowski, mgr inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Fizyki Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika [email protected] 26.02.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Sterowanie iteracyjne z uczeniem bazujące na podejściu silnej stabilności praktycznej Streszczenie/Abstract W ciągu ostatnich lat, układy wielowymiarowe nD, są obiektem zainteresowań badaczy zarówno z teoretycznego jak i praktycznego punktu widzenia. Ogólnie, układy nD w porównaniu z układami 1D charakteryzują się tym, że w ich opisie systemu występuje więcej niż jedna zmienna niezależna, co się wiąże z wieloma kierunkami przesyłania informacji. Przedmiotem wykładu jest szczególna podklasa układów dwu-wymiarowych (2D), t.j. Liniowe Procesy Powtarzalne (ang. Linear Repetitive Processes – LRP ), które różnią się od podstawowych układów 2D tym, że jedna ze zmiennych niezależnych jest ograniczona. Ściśle związane z omawianymi procesami powtarzalnymi jest tzw. sterowanie iteracyjne z uczeniem polegające na iteracyjnym modyfikowaniu sygnału sterującego tak aby w stanie ustalonym uzyskać zadany sygnał referencyjny (odniesienia). Schemat ten może być rozpatrywany z punktu widzenia układów 2D, co może również być przeformułowane w postaci dyskretnego procesu powtarzalnego. Dla liniowych procesów powtarzalnych, rozważa się najczęściej stabilność asymptotyczną lub stabilność wzdłuż pasa. Stabilność asymptotyczna gwarantuje jedynie istnienie pewnego profilu granicznego, gdy numer pasa “k” dąży do nieskończoności – y∞ (p) gdzie p reprezentuje zmienną “wzdłuż pasa” ale ten profil będący w zasadzie dynamiką układu 1D może być niestabilny. Choć, długość pasa z założenia jest skończona i sygnały w układzie nie mogą osiągnąć wartości nieskończonej, to szczególnie przy wystarczająco długich pasach, ich wartości mogą być bardzo duże, nieakceptowalne dla rzeczywistego układu. Definiuje się więc tzw. „stabilność wzdłuż pasa” (ang. stability along the pass), która gwarantuje ograniczoność sygnałów w procesie, niezależnie od długości pasa, w tym i dla pasa nieskończenie długiego, czyli jest to stabilność asymptotyczna ogólnego układu 2D. Ta forma stabilności jest jednak bardzo wymagająca, niełatwa do spełnienia i zbadania. W tym celu, wprowadzono tak zwaną „stabilność praktyczną”, która jest silniejsza od „stabilności asymptotycznej”, która w zasadzie zakłada że układ 2D jest stabilny w sensie 1D, niezależnie w obu kierunkach. Ta forma stabilności też jednak często jest za słaba gdyż nadal profil graniczny może być niestabilny. Dla rozwiązania tego problemu zaproponowano wprowadzenie tzw. „silnej stabilności praktycznej”, która jest silniejsza od stabilności praktycznej lecz nadal słabsza od „stabilności wzdłuż pasa”. Na seminarium zostaną zaprezentowane podstawowe definicje dotyczące silnej stabilności praktycznej dla sterowania iteracyjnego z uczeniem, testy do badania tej formy stabilności oraz metody projektowania regulatora stabilizującego proces przy zastosowaniu technik opartych na LMI (ang. LMIs – Linear Matrix Inequalities) czyli liniowych nierównościach macierzowych. Jest to bardzo mocno rozwijająca się metoda optymalizacyjna pozwalająca efektywnie numerycznie rozwiązywać wiele trudnych zagadnień sterowania. Przedstawiony będzie również przegląd planowanych dalszych badań w tej dziedzinie. Eric Rogers, prof. School: Uniwersytet/University: Strona/Web: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: School of Electronics and Computer Science University of Southampton http://www.ecs.soton.ac.uk/people/etar [email protected] 05.03.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Rehabilitation Robotics: Iterative learning control algorithms with clinical trial results Streszczenie/Abstract Following a stroke many people have a complex and varied pattern of motor and functional impairment in the hemiplegic upper extremity. Weakness of the anterior deltoid or triceps brachii often impairs ability to reach away from the body in order to position the hand to grasp and manipulate objects. The aim or rehabilitation is to promote functional recovery through the facilitation of motor control and skill acquisition. The importance of upper limb function to independence is reflected in measures such as the Barthel ADL Index where the ability to reach is required for over 50% of the activity of daily living tasks. Despite this recognised importance, the current prognosis for upper limb recovery following stroke remains poor. Roughly half of all acute stroke participants starting rehabilitation will have a marked impairment of function of one arm, of whom only about 14 percent will regain useful upper limb function. Consequently there is a clear need to improve the effectiveness of treatments. Research into conventional therapy and motor learning theory provides evidence that intensity of practice of a task, variety and feedback are important. This knowledge is being applied in novel treatments such as robotic therapy which provide the opportunity for repetitive movement practice. This lecture will describe recent research at Southampton that has shown how iterative learning control can be used in this area. This will include the design of the robotic system, the modelling of the human arm required for control law design together with some conclusions from trials with stroke patients. Finally, some areas for future research will be briefly discussed. Adam Goiński, mgr inż. Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski [email protected] 05.03.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Rekonstrukcja powierzchni w oparciu o stochastyczne algorytmy adaptacyjne Streszczenie/Abstract Wystąpienie ma na celu omówienie przebiegu pracy badawczej dotyczącej odtwarzania powierzchni z wykorzystaniem stochastycznych algorytmów adaptacyjnych. Prezentowany algorytm jest pierwszym tego typu podejściem do przedstawionego zagadnienia. Problem rekonstrukcji polega na znalezieniu powierzchni opisującej dany obiekt posiadając jako dane wejściowe nieuporządkowany zbiór jego punktów (tj. punktów należących lub przybliżających powierzchnie obiektu). Najczęściej są to próbki pobrane podczas skanowania 3-D (np.: obiekty archeologiczne) lub proceduralnie generowane (np.: fraktale). Seminarium stanowi prolog do procedury zamkniecia przewodu doktorskiego na wydziale WEIiT. Jarosław Drapała, mgr inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Informatyki Technicznej Wydziału Informatyki i Zarządzania Politechnika Wrocławska [email protected] 19.03.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Identyfikacja dynamicznych systemów złożonych z wykorzystaniem sieci neuronowych Streszczenie/Abstract W referacie poruszono problem modelowania dynamicznych systemów złożonych, tj. takich, w których można wyróżnić powiązane ze sobą elementy składowe o określonych wielkościach wejściowych i wyjściowych. Ocena modelu systemu złożonego może być dokonana na dwa sposoby: lokalny (oceniamy każdy element systemu złożonego niezależnie od powiązań z innymi elementami) lub globalny (traktujemy system jako całość i uwzględniamy połączenia pomiędzy elementami). Jako klasę modeli elementów systemu złożonego wykorzystano tzw. diagonalne rekurencyjne sieci neuronowe (DRNN – Diagonal Recurrent Neural Network ). Model systemu złożonego powstaje przez złożenie poszczególnych sieci neuronowych zgodnie ze strukturą systemu a powstałą sieć określa się nazwą sieć złożona. Z uwagi na różne możliwości określenia wskaźnika jakości, sformułowano zadania uczenia sieci złożonej, będącej: modelem lokalnie optymalnym (złożenie modeli lokalnie optymalnych), modelem globalnie optymalnym oraz modelem globalnie optymalnym, w którym uwzględniono jakości modeli lokalnych. W ostatnim przypadku – wielokryterialnym – jakość sieci lokalnych uwzględnia się na dwa sposoby: przez utworzenie syntetycznego wskaźnika jakości oraz przez dodanie do wskaźnika globalnego funkcji kary zewnętrznej lub wewnętrznej. Sformułowania problemów identyfikacji mają charakter ogólny, natomiast konkretne algorytmy uzyskano dla systemów o strukturze kaskadowej. Algorytmy uczenia sieci konstruowane są w oparciu o metodę optymalizacji gradientu prostego. W celu wyznaczenia wartości gradientów uogólniono na sieć złożoną znaną metodę wstecznej propagacji błędów w czasie (BPTT – BackPropagation Through Time), posługując się koncepcją uszeregowanych pochodnych cząstkowych. Modyfikacja algorytmu BPTT wprowadzona w pracy polegała na uwzględnieniu, że oprócz połączeń między warstwami wewnątrz sieci, w sieci złożonej występują dodatkowe połączenia między kolejnymi sieciami. Dla każdego z opracowanych algorytmów uczenia przeprowadzono analizę zbieżności w oparciu o bezpośrednią metodę Lapunowa. Przeprowadzono badania symulacyjne, posługując się dwoma przykładami systemów złożonych: złożonym procesem liniowym oraz reaktorem chemicznym z ciągłym przepływem składników, którego symulator zrealizowano w środowisku Simulink. Porównanie algorytmów uczenia pokazuje, że każdy z nich może okazać się przydatny. Wybór konkretnego algorytmu zależy od celu tworzenia modelu, a dokładniej od wymagań, jakie powinien spełniać model na poziomie globalnym i na poziomach lokalnych. Andrzej Dzieliński, prof. dr hab. inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Temat/Title Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej Wydział Elektryczny Politechnika Warszawska [email protected] 27.03.2009 10:45 6a A-2 Fractional order dynamic systems: some theory and selected applications Krzysztof Patan, dr inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski [email protected] 23.04.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Sztuczne sieci neuronowe w zadaniach modelowania i diagnostyki procesów technicznych Streszczenie/Abstract Referat przedstawia zagadnienia związane z modelowaniem dynamicznych, nieliniowych procesów przemysłowych oraz zastosowaniem zbudowanych modeli w procesie diagnostyki uszkodzeń. Do budowy modeli rozważanych procesów zastosowano sztuczne sieci neuronowe o charakterze dynamicznym, przy założeniu, że model matematyczny obiektu nie istnieje lub nie jest odpowiednio dokładny. Wśród omawianych zagadnień przedstawiono problem stabilności gotowego modelu neuronowego jak również problem stabilizacji modelu w trakcie jego uczenia. Ważnym rezultatem prezentowanymi w referacie jest także analiza właściwości aproksymacyjnych rozważanej sieci neuronowej lokalnie rekurencyjnej. Zaproponowane rozwiązania zostały praktycznie zweryfikowane z wykorzystaniem danych rzeczywistych pobranych z instalacji przemysłowych jak również symulacji komputerowych. Wyniki zaprezentowane w referacie zostały opracowane podczas przygotowywania monografii habilitacyjnej pt. Artificial neural networks for the modelling and fault diagnosis of technical processes. Lech Grzesiak, prof. dr hab. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej Wydział Elektryczny Politechnika Warszawska [email protected] 30.04.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Sztuczne sieci neuronowe w sterowaniu przekształtnikowych zespołów do wytwarzania energii elektrycznej Rafał Łopatka, mgr inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej Wydział Elektryczny Politechnika Warszawska [email protected] 14.05.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Sterowanie optymalne z wykorzystaniem metod probabilistycznych przeszukiwania przestrzeni rozwiązań Streszczenie/Abstract W pracy niniejszej dyskutowane jest zagadnienie zastosowania podstawowych technik związanych z rachunkiem prawdopodobieństwa w optymalizacji dyskretnej. Ściślej, zastosowanie niektórych metod opartych na pojęciach teorii prawdopodobieństwa do rozwiązania ogólnego problemu optymalnego przeszukiwania drzewa gry oraz pomysł sformułowania ogólnego sposobu automatycznego rozwiązywania zadań, które można sprowadzić do zadania przeszukiwania drzewa gry w celu podjęcia optymalnej decyzji. Przedmiotem badań jest problem usprawnienia bayesowskiego podejścia do znalezienia optymalnego rozwiązania w grze dwuosobowej o sumie zerowej i doskonałej informacji oraz zaproponowanie rozwiązania zmierzającego do poprawienia praktycznych aspektów realizacji tego podejścia. Dla uproszczenia w dalszej części rozważań wszelkie wyniki oraz wnioski formułowane będą w odniesieniu do tego rodzaju gier. W związku z tym, że duża część problemów decyzyjnych występujących w teorii sterowania (np. zadania optymalizacji rozwiązywane przy wykorzystaniu różnego rodzaju ilościowych wskaźników jakości) może być zredukowana do zagadnienia rozgrywki dwuosobowej o zerowej sumie wypłat i doskonałej informacji, zadanie tego rodzaju będzie w tym referacie przedmiotem zainteresowania. Marek Kowal, dr inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski [email protected] 21.05.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Segmentacja obrazów medycznych z wykorzystaniem klasteryzacji rozmytej / Medical image segmentation using fuzzy clustering Streszczenie/Abstract Praca przedstawia pewien etap badań, których celem jest opracowanie automatycznego systemu wspomagającego lekarzy w diagnostyce nowotworów piersi na podstawie obrazów cytologicznych z biopsji cienkoigłowej. W pracy skoncentrowano się na etapie segmentacji obrazu, która w niniejszym przypadku oznacza odkrycie na obrazie jąder komórkowych. Poprawność i dokładność segmentacji ma w niniejszym przypadku bardzo istotne znaczenie ponieważ na podstawie uzyskanych wyników oblicza się parametry morfometryczne jąder komórkowych co następnie jest podstawą do klasyfikacji rozpatrywanych przypadków. W przedstawionym podejściu do zadania segmentacji wykorzystano algorytm klasteryzacji rozmytej FCMS (ang. Fuzzy C-Means with Shape function). Nowością takiego rozwiązania jest prowadzenie klasteryzacji z uwzględnieniem takich cech obiektów jak kolor oraz kształt gdzie w tradycyjnym podejściu uwzględnia się jedynie kolor. Aby zilustrować efektywność opracowanego podejścia, w końcowej części pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych. Marek Sawerwain, mgr inż. Instytut/Institute: Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski [email protected] 28.05.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Kwantowe spacery (Blaski i cienie programowania uniwersalnych procesorów graficznych) Streszczenie/Abstract Technologia CUDA dostępna dla układów GPGPU firmy NVIDIA oferuje jeden z kilku obecnie stosowanych modeli przetwarzania równoległego. Podstawową zaletą wykorzystania technologii CUDA jest znaczące zwiększenie wydajności realizowanego algorytmu. Upraszczając przyspieszenie jakie jest oferowane przez układy GPGPU można określić jako funkcję liniową bądź też kwadratową w prostej zależności od ilości przetwarzanych danych oraz oferowanej liczby procesorów wątkowych dostępnych w ramach wykorzystywanego układu GPGPU. W wystąpieniu zostaną przedstawione podstawowe informacje o technologii CUDA oraz przykład wykorzystania tej techniki do symulacji jedno oraz dwuwymiarowych kwantowych spacerów. Zaprezentowane zostaną także wyniki uzyskanego przyspieszenia względem pojedynczego procesora. Olivier Bachelier, dr Laboratorium/Laboratory: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: LAII (Laboratoire d’Automatique et d’Informatique Industrielle) University of Poitiers [email protected] 04.06.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Two approaches to pole clustering Streszczenie/Abstract This talk is dedicated to the notion of robust matrix root-clustering. Two approaches are presented. The first one is based upon condition of nominal D-stability of a matrix (D is the clustering regions). These conditions are then adapted to the uncertain case. The second approach directly considers the problem in its uncertain dimension. The concept of S-regularity is used to derive conditions of robust D-stability. All the conditions are expressed in terms of LMI (Linear matrix inequalities), i.e. in a Lyapunov-like framework. Dominik Kujawa, mgr inż. Wydział/Faculty: Uniwersytet/University: E-mail: Data/Date: Godzina/Time: Pokój/Room: Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski [email protected] 18.06.2009 10:45 6a A-2 Temat/Title Złożoność obliczeniowa i konstrukcje efektywnych algorytmów identyfikacji metodami podprzestrzeni Streszczenie/Abstract Algorytmy identyfikacji metodami podprzestrzeni zostały rozwinięte w ostatnich dwóch dekadach. Metody podprzestrzeni są używane w identyfikacji systemów liniowych z użyciem rozkładu QR i rozkładu według wartości osobliwych (SVD) oraz operacji geometrycznych takich jak rzutowanie ortogonalne i rzutowanie ukośne. Przedmiotem wykładu, jest przedstawienie konstrukcji efektywnych algorytmów identyfikacji metodami podprzestrzeni szczególnego przypadku klasy modeli dwudymiarowych oraz porównanie złożoności obliczeniowej. Szczególny przypadek klasy dwuwymiarowych modeli, jakim są procesy powtarzalne charakteryzuje się występowaniem dwóch zmiennych: przestrzennej określającej pas lub przejście i czasowej określającej pozycję na pasie, przy czym długość każdego pasa jest skończona. W prezentacji zostanie przedstawiony model procesu repetycyjnego zbudowany przy wykorzystaniu metod podprzestrzeni oraz policzona złożoność zmodyfikowanych algorytmów. Rząd systemu i macierze nieznanego systemu są wyznaczane z sekwencji danych wejściowych i wyjściowych aktualnego pasa i sekwencji wyjściowej poprzedniego pasa. Procedura identyfikacji może być powtarzana dla kolejnych pasów. Proponowane podejście może być użyteczne nie tylko dla identyfikacji stacjonarnych liniowych procesów powtarzalnych, ale także dla procesów z wolno ewoluującą dynamiką lub procesów, których dynamika zmienia się skokowo z pasa na pas (np. systemy sterujące produkcją wytwarzania butelek plastikowych).