Prezentacja programu PowerPoint

STUDIA
PODYPLOMOWE
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
1
1
2
2
Ochrona środowiska
w działalności energetycznej
w prawie UE i polskim
dr Małgorzata Nowaczek-Zaremba
12 grudnia 2014r.
Plan wykładu
I. 12 grudnia 2014r.
Zagadnienia ochrony środowiska w polityce energetycznej UE i Polski
1.Źródła prawa europejskiego – przegląd najważniejszych aktów
2. Cele polityki klimatyczno-energetycznej UE.
3. Założenia polityki energetycznej Polski do 2030 r.
4. Główne polskie akty prawne dotyczące sektora energetycznego.
5. Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na środowisko – aspekty
techniczne
3
II. 13 grudnia 2014r.
Ochrona środowiska w wytwarzaniu energii elektrycznej lub ciepła w świetle prawa UE i
Polski
I. Cechy systemu elektroenergetycznego.
II.Wytwarzanie energii elektrycznej z OZE
1. Dyrektywa OZE – założenia i mechanizmy wsparcia
2. Kwalifikacja instalacji jako OZE wg definicji określonej w ustawieenergetyczne
3. Budowa źródeł proekologicznych a kwestie ochrony środowiska
-wybór lokalizacji
-wymogi ochrony środowiska na etapie przygotowywania inwestycji
Farmy wiatrowe
Elektrownie wodne
Elektrownie słoneczne, biogazownie, geotermalne
Elektrownie jądrowe

Prawo
4
II. 13 grudnia 2014r.
Ochrona środowiska w wytwarzaniu energii elektrycznej lub ciepła w świetle prawa UE i
Polski
III. Produkcja energii elektrycznej lub ciepła w źródłach konwencjonalnych
a cele ochrony środowiska.
1. charakterystyka źródeł konwencjonalnych – struktura paliw
2. wsparcie dla kogeneracji
3. lokalizacja źródeł konwencjonalnych i decyzje środowiskowe
4. instalacje energetyczne i standardy emisyjne
5. pozwolenia zintegrowane a dokumenty referencyjne i konkluzje BAT
6. ograniczenie emisji CO2
europejski system handlu emisjami (ETS)
przydziały krajowe
1
III. Produkcja energii elektrycznej lub ciepła w źródłach konwencjonalnych
a cele ochrony środowiska. STUDIA PODYPLOMOWE
1. charakterystyka
źródeł ŚRODOWISKA
konwencjonalnych
– struktura paliw
"OCHRONA
W PRAWIE UNII
2. wsparcie
dla kogeneracji
EUROPEJSKIEJ
I W PRAWIE POLSKIM”
3. lokalizacja źródeł konwencjonalnych i decyzje środowiskowe
4. instalacje energetyczne i standardy emisyjne
5. pozwolenia zintegrowane a dokumenty referencyjne i konkluzje BAT
6. ograniczenie emisji CO2
europejski system handlu emisjami (ETS)
przydziały krajowe
technologie CCS
7. prowadzenie działalności w zakresie CCS w świetle obowiązujących przepisów
5
Plan wykładu
III. 9 stycznia 2015r.
Pozostałe rodzaje działalności oraz zagadnienia związane z prawnym aspektem ochrony
środowiska w energetyce.
1. Przesył i dystrybucja paliw lub energii.
sieci elektroenergetyczne
sieci gazowe
sieci ciepłownicze
2. Zagadnienia związane z efektywnością energetyczną
3. Obrót paliwami lub energią
4. Systemy zarządzania ochroną środowiska na przykładzie wybranych przedsiębiorstw
energetycznych – PGE S.A., Tauron Dystrybucja S.A., CEZ Polska, EDF Polska
6
Zakres pojęcia energetyka
ENERGETYKA
w szerokim rozumieniu – procesy pozyskiwania źródeł energii, wytwarzania energii
oraz dostarczania energii elektrycznej do odbiorców końcowych (przemysłowych i
komunalnych).
W takim ujęciu źródłami energii (paliwami energetycznymi) są paliwa stałe (węgiel,
ropa naftowa), paliwa gazowe oraz tzw. paliwa odnawialne (woda, wiatr, biopaliwa
itp.).
w węższym rozumieniu, do energetyki nie zalicza się poszukiwania i wydobywania
paliw stałych (górnictwo węglowe, naftowe i gazowe), a jedynie produkcję energii
elektrycznej i cieplnej (sektor wytwarzania energii i ciepła) oraz ich dostarczanie do
odbiorców, co następuje w ramach działalności sieciowej (dostarczanie energii do
użytkowników za pomocą sieci przesyłowych
i dystrybucyjnych) oraz handlowej (sprzedaż energii) przedsiębiorstw energetycznych.
7
Podział energetyki i rodzaje działalności energetycznej
1. Elektroenergetyka - wytwarzanie energii elektrycznej,
przesyłanie (wysokie napięcia), dystrybucja (średnie, niskie napięcia)
2
użytkowników za pomocą sieci przesyłowych
i dystrybucyjnych) oraz handlowej (sprzedaż energii) przedsiębiorstw energetycznych.
STUDIA
7
PODYPLOMOWE
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
Podział energetyki i rodzaje działalności energetycznej
1. Elektroenergetyka - wytwarzanie energii elektrycznej,
przesyłanie (wysokie napięcia), dystrybucja (średnie, niskie napięcia)
obrót
2. Gazownictwo – przesyłanie (wysokie ciśnienie), dystrybucja (średnie, niskie
ciśnienie), magazynowanie paliw gazowych w instalacjach magazynowych, skraplanie
gazu ziemnego i regazyfikacja skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego
gazu ziemnego, magazynowanie paliw ciekłych (LPG)
3. Ciepłownictwo – wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła, obrót
Rodzaje działalności energetycznej -art. 32 ust 1 ustawy – Prawo energetycznej
8
9
Źródła prawa europejskiego.
1. Akty prawa pierwotnego UE
- brak wyłączeń dla sektora energetycznego
spod zasad ogólnych prawa ochrony
środowiska w UE
- Art. 191 Traktatu Lizbońskiego
• wysoki poziom ochrony środowiska
• zasada prewencji i przezorności
• naprawianie szkody w pierwszym rzędzie u źródła i na zasadzie „zanieczyszczający
płaci”
- art. 194 Traktatu (Tytuł XXI Energetyka) - „uwzględnienie potrzeby zachowania i
poprawy środowiska” w ramach budowania i funkcjonowania rynku wewnętrznego
- Zasada zrównoważonego rozwoju (art.11 TL, art. 37 KPP)
- Traktat EURATOM – Traktat Ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej z
25.03. 1957r.
•
•
10
Źródła prawa europejskiego.
3
- art. 194 Traktatu (Tytuł XXI Energetyka) - „uwzględnienie potrzeby zachowania i
poprawy środowiska” w ramach
budowania
i funkcjonowania rynku wewnętrznego
STUDIA
PODYPLOMOWE
- Zasada zrównoważonego
rozwoju
(art.11 TL,Wart.
37 KPP)
"OCHRONA
ŚRODOWISKA
PRAWIE
UNII
- Traktat EURATOM E–UROPEJSKIEJ
Traktat Ustanawiający
Europejską
Wspólnotę
Energii Atomowej z
I W PRAWIE POLSKIM
”
25.03. 1957r.
•
•
10
Źródła prawa europejskiego.
2. Akty prawa wtórnego UE
- dyrektywy z zakresu ochrony środowiska dotyczące obszaru energetyki – m.in.
w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza w UE; w sprawie skutków
wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, w
sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, w sprawie
ochrony dzikiego ptactwa tzw. „dyrektywa ptasia”, w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej fauny i flory
- Rozporządzenia lub dyrektywy szczegółowe dotyczące specyfiki działania energetyki
:m.in.
Rozporządzenie RADY (EURATOM) ustanawiające Instrument Współpracy
w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego
Dyrektywy dot. systemu handlu emisjami CO2; regulacji poziomu emisji
przemysłowych; wsparcia wytwarzania energii elektrycznej w OZE i kogeneracji;
efektywności energetyczne; w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla; w
sprawie jakości paliw, w sprawie krajowych pułapów emisji niektórych zanieczyszczeń
powietrza atmosferycznego
- decyzje - np. konkluzje BAT, przydziały krajowe bezpłatnych uprawnień CO2
11
Źródła prawa europejskiego.
3. Wytyczne / Komunikaty Komisji
-Energy Road Map 2030 z 2009r .COM (2009)
-Energy Road Map 2050 z 2011r. COM (2011) Mapa drogowa do konkurencyjnej
gospodarki niskoemisyjnej ( polityka dekarbonizacji i cele redukcji gazów
cieplarnianych : 2020-25%; 2030 – 40%; 2040-60%, 2050-90%; inwestycje , OZE,
technologie CCS, efektywność energetyczna)
-Zielona Księga z dnia 27 marca 2013r. Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do
2030 r.
- Komunikat z 22 .01.2014r. „Ramy polityczne na okres 2020-2030 dotyczące klimatu i
energii” (Biała Księga) – dokument towarzyszący: Raport o cenach i kosztach energii
Filary Ram 2030:
1) ograniczenie o 40% emisji gazów cieplarnianych
2) wzrost udziału OZE do min. 27%,
3) nowe inspiracje w zakresie efektywności energetycznej,
4) nowy system zarządzania i wskaźniki dla zapewnienia konkurencyjnego i
bezpiecznego systemu energii
12
Źródła prawa europejskiego.
4
- Komunikat z 22 .01.2014r. „Ramy polityczne na okres 2020-2030 dotyczące klimatu i
energii” (Biała Księga) – dokument
Raport o cenach i kosztach energii
STUDIAtowarzyszący:
PODYPLOMOWE
Filary Ram 2030: "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
1) ograniczenie o 40%
emisji gazów Icieplarnianych
EUROPEJSKIEJ
W PRAWIE POLSKIM”
2) wzrost udziału OZE do min. 27%,
3) nowe inspiracje w zakresie efektywności energetycznej,
4) nowy system zarządzania i wskaźniki dla zapewnienia konkurencyjnego i
bezpiecznego systemu energii
12
Źródła prawa europejskiego.
- Komunikat z 28.06.2014r. Nr 2014/C 200/01 –
Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska
i cele związane z energią w latach 2014-2020”:
• „ochrona środowiska” oznacza każde działanie zmierzające do naprawienia szkody
lub zapobiegające wyrządzeniu szkody fizycznemu otoczeniu lub zasobom naturalnym
poprzez działalność beneficjenta, działanie zmierzające do zmniejszenia ryzyka
wystąpienia takiej szkody bądź prowadzące do bardziej efektywnego korzystania z
zasobów naturalnych, w tym środki służące oszczędzaniu energii i korzystanie
z odnawialnych źródeł energii.
• „Zanieczyszczający” – podmiot, który pośrednio lub bezpośrednio szkodzi środowisku
lub stwarza warunki prowadzące do takiej szkody wraz z potwierdzeniem, że to on
pokrywa koszty działań mających na celu likwidację zanieczyszczeń
• Pomoc na ochronę środowiska i cele związane z energią podlega obowiązkowemu
zgłoszeniu na podstawie art. 108 ust. 3 Traktatu
• Stosowane od 1 lipca 2014r. do 31 grudnia 2020r.
13
Źródła prawa europejskiego.
- rodzaje pomocy , m.in:
1) inwestycyjna (ponad 15 mln EUR na przedsiębiorstwo)
2) operacyjna na produkcję energii w OZE i kogeneracji
3) operacyjna na produkcję biopaliw
4) na infrastrukturę energetyczną
5) na wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (technika CCS) –dla
projektów powyżej 50 mln EUR
6) w formie środka na zapewnienie wystarczalności mocy wytwórczych
7) w postaci systemów przydziałów emisji gazów cieplarnianych
8) na relokację przedsiębiorstw
- efekt zachęty – dla inwestycji rozpoczętych po 1.07.2014r. – występuje
wtedy, gdy pomoc skłania beneficjenta do zmiany zachowania w sposób
podnoszący poziom ochrony środowiska lub poprawia funkcjonowanie
bezpiecznego rynku, której to zmiany nie podjął by się bez takiej pomocy.
Pomoc na ochronę środowiska i cele związane z energią można uznać za
zgodną z rynkiem wewnętrznym tylko wtedy gdy stwarza ona efekt zachęty.
14
Źródła prawa europejskiego
4. Inne :
- Rezolucje Parlamentu Europejskiego – np. z 2007r. o źródłach energii
konwencjonalnej oraz technologiach energetycznych
- Dokumenty referencyjne BAT (dotyczą najlepszych dostępnych technik) – wynikają
z Dyrektywy 2010/75/UE dotyczącej emisji przemysłowych – przygotowywane w celu
5
STUDIA
14
"OCHRONA
PODYPLOMOWE
ŚRODOWISKA W PRAWIE
UNII
Źródła prawa europejskiego
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
4. Inne :
- Rezolucje Parlamentu Europejskiego – np. z 2007r. o źródłach energii
konwencjonalnej oraz technologiach energetycznych
- Dokumenty referencyjne BAT (dotyczą najlepszych dostępnych technik) – wynikają
z Dyrektywy 2010/75/UE dotyczącej emisji przemysłowych – przygotowywane w celu
określenia najlepszych dostępnych technik oraz ograniczenia występujących w UE
poziomów emisji z działalności przemysłowych. Dokument będący wynikiem wymiany
informacji zorganizowanej przez KE w zakresie emisji przemysłowych dla danego
rodzaju działalności.
- Konkluzje Rady Europejskiej – wytyczanie kierunków strategicznych europejskiej
polityki w zakresie polityki klimatyczno-energetycznej,
-
15
Cele polityki klimatyczno- energetycznej UE
Reakcja UE na zmiany klimatu:
• reakcja międzynarodowa od lat 70-tych – 1972 – powołanie Programu
Środowiskowego ONZ (UNEP)
• 1992 – tzw. Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro: podpisanie Konwencji Klimatycznej
(UNFCCC) – aby ustabilizować emisję gazów cieplarnianych
• 1997 – konferencja w Kioto – protokół, w którym bardziej rozwinięte kraje świata
zobowiązały się do ograniczeń emisji
• Wspólnoty Europejskie wpisały ochronę środowiska jako jeden ze swoich celów w
traktacie z Maastricht (1992)
• Ustalenia polityki klimatyczno-energetycznej podczas szczytów Rady Unii Europejskiej
16
Cele polityki klimatyczno- energetycznej UE
Pakiet klimatyczno-energetyczny –
posiedzenie Rady Europejskiej w dniach 8-9 marca 2008r.
3 x 20 %
1.zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, co najmniej o 20% w
porównaniu do 1990r.
2. zwiększenie udziału energii produkowanej w OZE (odnawialnych źródłach
energii) do 20% całkowitego średniego zużycia energii w UE
3. racjonalizacja wykorzystania energii i w konsekwencji ograniczenie jej
zużycia o 20%.
6
2. zwiększenie udziału energii
STUDIAprodukowanej
PODYPLOMOWE w OZE (odnawialnych źródłach
energii) do 20%"O
całkowitego
średniego
energii
CHRONA ŚRODOWISKA zużycia
W PRAWIE
UNII w UE
EUROPEJSKIEJ
I W PRAWIE POLSKIM”
3. racjonalizacja wykorzystania energii i w konsekwencji ograniczenie jej
zużycia o 20%.
17
2. Cele polityki klimatyczno- energetycznej UE
Nowy Pakiet klimatyczno-energetyczny
– posiedzenie Rady Europejskiej w dniach 23-24 października 2014r.
Konkluzje Rady Europejskiej CO EUR 13
1.zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, co najmniej o 40% w
porównaniu do 1990r.
2. zwiększenie udziału energii produkowanej w OZE do 27% całkowitego
średniego zużycia energii w UE
3. racjonalizacja wykorzystania energii i w konsekwencji ograniczenie jej
zużycia o 27%.
Odstępstwa: -kraje z PKB poniżej 60% średniej unijnej uzyskają darmowe
uprawnienia do emisji do 2030r. – utworzenie specjalnego funduszu rezerwy
ze środkami na modernizację energetyki
18
Cele polityki energetycznej UE
 Integracyjne
Budowa konkurencyjnego, zrównoważonego i bezpiecznego sektora (rynek wewnętrzny
gazu i energii elektrycznej, bezpieczeństwo dostaw strategicznych)
Pozaintegracyjne
Realizacja pakietu klimatycznego (gospodarka niskoemisyjna, ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych, efektywność energetyczna)
Cele wspierane przez
narzędzia rynkowe (podatki, dotacje , system handlu emisjami CO2)
rozwój technologii energetycznych (efektywność energetyczna, OZE)
wspólnotowe instrumenty finansowe
•
19
Główni emitenci Co2 – porównanie roczne`
1. CHINY ----------10 mld ton
2. USA---------------6 mld ton
3. UE---------------- 3,5 mld ton
4. INDIE -------------2,4 mld ton
5. ROSJA-------------1,8 mld ton
7
STUDIA
•
19
PODYPLOMOWE
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
Główni emitenci Co2 – porównanie roczne`
1. CHINY ----------10 mld ton
2. USA---------------6 mld ton
3. UE---------------- 3,5 mld ton
4. INDIE -------------2,4 mld ton
5. ROSJA-------------1,8 mld ton
6. POLSKA ---------- 300 mln ton
Na podstawie: www.wiking.edu.pl
1.
20
Główni emitenci Co2 – szansa na ograniczenie?
13 listopad 2014r. –
spotkanie Prezydenta B.Obamy i Xi Jinping
Deklaracja Chin i USA w Pekinie (łącznie 45% światowej emisji gazów cieplarnianych)
- zbliżenie do porozumienia klimatycznego
- USA do 2020 ograniczenie o 17 %, a do 2025 o 26 % z poziomu 2005
- Chiny – do 2030r. szczyt poziomu emisji potem będzie spadać
21
Cele polityki klimatyczno- energetycznej UE
Miks/ koszyk energetyczny – podział produkcji i konsumpcji energii według jej nośników
lub sposobów wytwarzania. Kilka miksów dla obrazu pełnej struktury energetycznej –
opis poszczególnych części sektora paliwowo-energetycznego.
Wytwarzanie energii elektrycznej w UE – Eurostat 2012
22
Miks energetyczny w państwach UE
(na podstawie www.wiking.edu.pl)
8
STUDIA
PODYPLOMOWE
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
22
Miks energetyczny w państwach UE
(na podstawie www.wiking.edu.pl)
23
Wpływ polityki energetyczno-klimatycznej na energetykę w Polsce



wzrost kosztów wytwarzania energii
w elektrowniach konwencjonalnych
rozwój nowych technologii
konieczność określenia
wytrzymałości gospodarki na wzrost
kosztów energii elektrycznej
ograniczenie konkurencyjności wynikające
z kosztów wytwarzania, w tym OZE
głębokie przemiany w technologii wytwarzania energii elektrycznej (bloki
nadkrytyczne, OZE, bloki gazowe, plany dotyczące budowy elektrowni jądrowej)
24
Założenia polityki energetycznej Polski do 2030 r.
Polityka energetyczna - samodzielny „segment” polityki gospodarczej państwa,
rozumiany jako kompleks funkcjonalnie powiązanych ze sobą działań prawnych i
faktycznych, realizowanych przez państwo, zmierzających do takiego ukształtowania
sektora energetycznego gospodarki narodowej (jego organizacji i reguł
funkcjonowania), aby w sposób optymalny realizował on określone cele społecznogospodarcze.
Dokumenty rządowe :
Uchwała nr 202/2009 Rady Ministrów „Polityka energetyczna Polski do 2030r.” (MP z
2010r., Nr 2, poz. 11)
Wpisane cele ochrony środowiska przy realizacji zamierzeń energetycznych i
działalności w tym obszarze, przy uwzględnieniu narzędzi realizujących cele polityki
energetycznej UE.
15.04.2014r. Rada Ministrów przyjęła Uchwałę Strategia „Bezpieczeństwo
energetyczne”

9
Dokumenty rządowe :
Uchwała nr 202/2009 Rady SMinistrów
„Polityka energetyczna Polski do 2030r.” (MP z
TUDIA PODYPLOMOWE
2010r., Nr 2, poz.
11)
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
Wpisane cele ochrony
środowiska przy
realizacji
i
EUROPEJSKIEJ
IW
PRAWIEzamierzeń
POLSKIMenergetycznych
”
działalności w tym obszarze, przy uwzględnieniu narzędzi realizujących cele polityki
energetycznej UE.
15.04.2014r. Rada Ministrów przyjęła Uchwałę Strategia „Bezpieczeństwo
energetyczne”

Ministerstwo Gospodarki – wstępne konsultacje dokumentu
„ Polityka energetyczna Polski do 2050”
25
Główne polskie akty prawne dotyczące sektora energetycznego
Podstawowe akty prawne:
1. Prawo energetyczne
2. Prawo ochrony środowiska
3. Prawo wodne
4. Prawo geologiczne i górnicze
5. Prawo budowlane
6. Ustawa o ochronie przyrody
7.Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
8. Ustawa o gospodarce nieruchomościami
9. Kodeks cywilny, Kodeks postępowania administracyjnego
10. Rozporządzenia wykonawcze - Ministra Środowiska
Ministra Gospodarki lub Ministra Infrastruktury
26
Planowane zmiany w prawie energetycznym
Reforma prawa energetycznego – tzw. trójpak










11 wrzesień 2013r. – nowelizacja tzw. mały trójpak – dokończenie implementacji
Dyrektywy dot. OZE
27
Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na środowisko
–aspekty techniczne
10


STUDIA
PODYPLOMOWE
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
11 wrzesień 2013r. – nowelizacja tzw. mały trójpak – dokończenie implementacji
Dyrektywy dot. OZE
27
Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na środowisko
–aspekty techniczne
Wytwarzanie energii elektrycznej lub ciepła
Elektrownie/elektrociepłownie konwencjonalne
(wykorzystanie paliw kopalnych – węgiel kamienny,
brunatny, ropa, gaz)
-
atmosfera (emisje dwutlenku węgla,
siarki, azotu, pył, hałas – awaryjne zrzuty
pary, wentylatory spalin)
- woda (ścieki przemysłowe,
ścieki bytowo-przemysłowe)
- gleba (odpady paleniskowe – żużel, popiół)
- rekultywacja terenu (po składowiskach
odpadów, paliw kopalnych)
28
Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na środowisko
– aspekty techniczne
Elektrownie wodne
wykorzystanie energii wody (hydroenergia)
Rodzaje – regulacyjne, przepływowe, pompowe,
szczytowo-pompowe
Ingerencja w środowisko :
- konieczność budowy tam (spiętrzenie wody)
- zmiany w ukształtowaniu terenu
- urządzenia do ochrony ryb – przepławki dla ryb
- regulacja nurtu rzek
- roślinność i czystość wody
- bezpieczeństwo turbin
11
szczytowo-pompowe
STUDIA
PODYPLOMOWE
Ingerencja w środowisko
:
"OCHRONA
ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
- konieczność budowy
tam (spiętrzenie
wody)
EUROPEJSKIEJ
I W PRAWIE POLSKIM”
- zmiany w ukształtowaniu terenu
- urządzenia do ochrony ryb – przepławki dla ryb
- regulacja nurtu rzek
- roślinność i czystość wody
- bezpieczeństwo turbin
29
4. Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na
środowisko – aspekty techniczne
Elektrownie wiatrowe - wykorzystanie energii wiatru, lądowe/morskie
Kwestie ochrony środowiska :
- lokalizacja inwestycji – obszary NATURA 2000
- wpływ na krajobraz oraz zajmowana powierzchnia
- praca turbin – emisja hałasu, intradźwięki (hałas niesłyszalny), migotanie, efekt
stroboskopowy,
- wpływ na zdrowie ludzkie – syndrom turbiny wiatrowej
- zagrożenie dla ptaków, nietoperzy,
-
30
4. Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na
środowisko – aspekty techniczne
Elektrownie jądrowe –
możliwość powstawania
odpadów promieniotwórczych,
UE- wyniki tzw. stress testów
Komunikat Komisji z 4.10.2012r.
131 reaktory jądrowe w UE
dalsze w budowie
(14 na 28 państw posiada)
31
4. Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na
środowisko – aspekty techniczne
Pozostałe elektrownie OZE –
-słoneczne (ogniwa
fotowoltaiczne)
12
STUDIA
31
"OCHRONA
PODYPLOMOWE
ŚRODOWISKA W PRAWIE
UNII
4. Wpływ poszczególnych
rodzajów
działalności
energetycznej
na
EUROPEJSKIEJ
I W PRAWIE
POLSKIM
”
środowisko – aspekty techniczne
Pozostałe elektrownie OZE –
-słoneczne (ogniwa
fotowoltaiczne)
Project Desertec
geotermalne
-na biomasę/ biogaz
- oceanotermalne
technologie OTEC
(Ocean Thermal
Energy Conversion)
32
4. Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na
środowisko – aspekty technicze
Przesył i dystrybucja energii elektrycznej
- wpływ na krajobraz – sieci najwyższych
średnich i niskich napięć
- okablowanie ziemne, linie napowietrzne
- oddziaływanie pola
elektromagnetycznego
- rozdzielnie (hałas), stacje trafo
- smart grid
lub ciepła – straty przesyłowe
zły stan techniczny –
oddziaływanie na gleby
izolacja rurociągów
33
4. Wpływ poszczególnych rodzajów działalności energetycznej na
środowisko – aspekty techniczne
Gazociągi przesyłowe
13
STUDIA
33
"OCHRONA
PODYPLOMOWE
ŚRODOWISKA W PRAWIE
UNII
4. Wpływ poszczególnych
rodzajów
działalności
energetycznej
na
EUROPEJSKIEJ
I W PRAWIE
POLSKIM
”
środowisko – aspekty techniczne
Gazociągi przesyłowe
Rurociągi dystrybucyjne
(ulatnianie poprzez nieszczelności
sieci –sytuacje awaryjne,
niekontrolowane wypływy gazu)
Stacje redukcyjne i tłocznie (hałas)
Składowanie/lub rozprężanie
skroplonego gazu ziemnego (LNG)
lub sprężonego gazu ziemnego (CNG)
Magazynowanie gazu
(zbiorniki podziemne)
34
Literatura
A.Gawlikowska-Fyk, Nowy pakiet klimatyczno-energetyczny do 2030r,
Biuletyn PISM (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych) nr 8/1120
M.M.Kening-Witkowska, Prawo środowiska UE, Wolters Kluwers 2012r.
B. Rakoczy, B. Wierzbowski, Prawo ochrony środowiska, Lexis-Nexis 2012r.
Z. Ciok, Ochrona środowiska w elektroenergetyce, PWN Warszawa 2001r.
M.Pawlik, F.Strzelczyk, Elektrownie , WNT 2014r.
M.Szuba (red.) Linie i stacje elektroenergetyczne w środowisku człowieka,
Warszawa 2002r .
W. M.Lewandowski, Proekologiczne odnawialne źródła energii, WNT 2013r.
J.Kucowski, D.Laudyn, M.Przekwas, Energetyka a ochrona środowiska, WNT
1997r.
J.Gogolewska, Energetyka-środowisko naturalne- aspekty lokalne (w) M.
Klamut, E. Pancer-Cybulska, Polska w poszerzonej UE – uwarunkowania i
perspektywy rozwoju, Wrocław 2004r.
C.Mejro, J. Toszkiewicz, B.Wierzbicka, Energia –dziś i jutro
Z.Łucki, Energetyka a społeczeństwo, PWN 2011
Z.Lubośny, Farmy wiatrowe w systemie elektroenergetycznym, WNT 2014
J.Molenda, K.Steczko, Ochrona środowiska w gazownictwie i wykorzystanie
gazu, WNT 2000
M.Cherka, F. Elżanowski, M.Swora, Energetyka i ochrona środowiska w
procesie inwestycyjnym, Wolters Kluwer 2010
T.Chmielak, Technologie energetyczne, WNT 2013
A.Szafrański, Prawo energetyczne. Wartości i instrumenty ich realizacji,
C.H.Beck 2014
M.Swora, Z.Muras (red.) Prawo energetyczne-komentarz, Wolters Kluwer
2010
D.Strus, Polityka Polski w zakresie ochrony środowiska po przystąpieniu do
UE, Aspra 2013
B.Filipiak, M.Cieciora, Rachunek kosztów w ochronie środowiska, CeDeWu,
2010
R.Zarzycki, Wymiana ciepła i ruch masy w inżynierii środowiska, WNT 2000
14
T.Chmielak, Technologie energetyczne, WNT 2013
A.Szafrański, Prawo energetyczne.
Wartości i instrumenty ich realizacji,
STUDIA PODYPLOMOWE
C.H.Beck 2014 "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
M.Swora, Z.MurasE(red.)
Prawo energetyczne-komentarz,
Wolters Kluwer
UROPEJSKIEJ
I W PRAWIE POLSKIM”
2010
D.Strus, Polityka Polski w zakresie ochrony środowiska po przystąpieniu do
UE, Aspra 2013
B.Filipiak, M.Cieciora, Rachunek kosztów w ochronie środowiska, CeDeWu,
2010
R.Zarzycki, Wymiana ciepła i ruch masy w inżynierii środowiska, WNT 2000
35
Instytucje, strony www.
Ministerstwo Środowiska, www.mos.gov.pl
Ministerstwo Gospodarki, www.mg.gov.pl
Urząd Regulacji Energetyki, www.ure.gov.pl
Obszary działalności UE , www.ec.europa.eu ( w tym DG ds. Energii (ENER);
DG ds. Działania z dziedzinie Klimatu l(DG Clima), DG ds. Środowiska (ENV)
Centrum Informacji Rynku Energii, www.cire.pl
Wirtualny Nowy Przemysł, www.wnp.pl
Agencja Rynku Energii, www.are.waw.pl
Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska , www.igeos.pl
Izba Odnawialnych Źródeł Energii, www.ioze.pl
Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych, www.trmew.pl
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządu Emisjami , www.kobize.pl
Fundacja Client Earth Poland, www.clientearth.org.pl
Ziemia na Rozdrożu, www.ziemianarozdrozu.pl
Towarzystwo Obrotu Energią , www.toe.pl
Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej,
www.ptpiree.pl
Wydawnictwo Globenergia, www.globenergia.pl
Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie, www.igep.org.pl
Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, www.ptez.pl
Polskie Sieci Elektroenergetyczne, www.pse -operator.pl
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazowe, www.pgnig.pl
Nowa Energia , www.nowa-energia.com
Portal o energetyce jądrowej, www.nuclear.pl
Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cities”, www.pnec.org.pl
15
Portal o energetyce jądrowej, www.nuclear.pl
Stowarzyszenie Gmin Polska
SiećPODYPLOMOWE
„Energie Cities”, www.pnec.org.pl
STUDIA
"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII
EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”
16